วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19

วคั ซีนป้องกนั โรคโควิด-19 การฉีดวัคซนี ปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 สามารถลดความรนุ แรงของอาการปว่ ยและลดการเสยี ชวี ิตได้ เนอ่ื งจากสถานการณก์ าร ระบาดของโรคโควดิ -19 ถอื เปน็ ภาวะฉกุ เฉินของโลก จำนวนผตู้ ดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ท่วั โลกกว่าร้อยลา้ นคน มี ผู้เสยี ชวี ติ มากกว่าสองลา้ นคน Q: ทำไมเราจงึ ควรฉีดวัคซีนปอ้ งกันโรคโควิด-19 ? Q: วคั ซีนปอ้ งกันโรคโควดิ -19 (COVID-19 vaccine) คอื อะไร ? Q: วัคซีนปอ้ งกนั โรคโควิด-19 ท่มี จี ำหนา่ ยในท้องตลาด มอี ะไรบา้ ง ? Q: ใครควรได้รับวัคซีนปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 ? Q: เดก็ สามารถฉดี วัคซีนป้องกนั โรคโควิด-19 ได้หรอื ไม่ ? Q: : หญงิ ต้งั ครรภ์และหญิงให้นมบุตร สามารถฉดี วัคซนี ป้องกันโรคโควดิ -19 ได้หรือไม่ ? Q: ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคหวั ใจและหลอดเลือด โรคไตวายเรอื้ รัง โรคหลอดเลือดสมอง สามารถฉดี วัคซีนป้องกนั โรค โควิด-19 ได้หรอื ไม่ ? Q: ผูท้ ี่รบั ประทานยากดภูมิค้มุ กันของร่างกาย (Immunosuppressant) สามารถฉดี วัคซีนปอ้ งกันโรคโควิด-19 ได้หรือไม่ ? Q: หากเคยตดิ เช้ือโควดิ -19 มาแลว้ สามารถฉดี วัคซนี ป้องกันโรคโควิด-19 ได้หรอื ไม่ ? Q: เม่ือฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 เขม็ แรกไปแลว้ เราสามารถฉีดเข็มที่ 2 ด้วยวคั ซนี จากคนละบริษทั ได้หรือไม่ ? Q: เราสามารถฉีดวัคซีนป้องกนั โรคโควิด-19 ร่วมกับวัคซนี อ่ืนๆ เช่น วัคซีนป้องกันโรคไขห้ วัดใหญ่ ได้หรือไม่ ? Q: รา่ งกายจะสร้างภูมคิ มุ้ กนั โรคโควิด-19 ภายในระยะเวลากว่ี ัน หลงั ฉีดวัคซีนโควดิ -19 ไปแล้ว ? Q: วคั ซีนปอ้ งกนั โรคโควิด-19 สามารถป้องกนั โรคได้นานแคไ่ หน ? หากได้รับวัคซีนครบแลว้ จำเป็นต้องฉีดกระตนุ้ ภายในระยะเวลา เท่าใด ? Q: วคั ซีนป้องกนั โรคโควิด-19 มคี วามปลอดภัยมากเพยี งใด ? Q: ข้อควรระวังและผลขา้ งเคยี งของวัคซีนปอ้ งกันโรคโควดิ -19 ในระยะยาว ? Q: หากตอ้ งการตดิ ตามขอ้ มูลเกี่ยวกับวคั ซนี ปอ้ งกันโรคโควิด-19 กับทางโรงพยาบาลบํารุงราษฎรต์ อ้ งทำอยา่ งไร ?

Q: ทำไมเราจึงควรฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19? การฉดี วคั ซนี ป้องกนั โรคโควิด-19 สามารถลดความรนุ แรงของอาการปว่ ยและลดการเสียชีวิตได้ เนือ่ งจาก สถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ถือเป็นภาวะฉุกเฉินของโลก จำนวนผู้ติดเชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ทั่วโลกกว่าร้อยลา้ นคน มีผู้เสียชวี ิตมากกว่าสองลา้ นคน โดยในปจั จุบันมีการฉีดวัคซีนรวมท่วั โลก แล้วกวา่ 100 ลา้ นโดส สำหรับประเทศท่มี ีการฉดี วคั ซนี ป้องกนั COVID-19 มากทส่ี ดุ คือ สหรัฐอเมริกา รองลงมาคอื ประเทศจนี และองั กฤษตามลำดบั (ข้อมูลวันท่ี 9 ก.พ. 2564) Q: วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 (COVID-19 vaccine) คืออะไร? วคั ซีนปอ้ งกันโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ซ่ึงในขณะนม้ี ดี ้วยกัน 4 ชนดิ หลักๆ แบ่งตามเทคนิค ที่ใช้ในการผลติ วัคซีน คือ mRNA vaccines เปน็ การผลติ โดยใชส้ ารพันธุกรรมของเชอื้ ไวรสั ซาร์ส-โควี-2 (SARS-CoV-2) เม่อื ฉีดเขา้ ไป ในรา่ งกาย จะทำใหร้ ่างกายสร้างโปรตนี ทส่ี ามารถกระตุ้นการสร้างภูมคิ ุ้มกันต่อเชอ้ื ไวรัสข้ึนมา Viral vector vaccines เป็นการฝากสารพนั ธุกรรมของเชื้อไวรัสซาร์ส-โควี-2 (SARS-CoV-2) เขา้ ไปในสาร พนั ธกุ รรมของไวรสั ชนิดอ่ืนท่ีอยใู่ นสภาพที่ไม่ก่อใหเ้ กิดโรค เพ่ือพาเข้ามาในร่างกาย ทำใหร้ า่ งกายสรา้ ง ภมู คิ มุ้ กนั ต่อเชอื้ ไวรสั ขนึ้ มา Protein-based vaccines จะใชโ้ ปรตนี บางส่วนของเช้ือไวรสั ซารส์ -โควี-2 (SARS-CoV-2) เช่น โปรตนี สว่ น หนาม (spike protein) ฉดี เข้าไปในรา่ งกายเพ่ือกระตนุ้ ให้ร่างกายสร้างภมู คิ ุ้มกนั ต่อเชื้อไวรสั Inactivated vaccines ผลติ โดยการใชไ้ วรสั ซารส์ -โควี-2 (SARS-CoV-2) ที่ถกู ทำให้ตายแลว้ เม่ือฉดี เข้าไปใน ร่างกาย จะกระตนุ้ ใหร้ ่างกายสรา้ งภมู คิ ุม้ กนั ต่อเชอ้ื ไวรสั Q: วคั ซีนปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 ทมี่ จี ำหนา่ ยในท้องตลาด มีอะไรบ้าง? ขณะน้ีมวี ัคซีนป้องกนั โรคโควิด-19 จากบริษัทผู้ผลติ รายใหญ่ท่ีไดร้ ับการอนุมัติและใชก้ นั แลว้ ในตา่ งประเทศ ไดแ้ ก่ วัคซีนของ Pfizer-BioNTech (สหรฐั อเมริกา) วัคซีนของ Moderna (สหรัฐอเมรกิ า) วัคซีนของ Gamaleya (รสั เซยี ) วัคซีนของ AstraZeneca (สหราชอาณาจักร) วัคซีนของ Sinovac (จนี ) และวคั ซีนของ Sinopharm (จีน) เป็นตน้ สำหรับประเทศไทยมกี ารพิจารณานำเขา้ วคั ซีน โดยวคั ซีนที่นำมาใชน้ ้นั จะต้องผ่านการขึ้นทะเบียนและได้รับ การอนุมัติจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) อย่างถูกตอ้ ง รวมถึงมีการอนุมตั ิใช้แลว้ ใน หลากหลายประเทศและได้รบั การรับรองจากองค์กรอนามัยโลก (World Health Organization; WHO) Q: ใครควรไดร้ ับวคั ซนี ปอ้ งกันโรคโควิด-19? เป้าหมายของการให้วคั ซนี คือ เพ่อื ลดการปว่ ยรุนแรง การเสยี ชีวติ จากโรคและการสร้างภมู ิคมุ้ กนั ในระดับ ประชากร เน่ืองจากปรมิ าณของวัคซนี มจี ำกัด กลุ่มเป้าหมายในระยะแรก คือ บคุ ลากรทางการแพทยแ์ ละ

สาธารณสุขดา่ นหน้า กลมุ่ เสี่ยงท่มี ีโอกาสสัมผัสโรคสูง ผทู้ ่ีมีโรคประจำตวั เช่น โรคทางเดินหายใจเรอื้ รัง โรคหวั ใจ โรคไตเรื้อรงั โรคหลอดเลอื ดสมอง โรคเบาหวาน ผู้สูงอายุ 60 ปขี ึน้ ไป กลุม่ เป้าหมายในระยะถดั ไป เม่ือมีปริมาณวคั ซนี มากขนึ้ คือ ประชาชนทวั่ ไป Q: เด็กสามารถฉดี วคั ซีนปอ้ งกนั โรคโควิด-19 ได้หรือไม่? ปจั จบุ ันยงั ไมม่ ีการศึกษาเกี่ยวกบั การให้วัคซีนปอ้ งกันโรคโควิด-19 ในเดก็ แตจ่ ากคำแนะนำในการฉีดวัคซนี ของแตล่ ะบริษัทผู้ผลิต สว่ นใหญ่จะแนะนำให้ฉีดได้ต้ังแตอ่ ายุ 18 ปขี นึ้ ไป ยกเวน้ วคั ซนี ของ Pfizer-BioNTech ท่ีแนะนำใหฉ้ ีดไดต้ ง้ั แต่อายุ 16 ปีขนึ้ ไป Q: หญิงตัง้ ครรภ์และหญงิ ให้นมบุตร สามารถฉีดวัคซนี ปอ้ งกันโรคโควิด-19 ได้หรือไม่? ปัจจุบนั ยังไม่มีการศึกษาเกี่ยวกับการใหว้ คั ซีนปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 ในหญงิ ต้งั ครรภ์และหญิงใหน้ มบุตร อย่างไร ก็ตาม จากคำแนะนำของศนู ย์ควบคุมและปอ้ งกนั โรคแหง่ ชาติ หรอื Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ของประเทศสหรัฐอเมริกา กล่าววา่ หญงิ ตัง้ ครรภห์ รือหญิงให้นมบตุ รอาจเลอื กทจ่ี ะฉดี วคั ซนี ป้องกันโรคโควิด-19 ได้ หากเปน็ บคุ คลท่ีมีความเสี่ยงสูง ทง้ั นีค้ วรปรึกษาแพทยเ์ พื่อพจิ ารณาระหว่าง ความรนุ แรงท่ีเกิดหากติดเชือ้ โควิด-19 กับอาการข้างเคียงของวัคซนี ท่ีอาจเกดิ ข้ึน Q: ผู้ท่มี โี รคประจำตวั เชน่ โรคเบาหวาน โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด โรคไตวายเรอื้ รัง โรคหลอดเลอื ดสมอง สามารถฉดี วัคซนี ปอ้ งกนั โรคโควิด-19 ไดห้ รือไม?่ ได้ และควรไดร้ บั การฉดี วัคซีนหากไม่แพ้ส่วนประกอบของวัคซีน เน่ืองจากผู้ท่มี โี รคประจำตัวดังกลา่ วอาจมี ความเสยี่ งทีจ่ ะมีอาการรุนแรงถงึ ชวี ิตหากติดเชอ้ื โควิด- 19 Q: ผทู้ ร่ี ับประทานยากดภูมิคุ้มกันของร่างกาย (Immunosuppressant) สามารถฉีดวคั ซีนปอ้ งกันโรคโควิด-19 ได้หรือไม?่ ปจั จบุ ันยงั ไมม่ ีการศึกษาเกี่ยวกับการใหว้ ัคซนี ปอ้ งกันโรคโควดิ -19 ในผู้ปว่ ยทไี่ ดร้ บั ยาบางชนดิ ทีก่ ดภูมิค้มุ กนั รวมถึงผู้ป่วยโรคมะเร็ง ท้ังนี้อาจพจิ ารณาให้ฉดี วัคซนี หากไมม่ ปี ระวัติแพ้ส่วนประกอบของวัคซีน ภายใต้ คำแนะนำจากแพทย์ของท่าน Q: หากเคยติดเชื้อโควดิ -19 มาแล้ว สามารถฉดี วัคซีนป้องกันโรคโควดิ -19 ไดห้ รอื ไม?่ ผทู้ ่เี คยติดเชือ้ โควิด-19 มาแล้ว ถงึ แมจ้ ะมีการสรา้ งภูมิคมุ้ กันต่อเชือ้ แต่พบว่าระดับภมู ิคุ้มกนั มีการลดระดับลง อยา่ งรวดเรว็ จงึ สามารถติดเชือ้ ซำ้ ได้อีก แนะนำใหผ้ ูท้ ีเ่ คยติดเชอ้ื โควิด-19 มาแล้ว ฉีดวคั ซนี หลังหายจากอาการ ปว่ ย ตรวจไมพ่ บเชอ้ื แล้วและพ้นระยะกักตวั ตามเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสขุ (14 วัน) ทั้งนีแ้ นะนำให้ ปรกึ ษาแพทย์กอ่ นฉดี วคั ซนี

Q: เมอื่ ฉดี วัคซีนป้องกันโรคโควดิ -19 เข็มแรกไปแลว้ เราสามารถฉีดเข็มที่ 2 ดว้ ยวัคซีนจากคนละบริษทั ได้ หรือไม?่ ปัจจบุ ันยงั ไมม่ ีขอ้ มูลในดา้ นประสิทธิภาพและความปลอดภัยของการได้รบั วคั ซนี ป้องกันโรคโควิด-19 ต่างชนิด กนั ระหวา่ งเข็มที่ 1 และ เขม็ ท่ี 2 เพ่อื ให้ม่ันใจในประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงสดุ จึงแนะนำให้ฉีดวคั ซีน ชนิดเดยี วกัน แต่ท้งั นีห้ ากไมส่ ามารถหาวคั ซนี ชนดิ เดิมสำหรับฉีดเขม็ ท่ี 2 ได้ อาจพิจารณาเปลยี่ นยี่ห้อโดยอยู่ ในการพจิ ารณาของแพทย์ Q: เราสามารถฉีดวัคซนี ป้องกันโรคโควดิ -19 ร่วมกบั วัคซนี อื่นๆ เชน่ วัคซนี ป้องกันโรคไข้หวดั ใหญ่ ไดห้ รอื ไม่? ปจั จบุ ันยังไมม่ ีขอ้ มลู เกยี่ วกับประสทิ ธภิ าพและความปลอดภยั ของการฉดี วคั ซนี ป้องกนั โรคโควิด-19 รว่ มกับ วัคซนี อ่ืนๆ อย่างไรก็ตาม เพ่ือใหส้ ามารถตดิ ตามประสิทธภิ าพและอาการขา้ งเคยี งท่ีอาจเกิดขน้ึ หลังฉดี วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคโควิด-19 ได้อยา่ งปลอดภัย จงึ แนะนำให้ฉดี วัคซนี ปอ้ งกนั โรคไขห้ วัดใหญ่หรือวัคซนี อ่ืนๆ ก่อนเร่ิม ฉีดวคั ซีนปอ้ งกันโรคโควิด-19 อยา่ งนอ้ ย 14 วัน หรอื หลงั ไดร้ บั วัคซีนป้องกนั โรคโควิด-19 เขม็ สดุ ทา้ ยอยา่ ง น้อย 14 วัน Q: รา่ งกายจะสร้างภูมคิ ุ้มกันโรคโควดิ -19 ภายในระยะเวลาก่ีวัน หลงั ฉดี วคั ซีนโควดิ -19 ไปแลว้ ? วคั ซีนจะมีประสทิ ธภิ าพในการสร้างภูมิต้านทานสงู สุดในร่างกาย หลังจากที่มกี ารฉดี วัคซีนเข็มท่ี 2 เปน็ เวลา เฉล่ยี 14-28 วนั ดงั นนั้ จงึ มคี วามจำเปน็ ทต่ี อ้ งไดร้ บั วคั ซนี ให้ครบเพ่ือประสิทธภิ าพทีด่ ีที่สดุ Q: วัคซนี ป้องกันโรคโควิด-19 สามารถป้องกันโรคไดน้ านแคไ่ หน? หากได้รับวัคซีนครบแล้วจำเปน็ ต้องฉีด กระต้นุ ภายในระยะเวลาเท่าใด? ปัจจบุ ันยงั ไมม่ ีขอ้ มูลในด้านระยะเวลาของการป้องกนั โรคหลงั การฉดี วัคซีนวา่ สามารถป้องกนั การตดิ เชื้อโควดิ - 19 ไดน้ านเพียงใด เบ้ืองตน้ พบว่าสามารถปอ้ งกันโรคไดน้ านประมาณ 6 เดือนขน้ึ ไป สว่ นข้อมูลในการฉีด กระตุ้นจำเป็นต้องติดตามคำแนะนำผูเ้ ชีย่ วชาญต่อไปในอนาคต Q: วคั ซีนปอ้ งกันโรคโควดิ -19 มคี วามปลอดภัยมากเพยี งใด? แม้วคั ซีนป้องกนั โรคโควดิ -19 มรี ะยะเวลาการศึกษาไมน่ านและมีการผลติ ใชใ้ นชว่ งเวลาอันส้ัน แตว่ คั ซนี ปอ้ งกันโรคโควิด-19 ที่นำมาใชใ้ นประเทศไทย ผา่ นการขน้ึ ทะเบียนและได้รับการอนมุ ัติจากสำนกั งาน คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แห่งประเทศไทยตามมาตรฐาน รวมถงึ มขี ้อมลู ประสิทธิภาพและความ ปลอดภยั ของวัคซีนจากการใชใ้ นหลากหลายประเทศ อกี ทั้งมีการตดิ ตามอาการไม่พงึ ประสงค์หลังฉีดและ รายงานตามระบบที่กำหนดไว้ แมจ้ ะมีรายงานผลขา้ งเคยี งที่พบบอ่ ย เชน่ อ่อนเพลีย ปวดหัว ปวดกลา้ มเน้ือ และมีไข้ แต่สามารถหายได้เองหลังฉดี ยาประมาณ 2 – 3 วัน สว่ นผลขา้ งเคยี งรุนแรงนั้นพบน้อยมาก เช่น การ แพช้ นดิ รุนแรง (anaphylaxis) เป็นตน้

Q: ขอ้ ควรระวังและผลข้างเคียงของวัคซีนปอ้ งกันโรคโควดิ -19 ในระยะยาว? ในปัจจุบันระยะเวลาการใช้วคั ซนี ปอ้ งกันโรคโควดิ -19 นานไม่ถงึ ปี ซง่ึ ข้อมูลผลข้างเคยี งรา้ ยแรงของวคั ซีนยงั พบน้อย ท้ังนี้ผู้เชีย่ วชาญทั่วโลกและสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มีการเฝา้ ระวงั และติดตาม ความปลอดภยั อย่างใกลช้ ิด ขอขอบคณุ ข้อมลู จาก : https://www.bumrungrad.com/th/health-blog/february-2021/covid-19-vaccinations อา้ งอิง หนังสือเรยี นรายวิชาเพม่ิ เติมวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม. 5 เลม่ 4 (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. 2560)

เปรยี บเทยี บ วคั ซนี โควดิ 19 ของแต่ละบรษิ ทั – ย่หี ้อไหนดีทส่ี ุด ข้อมูลจาก https://bestreview.asia/info/comparing-covid-19-vaccines/

โดยทผ่ี ่านมาไทยได้รับวคั ซีน จากซิโนแวค 200,00 โดส, 800,000 โดส และ 1,000,000 โดส ตามลำดับ ซึ่งในชว่ งท่จี ะไดร้ ับวัคซีนในปริมาณมากคอื ชว่ งเดอื น มิ.ย. จำนวน 6,000,000 โดส จากแอสตรา เซเนกา ประชาชนจะทวั่ ไปจะเรม่ิ รับวคั ซีนในชว่ งน้ี จากน้ัน ก.ค. จะมีเพ่ิมอีก 10,000,000 โดส ข้อมลู จาก https://www.thairath.co.th/news/local/2070112