สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน z zz
z zz การนอนหลบั เป็นส่ิงทค่ี นส่วนใหญม่ ักไมค่ อ่ ยให้ความสำคญั เพราะคดิ วา่ เปน็ แคก่ จิ กรรมอยา่ งหน่ึงในชีวติ ประจำวัน จึงทุ่มเวลาให้กบั การทำงานหรือกิจกรรมอยา่ งอ่ืน จนลมื การพกั ผ่อนให้เพยี งพอตอ่ วัน ซ่งึ ความจรงิ แลว้ สขุ ภาพการนอนเปน็ ส่ิงสำคญั ยิง่ และเปน็ ตัวกำหนดสขุ ภาพของเรา
การนอนคือการพักผ่อนที่ดีที่สุด สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน เพราะการนอนหลบั คอื สภาวะทร่ี า งกายตดั การรบั รตู อ สง่ิ แวดลอ มและหยดุ การเคลอ่ื นท่ี คนเราใชเวลา 1 ใน 3 ของวนั ไปกบั การนอน ชวงเวลาที่นอนนั้นรางกายจะซอมแซมเซลลผิวหนังหรืออวัยวะที่สึกหรอ และยังชวยปรับสมดุลฮอรโมนของรางกายดวย รวมถึงยังมีสารสำคัญตางๆ หลง่ั ออกมาตอนนอนเพอ่ื ดแู ลสขุ ภาพรา งกายและผวิ พรรณ เชน โกรทฮอรโ มน (Growth hormone) และสารเมลาโทนนิ (Melatonin) ซง่ึ เปน สารทม่ี บี ทบาท สำคญั หลายอยา ง เชน ชว ยลดอตั ราการเตน ของหวั ใจและความดนั โลหติ และ ที่สำคัญสารนีย้ งั มีหนา ที่ควบคุมการนอนหลบั อีกดว ย ฉะนน้ั ถา เราพกั ผอ นไมเ พยี งพอกจ็ ะลดประสทิ ธภิ าพการทำงานของรา งกาย และสงผลเสยี หลายประการ
ถ้านอนไม่พอ... โรคอ้วนถามหา หากนอนพักผอนไมเพียงพอ รางกายจะ ผลิตสารเลปติน (Leptin) นอยลง ทำให เรามีความอยากอาหารเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ ของหวานและของมัน ยิ่งไปกวานั้นหาก นอนนอ ยเพยี งแคว นั ละ 4 ชว่ั โมง รา งกาย จะผลิตฮอรโมนที่จำเปนในการควบคุม ปริมาณกลามเนื้อและไขมันนอยลงสงผล ใหร า งกายสะสมไขมนั มากขน้ึ เกดิ ความอว น ตามมาในท่ีสดุ ภูมิคุ้มกนั อ่อนแอ หากเรานอนไมพอก็จะทำใหป ราการ ตา นเชื้อโรค เชน ไวรสั หรอื แบคทีเรีย ออ นแอลงดว ย เพราะระบบภมู คิ มุ กนั ในรางกายจะลดลงตาม ที่พบเห็น ไดบ อ ยคอื อาการเปน หวดั หรอื ภมู แิ พ ความจำแย่ การนอนไมพ อสง ผลตอ ระบบประสาท และความจำอยา งมาก เพราะอวยั วะ สำคัญในสมองอยาง ฮิปโปแคมปส (Hippocampus) จะทำหนา ทถ่ี า ยโอน ขอมูลที่เรียนรูในระหวางวันเขาสู ความทรงจำระยะยาว ซง่ึ ฮปิ โปแคมปส จะทำงานตอนท่ีเรานอนหลบั เทา นนั้
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน อารมณแ์ ปรปรวน การนอนไมพ อสง ผลใหจ ติ ใจไมส ดชน่ื จึงทำใหเกิดความเครียดไดงาย และ อารมณข น้ึ ลงไดโ ดยไมม เี หตผุ ล อกี ทง้ั ยังมอี าการงว งนอนอยูตลอดเวลา ผิวเห่ยี ว โกรทฮอรโ มนทชี่ ว ยซอมแซมสว นทีส่ กึ หรอ ในรางกาย และสารเมลาโทนินที่มีบทบาท ในการปกปองเซลลผิวหนังจากสารอนุมูล อิสระตางๆ จะถูกสรางมากที่สุดในเวลา กลางคืนขณะเรานอนหลับหาก อดนอน หรือนอนไมพอจะสงผลใหผิวหนังเหี่ยว หยอ นคลอ ย และเกดิ การอกั เสบหรอื ภมู แิ พ ของผิวหนงั ไดงายขึน้ สมรรถภาพทางเพศเสือ่ ม การนอนหลับไมเพียงพอ จะมีผลตอ กระบวนการสรา งฮอรโ มนเทสโทสเทอโรน ใหต่ำลงในผูชาย ซึ่งจะสงผลใหความ ตองการทางเพศลดต่ำลงดวย
z นอนให้สุขภาพดี ต้องนอนหลับสนิทด้วย z จำนวนชว่ั โมงการนอนไมไ่ ดส้ ำคญั เสมอไป z ถึงแม้เราจะนอนเยอะแต่หากนอนหลับ ไม่สนิทหรือหลับๆ ตื่นๆ ก็ไม่เป็นผลดีต่อ สขุ ภาพ จะสง่ ผลทำใหว้ นั ตอ่ ๆ มา งว่ งนอน ออ่ นเพลยี ขาดสมาธิ Sleep งีบระหว่างวัน รู้ไหมว่า การงีบวันละ 5-10 นาที ในภาวะหลบั สนทิ จะคนื ความสดชน่ื ให้รา่ งกายทันทเี มื่อตื่นนอน
ทำอย่างไรหากนอนไม่หลับ สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน อาการนอนไมหลับหรือหลับไมสนิทเกิดจากรางกาย จิตใจและพฤติกรรม ของเราเอง ลองสังเกตวาตัวเรามีพฤติกรรมตามนี้หรือไม • เล่นโทรศัพท์มือถือก่อนนอน เพลินจนเกินเวลาเข้านอน • ดูทีวีที่กระตุ้นความตื่นเต้นมากเกินควรก่อนนอน เช่น หนังผี หนังสงคราม เป็นต้น • ดื่มคาเฟอีนก่อนนอน เช่น กาแฟ หรือชา • วิตกกังวลเรื่องต่างๆ • ไม่ออกกำลังกาย อย่าติดยานอนหลับ zz การพง่ึ ยานอนหลบั เปน ระยะเวลานานถอื เปน สง่ิ อันตรายมาก เพราะการติดยานอนหลับนั้น z เลกิ ยากและอาจพลง้ั เผลอทานมากถงึ แกช วี ติ ได หนทางที่ดีที่สุดคือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ใหนอนหลับเปนปกติใหได
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน 4 งดดื่มคาเฟอีนกอนนอน เปลี่ยนเปนชาคาโมมายลหรือนมอุนๆ หากรูสึกหิวใหทานของวางยามดึกที่ชวยใหนอนหลับสบายไดแก กลว ย มนั เทศ เผอื ก แครกเกอร ขนมปง โฮลวตี และโฮลเกรนตา งๆ ซง่ึ ชว ยกระตนุ ใหร า งกายผลติ สารเซโรโทนนิ (Serotonin) ทช่ี ว ย ควบคุมการนอนหลับใหพักผอนสบาย 5 ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เชน การวิ่งจะชวย คลายความเครียดในรางกายไดดี เวลาที่ดี ที่สุดในการออกกำลังกายคือชวงบาย หรือ กอ นการเขา นอน 4 ชว่ั โมง หากออกกำลงั กาย ไดเ ปน ประจำจะทำใหน อนหลบั ไดด ไี มจ ำเปน ตอ งพง่ึ ยาใดๆ
โรคแห่งการนอนที่ต้องระวัง เช็คสุขภาพการนอนดู หากเขาขายอาการเหลานี้ ควรพบแพทย โรคนอนไมห่ ลบั เรอ้ื รงั หากนำวธิ ชี ว ยใหน อนหลบั ไปปฏบิ ตั แิ ลว ไมไ ดผ ล และยังคงมีอาการนอนไมหลับ 1 เดือนขึ้นไป ควรปรกึ ษาแพทย โรคลมหลับ คือมอี าการงว งนอนตลอดเวลา ท่ีไมเ กี่ยวกับการอดนอนหรอื ทานมากเกนิ แลว งวงนอน โดยผูที่เปนจะสามารถงวงนอนโดยไมเลือกสถานที่ แมแตขณะขับรถ เขา ครวั ซง่ึ อนั ตราย หรอื มอี าการนอนหลบั มากผดิ ปกติ เชน เกนิ กวา 10 ชว่ั โมง หรือนอนไดทั้งวัน นอกจากนี้ยังมีอาการรวม เชน ขี้ลืม ซึมเศรา ขาดสมาธิ มกั เกิดภาวะขยับตัวไมไ ดขณะกำลังจะต่ืน สาเหตขุ องโรคนยี้ งั ไมท ราบแนชดั แตเ ปน โรคท่มี คี วามผดิ ปกตขิ องสมองที่ z zควบคุมการหลบั และตนื่ โดยมีการหลบั แทรกเขา มาในขณะทย่ี ังตน่ื อยู z
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน โรคหยดุ หายใจขณะหลบั ใครที่ไมไ ดน อนดกึ หรอื อดนอน แตตน่ื มาแลว รสู ึกไมส ดชนื่ เหมอื นไมไดนอนท้ังคืน ชวงบายก็ออนเพลีย งวงนอนโดยไมรูสาเหตุ ใหระวังโรคการหายใจที่ผิดปกติ ขณะหลบั (Sleep Related Breathing Disorders) ผเู ปน โรคนม้ี กั ไมร ตู วั โดยจะ มอี าการหยดุ หายใจขณะหลบั ชวงเวลาส้ันๆ ปจจัยเส่ียงอื่นๆ นอกเหนอื จากลกั ษณะอาการทวี่ า มาคือ • นอนกรน • มีอาการสะดุงผวากลางดกึ หรอื หายใจแรงเหมือนขาดอากาศหลังจากหยุดหายใจ • อาการผอี ำบอ ย (ขยบั เขยื้อนรางกายไมไ ดข ณะกำลงั รสู กึ ตัวต่ืน) • ความดันโลหติ สงู โดยหาสาเหตไุ ดไมชัดเจน หากสงสัยวาอาจมภี าวะหยุดหายใจขณะหลบั ใหรบี พบแพทย อยารอชา เพราะอาจสง ผลกระทบตอ สุขภาพในระยะยาว
สุขภาพ จดั พมิ พแ ละเผยแพรโ ดย การนอน SOOK PUBLISHING สำคัญไฉน เรยี บเรยี งขอ มลู บางสว นจาก • หนงั สอื 3 อ.: อาหาร ออกกำลงั กาย อารมณ z zz โดย สำนกั งานสง เสรมิ สขุ ภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ และสำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) • เวบ็ ไซตศ นู ยน ทิ ราเวช โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ www.sleepcenterchula.org • บทความการนอนเพอ่ื ชะลอวยั และเพอ่ื สขุ ภาพ เวบ็ ไซตม หาวทิ ยาลยั มหดิ ล คณะเภสชั ศาสตร http://www.pharmacy. mahidol.ac.th/th/knowledge/article/118/ การนอนเพอ่ื ชะลอวยั และเพอ่ื สขุ ภาพ • บทความการนอนหลบั พกั ผอ น เวบ็ ไซต มลู นธิ หิ มอชาวบา น https://www.doctor.or.th/ article/detail/4692 สามารถสบื คน ขอ มลู และหนงั สอื เพม่ิ เตมิ ไดท ห่ี อ งสรา งปญ ญา ศนู ยเ รยี นรสู ขุ ภาวะ สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) หรอื ดาวนโ หลดไดท แ่ี อปพลเิ คชนั SOOK Library และ resource.thaihealth.or.th โทร. 02-343-1500 กด 3
Search
Read the Text Version
- 1 - 12
Pages: