ระบบกล้ามเนื้อ

รายงาน เรื่อง ระบบกลา้ มเนือ้ จดั ทาโดย นายคณุ านนต์ โยธินรตั นกาธร เลขที่ 2 นายอภสิ ิทธิ์ เลขท่ี 9 ศรเี จรญิ เลขที่ 13 เลขที่ 20 นางสาวจฬุ าลกั ษณ์ แสงปาก เลขท่ี 21 เลขที่ 27 นางสาวนภสั นนั ท์ กิจชานาญ เลขท่ี 30 นางสาวนนั ทกิ านต์ ดวงพร นางสาวรตั ตกิ า บญุ จนั ทรส์ นุ ี นางสาวศริ มิ า บดุ ดาหลู่ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4/1 เสนอ นายพนั ธรกั ษ์ ลาดวนหอม รายงานเลม่ นีเ้ ป็นสว่ นหนึง่ ของวชิ าสขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการการศกึ ษา 2563 โรงเรยี นสงั ขะ อาเภอสงั ขะ จงั หวดั สรุ นิ ทร์

คาคนำนาำ มเพธั อ่ื ยใมหศไ้ ดึกรศ้ำษกึยำษงรปำำำี ทยนคงว่ีเำ4ลำนม่มเรลเนพู้่มเ้ีจร่ือนื่อดั ใ้ีจงทหดั รำทไ้ะขดำบ้ึนขศ้บ้ึนเึกกพเษพลือ่ ำ้อ่ืำเมปคเปเ็วนน็นำ้ือสสม่ว่วรเชนนู้ เ่นรหห่ือนนปง่ึง่ึงรขรขะอะเอภงบงวทวบชิ ขชิำกอำสลงกุขสำ้ ลมศุขำกึ้เศนมษึกเ้ือำนษแ้ือลำเชกแะ่นพำลรละทะปพำศรงลกึำะะนษเศภขำึกทอพษงข3กำอ1ล1งพำ้ 0กม13ลเ1นำ้ช1้ือม้นั0เ1มกนธำั ้ือรชยบม้นกั ำศำรึกรุงษรำักปษี ทำ่ี 4 ทกลำำง้ มำนเนข้ืออใหงกม้ ลีควำ้ ำมมเนแข้ือง็ แกรำงรฯดลูแฯลกแลำ้ะมไดเนศ้ ้ือึกใษหำอม้ ยีคำ่ งวเำขมำ้ ใแจขเพง็ แอ่ื เรปง็นปฯรละฯโยแชลนะก์ ไบั ดกศ้ำรึกเรษียำนอยำ่ งเขำ้ ใจเพอ่ื เป็น ประโยชนก์ กบั ำกรจำดรั เทรำียรนำยงำนเล่มน้ีคณะผจู้ ดั ทำไดค้ น้ ควำ้ รวบรวมขอ้ มูลจำกอินเทอร์เน็ต และบทควำมตำ่ งๆ คณะ ผจู้ ดั ทำหกวงำั เรปจ็นดั อทยำ่ รงยำง่ิยวงำ่ ำรนำยเลงำ่มนนเล้ีค่มณนะ้ีจผะเจู้ปดั็นทปำรไะดโค้ยชน้ นค์แวกำ้ ่ผอู้ร่ำวนบแรลวะมผขทู้ อ้ สี่ มนูลใจำคกณอะินผเจูท้ ดั อทรำ์เขนอ็ตขอแบลคะุณผทู้ ่ีมีช่วยให้ รบำทยงคำวนำเมล่มตน่ำ้งีสๆำเรค็จณหะำผกจู้ มดั ีขทอ้ ำพหดิ วพงั ลเปำด็นปอรยะำ่กงำยรใง่ิ ดวค่ำรณำะยผงจู้ำดันทเลำข่มอนอ้ีจภะยั เมปำ็นณปทรนี่ะ้ีโยชนแ์ ก่ผอู้ ำ่ น และผทู้ ี่ สนใจ คณะผจู้ ดั ทำขอขอบคุณผทู้ ่ีมีช่วยใหร้ ำยงำนเล่มน้ีสำเร็จ หำกมีขอ้ พิดพลำดประกำรใดคณะ ผจู้ ดั ทำขออภยั มำ ณ ทน่ี ้ี คณะผจู้ ดั ทำ คณะผจู้ ดั ทำ ก

สารบญั หน้า 1 ระบบกล้ามเนื้อ 1 หน้าทส่ี าคญั ของกล้ามเนื้อ 2 ประเภทของกล้ามเนื้อ 4 การทางานของกล้ามเนื้อ 5 กล้ามเนื้อส่ วนต่ างๆในร่ างกาย 16 การดูแลกล้ามเนื้อให้แขง็ แรง 17 อาการทเี่ กย่ี วกบั กล้ามเนื้อและการปฐมพยาบาล 19 บรรณานุกรม ข

ระบบกล้ามเนื้อ ระบบกล้ามเนื้อ ระบบกล้ามเนื้อ (The muscular system) เป็ นระบบเก่ียวกบั กำรเคล่ือนไหวของ ร่ำงกำยมนุษยส์ ำมำรถเคลื่อนไหวในอิริยำบถตำ่ งๆ ท้งั เดิน วิ่ง เหยยี ด ยดื แขนและอื่นๆ ไดน้ ้นั ตอ้ งอำศยั กำรทำงำนของระบบกลำ้ มเน้ือและระบบกระดูกใหท้ ำหนำ้ ท่ีร่วมกนั เสมอ กลำ้ มเน้ือ จึงเปรียบไดก้ บั เครื่องยนตซ์ ่ึงเป็นแหล่งของพลงั งำนกล ใชใ้ นกำรเคลื่อนไหว ของร่ำงกำย หน้าท่ีสาคญั ของกล้ามเนื้อ 1.คงรูปร่ำงทำ่ ทำงของร่ำงกำย (Maintain Body Posture) 2.ยดึ ขอ้ ต่อไวด้ ว้ ยกนั (Stabilize Joints) 3.ทำใหร้ ่ำงกำยเคล่ือนไหว (Provide Movement) โดยกำรเปล่ียนพลงั งำนที่ไดจ้ ำก สำรอำหำรมำเป็ นพลงั งำนกล(Mechanical Energy) หรือพลงั งำนท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั กำรเคลื่อนไหว 4.รักษำระดบั อณุ หภมู ิของร่ำงกำย(Maintain Body Temperature) โดยผลิต ควำมร้อนออกมำตำมท่ีร่ำงกำยตอ้ งกำร 1

ประเภทของกล้ามเนื้อ 1.กลำ้ มเน้ือเรียบ (Smooth )Muscle พบได้ท่ีอวัยวะภำยในของร่ำงกำย และเป็ นกล้ำมเน้ือที่ทำงำนอยู่ตลอด กล้ำมเน้ือแบบน้ีมีชื่อเรี ยกอีกอย่ำงว่ำ กล้ำมเน้ือนอกอำนำจจิตใจ (Involuntary Muscle) เพรำะเรำไม่สำมำรถควบคุมกลำ้ มเน้ือชนิดน้ีได้ สมองและร่ำงกำยขจะสัง่ ให้กลำ้ มเน้ือเรียบทำงำนดว้ ยตวั ของมนั เอง เช่น ในกระเพำ(Stomach)และระบบ กำรย่อยอำหำร (Digestive System) กล้ำมเน้ือเหล่ำน้ีจะหดตัวแน่นข้ึนและ ขยำยตวั ออก เพ่อื ให้อำหำรเดินทำงไปตำมระบบยอ่ ยอำหำรส่วนอ่ืนๆของร่ำงกำยได้ กลำ้ มเน้ือเรียบ 2

2.กลำ้ มเน้ือหวั ใจ (Cardiac )Muscle กลำ้ มเน้ือที่ประกอบข้ึนเป็นหวั ใจมีช่ือเรียกวำ่ กลำ้ มเน้ือหวั ใจ กลำ้ มเน้ือชนิดน้ีเป็นกลำ้ มเน้ือนอกอำนำจจิตใจเหมือนกบั กลำ้ ม เน้ือเรียบ ทำให้เกิด กำรเตน้ ของหวั ใจ (Heart Beat) อยตู่ ลอดเวลำ กลำ้ มเน้ือหวั ใจจะบีบตวั (Contract) เพื่อดนั เลือดส่งออกไปยงั ส่วนตำ่ งๆของร่ำงกำย และคลำย ตวั (Relax) เพื่อใหเ้ ลือดไหลกลบั เขำ้ มำสู่หวั ใจหลงั จำกที่ไหลวนไปสู่ส่วนอ่ืนๆของ ร่ำงกำยแลว้ 3.กล้ามเนื้อลาย (Skeletal Muscle) กลำ้ มเน้ือลำยเป็ นกลำ้ มเน้ือภำยใตอ้ ำนำจจิตใจ (Voluntary Muscle) ชนิด เดียวในร่ำงกำย กลำ้ มเน้ือลำยเป็นกลำ้ มเน้ือที่สำมำรถควบคุมกำรเคลื่อนไหวของ กลำ้ มเน้ือชนิดน้ีได้ กลำ้ มเน้ือลำยจะห่อหุม้ โครงกระดูกของเรำไว้ และท้งั สองอยำ่ งจะ ทำงำนร่วมกนั ทำใหร้ ่ำงกำยสำมำรถทำงำน กลำ้ มเน้ือลำยมีรูปร่ำงและขนำดที่ หลำกหลำย จึงทำงำนไดห้ ลำกหลำยรูปแบบ กลำ้ มเน้ือลำย 3

การทางานของกล้ามเนื้อ กลำ้ มเน้ือโครงร่ำงจะมีปลำย 2 ขำ้ งยดึ เกำะกบั กระดูก ขำ้ งที่เกำะกบั กระดูก ส่วนใกลล้ ำตวั เรียก จดุ เกำะตน้ ส่วนท่ีอยปู่ ลำยอีกดำ้ นเรียก จดุ เกำะปลำย โดยส่วนท่ี เกำะกบั กระดูก จะมีลกั ษณะเป็ นเอน็ สีขำวเรียก เอน็ กลำ้ มเน้ือ (Tendon) ท้งั น้ีกำร ทำงำนของกลำ้ มเน้ือจะประสำนในทิศทำงตรงกนั ขำ้ มเป็ นคู่ ๆ (Antagonism) ยกตวั อยำ่ งเช่น เมื่อสมองสงั่ ใหเ้ รำงอแขน กลำ้ มเน้ือไบเซพ (Biceps muscle) จะหด ตวั และกลำ้ มเน้ือไตรเซฟ (Triceps muscle) จะคลำยตวั กรณีท่ีเรำเหยยี ดแขน กลำ้ มเน้ือไบเซฟจะคลำยตวั และกลำ้ มเน้ือไตรเซฟจะเปล่ียนมำหดตวั เป็นตน้ ปกติ แลว้ กลำ้ มเน้ือสำมำรถหดตวั ไดร้ ำว 1 ใน 3 ของควำมยำวปกติ ยง่ิ มีกำรหดตวั มำก กลำ้ มเน้ือกย็ งิ่ แขง็ และหนำข้ึน 4

กล้ามเนื้อในส่ วนต่ างๆของร่ างกาย 1.กลำ้ มเน้ือใบหนำ้ (Facial muscles) กลำ้ มเน้ือใบหนำ้ เป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยตู่ ้ืน คือ อยใู่ ตผ้ ิวหนงั (Subcutaneous tissue) ดำ้ นหน่ึงเกำะกบั กระดูกหน้ำ อีกด้ำนหน่ึงติดกบั ผิวหนงั ของใบหน้ำทำหน้ำท่ีแสดง ควำมรู้สึกบนใบหนำ้ ในลกั ษณะต่ำง ๆ เช่น ดีใจ เสียใจ โกรธ และแสดงอำกำรทำงสี หนำ้ เช่น ยมิ้ หวั เรำะร้องไห้ เป็นกลำ้ มเน้ือท่ีเนน้ บคุ ลิกภำพของแต่ละคนไดเ้ ป็ นอยำ่ งดี กลำ้ มเน้ือที่ใช้แสดงควำมรู้สึกของใบหนำ้ (Muscle of facial expression) ท่ี สำคญั ไดแ้ ก่ - Frontalis อยทู่ ่ีหนำ้ ผำก ทำหนำ้ ที่ ยกคิว้ ข้ึนลง ทำหนำ้ ผำกยน่ - Nasalis อยทู่ ่ีจมูก ทำหนำ้ ที่ หุบปี กจมกู เวลำดมกล่ิน - Corrugator อยบู่ ริเวณคิว้ – เหนือคิ้ว ทำหนำ้ ที่ ขมวดคิว้ ครุ่นคิด - Orbiculalisocculi อยรู่ อบดวงตำ ทำหนำ้ ท่ี ปิ ดตำ หรือหลบั ตำ - Zygomaticus major เกำะอยบู่ ริเวณโหนกแกม้ – ปำกบน ทำหนำ้ ที่ยกปำก - Orbicularis oris อยบู่ ริเวณรอบปำก ทำหนำ้ ที่ หุบปำก ทำริมฝี ปำกยน่ื ทำปำกจู๋ - Risorius อยถู่ ดั ออกมำทำงดำ้ นขำ้ งของปำก ทำหนำ้ ที่เวลำแสยะยมิ้ 5

2.กลำ้ มเน้ือคอ(Muscle of the neck) กลำ้ มเน้ือคอที่สำคญั ในกำรเคลื่อนไหวของคอ มีอยู่ 3 มดั คือ 1.Sternomastoidหรือ Sternocleidomastoideus เป็ นกลำ้ มเน้ือท่ี ใหญ่ที่สุดของคอเกำะพำดจำกกระดูกหนำ้ อกกบั กระดูกไหปลำร้ำไปยงั ดำ้ นนอกของ กระดูก Mastoid และกระดูกทำ้ ยทอย ทำหนำ้ ที่เอียงคอ หนั และหมนุ คอ 2.Splenius capitis เป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยดู่ ำ้ นขำ้ งของคอ มีจดุ เกำะเริ่มจำก กระดูกสนั หลงั ส่วนลำตวั (thoracic spine) อนั ที่ 3 และ 4 ไปยงั จดุ เกำะปลำยที่ กระดูกทำ้ ยทอย ทำหนำ้ ท่ียดื คอ เอียงคอและเงยหนำ้ 3.Semispinaliscapitisเป็ นกลำ้ มเน้ือท่ีอยดู่ ำ้ นหนำ้ ของคอ จดุ เกำะตน้ เร่ิม จำกกระดูกสนั หลงั ส่วนคอ (cervical spine) อนั ท่ี 4 และ 5 ไปยงั จุดเกำะปลำยที่ กระดูกทำ้ ยทอย ทำหนำ้ ท่ียดื คอ เอียงคอและเงยหนำ้ 6

3.กลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั (Muscle of the trunk) กลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั (Muscle of the trunk) แบง่ เป็ นกลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั ดำ้ นหนำ้ และดำ้ นหลงั ดงั น้ี 3.1.กลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั ดำ้ นหนำ้ กลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั ดำ้ นหนำ้ ท่ีเห็นเด่นชดั และมดั ใหญ่ มีดงั น้ี 3.1.1 Pectoralis minor เป็ นกลำ้ มเน้ือรูปสำมเหล่ียมแบนเลก็ อยภู่ ำยใต้ กลำ้ มเน้ือPectoralis major เกำะจำกผวิ นอกของกระดูกซี่โครงซี่ท่ี 3 – 5 ไปยงั Coracoid process ของกระดูกสะบกั ทำหนำ้ ที่ดึงหวั ไหล่ไปทำงดำ้ นหน้ำและ ลงล่ำง และช่วยรับน้ำหนกั ตวั ขณะท่ียนื เอำมือยนั 3.1.2 Pectoralis major เป็ นกลำ้ มเน้ือทรวงอกมดั ใหญ่รูปร่ำงคลำ้ ยพดั คลุมอยบู่ นอกและทบั อยบู่ นกลำ้ มเน้ือ Pectoralis minor และเป็ นกลำ้ มเน้ือท่ี เกำะจำกแนวกลำงของกระดูกหนำ้ อกไปยงั กระดูกตน้ แขน เป็นกลำ้ มเน้ือท่ีเนน้ ลกั ษณะเพศชำยไดช้ ดั เจนคือมีลกั ษณะอกผำยไหล่ผ่งึ ทำหนำ้ ที่หุบ งอ หมนุ ตน้ แขน เขำ้ ดำ้ นใน ช่วยในกำรผลกั ขวำ้ ง ปี นป่ ำย กำรหำยใจเขำ้ ร้ังแขนใหม้ ำทำงดำ้ นหนำ้ ทำ ให้ไหล่คงรูปอยกู่ บั ที่ 3.1.3 Rectus abdominisเป็ นกลำ้ มเน้ือหนำ้ ทอ้ งมีลกั ษณะเป็ นแถบยำว เป็ นปลอ้ ง ๆ เม่ือออกแรงเกร็งมีจุดเกำะตน้ จำกกระดูกหวั เหน่ำ (Pubic bone) ทอด ข้ึนบนและคอ่ ย ๆกวำ้ งข้ึนไปเกำะท่ีปลำยผิวหนำ้ ของกระดูก Xiphoid และกระดูก ซี่โครงท่ี 5, 6,7 ทำหนำ้ ที่เกร็งช่องทอ้ งเวลำยกของหนกั ช่วยในกำรขบั ถ่ำยและคลอด บุตร 7

3.1.4 Oblique externusหรือ External oblique เป็ นกลำ้ มเน้ือลำตวั ดำ้ นขำ้ งต้งั ตน้ จำกกระดูกท่ี 4 -12 ทอดเฉียงจำกบนมำล่ำง ยดึ เกำะที่ Iliac crest ของ กระดูกเชิงกรำนทำหนำ้ ที่เหมือนกบั กลำ้ มเน้ือ Rectus abdominis 3.1.5 Serratus anterior เป็ นกลำ้ มเน้ือดำ้ นในของรักแร้ อยทู่ ำงดำ้ นขำ้ งขอ งอกมีรูปร่ำงเป็นแฉก ๆ ยดึ ติดกบั กระดูกซี่โครงทำงดำ้ นหนำ้ ไปยงั กระดูกสะบกั ทำหนำ้ ท่ี ยดึ ดึงกระดูกสะบกั ใหอ้ ยกู่ บั ท่ีและช่วยกำรทำงำนของกลำ้ มเน้ือ Deltoid เวลำยกแขน 3.2 กลำ้ มเน้ือส่วนลำตวั ดำ้ นหลงั ในส่วนลำตวั ดำ้ นหลงั มีกลำ้ มเน้ือที่สำคญั ดงั น้ี 3.2.1 Trapezius เป็ นกลำ้ มเน้ือรูปสำมเหลี่ยมคลุมบริเวณคอดำ้ นหลงั ลงมำถึง หลงั โดยยดึ เกำะจำกแนวกลำงของแผน่ หลงั ส่วนบนไปเกำะท่ีกระดูกไหปลำร้ำท้งั ซำ้ ยและ ขวำ ทำหนำ้ ที่ร้ังกระดูกสะบกั มำขำ้ งหลงั กลำ้ มเน้ือส่วนบนเม่ือหดตวั ไหล่จะยกข้ึน ส่วนกลำงหดตวั จะดึงสะบกั 2 ขำ้ งเขำ้ มำหำกนั ส่วนล่ำงหดตวั จะทำให้ไหล่ถูกดึงลง 3.2.2 Latissimusdorsiเป็ นกลำ้ มเน้ือรูปสำมเหล่ียมแบนกวำ้ ง คลุมอยตู่ อนล่ำง ของแผน่ หลงั และบ้นั เอวทอดผำ่ นไปมุมล่ำงของกระดูกสะบกั ทำหนำ้ ท่ีดึงแขนเขำ้ ชิด ลำตวั ดึง แขน ลงมำขำ้ งล่ำง ดำ้ นหลงั และหมนุ แขนเขำ้ ดำ้ นใน กลำ้ มเน้ือน้ีใชม้ ำกในกำร ปี นป่ ำย วำ่ ยน้ำ และกรรเชียงเรือ จะหดตวั ทนั ทีในขณะที่จำม 8

4.กลำ้ มเน้ือส่วนหวั ไหล่และแขน (Muscle of the upper limb) กลำ้ มเน้ือส่วนหวั ไหล่และแขน (Muscle of the upper limb) ที่ช่วยในกำร ทำงำนของหวั ไหล่และแขนท่ีสำคญั คือ 4.1.กลำ้ มเน้ือส่วนหวั ไหล่ท่ีสำคญั 4.1.1 Deltoid เป็ นกลำ้ มเน้ือคลำยขนนกหลำย ๆ อนั มำรวมกนั เป็ นมดั ใหญห่ นำรูป สำมเหลี่ยมจดุ เกำะอยทู่ ี่ไหปลำร้ำ และกระดูกสะบกั แลว้ ไปเกำะที่ตอนกลำงของกระดูก ตน้ แขน ทำหนำ้ ท่ียกไหล่และยกตน้ แขน เป็นส่วนท่ีบ่งบอกลกั ษณะเพศชำยไดอ้ ยำ่ งชดั เจน 4.1.2 Supraspinatus เร่ิมเกำะจำกกระดูกสะบกั ไปยงั กระดูกตน้ แขน ทำหนำ้ ที่ ช่วยกลำ้ มเน้ือ Deltoid ในกำรยก หรือกำงแขน 4.1.3 Infraspinatusเร่ิมเกำะจำกกระดูกสะบกั ไปยงั กระดูกตน้ แขน ทำหนำ้ ที่ หมนุ ตน้ แขนออกดำ้ นนอก และดึงแขนไปดำ้ นหลงั 4.1.4 Teres minor และ Teres major เกำะท่ีกระดูกสะบกั แลว้ มำเกำะที่ กระดูกตน้ แขนโดย Teres minor ทำหนำ้ ที่หมุนแขนออกดำ้ นนอก Teres major ทำหนำ้ ท่ีหมุนแขนเขำ้ ดำ้ นใน 4.1.5 Subscapularisมีจดุ เกำะที่กระดูกสะบกั และกระดูกตน้ แขน ทำหนำ้ ที่หมนุ ตน้ แขนเขำ้ ดำ้ นใน 9

4.2.กลำ้ มเน้ือแขนส่วนตน้ ที่สำคญั ไดแ้ ก่ 4.2.1 Biceps brachiiเป็ นกลำ้ มเน้ือดำ้ นหนำ้ ของตน้ แขน มีที่เกำะส่วนบน แยก 2 ทำง คือ เกำะจำก Coracoid process และ Supraglenoid tubercle ไปยงั Tuberosity ของกระดูกปลำยแขนท่อนนอก (Radius) ทำหนำ้ ท่ีงอตน้ แขน และปลำยแขน หมนุ แขนเขำ้ และดึงออก 4.2.2 Brachialis เป็ นกลำ้ มเน้ือตน้ แขนท่ีอยตู่ รงกลำงคอ่ นมำดำ้ นล่ำง เกำะ จำกกระดูกตน้ แขนไปยงั Tuberosity ของกระดูกปลำยแขนท่อนใน (Ulna) ทำ หนำ้ ที่งอขอ้ ศอก 4.2.3 Coracobrachialisเกำะจำก Coracoid process ของกระดูก สะบกั ไปยงั ก่ึงกลำงของกระดูกตน้ แขน ทำหนำ้ ท่ีงอตน้ แขน 4.2.4 Triceps brachiiเป็ นกลำ้ มเน้ือดำ้ นหลงั ของตน้ แขน ปลำยบนแยก 3 ทำงเกำะที่กระดูกสะบกั หน่ึงที่ และอีก 2 ทำงเกำะที่กระดูกตน้ แขน และมีจดุ เกำะปลำย ท่ีกระดูกปลำยแขนท่อนใน (Ulna) กลำ้ มเน้ือมดั น้ีจะทำหนำ้ ท่ีตรงกนั ขำ้ มกบั กลำ้ มเน้ือ Biceps brachiiคือ ทำหนำ้ ท่ีเหยยี ดปลำยแขน 10

4.3 กลำ้ มเน้ือส่วนปลำยแขน 4.3.1 Brachioradialisเป็ นกลำ้ มเน้ือดำ้ นนอกของปลำยแขน มีจดุ เกำะตน้ ท่ี ตอนล่ำงของกระดูกแขน ไปเกำะท่ีดำ้ นนอกของกระดูกปลำยแขนท่อนนอก (Radius) ทำหนำ้ ท่ีงอปลำยแขน 4.3.2 Flexor carpi radialisเป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยดู่ ำ้ นหนำ้ ของปลำยแขน มีจดุ เกำะที่กระดูกตน้ แขนแลว้ มำเกำะท่ีกระดูกฝ่ำมือชิ้นที่ 2 และ 3 ทำหนำ้ ที่งอขอ้ มือและ กำงมือ 4.3.3 Palmaris longusเป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยทู่ ำงดำ้ นหนำ้ ของแขน จุดเกำะตน้ เริ่มจำกกระดูกตน้ แขนไปยงั กระดูกปลำยแขน แลว้ กลำยเป็ นเอน็ (Tendon) ไปเกำะ ที่ฝ่ำมือทำหนำ้ ท่ีงอขอ้ มือ 4.3.4 Flexor carpi ulnaris เป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยทู่ ำงดำ้ นหลงั ของกระดูก ปลำยแขนทอ่ นใน (Ulna) ผำ่ นมำที่ขอ้ มือ ทำหนำ้ ท่ีงอขอ้ มือ 4.3.5 Extensor carpi radialislongus เป็ นกลำ้ มเน้ือที่มีจดุ เกำะตน้ จำก กระดูกตน้ แขนแลว้ ไปเกำะที่กระดูกฝ่ำมือทำงดำ้ นหลงั ทำหนำ้ ท่ีกำงและเหยยี ดขอ้ มือ 4.3.6 Extensor digitorumเป็ นกลำ้ มเน้ือท่ีมีจุดเกำะตน้ จำกกระดูกตน้ แขน และมีปลำยเป็นเอน็ 4 อนั ไปเกำะยงั กระดูกนิ้วมือท้งั 4 นิ้ว ทำหนำ้ ท่ีเหยยี ดนิ้วมือและ ขอ้ มือ 11

4.4 กลำ้ มเน้ือส่วนมือและนิ้ว กลำ้ มเน้ือส่วนมือและนิ้วมือ เป็นกลำ้ มเน้ือขนำดเลก็ และส้นั ส่วนมำกจะเป็น เอน็ ของกลำ้ มเน้ือซ่ึงติดตอ่ มำจำกแขนทอ่ นล่ำง ทำหนำ้ ที่ช่วยในกำรงอและเหยยี ดมือ และขอ้ มือรวมท้งั ช่วยใหน้ ิ้วหวั แมม่ ือสำมำรถเคลื่อนไปแตะนิ้วอื่น ๆ ไดจ้ ึงเรียกวำ่ Opposition กลำ้ มเน้ือในกลุ่มน้ีท่ีสำคญั ไดแ้ ก่ 4.4.1 Thenar eminence เป็ นกลำ้ มเน้ือหวั แมม่ ือเกำะที่ฝ่ ำมือ โดยเฉพำะท่ี ไดฐ้ ำนหวั แม่มือจะเห็นเป็นเนินชดั เจน ทำหนำ้ ท่ีงอนิ้วหวั แมม่ ือ 4.4.2 Hypothenar eminence เป็ นกลำ้ มเน้ือท่ีอยใู่ ตน้ ิ้วกอ้ ย มีรอยนูน เด่นชดั ทำหนำ้ ท่ีงอนิ้วกอ้ ย 4.4.3 Dorsal interosseusเป็ นกลำ้ มเน้ือที่กระดูกฝ่ ำมือชิ้นที่ 1 และ 2 ผำ่ น มำเกำะท่ีนิ้วช้ี ทำหนำ้ ท่ีกำงนิ้วช้ีและหมนุ หวั แมม่ ือ 4.4.4 Abductor pollicis เกำะอยทู่ ี่ฐำนของนิ้วหวั แมม่ ือ ทำหนำ้ ที่งอ นิ้วหวั แม่มือ 12

5.กลำ้ มเน้ือส่วนสะโพกและขำ (Muscle of the lower limb) กลำ้ มเน้ือส่วนสะโพกและขำ (Muscle of the lower limb) ท่ีสำคญั ดงั น้ี 5.1.กลำ้ มเน้ือส่วนสะโพกและกน้ กบ 5.1.1 Gluteus maximus เป็ นกลำ้ มเน้ือมดั ใหญ่ และหนำ้ ที่สุดของส่วน สะโพก มีจุดเกำะที่ Ilium และ Sacrum ของกระดูกเชิงกรำน แลว้ ไปเกำะยงั กระดูก ตน้ ขำ ทำหนำ้ ท่ีเหยยี ดขำ กำงตน้ ขำ หมุนตน้ ขำ ไปทำงดำ้ นขำ้ ง 5.1.2 Tensor fasciae latae เป็ นกลำ้ มเน้ือทำงดำ้ นขำ้ งของสะโพก เกำะอยทู่ ่ี ส่วนหนำ้ ของกระดูกเชิงกรำนทำหนำ้ ที่กำงและหมนุ ขำเขำ้ ดำ้ นใน 13

5.2 กลำ้ มเน้ือส่วนโคนขำ กลำ้ มเน้ือส่วนน้ีแบง่ ออกเป็น 3 กลุ่ม ตำมตำแหน่งหนำ้ ที่ และประสำทที่มำเล้ียง ดำ้ นหลงั ของตน้ ขำเรียกวำ่ Flexor surface เป็ นที่อยขู่ องกลำ้ มเน้ือกลุ่มเอน็ หลงั ตน้ ขำ ดำ้ นล่ำง (Hamstring group) อีกกลุ่มหน่ึงคือ กลำ้ มเน้ือกลุ่มดึงขอ้ (Adductor group) และยงั มีกลำ้ มเน้ือกลุ่มดำ้ นหนำ้ ของตน้ ขำ (Anterior group) กลำ้ มเน้ือส่วน โคนขำมดั ที่สำคญั มีดงั น้ี 5.2.1 Biceps femoris เป็ นกลำ้ มเน้ือในกลำ้ มเน้ือกลุ่มเอน็ หลงั ตน้ ขำดำ้ นล่ำง จุดเกำะเริ่มจำกกระดูก Ischium และกระดูกตน้ ขำไปยงั ส่วนหวั ของกระดูกปลำยขำ ทอ่ นเลก็ (Fibula)ทำหนำ้ ท่ีเหยยี ดตน้ ขำและงอเขำ่ 5.2.2 Rectus femoris เป็ นกลำ้ มเน้ือในกลุ่มดำ้ นหนำ้ ของตน้ ขำ (Anterior group) เป็ นกลำ้ มเน้ือมดั ใหญอ่ ยทู่ ำงดำ้ นหนำ้ ของตน้ ขำ จุดเกำะเริ่มจำกกระดูก llium ไปยงั กระดูกปลำยขำทอ่ นใหญ่ (Tibia) ทำหนำ้ ที่งอตน้ ขำและเหยยี ดปลำยขำ 5.2.3 Satoriusเป็ นกลำ้ มเน้ือในกลุ่มดำ้ นหนำ้ ของตน้ ขำ มีลกั ษณะยำวแบนพำด เฉียงบนโคนขำ จดุ เกำะเร่ิมจำก Iliac spine ไปยงั ส่วนบนของกระดูกปลำยขำทอ่ นใหญ่ (Tibia)ทำหนำ้ ที่งอตน้ ขำ และปลำยขำ 14

5.3.กลำ้ มเน้ือส่วนปลำยขำ กลำ้ มเน้ือส่วนปลำยขำแบง่ ออกเป็น 3 กลุ่ม คือ 1.กลุ่มดำ้ นหนำ้ ของปลำยขำ (Anterior compartment) 2. กลุ่มดำ้ นขำ้ งของปลำยขำ(Lateral compartment) และ 3.กลุ่มดำ้ นหลงั ของปลำยขำ (Posterior compartment) 5.3.1กลำ้ มเน้ือส่วนปลำยขำท่ีสำคญั ไดแ้ ก่ 5.3.1.1 Tibialisanticus เป็ นกลำ้ มเน้ือในกลุ่มดำ้ นหนำ้ ของปลำยขำ เกำะ จำกดำ้ นขำ้ งของกระดูกปลำยขำท่อนใหญ่ (Tibia) และจำกผงั ผืด ซ่ึงยดึ ระหวำ่ ง กระดูกปลำยขำทอ่ นใหญ่และทอ่ นเล็ก และเกำะที่กระดูกฝ่ำเทำ้ ทำหนำ้ ที่กระดกขอ้ เทำ้ และบิดขอ้ เทำ้ เขำ้ ดำ้ นใน 5.3.1.2 Gastrocnemius เป็ นกลำ้ มเน้ือในกลุ่มดำ้ นหลงั ของปลำยขำ เป็ น กลำ้ มเน้ือน่องเกำะจำกส่วนปลำยของกระดูกตน้ ขำท้งั สองดำ้ น ส่วนปลำยกลำยเป็น เอน็ เกำะที่กระดูกสน้ เทำ้ (Achillis tendon) ทำหนำ้ ท่ีงอหลงั เทำ้ เหยยี ดนิ้วเทำ้ ถีบ ฝ่ำเทำ้ ลงและช่วยงอเขำ่ ดว้ ย 5.3.1.3 Soleus เป็ นกลำ้ มเน้ือใหญ่ รูปร่ำงคลำ้ ยปลำอยใู่ น Gastrocnemius ทำหนำ้ ท่ีงอฝ่ำเทำ้ 5.4 กลำ้ มเน้ือส่วนเทำ้ กลำ้ มเน้ือส่วนเทำ้ ท่ีสำคญั มีดงั น้ี 5.4.1 Flexor hallucislongus เกำะจำกดำ้ นหลงั ของกระดูกช่วงล่ำง ส่วนปลำย เป็นเอน็ เกำะท่ีกระดูกหวั แมเ่ ทำ้ ท่อนปลำยทำหนำ้ ท่ีงอปลำยนิ้วหวั แม่เทำ้ ทำหนำ้ ท่ีกระดก ขอ้ เทำ้ ลง และบิดเทำ้ เขำ้ ดำ้ นใน 5.4.2 Extensor digitorumbrevis เป็ นกลำ้ มเน้ือดำ้ นหลงั เทำ้ ตรงปลำยเป็ น เอน็ ไปเกำะท่ีนิ้วเทำ้ ท้งั 4 ยกเวน้ นิ้วหวั แม่เทำ้ ทำหนำ้ ท่ีเหยยี ดขอ้ ของนิ้วเทำ้ ท้งั 4 5.4.3 Adductor hallucis เป็ นกลำ้ มเน้ือที่อยลู่ ึกสุด ทำหนำ้ ที่เหยยี ดหวั แม่เทำ้ 5.4.4 Flexor digitorumbrevis เป็ นกลำ้ มเน้ือบริเวณอุง้ เทำ้ ทำหนำ้ ที่ช่วยใน กำรเคลื่อนไหว เป็นกลำ้ มเน้ือท่ีควบคุมกำรเคล่ือนไหวของเทำ้ เวลำเดิน 15

การดูแลกล้ามเนื้อให้แขง็ แรง 1. ออกแรง-ออกกำลงั เป็ นประจำ เช่น เดิน ข้ึนลงบนั ได ฯลฯ รวมเวลำกนั ให้ได้ อย่ำงน้อย 30 นำที/วนั (อยำ่ งต่ำควรเป็ น 3-5 คร้ัง/สัปดำห์) ติดต่อกนั 20 สัปดำห์ หรือ 5 เดือนข้ึนไป 2. ออกกำลงั ตำ้ นแรง เช่น เล่นเวท ยกน้ำหนกั ดึงสปริง ดึงยำงยดื พิลำทิส ฯลฯ 3. กินอำหำรท่ีมีคำร์โบไฮเดรต (แป้ง-น้ำตำล) + โปรตีน (ถว่ั นมไขมนั ต่ำ โปรตีน เกษตร เน้ือ ไก่ ปลำ ฯลฯ) ภำยใน 30 นำทีหลงั ออกแรง-ออกกำลงั (ไม่จำเป็ นต้องเป็ น อำหำรม้ือใหญ่ แต่ควรมีท้งั คำร์โบไฮเดรตและโปรตีนในม้ือเดียวกนั ) 4. ออกกำลงั เบำๆ หลงั อำหำรม้ือใหญ่ เช่น เดินหรือข่ีจกั รยำนชำ้ ๆ ฯลฯ เพื่อป้องกนั ระดบั น้ำตำลในเลือดสูงหลงั อำหำร 5.นอนไม่ดึก และนอนให้พอ เพ่ือให้ฮอร์โมนช่วยสร้ำง-ซ่อมแซมร่ำงกำย (growth hormone) หลง่ั ออกมำมำกพอ YES NO 16

อำกำรท่ีเก่ียวกบั กลำ้ มเน้ือ และกำรปฐมพยำบำล 1.ฟกช้า เป็ นอำกำรท่ีเกิดจำกกำรกระแทก ทำใหม้ ีเลือดออกในช้นั ใตผ้ ิวหนงั หรือกลำ้ มเน้ือ หรือลึกลงไปถึงช้นั เยอื่ หุม้ กระดูก ระยะแรก เมื่อเลือดยงั ไมซ่ ึมออกมำก อำจไม่พบมีกำรเปลี่ยนสีของผิวหนงั หรือบวมข้ึน กำรปฐมพยำบำลใหใ้ ชข้ องเยน็ ประคบบริเวณที่ถูกกระแทกอยำ่ เพง่ิ ถูนวด หลงั 24 ชวั่ โมงแลว้ จึงใชข้ องร้อนและถูนวดเบำๆ ได้ เพื่อใหเ้ ลือดที่คง่ั กระจำยและ ดูดซึมกลบั ไดเ้ ร็ว 2.ตะคริว เป็นกำรบำดเจบ็ ท่ีพบไดบ้ อ่ ย เกิดจำกกำรหดเกร็งของกลำ้ มเน้ือท้งั จำก กลำ้ มเน้ือเองที่ไมไ่ ดเ้ ตรียมพร้อมก่อนกำรเล่นกีฬำ ทำให้มีของเสียคง่ั จำกกำร ทำงำนของกลำ้ มเน้ือ และจำกสำเหตุภำยนอก เช่น สภำพดินฟ้ำอำกำศ ควำมหนำว ฝน ควำมช้ืน มีผลให้กลำ้ มเน้ืออยใู่ นสภำพไม่พร้อม กำรเตรียมพร้อมหรือวอร์มอพั ก่อนเล่นกีฬำจะช่วยใหไ้ มเ่ กิดตะคริวไดง้ ่ำย กำรปฐมพยำบำลทำไดโ้ ดยใชข้ องร้อนประคบหรือถูนวดเบำๆ จะช่วยให้เลือดมำเล้ียงมำกข้ึน ทำให้กลำ้ มเน้ือคลำยและมีกำลงั ยดึ หด และใชก้ ำลงั ยดึ กลำ้ มเน้ือตำมทิศทำงกำรทำงำนของกลำ้ มเน้ือ เช่น หำกเป็นตะคริวท่ีน่อง จะมี อำกำรหดเกร็ง และปลำยเทำ้ เหยยี ด ให้ใชก้ ำลงั คอ่ ยๆ เพ่มิ กำลงั ดนั ปลำยเทำ้ เขำ้ หำ เขำ่ จะช่วยเหยยี ดกลำ้ มเน้ือน่องได้ และลดอำกำรเป็นตะคริว 17

3.กล้ามเนื้อฉีก เกิดจำกออกแรงเกินกำลงั ทำให้กลำ้ มเน้ือยดึ ตวั มำกเกินไป อำกำรบำดเจบ็ บริเวณที่มีกำรฉีกขำด ในระยะแรกอำจพบมีรอยบุ๋มลงไปเน่ืองจำกกลำ้ มเน้ือส่วนตน้ และปลำยของอนั ที่ขดหดตวั กลบั เมื่อถูกบริเวณน้นั จะเจบ็ มำก และไมส่ ำมำรถใช้ กลำ้ มเน้ือน้นั ได้ กำรปฐมพยำบำลทำไดโ้ ดยพกั กำรใชก้ ลำ้ มเน้ือ ใชข้ องเยน็ ประคบ ภำยใน 24 ชวั่ โมงแรก เพอ่ื ช่วยไมใ่ หม้ ีเลือดออกมำกในกลำ้ มเน้ือ หำกมีปลำสเตอร์ ให้ ใชต้ ิดจำกส่วนบนของกลำ้ มเน้ือมำยงั ส่วนล่ำงหลำยๆ ชิ้น แลว้ พำดขวำงอีกหลำยๆ ชิ้น แลว้ ใชผ้ ำ้ ยดึ รัดอีกช้นั หน่ึง 4.กล้ามเนือ้ อกั เสบ (Myositis) เป็นภำวะอกั เสบที่ส่งผลตอ่ กลำ้ มเน้ือ และใยกลำ้ มเน้ือ ซ่ึงมกั มีอำกำรกลำ้ มเน้ืออ่อนแรง และลำ้ มำกหลงั เดินหรือยนื เป็นเวลำนำน อำกำรเจบ็ และบวมท่ีกลำ้ มเน้ือ โดยอำจเกิดข้ึนในระยะส้นั ๆ หรือเป็นอำกำรเร้ือรัง ท้งั น้ีสำเหตอุ ำจมำจำกกำรติดเช้ือ กำรไดร้ ับบำดเจบ็ โรคภมู ิคุม้ กนั ทำลำยตวั เอง หรืออำจเป็นผลขำ้ งเคียงจำกกำรใชย้ ำก็ ได้ กำรเลือกใชว้ ธิ ีรักษำข้ึนอยกู่ บั สำเหตขุ องกำรเกิดกลำ้ มเน้ืออกั เสบในผปู้ ่ วย รำยน้นั ๆ กลำ้ มเน้ืออกั เสบท่ีเกิดจำกอำกำรอกั เสบอ่ืน ๆ อำจตอ้ งรักษำดว้ ยยำกดระบบ ภมู ิคุม้ กนั ร่ำงกำย ไดแ้ ก่ ยำเพรดนิโซน (Prednisone) ยำอะซำไธโอพรีน (Azathioprine) และยำเมโธเทรกเซต (Methotrexate) กลำ้ มเน้ืออกั เสบที่มีสำเหตจุ ำกกำรติดเช้ือซ่ึงโดยมำกพบวำ่ เป็ นเช้ือไวรัสน้นั ไมจ่ ำเป็นตอ้ งรักษำ แต่หำกเกิดจำกเช้ือแบคทีเรียก็มกั จะตอ้ งไดร้ ับยำปฏิชีวนะเพือ่ ป้องกนั กำรแพร่ของเช้ือท่ีอำจอนั ตรำยถึงข้นั เสียชีวิตได้ ดำ้ นกลำ้ มเน้ืออกั เสบท่ีเป็นผลจำกกำรใชย้ ำ วธิ ีรักษำคือกำรหยดุ ให้ยำชนิด น้นั ๆ เช่น กำรใชย้ ำสแตตินเพอื่ ลดไขมนั ในเลือด หลงั หยดุ รับประทำนยำชนิดน้ี 2-3 สปั ดำห์ อำกำรอกั เสบของกลำ้ มเน้ือก็จะบรรเทำลงในที่สุด 18

บรรณานุกรม FIVELIFE. (ม.ป.ป). ระบบกลำ้ มเน้ือ.[ออนไลน์]. เขำ้ ถึงไดจ้ ำก:https://anatomyfivelife. s.com wordpres . (วนั ท่สี ืบคน้ ขอ้ มูล: 18 กรกฎำคม 2563) นำงสำวตรีชฎำภรณ์ ปรีวงษ.์ (ม.ป.ป). วธิ ีกำรดูแลรกั ษำกลำ้ มเน้ือ. [ออนไลน์]. เขำ้ ถึงได้ จำก: https://biokramnuea.wordpress.com. (วนั ทีส่ ืบคน้ ขอ้ มูล: 18 กรกฎำคม 2563) กองบรรณำธิกำร. (2018). ระบบกลำ้ มเน้ือ (Muscular system). [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก: https://www.health2click.com. (วนั ทีส่ ืบคน้ ขอ้ มูล: 18 กรกฎำคม 2563) sanook. (2018). ปฐมพยำบำลใหถ้ ูก ช่วยลดอำกำรบำดเจบ็ จำกกำรออกกำลงั กำยได.้ [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก: https://www.sanook.com. (วนั ที่สืบคน้ ขอ้ มลู : 19 กรกฎาคม 2563) POBPAD. (ม.ป.ป.). กลา้ มเนอื้ อกั เสบ. [ออนไลน]์ . เขา้ ถงึ ไดจ้ าก: https://www.pobpad.com. (วนั ที่สบื คน้ ขอ้ มลู : 19 กรกฎาคม 2563) 19