ช่องทางการเข้าสู่อาชีพ ประถม

45 การเลยี งสัตว์ สตั วเ์ ศรษฐกิจทีนิยมเลียง ไดแ้ ก่ กวางเรนเดีย โคเนือ โคนม แพะ แกะ มา้ และสุกร โดยการเลียงสตั วเ์ ศรษฐกิจดงั กล่าว ขึนอยกู่ บั ความเหมาะสมของลกั ษณะภูมิประเทศและ ภูมิอากาศ การประมง แหล่งทาํ การประมงทสี าํ คญั ในภูมิภาคยโุ รป ไดแ้ ก่ ทะเลเหนือ โดยเฉพาะบริเวณกระแสนําอุ่นแอตแลนติกเหนือบรรจบกบั กระแสนาํ เยน็ กรีนแลนดต์ ะวนั ออก ทาํ ใหม้ ีอาหารสมบรู ณ์ ปลาชุกชุม ประเทศทปี ระกอบอาชีพประมง ในเขตนี ไดแ้ ก่ ประเทศนอร์เวย์ ไอร์แลนด์ และสหราชอาณาจกั ร ทะเลดาํ ทะเลสาบแคสเปี ยน และแม่นาํ โวลกา มีการจบั ปลาสเตอร์เจียน นาํ มา ทาํ เป็ นไข่ปลาคาร์เวียร์ ป่ าไม้ อาชีพป่ าไม้ มีการประกอบอาชีพอย่างจริงจังในประเทศฟิ นแลนด์ สวีเดน รัสเซีย นอร์เวย์ ส่วนใหญ่เป็นป่ าไมใ้ นเขตหนาว มีป่ าตน้ สนจาํ นวนมาก โดยมีการนํามาใช้ทาํ เป็ นเยอื กระดาษ เหมอื งแร่ ภมู ิภาคยโุ รปเป็นแหล่งแร่ทสี าํ คญั จาํ นวนมาก ไดแ้ ก่ นาํ มนั และกา๊ ซธรรมชาติ อยใู่ นบริเวณทะเลเหนือ และรอบทะเลสาบแคสเปี ยน บอกไซด์ นํามาถลุงเป็ นอลูมิเนียม มีมากในประเทศฝรังเศส ยูโกสลาเวีย ฮงั การี และเทือกเขาคูราล ในประเทศรัสเซีย โพแทช นํามาใช้ในอุตสาหกรรมป๋ ุยและสบู่ มีมากในประเทศฝรังเศส เยอรมนั สเปน และรัสเซีย อุตสาหกรรม ในภูมภิ าคยุโรป ถือไดว้ ่าเป็นภูมภิ าคอุตสาหกรรม ประชากรส่วนใหญ่ จะประกอบอาชีพอยใู่ นภาคอุตสาหกรรม แหล่งอุตสาหกรรมในภูมิภาคยโุ รป จะอยแู่ ถบยโุ รปตะวนั ตก เช่น ประเทศฝรังเศส สหราชอาณาจกั ร เยอรมนั เนเธอร์แลนด์ รวมถึง ประเทศรัสเซีย ยเู ครน เบลารุส ในแถบยุโรปตะวนั ออก ภูมภิ าคออสเตรเลยี การประกอบอาชีพของภูมิภาคออสเตรเลีย มีลกั ษณะการประกอบอาชีพ ดงั นี การปลูกพชื เกษตรกรรมการปลกู พชื ถือวา่ เป็นอาชีพหลกั ของภูมภิ าคออสเตรเลีย โดย ในการดาํ เนินการอาชีพเกษตรกรรมปลูกพืช เกษตรกรมีการนาํ เครืองจกั รกลเขา้ มาช่วยในการทาํ การเกษตร เนืองจากพืนทขี องออสเตรเลียมีความแห้งแลง้ และใชใ้ นการขดุ นาํ บาดาล พืชทีสําคญั และ มผี ลต่อเศรษฐกิจไดแ้ ก่ ขา้ วสาลี เป็ นพืชเศรษฐกิจทีสําคญั ทีสุดของภูมภิ าคออสเตรเลีย นอกจากนนั ยงั มี

46 การปลูกขา้ วเจา้ กลว้ ยออ้ ย สบั ปะรด องุ่น และสม้ กระจายในพนื ทีภูมภิ าคออสเตรเลียตามความเหมาะสม ของสภาพภูมิประเทศ และภูมอิ ากาศ การเลียงสัตว์ ในภูมิภาคออสเตรเลียนิยมเลียงสัตว์ ไดแ้ ก่ แกะ เป็นการเลียงไวเ้ พือ การใชข้ น โคเนือ มกี ารเลียงในบริเวณทุ่งหญา้ สะวนั นา และโคนม มีการเลียงในบริเวณเขตอากาศอบอุ่น การประมง ภูมิภาคออสเตรเลีย โดยเฉพาะฝงั ตะวนั ออก เป็นบริเวณทีมปี ลาจาํ นวนมาก ไดแ้ ก่ ปลาทูน่า ปลาฉลาม ปลาแซนมอล ปลากระบอก รวมทงั มีการเลียงหอยมุกทีเกาะเทอร์สเตย์ แต่ งานอาชีพดา้ นประมง มปี ัญหาไม่สามารถจบั ปลาทีมชี ุกชุมไดม้ าก เพราะขาดแรงงาน ป่ าไม้ อาชีพป่าไม้มีการประกอบอาชีพป่ าไม้ประเภทป่ายคู าลปิ ตสั เพราะมจี าํ นวนมาก ในแถบตะวนั ออกของภูมภิ าคออสเตรเลีย เหมอื งแร่ ภูมิภาคออสเตรเลีย เป็ นแหล่งแร่ทีสําคญั จาํ นวนมาก ไดแ้ ก่ เหล็ก มมี ากทรี ัฐเวสเทริ ์นออสเตรเลีย ถ่านหิน มีมากทีซิดนีย์ นิวคาสเซิล ทองคาํ มมี ากทีเวสเทิร์น ออสเตรเลีย ดีบกุ มีมากทรี ัฐควีนสแลนด์ อตุ สาหกรรม ในภูมิภาคออสเตรเลีย มีการดาํ เนินงานอาชีพอุตสาหกรรมการเกษตรเป็ น ส่วนใหญ่ ได้แก่ การผลิตสิงทอ นาํ ตาล นม เนย อาหารกระป๋ อง ดา้ นอุตสาหกรรมอืน มีการผลิต เครืองใชไ้ ฟฟ้ า การต่อเรือส่วนใหญ่ภาคอุตสาหกรรมจะประกอบการในแถบตะวนั ออกเฉียงใตข้ อง ภูมิภาคออสเตรเลีย ภมู ภิ าคแอฟริกา การประกอบอาชีพของภูมิภาคแอฟริกา มีลกั ษณะการประกอบอาชีพ ดงั นี การปลูกพืช ภูมิภาคแอฟริกาส่วนใหญ่ เป็ นทะเลทราย ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ประชากรจะปลูกพืชไดเ้ ฉพาะบริเวณทรี าบดินตะกอนของปากแม่นําสายต่าง ๆ ทาํ ให้ผลผลิตทีได้ไม่ เพยี งพอตอ่ การบริโภคของประชาชนในภูมิภาค ทงั นี แหล่งปลูกและพืชทีสําคญั ของภูมิภาคแอฟริกา ไดแ้ ก่ แหล่งปลูกพืชเมืองร้อนในเขตรอ้ นชืน บริเวณลุ่มนําคองโก ชายฝังแอฟริกา ตะวนั ออก และตะวนั ตก มกี ารปลูกโกโกม้ ากทีสุด นอกจากนนั มีการปลูกปาล์มนํามนั กาแฟ ถวั ลิสง ออ้ ย ยางพารา เผอื ก และมนั ลุ่มแมน่ าํ ไนล์ เป็นพืนทอี ากาศรอ้ นแหง้ แลง้ ส่วนใหญ่ปลูก ฝ้ าย ชา อินทผาลมั ขา้ วฟ่ าง

47 เขตเมดิเตอร์เรเนียน บริเวณดา้ นเหนือสุดและดา้ นใตส้ ุดของภูมภิ าค มกี ารปลูกส้ม องุ่น มะกอก และขา้ วสาลี เขตอบอุ่นชืน บริเวณดา้ นตะวนั ออกเฉียงใตข้ องภูมิภาค มีการปลูกผลไม้ขา้ ว สาลี ขา้ วโพด การเลยี งสัตว์ ในภูมิภาคแอฟริกา มกี ารเลียงสัตวแ์ ละการล่าสัตวป์ ่ า ดงั นี โคเขายาว เลียงไวเ้ พอื ใชแ้ รงงาน ใชเ้ นือเป็นอาหาร และเป็ นการแสดงฐานะ ทางสงั คม ส่วนใหญ่จะเลียงในเขตภาคตะวนั ออก และภาคใตข้ องภูมิภาค โคเนือ และโคนมพนั ธุต์ ่างประเทศ นิยมเลียงในเขตทีมีภูมิอากาศอบอุ่นชืน แพะ แกะ เป็นการเลียงแบบเร่ร่อน ในเขตทะเลทราย อูฐ เลียงไว้เพือใชเ้ ป็ นพาหนะ และอาหาร นิยมเลียงในเขตทะเลทราย การล่าสตั วป์ ่ าโดยชนพนื เมอื ง สตั วป์ ่ าทเี ป็นทีนิยมในการล่าเพอื นาํ มาจาํ หน่าย ไดแ้ ก่ งาชา้ ง และนอแรด เหมอื งแร่ ภูมิภาคแอฟริกาเป็นภูมิภาคทมี แี หล่งแร่เป็นจาํ นวนมากโดยเฉพาะเพชร มีปริมาณ มากกว่าทุกภูมภิ าค โดยแร่ธาตุทีสาํ คญั อืน ไดแ้ ก่ เหล็ก มมี ากทีรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย ถ่านหิน มมี ากทีสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ นํามนั ปิ โตรเลียม มีมากทีทะเลทรายสะฮารา ประเทศแอฟริกาเหนือ ลิเบีย แอลจีเรีย อียปิ ต์ ไนจีเรีย ก๊าซธรรมชาติ มีมากในทีลุ่มของแอฟริกาเหนือ และแอฟริกาตะวนั ตก โดย ประเทศแอลจีเรีย มีปริมาณกา๊ ซธรรมชาติมากทีสุดแห่งหนึงของโลก ทองคาํ มมี ากทีสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ทองแดง มีมากทีประเทศซาอีร์ (คองโก) อุตสาหกรรม ในภูมิภาคแอฟริกา มีการดาํ เนินงานอาชีพดา้ นอุตสาหกรรม โดยเฉพาะที สาธารณรฐั แอฟริกาใต้

48 ใบงานที 2 สาํ รวจอาชีพในชุมชน ภูมิภาค และในภูมิภาค ทวีป ไดแ้ ก่ ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย ทวีป อเมริกา ทวีปยโุ รป และทวีปแอฟริกา ให้ผ้เู รียนสํารวจอาชีพในชุมชน ภมู ภิ าค และในภูมภิ าค ทวีป ได้แก่ ทวปี เอเชีย ทวีปออสเตรเลยี ทวปี อเมริกา ทวปี ยโุ รป และทวปี แอฟริกา มา 10 อาชีพ ลงในแบบสํารวจ โดยดาํ เนนิ การดงั นี 1. ครูและผเู้ รียนศกึ ษาวิธีการสาํ รวจ แลว้ ร่วมกนั กาํ หนดแบบสาํ รวจ และกาํ หนดวิธีการทจี ะ ใชส้ ํารวจ 2. ดาํ เนินการสํารวจแลว้ กรอกรายละเอียด ดงั นี 2.1 ชือผเู้ รียน ศรช. สถานศึกษา ชือครูประจาํ กลุ่ม 2.2 ชืออาชีพ เช่น เพาะเห็ด 2.3 ทาํ เลทีตงั เช่น บา้ นเลขที 207 หมูท่ ี 11 แขวงท่าขา้ ม เขตบางขุนเทยี น กรุงเทพมหานคร 2.4 การประกอบอาชีพ ใหม้ รี ายละเอียดเกียวกบั ระยะเวลาการประกอบอาชีพ ตงั แต่ เริมตน้ จนถึงปัจจุบนั จุดเริมตน้ หรือเหตุจูงใจในการประกอบอาชีพ วสั ดุ อุปกรณ์ (หลกั ) ทใี ชก้ ระบวนการผลิตกระบวนการตลาดปัญหา อุปสรรค การสรา้ งความมนั คงในอาชีพ

49 แบบสํารวจ ชือผเู้ รียน ……………………………………… ศรช. … …………………...………… สถานศึกษา…………………………………………......... ชือครูประจํากลุ่ม…………………………………………

50 บทที 2 ช่องทางการเข้าสู่อาชีพ สาระสําคัญ อาชีพตา่ ง ๆ ทมี ีอยใู่ นทอ้ งถินประเทศ และภูมภิ าค ทวีป ไดแ้ ก่ ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย ทวีปอเมริกา ทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกา มีอยู่มากมายหลายอาชีพ แต่ละอาชีพตอ้ งใช้ความรู้ ความสามารถ ทกั ษะอาชีพ ตลอดจนมลี กั ษณะของการประกอบอาชีพแตกต่างกนั ออกไป ดงั นันก่อน ตดั สินเลือกประกอบอาชีพ จาํ เป็นจะตอ้ งศึกษาอาชีพนนั ใหถ้ ่องแท้ ตวั ชีวัด 1. อธิบายความจาํ เป็นในการมองเห็นชอ่ งทางในการประกอบอาชีพไดอ้ ย่าง เหมาะสมกบั ตนเอง 2. ศึกษาอาชีพในชุมชน สังคม ประเทศ และภูมิภาค ทวีป ไดแ้ ก่ ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย ทวีปอเมริกา ทวีปยโุ รป และทวปี แอฟริกา เพือวิเคราะห์ความเป็นไปได้ใน การเขา้ สู่อาชีพ ของตน 3. ลาํ ดบั อาชีพโดยพิจารณาความเป็ นไปไดข้ องอาชีพ จาํ นวน 3 อาชีพ พร้อมทงั ให้เหตุผล ในการลาํ ดบั อาชีพทีเลือก ขอบข่ายเนอื หา เรืองที 1 ความจาํ เป็นในการมองเห็นชอ่ งทางการประกอบอาชีพ เรืองที 2 ความเป็นไปไดใ้ นการเขา้ สู่อาชีพ เรืองที 3 การลาํ ดบั อาชีพและเหตุผล สือการเรียนรู้ 1. ใบงาน 2. หนงั สือเรียน

51 ขันตอนการเรียนรู้

52 เรืองที 1 ความจาํ เป็ นในการมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพ การมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพ เป็นการศึกษากระบวนการผลิต กระบวนการตลาด และอืน ๆ ทเี กียวขอ้ ง และนํามาพิจารณาว่าอาชีพนีจะสามารถยึดมาเป็ นอาชีพของตนเองไดห้ รือไม่ ดงั นนั การมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพเท่ากบั การมีวิสัยทศั น์กวา้ งไกล จะทาํ ให้สามารถลด ความเสียงในการประกอบอาชีพในอนาคตได้ ใบงานที 3 ความจาํ เป็นในการมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพ ให้ครูและผูเ้ รียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็นตามประเด็น คือ “การมองเห็นช่องทางการ ประกอบอาชีพมคี วามจาํ เป็นจริงหรือ เพราะเหตุใด” แลว้ ใหผ้ เู้รียนบนั ทกึ สรุปผลการอภิปรายตามความ เขา้ ใจของตนเองผรู้ ่วมอภิปราย ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………...

53 สรุปผลการอภิปราย ………………………………………………………………………………………………..…… ………………………………...…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... ผทู้ ีสนใจจะประกอบอาชีพใดนนั ตอ้ งพิจารณาความเป็นไปไดข้ องอาชีพทีเลือกเพือ ลดความ เสียง โดยการพิจารณาการจดั การการผลิตและการจดั การการตลาด เรืองที ความเป็ นไปได้ในการเข้าสู่อาชีพ ความเป็นไปไดใ้ นการเขา้ สู่อาชีพของบคุ คลทวั ไป ควรคาํ นึงถึงปัจจยั ตอ่ ไปนี 1. การจดั การการผลิต การจัดการการผลิต เป็ นการเตรียมความพร้อมในการผลิตสินคา้ หรือการบริการ โดยการ วางแผนเพือเตรียมความพรอ้ มในกิจกรรมการผลิต เช่น การจดั หาวตั ถดุ ิบ แผนการใชแ้ รงงาน แผนการใช้ เงินทุน เพือใหก้ ารผลิตสินคา้ /บริการต่าง ๆ เป็นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพ คือ ตน้ ทุนตาํ และรายไดส้ ูง ได้ สินคา้ ทมี ีคุณภาพตรงตามความตอ้ งการของตลาด การจดั การการผลิตเนน้ ไปทกี ารทาํ แผนต่าง ๆ แผนทีดีนันจะตอ้ งผ่านการทดลองหรือ ผา่ น การปรับเพือใหไ้ ดแ้ ผนทดี ีทีสุด เมอื ไดแ้ ผนแลว้ จึงนําไปผลิตสินคา้ /บริการ แผนทจี าํ เป็ น ต่อการผลติ สินค้า ได้แก่ 1. แผนการเลือกผลติ สินค้าโดยศกึ ษารายละเอียดตา่ ง ๆ ทีเกียวกบั สินคา้ ไดแ้ ก่ ความตอ้ งการ ของผบู้ ริโภค จาํ นวนผขู้ าย จาํ นวยผูผ้ ลิต เพือนาํ มาใชเ้ ป็ นขอ้ มูล ในการผลิตสินคา้ ซึง เป็นสิงทผี ผู้ ลิตตอ้ งคาํ นึงถึง มิฉะนนั สินคา้ ทีผลิตออกมาจะไม่เป็ นไปตามความตอ้ งการ ของลูกคา้ จะทาํ ใหเ้ กิดความสูญเสียขึน เมอื สินคา้ ถูกผลิตขนึ มาแลว้ สินคา้ บางชนิดอาจ มกี ารทดลอง แลว้ นาํ ไปตรวจสอบกบั ลูกคา้ ใหท้ ดลองใชห้ รือทดลองชิม เพอื ดูความพอใจ ของลูกคา้

54 2. แผนการเลอื กทาํ เลทีตงั หมายถึง แหล่งทีตงั ทีจะประกอบอาชีพ การเลือกทาํ เล ควรให้ เหมาะสมกบั ลกั ษณะของอาชีพ อาชีพบริการ เช่น ร้านขายอาหาร ร้านเสริมสวย ตอ้ ง เลือกทาํ เลทีอยใู่ นแหล่งชุมชน โรงงาน อุตสาหกรรมนําตาล ก็มกั ตงั อยู่ในแหล่งทีมี วตั ถุดิบอยา่ งไรกต็ ามการเลือกทาํ เล ควรพจิ ารณาระบบการขนส่งดว้ ย 3. แผนการใช้แรงงาน แรงงานในทนี ีหมายถึงทงั กาํ ลงั คนและการใช้เครืองจกั ร เครืองมือ ต่าง ๆ โดยพิจารณาจากแผนการผลิต และจาํ นวนสินคา้ ทจี ะผลิต เพือจะได้จดั เตรียม แรงงานไวใ้ ห้พร้อมในช่วงทีตอ้ งการ เช่น ช่วงเกียวขา้ ว 100 ไร่ ในเดือนพฤศจิกายนของ ทุกปี จะตอ้ งใชท้ งั แรงงานคนและเครืองจกั รกต็ อ้ งเตรียม แรงงานใหพ้ ร้อมในช่วงเดือน พฤศจิกายน 4. วางแผนการใช้ทนุ ในการกาํ หนดจาํ นวนสินคา้ นนั ตอ้ งพิจารณาฐานทางการเงินของผผู้ ลิต ดว้ ย แมว้ ่าจะคาดคะเนความตอ้ งการของตลาดได้ แต่ถา้ ไม่มีเงินทุน ก็ไม่เกิดประโยชน์ อยา่ งใด อาจแกไ้ ขไดโ้ ดยไปกูย้ มื เงินทีตอ้ งเสียดอกเบยี ซึงจะตอ้ งเพมิ เป็นตน้ ทุนของการ ผลิต หรือหาปัจจยั การผลิตทดแทนปัจจยั ทมี ีราคาแพง แต่ตอ้ งระวงั ในเรืองของคุณภาพ ของสินคา้ ดว้ ย 5. วางแผนกาํ หนดจาํ นวนการผลติ เมือทาํ แผนการผลติ เรียบร้อยทุกดา้ นแลว้ ใหพ้ ิจารณาว่า จะผลิตสินคา้ จาํ นวนเท่าใด แรกเริมการผลิตอาจผลิตจาํ นวนนอ้ ย แลว้ ค่อย ๆ ทยอยเพิม จาํ นวนการผลิต โดยมกี ารปรบั แผนการผลิตตลอดเวลา 6. ประมาณการผลตอบแทนทไี ด้จากการผลติ สินค้า เมอื วางแผนการผลิตสินคา้ ตงั แตเ่ ลือก ทาํ เลทีตงั การใชแ้ รงงาน การใชท้ ุน การกาํ หนดจาํ นวนการผลิต เรียบร้อยแลว้ ลองทาํ แผนประมาณผลตอบแทนทีคาดว่าจะไดจ้ ากการผลิตสินคา้ ในครังนี โดยอาจลองนํา ขอ้ มูลใส่ในบญั ชีรายรับ-รายจ่าย กระบวนการผลติ เป็นการนาํ ปัจจยั การผลิตสู่การปฏิบตั ิ เพอื ผลิตสินคา้ ตามแผนการจดั การ การผลิต โดยนาํ มาจดั ทาํ แผนปฏิบตั ิลงสู่การปฏิบตั ิตามลาํ ดบั ก่อน-หลงั ซึงเป็ นขนั ตอน สําคญั และ อาจมีการปรบั เปลยี นแผนตามสถานการณน์ นั ๆ เพือจะหลีกเลียงความเสียงทีอาจจะตามมา เช่น อาชีพ การเกษตรมกั จะเสียงตอ่ สภาพดนิ ฟ้ าอากาศ ราคาขึนลงของสินคา้ จาํ นวนสินคา้ ทผี ลิตออกมามีจาํ นวน มาก ดงั นนั ความสัมพนั ธ์ระหว่างปัจจยั การผลิตกบั ผลผลิตอาจ เป็นไปในทิศทางเดียวกนั คือ เมือเพิม ปัจจยั การผลิตเขา้ ไปจะทาํ ใหผ้ ลผลิตเพิมขนึ แต่บางครงั ความสมั พนั ธร์ ะหว่างปัจจยั การผลิตกบั ผลผลิต อาจไม่ไปในทิศทางเดียวกนั เมือเพมิ ปัจจยั การผลิตหลกั เขา้ ไป จะทาํ ใหผ้ ลผลิตลดลงน่าจะเป็นอาชีพ

55 การเกษตร ถึงแมจ้ ะเพิมปัจจยั การผลิต ผลผลิตทีไดอ้ าจไม่ไดเ้ พิมตามปัจจัยการผลิตทีเราเพิมเขา้ ไป เนืองจากอาชีพการเกษตรนนั เกษตรกรไม่สามารถควบคมุ สภาพดินฟ้ าอากาศได้ บางปี ฝนตกมากทาํ ให้ นาํ ท่วม หรือฤดูแลง้ แลง้ มากกว่าทุกปี ดงั นนั แนวทางในการแก้ไขสําหรับอาชีพเกษตร เช่น 1. ศึกษาสภาพดินฟ้ าอากาศ ศึกษาขอ้ มูลจากพยากรณ์ของหน่วยงานทีเกียวขอ้ ง เช่น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มกั จะไดย้ นิ คาํ เตือนบ่อย ๆ เช่น ปี นีห้ามทาํ นาปรังในบาง พนื ที เนืองจากนาํ นอ้ ย ดงั นนั อาจใชว้ ธิ ีหลีกเลียงโดยหันมา ปลูกพืชทีมีอายุสัน ๆ แทน การปลูกขา้ ว 2. เกษตรกรควรปลูกพชื หลากหลายชนิด และอายพุ ชื แตกต่างกนั เพือให้มีผลผลิตออกมา อย่างต่อเนือง ทาํ ใหล้ ดการเสียงลงได้ 3. มกี ารประกันราคาพืชผลทางการเกษตร ซึงจะทาํ ให้เกษตรกรขายผลผลิตไดใ้ นราคาที แน่นอน 2. การจัดการการตลาด การจดั การด้านตลาด หมายถึง การวิเคราะห์ การวางแผน การปฏิบตั ิงาน และการควบคุม การดาํ เนินงานการตลาดจากผผู้ ลิตถึงผบู้ ริโภค โดยมผี ลประโยชน์จากการแลกเปลียนกบั กลุ่มผูซ้ ือ หน้าทกี ารตลาด เป็นกิจกรรมการตลาดทีทาํ ใหส้ ินคา้ หรือบริการเคลือนยา้ ยจากผผู้ ลิตไปยงั ผบู้ ริโภค โดยวิธีตา่ ง ๆ เช่น 1. การแลกเปลียน โดยการซือ-การขาย 2. การกระจายสินคา้ เกียวขอ้ งกบั การขนส่ง การเก็บรกั ษา 3. การอาํ นวยความสะดวกทางการตลาด เช่น ขอ้ มลู ทางการตลาด ขอ้ มลู เกียวกบั ผบู้ ริโภค

56 ววิ ฒั นาการของการตลาด การตลาดสมยั ก่อนม่งุ การผลิตใหม้ ีประสิทธิภาพ โดยไม่สนใจผบู้ ริโภค ไม่สนใจว่า ผบู้ ริโภค จะตอ้ งการสินคา้ นนั หรือไม่ ซึงเป็ นสมยั ทีมคี ู่แข่งขนั นอ้ ย จึงทาํ ให้ผูผ้ ลิตประสบความสําเร็จ แต่ยุค ปัจจุบนั มีการแขง่ ขนั สูง จึงตอ้ งใหค้ วามสาํ คญั กบั ลูกคา้ โดยจะตอ้ งศกึ ษาความตอ้ งการของผบู้ ริโภคว่า ตอ้ งการสินคา้ อะไร อย่างไร ราคาเท่าไหร่ ซือสะดวกไหม แลว้ จึงทาํ การผลิตใหต้ รงกบั ความตอ้ งการ การแข่งขันทางการตลาด นอกจากจะศกึ ษาขอ้ มูลของกล่มุ ลกู คา้ และขอ้ มูลของคูแ่ ข่งแลว้ จะตอ้ งมกี ารแข่งขนั ดา้ นอืน ๆ ดว้ ย ไดแ้ ก่ 1. สินค้าหรือบริการ สินคา้ ตอ้ งมคี ุณภาพถูกใจผบู้ ริโภค มีประโยชน์ต่อการนาํ ไปใช้ 2. ราคา ราคาสินคา้ ตอ้ งเหมาะสมกบั คุณภาพ ไม่ตงั ราคาเกินความจริง และตอ้ งพิจารณาจาก ราคาของคู่แข่งดว้ ยไม่สูงและไมต่ าํ เกินไป 3. ช่องทางการจําหน่าย พิจารณาวา่ จะจาํ หน่ายอยา่ งไร โดยทางใดสินคา้ จึงจะถึงผบู้ ริโภคได้ อย่างปลอดภยั และยงั คงคุณภาพ เช่น บริการถึงบา้ นผ่านการขายตรง หรือขายปลีกทาง อินเทอร์เน็ต 4. การส่งเสริมการขาย เป็นกรรมวิธีการขายทีสามารถดึงดูดใจใหล้ ูกคา้ เช่น การลด แลก แจก แถม หรือใหล้ องเอาสินคา้ ไปใชก้ ่อน หรือขายควบกบั สินคา้ ชนิดอืน ๆ การโฆษณาต่าง ๆ ข้อมูลทใี ช้ในการตัดสินใจทางการตลาด 1. ข้อมลู ผ้บู ริโภค ตอ้ งรูว้ ่าผบู้ ริโภคมรี สนิยมอยา่ งไร และมอี าํ นาจในการซือมากนอ้ ยเพียงใด 2. ข้อมลู ค่แู ข่ง ตอ้ งรูว้ ่าคู่แขง่ ขนั เป็นใคร ขายอะไร จุดเด่นของสินคา้ กาํ ลงั ทาํ อะไร ถึงขนั ใด ถา้ สามารถมีขอ้ มลู ผบู้ ริโภคและขอ้ มูลคู่แข่งขนั มากเท่าไรกส็ ามารถตดั สินใจไดถ้ ูกตอ้ ง การคิดต้นทนุ การผลิต การคิดตน้ ทุนการผลิต นิยมคิดตน้ ทุนในรอบปี หรือต่อรอบการผลิตขึนอยู่กับลกั ษณะของ ผลผลิต การคิดตน้ ทุนการผลิตใหพ้ ิจารณาทงั ตน้ ทุนทีใชไ้ ปในลกั ษณะเงินสดและทีไม่เป็นเงินสด ซึงประกอบด้วย

57 ต้นทุนผนั แปร 1. ต้นทุนผนั แปรทเี ป็ นเงนิ สด 1.1 ค่าวสั ดุ อปุ กรณ์ในการประกอบอาชีพ เช่น วสั ดุอุปกรณ์อาชีพการเกษตร เช่น ป๋ ุย พนั ธุ์พืช พนั ธุ์สัตว์ คา่ นาํ มนั และคา่ แรงซ่อมเครืองจกั ร วสั ดุ อุปกรณ์ในอาชีพ รบั จา้ งซกั รีดเสือผา้ เช่น ผงซกั ฟอก นาํ ยาซักแหง้ 1.2 ค่าจ้างแรงงาน เป็นค่าจ้างแรงงานในการผลิต เช่น ค่าแรงซ่อมเครืองจักร ค่าแรงงานไถดิน ค่าจา้ งลูกจา้ งในร้านอาหาร 1.3 ค่าเช่าทดี ิน เป็นค่าเช่าทดี ินในการประกอบธุรกิจ เช่น คา่ เช่านา 1.4 ค่าเสียโอกาสของเงนิ ทุน หมายถึง คา่ ชดเชยทีเจา้ ของธุรกิจนําเงินสดของตนไป ลงทุนแทนการได้รับเมือนําเงินนีไปฝากธนาคารก็จะได้ดอกเบียแทน ดงั นัน การคดิ ตน้ ทุนก็ใหใ้ ชอ้ ตั ราดอกเบยี เงินฝากประจาํ ของธนาคารพาณิชยป์ ี นนั ๆ 1.5 ค่าใช้จ่ายอนื ๆ ทนี อกเหนือจากขอ้ 1.1-1.4 2. ต้นทุนผนั แปรทไี ม่เป็ นเงนิ สด ไดแ้ ก่ 2.1 ค่าแรงงานในครัวเรือน เป็ นแรงงานในครัวเรือน ส่วนใหญ่ธุรกิจในครอบครัวไม่ คอ่ ยมกี ารนําแรงงานมาคิดเป็นตน้ ทุน จึงไม่ทราบตน้ ทนุ ทีแทจ้ ริง การคิดค่าแรง ในครวั เรือนใหค้ ิดในอตั ราค่าแรงงานในทอ้ งถินนนั ๆ 2.2 ค่าเสียโอกาสของทดี ิน กรณีทีเจา้ ของกิจการมีทีดินเป็นของตนเอง การคิดตน้ ทุน ใหค้ ดิ ตามอตั ราคา่ เช่าทีดินในทอ้ งถินหรือบริเวณใกลเ้ คียง ต้นทุนคงที 1. ต้นทุนคงทที เี ป็ นเงนิ สด เป็ นจาํ นวนเงินทีตอ้ งจ่าย เป็นค่าดอกเบียเงินกู้ เพือนาํ มาใชใ้ น การทาํ ธุรกิจ 2. ต้นทุนทไี ม่มเี งนิ สด ไดแ้ ก่ คา่ เสือมราคาของอุปกรณ์ อาคาร โรงเรียน หมายถึง การเสือม ของเครืองจกั ร อุปกรณ์ต่าง ๆ อาคาร โรงเรือน ทีลดลงตามอายกุ ารใชง้ าน การคิดตน้ ทุน จะคดิ จากการเฉลียจาํ นวนเงนิ ทีซือไป เช่น ซือรถไถนามา 1 คนั ราคา 10,000 บาท กค็ ิดว่า จะใชไ้ ด้ 5 ปี ดงั นันคา่ เสือมราคาเท่ากับ 10,000 หาร 5 ตอ้ งเสียค่าเสือมราคาของรถไถนา ปี ละ 2,000 บาท กใ็ หน้ าํ ไปคดิ เป็ นตน้ ทนุ การผลิตทกุ ๆ ปี ใน 5 ปี

58 รายได้จากการประกอบอาชพี เป็นรายไดท้ เี กิดจากการขายผลผลิต/บริการ อาจจะเป็นรายไดท้ ีทยอยการไดร้ ับ ควรคิดเป็ น รายไดใ้ นรอบปี หรือช่วงการผลิตเช่นเดียวกบั การคดิ ตน้ ทนุ การพจิ ารณาจุดคุ้มทุน จุดค้มุ ทุน หมายถึง ปริมาณการขายทที าํ ใหม้ รี ายไดท้ งั หมดเท่ากบั ตน้ ทุนทงั หมดพอดี ซึงจะ ไม่มกี าํ ไรหรือขาดทุน วธิ ีพจิ ารณาจุดคมุ้ ทุน มีดงั นี 1. มีขอ้ มลู การลงทุนของปัจจยั การผลิตต่าง ๆ 2. มขี อ้ มลู รายไดจ้ ากการขายผลผลิต/บริการ 3. นาํ ขอ้ มูลทงั ตน้ ทุนและรายไดจ้ ากการขายผลผลิตมาลงบญั ชีรายรบั -รายจ่ายกจ็ ะ ทราบว่าคุม้ ทนุ หรือไดก้ าํ ไร หรือขาดทุน ราคาผลผลติ /บริการ ราคาผลผลิต/บริการ อาจแปรผนั ไปตามราคาของปัจจัยการผลิต เช่น อาชีพเสริมสวย ราคา บริการอาจจะปรบั ไปตามราคาของนาํ ยาตา่ ง ๆ ทีใชใ้ นการตดั ผม ซึงก็จะไม่ค่อยมีการปรับตวั บ่อย ๆ แต่ราคาของผลผลิตทางการเกษตรอาจจะมีการปรับตวั บ่อย ดงั นี 1. ปัจจัยการผลติ ราคาผลผลิตขึนอยกู่ บั ราคาปัจจยั การผลิต เมือปัจจยั การผลิตสูงขึน ราคา ผลผลิตก็ตอ้ งสูงขึนตามไปดว้ ย ซึงแบง่ เป็น 2 ชนิด คอื 1.1 ปัจจัยผนั แปร หมายถึง ปัจจยั ทีใช้แลว้ หมดไป เช่น ป๋ ุย สารกาํ จดั ศตั รู พืช แรงงานทมี ีราคาเปลียนแปลงไดใ้ นระยะเวลาสนั มีขึน มีลง 1.2 ปัจจัยคงที หมายถึง ปัจจยั การผลิตทีราคาไม่เปลียนแปลงในระยะสัน และมีอายุ การใชง้ านไดน้ าน เช่น เครืองจกั ร คา่ เช่าทีดิน 2. ความสามารถในการจัดการของเจ้าของกจิ การโดยพยายามลดตน้ ทนุ การใช้ปัจจยั ในการผลิต ทีฟ่ ุมเฟื อย และเกินความจาํ เป็น เช่น ลดการใชป้ ๋ ุยลงบา้ ง กไ็ มท่ าํ ใหผ้ ลผลิตลดลง หรือใน กรรมวิธีการผลิตอาจใชส้ ิงทดแทนกนั ได้ เช่น ใชเ้ ศษพืชเป็นอาหารสัตวแ์ ทนการซือ อาหารสัตวส์ ําเร็จรูป 3. ราคาขายผลผลติ ราคาขายไมแ่ น่นอน โดยเฉพาะผลผลติ ทางการเกษตรจะมผี ลกระทบมาก ถา้ มีผลผลิตมากราคาผลผลิตก็ตกตาํ ดงั นนั ควรมีวิธีแกไ้ ข เช่น ผลิตให้ออกนอกฤดูกาล หรือผลิตใหอ้ อกในช่วงเทศกาล หรือนาํ ไปแปรรูปเป็นการเพิมมลู ค่า

59 ปัญหาและอปุ สรรค ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งศึกษาและคาดการณล์ ่วงหนา้ ว่าอาจจะมปี ัญหาและอุปสรรคใด เพือการเตรียม หาทางออกในการแกป้ ัญหาโดยเร็ว เช่น ฝนแลง้ ตอ้ งเตรียมนาํ จากทีใด เงินทุนไม่พอเพียงจะจัดหามา ทดแทนไดอ้ ยา่ งไร ราคาพืชผลตกตาํ จะใชว้ ิธีการถนอมผลผลิตหรือไม่ ความมนั คงในการประกอบอาชีพ เป็นการศกึ ษาแนวโนม้ ความตอ้ งการของผบู้ ริโภค ความเป็นไปไดใ้ นการขยายตลาด

60 เรืองที 3 การลาํ ดับอาชีพและเหตผุ ล เมือผูเ้ รียนไดศ้ กึ ษาองคป์ ระกอบและปัจจยั สําคญั ของความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพ ของตนในชุมชน สังคม ทตี นอยอู่ าศยั แลว้ ก่อนการตดั สินใจเลือกประกอบอาชีพ ใหพ้ ิจารณาความเป็ นไปได้ ของอาชีพแลว้ ลาํ ดบั อาชีพทีมีความเป็ นไปได้ และเหมาะสมกบั ตนเองตามสภาพแวดลอ้ มของสังคม ชุมชน ประกอบกบั ความรู้ทางวชิ าการ เป็ นสิงจาํ เป็ นทีผูเ้ รียน ควรคาํ นึงถึงและดาํ เนินการจดั ลาํ ดับ อาชีพ พร้อมใหเ้ หตุผลประกอบ เพือช่วยในการตดั สินใจเลือกประกอบอาชีพตอ่ ไป ใบงานที 4 คดั เลือกอาชีพทีมีความเป็นไปไดใ้ นชุมชน 1. ให้ผเู้ รียนทาํ ความเขา้ ใจกบั ความเป็ นไปไดใ้ นการเขา้ สู่อาชีพ 2. จากบทที 1 และใบงานที 2 ทีไดศ้ กึ ษาอาชีพไว้ 10 อาชีพ ให้ผเู้ รียนเลือกอาชีพ ทีคิดว่าจะ สามารถประกอบอาชีพไดใ้ นชุมชน จาํ นวน 3 อาชีพ โดยพจิ ารณาความเป็นไปไดใ้ นการ จดั การอาชีพ 3. ให้ลงบนั ทึกรายละเอียดของแต่ละอาชีพลงในแบบบนั ทึก สิงทีตอ้ งบนั ทึกไดแ้ ก่ การ กาํ หนดชนิดของสินคา้ ปัจจยั ทีใชใ้ นการผลิต การจดั การการผลิต การจดั การ การตลาด ผลกระทบตอ่ สภาพแวดลอ้ มในชุมชน ความรู้ความสามารถของผปู้ ระกอบอาชีพ ปัญหา อุปสรรค ความมนั คงในการประกอบอาชีพ 4. ศึกษารายละเอยี ดแตล่ ะอาชีพ นอกจากจะศกึ ษาจากใบงานที 2 แลว้ อาจศึกษาเพมิ เตมิ จาก ผรู้ ู้ ภูมิปัญญา แหล่งเรียนรู้ เอกสารต่าง ๆ โดยวิธีการอ่าน สัมภาษณ์ แลว้ นาํ มาสรุปเป็ น ของตนเองแตล่ ะขนั ตอน

61 แบบบนั ทึก อาชีพที 1 1. กาํ หนดชนดิ ของสินค้า ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. ปจั จยั ทใี ช้ในการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. การจดั การการผลิต ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. กระบวนการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 5. การจดั การการตลาด ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 6. ผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมในชุมชน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

62 7. ความรู้ความสามารถของผู้ประกอบอาชีพ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 8. รายได้ทคี าดว่าจะได้รับ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 9. ปญั หาอุปสรรค ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

63 แบบบนั ทึก อาชีพที 2 1. กาํ หนดชนดิ ของสินค้า ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. ปัจจยั ทใี ช้ในการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. การจดั การการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. กระบวนการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 5. การจดั การการตลาด ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 6. ผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมในชุมชน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

64 7. ความรู้ความสามารถของผู้ประกอบอาชีพ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 8. รายได้ทคี าดว่าจะได้รับ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 9. ปัญหาอปุ สรรค ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

65 แบบบนั ทึก อาชีพที 3 1. กาํ หนดชนดิ ของสินค้า ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. ปัจจัยทใี ช้ในการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. การจดั การการผลิต ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. กระบวนการผลติ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 5. การจดั การการตลาด ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 6. ผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมในชุมชน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

66 7. ความรู้ความสามารถของผู้ประกอบอาชีพ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 8. รายได้ทคี าดว่าจะได้รับ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 9. ปัญหาอปุ สรรค ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

67 ใบงานที 5 การแลกเปลียนเรียนรู้ 1. ให้ผูเ้ รียนแต่ละคนนําเสนอสาระสําคญั ในการประกอบอาชีพแต่ละอาชีพ ให้ครู เพือน และผเู้ กียวขอ้ ง เพือใหร้ ่วมกนั แสดงความคดิ เห็น 2. จดบนั ทึกผลการแสดงความคิดเห็นทีเป็นประโยชนต์ อ่ การพิจารณาอาชีพทงั 3 อาชีพของ ผเู้ รียน แบบบันทกึ สรุปความคิดเห็นต่อ 1. อาชีพที 1 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... 2. อาชีพที 2 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………...

68 3. อาชีพที 3 ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………...

69 บทที 3 การตดั สินใจเข้าสู่อาชีพ สาระสําคัญ นอกจากจะตดั สินใจเลือกอาชีพโดยอาศยั ขอ้ มูลการผลิต และการตลาดแลว้ ผปู้ ระกอบการ เองตอ้ งพรอ้ มทจี ะประกอบอาชีพนนั โดยพิจารณาว่าตนเองมีความสามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพ ไดอ้ ยา่ งมคี วามสุขหรือไม่ ซึงตอ้ งมกี ระบวนการตดั สินใจ เพือใหม้ ีความเป็ นไปไดม้ ากทีสุด ตวั ชีวัด ผเู้ รียนสามารถตดั สินใจเลือกอาชีพไดเ้ หมาะสมกบั ตนเอง ขอบข่ายเนอื หา เรืองที ตดั สินใจเขา้ สู่อาชีพดว้ ยปรชั ญาคดิ เป็น เรืองที ตดั สินใจเขา้ สู่อาชีพดว้ ยการวิเคราะหศ์ กั ยภาพ

70 ขันตอนการเรียนรู้ ลกั ษณะบ่งชี การวดั และประเมินผล สือการเรียนรู้ ความสําเร็จของผ้เู รียน กจิ กรรม ซกั ถามความเขา้ ใจ หนงั สือเรียน ใบงานที เลือกอาชีพได้ . ผเู้ รียนศึกษาปรัชญา “คดิ ผลจากการบนั ทกึ การ ประยกุ ตใ์ ชป้ รชั ญา “คดิ ใบงานที เหมาะสมกบั ตนเอง เป็นกบั การเขา้ สู่อาชีพ เป็น” กบั การดาํ เนินชวี ติ ผลการกาํ หนดขอ้ มลู ใบงานที . ผเู้ รียนทาํ ใบงานที เพอื ดา้ น ในใบงาน ใบงานที ทดสอบความเขา้ ใจปรัชญา ผลจากทาํ ใบงาน ใบงานที “คิดเป็ น” ผลจากการทาํ ใบงาน หนงั สือเรียน . ผเู้ รียนทาํ ใบงานที ผลจากการทาํ ใบงาน เกียวกบั การกาํ หนดขอ้ มูล ซกั ถามความเขา้ ใจ ดา้ น . ผเู้ รียนทาํ ใบงานที เพอื ตรวจสอบความเป็ นไปได้ ของขอ้ มลู ดา้ น . ผเู้ รียนทาํ ใบงานที เพอื ตรวจสอบขอ้ มลู ดา้ น . ผเู้ รียนทาํ ใบงานที “เพอื สรุปการตดั สินใจเลือก อาชีพ” . ผเู้ รียนศกึ ษา “ตดั สินใจเขา้ สู่อาชีพดว้ ยการวิเคราะห์ ศกั ยภาพ”

71 ลกั ษณะบ่งชี กจิ กรรม การวัดและประเมนิ ผล สือการเรียนรู้ ความสําเร็จของผ้เู รียน เลือกอาชีพได้ 8. ผูเ้ รียนทาํ ใบงานที ผลจากการทาํ ใบงาน ใบงานที เหมาะสมกบั ตนเอง เพือพจิ ารณา ตดั สินใจประกอบ อาชีพดว้ ยการวิเคราะห์ ศกั ยภาพ

72 เรืองที ตัดสินใจเข้าสู่อาชีพด้วยปรัชญาคดิ เป็ น ปรัชญา “คดิ เป็ น” เชือว่ามนุษยท์ ุกคนมีพืนฐานชีวิตแตกต่างกนั มีวิธีการดําเนินชีวิตที แตกต่างกนั มคี วามตอ้ งการทแี ตกต่างกนั แต่ทุกคนลว้ นมีความตอ้ งการทจี ะมีความสุขเหมือนกนั เมือ ทกุ คนตอ้ งการมีความสุขเหมือนกนั จึงตอ้ งมีกระบวนการเพือใหเ้ กิดความสุข คือ กระบวนการ “คิด เป็น” โดยมฐี านขอ้ มลู ดา้ นวชิ าการ ดา้ นสังคมและสิงแวดลอ้ ม และขอ้ มูลของตนเองมาเป็ นตวั การใน การช่วยตดั สินใจไดแ้ ลว้ จึงเลือกหนทางในการดาํ เนินชีวิต ก็จะเกิดความสุขจากการตดั สินใจถูกตอ้ ง เมอื ดาํ เนินการแลว้ และยงั เกิดปัญหา หรือยงั ไม่เกิดความสุข จึงกลบั มายอ้ นดูความผดิ พลาดจากขอ้ มูลวา่ วเิ คราะหข์ อ้ มูลครบหรือยงั แลว้ จึงตดั สินใจใหม่ ตามวฏั จกั ร “คิดเป็ น” เพือการแกป้ ัญหาทียงั ยนื แลว้ เกิดสุขอยา่ งอตั ภาพ หลักของการคิดเป็ น 1. “คิดเป็น” เชือว่าสงั คมเปลียนแปลงอยตู่ ลอดเวลา ก่อใหเ้ กิดปัญหา ซึงปัญหานนั สามารถ แกไ้ ขได้ 2. คนเราจะแกไ้ ขปัญหาตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสมทสี ุด โดยใชข้ อ้ มูลมาประกอบการตดั สินใจ อย่างนอ้ ย 3 ประการ คือ ขอ้ มลู เกียวกบั ตนเอง สงั คม และวิชาการ 3. เมือไดต้ ดั สินใจแกไ้ ขปัญหาดว้ ยการไตร่ตรองรอบคอบทงั 3 ดา้ นแลว้ ยอ่ มก่อใหเ้ กิด ความพอใจในการตดั สินใจ และควรรบั ผดิ ชอบต่อการตดั สินใจนนั 4. แต่สังคมเปลียนแปลงอยตู่ ลอดเวลา การคิดตดั สินใจอาจจะตอ้ งเปลียนแปลง ปรับปรุง ใหม่ใหเ้ หมาะสมกบั สภาพและสถานการณท์ เี ปลียนไป

73 ลกั ษณะของคนคดิ เป็ น มี 8 ประการ 1. มคี วามเชือวา่ ปัญหาทีเกิดขึนเป็นสิงธรรมดา สามารถแกไ้ ขได้ 2. การคิดทดี ีตอ้ งใชข้ อ้ มูลหลาย ๆ ดา้ น (ตนเอง สังคม วิชาการ) 3. รู้ว่าขอ้ มลู เปลียนแปลงอยเู่ สมอ 4. สนใจทีจะวเิ คราะหข์ อ้ มูลอย่เู สมอ 5. รู้ว่าการกระทาํ ของตนมีผลต่อสังคม 6. ทาํ แลว้ ตดั สินใจแลว้ สบายใจ และเตม็ ใจรับผดิ ชอบ 7. แกป้ ัญหาชีวิตประจาํ วนั อยา่ งมีระบบ 8. รู้จกั ชงั นาํ หนกั คุณค่า สมรรถภาพของคน “คดิ เป็ น” 1. เผชิญปัญหาในชีวิตประจาํ วนั อย่างมีระบบ 2. สามารถทจี ะแสวงหาและใชข้ อ้ มูลหลาย ๆ ดา้ น ในการคิดแกไ้ ขปัญหา 3. รู้จกั ชงั นาํ หนกั คุณคา่ และตดั สินใจหาทางเลือกใหส้ อดคลอ้ งกบั คา่ นิยม ความสามารถ และสถานการณ์ หรือเงือนไขส่วนตวั และระดบั ความเป็นไปไดข้ องทางเลือกตา่ ง ๆ กระบวนการไปสู่การคดิ เป็ น มดี ังนี

74 แผนภูมิ ขันตอนกระบวนการแก้ปัญหา “คิดเป็ น” 1. ขนั สํารวจปัญหา เมอื เกิดปัญหายอ่ มตอ้ งเกิดกระบวนการคิดแกป้ ัญหา 2. ขนั หาสาเหตุของปัญหา เป็ นการหาขอ้ มูลมาวิเคราะห์ว่าปัญหาทีเกิดขึนนนั เกิดขึนได้ อยา่ งไร มีอะไรเป็ นองคป์ ระกอบของปัญหาบา้ ง - สาเหตุจากตนเอง พนื ฐานของชีวติ ครอบครัว อาชีพ การปฏิบตั ติ น คุณธรรม ฯลฯ - สาเหตจุ ากสงั คม บุคคลทีอยแู่ วดลอ้ ม ตลอดจนความเชือ ประเพณี ฯลฯ - สาเหตจุ ากขาดวิชาการความรู้ตา่ ง ๆ ทเี กียวขอ้ งกบั ปัญหา 3. ขนั วเิ คราะห์หาทางแก้ปัญหา เป็ นการวิเคราะห์ทางเลือกในการแกป้ ัญหา โดยใช้ขอ้ มูล ดา้ นตนเอง สงั คม วชิ าการ มาประกอบในการวิเคราะห์ 4. ขนั ตัดสินใจ เมือไดท้ างเลือกแลว้ จึงตดั สินใจเลือกแกป้ ัญหาในทางทมี ีขอ้ มูลตา่ ง ๆ พร้อม สมบูรณ์ทีสุด 5. ขนั ตัดสินใจไปสู่การปฏบิ ตั ิ เมือตดั สินใจเลือกทางใดแลว้ ตอ้ งยอมรบั วา่ เป็นทางเลือกทดี ี ทสี ุด ในขอ้ มูลเท่าทีมีขณะนนั 6. ขนั ปฏบิ ตั ใิ นการแก้ปัญหา ในขนั นีเป็นการประเมนิ ผลพร้อมกนั ไปดว้ ย ถา้ เป็ นผลที - พอใจ ก็จะถือวา่ พบความสุข เรียกวา่ คดิ เป็น - ไม่พอใจ หรือผลออกมาไม่ไดเ้ ป็ นไปตามทีคิดไว้ หรือขอ้ มูลเปลียน ตอ้ งเริมตน้ กระบวนการคดิ แกป้ ัญหาใหม่ ข้อมูลประกอบการตดั สินใจ มี 3 ด้าน 1. ข้อมลู ทเี กยี วกบั ตนเอง คือ ขอ้ มูลของสิงตา่ ง ๆ ทีเกียวขอ้ งกบั การประกอบอาชีพ ทตี นเอง มอี ยใู่ นขณะนนั อาจจะแบ่งเป็นดงั นี 1.1 ปัจจยั การผลติ เช่น เงินทุน ทดี ิน แรงงาน เครืองมอื เครืองใช้ วสั ดุ 1.2 ความถนัดของแต่ละบุคคล การทีจะประกอบอาชีพใหไ้ ดผ้ ลดีจะตอ้ ง พจิ ารณาถึง ความถนดั ของตนเองดว้ ยเสมอ เพราะความถนดั จะช่วยให้การกระทาํ ในสิงทีตน ถนดั นนั เป็นไปอยา่ งสะดวก รวดเร็ว คล่องแคลว่ และมองเห็นช่องทางทีจะพฒั นา อาชีพให้รุดหน้าไดด้ ีกว่าคนทีไม่มีความถนัด ในอาชีพนนั ๆ แต่ตอ้ งตดั สินใจ เลือกประกอบอาชีพนนั ๆ

75 1.3 ความรักและความจริงใจ เป็นองคป์ ระกอบทเี กิดจากความรูส้ ึกภายในของแต่ละ คนซึงความรู้สึกมกั จะเป็นแรงผลกั ดนั ใหเ้ กิดความมานะ อดทน กลา้ สู้ กลา้ เสียง ซึงถือว่าเป็นองคป์ ระกอบในการตดั สินใจทีสําคญั อย่างหนึง หากการพิจารณา ตดั สินใจมไิ ดค้ าํ นึงถึงสิงนีแลว้ การทีจะประกอบอาชีพอย่างเด็ดเดียวปัญหาจะ ลดนอ้ ยลงไดง้ ่ายในโอกาสต่อไป 2. ข้อมูลเกยี วกบั สิงแวดล้อมและสังคม คือ ขอ้ มลู ตา่ ง ๆ ทีอยู่รอบ ๆ ตวั เรา หรือจะตอ้ งเขา้ มาเกียวขอ้ งทีจะส่งผลดี ผลเสีย ตอ่ การประกอบอาชีพของตน เช่น ทาํ เลตลาด ส่วนแบ่ง ของตลาด ทรัพยากรทีเอือในทอ้ งถิน แหล่งความรู้ ตลอดจนผลทีจะเกิดขึนต่อชุมชน หากเลือกอาชีพนนั ๆ 3. ข้อมูลทเี กยี วกบั ความรู้พนื ฐานทางวชิ าการของอาชีพ คือ ขอ้ มลู ความรู้และเทคนิคต่าง ๆ สําหรบั การประกอบอาชีพนนั ๆ เช่น วธิ ีบงั คบั ใหเ้ กดิ ผล ผลิตออกนอกฤดูกาล การคาํ นวณ สูตรป๋ ุย เทคโนโลยใี นการผลิตเครืองมือ เครืองใชเ้ อง

76 ใบงานที 6 ประยกุ ตใ์ ชป้ รชั ญา “คดิ เป็น” 1. ผเู้ รียนทาํ ความเขา้ ใจกบั ปรัชญา “คดิ เป็น” 2. ผเู้ รียนร่วมกนั คิดวา่ จะนาํ ปรัชญา “คิดเป็น” ไปใชใ้ นชีวิตได้อยา่ งไร แลว้ ยกตวั อยา่ ง ให้เห็นชดั เจน แบบบันทึก การใช้ปรัชญา “คิดเป็ น” กบั การดาํ เนนิ ชีวิต 1. การนาํ ไปใชใ้ นชีวิตประจาํ วนั เพอื แกป้ ัญหา ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 2. สาเหตุของปัญหา ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

77 3. ขอ้ มลู ดา้ น ไดแ้ ก่ 3.1 ดา้ นตนเอง ประกอบดว้ ย ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 3.2 ดา้ นวชิ าการ ประกอบดว้ ย ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 3.3 ดา้ นสงั คมและสิงแวดลอ้ ม ประกอบดว้ ย ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 4. วเิ คราะหห์ าทางแกป้ ัญหา ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 5. ขนั ตดั สินใจ ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

78 6. สรุป ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

79 ใบงานที 7 กาํ หนดขอ้ มลู 3 ดา้ น จากการทีผูเ้ รียนศึกษากระบวนการประกอบอาชีพและปรัชญาคิดเป็นจนเขา้ ใจแลว้ ให้นํามา กาํ หนด ขอ้ มลู 3 ดา้ น ทีสอดคลอ้ งกบั อาชีพ ทงั 3 อาชีพทกี าํ หนดไวใ้ นใบงานที 5 ขอ้ มลู 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1. ดา้ นตนเอง 2. ดา้ นสงั คมและสิงแวดลอ้ ม 3. ดา้ นวชิ าการ โดยกาํ หนดขอ้ มลู แตล่ ะดา้ นลงในแบบบนั ทึกทกี าํ หนดให้ แบบบนั ทึก การกําหนดข้อมูล 3 ด้าน อาชีพที 1

80

81 ใบงานที 8 1. ให้ผเู้ รียนนาํ เสนอขอ้ มูลแต่ละดา้ นเพือใหค้ รู ผเู้ รียน และผรู้ ู้มาร่วมกนั คดิ เพมิ เติมว่า ควรมี ขอ้ มูลใดอีกทีจะนาํ มาพิจารณา 2. ใหผ้ เู้ รียนสรุปผลลงในแบบบนั ทึก แบบบันทึก ข้อมูล 3 ด้านทเี พมิ เตมิ สิงเพมิ เตมิ จากทีคดิ ไว้จากใบงานที 7 1. ข้อมลู ด้านตนเอง อาชีพท1ี ………………………………………………………………………………. ………………………………....................................................................................... อาชีพที 2……………………………………………………………………………… ………………………………....................................................................................... อาชีพที 3……………………………………………………………………………… ………………………………....................................................................................... 2. ข้อมลู ด้านสังคมและสงิ แวดล้อม อาชีพที 1……………………………………………………………………………… ………………………………....................................................................................... อาชีพที 2…………………………………………………………………................................. ……………………………….......................................................................................…………. อาชีพที 3…………………………………………………………………................................. ……………………………….......................................................................................………….

82 3. ข้อมูลด้านวชิ าการ อาชีพที 1…………………………………………………………………................................. ……………………………….......................................................................................………….. อาชีพที 2…………………………………………………………………................................. ……………………………….......................................................................................…………. อาชีพที 3…………………………………………………………………................................. ………………………………........................................................................................................ ใบงานที 9 1. ให้ผูเ้ รียนนาํ ขอ้ มูล 3 ดา้ น ทีกาํ หนดไวใ้ นใบงานที 7 และ 8 มาใส่ช่องซ้ายมือของแบบ บนั ทึก 2. ตรวจสอบความเป็นไปไดต้ ่อการนาํ ไปปฏิบตั ิ เพือหาทางออกโดยระบุว่าทาํ ได้ แน่นอน พอทาํ ได้ และทาํ ไม่ได้ 3. บางขอ้ มลู อาจมีเงือนไขก็ใหร้ ะบุดว้ ย

83

84

85

86 ใบงานที 10 สรุปการตดั สินใจเลือกอาชีพ เมือทาํ การวเิ คราะหอ์ าชีพทงั 3 อาชีพ แลว้ ใหน้ าํ มาสรุปผลคะแนนเพือตดั สินใจเลือก อาชีพ ทีไดค้ ะแนนสูงสุดดว้ ย สรุปผลการตดั สินใจ ขอเลือกอาชีพ ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… อธิบายเหตุผลในการเลอื กอาชีพ ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

87 เรืองที การตัดสินใจเข้าสู่อาชีพด้วยการวิเคราะห์ศักยภาพ การตดั สินใจทีจะดาํ เนินการสิงใดสิงหนึง มีวิธีการหลากหลาย เช่น ทาํ การวิจยั ทดลองทาํ ก่อนลงมือทาํ จริง การใชก้ ระบวนการคิดเป็น นอกจากนียงั มีวิธีการวเิ คราะหศ์ กั ยภาพต่าง ๆ ทเี กียวขอ้ ง วา่ สามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพไดห้ รือไม่ ซึงเรืองนีจะไดศ้ กึ ษาต่อไป เพือใชเ้ ป็นแนวทางในการ ตดั สินใจเขา้ สู่อาชีพโดยการวิเคราะห์ศกั ยภาพ ดา้ น ไดแ้ ก่ . ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแต่ละพนื ที ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิงทเี กิดขนึ เองตามธรรมชาติ ซึงมนุษยส์ ามารถนําไปใชใ้ ห้เกิด ประโยชนต์ ่อชีวิตประจาํ วนั และการประกอบอาชีพ ทรพั ยากรธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ป่ าไม้ แม่นํา ลาํ คลอง อากาศ แร่ธาตตุ ่าง ๆ ทรัพยากรธรรมชาติบางชนิดใชแ้ ลว้ หมดไป เช่น แร่ธาตุต่าง ๆ บางชนิดมนุษย์ สามารถสร้างทดแทนขึนใหม่ได้ เช่น ป่าไม้ เมือมนุษยต์ ดั ไปใชป้ ระโยชน์แลว้ ก็สามารถปลูกทดแทน ขึนใหม่ได้ ดงั นนั การประกอบอาชีพตอ้ งพจิ ารณาว่าทรัพยากรทีจะตอ้ งนาํ มาใชใ้ นการประกอบอาชีพ ในพืนทีมีหรือไม่ มีเพียงพอหรือไม่ ถา้ ไม่มีผูป้ ระกอบการตอ้ งพิจารณาใหม่ว่าจะประกอบอาชีพที ตดั สินใจเลือกไวห้ รือไม่ หรือพอจะจัดหาไดใ้ นพืนทีใกลเ้ คียง ซึงผูป้ ระกอบการตอ้ งเสียค่าขนส่งจะ คุม้ ค่ากบั การลงทุนหรือไม่ เช่น ตดั สินใจจะประกอบอาชีพจกั สานตะกร้าจากไมไ้ ผ่ แต่ในพืนทีไม่มี ตน้ ไผ่ ซึงตอ้ งพิจารณาแลว้ ว่าจะประกอบอาชีพนีไดห้ รือไม่ ถา้ ตอ้ งการประกอบอาชีพจริง ๆ เนืองจาก ตลาดมีความตอ้ งการมาก ก็ตอ้ งคิดต่อไปวา่ จะคุม้ คา่ กบั ค่าขนส่งหรือไม่ . ศักยภาพของพนื ทตี ามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ในแต่ละพืนทีจะมีลักษณะภูมิอากาศแตกต่างกนั เช่น ประเทศไทยภาคกลางมีอากาศร้อน ภาคใตม้ ีฝนตกเป็นเวลานาน ภาคเหนือมีอากาศเยน็ โดยเฉพาะอาชีพเกษตรกรรมขึนอยู่กบั สภาพ ภูมิอากาศเป็นส่วนใหญ่ เช่น การปลูกลินจี ลาํ ไย ตอ้ งการอากาศเยน็ จึงจะออกผลได้ แกว้ มงั กรตอ้ งการ อากาศรอ้ น ทวีปอเมริกามีอากาศหนาวเยน็ มากก็สามารถปลูกพืชเมืองหนาวได้ เช่น เชอร์รี แอปเปิ ล ดงั นนั การปลูกพืชจาํ เป็นตอ้ งพจิ ารณาสภาพภูมอิ ากาศดว้ ยวา่ เหมาะสมกบั ชนิดของพชื นนั ๆ หรือไม่

88 . ศักยภาพของภูมปิ ระเทศและทาํ เลทตี งั ของแต่ละพนื ที สภาพภูมิประเทศและทาํ เลทีตงั ของแต่ละพืนทีจะแตกต่างกนั เช่น เป็ นภูเขา เป็นทีราบสูง ทรี าบลุ่ม แต่ละพนื ทมี ีผลตอ่ การประกอบอาชีพตา่ ง ๆ เช่น - อาชีพเกษตรกรรม ขึนอยกู่ ับสภาพภูมิประเทศ เช่น อาชีพทาํ นา สามารถทาํ นาได้ทงั ใน ทีราบลุ่มทีเราเห็นกันอยู่ทวั ไป แต่ในทีราบสูงหรือบนภูเขาก็ทาํ นาได้โดยไม่ใช้นําขึนอยู่กับ การใชพ้ นั ธุ์ขา้ ว - อาชีพอุตสาหกรรม ภูมิประเทศและทาํ เลทีตงั ในการประกอบอาชีพอุตสาหกรรมก็มีผลดี ไดแ้ ก่ การอยู่ใกลแ้ หล่งวตั ถุดิบ การคมนาคมสะดวกในการขนส่งสินคา้ ถา้ เป็ นอาชีพอุตสาหกรรม การทอ่ งเทยี วตอ้ งมลี กั ษณะภูมิประเทศทีดึงดูดนกั ท่องเทียวได้ . ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวถิ ีชีวติ ของแต่ละพนื ที แต่ละพืนทีทงั ในประเทศไทยและต่างประเทศมีศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตที แตกต่างกนั ดงั นนั แตล่ ะพนื ทีสามารถนําเอาสิงเหล่านีมาใชเ้ ป็นอาชีพได้ เช่น เป็นสถานทที ่องเทยี วเขา้ ชมศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีพนื บา้ น หรือพาชมวิถีชีวิต ซึงกจ็ ะมอี าชีพอืน ๆ เกิดตามมา เช่น การขาย ของทีระลึก การนวดแผนไทย การขายอาหาร ผูป้ ระกอบการตอ้ งพิจารณาว่าศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวถิ ชี ีวิตในพนื ทีมีความโดนเด่น สามารถนาํ มาใชป้ ระกอบอาชีพไดห้ รือไม่ . ศักยภาพของทรัพยากรมนษุ ย์ในแต่ละพนื ที ทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพนื ที หมายถึง ความรู้ ความสามารถของมนุษยท์ ีเป็นภูมปิ ัญญาทงั ใน อดีตจนถึงปัจจุบนั ดา้ นการประกอบอาชีพต่าง ๆ ในพนื ทนี นั ๆ เช่น จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยามีภูมิปัญญา ทาํ มีดอรัญญิก ปลาตะเพียนจากใบลาน งานหล่อทองเหลือง ดงั นนั ทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพนื ทีมผี ล ต่อการประกอบอาชีพ ซึงตอ้ งนาํ มาพิจารณาว่าอาชีพทจี ะตดั สินใจเขา้ สู่อาชีพนนั ในพนื ทีมภี ูมิปัญญาที จะเรียนรู้ใชเ้ ป็นความรู้หรือนาํ ไปประยุกตใ์ ชใ้ นการประกอบอาชีพไดห้ รือไม่ การประกอบอาชีพจะประสบความสําเร็จมากน้อยเพียงใด ส่วนหนึงขึนอยู่กบั การวิเคราะห์ ศกั ยภาพดา้ นตา่ ง ๆ ทีเกียวขอ้ งกบั การประกอบอาชีพอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ จะวเิ คราะห์ศกั ยภาพใดบา้ งนนั ขึนอยกู่ บั อาชีพนนั ๆ เช่น - กลุ่มอาชีพเกษตรกรรม ศกั ยภาพทีตอ้ งวิเคราะห์ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะ ภูมิอากาศ ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ ทรัพยากรมนุษย์

89 - กล่มุ อาชีพอุตสาหกรรม ศกั ยภาพทีตอ้ งวิเคราะห์ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ทีตอ้ งอยู่ใกล้ แหล่งวตั ถุดิบ ลกั ษณะภูมิประเทศ เพอื สะดวกในการขนส่ง ถา้ เป็นแหล่งท่องเทียวตอ้ งคาํ นึงถึงสภาพ ภูมิอากาศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ - กล่มุ อาชีพพาณชิ ยกรรม ศกั ยภาพทตี อ้ งวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมอิ ากาศ ภูมิ ประเทศ และทาํ เลทีตงั - กล่มุ อาชีพความคดิ สร้างสรรค์ ศกั ยภาพทีจาํ เป็นมาก ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยท์ ี ตอ้ งใชค้ วามคิดสรา้ งสรรคผ์ ลิตงานใหม่ ๆ - กลุ่มอาชี พอํานวย การแ ละอาชีพ เฉพาะ ทาง ศักยภา พทีต้องวิ เคร าะ ห์ ไ ด้แ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวิถีชีวิต และ ทรัพยากรมนุษย์ ใบงานที จากการทีผูเ้ รียนศึกษาศกั ยภาพ ด้าน มาแลว้ ให้วิเคราะห์ศกั ยภาพในอาชีพทีตดั สินใจจะ ประกอบการ เพือใหอ้ าชีพนนั มคี วามเป็นไปไดล้ งในแบบบนั ทึก

90 แบบบนั ทึก อาชีพ……………………………………………………. ที ศักยภาพ ด้าน ทตี ้องการ / สอดคล้องกบั มี ไม่มี หมายเหตุ อาชีพ พอ ไม่พอ ทรัพยากรธรรมชาติ . . . ฯลฯ ภูมอิ ากาศ ภมู ปิ ระเทศและทาํ เล ทตี งั ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวิต 5 ทรัพยากรมนุษย์

91 สรุปผลการตดั สินใจ ใหเ้ ลือกอยา่ งใดอยา่ งหนึง ดงั นี  ตดั สินใจเลอื กอาชีพ และใหอ้ ธิบายเหตุผลความเป็นไปไดท้ จี ะประกอบอาชีพ  ตดั สินใจไมเ่ ลือกอาชีพ เนอื งจาก

92 บทที 4 ความพร้อมในการเข้าสู่อาชีพ สาระสําคญั เมือตดั สินใจวา่ จะประกอบอาชีพใดแลว้ เพือใหเ้ กิดความมนั ใจและเชือมนั ว่าอาชีพที เลือก นนั จะสามารถดาํ เนินการไดต้ ลอดรอดฝงั จึงมีความจาํ เป็นตอ้ งมีการวเิ คราะหค์ วามพร้อมของอาชีพที ตดั สินใจเลือกใหร้ อบคอบอีกครังหนึง ผลการเรียนรู้ทคี าดหวงั เพอื ใหผ้ เู้ รียนสามารถตรวจสอบความเป็นไปไดข้ องการประกอบอาชพี ใหร้ อบคอบ ขอบข่ายเนือหา เรือง ตรวจสอบความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพ ขันตอนการเรียนรู้

93 เรืองที ตรวจสอบความเป็ นไปได้ในการประกอบอาชีพ เมือตดั สินใจว่าจะประกอบอาชีพใดแลว้ เพอื ใหเ้ กิดความมนั ใจและเชือมนั ว่าอาชีพ ทีเลือก นนั จะสามารถดาํ เนินการไดต้ ลอดรอดฝงั จาํ เป็นตอ้ งวิเคราะห์อยา่ งละเอียดถีถว้ น รอบคอบ ถงึ แมว้ ่าจะ ตรวจสอบขอ้ มลู 3 ดา้ น จากกระบวนการคิดเป็นแลว้ ควรตรวจสอบอีกครงั หนึงในดา้ นตา่ ง ๆ ทีมีส่วน ทาํ ใหธ้ ุรกิจลม้ เหลวได้ ไดแ้ ก่ ครอบครัว สังคม ชุมชน ตลาด ความพร้อมของปัจจยั การผลิต ความ ยากง่ายในการดาํ เนินงาน 1. ครอบครัว ครอบครัวในทีนี คอื สามี ภรรยา ลูก ๆ รวมทงั ป่ยู า่ ตายาย ซึงมีส่วนสําคญั ที จะผลกั ดนั ให้ประสบความสําเร็จในการประกอบอาชีพ ตอ้ งให้มีความเห็นตรงกนั ถา้ ขดั แยง้ กนั ตงั แตแ่ รกการดาํ เนินงานจะไม่ราบรืน ถา้ เป็ นความคิดเห็นทีแตกต่างกนั ควร จะตอ้ งทบทวน มีการร่วมกนั คดิ ร่วมทาํ ร่วมตดั สินใจทงั กระบวนการ 2. สังคม ชุมชน หมายถึง สถานทีประกอบอาชีพ สังคม ชุมชน ยอมรับไหม ควรเป็นอาชีพที ไม่ส่งผลเสียต่อสังคม ชุมชน หรือตอ้ งมีวิธีการแกไ้ ข เช่น เสียงดงั กลินเหม็น ทาํ ลาย สิงแวดลอ้ ม มิฉะนนั จะเกิดการฟ้ องร้องกนั ขนึ ก็จะทาํ ใหอ้ าชีพไม่ยงั ยนื 3. ตลาด หมายถึง มกี ารเตรียมตลาดรองรบั สินคา้ ซึงไดจ้ ดั เตรียมไวห้ รือยงั ช่วงใดถา้ มีการ รบั ประกนั สินคา้ ไดย้ งิ ดี มโี อกาสขายไดห้ รือไม่มากนอ้ ยแค่ไหน มีคู่แข่งมากนอ้ ยเพยี งใด จะขายสู้กบั คูแ่ ขง่ ไดห้ รือไม่ จะใชก้ ลยทุ ธท์ างการตลาด อยา่ งไรจึงจะจูงใจลูกคา้

94 4. ความพร้อมของปัจจัยการผลติ ปัจจยั การผลิต เช่น เงินทุน แรงงาน วสั ดุอุปกรณ์ วตั ถุดิบ เงนิ ทนุ การประกอบอาชีพตอ้ งใชเ้ งินทนุ พิจารณาวา่ ตนเองมเี งินทนุ หรือยงั ถา้ มีไม่พอจะ หาไดจ้ ากแหล่งใดบา้ ง แรงงาน อาชีพนีทาํ คนเดียวไดห้ รือไม่ หรือจาํ เป็นตอ้ งมผี รู้ ่วมงานดว้ ย ถา้ จาํ เป็น ตอ้ งมจี ะ หาไดห้ รือไมอ่ ยา่ งไร วสั ดุ อุปกรณ์ ตอ้ งใชเ้ ครืองมอื วสั ดุ อุปกรณอ์ ะไรบา้ ง จาํ นวนเทา่ ใด หาซือได้ ทไี หน วตั ถุดบิ จะหาซือจากแหล่งใด ไปซือเองหรือมีผขู้ ายนาํ มาส่งถึงที 5. ความยากง่ายในการดาํ เนินงาน การดาํ เนินงานเกียวกบั ความรู้ ความสามารถในการผลิต อาจจะตอ้ งกลบั ไปตรวจสอบกระบวนการผลิตวา่ มขี นั ตอนใดยาก ควรเตรียมศกึ ษาไว้ ล่วงหนา้ เพอื เตรียมพร้อมเมอื ถึงขนั ตอนนนั ใบงานที 11 1. ใหผ้ เู้ รียนตรวจสอบความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพทงั 5 ดา้ น อีกครงั หนึง กบั อาชีพทีเลอื กจากใบงานที 10 2. สรุปลงในแบบบนั ทึก แบบบนั ทกึ ตรวจสอบความพรอ้ มของอาชีพ สรุป จะดาํ เนินการต่อหรือไม่ อยา่ งไร ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………