ปลากัดนักสู้แห่งสยาม

ตนຌ ฉบบั ค຋ูมอื กิจกรรมการ฼รยี นรูຌตนຌ ฽บบ ฾ครงการกจิ กรรมการ฼รียนรຌู฽บบบรู ณาการ สานักงานอทุ ยานการ฼รียนรูຌ ิTK park)

1 ตຌนฉบบั ค຋มู อื กจิ กรรมการ฼รียนรูตຌ นຌ ฽บบ TK park Exhibition Kit ปลากัด นักสຌ฽ู หง຋ สยาม ปลากัดเทย ฼ปຓนปลานๅ้าจืดสายพันธຏุพืๅน฼มืองทไีพบตาม฽หล຋งน้ๅาธรรมชาติ มีชไือวิทยาศาสตรຏว຋า Betta spledens ฽ละมีชืไอสามัญว຋า Siamese Fighting Fish ปลากัดมีล้าตัวยาวประมาณ 5 ู ๆ ฼ซนติ฼มตร มีคุณสมบัติว຋องเว อดทน มีสีสันสวยงาม ๡ปลากัด๢ ฼ปຓนปลาทไีพบเดຌทัไวเป฿นทุกภาคของเทย ตาม฽หลง຋ น้าๅ ธรรมชาติ บริ฼วณนๅา้ ตืนๅ มกั พบ฿นจดุ นาๅ้ ทคีไ อ຋ นขຌาง฿ส นา้ๅ นไิง ฽ละ฼ปຓน฽หล຋งน้าๅ ทไมี ีเมนຌ า้ๅ ขๅึน หากมองยຌอนกลับเป฿นอดีต จะพบว຋าปลากัด฼ปຓนปลาทีไ฼ดใกผຌูชายเทยนิยม฽สวงหา฼พืไอน้ามา฼ล຋น ฽ข຋งขัน ประกวดประขันกันมา฽ต຋฾บราณ ถูก฼ลๅียงเวຌ฼ปຓน฼กมกีฬา฽ละการประชันหลังฤดูการ฼กใบ฼กีไยว จน กลาย฼ปຓนวิถีชีวิตของคนเทย฿นอดีต จวบจนปัจจุบัน ปลากัดถูกพัฒนาสายพันธุຏ฿หຌสวยงามยไิงขๅึน ท้า฿หຌ กระ฽สการ฼ลีๅยงปลากัด฼ปຓนทีไนิยม฽พร຋หลายเปทไัว฾ลก ฼ปຓนปลาสวยงามทไีมีการ฼พาะจ้าหน຋าย฿นประ฼ทศ ฽ละสง຋ ออกเปยังต຋างประ฼ทศ สรຌางงาน สรຌางรายเดຌมหาศาล฿น฽ต຋ละป຃ อุทยานการ฼รียนรูຌ TK park ร຋วมกับ คณะประมง มหาวิทยาลัย฼กษตรศาสตร์ ฽ละฟาร์มปลา กัด ขวัญศิริ ฟาร์ม ขอ฼ชิญร຋วมงานนิทรรศการ ๡ปลากัด...นกั สู฽ຌ ห຋งสยาม ิSiamese Fighting Fish) ปลาน้ๅาจดื พๅืน฼มืองของเทยทนีไ ยิ ม฼ลีๅยงทัๅง฿นประ฼ทศ฽ละตา຋ งประ฼ทศ ฽ละอย຋คู ูว຋ ถิ ชี วี ิตคนเทยมาชຌานาน฿น ฐานะปลาทไี฼ลีๅยงเวຌ฼พไือความสวยงาม จนปัจจุบันกลาย฼ปຓนปลา฼ศรษฐกิจทไีสรຌางรายเดຌมหาศาล฿หຌ฽ก຋ วงการปลาสวยงามของเทย ประ฼ดนใ หลกั ของชุดกจิ กรรม 1. ฼รียนรຌู฼รไืองราวของปลากดั ทางดาຌ นความหลากหลายของสายพนั ธุ์ 2. ฼รียนรู฼ຌ รอืไ งราวของปลากัดกบั ความสัมพนั ธ์฿นวิถชี วี ิตของคนเทย 3. ฼รยี นรຌวู ธิ ขี ยายพนั ธຏุ การ฼พาะ฼ลยๅี ง ฽ละการสราຌ งรายเดຌจากปลากดั ฼ปງาหมาย 1. กลม຋ุ ฼ปาງ หมายหลัก : ฼ดกใ อายุ 7 – 12 ป຃ ฽ละ฼ยาวชนอายุ 13 – 18 ป຃ 2. กล຋มุ ฼ปງาหมายรอง : ฼ดใกอายุ เ – ๆ ป຃ ผูปຌ กครอง ฽ละประชาชนทัไวเป

2 ปງายนทิ รรศการ฼พอไื การ฼รยี นรຌู แเ ฽ผ຋น ประกอบดຌวย 1. ปลากัด...ปลานักส฽ูຌ หง຋ สยาม 2. ปลากัดอา฼ซยี น ปลาสวยงามระดบั ฾ลก 3. รຌจู กั ปลากดั 4. ฽อบดู ิชีวติ ี ปลากดั 5. หลากชนิดปลากดั ฿นประ฼ทศเทย 6. ปาຆ กัดปຆามรดกวัฒนธรรมเทย 7. พัฒนาสายพนั ธปุຏ ลากดั 8. จากขันสข຋ู วด การ฼พาะ฼ลียๅ งปลากดั 9. จากสบิ สู຋ลาຌ น ฼ลีๅยงปลากัด฿หรຌ วย 10. ศพั ทຏ ๡ปลากดั ๢กับคนเทย รปู ฽บบการจดั นทิ รรศการ บรรยากาศการตก฽ต຋ง฼ปຓนการจ้าลองรูป฽บบของตลาดการคຌาูขายปลากัด฽บบชาวบຌาน ฾ดย฽บ຋ง พืๅนทีไลานสานฝัน฼ปຓน ไ ส຋วน ส຋วนทีไ แ คือฐานปลากัด นักสูຌ฽ห຋งสยามทีไมีการน้าตัวอย຋างปลากัดหลาย หลายชนิดมา฿หຌ฼รียนรูຌ ส຋วนทไี โ จากขันส຋ูขวด ฟารຏมปลากัดเทย ฾กอิน฼ตอรຏ ทไี฼ปຓนการจ้าลองบรรยากาศ ฟารຏมปลากัด ซึไงอย຋ูร຋วมกับฐานศัพทຏเทย...พูดจาภาษาปลากัด ส຋วนทีไ ใ คือพๅืนทไีส้าหรับการท้า Workshop ทัๅงการถ຋ายภาพปลากัด฽ละกิจกรรมตักปลากัด฾ค຋ย สุดทຌายส຋วนทีไ ไ ฼ปຓนการออกรຌานขาย ปลากัด ซไึงพๅืนทีไทัๅงหมดมีการ฼ชไือม฾ยงถึงกัน฿นดຌาน฼นืๅอหาการ฼รียนรຌู ท้า฿หຌทุกพืๅนทีไเดຌรับความสน฿จจาก ผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรม฼ปຓนอย຋างดี อีกทัๅง฿นงานเดຌจัดจัดวาง฾ปส฼ตอรຏ฿หຌนิทรรศการตามจุดต຋าง โ ฼พืไอการ ฼รยี นรຌูดຌวยตน฼อง฾ดย฽บ຋งพนๅื ทไอี อก฼ปຓน ็ สว຋ น ดงั นีๅ ส຋วนทีไ แ ๡ทาง฼ขຌานิทรรศการ฽ละจุดลงทะ฼บียน๢ ฿ชຌพืๅนทไีบริ฼วณทาง฼ขຌาลานสานฝัน มีการ ออก฽บบ฼ปຓนฉากขนาด฿หญ຋น้า฼สนอชอืไ นิทรรศการ รายละ฼อียดของนิทรรศการ พรຌอมทๅังตารางกิจกรรม พิ฼ศษ ฾ดยฉากนๅีจะหันหนຌาตຌอนรับผຌู฿ชຌบริการอุทยานการ฼รียนรูຌตรงบริ฼วณทาง฼ขຌาลานสานฝัน ดຌาน ซຌายมือ ส้าหรับจุดลงทะ฼บียน฼พืไอ฼ขຌาชมนิทรรศการจะอย຋ูบริ฼วณทางขๅึนบันเดเปยังหຌองมินิ฼ธีย฼ตอรຏ แ ฽ละ โ ส้าหรับการประชาสัมพันธຏนิทรรศการ นอกจากบริ฼วณทาง฼ขຌาสถานทีไจัดงาน฽ลຌว ยังมีปງาย ประชาสัมพันธຏขนาด฿หญ຋บริ฼วณบันเด฼ลไือนทางขึๅนสู຋อุทยานการ฼รียนรูຌ ฾ดยมีจุดม຋ุงหมาย฼พืไอ฿หຌ฼กิดการ ประชาสัมพันธຏการจดั นิทรรศการ฽ก຋ผู฿ຌ ชຌบรกิ ารภาย฿น฼ซนใ ทรัล฼วลิ ดຏอย຋างทัวไ ถึง

3 สว຋ นทีไ โ ๡ฐานกจิ กรรมทไี แ ๊ ปลากดั นกั สูຌ฽หง຋ สยาม๢ จะ฿ชຌพๅนื ทีไ แ ส຋วน ไ ของลานสานฝัน จดั บรรยากาศ฼ปຓนหมู຋บຌานปลากัดเทย พรຌอมตัวอย຋างปลากัดหลากหลายสายพันธຏุ ทๅังปลากัดพๅืนพๅืน฼มือง จนถึงปลากดั ทไเี ดรຌ บั การพัฒนาปรับปรงุ สายพนั ธ฿ຏุ หຌมคี วามสวยงาม฾ดด฼ดน຋ มากยไิงขๅนึ ส຋วนทไี ใ ๡ฐานกิจกรรมทีไ โ : จากขันสู຋ขวด ฟาร์มปลากัดเทย ฾กอิน฼ตอร์๢ จะ฿ชຌพืๅนทไีลานสาน ฿ชพຌ นืๅ ทีไ แ สว຋ น ไ ของลานสานฝัน รว຋ ม฼รยี นรกูຌ ระบวนการ฼ลๅยี งปลากดั ฿นรปู ฽บบการจ้าลองระบบฟารຏม ทไคี รบวงจรมาเวຌ ณ ลานสานฝนั ตๅงั ฽ตก຋ ารจับค຋ู การอนุบาล การ฼พาะ฼ลยๅี ง เปจนกระทัไงบรรจ฼ุ พไือส຋งขาย ทๅัง฿นประ฼ทศ฽ละ฾กอิน฼ตอรຏเกลยังต຋าง฽ดน พรຌอมร຋วมพูดคุย฽ลก฼ปลไียนประสบการณຏ฼รไืองราวจาก ฼จຌาของฟารຏมปลากัด ปลาทีไสรຌางรายเดຌมหาศาล฿หຌ฽ก຋ผูຌ฼ลๅียง จัด฽สดงร຋วมกับบอรຏดนิทรรศการหมาย฼ลข ็, ่, 9 ฽ละ แเ ส຋วนทีไ ไ ๡ฐานกิจกรรมทไี ใ : ศัพท์เทย...พูดจาภาษาปลากัด๢ ฼รียนรຌูความสัมพันธຏระหว຋างคน เทยกับปลากัดทีไมีความผูกพันต຋อ฼นืไองมาอย຋าง฽นบ฽น຋นยาวนานผ຋านมุมมองของประวัติศาสตรຏ฽ละ วัฒนธรรมเทย พรຌอมร຋วมสนุกเปกับ฼กม ๡ศัพท์เทย...พูดจาภาษาปลากัด๢ คຌนหาศัพทຏหรือส้านวนซไึงมี ทไีมาจากศัพทຏ฼ทคนิค฿นวงการปลากัด พรຌอม฼รียนรຌูความหมายของศัพทຏ฼หล຋านัๅน ฼พืไอสะทຌอนถึงคุณค຋า ของศัพทຏ฼ทคนิค฿นวงการปลากัดทไีมีอิทธิพลต຋อ฽วดวงภาษาเทย จัด฽สดงร຋วมกับบอรຏดนิทรรศการ

4 หมาย฼ลข โ ฽ละ แเ ฽ละจุดวาดภาพระบายสีตาม฾จทยຏว຋า หากสามารถ฼พาะพันธุຏปลากัดเดຌ อยาก฿หຌมี สสี นั รปู รา຋ งอยา຋ งเร๢ ส຋วนทไี 5 ตัๅงอย຋ูบริ฼วณหนຌาหຌองมินิ฼ธีย฼ตอรຏ 2 ยาวตลอดราวบันเดส຋ูหຌองสมุดเอที฽ละลานสานฝัน ฿นสัปดาห์ทไี แ ิวัน฼สารຏทไี โโ - วันอาทิตยຏทไี โใ ฼มษายน โ5ๆเี ฼ปຓน ๡ฐานกิจกรรมทไี 4 : กิจกรรม฼ชิง ปฏิบัติการ ิWorkshop) ฾ดยมีการจัดตຌูเฟ ิLight roomี พรຌอมปลากัด฼พืไอ฿หຌบันทึกภาพ พืๅนทไีส຋วน รอบโนัๅนมืด ฼พืไอลด฽สง฼งาทีไตกระทบ฾หลปลา ฽ละ฿นสัปดาห์ทไี โ ิวัน฼สารຏทไี โ้ - วันอาทิตยຏทีไ ใเ ฼มษายน โ5ๆเี ฼ปຓน ๡กิจกรรม฼ชิงปฏิบัติการ ิWorkshop) ตักปลา฾ค຋ย๢ ฿ชຌพๅืนทีไลานหนຌาหຌองมินิ฼ธยี ฼ตอรຏ 2 ฾ดยการน้าบ຋อตักปลาทไีพบเดຌตามงานวดั ฽ละตลาดนัด ขึๅนมาเวຌทีไอุทยานการ฼รียนรูຌ ฾ดยผຌู฼ขาຌ รว຋ ม กิจกรรมจะเดຌ฽สดงสามารถ อวดฝ຃มือ ฽ละชัๅน฼ชิงทไีว຋องเว฿นการตักปลากัด฽ฟนซี฾ค຋ย ิปลากัดลวดลาย ปลาคารฟຏ ี ส຋วนทไี 6 พืๅนทไี฽กล฼ลอรไี ิGallery) รูปปลากัด ฿ชຌพๅืนทีไดຌานหนຌาระหว຋างหຌองมินิ฼ธีย฼ตอรຏ 1 ฽ละ โ มี฾ครงสรຌางสีขาวขนาด ่เ x โใเ ฼ซนติ฼มตร ฼รียงต຋อกัน ใ ชิๅน ฼ปຓน฾ครงสรຌางหลัง ฽ละ฽ขวนรปู ปลากดั ลวดลายสวยงาม สีสนั สด฿ส ตดั กบั สีพนๅื ของ฾ครงสรຌาง มจี ดุ ฼ดน຋ อยทู຋ ไรี ปู ของ ๡฼จาຌ เตรรงค๢ຏ ปลากัด

5 หมຌอฮาลຏฟมูน ิHalfmoon Plakat : HMPKี ปลากัดลายธงชาติเทยทีไถูกประมูล฿นราคาทีไสูงถึง 53,500 บาท พๅืนทีนไ ีจๅ งึ ฼ปนຓ อีก แ จดุ ถา຋ ยรปู ทไีผู฼ຌ ขาຌ ร຋วมนิทรรศการ฿หຌความสน฿จ ส຋วนทีไ ่ ๡มุมจาหน຋ายปลากัด๢ มุมจัดจ้าหน຋ายปลากัดทๅังจากฟารຏม ฽ละนิสิตจากคณะประมง มหาวทิ ยาลัย฼กษตรศาสตรຏ

6 ฼นือๅ หาค຋มู อื ประกอบนทิ รรศการ ปลากัด นกั ส฽ูຌ ห຋งสยาม ปลากัด นกั สู฽ຌ หง຋ สยาม ปลากัดเทย ฼ปຓนปลาน้ๅาจืดสายพันธຏุพืๅน฼มืองทีไพบตาม฽หล຋งนๅ้าธรรมชาติ มีคุณสมบัติว຋องเว อดทน ฽ขใง฽รง สีสนั สวยงาม มสี ัญชาตญาณ฿นการต຋อสูຌ จึง฼ปนຓ ปลาทไ฼ี ดใกผูชຌ ายเทยนิยม฽สวงหา฼พไือน้ามา ฼ล຋น฽ข຋งขัน฼ปຓน กีฬากัดปลา ฼ปຓนการประกวดประขันทีไเดรับการจารึกว຋า฼ปຓนทไีนิยม฿นหม຋ูชาวเทยมา ฽ต຋฾บราณ อันทไีจริง฽ลว ฼กมกีฬาการกัดปลาของชาวเทยนๅัน นอกจากปลากัด฽ลຌว ยงั มี ปลาอีกสองชนดิ ทีไน้ามากัด฽ขง຋ ขนั กนั คือ ปลาหัวตะกวไั ฽ละปลา฼ขใม฽ต຋กใเม ฽พรหลายเม຋ติด฿จคนทไัวเป฼หมือนปลากัด ทๅังนีๅ฼นืไองมาจากปลากัดนอกจากจะมี ปลา฼ขมใ นๅ้าอดน้ๅาทน฿นการต຋อสຌู฼ปຓนระยะ฼วลานาน โ ฽ลว ลีลาการต຋อสຌูของปลากัดกใ ฼ตใมเปดຌวยชัๅน฼ชิง฽ละศิลปะ ฽ละ฼หนือสไิงอไืน฿ดนักรบจิ็ว฼หล຋านีๅจะสงางามยิไง ฿นระยะ฼วลาที฼ไ ขຌาต຋อสูຌ ความสวยงามตามธรรมชาติของปลากัดจึง฼ปนຓ สไงิ ทีไทา฿หຌ คนนิยม฼ลๅยี งปลากดั ฼ป็นทังๅ สตั ว฼์ ลียๅ งสวยงาม ฽ละนกั กฬี าตัว฾ปรดของคนเทย ปลาหวั ตะกวไั ปจั จบุ ัน ปลากดั สวยงามของเทยเดรับความนยิ ม฼ลยีๅ งกนั อย຋าง฽พรหลาย ฿นประ฼ทศต຋าง โ ทัไว฾ลก ฼กษตรกรผຌู฼พาะ฼ลีๅยงปลาสวยงามของเทย มีความรຌู฽ละความช้านาญ฿นการ พัฒนาสายพันธุຏปลากัดจน฼ปຓนทไียอมรับของนัก฼ลีๅยงปลาทัไว฾ลก จากมูลค຋าการส຋งออกปลาสวยงาม฿น฽ต຋ ละป຃ พบว຋าปลากัด฼ป็นปลาสวยงามของเทยทีไมีมลู คา຋ การสงออกสูง฼ปน็ อนั ดับ แ ฽ละดຌวยคุณค຋าทๅังหมดทไีกล຋าวมาดังขຌางตຌน จะพบว຋าปลากัดเม຋เดຌ฼ปຓน฼พียงปลาทีไ฼ลียๅ งเวຌ฼พียงชนืไ ชมความสวยงาม฼พียง฼ท຋านๅัน ฽ต຋฼ปຓนปลาทีไสรຌางงาน สรຌางรายเดຌมหาศาล฿น฽ต຋ละป຃ ฼กิดการรวมกล຋ุม ของคนรกั ปลากัดมากมาย ฽ละทไีส้าคญั คือ ฿นป຃ พ.ศ.โ55ๆ กรมส຋ง฼สรมิ วฒั นธรรม กระทรวงวฒั นธรรม เดຌขนๅึ ทะ฼บียนปลากัด฿ห฼ຌ ปน็ มรดกทางวัฒนธรรมของชาติ ฼ป็นมรดกภมู ปิ ญั ญาเทยทไีสาคัญของเทย ปลากดั กบั คนเทย ภมู ปิ ญั ญา฿นการ฽สวงหา฽ละคัด฼ลือกปลากดั คนเทยรูวຌ ຋าปลากัดนิยม ฼ขຌาเปอยู຋฿นรูปู ตๅัง฽ต຋ตຌนฤดูหนาว ตามขอบหนอง ชายบึง ริมคู ฽ละรางนๅ้า ฽ละจะออกมา฽พร຋พันธຏุ฿หม຋฿นตຌนฤดูฝนราว฼ดือนพฤษภาคม กระจายออกเป หากินตามทไีมีหญຌารก โ ฿น฼ขตน้ๅาตืๅน ปลากัดสายพันธຏุ฼ดิมนๅี฼รียกว຋า ปลาปຆา หรือปลาลูกทุ຋ง ล้าตัว฼ปຓนสีน้ๅาตาลอ຋อน ค຋อนขຌางด้า มีความว຋องเว฽ต຋กัดเม຋ทน ประมาณป຃ พ.ศ. โไใเ นัก฼ลงปลาบางคน฼รไิม฿ชຌวิธีขุดลຌวง฼อาปลาปຆามาขังเวຌ฿น฾อ຋งมา฼ลีๅยงดู฿หຌอาหาร

7 พอถงึ ฤดูฝนกใน้ามากัดพนันกับปลาปาຆ ซไงึ ส຋วน฿หญจ຋ ะสຌูปลาขุดท฼ไี ลีๅยงมาเม຋เดຌ การ฼ลน຋ ปลาขดุ นยิ ม฼ล຋นกัน จนถึงประมาณ ป຃ พ.ศ. โไ้ๆ จึง฼กิดการคัดพันธຏุปลาลูกทุ຋งนามาฝຄกต຋อสูຌ฿หຌอดทนจนกลาย฼ปຓนพันธุຏ฿หม຋ ฼รยี กวา຋ ปลาหมຌอ หรอื ลกู หมอຌ มขี นาด฿หญ຋กวา຋ ฼ดมิ กัด฼กง຋ ฽ละอดทน ทๅังยงั มสี สี นั สวยงาม ภมู ิปญั ญา฿นการพฒั นาสายพนั ธ์ุปลากดั เทย ตอ຋ มาเด฼ຌ กิดการคัดพ຋อพันธุຏ฽ม຋พนั ธุຏปลากัดขๅึนมา อีก ไ ชนดิ ฼ปนຓ การ ฼รไิมตຌนพันธุศาสตรຏสัตวຏน้ๅาของ฼มืองเทย ฼กิดปลาพันทางทไีเดຌจากการผสมปลา ลูกหมຌอกับปลาลูกทุ຋ง฼รียกว຋า ปลาสังกะสี ซไึงสันนิษฐานว຋าน຋าจะเดຌชไือมาจาก ผิวหนังทีไหนา฽กร຋งเม຋ถูกกัดขาดง຋าย ตัว฿หญ຋ ปลาซๅาสาม฼ปຓนปลากัดลูกผสม ชันๅ ทีไ ใ ระหวา຋ งปลาสงั กะสีกบั ปลาลูกทง຋ุ กดั ฼ก຋งกวา຋ ปลาลูกหมຌอ ปลาลูกผสม ฼ปຓนปลากัดพันทางชัๅนทไี ไ ระหว຋างปลากัดซๅ้าสามกับปลาปຆา ฽ละปลากัดจีน ฼กิดจากการผสม฼ทียม฼พไือ฿หຌเดຌสีสันฉูดฉาด สวยงาม ครีบ฽ละตะ฼กียบยาว มาก นิยม฼ลียๅ ง฼พอไื ความสวยงาม ศพั ท์ ๡ปลากัด๢ กบั คนเทย ป ล า กั ด ฼ ปຓ น กี ฬ า พๅื น บຌ า น ย อ ด นิ ย ม ข อ ง เ ท ย ม า ฽ ต຋ อ ดี ต ศัพท์฼ทคนิคต຋าง โ ของการกัดปลากัดนๅัน฼ปຓนทีไรูຌจักคຌุน฼คย฽พร຋หลาย ทไัวเป ภายหลังมีการน้ามา฿ชຌกับบริบทของสังคม นานวัน฼ขຌาหลาย ค้าศัพทຏถูก฿ชຌจน฼คยชิน฼สียจนลืมเปว຋า ศัพทຏ฼หล຋านๅีลຌวนมาจาก฽วดวง ปลากัด คาศพั ท์ ความหมาย ก຋อหวอด หวอด คือ ฟองอากาศทไีตวั ผูຌสราຌ งขึๅนมา฼พืไอ฿หตຌ วั ฼มยี วางเข຋฿นขๅันตอนการ คราไ หวอด ฼ตรยี มผสมพนั ธถຏุ ูก฿ชຌ฼ปนຓ สา้ นวนหมายถงึ ๡฼รไิมจับกล຋มุ ฼พไือทาการอย຋าง฿ด ลกู หมຌอ อยา຋ งหนงไึ ๢ มัก฿ช฿ຌ นการกลา຋ วถงึ การกระท้าการมดิ ีมิรຌาย ลกู เล຋ ปลากัดทไ฼ี คยกอ຋ หวอดมาหลายครังๅ ฼วลากดั ชนะมนั กจใ ะสามารถก຋อหวอดเดຌ ดวຌ ย จงึ ถกู นา้ มา฿ชຌ฼ปรยี บ฼ทยี บว຋า ๡฼ชยไี วชาญ หรือ ชานาญ๢ ฿ชຌ฼รียกปลากดั ทีไถูกคัด฼ลือก฽ละพฒั นาสายพนั ธอຏุ ย຋างพิถีพิถนั จนกลายมา฼ปຓน ปลากดั ชนัๅ ดี จงึ น้ามา฼ปรียบกับขຌาราชการตามกระทรวงทบวงกรมตา຋ งโ ทไีมี ประสบการณ์สงู รูຌงานดี ตลอดจนลูกนຌองหรอื พนกั งานทีไท้างานมานานจน เดຌรับความเววຌ าง฿จจาก฼จาຌ นายหรอื องคຏกร คนทีไถกู ขม຋ ตลอด฼วลา ดัไงปลาลูกเล຋ทีไเม຋ยอมสกูຌ บั ปลาตัวอไืน

8 ลูกท຋งุ ปลากัดตามทม຋ุ ตามนา ฼กิด ฽ละ฾ตตามธรรมชาติ กลาย฼ปนຓ สา้ นวนหลายถงึ อะเรทไีตรงขຌามกับคุณหนู คน฼มอื ง พอง ฼วลาพรอຌ มทไจี ะกัด ปลากัดจะคลไคี รบี ฽ละหางออกจนดูน຋า฼กรงขาม บางทีก฼ใ รง຋ สี ตัว฿หຌ฼ขຌมขึนๅ จงึ นา้ มา฼ทยี บกับอาการ฼บง຋ วางกาຌ ม หรืออาการจองหองของคน หຌาว ฿ชຌ฼รยี กอาการคึกคักของปลากัด ฽มวຌ า຋ อาจจะ฼ขຌาข຋ายลนลานมากกวา຋ กตใ าม ฽ต຋ กมใ กั ฿ชຌกับอาการพรຌอม฼ขຌาชน ตัว฽ขงใ ฿นชว຋ งการลงสนามประชนั ฼วลาทีปไ ลากัดถูกกดั จุดส้าคญั ฼ขຌา ปลาทไหี ຌาวโ อาการ฼กดิ อาการตัว฽ขงใ ทไอื เป฼สยี อยา຋ งงัๅน ถอดสี พอ ๡ตัว฽ขงใ ๢ หรืออยู຋฿นอาการทีไเม຋พรอຌ มจะส฽ຌู ลวຌ สีสนั ของปลากดั กใจะจางลง ดวຌ ย จนถูกน้ามา฿ช฼ຌ ปຓนสา้ นวนหมายถงึ การ ๡ถอด฿จ๢ นันไ ฼อง ปลากดั อา฼ซียน ปลาสวยงามระดบั ฾ลก ๡อา฼ซียน บาຌ นของปลากดั ๢ ปลากัด ฼ป็นปลาทຌองถิไนทไีพบเดຌทไัวเป฿นภูมิภาค฼อ฼ชียตะวันออก ฼ฉียง฿ตຌ พบเดຌมากทไีสุดบริ฼วณล຋ุม฽ม຋นๅ้า฾ขงของประ฼ทศเทย ลาว กัมพูชา ฽ละ฼วียดนาม นอกจากนีๅ฽ต຋ละประ฼ทศ฿นอา฼ซียนยังมีการละ฼ล຋นกัดปลา ฼ชน຋ ฼ดียวกัน ถือเดຌวา຋ ฼ปนຓ วัฒนธรรมรว຋ มของชาวอา฼ซยี นอย຋าง฽ทຌจริง รูຌหรือเม຋ ประ฼ทศฟຂลิปปຂนส์ ฽ละหมู຋฼กาะบาหลีของประ฼ทศอิน฾ดนี฼ซีย เม຋พบปลากัดอาศัยอย຋ู สันนิษฐานว຋า฿นยุคนๅ้า฽ขใง ฼กดิ ร຋องวอล฼ลซ ิWallace Lineี ทไี฽ยกทัๅงสองหม຋฼ู กาะออกจากพๅืนทีไอไนื โ ของอา฼ซียน฿นปจั จุบัน สง຋ ผล฿หปຌ ลากัด เมถ຋ กู พบ฿น โ หม຋฼ู กาะนีๅ ๡ปลากดั พระราชทาน จดุ ฼รมไิ ตนຌ การ฼ปน็ ปลาสวยงามระดบั ฾ลก๢  พ.ศ. โใ่ใ ิค.ศ. แ่ไเี พระบาทสม฼ดใจพระจอม฼กลຌา฼จຌาอย຋ูหัว ิรัชกาลทไี ไี ทรงพระราชทานปลากัดส຋วนพระองค์ ฿หຌกับ฽พทยຏชาว อ฼มริกันทไีมีชไือว຋า ๡ธี฾อดอร์ ฽คน฼ตอร์ ิTheodore Cantorี๢ ฽ละ เดຌมีการศึกษาพรຌอมทัๅงตีพิมพຏผลงาน฼ผย฽พร຋฿หຌคนทไัว฾ลกเดຌรຌูจักปลา กัด฿นชืไอ ๡Betta Splendens” ซึไงมีทไีมาจากภาษาละตินหมายถึง ๡นักรบผຌสู งา຋ งาม๢ หรอื ชอไื สามัญ คอื ๡Siamese Fighting Fish๢ ทีไ ฽ปลวา຋ ปลากัดสยาม

9  พ.ศ. โไแ็ ิค.ศ. แ่็ไี ปลากัดถูกน้าเป฼ลๅียง฿นยุ฾รป ฽ละส຋งต຋อเปยัง ประ฼ทศสหรัฐอ฼มริกา ซึไงมีการ฼พาะพันธุຏ฿หຌมีความ฽ขใง฽รง มีรูปร຋าง ฽ละสีสันทีไสวยงาม ท้า฿หຌการ฼ลๅียงปลากัด ๡฼ปลไียนจากการ฼ลๅียง฼พืไอ ฼กมกฬี าเป฼ป็นการ฼ลียๅ ง฼พไอื ฼ป็นปลาพนั ธส์ุ วยงาม๢  พ.ศ. โ5เ็ ิค.ศ. แ้ๆไี นัก฼พาะ฼ลๅียงปลากัดชาวอ฼มริกัน เดຌมีการ พฒั นาสายพันธ฿ุຏ หม຋ ทีมไ ีชอืไ ว຋า ๡ปลากดั ลบิ บ๢ีๅ ซงไึ ฼ปຓนสายพนั ธทຏุ ไีมีครีบ ยาว ฼พราะ฼ปຓนการผสมขຌามสายพนั ธกุຏ บั ปลาทຌองถนไิ ทมไี ีครีบยาว  พ.ศ. โ5แเ ิค.ศ. แ้ๆ็ี นัก฼พาะ฼ลๅียงปลากัดชาวอ฼มริกันยังเดຌพฒั นา สายพันธุຏ฿หม຋ขๅึนอีก โ สายพันธຏุ เดຌ฽ก຋ ๡ปลากัดหางสาม฼หลไียม ิDeltaี๢ ฽ละ๡ปลากัดหางสาม฼หลไียมขนาด฿หญ຋ ิSuper Deltaี๢  พ.ศ. โ5ใเ ิค.ศ. แ้่็ี นกั ฼พาะพนั ธุຏปลากดั ชาว฼ยอรมนั ฽ละฝรไัง฼ศส เดຌพัฒนาปลากัดสายพันธຏุ฿หม຋ ซึไง฼ปຓนทไีนิยมของผຌู฼ลๅียงปลากัดทัไว฾ลก คือ ๡ปลากดั หางพระจนั ทรค์ รึงไ ฼สๅียว ิHalf-moonี๢  พ.ศ. โ5ไใ ิค.ศ. โเเเี นัก฼พาะพันธุຏปลากัดชาวสิงค฾ปรຏสามารถ ฼พาะพันธຏุ ๡ปลากัดหางมงกุฎ ิCrown tailี๢ เดสຌ า้ ฼รจใ ฿นป຃นีๅ ซงไึ ฼ปຓน การผสมพันธຏุระหว຋าง ๡ปลากัดหางจัก๢ หรือ ๡ปลากัดหนาม฼ตย๢ กบั ๡ปลากดั หางสาม฼หลไยี ม๢ ฼ปຓนตຌน ปลากัดเดຌรับการพัฒนาสายพันธ์ุ฿หม຋ๆขๅึน฼ป็นลาดับ฼พืไอตอบสนองความตຌองการของตลาด รวมเปถึงการเม຋หยุดพัฒนาสายพันธ์ุของ฼กษตรกรผูຌ฼ลๅียงปลากัด ทา฿หຌปัจจุบันพบปลากัดทีไมีรูปร຋าง หนຌาตาทไีหลากหลาย ฽ละ฼ชไือว຋า฿นอนาคตจะมีปลากัดรูปร຋าง฽ละสีสันทีไสวยงามยไิงขึๅนอย຋าง฽น຋นอน ฼พราะ ปลากัด฼ปຓนปลาสวยงามทไีเดຌรับความนิยม฽ละ฽พร຋หลายทัๅงภาย฿นประ฼ทศเทย ฽ละระดับ฾ลก รวมทๅังยังมีการก຋อตัๅงสมาคมปลากัดขึๅนทไัว฾ลก ฼ช຋น สมาคม International Betta Congress ิIBCีุ

10 Betta Fish Club ฿นประ฼ทศต຋าง โ ฽ละสมาคมอนุรักษຏ฽ละพัฒนาพันธุຏปลากัดสยาม ฯลฯ รวมถึงการ ประกวดปลากัด ฼ช຋น International Betta Fish Competitionุ การประกวดปลากดั ฾ดยสมาคมอนุรักษຏ ฽ละพฒั นาพันธຏปุ ลากดั สยาม ฼ปนຓ ตຌน ๡ชาวอา฼ซียน฼รยี กฉนั ว຋าอย຋างเร๢ ภาษาเทย ปลากัด ภาษาลาว ิปา สຌู กนั ี ภาษา฼ขมร Trey kroem phloek ิ฼ตรย กรอม ปลอกี ภาษา฼มยี นมาร์ (ไต้ก์ งา) ภาษามา฼ลย์ Ikan Pelaga ิอกิ ัน ฼ปละกะี/ Sepilai ิ฼ซปเຂ ลี ภาษาอนิ ฾ดนี฼ซยี Ikan Cupang ิอินกัน คูปังี/ Ikan Katong ิอิกัน กะตงี/ Ikan Laga ิอิกัน ลา กะี ภาษาสงิ ค฾ปร์ 泰國鬥魚 ิเทกว็ั ฾ตวຌ หย຋ีู ิภาษาจีนกลางี ภาษา฼วยี ดนาม Cá chọi ิ฽ดใง กຎาี/ Cá lia thia ิกาຎ ฼ลยี ต฼ิ ออี ปลากัดขอ฽นะนาตัว อนุกรมวิธานปลากดั เทย เฟลมั ิPhylumี: คอรຏดาตา ิChordataี ชันๅ ิClassี: ฽อกต฾ิ น฼ทอรกิ เิ อ ิActinopterygiiี อันดับ ิOrderี: ฼พอรຏซฟิ อร฼ຏ มส ิPerciformesี วงศ์ ิFamilyี: ออฟ฾ฟรนมิ ดิ ีๅ Osphronemidae สกลุ ิGenusี: ฼บตตา ิBettaี

11 ถนิไ กา฼นิด อย຋฿ู นภมู ภิ าค฼อ฼ชียตะวนั ออก฼ฉียง฿ตຌ฽ละพบกระจาย฿นทกุ ภาคของประ฼ทศเทย ฾ดยมกี าร ฽พร຋กระจายมากทสไี ุด฿น฼ขตภาคกลาง ทไีอย຋ูอาศัย บร฼ิ วณนๅา้ หรือรมิ ฝດงั ของ฽หล຋งนา้ๅ ซึไงช຋วยลดอันตรายจากนักลา຋ รูปรา຋ ง ปลากัดเทยทไ฼ี จริญ฼ตบิ ฾ต฼ตใมทีไจะมีลกั ษณะทางสณั ฐานวิทยาท฽ไี ตกต຋างกนั ระหวา຋ ง฼พศผຌู฽ละ฼พศ ฼มีย ฾ดยปลา฼พศผຌูจะมีขนาด฿หญ຋ สีสันสวยงาม ฽ละครีบทไียาวกว຋า฼พศ฼มีย ปลากัดทดีไ ีตຌองมีสขุ ภาพ สมบูรณຏ เม຋ม฽ี ผลตามลา้ ตัว฽ละครีบ ฼กลดใ เม຋หลุดพอง ครีบเม຋ฉีกขาด มีกริ ิยาอาการกระฉบั กระ฼ฉง ฽ผ຋ พอง฼มไือถูกกระตุนຌ ลักษณะ฾ดยทไัวเป ปลากัด฼ปຓนปลาขนาด฼ลใก มีลักษณะล้าตัว฼ปຓนรูปกระสวย ยาว ฽บนขຌาง หัว฼ลใก ปาก฼ลใก ฽ละ ค຋อนชีๅขึๅนดຌานบน฼ลใกนຌอย มีกระดูกอย຋ูทไีดຌานหนຌาช຋องตา ิPreorbital) ฽ละมี฼กลใดละ฼อียดขนาด฼ลใกปก คลมุ อยู຋ทัไวทัๅงสว຋ นหัว ฽ละตัว ความยาวจากจะงอยปากถึง฾คนครบี หาง ยาวประมาณ 2.9 – 3.3 ฼ท຋า ของ ความกวຌางของล้าตัว ฽ละ 3.0 – 3.3 ฼ท຋าของความยาวหวั หรือมขี นาดเดเຌ ม຋฼กิน 6 ฼ซนติ฼มตร ปลากดั มีอวยั วะพิ฼ศษทีไช຋วย฿นการหาย฿จรว຋ มกับ฼หงือก ฼รยี กวา຋ ๡Labyrinth organ๢ ซึงไ จะอย຋ู ฿น฾พรงอากาศหลังช຋อง฼หงือก ฼ปຓนอวัยวะทไีมีลักษณะ฼ปຓน฽ผ຋นกระดูกอ຋อนบาง โ ฼รยี งซอຌ นทับเปมา ฽ละ มีรอยหยักคลຌายดอก฼หใดหูหนูขาว บน฽ผ຋นจะประกอบดຌวย฼สຌน฼ลือดฝอยจ้านวนมาก ท้า฿หຌสามารถ ฽ลก฼ปลไียนออกซิ฼จนเดຌ฾ดยตรงจากอากาศ฾ดยเม຋ตຌองผ຋าน฼หงือก จึง฼ปຓนความพิ฼ศษทีไท้า฿หຌปลากัด สามารถอาศยั ฿นนๅ้าทีไเม຋มีออกซิ฼จนเดຌ ซึไงจะ฼รมิไ มี฼มือไ ปลามอี ายปุ ระมาณ 10 วัน

12 สว຋ นต຋าง โ ของปลากดั 1. ฽กมຌ ิOperculumี ฼ปนຓ ส຋วนทไี฼ปราะบางของปลากัด 2. ฼หงือก ิGillี อย຋ูภาย฿น฽กຌมทัๅง โ ขຌาง ฼ปຓนอวัยวะช຋วยหาย฿จ ฼มืไอปลากัดพบศัตรูจะ฽ผ຋฼งือก ออก฼พืไอขม຋ ขู຋ หากตวั ฿ด฼พรีไยงพรๅา้ ฾ดนกดั ส຋วนนีจๅ ะทา้ ฿หຌพา຋ ย฽พຌเดงຌ ຋าย 3. ครีบหลัง / กระ฾ดง ิDorsal finี อยู຋บนสันหลังกไึงกลางล้าตัว ขนาด฼ลใก฿หญ຋ต຋างกันขๅึนอยู຋กับ สายพันธຏุ อาจมชี ไือ฼รียกอไนื โ ฼ช຋น สันหลงั หนຌา฾ดง 4. ครบี หู ิPectoral finี อยถู຋ ดั จาก฽กมຌ ช຋วย฿นการ฼คลอไื นเหว฽ละการทรงตัว บางทอຌ งถไนิ ฼รียกว຋า ๡พัดนๅา๢ หรือ ๡หูนๅา๢ ครีบทีไสมบูรณຏ จะมีขนาดกวຌาง฽ละยาว หากปลากัดตัว฿ดถูกกัดทีไครีบหู มาก โ จะท้า฿หຌทรงตัวเมเ຋ ดຌ ฼รียกวา຋ ๡หูนาๅ ตาย๢ 5. ครบี ทอຌ ง / ตะ฼กยี บ ิVentral finี ฼ปຓนครีบคอู຋ ย຋฿ู ตຌทอຌ งส຋วนหนຌา ลกั ษณะ฼รยี วยาว มขี นาด฽ละ ลักษณะต຋างกันขๅึนอยู຋กับสายพันธຏุ บางทຌองทีไมีชไือ฼รียกอืไน โ ฼ช຋น เมຌ฼ทຌา ฼ทຌามຌา ฽ละท຋ามຌา ฼ปຓน ตຌน ซไงึ คาดว຋ามาจากลักษณะทา຋ ทางของปลากดั ฼วลาคึกจะยกตวั ขนๅึ ฽ละชูครีบส຋วนนๅีท้า฿หຌดูคลຌาย มຌานัไน฼อง ครีบทຌองทไีดีควรมีลักษณะ฼หมือน฿บมีดทไีมีดຌานคมอยู຋ดຌานหลัง ขอบดຌานหนຌา฾คຌง฼ขຌา ฼ลกใ นຌอย ปลาย฽หลม ครบี ทงๅั คูค຋ วรมคี วามยาว฽ละขนาด฼ทา຋ กนั ฽ละเมเ຋ ขวกຌ นั 6. ครีบกຌน / ชายนๅา ิAnal finี ฼ปຓนครีบทีไอยู຋ถัดจากครีบทຌอง ยาวเปจรด฾คนหาง บางทຌองถิไน ฼รียกวา຋ ๡ม຋าน๢ หรอื ๡ราวทอຌ ง๢ ครีบกຌนทไดี คี วรมีขอบครบี ส຋วนหนຌา฽ละส຋วนหลังขนานกนั ฽ละ คอ຋ ย โ ฾คงຌ เปทางดาຌ นหลัง ขอบดຌานหนาຌ ฽ละขอบดาຌ นหลัง จะตอຌ งเม຋฼รียวสอบ฽หลม฼ขาຌ หากนั 7. ครีบหาง ิCaudal finี ฼ปຓนอวัยวะ฼ด຋นท้า฿หຌ฼หในความต຋างของ฽ต຋ละสายพันธຏุ ฽ละ฼ปຓนอวัยวะ ส้าคัญส้าหรับปลากัด฼วลาต຋อสูຌ ฼พราะมักถูกค຋ูต຋อสຌูกัดขาดเดຌบ຋อย โ ซึไงน้าเปสู຋การพ຋าย฽พຌ ครีบ หางทุก฽บบควร฽ผ຋฼ตมใ สมบูรณຏเดสຌ ัดส຋วน มกี ารกระจายของกຌานครบี ฼ท຋ากนั ระหว຋างสว຋ นบน฽ละ สว຋ นลา຋ ง

13 รูหຌ รอื เม຋ ฿นวงการปลากดั มกั ฼รยี กส຋วนตา຋ ง โ ของปลากัดว຋า ๡฼ครไอื ง๢ ซไึงหมายถึงส຋วนครีบหลงั ครีบหู ครีบ ทอຌ ง ครบี กຌน ฽ละครีบหาง ฽อบดู ิชีวิตี ปลากัด ตามธรรมชาติ ปลากัดนัๅน฼ปຓนปลาทไีเม຋เดຌมีสีสันสะดุดตา ฿นภาวะปกติจะมีสี฼ทาหม຋น หรือสีนๅาตาล คลຌาย฿บเมຌ฽หຌง มัก หลบซอ຋ นตวั ฿ตพຌ รรณเมนຌ าๅ ดຌวยพฤติกรรมทชไี อบอยต຋ู วั ฼ดียว฿นอาณาบร฼ิ วณ฽คบ โ ปลากัด฼พศผจูຌ ึงมีพฤตกิ รรมหวงอาณา฼ขต หากถูกรกุ รานหรือถูก กระตຌุน฿หຌอย຋ู฿นสภาวะตไืนตัว ปลากัด฼พศผຌูจะกางครีบทุกส຋วน฿หຌ ขยาย฿หญ຋ขึๅน สีสันทีไซ຋อน฼รຌนอยู຋฿นร຋างกายจะปรากฏชัด฼จนขึๅน ฼พืไอ฼ปຓนการข຋ู฽ละ฽สดง฿หຌผูຌบุกรุกรูຌว຋าพรຌอมทีไจะ฾จมตี฽ลຌว ซึไง พฤตกิ รรมลกั ษณะนๅีพบเดຌมาก฿น฼พศผูมຌ ากกวา຋ ฼พศ฼มีย ฿นธรรมชาติการต຋อสกຌู ันของปลากัดเมจริงจัง การกัดกนั ของปลากัดจีนตัวผูຌ ฼ท຋าเร บางตัว฼หในท຋าเมดีกใอาจ฼ลไียงเป฾ดยเมต຋อสຌูกัน ฼ลยกใมี ฽ตบ຋ างคก຋ู ใตอ຋ สຌูกนั จนครบี ขาดวนไิ หรอื ถึงตายกใมี ปลาตัวผຌูตัวเหนทีไก้าชัยเดຌกใจะยึดชัยภูมิ พองตัว฼บ຋งสี ฼กีๅยวตัว฼มียทไีผ຋านเปมา ฼พืไอท้าภารกิจส้าคัญต຋อเปนัไน คือ ๡การผสมพันธุวางเข຋๢ ซไึงธรรมชาติของปลากัด สามารถสืบพันธุ์เดຌตๅัง฽ต຋อายุ ใ ฼ดือน ขๅึนเป ขึๅนอย຋ู กับความสมบูรณข์ องพอ຋ ู฽ม຋พนั ธุ์

14 วงจรชีวิตปลากดั 3 เดือน 1 สัปดาห์ 2 – 3 วัน

15 การสบื พนั ธ์ขุ องปลากัด 1. ปลากดั ฼ปนຓ ปลาทวไี างเข຋เดຌ฼กือบตลอดป຃ ฾ดยปลาจะจบั ค຋วู างเข຋ตามนา้ๅ นิงไ 2. ปลา฼พศผจຌู ะสรຌางรังดຌวยการก຋อหวอด ิฟองอากาศทไีฮบุ ฼ขຌาเปผสมกบั ฼มอื ง฿นปากบริ฼วณผวิ น้ๅาี 3. ปลา฼พศผูจຌ ะงอตวั ตดิ กบั ล้าตัวของปลา฼พศ฼มยี ทไีมีเข຋อยู຋฼ตใมทຌอง ฼รยี กว຋า ๡การรัด๢ ฼พศ฼มียจะ ปล຋อยเข຋ออกมาครงๅั ละ ็ ู โเ ฟอง ฿นขณะ฼ดยี วกนั ปลา฼พศผูຌจะปล຋อยน้าๅ ฼ชๅือ฼ขຌาผสมกับเข຋ 4. ปลา฼พศผูຌจะคอ຋ ยคลายการรดั ตวั ฽ลຌวรบี ว຋ายนๅา้ เปอมเข຋ทีไก้าลงั จมลงส຋พู ืๅน ฽ละนา้ เปพ຋นตดิ เวຌทไี หวอดจนครบถวຌ น ฽ละทา้ ขๅันตอนทีไ ใ ฽ละ ไ เป฼รืไอย โ จน฽ม຋ปลาเข຋หมดทຌอง 5. ปลา฼พศผຌจู ะคอยด฽ู ลเข຋ ฽ละลูกปลาตอ຋ เปจนกว຋าจะ฾ต฼ตใมวยั ฾ดยจะเล຋ปลา฼พศ฼มยี ออกเป฼พืไอ เม຋฿หຌปลา฼พศ฼มยี มากนิ เขร຋ วมถงึ สิงไ มีชีวติ อนไื โ ดวຌ ย 6. ิผ຋านเป โูใ วันี เขจ຋ ะฟัก฼ปຓนตัว ฾ดยยังเม຋จา้ ฼ปຓนตຌองกนิ อาหาร 7. ิผา຋ นเป แ สัปดาหีຏ ฼ตบิ ฾ต฼ปຓนลูกปลา ฽ละกินเรนๅ้าขนาด฼ลกใ ฼ปนຓ อาหาร 8. ิผา຋ นเป ใ ฼ดือนี ฼ตบิ ฾ต฼ปຓนปลากัด฼ตใมวยั หลากชนิดปลากดั ฿นประ฼ทศเทย ๡ปลากัดเทย๢ หรือทไีทัไว฾ลกรຌูจักกันดี฿นชไือ ๡Siamese Fighting fish๢ ฼ปຓนปลาทไีมีการ฼พาะ฼ลีๅยงกันมากกว຋ารຌอยป຃ ฽ละปัจจุบันเดຌรับการ พัฒนาสายพันธุຏ฿หຌมีลักษณะของหางทไี฽ปลก฿หม຋ มีลวดลายสีสัน฾ดด฼ด຋น สวยงาม ฼ปຓน฼หตุผล฿หຌประ฼ทศเทยสามารถพบ฼หในปลากัดเดຌมากมาย หลายชนิด ๡ปลาปຆา๢ หรือ ๡ปลาลูกท຋ุง๢ ฼ปຓนปลากัดทีไ ๡พบ฿น฽หล຋งนๅาธรรมชาติ ตามทຌองนา ฽ละ หนองบึง๢ ส຋วน฿หญ຋จะ฼ปຓนปลาขนาด฼ลใก หนຌาตาเม຋฾ดด฼ด຋นนัก ฿น สภาพปกติสีอาจ฼ปຓนสีน้ๅาตาล ฼ทา หรือ฼ขียว ฽ละอาจมี฽ถบสีด้าจาง โ พาดตามล้าตัว อาศัยหลบอยู຋ระหว຋างพรรณเมຌน้ๅา฿นทไีตๅืน ฼มไือปลา ตัวผຌูถูกกระตุຌน฽ละอย຋ู฿นสภาวะตืไนตัว ฼ช຋น มีปลาตัวอืไน฼ขຌามา฿น อาณา฼ขต ครีบทุกครีบ฿นร຋างกายจะ฽ผ຋กางออก฼ตใมทไี ฽ผ຋น฼ยืไอหุຌม ฼หงือกจะพองตัวออก พรຌอมกับสีสันอย຋างสีนๅ้า฼งินหรือสี฽ดงปรากฏ ขๅนึ ชัด฼จนทัไวรา຋ งกาย ท้า฿หดຌ ูสงา຋ อาจหาญ ฽ละสวยงามอยา຋ งยไงิ

16 ๡ปลาลกู หมอຌ ๢ หรอื ๡ปลาหมอຌ ๢ ฼ปຓนปลากัดปຆาทไี ๡ถูกนามา฼ลๅียง฽ละคดั ฼ลือกสายพันธุ์๢ ฾ดย กลุ຋มนัก฼ลงปลากัด ฾ดยหวังว຋าจะเดຌสุดยอดปลากัดทไีกัด฼ก຋ง฽ละมี นๅ้าอดน้ๅาทน ซไึงปลาลูกหมຌอจะมีรูปร຋างหนา฿หญ຋ สีสันสวยงามน຋า ฼กรงขาม สีส຋วนมาก฼ปຓนสีนๅ้า฼งิน ฽ดง ฼ทา ฼ขียว คราม หรือ฽ดงปน นา้ๅ ฼งนิ รูຌหรอื เม຋ คา้ ว຋า ๡ลกู หมอຌ ๢ มาจากการ฿ชຌหมຌอดิน฿นการ฼พาะ฽ละอนุบาลปลากัด ฿นระยะ฽รก โ ๡ปลากดั จนี ๢ ฼ปຓนปลาทไี ๡พัฒนาสายพันธุ์มาจากปลาลูกหมຌอ๢ ฾ดยผสมคัด พันธຏุ฿หຌเดຌลักษณะทไีมีครีบ฽ละหางยาวขึๅน ความยาวของครีบหางส຋วน ฿หญ຋จะยาว฼ทา຋ กบั หรอื มากกว຋าความยาวของลา้ ตัว฽ละหวั รวมกัน รวมถึง มกี ารพฒั นาสสี ัน฿หຌมีความหลากหลายสวยงาม รูຌหรือเม຋ ดຌวยลักษณะครีบทยไี าวร຋ุยรา຋ ยสฉี ูดฉาด฼หมอื น฼ครอไื ง฽ต຋งกายการ฽สดงงวิๅ ของประ฼ทศจนี ท้า฿หปຌ ลากดั ชนดิ นๅถี ูก฼ลๅยี ง ฼พไอื ความสวยงาม฽ละถกู ฼รียกวา຋ ๡ปลากัดจนี ๢ ๡ปลากัดจากการพัฒนาสายพันธ์ุ๢ ฼ปຓนปลากัดทีไถูก ๡พัฒนา฿หຌมีรูปทรงของหางทีไหลากหลาย๢ ฼ช຋น ปลากัดหางสาม฼หลีไยม ปลากัดหางพระจันทรຏครึไงซีก ปลากัดหาง มงกุฎ ปลากัดหางค຋ู พัฒนาครีบหู฿หຌ฿หญข຋ ๅึนอย຋างปลากัดหชู ຌาง หรือปลา กัดทีไมีสสี นั ลวดลายทหไี ลากหลายอยา຋ งปลากดั ฽ฟนซี

17 ปลากดั ปຆามรดกวฒั นธรรมเทย ๡ปลากัดปຆา๢ ถือ฼ปຓนมรดกทางวัฒนธรรมของเทย ฼พราะการ คຌนพบปลากัดปຆาครัๅง฽รกของ฾ลก฼กิดขึๅนทไีนไี อีกทัๅงยังพบเดຌทัไวทุกภูมิภาค ของประ฼ทศ ท้า฿หຌปลากัดปຆามีความผูกพนั กับคนเทยมาอยา຋ งชาຌ นาน ๡ปลากัดปຆาภาคกลาง – ภาค฼หนือ๢ ชือไ เทย: ปลากดั ปຆาภาคกลาง – ภาค฼หนือ ลกั ษณะทไัวเป ชไอื วิทยาศาสตร๊์ Betta splendens Regans, 1910 ชไือสามัญ๊ Siamese Fighting fish พบกระจายพันธุຏอยท຋ู ไัวทกุ ภาคของประ฼ทศ ยก฼วนຌ ภาค ตะวนั ออก฼ฉยี ง฼หนือ พบอาศัยอยต຋ู ามหຌวย หนอง คลอง บึง ทีมไ นี ๅ้านงไิ หรอื มีน้ๅาเหล฼อืไอย โ ส຋วนหัว / ส຋วน฽กຌม ครีบหลงั หรือกระ฾ดง หวั สี฼ทาหรอื สีด้า ฽กมຌ ขดี ฽ดง สมຌ หรือสี฼งนิ 1 - 2 ขีด กาຌ นครบี ฼ดยีไ วเม฽຋ ตกสอง มพี ืๅนส฼ี ขยี วหรือฟງา฽ละมีลาย ครบี หาง ฼กลดใ กຌานครบี ฽ตกสอง฼ทา຋ นัๅน พๅืน฽ละกຌานมีส฽ี ดง ขอบหางมสี ดี ้า ฼กลใดสว຋ นบนลา้ ตัวมสี ี฼ขียวหรือสฟี ງา ระหว຋างกຌานครบี มี฼สนຌ สี฼ขียวหรือสฟี าງ ฽ซม

18 ครบี กຌนหรอื ชายนๅา ครบี ทอຌ งหรอื ตะ฼กยี บ กຌานครบี ฼ดยไี ว พืๅน฼นอืๅ มี฾ทนสี฽ดง มีส฼ี ขียวหรือฟງาขึๅน฽ซม กຌานครีบ฼ดยไี ว กຌานหนาຌ ตะ฼กียบสดี ้า ตะ฼กยี บส฽ี ดง ปลายขอบของครบี ส຋วนปลายมสี ฽ี ดงตลอด฼สนຌ ตลอด฼สนຌ ปลายกาຌ นสขี าว ๡ปลากดั ปຆาอีสาน ปลากัด฼ขียว ปลากัดปาຆ หางลาย๢ ชือไ เทย: ปลากดั ปาຆ อีสาน ปลากดั ฼ขียว ปลากัดปຆาหางลาย ชืไอวิทยาศาสตร์๊ Betta Smaragdina Ladiges, 1972 ชอืไ สามัญ๊ Emerald betta, Blue betta, Mekong fighting fish ฽พร຋กระจายอยู຋฿น฼ขตภาคอีสานของของประ฼ทศเทย฽ละ ประ฼ทศลาว พบอาศัยอย຋ู฿นทไีราบตามท຋ุงนา ปลักควาย หนองนๅ้า บึงทีไมีน้ๅานิไงหรือเหล฼อไือย โ ฽ละบนยอด฼ขาทไีสูง จากระดับน้ๅาทะ฼ลถึง ่เเ ฼มตร ฿นตลาดปลาสวยงามจะ ฼รียกว຋า ๡ปลากัดกีตาร์๢ ฼พราะ฼วลาพอง฿ส຋กัน ปลาจะ กระดิกครบี ทอຌ งทา้ ฿หดຌ ู฼หมอื นคนกา้ ลัง฼ล຋นกีตารนຏ ไัน฼อง ส຋วนหวั / สว຋ น฽กຌม ครบี หลงั หรือกระ฾ดง ครบี หาง สนั หัว฼ปຓน฼ขมา຋ ด้า กาຌ นครบี ฼ดยไี ว สีนา้ๅ ตาลถึงดา้ กาຌ นครีบ฽ตก฼ปนຓ สอง฼ทา຋ นๅนั พๅนื ฼นืๅอ ฽กมຌ บริ฼วณ฽ผน຋ ปดຂ ฼หงอื ก ฼ยืไอครีบมีพนืๅ ส฼ี ขียวหรือฟງา มีลายสี ฽ละกຌานครีบ฼ปຓนส฽ี ดง ม฽ี ถบส฼ี ขยี วหรือฟງา ฽ซมระหว຋างกาຌ นครบี ลากจาก฾คนกຌานเป มสี ฼ี ขยี ววาว ด้า จนถึงสดุ ปลายกาຌ นหาง฽ตล຋ ะ฼สຌน ฽ละ฿น ระหว຋างปลายกาຌ น ครบี หางทไี฽ตกสองมี สี฼ขยี วถงึ ฟງา฽ซมทุกช຋อง

19 ฼กลดใ ครบี กนຌ หรอื ชายนาๅ ครบี ทຌองหรอื ตะ฼กียบ ฼รียง฽นน຋ ฼ปຓนระ฼บยี บตลอดล้าตวั กาຌ นครบี ฼ดยไี ว พืนๅ ฼นๅือ฽ละกຌานครบี ม฾ี ทน ครีบคู຋ยาว฼รยี ว มี฾ทนสี฽ดง กาຌ น สี฽ดง ม฽ี ถบส฼ี ขียวหรอื ฟาງ ฽ซมระหวา຋ ง ๡ปลาสก฼ี กัดลปดใ าຆ฼ปภຓนา฾ทคนตสะี฼ขวียันวหอรอือกฟ๢าງ ครีบ฼สຌน฽รกมสี ีดา้ หรอื สีนๅา้ ตาล฽ดง กาຌ นชคอืไ รบีเทจยาก:฾ปคนลถางึ ปลายของ฽ตล຋ ะ฼สຌน หรอื สขี าวสะทຌอนฟງา ปลายตะ฼กยี บ ๡ปลากดั ปาຆ ภาคตะวันออก๢ ตอຌ งมสี ีขาว ชอไื วิทยาศาสตร์๊ Betta siamorientalis Kowasupat et al., 2012 ชอไื สามัญ๊ Kabinburi betta, Black imbellis พบทไจี ังหวัดฉะ฼ชงิ ฼ทรา สระ฽กวຌ ปราจนี บรุ ี ฽ละบางสว຋ น ของชลบุรี รวมทๅงั กระจายพนั ธຏุ฿นพนืๅ ทไีบางสว຋ นของกัมพชู า ฽ละตอน฿ตขຌ อง฼วยี ดนาม พบอาศยั ตามทง຋ุ นา หนองน้าๅ ทีไมี นา้ๅ นงิไ หรือคลองทไีทีไมนี ๅ้าเหล฼อไือย ส຋วนหัว / ส຋วน฽กຌม ครบี หลังหรือกระ฾ดง ครีบหาง สันหวั ฼ปຓน฼ขมา຋ ด้า฽กมຌ มีจดุ ส฽ี ดง กาຌ นครบี ฼ปຓนสนี ๅา้ ตาลถึงดา้ ฼ยอไื ครบี ครบี ฼ปนຓ ทรงพัด พนๅื ฽ละกาຌ นครีบ฼ปนຓ สี฽ดง ฼ขຌม ปลายกาຌ นครบี ฽ตกสอง฼ทา຋ นนัๅ ระหว຋าง หรอื ขดี ส฽ี ดง แ – โ ขดี ฼ปนຓ ส฼ี ขยี วหรอื สฟี าງ ลายสีด้า กาຌ นครบี มสี ี฼ขียวหรอื ฟาງ ฽ซม ปลายหางส฽ี ดง หรือเมม຋ ฼ี ลย รูปทรงคลาຌ ยพระจนั ทรຏ฼สยๅี ว ฼กลใด ครีบกนຌ หรอื ชายนๅา ครบี ทຌองหรอื ตะ฼กยี บ ฼กลดใ ฼ขยี ว฼ขมຌ ถึงฟງา฼ขมຌ ขนๅึ ฼รยี ง ฽ถบส฼ี ขียวลากถึง฾คนครบี ชายธง฼ปຓน กาຌ นครีบ฼ดยีไ ว฼ปนຓ ครบี ค຋ู กຌานครบี ฼สนຌ ฽รก ฼ตใมตัวหรือประปรายกใเดຌ หยดนาๅ้ สี฽ดง หรือรปู ปลายหอก ฼ปຓนสดี า้ พืนๅ ตะ฼กยี บ฽ดง ปลายขาว

20 ๡ปลากัดปຆาภาค฿ตຌ / ปลากัดลกู ทุง຋ ภาค฿ต/ຌ ปลากดั อิม฼บลลิส๢ ชอไื เทย: ปลากัดปาຆ อสี าน ปลากัด฼ขียว ปลากดั ปຆาหางลาย ชืไอวิทยาศาสตร๊์ Betta imbellis Ladiges, 1975 ชไือสามัญ๊ Peaceful betta, Malay Fighting fish พบตๅัง฽ต຋จังหวัดสุราษฏรຏธานีเปจนถึงประ฼ทศมา฼ล฼ซีย ป ระ฼ทศอิน฾ดนี฼ซีย ฽ละประ฼ท ศ฼วียดนาม มักพบ฿นท຋ุงนา หนองน้ๅาทไมี ีน้าๅ นงิไ ฽ละคลองทไมี นี าๅ้ เหล฼อไอื ย สว຋ นหวั / ส຋วน฽กຌม ครบี หลังหรอื กระ฾ดง ครีบหาง สันหัว฼ปຓน฼ขม຋าดา้ ครบี ฼ดยีไ ว พๅนื ฼นือๅ ฼ปຓนส฼ี ขียวหรือฟาງ ครีบหาง฼ปนຓ ทรงพดั สพี ๅนื หาง฽ละกຌานครบี ฽กมຌ มีขดี ส฼ี ขียวหรอื สฟี ງา โ ขีด ฼ปนຓ ส฽ี ดง฼ขมຌ ปลายกาຌ นครีบ฽ตกสอง฼ท຋านนๅั มลี ายสีดา้ กຌานครีบ฾ทนสี ระหวา຋ งกาຌ นครบี มี฼สนຌ ส฼ี ขยี วหรอื ฟງา฽ซม หรือมี฼ตมใ ฽กมຌ นๅ้าตาล฽ดงถงึ ด้า ปลายหางมสี ฽ี ดงรูปทรงคลาຌ ยพระจนั ทรຏ฼สยๅี ว ฼กลใด ครบี กนຌ หรือชายนาๅ ครีบทอຌ งหรอื ตะ฼กยี บ ฼กลใดส฼ี ขยี วถึงฟาງ ฼ขຌม ขึๅน฼รียง ฼นๅือ฽ละกาຌ นครบี ฼ปนຓ สี฽ดง ระหวา຋ ง ครีบค຋ูยาว฼รยี ว มี฾ทนสี฽ดง กาຌ นครบี ฼สนຌ ฽รก มสี ดี ้า หรอื สีนๅา้ ตาล฽ดง หรอื สีขาวสะทอຌ นฟาງ ฼ตใมตัวหรือประปราย ทุกกຌานมสี ี฼ขียวหรือฟງา ปลายชายนๅ้าตอຌ งมีส฽ี ดงรปู หยดนา้ๅ ปลายตะ฼กียบตอຌ งมีสขี าว หรือรปู ปลายหอก

๡ปลากัดปาຆ มหาชัย๢ 21 ชไือเทย: ปลากดั ปຆามหาชยั ชอืไ วิทยาศาสตร์๊ Betta mahachaiensis Kowasupat et al., 2012 ชอไื สามัญ๊ Mahachai betta กระจายพันธุຏอยู຋฿นพืๅนทไี฽คบ โ ฿น฼ขตจังหัดสมุทรสาคร สมุทรสงคราม สมุทรปราการ ฽ละ฿น฼ขตบางขุน฼ทียน กรุง฼ทพมหานคร พบอาศัย฿น฽หล຋งนๅ้าจืดทีไมีนๅ้า฼คใม฼ขຌามา ปน฼ลใกนຌอย มักพบ฿นปຆาจาก ช຋วงทีไนๅ้าลดมักจะอาศัยอยู຋฿น น้าๅ ทขีไ ังตาม฿บจาก ส຋วนหัว/สว຋ น฽กมຌ ครีบหลังหรอื กระ฾ดง สันหวั ฼ปຓน฼ขม຋าดา้ ฽กຌมมขี ดี ส฼ี ขียวหรอื ฟาງ ฽วว โ ขดี กຌานครบี ฽ตก แ – โ สีนา้ๅ ตาลถงึ ดา้ พืนๅ ฼นๅือสฟี าງ ฽ผน຋ ปຂดชๅัน฿น฼หงอื กมีสนี ๅา้ ตาลถงึ ดา้ หรอื ฼ขียว ลายสีดา้ ครีบหาง ฼กลดใ หาง฼ปนຓ ทรงพัดหรือทรง฿บ฾พธ่ิ กาຌ นครบี มี ผวิ ล้าตวั สีนๅา้ ตาล฽ดงถงึ ด้า สี฼กลดใ มสี ฼ี ขยี วถึงฟງา฽วววาว ทๅงั ฽ตก โ ถึง ไ พๅืน฼นืๅอ฽ละกาຌ นครีบส฾ี ทน นาๅ้ ตาลถึง฽ดงด้า ม฽ี ถบสี฼ขียวหรอื ฟาງ ฽ซม ระหว຋างกาຌ นครบี ครบี กຌนหรือชายนๅา ครบี ทอຌ งหรอื ตะ฼กียบ ครีบ฼ดยีไ ว พนๅื ฼นือๅ ฽ละกຌานครบี ฾ทนนๅา้ ตาล ฼ปຓนครบี ค຋ู พืๅนตะ฼กียบ฼ปนຓ ฾ทนสนี าๅ้ ตาล฽ดงถึงดา้ กຌานครบี ฽ดงถึงดา้ มี฽ถบ฼ขียวหรือฟງา฽ซมจาก฾คนถงึ ฼สຌน฽รกมีสี฼ขยี วถงึ ฟງา ปลายตะ฼กยี บสีขาว ปลายระหว຋างกาຌ นครีบ

22 พัฒนาสายพนั ธ์ปุ ลากัด ดวຌ ยหลกั การทางพนั ธุศาสตรຏ฽ละความสามารถ฿นการคัด฼ลือกสายพนั ธุຏของกล຋ุมผูຌ฼ลยๅี งปลากัดจาก ทไัว฾ลก ท้า฿หຌ฿นช຋วง โเ ู ใเ ป຃ทไีผ຋านมา มีการ ๡พัฒนารูป฽บบ฽ละรูปทรงของครีบปลากัด๢ กันอย຋าง จรงิ จงั ฽ละ฼กิด฼ปຓน ๡ปลากดั ทมไี ีรปู รา຋ ง฽ละสีสันทหไี ลากหลาย๢ ฮปลากดั จนี หรอื ปลากัดหางพกู຋ นั ิVeiltail) ฼ปนຓ ปลากดั พนั ธุหຏ างยาวชนิด฽รก รปู รา຋ งหางมลี ักษณะ฼หมือนปลายพก຋ู ัน ๡ปลากัดหางพระจันทร์ครึไงซกี ิHalfmoon-tailed)๢ ครีบหางจะ฽ผ຋กวຌาง฼ปຓนรูปครึไงวงกลม ท้ามุม แ่เ องศากับ฾คนหาง ิพัฒนา฿นประ฼ทศ฼ยอรมนี ฽ละฝรงัไ ฼ศสี ๡ปลากดั หางมงกุฎ ิCrown-tailed)๢ ครีบหาง฽ผ຋฼ปຓนรูปสาม฼หลีไยมจนถึงครไึงวงกลม฽ละมีขอบ฼ปຓนจักหรือ฼ปຓนซไี ิพัฒนา฾ดยผูຌ฼ลๅียง ปลากดั ชาวสิงค฾ปรีຏ ๡ปลากัดหางคู຋ ิDouble-tailed)๢ ฼ปຓนปลาทีมไ ีครบี หาง฽บง຋ ฼ปຓนพู โ ขาຌ ง มที งัๅ รูป฽บบหาง฽บบ฼วาຌ ลึก ฼วຌาตืนๅ ปลาย฾คงຌ มนรับกัน หรอื ปลาย฽หลม฽ยก฼ปຓน โ สว຋ น ๡ปลากดั หชู ຌาง ิBig ears betta)๢

23 ฼ปຓนปลากดั ทไีมคี รบี หูขนาด฿หญ຋กวา຋ ปกตมิ ากกวา຋ โ ฼ทา຋ ของขนาดหูปกติ ฽ละมีรูปทรงทไีสอดคลຌอง กับครีบหาง นอกจากนๅียังมีการ ๡พัฒนาสีสัน฿หຌมีความหลากหลาย๢ ทๅัง ๡สี๢ ฽ละ ๡ลวดลาย๢ ฼ช຋น ปลากัดสี฼ดียว ปลากัดสองสี อย຋าง Dragon, Butterfly ฽ละปลากัดสีผสมอย຋างปลากัด฽ฟนซี ฼ปนຓ ตนຌ จากขนั สู຋ขวด ฼พาะ฼ลยีๅ งปลากัด ภาพของขันปຂดฝาทีไ฼รียงรายตามพืนๅ บ຋อคอนกรตี จ้านวนมาก฽ละขวดทีไ฼รียงกนั ฽น຋นนับพนั ฿บ คอื ภาพบรรยากาศของ ๡ฟาร์มปลากัด ิBreeding Farmี ฽บบเทย โ๢ ทไีจ้าลองสภาพ฽วดลຌอมตาม ธรรมชาติ฿หຌ฼หมาะสมกับการ฼จรญิ ฼ติบ฾ตของปลากัด ฼พไือ฼พาะ฼ลีๅยงปลากัดคุณภาพส຋งต຋อ฿หຌคนภายนอก เดยຌ ล฾ฉม ขัๅนตอน ๡จากขนั สูข຋ วด๢ การ฼พาะ฼ลยๅี งปลากัด฿นฟารม์ คดั ฼ลอื กพอ຋ พนั ธ฽ຏุ ละ฽ม຋ 1. ๡การคัด฼ลือกพ຋อพันธุ์฽ละ฽ม຋พันธุ์๢ คือ ตัวบ຋งชีๅคุณภาพ฽รกของ พันธຏุ ลูกปลาทไีจะเดຌออกมา฿น฽ต຋ละรอบของการ฼พาะพันธຏุ รูปร຋างของ ปลากัดพ຋อพันธຏุู฽ม຋พันธุຏ ตຌองสมบูรณຏ ฽ขใง฽รง ฽ละสวยงามตาม ลกั ษณะของปลากดั ชนิดนัๅน โ มีทา຋ ทางปราด฼ปรยี ว ฼มือไ ฼หในค຋ูต຋อสูຌ จะ ๡พองส๢ຌู ฿ห฼ຌ หนใ ความสวยงามของสีสนั ของตน การ฼ทียบปลากดั

24 2. ๡การผสมพนั ธ์ุ๢ ฼ริไมจากการ฼ตรียมขัน฼พอืไ ฼ปຓนพนืๅ ท฿ไี หຌพ຋อพันธຏุ฽ละ ฽ม຋พันธຏุ อาศัยอยู຋ดຌวยกัน฼พืไอ฼ตรียมผสม ฿ส຋น้ๅาลง฿นขันประมาณ ใ ฿น ไ ของขัน ฾ดย฿ชຌ฼ปຓนนๅ้า฼ปล຋า ใ ส຋วน ิหาก฼ปຓนน้ๅาประปา฿หຌพัก เวຌ โ – ใ วัน ฼พไือ฿หຌคลอรีนละ฼หยออกี ผสมกับน้ๅา฿บหูกวางตຌม แ การผสมพันธຏุ ส຋วน ฽ละ฿ส຋฿บมะยมหรือ฿บหูกวางลอยน้ๅาเวຌ แ ฿บ จากนัๅนจึงน้า พ຋อพันธุຏมา฿ส຋ลงขัน฿นขันก຋อน ฽ลຌววางขวด฾หลทีไมี฽ม຋พันธຏุอย຋ูลงเป ฿นขัน ฼พืไอ฼ปຓนการกระตุຌน฿หຌพ຋อพันธຏุู฽ม຋พันธุຏ ฼ตรียมพรຌอมส้าหรับ การผสมพันธຏุ ิหรือ฼รียกว຋า ๡การ฼ทียบปลากัด๢ี ผ຋านเป แ – โ สัปดาห์ ทຌองของ฽ม຋พันธุຏจะ฼รไิมอูม฿หญ຋ขๅึน ส຋วนพ຋อพันธุຏจะ฼รไิมก຋อ ชว຋ งพอ຋ พันธุຏด฽ู ลลูกปลา หวอด จึงปล຋อย฽ม຋พันธຏุลง฿นขันตอนร຋ุน฼ชຌา พ຋อพันธຏุจะเล຋ตຌอน฽ม຋ พันธุຏ฽ละรัด฼อาเข຋พรຌอมฉีดนๅ้า฼ชๅือ฼ขຌาผสม ฿ชຌ฼วลาประมาณ ใ – ไ ชไัว฾มง ส้าหรับการผสมพันธຏุ หลังจากนัๅนควร฽ยก฽ม຋พันธุຏออก ฼พืไอปງองกันเม຋฿หຌ฽ม຋พันธุຏกินเข຋฽ละ฾ดนพ຋อพันธຏุกัดจนบาด฼จใบ หลังจากการผสมพันธຏุ ไ วัน จะ฼หในลูกปลา฼รไิมว຋ายน้ๅา จึง฿หຌอาหารสดอย຋างเร฽ดงส้าหรับพ຋อปลา ฽ละลูกปลา ฿หຌตัวผຌู฼ลๅียงลูกต຋อเปประมาณ โ – ใ วัน จนลูกปลา฽ขใง฽รง จึงน้าลูกปลาเปลงบ຋อ อนุบาล ฽ลຌวตักตัวผูอຌ อกเปพกั รูຌหรอื เม຋  ๡การ฿ชขຌ ัน๢ ฼ปຓนภูมปิ ญั ญาการจา้ ลองสภาพน้าๅ นไงิ มืด ฽ละ฼งียบสงบ ฼หมาะสา้ หรบั การผสมพนั ธุຏ ิสามารถ ฿ชกຌ ล຋องพลาสติก หรือลงั ฾ฟม฽ทนเดຌี ควรคลมุ ปดຂ ปากภาชนะเวຌ แ ฿น ใ ฼พือไ ช຋วยกนั ฽สง฽ละปງองกนั ปลา กระ฾ดดออกจากภาชนะ  ๡การ฿ส຋฿บมะยมหรอื ฿บหกู วางลอยนาๅ เว๢ຌ กใ฼พไอื จา้ ลอง฿ห฼ຌ หมอื น฽หลง຋ นาๅ้ ธรรมชาติทไีม฿ี บเมลຌ อยอยต຋ู ามผวิ น้าๅ ซึงไ จะ฼ปนຓ จดุ ทไีปลากดั มาก຋อหวอด฼พือไ ฼ตรยี มผสมพันธຏุ  ๡฿บหกู วาง๢ มีสาร฽ทนนินชว຋ ยปรับ฿หຌนาๅ้ มีความ฼ปนຓ กรดออ຋ น โ มฤี ทธยิ่ บั ยๅัง฽บคที฼รียบางชนิด฿นน้าๅ ท้า฿หຌ ปลาม฼ี กลดใ สวยงาม ฽ละเม຋฼ปຓน฾รคผิวหนังง຋าย 3. ๡ช຋วง฼ขຌาอนุบาล๢ ยຌายลูกปลาเป฼ลๅียงต຋อ฿นภาชนะทไีมีขนาด ช຋วงอนบุ าลลูกปลา ฿หญ຋ขึๅน ส้าหรับอนุบาลลูกปลาจนอายุครบ โ ฼ดือน ฾ดยลูก ปลา฿นระยะนจีๅ ะ฼ลยๅี งดวຌ ยเร฽ดง

25 4. ๡ยຌายลงขวดพรຌอมจาหน຋าย๢ หลังจากลูกปลาอายุครบ โ ฼ดือน จงึ ฼รไิมคัดปลา฼พศผຌู ิจากขนาดของตวั ี น้ามา฽ยก฼ลๅียง฿น ภาชนะ฼หลีไยมหรือขวด฾หล ภาชนะละ แ ตัว หลังจาก ใ ฼ดือน ขๅนึ เป รปู ทรง฽ละสปี ลาจะ฽สดงออกอย຋างชดั ฼จน จนสามารถ ยຌายลงขวดพรอຌ มจา้ หน຋าย บอกเดຌวา຋ ปลาอยู฿຋ น฼กรด฿ด ตงัๅ ฽ต฼຋ กรดประกวด ฼กรดพนๅื ฐาน ฽ละ฼กรดขายส຋ง ฾ดยกระบวนการก຋อนออกจ้าหนา຋ ยจะอย຋ู฿นระยะ฼วลาเม຋฼กิน 5 ฼ดือน จากสิบส຋ูลาຌ น ฼ลียๅ งปลากัด฿หรຌ วย iPhone 6s ๡ปลากัด๢ ปลาทไีเดຌรับความนิยม฿นการ฼ลีๅยง฼พืไอชไืนชมความ เจา้ ไตรรงค์ สวยงาม ดຌวยราคาทีไเม຋สูงนัก จึงท้า฿หຌปลากัดเดຌรับความนิยม฿นการ ฼ลๅียงอย຋างกวຌางขวาง฾ดย฼ฉพาะ฿นทวีปยุ฾รป ฼อ฼ชีย ฽ละอ฼มริกา จาก ความนิยมกระ฽สหลัก มาผสานกบั กระ฽สความนิยมลูก฿หมซ຋ ไึง฼กิดจาก การน้า฼สนอของภาคการตลาด ทๅังการ฼ปຂดตัว ๡IPhone 6s๢ ดຌวย ภาพหนຌาจอ ิWallpaperี รูปปลากัดฝ຃มือคุณ ๡วิศรุต อังคทะวานิช๢ ฿นป຃ พ.ศ. โ55่ ฽ละการประมูลขาย ๡เตรรงค์๢ ปลากัดสายพันธຏุ Half Moon ลายธงชาตเิ ทย ซไึงท้า฼งินเปเดຌถึง 5ใุ5เเ บาท ฿นป຃ พ.ศ. โ55้ ท้า฿หຌปลากัดเทยเดຌรับความนิยม฼พไิมขึๅน฼ปຓนทวีคูณ ส຋งผล฿หຌ มูลค຋าการจ้าหน຋ายปลากัดของประ฼ทศเทยสูงขๅึนตามเปดຌวย นับ฼ปຓน หลักรຌอยลຌานบาทต຋อป຃ ฾ดย฼ฉพาะตลาดการส຋งออกต຋างประ฼ทศซึไงถือ ฼ปຓนตลาดหลักรຌอยละ ้เ ของการจ้าหน຋ายปลากัดทัๅงหมดของคนเทย ซไงึ สามารถท้าราคาเดสຌ ูงกว຋าการขายภาย฿นประ฼ทศมาก ๡5 กลยทุ ธ์๢ ฼ลยีๅ งปลากดั ฿หรຌ วย กลยุทธ์ทีไ แ: ๡สายพันธ์ุตรงตามความตຌองการของตลาด๢ ปลากัด 3 สายพันธຏุทีไเดຌรับความนิยมมาก ทีไสุด คือ ๡ปลากัดหมຌอหางสัๅน HMPK (Halfmoon Plakats)๢ มีสีสันหลากหลาย ฼ลๅียงง຋าย ฽ละ ๡ปลากัดหางยาว๢ ครีบสีสวยสง຋างาม฼ปຓน฼อกลักษณຏอย຋าง ๡Half Moon๢ ฽ละ ๡Double Tails Half Moon๢

26 ปลากดั หมຌอหางสๅัน ปลากดั Half Moon ปลากัด Double Tail CRowntail Betta HMPK (Halfmoon Plakats) กลยุทธุท์ ีไ 2: ๡คัดปลารูปรา຋ งลกั ษณะสงา຋ งาม๢ มคี วาม฽ขงใ ฽รงสมบูรณຏตาม สายพันธຏุ ท຋าทางปราด฼ปรียว ฼มไือ฼หในค຋ูต຋อสຌูจะ ๡พองสูຌ๢ ฿หຌ฼หในความ สวยงามของสีสัน สิไง฼หล຋านีๅจะ฽สดง฿หຌ฼หในถึงการ฼ปຓนพ຋อพันธຏุ฽ละ฽ม຋พันธຏุ ปลาทีดไ ี กลยุทธ์ทไี 3: ๡ส຋งปลากัด฼ขຌาประกวด๢ ฼พราะมาตรฐานของการ ประกวดจะ฿ชคຌ วามตຌองการของตลาด฼ปนຓ ฼กณฑຏตัดสิน ภาย฿นงานจะมี ผูຌคຌาจากตา຋ งชาติ฼ขาຌ มาด฼ู พไือตดิ ต຋อซืๅอขาย ทังๅ ฼พือไ น้าเปจา้ หน຋าย฽ละส຋ง ประกวดระดับนานาชาติ ฽ละหากปลากัดเดຌรับรางวัลกใจะ฼ปຓน฼ครืไอง ยนื ยนั คณุ ภาพของฟารมຏ อกี ดวຌ ย กลยุทธ์ทีไ ไ: ๡รูຌช຋องทางการขาย๢ ตลาดภาย฿นประ฼ทศส຋วน฿หญ຋จะ ฼ปຓนตลาดคຌาปลีก ส຋วนตลาดต຋างประ฼ทศผຌู฽ทนจาก฽ต຋ละประ฼ทศจะ ติดต຋อ฼ขຌามาดูตัวปลาถึงฟารຏม ฼พไือท้าการซๅือทีละหลักพันถึง฽สนตัว ฾ดยช຋องทางหลักทีไ฿ชຌ฿นการซๅือขาย คือ ช຋องทางออนเลน์ ิSocial Mediaี ฼พราะผຌูขายสามารถน้า฼สนอความงดงามของปลาเดຌอย຋าง ฼ตมใ ทีไ ฽ละน้า฼สนอเปยงั กล຋ุม฼ปาງ หมายเดຌอยา຋ งกวาຌ งขวาง฼ชน຋ ฼ดยี วกับผูຌ ซอืๅ ทสไี ามารถ฼ลือกซือๅ ฽ละจ຋าย฼งินเดสຌ ะดวก฼ชน຋ กัน กลยุทธ์ทีไ 5: ๡รูป฽บบการขนส຋งปลากดั สป຋ู ลายทางทีไ฼หมาะสม๢ การ ส຋งเปยังต຋างประ฼ทศ หากมีการสไังซืๅอปริมาณมากจะ฿ชຌการขนส຋งทาง อากาศ ิAir cargoี ฼พราะสะดวก สบาย ฽ละถูกกฎหมาย ส้าหรับ ตลาดภาย฿นประ฼ทศทีสไ ว຋ น฿หญ฼຋ ปຓนการซๅือปลีก จะ฿ชกຌ ารขนสง຋ ผ຋านรถ

27 ตຌู฽ละรถขนส຋งประจ้าทาง หรือผูຌซๅืออาจ฼ขຌาเป฼ลือกปลาดຌวยตัว฼องทีไ ฟารຏม รหูຌ รือเม຋ การท้าธุรกิจ฼กไียวกับปลากัด เม຋เดຌมี฼พียงการ จ้าหน຋ายปลา฼ท຋านัๅน ฽ต຋ยังมีการ ๡จาหน຋าย ภาพถ຋ายของปลากัด๢ ทไี฼นຌน฽สดง฿หຌ฼หในถึง ความสวยงามของสรีระ฽ละความงดงามของ หาง ซึไง฽ต຋ละตัวจะมี฼สน຋หຏทไี฽ตกต຋างกัน ออกเป นอกจากนัๅน฽ลຌวผูຌประกอบการธุรกิจ จ้าหน຋ายปลากัดหลายท຋าน ยังนิยมดึง฼อาจุด฼ด຋นของปลากัดออกมาน้า฼สนอผ຋านภาพถ຋าย ทัๅงสีสัน ลวดสาย ฽ละ฼พิไมค้าบรรยาย฿หຌ฼ชไือม฾ยงกับกลุ຋ม฼ปງาหมาย ซไึงสามารถ฼พิไมมูลค຋าของปลากัดตัวนๅัน เดอຌ กี หลาย฼ท຋าตวั ฽หล຋งทไีมาขຌอมลู  หนงั สือมาตรฐานปลากัดสวยงาม฿นประ฼ทศเทย คณะผูຌจัดท้า สถาบนั วจิ ัยสตั วนຏ า้ๅ สวยงาม฽ละพรรณเมຌน้าๅ สา้ นักวจิ ยั ฽ละพฒั นาประมงน้าๅ จืด กรมประมง, คณะประมง มหาวทิ ยาลยั ฼กษตรศาสตร,ຏ สมาคมอนุรกั ษຏ฽ละ พฒั นาปลากดั สยาม ฽ละสหกรณปຏ ลาสวยงาม฽หง຋ สยาม จา้ กัด  หนังสือมา฼ลีๅยงปลากดั กนั ผ฼ຌู ขียน ๊ ภวพล ศภุ นนั ทนานนทຏ. สา้ นกั พิมพຏ ๊ ส้านักพิมพຏบาຌ น฽ละสวน  การ฼พาะ฼ลๅยี งปลากดั ฾ดย รศ.ประภาส ฾ฉลกพนั ธรຏ ตั นຏ ิhttps://home.kku.ac.th/pracha/Betta.htmี  หนงั สือมาตรฐานปลากัดสวยงาม฿นประ฼ทศเทย ิฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. โ55้ี คณะผูจຌ ัดท้า สถาบนั วจิ ยั สัตวຏ นๅ้าสวยงาม฽ละพรรณเมนຌ ๅ้า สา้ นักวิจัย฽ละพัฒนาประมงน้าๅ จดื กรมประมง, คณะประมง มหาวิทยาลยั ฼กษตรศาสตร,ຏ สมาคมอนุรักษຏ฽ละพฒั นาปลากดั สยาม ฽ละสหกรณปຏ ลาสวยงาม฽หง຋ สยาม จา้ กัด  วารสารวิทยาศาสตร์ มข วารสารวิทยาศาสตร์ มข. ปท຃ ีไ ไแ ฉบับทีไ แ : ชวี วิทยาของปลากดั เทย ิBetta splendens Regan, แ้แเี Biology of Siamese Fighting Fish (Betta splendens Regan, แ้แเี ผ฼ຌู ขยี น ๊ การณุ ทองประจ฽ุ กวຌ  หนังสือมา฼ลยๅี งปลากดั กนั ผ฼ูຌ ขียน ๊ ภวพล ศภุ นนั ทนานนทຏ. ส้านกั พิมพຏ ๊ ส้านักพมิ พຏบาຌ น฽ละสวน  Betta Blue ฾ฮมบรดี ฼ดอรส์ ง຋ ออก , นติ ยสาร SME Biz ธรุ กจิ พารวย  สจุ นิ ตຏ หนูขวญั ุ อรณุ ี รอดลอยุ ฼รยี บ฼รยี ง. มาตรฐานปลากัดสวยงาม฿นประ฼ทศเทย : ตานานปลากัดเทย. นนทบรุ ี : บรษิ ทั คณุ าเทย จ้ากดั ุ โ55ไ.  สถาบันวตั กรรมการ฼รยี นรຌู มหาวทิ ยาลยั มหิดลุ ฼รียบ฼รียง. ๡ตานาน฽ละความ฼ป็นมาปลากดั เทย๢. สืบคຌน จาก http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/siam-fighting-fish/history.html

28  Katherine Barrington. The Right Way to Care for Betta Fish ิหนงั สือออนเลนี์ . สบื คนຌ จาก https://talkfishy.com/images/freebooks/Right_Care%โเfor_Betta_Fish.pdf  ASTV ผจูຌ ดั การออนเลน.ຏ ๡฼บตตามหาชัย฼อนซสิ ๢ ปลากดั พนั ธุ์฿หม຋สายพันธ์ุ฽ทຌโ. สบื คนຌ จาก http://www.manager.co.th/Around/ViewNews.aspx?NewsID=้55เเเเแไแใโ5

29 กิจกรรมฐานการ฼รียนรຌู ฽ละกจิ กรรม฼ชิงปฏบิ ตั กิ าร ิWorkshopี พรอຌ มตัวอย຋างอุปกรณ์ประกอบ฼สริมการ฼รียนรຌู ฐานกิจกรรมทีไ แ : ปลากดั นักส฽ูຌ หง຋ สยาม ปลากัดเทยหรือปลากดั ลูกท຋ุงของเทย ิBetta splendens) ฼ปຓนปลานาๅ้ จืดสายพนั ธพຏุ ๅืน฼มืองทีไพบ เดຌตาม฽หล຋งน้ๅาธรรมชาติ มีคุณสมบัติว຋องเว อดทน ฽ละมี฼อกลักษณຏทีไส้าคัญ คือ มีสีสันทไีสวยงาม จาก อดีตจนปัจจุบันปลากัดถูก ๡พัฒนาสายพันธุ์๢ ฿หຌมีความหลายหลาย฼ปຓนอย຋างมาก ทๅังลักษณะ ฼ช຋น ปลา กัด฼ดลตຌา หรือหางสาม฼หลไียม ิDelta-tailed) ปลากัดคราวด฼ทล หรือ หางมงกุฎ ิCrown-tailed) ปลา กัดฮาลฟมูน หรือหางพระจันทรຏครไึงซีก ิHalf-moon-tailed) ฼ปຓนตຌน สีสันกใยังถูกพัฒนา฿หຌมีความ หลากหลาย มีทัๅงสี฼ดียว ฼ช຋น สีขาว ฽ดง นๅ้า฼งิน ฽ละ สีทอง หรือ พัฒนา฿หຌ฼ปຓนสีผสม ฽ละ สีลวดลาย ต຋างโ ฼ช຋น ปลากัดสองสี ลายธงชาติ ฽ละลายผี฼สๅือ ฼ปຓนตຌน ฼พืไอตอบสนองความตຌองการของผูຌทีไชืไนชอบ ปลากดั ทไีมอี ยทู຋ ไัวทกุ มุม฾ลก ฐานกิจกรรมนีเ้ ป็นฐานที่นาผู้เข้าร่วมกิจกรรมเข้าไปในโลกของปลากัด ผ่านการเรียนรู้จาก ตวั อยา่ งปลากดั จริงท่ีนามาจดั แสดงกว่า 200 ตวั ซึ่งปลากดั ที่นามามีตงั้ แตป่ ลากดั ป่ า ปลากดั ดัง้ เดิม ของประเทศไทย ไปจนถึงปลากัดชนิดใหม่ๆ ที่ผ่านการพฒั นาสีสันและรูปทรงของหางมาแล้ว ซ่ึง แตกตา่ งจากอดีตท่ีมีแตป่ ลากดั ป่ าตวั เล็กๆ ที่คนนิยมจบั มากดั กนั เป็นเกมกีฬาที่นกั เลงปลากดั ไทยช่ืน ชอบ และด้วยความที่อยากได้ปลากดั ท่ีกดั เก่งๆ จงึ เป็นจดุ เริ่มต้นของการพฒั นาของปลากัดไทย เพราะปลากดั ท่ีกดั เก่งๆ ต้องนามาเลีย้ งเอง มีการผสมพนั ธ์ุ คดั เลือกลกู พนั ธ์ุที่สมบรู ณ์แข็งแรงโดย นกั เลงปลากดั จึงได้ปลากดั ท่ีพฒั นาขึน้ จากเดิม เรียกว่าปลากัดลูกหม้อ เพราะคนสมยั ก่อนจะเลีย้ ง ปลากดั ไว้ในหม้อดิน และด้วยการเลีย้ งและคดั เลือกพนั ธ์ุแบบนี ้ ทาให้มีปลากดั รูปร่างและสีสนั ใหม่ๆ เกิดขนึ ้ บนโลก อยา่ งปลากดั หางยาว ที่คนไทยเรียกวา่ ปลากดั จีน เพราะหางมีสีสนั และความพลิว้ ไหว เหมือนชุดแสดงงิว้ ของจีน และด้วยความสวยงามนีเ้ องทาให้เร่ิมมีคนท่ีเพาะเลีย้ งปลากัดเพื่อความ สวยงามแทนการเลีย้ งเพ่ือกดั กนั ขนึ ้ วตั ถปุ ระสงค์ 1. ฼พลดิ ฼พลนิ เปกับการท้าความรจຌู กั กับนานาปลากดั ทังๅ สายพันธຏเุ ทย฽ท฽ຌ ละปลากัดพันธຏุผสม ทีไมีสีสันหลากหลายสวยงาม พรอຌ ม฼ขຌา฿จลักษณะทางกายภาพ พฤติกรรม สัญชาตญาณ ความ฼ปนຓ อยู຋

30 วทิ ยากรหรอื หน຋วยงานท฼ไี กีไยวขຌอง : ู คุณสหภพ ดอก฽กวຌ ินักวิชาการประมง ฽ละ฽ฟนพันธุ฽ຏ ทปຌ ลาทะ฼ล โเเๆี หนว຋ ยงาน : คณะประมง มหาวทิ ยาลยั ฼กษตรศาสตรຏ ฾ทรศัพท์ : 02-9428365 ฽ละ เ้5ูแ้5ๆไๆ5 อ฼ี มล์ : [email protected] ู คณุ ธรี นิ ทร์ วงศร์ ตั น์ ินักศึกษาปรญิ ญาตรี ฽ละสมาชิกชมรมปลาสวยงามี หน຋วยงาน : คณะประมง มหาวิทยาลัย฼กษตรศาสตรຏ ฾ทรศพั ท์ : 095-1956465 ิประสานงานผา຋ น คุณสหภพ ดอก฽กຌวี ู คุณศกั ด่ิสทิ ธิ่ ประสทิ ธิ่รฐั สินธ์ุ ินกั ศึกษาปรญิ ญาตรี ฽ละสมาชกิ ชมรมปลาี หน຋วยงาน : คณะประมง มหาวทิ ยาลยั ฼กษตรศาสตรຏ ฾ทรศัพท์ : 095-1956465 ิประสานงานผา຋ น คุณสหภพ ดอก฽กຌวี อปุ กรณ์ 1. ปลากดั นานาชนิด 2. ชๅันวางปลากัดทรงขันๅ บนั เด 3. ฾ทรทศั นຏ 4. คอมพิว฼ตอรຏ 5. บอรຏดนิทรรศการทีไ แุ ใ ุ5 ฽ละ ๆ วิธกี ารดา฼นนิ การ 1. วิทยากร฽นะน้าตวั ฽ละสไงิ ทไจี ะเดຌ฼รยี นรูຌภาย฿นฐานกิจกรรม 2. วิทยากร฼ชิญชวนผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมชมบอรຏดนิทรรศการ฽ละอธิบายประ฼ดใน ความหลากหลาย ของชนิดปลากัด฿นประ฼ทศเทย ุ ปลากัดปຆาเทย ฽ละการพัฒนาพัฒนาสายพันธุຏปลากัด ทไีเดຌ ปลากดั สวยงาม 3. จากนัๅน วิทยากร฼ชิญชวนผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมชมตัวอย຋างปลากัดหลายหลายสายพันธุຏทไีน้ามาจัด ฽สดง พรอຌ มตอบค้าถาม ฽ลก฼ปลไียนสงิไ ทเไี ด฼ຌ รยี นรຌูหลงั การชมปลากัด 4. จากนัๅน วิทยากร฼ชิญผຌูร຋วมกิจกรรมท้าการ ทดสอบความรูຌความ฼ขຌา฿จหลังการ຋วมกิจกรรม ผ຋าน฼กม จิๆกซอว์ปลากัด ซึไง฼ปຓนภาพปริศนาของปลากัดนานาสายพันธຏุ ฼พืไอทดสอบว຋า รูຌจัก ปลากดั มากนอຌ ย฼พยี ง฿ด 5. ฼มไือตอบค้าถามเดຌถูกตຌอง฽ลຌว ถือว຋าผ຋านการทดสอบ วิทยากรส຋งผຌู฼ขຌาร຋วมงานต຋อยังฐาน กจิ กรรมถดั เป

31 ฼นืๅอหา฽ละขอຌ มูล฼พอไื ฿ชຌ฿นการอธบิ ายสาหรับวทิ ยากรประจาฐาน 1. ฼นอๅื หาจาก฾ปส฼ตอรຏนิทรรศการ หมาย฼ลข แุ 5ุ ๆ ฽ละ ็ ประกอบการอธิบาย 2. ฼นืๅอหาค຋มู ือประกอบนิทรรศการปลากัด นักสูຌ฽หง຋ สยาม หนຌา ้้้้ ขอຌ สัง฼กต ฽ละขอຌ ฼สนอ฽นะ  ฼ปຓนฐานกิจกรรมทีไส้าคัญ฿นการด้า฼นินกิจกรรม ฼พราะตຌองปูพๅืนฐานความรຌูถึงทไีมา ทีไเป วัตถุประสงคຏ ฽ละความส้าคญั ของการจัดนิทรรศการ฿นครงัๅ นีๅ  ฿นส຋วนของวิทยากร฿นฐานนๅี ความ฼ปຓนกัน฼อง ฽ละความ฼ปຓนธรรมชาติของ฼กษตรกรผຌู฼ลๅียง ปลากัดนๅัน การถ຋ายทอดดຌวยความรຌูจริง ประสบการณຏจริงนๅัน มีส຋วนส้าคัญทีไท้า฿หຌ฼กิด฽รง กระตຌุน฿ห฼ຌ ขຌาร຋วมกิจกรรมตอ຋ เปเดຌ ภาพบรรยากาศ

32 ฐานกจิ กรรมทไี โ : จากขันสข຋ู วด ฟาร์มปลากดั เทย ฾กอนิ ฼ตอร์ ฼กษตรกรผูຌ฼พาะ฼ลๅียงปลาสวยงามของเทย มีความรู฽ละความช้านาญ ฿นการพัฒนาสายพันธุຏปลา กัดจน฼ปຓนทไียอมรับของทไัว฾ลก ท้า฿หຌสามารถส຋งออกปลากัดเปเดຌเกลทัไว฾ลก ฼ช຋น ตะวันออกกลาง สหรัฐอ฼มริกา ฽ละยุ฾รป ฼ปຓนตຌน ซึไงพบว຋าปลากัด฼ปຓนปลาสวยงามทไีมีมูลค຋าการส຋งออกสูง฼ปຓนอันดับ แ ของประ฼ทศเทย ผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมจะเดຌร຋วม฼รียนรูຌกระบวนการ฼ลๅียงปลากัด ฿นรูป฽บบการจาลองระบบฟาร์มทไี ครบวงจรมาเวຌ ณ ลานสานฝัน ตงัๅ ฽ต຋การจบั ค຋ู การอนุบาล การ฼พาะ฼ลีๅยง เปจนกระทงไั บรรจ฼ุ พืไอส຋งขาย ทๅัง฿นประ฼ทศ฽ละ฾กอิน฼ตอรຏเกลยังต຋าง฽ดน พรຌอมร຋วมพูดคุย฽ลก฼ปลีไยนประสบการณຏ฼รไืองราวจาก ฼จาຌ ของฟารมຏ ปลากดั ปลาทสีไ รຌางรายเดຌมหาศาล฿ห฽ຌ ก຋ผูຌ฼ลยีๅ ง วตั ถุประสงค์ 1. ฼พือไ ฿ห฼ຌ กดิ ความ฼ขຌา฿จรปู ฽บบการ฼พาะ฼ลๅยี ง฿นระบบฟารຏมปลากดั วทิ ยากรหรือหน຋วยงานทีไ฼กไียวขอຌ ง : - คณุ ขวัญศิริ ฼กิดศริ ิ ิ฼จຌาของฟารຏมปลากัดี หน຋วยงาน : ขวญั ศิริฟารຏม ฾ทรศัพท์ : 088-4559511 อี฼มล์ : [email protected] Facebook : Oil Kwansiri Farm ู คณุ ฼จนสุรงค์ คน฿หญ ิ฼จຌาของฟารมຏ ปลากดั ี หน຋วยงาน : ขวญั ศริ ิฟารมຏ ฾ทรศัพท์ : 088-4559511 ิประสานงานผ຋าน คุณขวัญศริ ิ ฼กดิ ศิริี - คณุ พชิ ญ์กานต์ ฼หลไอื มศรี ินักศึกษาปรญิ ญาตรี ฽ละสมาชิกชมรมปลาสวยงามี หนว຋ ยงาน : คณะประมง มหาวิทยาลัย฼กษตรศาสตรຏ ฾ทรศพั ท์ : 095-1956465 ิประสานงานผา຋ น คุณสหภพ ดอก฽กຌวี อปุ กรณ์ 1. ฾ทรทศั นຏ 2. ขัน ถงั ขวด ฿นการ฼พาะปลากดั 3. อุปกรณຏ฿นการ฼พาะ฼ลียๅ งปลากัดอนไื โ ฼ชน຋ อาหาร ยารักษา฾รค ฿บหกู วาง ฼กลอื ฼ปนຓ ตຌน 4. บอรຏดนทิ รรศการทไี ใ ฽ละ ่

33 วิธกี ารดา฼นนิ การ ฽ละขๅนั ตอน 1. วทิ ยากร฽นะน้าตวั ฽ละกล຋าวถึงความ฼ชือไ ม฾ยงจากฐานกอ຋ นหนาຌ 2. วิทยากรชักชวนผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรม฼ขຌาสู຋ประ฼ดในหลักของฐานกิจกรรมนไันกใคือ ฼หในล้าดับขๅัน ตๅัง฽ตก຋ ารจบั ค຋ู การอนบุ าล การ฼พาะ฼ลยๅี ง เปจนกระทไังบรรจุ฼พไือส຋งขายทัๅง฿น฽ละต຋างประ฼ทศ พรຌอมติดตๅังจอคอมพิว฼ตอรຏจัด฽สดงกระบวนการ฽ละพืๅนทีไจริงของฟารຏม฿นการ฼ลีๅยงปลากัด ย຋างครบวงจร ฿นการอธิบายนๅัน฿ชຌ฾ปส฼ตอรຏนิทรรศการหมาย฼ลข ใ, ไ ฽ละ ่ ฼พืไอ฿หຌความรຌู ประกอบกิจกรรม 3. วทิ ยากรส຋งตอ຋ ผ฼ຌู ขาຌ ร຋วมกจิ กรรม เปยงั ฐานกจิ กรรมถดั เป ฼นอืๅ หา฽ละขຌอมูล฼พือไ ฿ชຌ฿นการอธิบายสาหรับวิทยากรประจาฐาน 1. ฼นๅือหาจาก฾ปส฼ตอรຏนทิ รรศการ หมาย฼ลข ใุ ไ ฽ละ่ ประกอบการอธบิ าย 2. ฼นๅือหาคม຋ู อื ประกอบนิทรรศการปลากัด นักส฽ຌู หง຋ สยาม หนาຌ ๆ ู แโ ขอຌ สัง฼กต ฽ละขอຌ ฼สนอ฽นะ  กิจกรรม ๡จากขันส຋ูขวด ฟาร์มปลากัดเทย ฾กอิน฼ตอร์๢ ฼ปຓนฐานกิจกรรม฼นืๅอหา฼ชิงลึกทีไ วิทยากรบอก฼ล຋า ท้า฿หຌฐานกิจกรรมนๅีเดຌรับความสน฿จจากผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมเดຌ฼ปຓนอย຋างดี ฾ดย฼ฉพาะกล຋มุ ท฼ีไ ปน็ วัยรุน຋ ฽ละผู฿ຌ หญ຋ทีสไ น฿จ฿นการ฼ลียๅ งปลากัด  การจัด฽สดงทีไมกี ารเล຋฼รียงขันๅ ตอนการ฼พาะ฼ลๅยี งปลากดั อยา຋ ง฼ขຌา฿จง຋าย  มีการน้าตัวอย຋างพ຋อพันธຏุ฽ม຋พันธຏุมา฿ส຋฿นขัน มีลูกปลาขนาด โูใ ฼ดือน฿นกะละมังส้าหรับ อนุบาล ฽ละมีการน้าปลา฾ต฼ตใมวัย฿นขวดมา฿หຌผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรมยกขึๅนดู ท้า฿หຌ฼หในภาพ ชดั ฼จน ฼ขຌา฿จเดงຌ ຋ายยงิไ ขึๅน  มีการน้า฼ครืไอง฼ครไืองซีลปຂดปากถุงมาจ้าลองการท้างาน฿หຌดู ท้า฿หຌฐานนีๅท้า฿หຌ฼ปຓน กระบวนการการบรรจ฼ุ พอไื การส຋งจา้ หนา຋ ยปลากัดเดຌอย຋างชดั ฼จน ภาพบรรยากาศ

34 ฐานกจิ กรรมทไี ใ : ศัพท์เทย...พดู จาภาษาปลากัด หากมองยຌอนกลับเป฿นอดีต จะพบว຋าปลากัด฼ปຓนปลาทไี฼ดใกผຌูชายเทยนิยม฽สวงหา฼พืไอน้ามา฼ลน຋ ฽ข຋งขัน฼ปຓนกีฬาพืๅนบຌานกันมา฽ต຋฾บราณ ความสัมพันธຏระหว຋างคนเทยกับปลากัดจุดนีๅ฼องก຋อ฿หຌ฼กิดค้า ศัพทຏ฼ทคนิคต຋าง โ มากมาย ซึไงภายหลังมีการน้ามา฿ชกຌ ับบริบทของสังคม นานวัน฼ขຌาหลายค้าศัพทຏถูก฿ชຌ จน฼คยชนิ ฼สยี จนลืมเปว຋า ศพั ทຏ฼หล຋านๅลี ຌวนมาจาก฽วดวงปลากดั ผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมจะเดຌ฼รียนรຌูความสัมพันธຏระหว຋างคนเทยกับปลากัดทีไมีความผูกพันต຋อ฼นไืองมา อยา຋ ง฽นบ฽นน຋ ยาวนานผา຋ นมมุ มองของประวัตศิ าสตรຏ฽ละวฒั นธรรมเทย พรຌอมร຋วมสนกุ เปกบั ฼กม ๡ศพั ท์ เทย...พูดจาภาษาปลากัด๢ คຌนหาศัพทຏหรือส้านวนซไึงมีทไีมาจากศัพทຏ฼ทคนิค฿นวงการปลากัด พรຌอม ฼รียนรຌูความหมายของศัพทຏ฼หล຋านๅัน ฼พไือสะทຌอนถึงคุณค຋าของศัพทຏ฼ทคนิค฿นวงการปลากัดทีไมีอิทธพิ ลต຋อ ฽วดวงภาษาเทย รวมถึง฼ขຌา฿จประวัติศาสตรຏความ฼ปຓนมาของปลากัดเทย จนถึงการพัฒนาสายพันธุຏปลา กดั ทเีไ ดรຌ ับการพฒั นาสายพนั ธ฿ຏุ หมโ຋ ขๅึน฼ปຓนลา้ ดับ ฼พไือตอบสนองความตຌองการของตลาด รวมเปถึงการเม຋ หยุดพัฒนาสายพันธຏุของ฼กษตรกรผูຌ฼ลีๅยงปลากัด ท้า฿หຌปัจจุบันพบปลากัดทีไมีรูปร຋างหนຌาตาทีไหลากหลาย ฽ละ฼ชอไื วา຋ ฿นอนาคตจะมีปลากดั รปู รา຋ ง฽ละสสี นั ทไีสวยงามยงิไ ขๅนึ อยา຋ ง฽นน຋ อน วัตถุประสงค์ 1. ฼รียนรຌูความสัมพันธຏระหว຋างปลากัดกับคนเทย การพัฒนาสายพันธຏุต຋างโทไี฾ดด฼ด຋นของ฾ลก ฽ละ การสรຌาง฼สริมจินตนาการหากมกี าร฼พาะพนั ธุຏปลากัดดวຌ ยตน฼อง วิทยากรหรอื หน຋วยงานทีไ฼กไยี วขอຌ ง : - คุณ฽ก຋นพงศ์ บุญถาวร ินักศึกษาปริญญา฼อกี หนว຋ ยงาน : คณะวิทยาศาสตรຏ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ฾ทรศพั ท์ : 082-2952970 อี฼มล์ : [email protected] - คุณนัฐวุฒิ ขนั ทะพล ินักศึกษาปริญญาตรี ชนัๅ ป຃ทีไ ไ ภาควิชาประวัติศาสตรຏี หนว຋ ยงาน : คณะสังคมศาสตรຏ มหาวทิ ยาลยั น฼รศวร ฾ทรศัพท์ : 090-8020557 อ฼ี มล์ : [email protected]

35 อปุ กรณ์ 1. ตวั อย຋างคา้ ศพั ทຏเทยที฼ไ กีไยวขຌองกับปลากัด 2. กระดาษ A4 3. สีเมຌ หรอื สชี อลกຏ 4. บอรดຏ นทิ รรศการทีไ โุ ่ ฽ละ ้ วิธกี ารดา฼นินการ ฽ละขนๅั ตอน 1. วิทยากร฽นะนา้ ตัว ฽ละสไิงทีไจะเดຌ฼รียนรภຌู าย฿นฐานกิจกรรม 2. วิทยากรชักชวนผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรม฼ขຌาส຋ู฼นๅือหา ฼รียนรຌูคุณค຋าของปลากัดทไีมีต຋อสังคมเทย ทัๅง ฼ปຓนปลาทีไสรຌางชืไอ฼สียงระดับ฾ลก รวมเปถึงการสะทຌอนคุณค຋าออกมา฿นรูป฽บบของค้าศัพทຏ เทย ทีไ฿ชຌอย຋ูจนถงึ ปจั จบุ ัน 3. วิทยากร ฼ชืไอม฾ยงน้า฼ขຌาส຋ูประ฼ดในจากปลากัดทีไ รัชกาลทีไ ไ ทรงพระราชทาน฿หຌชาวต຋างชาติ ซึไง฼ปຓนจุด฼รไิมตຌนทไีท้า฿หຌปลากัด฼ปຓนทไีนิยม฿นระดับนานาชาติ น้าเปสู຋฼สຌนทาง ๡การพัฒนา ปรบั ปรงุ สายพันธຏุ๢ ทมไี ีความ฽ปลก ฽ตกตา຋ ง สีสันสวยงามมากยิไงขึนๅ 4. วิทยากร฿หຌผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมทดลองวาดภาพระบายสี ฿นหัวขຌอถຌาหาก฼ปຓน฼กษตรกรผຌู ฼พาะ฼ลๅยี งปลากดั เดຌ อยากพัฒนาสายพันธຏุ฿หຌมรี ปู ร຋าง สสี นั ฽บบ฿ด 5. ฼สรใจสิๅนกิจกรรม วิทยากร฼ปຂด฾อกาส฿หຌผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรมซักถามขຌอสงสัย ก຋อนส຋งต຋อยังฐาน กิจกรรมถัดเป ฼นือๅ หา฽ละขอຌ มูล฼พอืไ ฿ชຌ฿นการอธบิ ายสาหรับวิทยากรประจาฐาน 1. ฼นือๅ หาจาก฾ปส฼ตอรຏนิทรรศการ หมาย฼ลข โุ ่ ฽ละ ้ ประกอบการอธบิ าย 2. ฼นอๅื หาคู຋มือประกอบนทิ รรศการปลากัด นักสຌ฽ู หง຋ สยาม หนาຌ แไ ู โแ ขอຌ สัง฼กต ฽ละขຌอ฼สนอ฽นะ  กิจกรรม ๡ศพั ท์เทย...พูดจาภาษาปลากัด มีวทิ ยากร แ คน ฼พอไื อธิบาย฼รอไื งราวของ ศัพทปຏ ลากัด ฽ละ฼กรดใ ความรຌูดาຌ นประวตั ศิ าสตรຏของปลากัดเทย ฽ละปลากัด฿นตา຋ งประ฼ทศ ฿หຌกบั ผຌู฼ขຌารว຋ มนิทรรศการเดຌฟงั ทา้ ฿หຌฐานนีมๅ ีความรຌ฿ู นมุมมองของวฒั นธรรม฼พมิไ มากขึๅน จากนๅันจึงค຋อยสง຋ ตอ຋ ฿หຌวิทยากรอกี ทา຋ น฿นการชวนคิด ชวนคุย ฽ละวาดภาพระบายสีปลากัด ตามจนิ ตนาการ  กจิ กรรมทีวไ าดภาพระบายสี ๡หากมี฾อกาส฼พาะพนั ธุຏปลากดั ตามจนิ ตนาการ๢ ฼ปຓนการ ฼รยี นรูຌทีไ฼หมาะสมกบั กลุม຋ ฼ดใก ฽ละเดຌรบั ความสน฿จเป฼ปຓนอยา຋ งสูง  ฾ดยภาพรวมถอื ฼ปนຓ ฐานกิจกรรมทีไ฼สรมิ ฿หนຌ ิทรรศการมีความหลากหลายเดຌ฼ปนຓ อย຋างดี

36 ภาพบรรยากาศ กจิ กรรม฼ชิงปฏบิ ตั ิการ ิWorkshop) ไ : ฼กบใ ภาพปลากดั สสี วย ๡คนงาม฼พราะ฽ต຋ง ปลากัดสวย฼พราะภาพถ຋าย๢ ฼ปຓนค้าพูดทีไเม຋น຋า฼กินจริงเปนัก ปลากัด ธรรมดาทไีซๅือมา฼ลีๅยงจะสวยขึๅนทันตาหากถูกบันทึก฼ปຓนภาพถ຋าย ซไึงหลายครๅังภาพถ຋าย฼หล຋านๅีกใสรຌาง รายเดຌ฿หຌ฽ก຋฼จຌาของภาพดຌวย฼ช຋นกนั ฽ต຋กว຋าจะเดຌมาซไงึ รปู สวย โ ฼หล຋านอีๅ าจตຌอง฿ชຌ฼วลา ความอดทน ฽ละ จังหวะทไี฼หมาะ฼จาะลงตัว ฾ดยผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรมจะเดຌร຋วมถ຋ายรูปปลากัดสีสวยหลากสายพันธุຏ ทຌาทาย ความสามารถของคุณวา຋ จะถ຋ายรปู อยา຋ งเร฿หปຌ ลากดั ที฼ไ คลืไอนเหวตลอด฼วลา฿หຌมีความคมชดั มที ว຋ งทา຋ พลๅิว เหวทสไี วยงาม วัตถุประสงค์ 1. ทดลองถา຋ ยภาพปลากดั ทตไี อຌ งอาศยั ความอดทน ฽ละการสงั ฼กตพฤตกิ รรมของปลากัด฿หຌดี วิทยากรหรือหน຋วยงานท฼ีไ กีไยวขอຌ ง : - คณุ พชั รี ชาต฼ิ ผอื ก ฾ทรศัพท์ : 095-242126 อี฼มล์ : [email protected] - คณุ สริ ฼ิ ชษฐ์ พรมรอด ฾ทรศัพท์ : 095-5539552 อี฼มล์ : [email protected]

37 อุปกรณ์ 1. กล຋องเฟถา຋ ยภาพ Light room 2. ฽ทน຋ วางกล຋องเฟ 3. ปลากดั ชนดิ ตา຋ งโ วธิ กี ารดา฼นินการ 1. วิทยากร฽นะน้าตัว 2. วิทยากรกล຋าว฽นะน้า฿นการถ຋ายภาพ ฼ช຋น การ฿ชຌสมาธิ ความอดทน การรอจังหวะ฿นการ ถา຋ ยภาพ รวมเปถงึ ขอຌ ควรปฏบิ ตั ิ ฼ชน຋ การงด฿ชຌ฽สง฽ฟลช หຌาม฼คาะตຌูปลา ฼ปຓนตຌน 3. กิจกรรมพิ฼ศษ ท຋าน฿ดทีไถ຋ายภาพปลากัด฽ลຌว ฽ชรຏลงสไือ฾ซ฼ชียล ฼ช຋น Facebook Instagram ฼พยี ง฾ชวຏ฿หวຌ ทิ ยากรประจ้าฐาน กจใ บั ฉลากชงิ รางวลั เดทຌ ันที ฼นืๅอหา฽ละขຌอมลู ฼พไือ฿ชຌ฿นการอธิบายสาหรบั วิทยากรประจาฐาน แ. ฼นอๅื หาจาก฾ปส฼ตอรຏนิทรรศการ หมาย฼ลข ้ ประกอบการอธิบาย โ. ฼นืๅอหาค຋มู ือประกอบนิทรรศการปลากัด นักสูຌ฽ห຋งสยาม หนาຌ 22 – 27 ขຌอสัง฼กต ฽ละขอຌ ฼สนอ฽นะ  กิจกรรม ๡฼กใบภาพปลากัดสีสวย ฼ปຓนฐานกิจกรรมทไีเดຌรับความสน฿จจากผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรม ฼ปຓนอย຋างมาก ทๅัง฼ดใก วัยร຋ุน ผูຌ฿หญ຋ รวมเปถึงกลุ຋มช຋างภาพมืออาชีพ ทไีมานไังถ຋ายภาพปลากัด อย຋างตัๅง฿จ เด฼ຌ หนใ ถึงความอดทน ฽ละความพยายามของผ฼ຌู ขาຌ ร຋วมกิจกรรม ภาพบรรยากาศ

38 กิจกรรม฼ชงิ ปฏิบัติการ ิWorkshop) 5 : ตกั ปลา฾คย຋ ๡฼กมตักปลา๢ ฼กมทีไคຌุน฼คยกับคนเทย฽ละชาว฾ลกมา฼ปຓน฼วลาชຌานาน ฼กมทไีสนุกสนานทีไมี อุปกรณຏนຌอยชๅิน ทๅังบ຋อปลา ปลา จากนัๅนลงมือตักดຌวยกระดาษชຌอนปลาอันจ็ิว ทไีตຌองอาศัย฼ทคนิคทีไดี จังหวะทไี฼หมาะสม ฽ละความว຋องเวก຋อนทีไกระดาษ฽ผ຋นบาง โ นๅันจะละลายนๅ้าขาดเป จนเม຋สามารถตัก ชຌอนปลาเดຌ ผ฼ูຌ ขาຌ ร຋วมกิจกรรมจะเดຌร຋วมสนุกทຌาทายความสามารถ อวดฝม຃ ือ ฽ละชนๅั ฼ชิงทไีว຋องเวของตัวคุณ฼อง กับกิจกรรมตักปลากัด฽ฟนซี฾ค຋ย ิปลากัดลวดลายปลาคารຏฟี ฽ละถຌาคุณมีความสามารถพอ ปลากัด ฽ฟนซ฾ี คย຋ ตวั นนัๅ จะ฼ปຓนของคุณทนั ที วตั ถปุ ระสงค์ แ. ฼รียนรพຌู ฤตกิ รรมของปลากดั วิทยากรหรือหน຋วยงานทไ฼ี กียไ วขอຌ ง : - คุณภัทรา สัปปຂนันทน์ ฾ทรศพั ท์ : 091-0496063 อี฼มล์ : [email protected] - คุณอธชิ า ฼มฆ฼มืองทอง ฾ทรศัพท์ : 090-1048807 อ฼ี มล์ : [email protected] อปุ กรณ์ 1. ปลากัด฼พศ฼มียจา้ นวนมาก 2. บ຋อนๅา้ พรຌอมนๅา้ สะอาด 3. เมชຌ ຌอนปลา วธิ ีการดา฼นินการ 1. วิทยากร฽นะน้าตวั 2. วิทยากรกลา຋ ว฽นะน้าพฤติกรรมของปลากัด ฽ละวิธีการตกั ปลา ดงั นๅี ปลากดั ทีไ฿ส฿຋ นบ຋อส้าหรับ ตักนๅัน ฼ปนຓ ปลาตัว฼มียทงๅั หมด มนั จงึ เม຋กัดกนั 3. ดวຌ ยน้าๅ ทไี฼ยนใ จากอุณหภูมิของอุทยานการ฼รยี นรทຌู ไีค຋อนขຌาง฼ยในมาก ท้า฿หຌปลา฼คลไอื นทไีนຌอย ซไึง ถือ฼ปຓน฾อกาสทีไดีทีไจะตักปลาเดຌ ฽ต຋฼ทคนิคส้าคัญทไีสุดของการตักปลา คือ การ฼รียนรຌู

39 พฤติกรรมของปลากัด ฽ละรูจຌ กั ประ฼มินอุปกรณຏตักปลาทไปี ระดิษฐຏจากกระดาษสาของตวั ฼องทไี เม຋เดຌ฽ขงใ ฽รงมาก 4. การ฼ลือกปลากัดทีไนไิง มี฾อกาส฿นการจับเดຌมากว຋าปลากัดทีไคึกมาก ว຋ายนๅ้า฼รใวมาก ฼มืไอ฼ลือก ปลากัดทไีตຌองการเดຌ฽ลຌว กใค຋อยโ฼อากระชอนตຌอน฽ลຌวชຌอน฿ตຌตัวปลา คาด฼ดาการ฼คลไือนทีไ ของปลา฽ลวຌ ค຋อยโยกกระชอนขนึๅ อยา຋ งชาຌ โ ฾อกาสทจไี ะจับปลากัดเดຌจะมสี งู ขนๅึ 5. สๅินสุดกจิ กรรม ขຌอสงั ฼กต ฽ละขอຌ ฼สนอ฽นะ  กิจกรรม ๡ตักปลา฾ค຋ย ฼ปຓนฐานกิจกรรมทไีเดຌรับความสน฿จจากกลุ຋มวัยรุ຋น ฽ละกลุ຋มผຌูปกครอง ฼ปนງ อย຋างมาก มคี วามอดทน฽ละ฿จ฼ยใน฿นการค຋อยโตอຌ น คอ຋ ยโยกปลา฼ขาຌ สูข຋ ัน ภาพบรรยากาศ

40 ผลการดา฼นินนิทรรศการปลากัด นกั สูຌ฽ห຋งสยาม การวิ฼คราะหผ์ ลการดา฼นินงาน ปญั หา อุปสรรค฽ละการ฽กຌเข ขຌอ฼ด຋น 1. ๡หัวขຌอของนิทรรศการ๢ เดຌรับความสน฿จจากผຌูทไีรับทราบข຋าวการประชาสัมพันธຏหรือผຌูทีไ ฼ขຌามา฿ชบຌ ริการ฿นอุทยานการ฼รียนรูຌ TK park ฼ปนຓ อยา຋ งมาก ส຋งผลถึงยอดผ฼ูຌ ขาຌ รว຋ มกจิ กรรม ฽ละบรรยากาศภาย฿นนิทรรศการทไคี ึกคกั ตลอด฼วลา 2. ๡หัวขຌอของนิทรรศการ๢ ฼ขຌากับบริบทของคนเทยทไัวทุกภาค สามารถหาผຌูรูຌ รวมถึง ตัวอย຋าง฿นทຌองถไินเดຌเม຋ยาก฼กินเป จึงมีความ฼หมาะสม฿นการส຋งต຋อ฼นๅือหาเปยังหน຋วยงาน อืไน โ 3. ๡ภาคสี นบั สนนุ ๢ ฽ละ ๡วทิ ยากร๢ ฼ปຓนจุด฽ขใงของนิทรรศการ ทัๅง฿นสว຋ นของ฼กษตรกรรม ฽ละ฼ชิงพาณิชย์ ซึไงเดຌ฼จຌาของฟารຏมมา฼ปຓนวิทยากร฽ละน้าปลากัดมาจัด฽สดง ฽ละส຋วน ฼นอๅื หา฼ชงิ วชิ าการ ซึไงเดนຌ กั วิชาการประมงทมีไ ีความ฼ชียวชาญ฼รไืองปลากัด฽ละปลาสวยงาม รวมถึงนิสิตจากคณะประมง มหาวิทยาลัย฼กษตรศาสตรຏ มา฼ปຓนวิทยากร฿นนทิ รรศการ การ นา้ ฼สนอ฽ละการ฿หຌขຌอมูล฽กผ຋ ู฼ຌ ขาຌ รว຋ มกจิ กรรมจึงมคี รบถຌวน฿นทุกดาຌ น 4. ๡ฐานกิจกรรมหลกั ๢ ทงๅั โ สปั ดาหຏมีการรຌอย฼รยี ง฼นๅือหา฼ปຓนอยา຋ งด฽ี ละครอบคลุม฼นๅือหาทไี ตຌองการสไอื สาร 5. ๡ฐานกิจกรรม Workshop๢ ทัๅง 2 สัปดาหຏเดຌรับการตอบรับจากผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรม฼ปຓน อย຋างดี ฼นไืองจากมรี ปู ฽บบทไนี ຋าสน฿จ ฽ละมีของรางวัลทดีไ งึ ดดู ผຌ฼ู ขาຌ รว຋ มกจิ กรรม 6. ๡ของรางวัลจากการทา฼อกสารคาถามอย຋างง຋ายประกอบกิจกรรม๢ ฿นหัวขຌอของ นิทรรศการนๅี ิ฾ปสการຏดรูปปลากัดี สรຌาง฽รงกระตຌุน฿หຌผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมสน฿จทีไจะหา ความรูຌจากวิทยากร ฽ละ฾ปส฼ตอรนຏ ทิ รรศการ฿นรปู ฽บบ฾รลอัพเด฼ຌ ปຓนอย຋างดี 7. ๡การ฼ปຂดพืๅนทีสาหรับขายปลากัด๢ นอกจากสรຌางความสัมพันธຏทไีดีระหว຋างอุทยานการ ฼รียนรຌู TK park ฽ละภาคีสนับสนนุ ยังช຋วยสราຌ งบรรยากาศทีไคึกคัก฿หຌ฽ก຋นิทรรศการเดຌ฼ปຓน อยา຋ งดี

41 ขอຌ ดຌอย 1. รูป฽บบการดา฼นินกิจกรรมฐานทีไ 3 ๡ศัพท์เทย...พูดจาภาษาปลากัด๢ ทไีออก฽บบเวຌเม຋ ฼หมาะสมกบั กล຋ุมผ฼ูຌ ขຌาร຋วมกจิ กรรม จึงตຌองมีการ฼ปลไียน฽ปลงรูป฽บบ฿นการด้า฼นนิ กิจกรรม ฽ละประ฼ดในการ฼รียนรูຌ จากการสงั ฼กต฼มืไอปรับ฼ปลไียนรปู ฽บบกิจกรรม฽ลຌวท้า฿หຌการ฼รียนรຌู ทไี฼กิดขๅึนมีความสนุกสนานมากขึๅนกว຋ารูป฽บบ฼ดิม ประ฼ดในทไีเดຌ฼รียนรูຌอาจจะเม຋฿ช຋ประ฼ดใน ฽รกทีทไ ีมงานตๅังเวຌ ฽ตป຋ ระ฼ดในการ฼รียนรู฿ຌ หมท຋ ไ฼ี กดิ ขึนๅ กใ฼ปนຓ สไิงทนีไ า຋ สน฿จ 2. ฼กม ๡จิๆกซอว์ปลากัด๢ ฿นฐานกิจกรรมทไี แ ๡ปลากัด นักสຌู฽ห຋งสยาม๢ เดຌรับความสน฿จ นຌอยกว຋าทไีคาดการณຏเวຌ ฼นืไองปัจจัย฾ดยรอบ ฼ช຋น ความสวยงามของปลากัดทไีน้ามาจัด฽สดง ฿นฐานกิจกรรมทีไ฽ย຋งความน຋า฿จของ฼กม หรือ ทักษะการสืไอสารของวิทยากร฿นสว຋ นของ฼กม ซึงไ เม຋สามารถ฾นมຌ นาຌ วผຌ฼ู ขຌาร຋วมกจิ กรรม฼ขຌามารว຋ ม฼ล຋น฼กมเดຌมากพอ 3. Workshop ตักปลา฾ค຋ย ิสัปดาหຏทไี โี เดຌรับความสน฿จจากผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรม฼ปຓนอย຋าง มากจนผຌู฼ขຌาร຋วมกิจกรรมส຋วน฿หญ຋ตๅัง฿จ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมนๅีก຋อนฐานกิจกรรมหลัก จึงตຌองมี การ฽กຌเขปัญหา฾ดยการ฿หຌผูຌ฼ขຌาร຋วมกิจกรรมตຌอง฼ขຌา฼รียนรูຌ฿นฐานกิจกรรมหลัก ิแูใี ทัๅงหมดก຋อน ฾ดยฐานกิจกรรมหลัก฽ต຋ละฐานจะท้าการ฽สตมป์ตราประทับ฿หຌ หลังจากนัๅน ผຌ฼ู ขຌารว຋ มกิจกรรมจึงจะมสี ิทธ่ิตักปลา฾ค຋ย ซไึงวธิ ีนๅีสามารถทา้ ฿หຌผ฼ຌู ขຌารว຋ มกิจกรรมตอຌ ง฼ขຌาร຋วม ฼ลน຋ กม ๡จิกๆ ซอวຏปลากัด๢ เดมຌ ากขึนๅ ดวຌ ย ขຌอ฼สนอ฽นะ 1. ความหลากหลายของสายพันธຏุปลากัดทไีน้ามาจัด฽สดงมีความส้าคัญ฼ปຓนอย຋างมาก นอก฼หนอื จากจะ฼ปຓนสืไอท฿ีไ หຌความรูຌ฼ชิงวิชาการ ยัง฼ปຓนส຋วนทไีดึงดูดความสน฿จของผู฼ຌ ขຌาร຋วม กิจกรรมเดดຌ ี 2. หากมกี ารน้าเป฿ชຌจัดยงั พืๅนทไอี นไื โ การ฼ชิญหน຋วยงานภาคที ีไ฼ปຓน฼จຌาของฟารຏม฽ละหนว຋ ยงาน ทไีรับผิดชอบ฼ชิงวิชาการ ฼ช຋น หน຋วยงาน฿นสังกัดกรมประมง มาร຋วมงานเดຌจะท้า฿หຌ นทิ รรศการมีความสมบรู ณຏ฿นทุกมิติมากยิไงขๅนึ 3. ของรางวัลทีไมีความ฼กีไยวขຌองกับหัวขຌอนิทรรศการสามารถกระตุຌนการ฼รียนรຌูของผูຌ฼ขຌาร຋วม กิจกรรมเดຌมากยิไงขนึๅ 4. การ฼ปຂด฾อกาส฿หຌหน຋วยงานภาคีทไี฼ชิญมาเดຌมีพๅืนทไี฿นการออกรຌาน สามารถช຋วย฿หຌ นิทรรศการมคี วามหลากหลาย฽ละสราຌ งบรรยากาศ฿หคຌ ึกคักเดมຌ ากขนึๅ