หนังสือ E-Book โคลงภาพพระราชพงศาวดาร

วรรณคดีเรื่อง โคลงภาพพระราชพงศาวดาร นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

เรื่องราวของโคลงภาพพระราชพงศาวดาร โคลงสี่สุภาพ ภาพวาด โคลงภาพ พระราช พงศาวดาร พระราชพงศาวดาร โคลงภาพ พระราชพงศาวดาร โคลงภาพพระราชพงศาวดาร ภาพวาดประกอบโคลงเกี่ยวกับเรื่องราวของพระมหากษัตริย์

จุดประสงค์ในการแต่ง เพื่อสรรเสริญพระเกียรติคุณของพระมหากษัตริย์ไทยที่มี พระมหากรุณาธิคุณต่อประเทศ เพื่อเชิดชูเกียรติหมู่เสวกามาตย์ที่มีความกล้าหาญ สุจริต และความกตัญญูต่อแผ่นดิน เพื่อให้เยาวชนเห็นคุณค่าของความเสียสละ เพื่อส่งเสริมและเชิดชูการฝีมือของงานช่างไทย

กำเนิดโคลงภาพพระราชพงศาวดาร เกิดขึ้นโดยพระราชดำริพระบาทสมเด็จ ทรงเลือกเรื่องในพระราชพงศาวดาร พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) แล้วให้ช่างเขียนที่มีฝีมือวาดรูปภาพ เพื่อบอกเล่าเรื่องราวในรูปภาพ มีจำนวนภาพ 92 ภาพ โคลงจำนวน 376 บท สร้างสำเร็จเมื่อ ปี พ.ศ. 2430 รูปขนาดใหญ่ มีโคลง 6 บท รูปขนาดกลาง มีโคลง 4 บท รูปขนาดเล็ก มีโคลง 4 บท ปัจจุบันภาพตั้งอยู่ที่ พระที่นั่งวโรภาษพิมาน พระราชวังบางปะอิน

ลักษณะคำประพันธ์ โคลงสี่สุภาพ วรรคที่ 1 ผังภูมิ : โคลงสี่สุภาพ 1 บท บาทที่ 1 0000่0้ บาทที่ 2 00่000 00 (00) วรรคที่ 2 บาทที่ 3 000่00 0่0้ คำในวงเล็บใช้เติมท้ายวรรคเพื่อให้ ไพเราะ เติมหรือไม่เติมก็ได้ 00่ (00) บาทที่ 4 00่000้ 0่0้00 1 บาท ลักษณะโคลงสี่สุภาพ 1 บท มี 4 บาท 1 บาท มี 2 วรรค วรรคหน้ามี 5 คำ วรรคหลังมี 2 คำ กำหนดคำเอก 7 โท 4 - อนุโลมให้ใช้ “คำตาย” แทน ในตำแหน่งคำเอก เท่านั้น - ใช้ “คำเอกโทษ” แทนตำแหน่งคำเอก - ใช้ “คำโทโทษ” แทนตำแหน่งคำโท

โคลงภาพประกอบภาพที่ 10 ภาพพระสุริโยทัยขาดคอช้าง ผู้เขียนภาพ : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ผู้พระราชนิพนธ์ : พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5)

บุเรงนองนามราชเจ้า จอมรา มัญเฮย ยกพยุหแสนยา ยิ่งแกล้ว มอญม่านประมวลมา สามสิบ หมื่นแฮ ถึงอยุธเยศแล้ว หยุดใกล้นครา ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

พระมหาจักรพรรดิเผ้า ภูวดล สยามเฮย วางค่ายรายรี้พล เพียบหล้า ดำริจักใคร่ยล แรงศึก ยกนิกรทัพกล้า ออกตั้งกลางสมร ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

บังอรอัคเรศผู้ พิสมัย ท่านนา นามพระสุริโยทัย ออกอ้าง ทรงเครื่องยุทธพิไชย เช่นอุป ราชแฮ เถลิงคชาธารคว้าง ควบเข้าขบวนไคล ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

พลไกรกองน่าเร้า โรมรัน กันเฮย ช้างพระเจ้าแปรประจัญ คชไท้ สารทรงซวดเซผัน หลังแล่น เตลิดแฮ เตลงขับคชไล่ใกล้ หวิดท้ายคชาธาร ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

นงคราญองค์เอกแก้ว กระษัตรีย์ มานมนัสกัตเวที ยิ่งล้ำ เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนม์เฮย ขับคเชนทรเข่นค้ำ สะอึกสู้ดัสกร ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น โอรสรีบกันพระ ศพสู่ นครแฮ สูญชีพไป่สูญสิ้น พจน์ผู้สรรเสริญ ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

ภาพพระสุริโยทัยขาดคอช้าง TIME LINE พระเจ้าบุเรงนองยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระมหาจักรพรรดินำกองทัพออกสู้รบ โดยมี สมเด็จพระศรีสุริโยทัยแต่งตัวเป็นชายตามเสด็จ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิพลาดท่า พระเจ้าแปร ของพม่าเห็นจึงไล่ช้างตามมา สมเด็จพระศรีสุริโยทัยจึงขับช้างมาขวางในจังหวะเดียวกับที่พระเจ้าแปรจ้วงฟัน สมเด็จพระศรีสุริโยทัยถูกพระแสงของ้าวฟันสิ้นพระชนม์ พระราชโอรสทั้งสองพระองค์ได้นำพระศพกลับพระนคร

โคลงภาพประกอบภาพที่ 56 ภาพพันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต ผู้เขียนภาพ : นายทอง (พระวรรณวาดวิจิตร) ผู้พระราชนิพนธ์ : พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์

สรรเพชญที่แปดเจ้า อยุธยา เสด็จประพาสทรงปลา ปากน้ำ ล่องเรือเอกไชยมา ถึงโคก ขามพ่อ คลองคดโขนเรือค้ำ ขัดไม้หักสลาย ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

พันท้ายตกประหม่าสิ้น สติคิด โดดจากเรือทูลอุทิศ โทษร้อง พันท้ายนรสิงห์ผิด บทฆ่า เสียเทอญ หัวกับโขนเรือต้อง คู่เส้นทำศาล ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

ภูบาลบำเหน็จให้ โทษถนอม ใจนอ พันไม่ยอมอยู่ยอม มอดม้วย พระโปรดเปลี่ยนโทษปลอม ฟันรูป แทนพ่อ พันกราบทูลทัดด้วย ท่านทิ้งประเพณี ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

ภูมีปลอบกลับตั้ง ขอบรร ลัยพ่อ จำสั่งเพชฌฆาตฟัน ฟาดเกล้า โขนเรือกับหัวพัน เซ่นที่ ศาลแล ศาลสืบกฤติคุณเค้า คติไว้ในสยาม ถอดคำประพันธ์ได้ความว่า

ภาพพันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต TIME LINE สมเด็จพระสรรเพชฌที่ 8 เสด็จโดยเรือพระที่นั่งไปประพาสที่ปากน้ำ เมื่อเรือพระที่นั่งถึงตำบลโคกขาม ซึ่งเป็นคลองคด เคี้ยว โขนเรือพระที่นั่งจึงชนกิ่งไม้หักลงมา พันท้ายนรสิงห์ที่เป็นนายท้ายเรือพระที่นั่งจึงกราบ บังคมทูลให้ทรงลงพระราชอาญา สมเด็จพระสรรเพชฌที่ 8 พระราชทานอภัยโทษ ด้วยเห็นว่าเป็นเหตุสุดวิสัย สมเด็จพระสรรเพชฌที่ 8 โปรดเกล้าฯ ให้ตัดศีรษะหุ่นเหมือนแทน แต่พันท้ายนรสิงห์ทัดทานแล้วขอรับโทษ สมเด็จพระสรรเพชฌที่ 8 จึงรับสั่งให้ประหารชีวิต แล้วสร้างศาลเพียงตาไว้

รายนาม ตัวละครสำคัญ

สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ เรื่องพระสุริโยทัย ขาดคอช้าง พระมหากษัตริย์องค์ที่ 16 ของกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระศรีสุริโยทัย เป็นอัครมเหสีในสมเด็จพระ มหาจักรพรรดิ พระราเมศวร พระราชโอรสองค์โตในสมเด็จพระ มหาจักรพรรดิและพระศรีสุริโยทัย พระมหินทราธิราช พระราชโอรสองค์ที่สองในสมเด็จพระ มหาจักรพรรดิและพระศรีสุริโยทัย พระเจ้าแปร เป็นแม่ทัพหน้าของพม่าในการทำ สงครามกับสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ

เรื่องพันท้าย นรสิงห์ถวายชีวิต พระศรีสรรเพชญ ที่ 8 หรืิอพระเจ้าเสือ พระมหากษัตริย์องค์ที่ 29 ของกรุงศรีอยุธยา พันท้ายนรสิงห์ เป็นนายท้ายเรือของพระศรีสรรเพชญ ที่ 8 หรืิอพระเจ้าเสือ

คุณค่าด้านต่าง ๆ คุณค่าด้านเนื้อหา นงคราญองค์เอกแก้ว กระษัตรีย์ มานมนัสกัตเวที ยิ่งล้ำ เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนม์เฮย ขับคเชนทรเข่นค้ำ สะอึกสู้ดัสกร แสดงให้เห็นด้าน : ความกตัญญูกตเวที และการเสียสละชีวิตเพื่อปกป้องแผ่นดิน ของพระศรีสุริโยทัย โคลงประกอบภาพที่ 10 ภาพพระสุริโยทัยขาดคอช้าง

คุณค่าด้านเนื้อหา ภูมีปลอบกลับตั้ง ขอบรร ลัยพ่อ จำสั่งเพชฌฆาตฟัน ฟาดเกล้า โขนเรือกับหัวพัน เซ่นที่ ศาลแล ศาลสืบกฤติคุณเค้า คติไว้ในสยาม แสดงให้เห็นด้าน : ความจงรักภักดี และความซื่อสัตย์ที่ยอมสละชีวิตเพื่อ รักษาความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมาย โคลงประกอบภาพที่ 56 ภาพพันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ โคลงประกอบภาพที่ 10 ภาพพระสุริโยทัยขาดคอช้าง ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ เลือกใช้คำแทนเสียงของ ง้าวที่กระทบกัน ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น สรรคำแสดงภาพร่างพระ โอรสรีบกันพระ ศพสู่ นครแฮ ศรีสุริโยทัยซบลงคอช้าง สูญชีพไป่สูญสิ้น พจน์ผู้สรรเสริญ สัมผัสอักษร โคลงประกอบภาพที่ 56 ภาพพันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต ภูบาลบำเหน็จให้ โทษถนอม ใจนอ พันไม่ยอมอยู่ยอม มอดม้วย พระโปรดเปลี่ยนโทษปลอม ฟันรูป แทนพ่อ พันกราบทูลทัดด้วย ท่านทิ้งประเพณี

โคลงประกอบภาพที่ 10 ภาพพระสุริโยทัยขาดคอช้าง คุณค่าด้านสังคม บุเรงนองนามราชเจ้า จอมรา มัญเฮย ยกพยุหแสนยา ยิ่งแกล้ว มอญม่านประมวลมา สามสิบ หมื่นแฮ ถึงอยุธเยศแล้ว หยุดใกล้นครา พระมหาจักรพรรดิเผ้า ภูวดล สยามเฮย วางค่ายรายรี้พล เพียบหล้า ดำริจักใคร่ยล แรงศึก ยกนิกรทัพกล้า ออกตั้งกลางสมร แสดงให้เห็นสภาพเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ การทำสงครามในสมัยโบราณ โดยมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นผู้นำในการ ออกรบและตามด้วยกองกำลังทหารที่มีความกล้าหาญเด็ดเดี่ยว

โคลงประกอบภาพที่ 56 ภาพพันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต คุณค่าด้านสังคม บังอรอัคเรศผู้ พิสมัย ท่านนา นามพระสุริโยทัย ออกอ้าง ทรงเครื่องยุทธพิไชย เช่นอุป ราชแฮ เถลิงคชาธารคว้าง ควบเข้าขบวนไคล แสดงให้เห็นถึงคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมของคนไทย คือ ความกล้าหาญของพระสุริโยทัย ที่แต่งพระองค์เป็นชายเสด็จไปรบในกองทัพ ด้วยความเด็ดเดี่ยว และความเสียสละ ภูมีปลอบกลับตั้ง ขอบรร ลัยพ่อ จำสั่งเพชฌฆาตฟัน ฟาดเกล้า โขนเรือกับหัวพัน เซ่นที่ ศาลแล ศาลสืบกฤติคุณเค้า คติไว้ในสยาม แสดงให้เห็นถึงคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมของคนไทย คือ การเคารพต่อกฎหมาย ระเบียบประเพณีของบ้านเมือง ยอมเสียสละชีวิตเพื่อ ดำรงไว้ซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมาย และแสดงให้เห็นถึงคุณธรรมของพระเจ้า แผ่นดินที่ทรงมีเมตตาต่อข้าราชบริพาร

THANK YOU QR CODE คำศัพท์จาก เรื่อง โคลงภาพพระราชพงศาวดาร