การนิเทศเพื่อพัฒนาแฟ้มสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย 2560

ชือ่ ผลงานวจิ ยั การนิเทศเพอื่ พัฒนาแฟม สะสมงานเพ่ือการประเมนิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย ชื่อผูวจิ ยั นางจรรยาพร ยอดแกว ศึกษานิเทศก สาํ นกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1 ปท่ีทาํ วิจัย มีนาคม 2560 บทนํา/Introduction เด็กเปนทรัพยากรท่ีสําคัญของชาติ โดยเฉพาะเด็กในชวงต้ังแตปฏิสนธิ ถึง 6 ป นับเปน วัยทองของการสงเสริมการเรียนรู เน่ืองจากกําลังเจริญเติบโตท้ังทางรางกาย สมอง อารมณ-จิตใจ ดังน้ันในชวงวัยนี้จึงมีความสําคัญอยางยิ่งท่ีจะสนับสนุนและสงเสริมใหมีการเจริญเติบโตและมี พัฒนาการทุกดานเต็มตามศักยภาพ เชนเดียวกัน เด็กปฐมวัยในชวง 3-5 ปนั้น เปนทรัพยากรบุคคล ท่ีมีความสําคัญอยางยิ่ง การใหการศึกษาและการอบรมเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยที่มีคุณภาพ ซึ่งเปนความ รบั ผิดชอบของบคุ คลหลายฝา ยดวยกันท่รี วมกันจัดการศกึ ษาน้ัน ตองใหการเลี้ยงดูบนปรัชญาของการให ความรัก ความอบอุน ความใกลชิด ความเขาใจและยอมรับความแตกตางของเด็กแตละคน โดยใหไดรับ การพัฒนาไปพรอมกันทุกดาน ท้ังดานรางกาย อารมณ-จิตใจ สังคม และสติปญญา โดยคํานึงถึงความ ตองการ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบุคคล ใหเด็กไดเรียนรูจากการสังเกต การคาดคะเน และประมวลทักษะตาง ๆ จากประสบการณตรงโดยผานการเลน การสํารวจ การลงมือกระทําดวย ตนเอง ดว ยกิจกรรมบรู ณาการที่เหมาะสมกบั พัฒนาการ การจัดการศึกษาสําหรับเด็กท่ีเนนการสงเสริมพัฒนาการของเด็กในทุกดาน และพัฒนา ความสามารถของแตละบุคคล เพื่อเปนพื้นฐานของการดํารงชีวิตและอยูในสังคมไดอยางมีความสุข บทบาทของครูจึงไมใชการสอนเทา นนั้ แตตอ งเขา ใจถงึ พัฒนาการและหลักการจัดประสบการณ ที่ทําให เด็กมีพัฒนาการตามวัยเต็มตามศักยภาพ ดังน้ันการจัดการเรียนรูสําหรับเด็กปฐมวัย ครูผูสอนจะตอง เขาใจใหชัดเจนในเร่ืองการนําทฤษฎี แนวคิดหรือนวัตกรรมไปใช ท้ังนี้ตองเกิดจากองคประกอบ 3 ประการท่สี มั พันธกัน คอื ประการแรก ความเชอื่ (Belief) ประการที่ 2 ความรู ความเขาใจในหลักการ- ทฤษฎี (Theory) ประการท่ี 3 ความสามารถในการปรับการสอนของตน (Practice) (ภรณี คุรุรัตนะ และคณะ, 2542 : 3) ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาทุกระดับประกอบไปดวย กระบวนการสําคัญ 3 กระบวนการ คือ กระบวนการบริหาร กระบวนการเรียนการสอน และกระบวนการนิเทศการศึกษา โดย กระบวนการนิเทศการศึกษา เปนกระบวนการท่ีเสริมคุณภาพของการจัดการเรียน การสอน เปนการ ปฏิบัติงานที่สนับสนุนความสามารถของครูใหจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ที่สงผลตอการเรียนรูอยาง แทจริง (สุนันทา เลาหพันธ, 2530 : 30) และเปนกระบวนการสําคัญ ในการนํานโยบาย หลักสูตรสู การปฏิบัติ เพื่อจัดการศึกษา เลี้ยงดูเด็กปฐมวัยใหเติบโตอยางมีพัฒนาการท่ีสมบูรณรอบดาน ซ่ึงยอม ตองอาศัยกระบวนการนิเทศมาสงเสริมสนับสนุน ในลักษณะของความรวมมือระหวางผูเกี่ยวของ การ นิเทศ จึงครอบคลุมกระบวนการทํางาน กิจกรรม และ ความพยายามรวมกัน โดยมีวัตถุประสงคเพ่ือ พฒั นาการจดั การศกึ ษาปฐมวัยใหมีประสทิ ธิภาพ การนิเทศการศึกษาปฐมวัย มีลักษณะเชนเดียวกับการนิเทศการศึกษาในระดับอื่น ๆ เปน การนิเทศเพ่ือมุงพัฒนาคุณภาพการศึกษาสําหรับเด็กปฐมวัย บนความรวมมือของครูและศึกษานิเทศก

2 ภายใตการสนับสนุนของผูบริหาร ศึกษานิเทศกจึงตองมีความสามารถในการนํานโยบาย การปฏิรูป ความรูใหม ๆ ที่งายสูการปฏิบัติ ตองสามารถใชสารสนเทศที่เกี่ยวของทั้งทางวัฒนธรรม ความเปน ทองถิ่น และความสามารถในการบรู ณาการศึกษาใหเปนไปอยางมีคุณภาพ ดังน้ันการนิเทศจึงเปนไปเพ่ือ สนับสนุน ชวยเหลือ เพ่ือใหเกิดการพัฒนาตามเปาหมาย (กุลยา ตันติผลาชีวะ, 2544 : 5) ซ่ึงจากการ นเิ ทศการจัดการศึกษาปฐมวัยของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1 ท่ีผานมาพบวา ในการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยในแตละโรงเรียนมีการใชวิธีการท่ี หลากหลาย โดยมีแฟมสะสมงานเปนเครื่องมือตัวหน่ึง แตสภาพการใชแฟมสะสมผลงาน กลายเปน แฟม สําหรับรวบรวมหรอื เปนทเี่ ก็บผลงานของเดก็ และสวนใหญเ ปนผลงานศลิ ปะ แฟมเหลาน้ีไมไดถูก จัดระบบใหเปนแฟมสําหรับการประเมินพัฒนาการ ไมมีการวางแผนกําหนดรูปแบบ และพัฒนาการท่ี ตองการเก็บและประเมิน จึงทําใหการใชแฟมสะสมงานในการประเมินไมเปนไปตามจุดมุงหมาย และ ขาดความหลากหลายของขอมูลในการประเมิน ซ่ึงหากใชแฟมสะสมงานเปนเครื่องมือประเมิน พัฒนาการท่ีแสดงใหเห็นถึงพัฒนาการของเด็กจะไดขอมูลเชิงรูปธรรม และมีความหลากหลายในที่มา ของพฒั นาการจากเคร่ืองมือทีใ่ ชประกอบตาง ๆ มีความครอบคลุมตามจุดมุงหมายของการประเมิน จะ ชวยเพ่ิมความม่ันใจใหกับครูปฐมวัย ในการใชแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการ และเปนการ แสดงขอมูลเชิงพัฒนาการของเด็กแกผูที่เกี่ยวของไดอยางชัดเจน ประกอบกับการประเมินโดยใชแฟม สะสมงานเปน การประเมินตามสภาพจริง ซงึ่ เปนแนวทางการประเมินผลในยุคปฏิรูปการศึกษา และเพื่อ เปนการพัฒนาการจัดการศึกษาปฐมวัยของโรงเรียนในสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษา นครปฐม เขต 1 ใหม ลี กั ษณะทส่ี อดคลอ งกบั แนวทางการจดั การศึกษาปฐมวัย จงึ ควรสงเสริมการพัฒนา แฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการ และศึกษาแนวทางในการพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการ ประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ดังนั้นการสรางความรวมมือในการพัฒนาการประเมินดวยแฟมสะสม งานจากโรงเรยี นศูนยเด็กปฐมวัยตน แบบจงั หวัด ซึง่ เปนโรงเรียนที่มีความพรอมในหลายๆดานจะชวยให การดําเนินงานพัฒนามีความตอเน่ือง และไดรูปแบบที่ชัดเจนสําหรับเปนแนวทางในใชแฟมสะสมงาน เพอื่ การประเมินพฒั นาการในโรงเรียนอ่นื ในสังกดั ตอไป วตั ถปุ ระสงคข องการวิจัย/AIMS 1. เพ่อื สงเสรมิ การพัฒนาแฟมสะสมงานเพอ่ื การประเมนิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย 2. เพ่อื ศึกษาแนวทางในการพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพฒั นาการเด็กปฐมวัย วธิ กี ารดําเนนิ การวิจยั / methods กลมุ เปาหมาย การนิเทศเพ่ือพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพฒั นาการเด็กปฐมวยั มีจุดมุง หมายเพ่ือ สง เสริมการพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั และเพื่อศึกษาแนวทางในการ พฒั นาแฟม สะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ดําเนนิ การศึกษาจากกลุมเปา หมาย คือ ครู ปฐมวัย โรงเรียนอนบุ าลนครปฐม จํานวน 28 คน

3 แบบแผนการวิจัย การนเิ ทศเพื่อพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพฒั นาการเด็กปฐมวัย ของโรงเรยี นอนุบาล นครปฐม ดาํ เนินการโดยใชร ปู แบบการวจิ ยั เพื่อพัฒนาเชงิ คุณภาพ ข้ันตอนการดาํ เนินการ การดําเนินการ 1. การวางแผนการนิเทศ (P: Plan) ในการวางแผนการนิเทศ ศึกษานเิ ทศกไ ดดาํ เนินการวางแผนรวมกบั โรงเรยี น กลมุ เปา หมาย โดยใชร ปู แบบการนเิ ทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL ดงั น้ี V: Vision การสรางวิสัยทัศนรวมกันในขั้นตอนนี้ผูนิเทศ สรางวิสัยทัศนรวมกันกับครู กลุมเปาหมาย โดยเริ่มจากการวิเคราะหปญหาดานการประเมินพัฒนาการ และความสําคัญของการใช แฟมสะสมงานการประเมินพัฒนาการ และมองภาพอนาคตของการพัฒนางานรวมกันถึงประโยชนใน การพัฒนาแฟมสะสมงานใหเ ปน แฟม สะสมงานเพ่ือการประเมินพฒั นาการ C: Culture วฒั นธรรมคุณภาพ ในขน้ั ตอนน้ีไดสรางขอตกลงในการทํางานรวมกัน คือ ใจกวา ง ยอมรบั เรียนรู และพัฒนา L: Learning การแลกเปลีย่ นเรียนรูเพ่ือพัฒนาความรู และความสามารถของทีมอยาง สม่ําเสมอและตอเน่ือง ในขั้นตอนน้ี ผูนิเทศจะรวมดําเนินงานกับครูปฐมวัยในฐานะเพื่อรวมงานที่ สามารถใหการชวยเหลอื และนะนํา I: Integration การคิดแบบองครวม ในขน้ั ตอนนี้ ผนู เิ ทศและครปู ฐมวัย จะบูรณาการ รว มกนั โดยใชการแฟม สะสมงานเพอื่ การประเมนิ ประเมนิ พัฒนาการเปนสว นหนึ่งในการดําเนนิ การเพอื่ พัฒนาเดก็ ปฐมวยั ใหมพี ฒั นาการอยา งรอบดา น 2. การปฏิบัตกิ ารนิเทศ (D: Do) ในขั้นตอนของการปฏิบัติงาน ผูรายงานไดดําเนินการนิเทศตามแผนการนิเทศเพ่ือ พัฒนาการจัดการศกึ ษาปฐมวัยทีไ่ ดจ ัดทาํ ขนึ้ ในโรงเรียนท่ีเปน กลุม เปาหมายตามกิจกรรมการนิเทศ โดย ใชรูปแบบการนิเทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL ควบคูกับ Mentoring คือ การใหคาํ ปรึกษา แนะนํา และชวยเหลือ 3. การประเมนิ ผลการนิเทศ (C: Check) ศกึ ษานิเทศก และครูปฐมวยั ไดก าํ หนดเปา หมายในนิเทศรว มกัน คือ พัฒนาแฟมสะสม งานเพือ่ การประเมนิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั ใหมีโครงสรางและรปู แบบทช่ี ดั เจน 4. การปรบั ปรงุ แกไ ข (A: Act) ในขั้นตอนนี้ท้ังศึกษานิเทศกและครูปฐมวัย นําขอมูลที่ไดจากการพัฒนารวมกันทั้งเชิง บวกและลบ มาปรับปรุงพฒั นาวธิ ีดาํ เนินการ และการวิธีการทํางานรวมกัน เพ่ือใหเกิดการพัฒนางานใน เชงิ บูรณาการ โดยทั้งระบบการนิเทศใชวิธีการชวยเหลือ แนะนํา (Mentoring) เพ่ือใหเกิดผลสําเร็จของการ นเิ ทศ

4 เครือ่ งมือทใ่ี ชใ นการวจิ ัย ในการวิจยั ครงั้ นใ้ี ชรูปแบบการวิจัยเชงิ คุณภาพ ซึง่ ผวู ิจัยใชเ ครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมลู วจิ ยั ไดแก 1. แบบบนั ทึกการปฏบิ ตั ิงาน 2. แบบสรปุ รปู แบบการพัฒนาแฟม สะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการ 3. แบบสรุปโครงสรางของแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพฒั นาการ การเกบ็ รวบรวมขอมูล 1. บนั ทกึ ขอมลู การดาํ เนนิ งานและขอสงั เกตระหวางการปฏบิ ตั งิ านและหลังการปฏิบัติงาน 2. สัมภาษณค รูปฐมวยั ดานการดําเนนิ งาน ขอสงั เกต และความภาคภมู ิใจในการปฏบิ ัติงาน 3. ศกึ ษาขอมูลท่ปี รากฏในแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมนิ พัฒนาการของเด็กปฐมวยั แตละ หองเรียน การวเิ คราะหข อมูล ใชการวเิ คราะหเน้ือหา (content analysis) การนําเสนอผลการวจิ ัย นําเสนอผลการวิจัยในรปู แบบการบรรยายขอมูล และมรี ปู ภาพประกอบในสว นที่เกย่ี วของ ผลการวิจยั /Results 1. การสง เสริมการพัฒนาแฟมสะสมงานเพือ่ การประเมินพฒั นาการเดก็ ปฐมวัย จากการดําเนินการวิจัย การนิเทศเพ่ือพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็ก ปฐมวัย โดยใชรูปแบบการวิจัยเพื่อพัฒนาเชิงคุณภาพ ซึ่งในการดําเนินการศึกษาวิจัยนี้ ใชรูปแบบการ นิเทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL ซึ่งประกอบไปดวย องคประกอบสําคัญที่ จะนําพาสูความสําเร็จ คือ VCLI กระบวนการหรือพลวัตรในการดําเนินการนิเทศ คือ กระบวนการ PDCA (Demming circle) และวิธีการนิเทศ คือ การใหคําปรึกษา แนะนํา ( Mentoring: M) สามารถ ใชในการสงเสริมใหครูสามารถพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการได ซ่ึงครูกลุมเปาหมาย สมารถดําเนนิ การพฒั นาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ไดโดยมีโครงสรางสําคัญ ทร่ี ว มกันสรปุ ได คอื แฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย มีโครงสรางของแฟมสะสมงาน มี สว นประกอบสําคัญ 3 สวน ดงั นี้ สว นท่ี 1 ขอมลู เบอ้ื งตน เกย่ี วกบั ตัวเดก็ ประกอบดว ย 1. หนาปก ซ่ึงประกอบดวย ชอื่ โรงเรยี น ช้นั ชอ่ื และนามสกลุ ของเด็ก รปู ภาพของเดก็ 2. ขอมูลสวนตัว ซ่ึงประกอบดวย ประวัติสวนตัวท่ีสําคัญตอการสงเสริมพัฒนาการ และการดูและเด็ก ขอมูลทางบาน ขอมูลพฤติกรรมของเด็กท่ีบาน ความชอบในดานตางของเด็ก และ ความใฝฝน

5 สว นท่ี 2 ผลงานและขอมูลพัฒนาการจากเคร่อื งมือตา ง ๆ ประกอบดว ย 1. ผลงานตามพัฒนาการดานตา งๆ ไดแ ก ดา นรางกาย ดานอารมณ-จิตใจ ดานสังคม และดา นสตปิ ญ ญา ตามแผนการการเกบ็ สะสมงาน 2. การบันทึกพัฒนาการจากเครื่องมือตางๆ ของครู ไดแก การบันทึกคําพูด การ บันทึกคาํ ถาม การสังเกตพฒั นาการดา นการอาน การเขียน การฟง การพูด การคดิ สว นท่ี 3 การประเมนิ ผล ประกอบดว ย 1. การประเมินแฟม สะสมงาน ประกอบดวย 1.1 การประเมนิ แฟมสะสมงานโดยนักเรียนรวมกับครู 1.2 การประเมนิ แฟม สะสมงานโดยนักเรยี นและผปู กครอง 1.3 การประเมินแฟมสะสมงานโดยครู 2. การประเมินพัฒนาการ 2.1 การประเมินพฒั นาการรวมกนั ระหวา งครแู ละผปู กครอง 2.2 การประเมินพัฒนาการโดยครู 2.3 การสรปุ พฒั นาการโดยครู จากการนิเทศเพื่อพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย โดยใชรูปแบบ การวิจัยเพื่อพัฒนาเชิงคุณภาพ ซึ่งในการดําเนินการศึกษาวิจัยน้ี ใชรูปแบบการนิเทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL ครูกลุมเปาหมายใหขอมูลเกี่ยวกับรูปแบบการนเทศท่ีนํามาใชวา เปน รูปแบบการนเิ ทศทส่ี ามารถนําพาสูความสาํ เร็จได โดยเฉพาะการนําองคประกอบสําคัญที่จะนําพาสู ความสําเร็จ คือ VCLI เขามาใชทําใหครูมีความตระหนัก และเขาใจวิธีทํางาน ผลท่ีจะเกิดข้ึน และมี แนวดําเนินการไปในทิศทางเดียวกัน มีวิธีการทํางานท่ีเปนระบบ โดยมีศึกษานิเทศกเปนผูใหคําปรึกษา แนะนํา สามารถส่ือสารในเร่ืองเดียวกันไดเขาใจ และตลอดเวลาท่ีสงสัยหรือไมเขาใจ ซ่ึงครู กลมุ เปา หมายไดรวมกันสรา งวฒั นธรรมคุณภาพรว มกนั คอื ใจกวา ง ยอมรับ เรยี นรู และพัฒนา ใจกวา ง หมายถึง เปด รบั ความรู วิทยาการใหมๆ จากแหลง และสื่อตางๆ อยูเสมอ ยอมรับ หมายถงึ ยอมรับฟง ความคดิ เหน็ ซึง่ กันและกัน เรียนรู หมายถึง พรอ มทจี่ ะเรียนรไู ปดวยกนั พัฒนา หมายถึง การรว มแรงรว มใจพัฒนาไปในทิศทางเดยี วกัน 2. แนวทางในการพัฒนาแฟมสะสมงานเพอื่ การประเมนิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย ในการดาํ เนินการพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมนิ พัฒนาการมีแนวทางในการพัฒนาแฟม สะสมงานเพอื่ การประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวยั ดังนี้ รปู แบบการดาํ เนินงาน ใชวธิ กี ารดาํ เนินงานแบบมสี ว นรวม

6 เงือ่ นไขความสําเร็จ เง่ือนไขความสาํ เร็จในการพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพฒั นาการเด็กปฐมวยั มดี งั นี้ 1. สรางเปา หมายรวมกนั โดยทุกคนมีเปา หมายรวมกันในการพัฒนาแฟม สะสมงาน เพอื่ การประเมนิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั ใหมีรูปแบบทเ่ี ปนเคร่ืองมือสาํ หรบั ประเมินพัฒนาการ 2. สรา งวัฒนธรรมในการทาํ งานรว มกัน ซึง่ วัฒนธรรมในการทาํ งานที่ไดพ ฒั นา รว มกนั คอื ใจกวา ง ยอมรับ เรยี นรู และพฒั นา ใจกวา ง หมายถึง เปดรับความรู วทิ ยาการใหมๆ จากแหลง และส่ือตางๆ อยเู สมอ ยอมรบั หมายถงึ ยอมรับฟง ความคิดเห็นซง่ึ กนั และกนั เรียนรู หมายถึง พรอมทจ่ี ะเรียนรไู ปดวยกนั พฒั นา หมายถึง การรวมแรงรว มใจพัฒนาไปในทิศทางเดยี วกนั 3. วางแผนการทํางานรว มกัน 4. การดาํ เนนิ งานตามแผนงาน 5. การสรปุ การดําเนนิ งานรวมกนั 6. ชนื่ ชมและภาคภูมใิ จในความสาํ เร็จ บทบาทของครู 1. มสี ว นรวมในการดาํ เนนิ งาน 2. ปฏิบัตติ ามวัฒนธรรมในการทํางานท่ีรวมสราง 3. ใหโ อกาสตนเองในการเรียนรแู ละพฒั นาตนเอง และพัฒนางาน 4. รว มชืน่ ชมและภาคภมู ิใจในความสําเร็จ บทบาทของผบู ริหาร 1. ใหการสนบั สนุน และสงเสรมิ 2. สรา งการมีสว นรว มในการทาํ งาน 3. รว มชน่ื ชมและใหก ําลงั ใจ บทบาทของศึกษานเิ ทศก 1. ใหการสนับสนนุ และสง เสริม 2. ใหคําแนะนาํ และชวยเหลือ 3. สรา งความรูค วามเขา ใจ 4. ประสานการดําเนินรว มกันของทุกฝา ย 5. สรางโอกาสในการแลกเปลี่ยนเรียนรู

7 สรปุ และอภปิ รายผล/Conclusions and Discussion 1. รูปแบบการนเิ ทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL เปน รปู แบบหนง่ึ ที่ สามารถใชในการสงเสริมการพัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยได โดยแฟมสะสมงานเพ่อื การประเมินพัฒนาการเดก็ ปฐมวัย มสี ว นประกอบสําคญั 3 สว น ดงั นี้ สว นที่ 1 ขอ มลู เบ้อื งตนเกยี่ วกบั ตวั เดก็ ประกอบดว ย 1) หนาปก ซ่งึ ประกอบดว ย ชื่อโรงเรยี น ช้นั ชอื่ และนามสกุลของเด็ก รปู ภาพของเด็ก 2) ขอมูลสวนตัว ซึ่งประกอบดวย ประวัติสวนตัวท่ีสําคัญตอการสงเสริมพัฒนาการ และการดูและเด็ก ขอมูลทางบาน ขอมูลพฤติกรรมของเด็กท่ีบาน ความชอบในดานตางของเด็ก และ ความใฝฝ น สว นที่ 2 ผลงานและขอมลู พัฒนาการจากเคร่อื งมอื ตา ง ๆ ประกอบดวย 1) ผลงานตามพัฒนาการดานตางๆ ไดแก ดา นรา งกาย ดานอารมณ-จิตใจ ดานสังคม และดา นสตปิ ญ ญา ตามแผนการการเกบ็ สะสมงาน 2) การบันทึกพัฒนาการจากเคร่ืองมือตางๆ ของครู ไดแก การบันทึกคําพูด การ บันทึกคาํ ถาม การสังเกตพฒั นาการดา นการอาน การเขยี น การฟง การพูด การคดิ สวนที่ 3 การประเมนิ ผล ประกอบดว ย 1. การประเมนิ แฟม สะสมงาน ประกอบดวย การประเมินโดยนักเรียนรวมกับครู นกั เรียนและผปู กครอง และประเมินโดยครู 2. การประเมินพัฒนาการ ประกอบดวย การประเมินพัฒนาการรวมกันระหวางครู และผปู กครอง การประเมนิ พฒั นาการโดยครู และการสรปุ พัฒนาการโดยครู 2. การพัฒนาแฟมสะสมงานเพอื่ การประเมนิ พฒั นาการ มีแนวทางในการพัฒนาแฟม สะสม งานเพ่ือการประเมินพัฒนาการเดก็ ปฐมวัย โดยมีรูปแบบการดําเนนิ งานแบบมีสวนรว ม บนเงอื่ นไขความสาํ เร็จในการพฒั นา คือ 1) สรางเปา หมายรว มกนั 2) สรางวฒั นธรรมในการทํางานรวมกนั 3) วางแผนการทาํ งานรวมกัน 4) การดําเนนิ งานตามแผนงาน 5) การสรุปการดาํ เนินงานรว มกนั 6) ช่นื ชมและภาคภมู ิใจในความสาํ เรจ็ และกําหนดบทบาทของผเู กี่ยวขอ งใหชดั เจน ไดแ ก บทบาทของครู ไดแ ก มสี วนรว มในการดําเนินงาน ปฏบิ ตั ติ ามวฒั นธรรมในการทํางานท่รี วมสราง ให โอกาสตนเองในการเรยี นรูและพฒั นาตนเอง และพฒั นางาน รวมช่นื ชมและภาคภูมใิ จในความสําเร็จ บทบาทของผบู ริหาร ไดแก ใหการสนับสนุน และสงเสรมิ สรางการมสี วนรว มในการทํางาน รวมช่นื ชม และใหก ําลงั ใจ

8 บทบาทของศึกษานิเทศก ไดแก ใหการสนับสนุน และสง เสรมิ ใหคาํ แนะนาํ และชวยเหลือ สรางความรคู วาม เขา ใจ ประสานการดาํ เนนิ รวมกันของทุกฝา ย สรา งโอกาสในการแลกเปลี่ยนเรียนรู อภปิ รายผล จากผลการวิจัยที่วา รูปแบบการนิเทศแบบ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODEL เปนรูปแบบหน่ึงที่สามารถใชในการสงเสริมการพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็ก ปฐมวัยได ซ่ึงรูปแบบการนิเทศ NAKHON PATHOM SUPERVISORY MODELประกอบไปดวย องคประกอบสาํ คัญท่ีจะนําพาสูความสาํ เรจ็ คือ VCLI กระบวนการหรอื พลวัตรในการดําเนินการนิเทศ คือ กระบวนการ PDCA (Demming circle) และวิธีการนิเทศ คือ การใหคําปรึกษา แนะนํา ( Mentoring: M) ในกระบวนการและบทบาทที่ศึกษานิเทศกดําเนินการใหคําปรึกษาแนะนํา ใหเกิดการ พฒั นาในโรงเรียน ซ่ึงกระบวนการเหลานี้สอดคลองตามบทบาทของศึกษานิเทศกดานการจัดการศึกษา ปฐมวัย ที่วา กระบวนการนิเทศการศึกษาปฐมวัย จึงเปนกิจกรรมการทํางานรวมกันของครูและ ศึกษานิเทศก ทมี่ ีเปาหมาย เพ่ือปรับปรุงและพัฒนาการเรียนรูของเด็กปฐมวัย ซึ่งอาจเปนผูบริหารหรือ ศึกษานิเทศกทําหนาที่ ในการเปนผูชี้แนะ ใหคําปรึกษา ใหความรู ใหการสนับสนุน (กุลยา ตันติผลา ชีวะ.2544: 1-8) และนอกจากน้รี ูปแบบการนิเทศแบบ ยังแทรกไปดวยกระบวนการที่มีความตอเน่ือง นั่นคือ การใชวงจรเดมม่ิง เขามาเปนตัวพลวัตรในการดําเนินการ ซึ่งทําใหการดําเนินการสงเสริมการ พัฒนาแฟมสะสมงานเพ่ือการประเมินพัฒนาการมีกรอบแนวคิดท่ีชัดเจน มีลําดับข้ันตอน และมีความ ตอเนื่องในการดําเนินการ และในองคประกอบที่นําพาสูความสําเร็จคือ VCLI ดานวัฒนธรรมคุณภาพ (C:Culture) L: Learning การแลกเปลี่ยนเรียนรูเพ่ือพัฒนาความรู และความสามารถของทีมอยาง สม่ําเสมอและตอเนื่อง I: Integration การคิดแบบองครวม แบบบูรณาการความรูจากสาขา โดยเนน องคประกอบรวมมากกวาการมองแบบแยกสวน เพื่อใหเกิดความเขาใจในโครงสรางและการนํา ประสบการณมาเชื่อมโยงเพ่ือหาความสัมพันธของส่ิงตาง ๆซ่ึงเปนองคประกอบท่ีสอดคลองกับ กระบวนการกัลยาณมิตรนิเทศ ท่ีเนนการสรางสังคมการเรียนรู และเนนการพัฒนาคนมากกวาการ พฒั นาเอกสารหรอื ผลงาน (สุมน อมรวิวฒั น. 2547: 7-9) และจากผลการวิจัยท่ีพบวา แฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย มี สวนประกอบสําคัญ 3 สวน คือ สวนที่ 1 ขอมูลเบื้องตนเกี่ยวกับตัวเด็ก สวนที่ 2 ผลงานและขอมูล พัฒนาการจากเคร่ืองมือตาง ๆ และสวนที่ 3 การประเมินผล ซ่ึงสวนประสําคัญดังกลาวมีความ ใกลเ คียงกบั สว นประกอบของแฟมสะสมงานท่ีมีผนู าํ เสนอไวไดแก ชัยพฤกษ เสรีรักษ (2540: 14) ซ่ึง กลาวองคประกอบของแฟมสะสมงาน วาประกอบดวย ปก ขอมูลสวนตัว ประสบการณ เนื้อหา สรุป ผลสัมฤทธทิ์ างการเรียนของหลักสูตร เชน ผลการสอบ ความสนใจ ความสามารถตาง ๆ แผนการเรียน ในอนาคต ประสบการณอื่น ๆ และจิราภรณ ศิริทวี (2540:65) ไดกลาวถึงองคประกอบของแฟม สะสมงาน ประกอบดวย สารบัญ คํานํา ประวัติสวนตัว ชิ้นงาน แบบทดสอบตาง ๆ การบาน การ ประเมินตนเอง การประเมินโดยเพื่อน การประเมินโดยครูผูสอน การประเมินโดยบุคคลอื่น ความรูสึก ตอวชิ า ซึ่งแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการที่ดําเนินการ ในองคประกอบของแฟมสะสมงาน สวนท่ี 2 ผลงานและขอมลู พัฒนาการจากเครอื่ งมอื ตาง ๆมีการออกแบบใหมีความครอบคลุมพัฒนาการ

9 และความหลากหลายของการไดม าซ่งึ ขอมูลในการตัดสินพัฒนาการของเด็กปฐมวัย โดยสรางการมีสวน รว มในการคดั เลอื กผลงานจากครูและเดก็ ซง่ึ สอดคลอ งกับ วัฒนา ปญุ ญฤทธิ์ (2552: Online) ที่วา ใน การประเมินโดยใชแฟมสะสมงานสําหรับเด็กปฐมวัย ควรมี เครื่องมืออื่นท่ีใชประกอบการประเมินโดย แฟมสะสมงานดวย และมีหลักการในการเก็บขอมูลรวมกันระหวางผูประเมินและผูถูกประเมิน ดังนั้น การคัดเลือกช้ินงานเพื่อจัดเก็บในแฟมจึงตองเปนการคัดเลือกโดยผูเรียนเปนผูปฏิบัติ และมีความเห็น ของผูท่ีเก่ียวของดวย นอกจากนี้บันทึกของครูและผูปกครอง หรือจากผูที่เก่ียวของอ่ืน ๆ จะสะทอนให เห็นถึงพัฒนาการแตละดานของผูเรียน ทั้งน้ีเพ่ือใหการประเมินผลโดยใชแฟมสะสมงาน เปนวิธีการ ประเมินผลซึ่งสะทอนผลงานที่ไดจากการเก็บรวบรวมขอมูลที่แสดงถึงพัฒนาการของเด็กครอบคลุมทุก ดา น เพอ่ื ใชสอื่ สารและใหข อมลู ในเชงิ พัฒนาตอ ผูทเ่ี กย่ี วของกับเด็กปฐมวัย และในองคป ระกอบ และสว นท่ี 3 การประเมนิ ผล ซึ่งเนนการประเมินผลแบบมสี วนรวม มี การประเมินโดยเดก็ ครูและเด็ก ผปู กครองและครู รวมทง้ั การสรุปผลการประเมินโดยครูตามเกณฑก าร ประเมนิ พฒั นาการ ซงึ่ ในรปู แบบของการประเมินน้ีสามารถใชส่ือสารกบั ผูป กครองไดท้ังการสรา งการมี สว นรวมในการประเมนิ และเปนการสื่อกับผปู กครองไปพรอมๆ กัน ซึ่งสอดคลองกบั แนวคดิ ของ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ (2545: 100) ทวี่ า ครูสามารถใชแฟม สะสมงานในการ สอ่ื สารกับผูปกครองอยางมีคุณคา เพราะการเก็บผลงานเด็กอยา งตอ เนื่องและสมํา่ เสมอในแฟม สะสม งานจะเปนขอมลู ใหผปู กครองสามารถเปรียบเทียบความกาวหนาทีล่ ูกของตนมเี พ่มิ ข้นึ จากผลงานชิ้น แรกในช้นิ ตอ ๆ มา และการเก็บผลงานของเด็กจะไมเ ปน การประเมินผล ถา ผลงานแตละชนิ้ ไมไดร บั การ ประเมนิ จากครูหรือคนอืน่ สําหรับแนวทางในการพัฒนาแฟมสะสมงานเพื่อการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ท่ีคนพบ จากการวิจัย ซึ่งมีรูปแบบการดําเนินงานแบบมีสวนรวม และมีเง่ือนไขความสําเร็จ ไดแก การสราง เปา หมายรวมกัน สรางวฒั นธรรมในการทํางานรวมกัน วางแผนการทาํ งานรว มกัน การดําเนินงานตาม แผนงาน การสรุปการดําเนินงานรวมกัน ชื่นชมและภาคภูมิใจในความสําเร็จ ภายใตบทบาทของบุคลท่ี เกี่ยวของหรือตองปฏิบัติงานรวมกัน ซึ่งรูปแบบการพัฒนาแฟมสะสมงานนี้เปนรูปแบบหน่ึงท่ีสามารถ นําสูการพัฒนาที่สําเร็จได ทั้งน้ีการทํางานบนความมีสวนรวมจะชวยใหเกิดความเต็มใจและยอมรับซึ่ง กนั และกัน ซึง่ สอดคลองกบั แนวทางการบรหิ ารแบบมีสวนรวม ซึ่งมีลักษณะท่ีบุคคลในองคกรหรือตาง องคกรไดรวมกันเพ่ือจัดการงานใหบรรลุเปาหมายที่ตองการรวมกันอยางมีประสิทธิภาพและ สําเร็จ ทั้งนี้ การมีสวนรวมนั้น ๆ จะอยูในข้ันตอนใด ๆ ก็ตาม โดยข้ึนอยูกับ ความรู ความสามารถ ประสบการณ ขอจํากัดขององคกรในแตละกระบวนการของการดําเนินการ บริหารเปนเกณฑ (2549: Online) และนอกจากนี้การกําหนดบทบาทของผูที่เก่ียวของกับการพัฒนา โดยเฉพาะในบทบาทของศึกษานิเทศกในการสนับสนุนและสงเสริม ใหคําแนะนําและชวยเหลือ สราง ความรูความเขาใจ ประสานการดําเนินรวมกันของทุกฝาย สรางโอกาสในการแลกเปลี่ยนเรียนรูน้ัน มี ความสอดคลองกับบทบาทของศึกษานิเทศกดานการจัดการศึกษาปฐมวัย ไดแก ในบทบาทผูนําทาง วชิ าการ ในการสงเสริมความเขม แขง็ ของครู และโรงเรียนดานวิชาการเปนหนาท่ีของศึกษานิเทศกท่ีจะ ทําใหเกิดขึ้น บทบาทผูนําการเปล่ียนแปลง โดยศึกษานิเทศกตองเปนผูนําการเปล่ียนแปลง ตองเขาใจ โรงเรยี นอยา งชดั เจน โดยเฉพาะครูคือกุญแจสําคัญของการเปลี่ยนแปลง บทบาทในฐานะแหลงความรูดาน การศึกษาปฐมวัย ที่สามารถใหคําแนะนําแกครู เปนแหลงความรูของครู จึงเปนการสนับสนุนและ ชวยเหลือครู ผูปกครอง ชุมชน ใหเกิดการพัฒนาการจัดการศึกษาปฐมวัย (กุลยา ตันติผลาชีวะ.

10 2544: 1-8) ซ่ึงบทบาทของศึกษานิเทศกในการจัดการศึกษาปฐมวัยจึงเปนไปในลักษณะของ ความ รวมมือ เพ่ือใหเกิดการพัฒนา โดยมุงเนนการพัฒนาเด็กปฐมวัยเปนสําคัญ โดยนําหลักการ จุดหมาย ปรัชญาการศึกษา และสาระตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2546 เปนแนวทางสําคัญใน การพัฒนา โดยวิเคราะหปญหา นโยบาย วางแผนการพัฒนาและดําเนินการ ติดตามผลและรายงาน ความกาวหนาของการพฒั นา ขอ เสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนําไปใช ควรนําแนวคิดไปปรับใชใหเขากับบริบทของโรงเรียน โดยวิเคราะหจากหลักสูตรสถานศึกษา ระดบั ปฐมวยั และจุดเนน ของโรงเรียน เพือ่ กาํ หนดวธิ กี ารประเมินพฒั นาการใหตรงตามสภาพจริง ขอ เสนอแนะในการพฒั นา ควรมีการทําวิจัยเกี่ยวกับการประเมินพัฒนาการ เพ่ือหารูปแบบของการใชเครื่องมือให เหมาะสม และสามารถประเมินไดต ามสภาพจรงิ ดว ยวธิ กี ารท่ีหลากหลาย เอกสารอางองิ /References กลุ ยา ตนั ติผลาชวี ะ. 2544. บทบาทของศึกษานิเทศกดานการจดั การศึกษาปฐมวัย. วารสาร การศึกษาปฐมวัย 5 (ตลุ าคม 2544). ภรณี ครุ ุรตั นะและคณะ. 2542. กระบวนทัศนใหมของการศึกษาปฐมวยั : การเรยี นรูข องเด็กปฐมวัย (3-5 ป) . กรุงเทพมหานคร: สถาบนั แหงชาตเิ พื่อการศึกษาสาํ หรบั เดก็ ปฐมวยั . สนุ นั ทา เลาหพันธ. 2530. การพฒั นาองคกร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพร ุง พฒั นา. สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน.2547. คมู อื หลกั สูตรการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศักราช 2546 (สําหรบั เด็กอายุ 3-5 ป). โรงพมิ พครุ ุสภาลาดพราว.