3 ตัดแขนขา

การพยาบาลผู้ป่ วยทไี่ ด้รับการตดั แขนขา อ.นาฏอนงค์ สุวรรณจติ ต์คาศัพท์ทคี่ วรทราบเกย่ี วกบั การตดั แขนขา Amputation หมายถึง การตดั ส่วนใดส่วนหน่ึงของแขนขาออกไป Stump หมายถึง ส่วนที่เหลือจากการตดั ทิ้งข้อบ่งชี้ในการตดั แขนขา1. จาการการบาดเจบ็ ทรี่ ุนแรง ไดแ้ ก่ อุบตั ิเหตุ การถูกบดขย้ี อนั ตรายจากไฟฟ้า2. โรคทางหลอดเลือด (peripheral vascular disease = PVD) พบในผทู้ ี่มีภาวะความดนั โลหิตสูง เบาหวาน การสูบบุหรี่ การมีไขมนั ในเลือดสูง เกิดการอุดตนั3. จากโรคติดเชื้อ ท้งั เฉียบพลนั เช่น gas gangrene และเร้ือรัง เช่น osteomyelitis จากแผลcompound fracture ที่ไดร้ ับการรักษาไมถ่ ูกตอ้ ง4. จากเนื้องอก (benign tumor) หรือมะเร็งของกระดูก (Osteosarcoma)5. จากการพกิ ารแต่กาเนิด เช่นในผปู้ ่ วยที่มีนิ้วเกิน (supemumerary digit หรือ polydactyly)ผทู้ ี่มีแขนขาผดิ รูปทาใหข้ ดั ขวางต่อการทางานชนิดของ amputation 1. Closed (flap) amputation เป็นการตดั อวยั วะส่วนน้นั แลว้ เยบ็ ปิ ดปลายกระดูกดว้ ยกลา้ มเน้ือและผวิ หนงั ทนั ที 2. Open (gnillotine) amputation ทาในผทู้ ี่มีการติดเช้ือไม่เยบ็ ปิ ดหรืออาจเยบ็ แบบหลวม ๆ เม่ือรักษาแผลหายดีไม่มีการติดเช้ือกน็ าไปเยบ็ ปิ ดทีหลงั (secondary suture)ภาวะแทรกซ้อนภายหลงั ทา amputation 1. reactionary haemorrhage เป็นการตกเลือดในระยะหลงั ผา่ ตดั 24 ชวั่ โมงแรกเกิดจากการผกู เสน้ เลือดไม่แน่น 2. Secondary haemorrhage เป็นการตกเลือดหลงั ผา่ ตดั เกิน 24 ชวั่ โมงไปแลว้เนื่องจากมีการติดเช้ือของแผล ทาใหม้ ีการทาลายของผนงั เสน้ เลือด 3. การตดิ เชื้อ (infection) ผปู้ ่ วยที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเช้ือไดส้ ูง ไดแ้ ก่ผปู้ ่ วยที่ไดร้ ับการบาดเจบ็ ผสู้ ูงอายทุ ี่มีปัญหาเบาหวาน ผทู้ ่ีมีปัญหาเกี่ยวกบั หลอดเลือดและระบบประสาทส่วน

ปลาย นอกจากน้ียงั อาจเกิดจากเทคนิคการทาใหป้ ราศจากเช้ือไม่เพยี งพอในการทาผา่ ตดั หรือการทาแผลภายหลงั ผา่ ตดั 4. การหายของแผลช้า (delay healing) เกิดจากมีการติดเช้ือของแผล การไหลเวยี นเลือดมายงั stump ไม่ดีพอ 5.เจ็บปวดเส้นประสาททีแ่ ผล stump (neuroma)เกิดจากตดั ปลายเสน้ ประสาทไม่ลึก 6. ข้อต่องอตดิ แขง็ (flexion contracture) ขอ้ ต่อส่วนที่อยเู่ หนือบริเวณท่ีตดั ไปมกั จะงอติดไดบ้ ่อยเน่ืองจากกลา้ มเน้ือลีบและหดส้นั เขา้ ทาใหเ้ กิดความพกิ ารไม่สามารถใส่แขนขาเทียม 7. ความรู้สึกเจบ็ ปวดบริเวณทถี่ ูกตดั ไปแล้ว (phantom pain ) โดยหาสาเหตุไม่ได้รวมท้งั อาจจะมีความรู้สึกคนั (itching) รู้สึกเจบ็ เสียวซ่าคลา้ ยหนามแทง (tingling) ความรู้สึกถูกบีบอดั (pressure sensation) หรือปวดแสบปวดร้อน (burning) บางรายอาจบอกวา่ อวยั วะส่วนท่ีตดั ไปแลว้ มีอาการบิดเกร็ง (twist or clamp)การเตรียมผู้ป่ วยก่อนผ่าตดั เนื่องจากผปู้ ่ วยที่ถูกตดั แขนขา มกั เป็นเพศชายซ่ึงเป็ นหวั หนา้ ครอบครัว เม่ือตอ้ มาเสียอวยั วะกย็ อ่ มมีความรู้สึกของการสูญเสียอยา่ งมากมาย มีผลกระทบต่อบุคคลในครอบครัว อาชีพการงาน สงั คม ดงั น้นั การเตรียมผปู้ ่ วยก่อนผา่ ตดั จึงมีความมาก โดยแบ่งออกเป็น 1. การเตรียมทางดา้ นจิตใจ 2. การเตรียมทางดา้ นร่างกาย1. การเตรียมทางด้านจิตใจ ในกรณีผา่ ตดั เร่งด่วนเพอื่ รักษาชีวติ ผปู้ ่ วยไว้ ผปู้ ่ วยไม่มีโอกาสเตรียมจิตใจเพอื่ รับสภาพน้ีมาก่อน ดงั น้นั ผปู้ ่ วยอาจจะไม่ใหค้ วามร่วมมือในการปฏิบตั ิพยาบาล ไม่ยอมรับสภาพหลงั ผา่ ตดัและมกั แสดงความวิตกกงั วลซึมเศร้า พยาบาลตอ้ งสงั เกตเอาใจใส่อธิบายใหเ้ ขายอมรับสภาพวา่ เขาสามารถมีชีวติ อยไู่ ดอ้ ยา่ งปกติโดยอาศยั อุปกรณ์แขนขาเทียม มีการฟ้ื นฟูสมรรถภาพของการใช้แขนขาเทียม มีนกั อาชีวะบาบดั กิจกรรมบาบดั นกั สงั คมสงเคราะห์ใหค้ วามช่วยเหลือ พยาบาลตอ้ งพยายามทาใหผ้ ปู้ ่ วยมีความรู้สึกวา่ เขาสามารถช่วยเหลือตนเองในการทากิจกรรมต่าง ๆ ได้ผลสาเร็จ ใหก้ าลงั ในแก่เขา ในกรณีที่ไม่ไดผ้ า่ ตดั เร่งด่วน ผปู้ ่ วยมีโอกาสเตรียมท้งั ดา้ นร่างกายและจิตใจพยาบาลควรใหค้ วามมนั่ ใจ เปิ ดโอกาสใหผ้ ปู้ ่ วยไดซ้ กั ถามระบายความวติ กกงั วล ความกลวั ความรู้สึกต่าง ๆโดยเป็นผฟู้ ังที่ดีมีการแนะนาผปู้ ่ วยที่ไดร้ ับการผา่ ตดั ไปแลว้ ที่มีลกั ษณะคลา้ ยคลึงและประสบความสาเร็จในการฟ้ื นฟูสภาพเยย่ี มและพดู คุยกบั ผปู้ ่ วย

2. การเตรียมทางด้านร่างกาย 2.1 ออกกาลงั กาย และการฝึกทางกายภาพบาบดั เพอื่ ช่วยกระตุน้ การไหลเวยี นของโลหิตใหด้ ีข้ึนเพมิ่ ความแขง็ แรงของกลา้ มเน้ือ โดยเฉพาะกลา้ มเน้ือของร่างกายส่วนบน เช่น - ใหผ้ ปู้ ่ วยกามือ คลายมือที่เกาะ trapezius (over head bar) บ่อย ๆ เป็นการเพ่มิ ความแขง็ แรงของกลา้ มเน้ือขอ้ มือ แขน ไหล่ และ ทรวงอกได้ - นงั่ ใชม้ ือยนั ที่นอน ยกตวั ข้ึน (push up) - การออกกาลงั แขนขณะอยใู่ น wheel chair - การเดินดว้ ยไมย้ นั รักแร้ โดยแสดงใหผ้ ปู้ ่ วยดูเป็นตวั อยา่ งแลว้ ใหผ้ ปู้ ่ วยปฏิบตั ิตาม - การยกขาสูงไม่งอเขา่ (straight leg raising) เป็นการออกกาลงั การกลา้ มเน้ือ gluteal และ quadriceps 2.2 สอนใหผ้ ปู้ ่ วยหายใจเขา้ - ออกลึก ๆ และการไออยา่ งมีประสิทธิภาพเพ่อื ช่วยใหป้ อดทางานไดด้ ีข้ึน 2.3 ใหร้ ่างกายและบริเวณที่จะทาผา่ ตดั อยใู่ นลกั ษณะสมบรูณ์สูงสุดโดยตอ้ งรักษาโรคอ่ืนท่ีอาจมีอยู่ เช่น ถา้ เป็นเบาหวาน ตอ้ งไดร้ ับการควบคุมเสียก่อน 2.4 งดการสูบบุหร่ีเพราะมีสารนิโคติน ทาใหเ้ กิดหลอดเลือดหดตวั และแผลหายชา้ 2.5 การดูแลผวิ หนงั และเปล่ียนท่าทางในผปู้ ่ วยที่ตอ้ งนอนบนเตียงหรือตอ้ งอยบู่ นรถเขน็นาน ๆ เพื่อป้องกนั แผลกดทบั เพราะผปู้ ่ วยอาจมีความเจบ็ ปวดและขยบั เขย้อื นร่างกายไม่สะดวก 2.6 ดูแลใหไ้ ดร้ ับสารอาหารตาง ๆที่สาคญั คือโปรตีน วติ ามิน และน้าอยา่ งเพียงพอ เพอื่ช่วยปรับปรุงสภาพของผปู้ ่ วยใหด้ ีข้ึน แกไ้ ขภาวการณ์ขาดน้าและโลหิตจางก่อนท่ีจะทาผา่ ตดั 2.7 เตรียมผปู้ ่ วยเหมือนการทาผา่ ตดั ทวั่ ๆ ไป คือ - การเซ็นใบยนิ ยอมผา่ ตดั - โกนและทาความสะอาดผวิ หนงั บริเวณเหนือและใตร้ ะดบั ที่จะทาผา่ ตดั ให้ เพยี งพอ - งดอาหารและน้าหลงั เที่ยงคืน - สวนอุจจาระและใหย้ าก่อนไปผา่ ตดั ตามแผนการรักษาของแพทย์ - เจาะ CBC, Hb, Hct และ WBC เพ่อื ดูปริมาณความเขม้ ขน้ ของเลือด เปรียบเทียบกรณีอาจมีการตกเลือดเกิดข้ึน และดูภาวการณ์ติดเช้ือ - เจาะ Electrolyte เพ่ือประเมินความสมดุลของสารน้าในร่างกาย - หาค่า prothrombin time (PT) และ partial thromboplastin time (PTT) ตามแผนการรักษาเพื่อประเมินความสามารถการแขง็ ตวั ของเลือด

- ตรวจ Electrocardiogram (ECG) ตามแผนการรักษาเพ่ือภาวะ injury และ ischemia ของหวั ใจ - chest X-ray เพอื่ เป็นการประเมินสภาพของปอด 2.8 นอกจากน้ีอาจมีการตรวจพเิ ศษเฉพาะราย เช่น การใช้ Doppler flowmetry ตรวจเพื่อประเมินการไหลของเลือดในอวยั วะส่วนปลายการพยาบาลผ้ปู ่ วยหลงั ผ่าตดัวตั ถุประสงค์ 1. ลดความเจบ็ ปวด 2. ส่งเสริมการหายของแผล 3. ปลอดภยั จามภาวะแทรกซอ้ นต่าง ๆ หลงั ผา่ ตดั 4. ใหผ้ ปู้ ่ วยและครอบครัวมีกาลงั ใจ ลดความซึมเศร้าและสามารถปรับตวั ได้การพยาบาล 1. เตรียมเตียงที่มีที่โหนตวั ถา้ เป็นเตียงสปริงตอ้ งตรวจวา่ สปริงไม่หยอ่ นยาน ที่นอนตอ้ งไม่เป็นหลุมเป็นแอ่ง มีกระดานรองใตท้ ่ีนอนเพื่อป้องกนั ความพกิ ารของขอ้ สะโพกในลกั ษณะงอ(flexion deformity) 2. เขม้ งวดในการจดั ท่านอนเพื่อป้องกนั ขอ้ ยดึ ติด( flexion contracture ) 2.1 ใน A.K. amputation (above knee, ตดั เหนือเขา่ ) ตอขามีแนวโนม้ จะอยู่ในท่างอและกางออก ( hip flexion และ abduction ) ดงั น้นั หา้ มหนุนหมอนที่ปลาย stumpและใชห้ มอนทรายดนั ดา้ นขา้ ง stump หรือใหน้ อนคว่า หุบขานาน 30 นาที วนั ละ 3คร้ัง 2.2 ใน B.K. amputation (below knee, ตดั ใตเ้ ข่า) ตอขามีแนวโนม้ จะอยใู่ นท่างอ ( flexion ของขอ้ เข่า ) แนะนาหลีกเลี่ยงท่างอเขา่ เช่นการใชห้ มอนรองใตเ้ ขา่ 3. บางคร้ังอาจใชห้ มอนรองใตต้ อขาใน 24 -48 ชว่ั โมงแรกเท่าน้นั หลงั ผา่ ตดั เพอื่ ส่งเสริมการไหลเวยี นกลบั ของเลือด และลดอาการบวมซ่ึงจะช่วยลดความเจบ็ ปวดได้ 4. บนั ทึกชีพจร การหายใจ ความดนั โลหิต และสงั เกตวา่ มีเลือดออกหรือไม่ ถา้ มีเลือดออกมากผดิ ปกติตอ้ งทา pressure dressing และยก stump ใหส้ ูงโดยยกปลายเทา้ เตียง ไม่ใชห้ มอนรองใต้ stump 5. ดูแลท่อระบาย redivac ใหท้ างานอยา่ งมีประสิทธิภาพ

6. สงั เกตอาการบวมของ stump การพนั ผา้ แน่นไปทาใหบ้ วมไดแ้ ละยงั เกิดการตายของเน้ือเยอ่ื ที่ปลาย stump 7. สังเกตการณ์ติดเช้ือของแผล โดยการประเมินลกั ษณะแผลวา่ มีแดง บวม ร้อน มีสิ่งระบายออกจากแผลหรือไม่ รอยเยบ็ ของแผลเป็นอยา่ งไร 8. ทาความสะอาดแผลและเปล่ียนผา้ ปิ ดแผลโดยใชว้ ิธี aseptic technique เพ่อื ป้องกนัการสมั ผสั ของเช้ือโรค 9. ดูแลใหย้ าปฏิชีวนะตามแผนการรักษาของแพทยแ์ ละสงั เกตอาการขา้ งเคียงของยา 10. ประเมินอาการปวดตอแขนขาซ่ึงมีสาเหตุ ปวดจากปมประสาท(neuroma) เกิดจากเสน้ ประสาทท่ีถูกตดั มีการงอกข้ึนมา (ส่งพบแพทย)์ ปวดจากอาการปวดหลอน( phantom pain)ตอ้ งอธิบายใหผ้ ปู้ ่ วยเขา้ ใจวา่ อาการน้ีเกิดข้ึนกบั ผปู้ ่ วยแทบทุกคน แลว้ อาการน้ีจะหายไปเองโดยการออกกาลงั กายบ่อย ๆ การใส่ขาเทียมชวั่ คราวโดยเร็วท่ีสุดการทาแผล การพนั stump ดว้ ยความเบามือจะลดอาการน้ีได้ บางรายอาจตอ้ งใหย้ า amitriptyline 11. ภายหลงั ผา่ ตดั ถา้ ผปู้ ่ วยไม่มีคลื่นไสอ้ าเจียนใหร้ ับประทานอาหารไดต้ ามความตอ้ งการยกเวน้ ผปู้ ่ วยท่ีมีโรคประจาตวั ดูแลใหอ้ าหารตามชนิดของโรค 12. พยายามใหม้ ี early ambulation 2-3 วนั หลงั ผา่ ตดั โดยเริ่มใหล้ ุกยนื เพอ่ื หดั การทรงตวั อาจจบั พนกั เกา้ อ้ีใหข้ อ้ สะโพกไดเ้ คล่ือนไหว หดั เดินโดยใชเ้ กา้ อ้ีเป็นตวั นา การลุกเร็วจะช่วยป้องกนั การอุดตนั ของเสน้ เลือดบริเวณขา(ผปู้ ่ วยหลงั ผา่ ตดั แขน วนั รุ่งข้ึนลุกนง่ั เดินได้ ออกกาลงัขอ้ ไหล่ได)้ 13. ออกกาลงั กายทนั ทีหลงั จากฟ้ื นจากยาสลบ เพอ่ื ป้องกนั ขอ้ ติดงอและใหก้ ลา้ มเน้ือแขง็ แรง โดยออกกาลงั ท้งั ส่วนดี และส่วน stump ในวนั แรกอาจทาไดไ้ ม่มากเน่ืองจากเจบ็ ปวด 13.1 ใน A.K. amputation ใหน้ อนควา่ สะโพกราบกบั ที่นอนพร้อมกบั เกร็งกลา้ มเน้ือ gluteal ถา้ นอนหงายใหพ้ ยายามบีบตน้ ขาเขา้ หากนั 13.2 ใน B.K. amputation ใหอ้ อกกาลงั กลา้ มเน้ือ quadriceps โดยการเกร็งหวั เข่าติดกบั ท่ีนอน 14. ดูแลความสะอาดผวิ หนงั และการขบั ถ่าย ป้องกนั แผลกดทบั ดูแลไม่ใหแ้ ผลเปี ยกช้ืนจากอุจจาระ ปัสสาวะ 15. ดูแลสงั เกตอาการอยา่ งใกลช้ ิด ในผปู้ ่ วยอายนุ อ้ ยจะรู้สึกสูญเสียภาพลกั ษณ์ตอ้ งให้กาลงั ใจและความหวงั วา่ เขาสามารถเดิน ดูและตนเองและเขา้ สงั คมได้ ในผสู้ ูงอายอุ ธิบายถึงความสาคญั ของการออกกาลงั กายหรือการทากิจวตั รประจาวนั ต่างๆ 16. ดูแลพนั ผา้ ใหถ้ ูกวิธี

วตั ถุประสงค์การพนั ผ้า 1. ลดอาการบวมท่ี stump 2. ช่วยกระตนุ้ การไหลเวียนกลบั ของเลือดดา 3. เพ่มิ ความตึงตวั ของกลา้ มเน้ือ 4. ช่วยให้ stump หดตวั รักษารูปร่าง stump ใหเ้ หมาะสมหลกั ทว่ั ไปในการพนั stump 1. พนั แบบทแยงมมุ (figture of eight)ไม่พนั แบบ วงกลม( circular) 2. พนั ใหส้ ูงพอ ในรายตดั B.K. amputation พนั อยา่ งนอ้ ยถึงเขา่ ปกติควรพนั เหนือเข่าในรายตดั A.K. amputation พนั อยา่ งนอ้ ยถึงขาหนีบปกติควรพนั รอบสะโพกดว้ ย 3. ไม่ควรพนั ผา้ ยดื ซอ้ นกนั เกิน 2/3 และใหม้ ีความสม่าเสมอของแรงท่ีใชพ้ นั โดยใหส้ ่วนปลายกระชบั แน่นกวา่ ส่วนโคน 4. พนั ผา้ ยดื ตลอด 24 ชม. แกพ้ นั ใหมเ่ มื่อหลวม พนั ผา้ ไปจนถึงวนั ที่จะใส่อวยั วะเทียม 5. ขนาดของความกวา้ งของผา้ พนั ตอ้ งเหมาะสม ต้งั แต่ใตเ้ ขา่ ลงมาใชผ้ า้ กวา้ ง 4 นิ้วต้งั แต่ระดบั เขา่ ข้ึนไปใช้ 6 นิ้วแขนใช้ 3 นิ้วคาแนะนาในการดูแล stump 1. แนะนาเก่ียวกบั การพนั stump ใหถ้ ูกตอ้ ง 2. ทาความสะอาด stump ทุกคืนดว้ ยสบทู่ ี่มีกรดนอ้ ย 3. นวดเบา ๆ เพื่อใหก้ ารไหลเวยี นดี 4. ในรายท่ีมีขนคุดใหถ้ อนออก 5. ถา้ มีเช้ือรา ควรหยดุ ใส่ขาเทียมชวั่ คราว และรักษาใหห้ ายสนิทเสียก่อน 6. หวั สิวดา ๆ อาจวางกระเป๋ าน้าร้อยแลว้ บีบหวั ออก 7 ถุงของ stump (stocking) หรือ elastic bandage ควรซกั ดว้ ยสบู่อ่อนขย้เี บา ๆ บีบใหแ้ หง้ อยา่ บิดแลว้ ผ่งึ ลมใหแ้ หง้การดูแลขาเทยี ม ตอ้ งทราบคุณสมบตั ิของส่วนประกอบวา่ ทามาจากวสั ดุชนิดใด ทุกคร้ังท่ีใชค้ วรตรวจสภาพ ถา้ ชารุดตอ้ งใหช้ ่างแกไ้ ขทนั ที การดูแลควรทาดงั น้ี 1. แต่ละวนั ภายหลงั ใชเ้ ชด็ ถูทาความสะอาดดว้ ยผา้ ชุบน้าหมาด ๆ และสบู่ไม่ใหน้ ้าเขา้ ไปในเคร่ืองกลไก 2. เม่ือไม่ใชแ้ ละมีที่ lock ควร lock ไว้ 3. เม่ือจะเกบ็ ปัดฝ่ นุ และใหอ้ ยใู่ นสภาพที่แหง้

4. ใหข้ อ้ ต่อของขาเทียมแหง้ ปราศจากน้า 5. ใส่ขาเทียมตลอดเวลาเพื่อใหเ้ กิดความเคยชิน ขณะรอขาเทียมอยใู่ หห้ ดั เดินดว้ ยไมย้ นัรักแร้ เวลาเดินน้าหนกั ตวั ท้งั หมดตอ้ งอยทู่ ี่ขอ้ มือ ไม่ใช่ท่ีรักแร้ ดงั น้นั กลา้ มเน้ือท่ีช่วยในการเดินตอ้ งแขง็ แรงโดยใหม้ ีการออกกาลงั กายคือการออกกาลงั กาย 1. กาบีบลูกบอลเลก็ ใหแ้ น่นเท่าที่จะทาได้ 2. นอนหงายยก dumb bell 3. ท่าวิดพ้นื ในท่านอนควา่ หรือเมื่อนง่ั กท็ าท่า push-up โดยลงน้าหนกั ท่ีแขนท้งั 2 ขา้ ง 4. เกร็งกลา้ มเน้ือตน้ ขา โดยใหล้ ูกสะบา้ เลื่อนข้ึนและใตเ้ ขา่ จรดพ้นื 5. นอนหงายยกขาสูง โดยเข่าไม่งอ (straight leg raising) 7. นอนหงาย แขนวางขา้ งลาตวั ยกศีรษะ ไหล่ แขน ข้นึ จากท่ีนอนเป็นการออกกาลงักลา้ มเน้ือหลงั 8. นอนคว่า แขนวางขา้ งลาตวั ยกศีรษะ ไหล่ แขน ข้ึนจากท่ีนอนทาใหก้ ลา้ มเน้ือหลงั มีความแขง็ แรง 9. นอนหงายงอขาขา้ งดีข้ึน พร้อมกบั ยก stump ข้ึน พยายามใหห้ วั เขา่ ดีและ stumpเกือบจรดอก แลว้ วางลงท่ีเดิม 10. นอนคว่าแขนขา้ งเดียวกบั stump วางขา้ งลาตวั แขนอีกขา้ งเหยยี ดข้ึนเหนือศีรษะ ยกstump ข้ึน พร้อมกบั แขนท่ีอยเู่ หนือศีรษะ 11. นอนตะแคงขา้ งขาดี ยก stump ข้ึนตรง ๆ แลว้ วางลงบนขาขา้ งดีหลกั การเลือกอปุ กรณ์ช่วยเดนิ 1.ไมค้ ้ายนั รักแร้ (crutches) ปกติใชก้ บั ผทู้ ี่อายนุ อ้ ยและมีกาลงั แขนขาแขง็ แรง ยนื ทรงตวั ไดด้ ี 2.โครงส่ีขา(walker) ใชก้ บั ผสู้ ูงอายุ เพราะมีกลา้ มเน้ือแขนขาอ่อนแรง การทรงตวั ท่ายนื ไม่ดีคาแนะนาเมื่อผู้ป่ วยกลบั บ้าน ครอบครับของผปู้ ่ วยมีบทบาทสาคญั ในการใหก้ าลงั ใจสนบั สนุนผปู้ ่ วย พยาบาลตอ้ งให้คาแนะนาแก่ผปู้ ่ วยและครอบครัวใหย้ อมรับสภาพของผปู้ ่ วย แนะนาใหผ้ ปู้ ่ วยไดใ้ ชอ้ วยั วะท่ีเหลือใหเ้ ป็นประโยชนม์ ากท่ีสุดในการดูแลตนเอง สอนการดูแล stump, การดูแลอวยั วะเทียม , การรับประทานยา , การใชอ้ ุปกรณ์ช่วย การทากายภาพบาบดั การมาตามนดั ของแพทยเ์ พื่อมิใหเ้ กิดภาวะแทรกซอ้ นข้ึน