วรรคทองในวรรณกรรม

สารบญั เรื่อง หนา้ คำนำ วรรคทองร้อยแก้ว...........................................................................................................................................1 วรรคทองร้อยกรอง..........................................................................................................................................6 อ้างอิง...........................................................................................................................................................12

คำนำ การจัดทำหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่อง วรรคทองในวรรณกรรม ขึ้นในครั้งน้ี เป็นผลอันสืบเนื่องมาจาก การศกึ ษาในวชิ า ภาษาต่างประเทศในภาษาไทย รหสั วชิ า ๑๕๔๔๒๑๓ โดยมอี าจารย์ กฤตพล วังภูสิต เปน็ อาจารย์ ผู้สอน ผู้แนะแนวทาง และผู้ให้โอกาสหนังสอื อิเล็กทรอนิกส์น้ีเกิดเป็นรปู เป็นรา่ งข้ึน ซึ่งคณะผู้จดั ทำได้จัดทำข้นึ ใน การศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาวิชาภาษาไทย วิทยาลัยการฝึกหัดครู มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ได้มีการ พัฒนาปรับปรุงมาโดยตลอดเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ยิ่ง ในหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้ จะเป็นการรวบรวมวรรค ทองในวรรณกรรมบ้างส่วนในบรรณพิภพ ที่คณะผู้จัดทำเล็งเห็นว่าดี และก่อเกิดประโยชน์ในการดำเนินชีวิตทาง กาย และทางใจแกผ่ ู้อ่าน ส่วนวรรคทองในวรรณกรรมที่คัดเลือกมาบรรจุไว้ในหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้นั้น ได้คัดเลือกบางส่วนมา จากหนังสือ “วรรคทองในวรรณคดี” ที่อาจารย์อาจิณ จันทรัมพร เป็นผู้เขียนและผู้รวบรวมขึ้น ซึ่งต้องขอกราบ ขอบพระคณุ ท่านเป็นอย่างสูง เพราะหนงั สือ “วรรคทองในวรรณคดี” ของท่าน เปน็ แรงบันดาลใจ เป็นแนวทางใน การศึกษา และช่วยให้หนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เลม่ น้เี กิดขึน้ ไดอ้ ยา่ งสะดวกและเกดิ ประโยชน์ คณะผู้จัดทำขอขอบพระคุณ อาจารย์ กฤตพล วังภูสิต ผู้ให้ความรู้และให้โอกาสในการศึกษา จนก่อร่างมา เป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่อง “วรรคทองในวรรณกรรม” เล่มนี้ คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้ จะก่อให้ความรู้และเกิดประโยชน์โภคผลทางปัญญาแก่ผู้อ่านทุกท่าน เพราะคณะผู้จัดทำได้ สร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้ เพื่อเป็นบริการภาษาไทยหวังว่าจะจรรโลงใจผู้อ่านให้นำเอาความรู้ไปพัฒนา ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และเป็นหลักใจให้ผู้อ่านดำเนินไปในทางที่ควร ประโยชน์ใดอันเกิดจาก หนังสือ อิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้ ขออุทิศบูชาแด่บูรพาจารย์นักเขียนผู้รังสรรค์วรรคทองในเล่มนี้ทุกท่าน แล ะขอให้หนังสือ อเิ ล็กทรอนิกส์เล่มนีช้ ่วยเป็นแรงผลักดนั ใหผ้ อู้ ่านรักษ์ภาษาไทยและรกั การอ่านยิ่งข้นึ ไปเทอญ คณะผ้จู ัดทำ มกราคม ๒๕๖๕

1 วรรคทองร้อยแก้ว ๑. “พลอย มาช่วยข้าคัดทับทิมหน่อยสิ คัดให้ได้ขนาดตามที่ข้าคัดเอาไว้แล้วนะ ข้าละเบื่อจริง ๆ ไอ้พวกเครื่อง เพชรเครื่องทองพวกนี้ ใส่เข้าไปไม่เคยสบายใจเลย ครั้นจะไม่ใส่คนนั้นก็ว่าอย่างงั้น คนโน้นก็ว่าอย่างงี้ ไม่รู้ว่าไป เห็นมนั ดียังไง หวิ เขา้ มากก็ นิ เขา้ ไปไมไ่ ด้ ได้แต่มาใสร่ กรงุ รังตามตัว ” “ พลอย เคยสงั เกตบางไหม ไอ้ของต่างๆเหล่านท้ี ี่มีราคานะ่ ดจี ริง ๆ มรี าคาจรงิ ๆ ก็เพราะวา่ ปากคนพูด ถา้ มีคนใดคนหนึง่ ที่คนเชอ่ื ถือบอกวา่ ไอ้นน่ั ดีไอ้นด่ี ี คนกเ็ หน็ ดเี ห็นงามตามกันไปหมด อยา่ งถ้าเจ้านายในวัง นัดเอา กอ้ นกรวดมาแขวนคอกนั ทกุ องค์ ตอ้ งกม็ คี นทัง้ หลายเห็นดีเห็นงามทำตามกันไปหมดอกี น่ันแหละ” “แต่นั่นแหละไม่ว่าจะกรวดหรือว่าเพชร ถ้ามันหายไปเราก็ต้องเสียเป็นธรรมดา ยิ่งรักมากก็ยิ่งเสียดาย มาก ถ้าไม่อยากจะทุกข์ไม่อยากจะเสียคน ก็ไม่ต้องไปรักอะไรให้มันมากนัก ถ้าจะรักก็ต้องให้รู้ว่ากำพืดมันเป็น กรวดหรือเป็นเพชร ถ้าเรารู้ราคาจริง ๆ ของมันแล้วถ้ามันหายไปก็ไม่ต้องไปเสียอะไรมันมากนกั สิ่งที่ขา้ พูดหมัน่ จดหมั่นจำเอาไว้ใหด้ ีนะพลอย” “อย่างพลอยเน่ีย กเ็ คยมคี นมาพดู กับขา้ ว่าหน้าตาดีๆอย่างเจ้าเนีย่ ทำไมไมพ่ าตวั ไปถวายเป็นคุณพนักงาน ขา้ ก็หัวเราะซะเฉย ๆ อยา่ งงั้นแหละ” “เรื่องการหาบุญหาวาสนาใส่ตัวมันไม่ยากหรอกนะพลอย แต่ข้าเชื่อว่าบุญวาสนามันไม่ทำให้คนมี ความสุขได้ และความสุขที่คนอื่นหามาให้ ก็ไม่เท่ากับความสุขที่เจ้าตัวหาเองหรอกนะ ข้าก็ได้แต่เฝ้าดูเจ้าหา ความสุขในทางทถ่ี กู ตอ้ งเท่านนั้ แหละ” “ชาตนิ ที้ งั้ ชาตหิ ม่อมฉนั ขอสนองพระคณุ เสดจ็ อย่างทท่ี ำอยูท่ กุ วนั นีก้ ็พอแลว้ มงั คะ” “ไมพ่ อหรอกพลอย ขา้ ใช่ว่าจะอยคู่ ำ้ ฟา้ วนั ขา้ ก็ตอ้ งตายลง” “เจ้าจงจำเอาไว้ให้ดีนะ ว่าสิ่งที่เราทำในวันนี้จะเกิดผลในวันหนึ่งข้างหน้า ถ้าเราทำสิ่งที่ดีที่ถูกต้องผลใน วันข้างหน้าก็จะเปน็ ผลทีด่ ี แต่ถ้าเราทำส่ิงที่ไม่ถูกต้อง ผลในวันข้างหน้าก็จะเป็นผลที่ไม่ถกู ต้องและเป็นผลที่ไม่ดี เลย” “ชวี ติ ของคนเราน่ะ มันกเ็ หมอื นละคร เรามหี น้าทร่ี ำ เรากร็ ำไป สว่ นป่ีพาทย์เขากเ็ ล่นอีกทางหน่ึง เราเปน็ ตวั ละคร เรากต็ ้องรำให้ถกู จังหวะ และถา้ ใครรำไดถ้ ูกจงั หวะจะโคนแลว้ คนนนั้ ก็จะไดร้ บั แตค่ ำชม” ม.ร.ว.คกึ ฤทธ์ิ ปราโมทย์ (สแี่ ผ่นดนิ )

2 ๒. “สวดมนตเ์ ย็นบนพระที่นั่งบ่ายวนั นม้ี ังคะ เสด็จใหม้ าทูลถามเสด็จว่าจะเสดจ็ หรอื ไมเ่ สดจ็ ถ้าเสดจ็ จะเสด็จ เสดจ็ จะเสดจ็ ด้วย” “พลอยถา้ จะยงั ไม่เคยไดย้ นิ ภาษาชาววงั ไหนพลอยบอกมาลัยเขาสวิ า่ เสดจ็ ใหไ้ ปทลู เสดจ็ ว่า เสดจ็ จะเสด็จ ถา้ เสดจ็ จะเสด็จดว้ ย เสด็จก็จะดีพระทัยมาก” ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมทย์ (สแี่ ผ่นดนิ ) ๓. “โลกนี้เป็นโรงละครและท่านเป็นผู้เล่น จงออกฉากด้วยความกล้า การประหม่าและลังเลจะไม่ทำให้ท่านแสดง บทบาทได้ถูกเลย จงหมายเปน็ ตัวเอกเสมอ ถา้ ท่านจะทำผดิ กข็ อให้ผิดดว้ ยความกล้าเถิด” สด กูรมะโรหติ ๔. ‘Do no wrong is do nothing’ จงระลึกถงึ คตพิ จน์ว่า ‘Do No wrong is do nothing’ ‘ทำอะไรไมผ่ ิดเลย ก็ คือไมท่ ำอะไรเลย’ ธมฺมวติ กฺโกภิกขุ (สนั ตวิ รบท) ๕. จิตท่สี ง่ ออกนอก เป็นสมทุ ัย ผลอันเกดิ จากจติ ท่สี ง่ ออกนอก เปน็ ทกุ ข์ จิตเหน็ จิต เป็นมรรค ผลอันเกดิ จากจิตเห็นจิต เปน็ นโิ รธ พระราชวรคณุ (สมศักดิ์ ปณฺฑโิ ต) ผรู้ วบรวมจากคำสอนหลวงปู่ดลู ย์ อตุโล (หลวงปูฝ่ ากไว้) ๖. แม้นเรามไิ ด้เกดิ เป็นดอกซากุระ ก็อยา่ รงั เกียจที่เกิดเป็นบปุ ผาพนั ธอ์ุ ื่นเลย ขอแต่ให้เป็นดอกทงี่ ามทส่ี ดุ ในพันธ์ุ ของเรา ภูเขาไฟฟูจมิ ีอย่ลู กู เดียว แต่ภูเขาทั้งหลายก็หาไร้ค่าไม่ แมน้ มไิ ด้เป็นซามูไร ก็จงเปน็ ลูกสมุนของซามูไรเถิด เราจะเปน็ กัปตันกนั หมดทุกคนไมไ่ ด้ ดว้ ยวา่ ถ้าปราศจากลกู เรือแลว้ เราจะไปกนั ได้อย่างไร.... ศรบี รู พา ข้างหลงั ภาพ ๗. วา่ กนั ตามจริง ความสุภาพเปน็ สงิ่ พึงปลูกฝังให้มอี ยู่ แต่ความสุภาพตอ้ งไมใ่ ช่ความอ่อนเปียก ความกะปลกกะ เปลีย้ หรอื แมแ้ ต่ความโลเลทจี่ ะเผล้ไปเผล้มาแลว้ แตล่ มเบา ๆ จะเปา่ มาทางทิศไหน นดิ นรารักษ์

3 ๘. ความอม่ิ เอบิ ด้วยอารมณ์ทางรปู เสยี งกล่ินรสสัมผัสนั้นเปน็ อาหารฝ่ายโลก สว่ นความอม่ิ เอบิ ด้วยปตี ิปราโมทย์ อันเกิดจากความทีใ่ จสงบจากอารมณร์ บกวนน้ัน เป็นอาหารฝ่ายธรรม พุทธทาสภกิ ขุ ๙. การที่มนษุ ยท์ อดตวั ลงเป็นทาสของยศศักดิ์ทรัพย์สนิ และเครอื่ งมวั เมาตา่ ง ๆ นั้นเป็นเร่อื งท่ีพอจะมองเหน็ เง่ือนไขและเข้าใจได้ แต่งโค้งตวั ลงเปน็ ทาสแก่อานุภาพของภตู ผแี ละมนษุ ย์เป็น ๆ ด้วยกันนี้ นับได้ว่าเป็นความ “อศั จรรย์” ประการหนึง่ ของคนเรา ลาว คำหอม ไพร่ฟ้า (ฟา้ บ่ก้นั ) ๑๐. พุทธศาสนาถือวา่ โลกเป็นแดนทกุ ข์ เราเกิดมาในโลกน้ีคล้ายถกู จองจำอยู่ในคุก ต้องหมนุ เวยี นเปล่ยี นแปรไป ในวัฏสงสาร เราถกู พันธนาการอยใู่ นความมีความเป็นต่าง ๆ ซ่งึ ถ้าจะพูดตามภาษาคณุ ยายกน็ า่ จะเรียกวา่ “ภพ” ถา้ พดู อย่างฝรัง่ กว็ ่า Existence เม่อื รู้เหน็ เชน่ นี้แล้ว ผู้ฉลาดก็พงึ หาทางหลกี ให้พ้นจากแดนทกุ ข์ก็ต้องประหาร มูลเหตุใหห้ มดไปฉันนั้น วิลาศ มณวี ตั สายลม-แสงแดด ๑๑. การศึกษาหาความรู้หรอื การตดิ ตามความเจริญของโลกนน้ั มอี ยู่ด้วยกันหลายวิธี แต่วธิ ใี ช้ได้ทั่วไปไม่ว่าท่ีไหนก็ คอื การอ่านหนงั สือ สมบตั ิ พลายน้อย วธิ ีหาเวลาว่างอา่ นหนังสือ ๑๒. “กธ็ รรมรสอนั ล้ำเลิศนัน้ คืออะไร? ได้แก่ญาณอนั รู้วา่ ทกุ ข์ท้งั ปวงดบั หมดแล้ว” ผใู้ ดได้รบั รสธรรมน้ีก็ย่อมพบ ความหลุดพ้นอนั เปน็ ผลเท่ยี งไม่แปรพนั เพราะสง่ิ ใดไรส้ าระเปน็ อยู่ช่วั ขณะ ส่ิงนัน้ ไมใ่ ช่ของจริง สง่ิ ใดมสี าระคงท่ี ถาวร สง่ิ นั้นเปน็ ของจริง และเป็นทีส่ ุดแห่งส่งิ มายาทัง้ ปวง เสถยี รโกเศศ - นาคะประทีป กามนิต ๑๓. จริงอยู่ ชีวติ ของเราตามธรรมดามคี วามขมขนื่ ระทมทุกขอ์ ยู่มาก แตก่ ย็ ่อมจะมคี วามสมหวังความสขุ เปน็ รางวลั หรือสินนำ้ ใจบ้างบางคราวเป็นแน่ โชคเป็นของแปลกไม่มใี ครสามารถจะทราบหรือเดาไดล้ ่วงหน้า จนกระทั่งยาจกวณิพกยังไม่อยากตาย ท้ังน้เี พราะอะไร? ชวี ติ เป็นสงิ่ ที่ไม่น่าอยจู่ รงิ หรอื ? ม.จ.อากาศดำเกิง ผิวเหลอื งหรือผิวขาว

4 ๑๔. หญิงหรือชายกต็ าม ต่างกม็ หี น้าท่ีดำเนนิ ไปคนละอย่างพอช่วยให้มีชวี ติ รอดไปไดต้ ามแต่สตปิ ัญญาและ การศกึ ษา หญงิ ช้นั สูงอาจมจี ิตใจต่ำ เชน่ เดียวกับหญงิ ชน้ั ต่ำท่ีอาจมีจิตใจสงู ความชวั่ ถา้ ยังไม่มีผูร้ เู้ ห็นก็ยังคงเป็น ความดี แต่ว่าในโลกน้จี ะมสี ักก่คี นเลา่ ท่ีเช่ือว่าความดีน้นั ย่อมมีอยู่แม้ในหมู่ของหญงิ ที่ได้ช่ือว่า โสเภณี ก. สุรางคนางค์ หญิงคนชั่ว ๑๕. ความเส่อื มของวรรณคดียอ่ มแสดงถึงความเส่อื มของชาติ The decline of literature indicates the decline of the nation. เกอเต (Goethe) ๑๖. “เข้าใจผิดถนัด ความรกั ของฉนั จะเปรียบด้วยดอกไมส้ ีอะไร ๆ ไมไ่ ด้ เพราะฉนั ได้ยินกล่าวกันว่า ความรัก ที่แท้จริงไม่ใช่สีแดง ย่อมมีสีดำดั่งสีนิลเหมือนดั่งสีศอพระศิวะเมื่อดื่มพิษร้ายเพื่อรักษาโลกไว้ให้พ้นภัย ความรัก แท้จริงด้วยสามารถต้านทานพิษแห่งชีวิตและต้องเต็มใจลิ้มรสขมขื่นที่สุดเพื่อเสียสละให้ผู้ที่เรารักคงชีพอยู่ และ เพราะด้วยความขมข่ืนทส่ี ดุ นี้ความรักย่อมเต็มใจเลือกเอาสีนิลคือสีแห่งความขมขืน่ ไว้ดีกว่าจะเลือกเอาสีอ่ืน คือมุ่ง แตจ่ ะหาความบนั เทงิ สขุ อย่างเดยี ว” เสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป กามนติ ๑๗. “ไม่มีความชั่วใดที่ทำลงไปโดยไม่มีผลชัว่ สนอง ถ้ามนุษย์ลงโทษกันเองมิได้มีธรรมะอันเรืองฤทธิ์จะเข้ามา เกี่ยวข้องธรรมะสั่งให้คนรบกัน ฆ่าฟันกันล้มตาย เพื่อใช้หนี้ที่มนุษย์ได้ประหารชีวิตสัตว์ซึง่ ไร้ความผิด ซึ่งไม่มีปาก เสยี งจะเรียกร้องความยตุ ิธรรม” นายตำรา ณ เมืองใต้ บคุ คลภาษิตในสามก๊ก ๑๘. “ยามปรกตเิ ราอจิ ฉากนั เอง แมไ้ ม่เจรจาออกมากเ็ ก็บไวใ้ นใจอยา่ งทารุณ ดหู มน่ิ กนั เองอย่างหัวสูง สาวไส้ กนั เองอย่างไรม้ ารยาท พลางนง่ั ตบยุงและบ้ีมดไฟเลน่ แต่ในยามบา้ นเมืองคบั ขันเดือดร้อน เรามีพรสวรรค์และไหวพริบสำหรบั หนั หลังชนกนั สู้ต้งั แต่พญายมถึง พระพรหม” อาจินต์ ปัญจพรรค์ คำให้การของชาวกรุงใหม่

5 ๑๙. “พระองค์ทรงพระประสงค์ที่จะอบอุ้มพระโอรสอันแสนรักไว้ในวงพระหัตถ์อีกหนึ่ง และจุมพิตด้วยการ จุมพิตแห่งการลาพรากเป็นครั้งสุดท้าย แต่พระกุมารประทมอยู่ภายในวงแขนแห่งมารดาซึ่งพระองค์มิสามารถจะ ทรงยกข้นึ มาได้ โดยไมท่ ำใหค้ นทัง้ สองตน่ื ข้ึน และเป็นภัยแก่มหาภเิ นษกรมณ์อันสูงสดุ ของพระองคเ์ มื่อเจ้าชายจาก พระเนตรนิ่งอยู่ดังนี้ ความทรมานใจในการจากพรากได้ทันเกิดขึ้นครอบงำพระองค์อย่างแรงกล้าพ้นประมาณ แม้ว่าพระหฤทัยของพระองค์จะแน่นหนัก ถึงกับไม่มีส่ิงใดที่สามารถกระทบกระทั่งความอธิษฐานจิตตกลงพระทัย ของพระองคใ์ หเ้ ปล่ียนแปลงไปได้กต็ าม แมก้ ว่านัน้ น้ำพระเนตรกไ็ ด้รว่ งพรลู งอย่างง่ายดาย” พทุ ธทาส ภิกขุ เกยี รติคณุ พระพุทธเจา้ ๒๐. “พลอยจำคำแม่ไวใ้ ห้ดีถา้ เจ้าจะมลี กู มีผัวตอ่ ไปก็หาคนที่ เขาใจเดียวอย่าไปได้ผวั เจ้าชู้เมียมากจะต้องร้อน ใจเหมอื นแม”่ แม่นง่ิ อยู่คร่หู นง่ึ แลว้ พูดต่อไป “แล้วก็อย่าไปเปน็ เมยี น้อยใครเขาเป็นอันขาดจำไว้นะ” คกึ ฤทธ์ิ ปราโมช สแี่ ผ่นดิน

6 วรรคทองร้อยกรอง ฉนั อยู่เพอื่ ความฝันอันเพรศิ แพรว้ ๑. เมื่อโลกแผ้วหลดุ พ้นคนหลอกหลอน เม่ืออามสิ ฤทธ์ิแรงแท่งทองปอนด์ มอิ าจคลอนใจคนใหห้ ม่นมัว ฉันอยเู่ พอ่ื ยุคทองของคนยาก ทีเ่ ขาถากทรกรรมซ้ำปน่ั หวั เพอ่ื ความถูกทีเ่ ขาถมจมทัง้ ตวั เพอ่ื ความกลวั กลับกลา้ บั่นอาธรรม เพ่ือโลกใหม่ใสสะอาดพิลาศเหลอื เมือ่ คนเอ้ือไมตรอี วยไมข่ วยขำ เพอื่ แสงรกั ส่องรุง่ พุ่งเป็นลำ สว่างนำนอ้ งพ่ีมชี ยั เอย อุชเชนี อยู่เพ่ืออะไร (หนงั สือขอบฟ้าขลิบทอง) ๒. อันอำนาจใดในโลกน้ี ไมเ่ หน็ มเี ปรยี บปานการศกึ ษา สรา้ งคนหาค่ามไิ ด้ในโลกา ขึ้นจากคนท่ีหาค่าไม่มี ม.ล.ปน่ิ มาลากุล ๓. เปิบข้าวทกุ คราวคำ จงสจู ำเป็นอาจณิ เหงอ่ื กทู ีส่ กู ิน จงึ ก่อเกิดมาเป็นคน จิตร ภมู ศิ ักดิ์

๔. ๏ ถึงใครเหาะเหนิ วมิ ตุ ิสุดฝง่ั ฟา้ 7 เดอื นดาริกาเปน็ มรคายิ่งใหญ่ แต่เราขอรักโลกนเ้ี สมอไป ทา่ นอังคาร กลั ยาณพงศ์ มอบใจแดป่ ฐพีทกุ ชวี วี าย (ปณิธานกวี) ๏ จะไม่ไปแม้แต่พระนริ พาน จะวนวา่ ยวัฏฏะสังสารหลากหลาย อชุ เชนี แปลค่าแท้ดาราจักรมากมาย (ขอบฟ้าขลบิ ทอง) ไว้เป็นบทกวแี ด่จักรวาล ครเู ทพ ๕. ท่ีจะอยู่เพ่อื คนทเี่ ธอรัก โคลงกลอนของครเู ทพ ทีจ่ ะหกั พาลแพรกแหลกเป็นผง ที่จะมุ่งจุดหมายปรายทะนง ที่จะคงธรรมเท่ียงเคียงโลกา เพือ่ โคง้ เคยี วเรยี วเดอื นและเพื่อนโพ้น เพ่ือไผโ่ อนพล้วิ พอ้ ล้อภูผา เพื่อเรืองขา้ วพราวแพร้วแพร้วท่ัวแนวนา เพอ่ื ขอบฟา้ ขลิบทองรองอรุณ ๖. สงครามทำบดั นี้ ดว้ ยเงิน แพ้ชนะบอกตามกนั หมดสน้ิ กว่าหนีร้ อดยับเยิน หลายช่ัว คนแล ราษฎร์แบกหนกั หนา้ ดน้ิ เดชภาษี

8 ๗. อันปวงกรรมทำไว้แตป่ างหลงั เป็นพชื ยังปางน้ีให้มผี ล หว่านพืชดผี ลดมี แี ก่ตน หว่านพืชชั่วกลัวผลที่ข้นแคน้ ความจริงขอ้ นมี้ มี าแลว้ ไมค่ ลาดแคลว้ เป็นอน่ื ทุกหมนื่ แสน จะเปลี่ยนชั่วให้ดีมมี าแทน ถงึ แม้นแมนแมน่ ไม่เปลย่ี นได้เอย น.ม.ส. นิทานเวตาล ๘. สักวาหวานอ่นื มหี มืน่ แสน ไมเ่ หมือนแม้นพจมานทหี่ วานหอม กล่นิ ประเทยี บเปรียบดวงพวงพะยอม อาจจะน้อมจติ โนม้ ด้วยโลมลม แม้นล้อลามหยามหยาบไมป่ ลาบปลื้ม ดงั ดูดดมื่ บอระเพ็ดต้องเข็ดขม ผดู้ ไี พร่ไม่ประกอบชอบอารมณ์ ใครฟงั ลมเมนิ หน้าระอาเลย กรมหลวงบดนิ ทรไพศาลโสภณ ๙. หนังสอื คอื เพ่ือนรัก แนต่ ระหนักเสมอไป ยามทุกขป์ ลกุ ปลอบใจ ทเ่ี หงาหงอยค่อยเคล่ือนคลาย กล่อมจติ ให้คิดฝนั ล้วนสิง่ บรรเจดิ เพรดิ พราย เป็นมติ รสนิทกาย ให้ความรูเ้ ชดิ ชูตน ฐาปะนยี ์ นาครทรรพ ๑๐. ถงึ บางพูดพูดดเี ป็นศรศี ักด์ิ มีคนรักรสถอ้ ยอร่อยจติ แม้พดู ชัว่ ตวั ตายทำลายมติ ร จะชอบผิดในมนษุ ย์เพราะพูดจา สนุ ทรภู่ นริ าศภเู ขาทอง ๑๑. ไม่เมาเหลา้ แล้วแตเ่ รายังเมารัก สุดจะหกั หา้ มจติ จะคดิ ไฉน ถึงเมาเหลา้ เชา้ สายก็หายไป แตเ่ มาใจน้ปี ระจำทุกคำ่ คนื สุนทรภู่ นิราศภูเขาทอง

9 ๑๒. อนั ความกรุณาปราณี จะมีใครบงั คับก็หาไม่ หลง่ั มาเองเหมือนฝนอันชน่ื ใจ จากฟากฟา้ สรุ าลัยสแู่ ดนดนิ ร.๖ เวณชิ วาณิช ๑๓. ยามเยาวเ์ หน็ โลกลว้ น แสนสนกุ ยามหนุม่ เพลดิ เพลินสุข ค่ำเช้า กลางคนจบั เหน็ ทุกข์ มีคู่ สขุ แฮ ตกแกจ่ ึงรู้เค้า ว่าลว้ น อนิจจัง กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ๑๔. ร้อยชฤู้ ๅเทา่ เน้ือ เมียตน เมยี แล่พนั ฤๅดล แม่ได้ ทรงครรภ์คลอดเป็นคน ฤๅงา่ ย เลยนา เลยี้ งยากนักทา้ วให้ ธริ าชผู้ มีคุณ ลลิ ติ พระลอ ๑๕. หญิงไม่อยากมีสามี หาในโลกน้หี าไหน อันพวงบปุ ผามาลยั เกลยี ดแมลงภูไ่ ซร้ฤๅมี ควรจำธรรมดานาไร่ จักไมร่ ับไถใชท่ ี่ ฉันใดชาดานารี พงึ มสี ามีแนบตัว น.ม.ส กนกนคร

10 ๑๖. สายหยดุ หยดุ กลิ่นฟุง้ ยามสาย สายบห่ ยุดเสน่ห์หาย ห่างเศร้า กีค่ ืนกว่ี ันวาย วางเทวษ ราแม่ ถวิลทกุ ขวบคำ่ เชา้ หยุดได้ฉันใด ๑๗. ใครดถู ูกดหู ม่ินศลิ ปะ สมเดจ็ กรมพระปรมานุชติ ชิโนรส ราวเสือสางกลางปา่ ชฏั ตะเลงพ่าย ๑๘. โลกนมี้ อิ ยู่ด้วย อนารยะสถลุ สกลุ สัตว์ ทรายและส่งิ อ่นื มี ใจมดื จดั กว่าน้ำหมกึ ดำ ปวงธาตตุ ำ่ กลางดี ภาคจักรพาลมริ ้าง ท่านอังคาร กลั ยาณพงศ์ ภพนมี้ ิใช่หล้า มณี เดียวนา กาก็เจา้ ของครอง สว่ นสรา้ ง เมาสมมตุ ิจองหอง ดลุ ยภาพ น้ำมิตรแลง้ โลกม้วย เพราะน้ำ แรงไหน หงส์ทอง เดียวเลย ๑๙. ฝากอมุ าสมรแมแ่ ล้ ชีพดว้ ย ทราบสวยภูวจักรี หนี ชาติ เรียมคดิ จบจนตรี หมดสิน้ สขุ ศานต์ิ โฉมฝากใจแมไ่ ด้ ท่านอังคาร กลั ยาณพงศ์ ลักษมี เลา่ นา เกลอื กใกล้ โลกล่วง แลว้ แม่ ยิ่งดว้ ย ใครครอง นายนรินทรธิเบศร์ (อนิ ) นริ าศนรนิ ทร์

11 ๒๐. อย่าประมาชาตเิ ลนเหน็ เละเหลว เพราะส่งิ เลวหลอมดีนั้นมหี ลาย บัวจากโคลนคนจากคราบบาปอบาย ขา้ วจากควายไหมจากหนอนร้อนแลว้ เยน็ เนาวรตั น์ พงษไ์ พบูลย์ นริ าศกระช่อง

12 อ้างอิง อาจณิ จนั ทรมั พร.(๒๕๔๖).วรรคทองในวรรณคดี.พิมพ์คร้งั ท่๖ี .กรงุ เทพฯ:ปนิ่ อกั ษร.

13 คณะผู้จดั ทำ ๑.นายกฤษณะ ศรสูงเนิน รหสั ๐๐๖ ๒.นางสาวบุณยาพร ศรีเพชร รหสั ๐๑๕ ๓.นายณฐั วฒั น์ โพธิกุล รหสั ๐๒๐ ๔.นางสาวสาริกา พนู ยศ รหสั ๐๒๙ ๕.นางสาว ชตุ กิ าญจน์ รักปอ้ ม รหสั ๐๓๒ สาขาวิชาภาษาไทย วทิ ยาลยั การฝึกหดั ครู มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏพระนคร