กาพย์เห่เรือ บทชมนก

กาพย์เห่เรือ กาพย์เห่ชมนก พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศ

คำนำ หนังสือออนไลน์ (e-book) จัดทำขึ้น เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชาภาษาไทย ที่ให้ความรู้ ในเรื่อง กาพย์เห่ชมนก เกี่ยวกับการพรรณนา ชมนกระหว่างการเดินทางและความคิดถึงคนรัก ของผู้แต่ง เพื่อให้ผู้อ่านได้ศึกษาอย่างเข้าใจ และเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ต่อไป ผู้จัดทำ

สารบัญ หน้า หัวข้อ 1 13 กาพย์เห่เรือ บทชมนก 16 คุณค่าทางวรรณคดี 17 ความน่าสนใจของบทเห่ชมนก 18 อ้างอิง ผู้จัดทำ

1 กาพย์เห่เรือ กาพย์เห่ชมนก โคลง รอนรอนสุริยโอ้ อัสดง เรื่อยเรื่อยลับเมรุลง ค่ำแล้ว รอนรอนจิตจำนง นุชพี่ เพียงแม่ เรื่อยเรื่อยเรียมคอยแก้ว คลับคล้ายเรียมเหลียว กาพย์ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน ทิพากรจะตกต่ำ สนธยาจะใกล้ค่ำ คำนึงหน้าเจ้าตาตรู เมื่อดวงอาทิตย์ตกดิน เจ้าฟ้ากุ้งก็คิดถึงนาง อันเป็นที่รัก เห็นสิ่งใดก็เหลียวมอง เพราะคิดว่า เป็นนาง

2 กาพย์ เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปทั้งหมู่ ตัวเดียวมาพลัดคู่ เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย เจ้าฟ้ากุ้งเห็นนกบินมาเป็นฝูง และมีเพียง ตัวเดียวบินแยกออกมาจากฝูง ท่านจึงเปรียบ ว่าตัวเองเหมือนนกตัวนั้น ที่ต้องแยกห่างจาก คนรัก

3 นกสร้อยทอง มีขนาดลำตัวยาวประมาณ 30 เซนติเมตร ขนทั่วตัวสีดำ เหลือบเขียวและม่วงเงาๆ ปากสีแดงส้ม มีเหนียงสีเหลืองสด อยู่ที่ใต้ตาทั้งสองข้างและทั่วท้ายทอย กาพย์ เห็นฝูงยูงรำฟ้อน คิดบังอรร่อนรำกราย สร้อยทองย่องเยื้องชาย เหมือนสายสวาทนาดนวยจร นกยูงเป็นนกที่มีสีสันสวยงาม มีงอนเป็นพู่สี ขาวชี้ตรงอยู่บนหัว อกขนสีน้ำเงิน ปีกและหางสี เขียวและเหลือง มีลายที่หางเรียกว่าแววมยุรา นกยูง

4 นกสาลิกา กาพย์ ชมกันอยู่สู่สมสมร ห่อนเห็นเจ้าเศร้าใจครวญ สาลิกามาตามคู่ แต่พี่นี้อาวรณ์ สาลิกาเป็นนกในวงศ์เอี้ยงและนกกิ้งโครง พบบ่อย ในธรรมชาติ มักเรียกว่า “นกเอี้ยง” มีขนาดประมาณ 38 เซนติเมตร มีปากยาวหนา สีแดงสด หัวโต ลำตัว อวบหนา ปีกกว้าง สั้น หางยาว ชอบส่งเสียงร้อง โดยเฉพาะช่วงกลางคืน เพราะแย่งอาหารกัน

5 นกนางนวล กาพย์ นางนวลนวลน่ารัก ไม่นวลพักตร์เหมือนทรามสงวน แก้วพี่นี้สุดนวล ดั่งนางฟ้าหน้าใยยอง นางนวลเป็นนกวงศ์นกนางนวล มีขนาดยาว ประมาณ 46 เซนติเมตร มีปีกกว้างใหญ่แข็งแรง ปากใหญ่ปลายงุ้ม ขนปกคลุมลำตัวสีขาว ปลายปีก มีสีดำและมีจุดกลมสีขาวที่ขอบปีกด้านหน้า ที่ด้าน ท้ายหูมีจุดใหญ่สีดำ ตามีสีขาวและปากสีแดงสด

6 นกแก้ว กาพย์ จับไม้เรียงเคียงคู่สอง รับขวัญน้องต้องมือเบา นกแก้วแจ้วแจ่มเสียง เหมือนพี่นี้ประคอง นกแก้วในเมืองไทยพบนกแก้วอยู่ 2 ชนิด คือ นกแก้วโม่งและนกแก้วหัวแพร ทั้งสองชนิดมีลำตัว สีเขียว ตัวผู้มีแถบดำรอบคอ ด้านล่างสีเหลือง อมเขียว หน้าและหัวมีสีชมพูสด ปีกมีแถบสีแดง

7 ไก่ฟ้า กาพย์ ไก่ฟ้ามาตัวเดียว เดินท่องเที่ยวเลี้ยวเหลี่ยมเขา เหมือนพรากจากนงเยาว์ เปล่าใจเปลี่ยวเหลียวหานาง ไก่ฟ้าเป็นนกที่ชอบอยู่กันเป็นฝูง โดยมีตัวผู้ตัวเดียว และมีตัวเมียหลายๆ ตัว ไก่ฟ้ามีมากมายหลายชนิด เช่น ไก่ฟ้าพญาลอ หน้าสีแดง ไก่ฟ้าหน้าเขียวและไก่ฟ้าหลัง ขาว โดยเฉพาะไก่ฟ้าพญาลอนั้น เวลาเกี้ยวพาราสีตัวผู้จะ ยืดเหนียงยาว เพื่อให้ดูสวยงามและดึงดูดใจตัวเมีย

8 นกแขกเต้า กาพย์ แขกเต้าเคล้าคู่เคียง เรียงจับไม้ไซ้ปีกหาง เรียมคะนึงถึงเอวบาง เคยแนบข้างร้างแรมนาน นกแขกเต้าเป็นนกในวงศ์นกแก้วขนาดกลาง ขนาดตัว 36 เซนติเมตร ตัวผู้นั้น ส่วนหัว แก้ม และใต้คางจะมีสีเทา อมแดงจางๆ ขนหางคู่กลางยาว ปากงุ้มสีแดง ปลายจงอย ปากมีสีเหลืองเล็กน้อย ชอบกินลูกไม้ป่า ผลไม้ เมล็ดพืช

นกดุเหว่า 9 กาพย์ ดุเหว่าเจ่าจับร้อง สนั่นก้องซ้องเสียงหวาน ไพเราะเพราะกังวาน ปานเสียงน้องร้องสั่งชาย นกดุเหว่าเป็นนกที่มีนิสัยดุร้าย มักปักหลักแหล่งอยู่ นานๆ ไม่ชอบย้ายถิ่นที่อยู่ มีความยาวลำตัวประมาณ 45 เซนติเมตร ลำตัวเพรียวยาวตาสีแดงเพลิง และมีเท้า ที่สามารถจับกิ่งไม้ได้รอบ ส่วนตัวผู้จะมีสีดำตลอดทั้งตัว ส่วนตัวเมียมีลำตัวสีน้ำตาลแก่

10 นกโนรี กาพย์ เหมือนช่างฉลาดวาดแต้มลาย ห่มตาดพรายกรายกรมา โนรีสีปานชาด ไม่เท่าเจ้าโฉมฉาย นกโนรีพจนานุกรมให้นิยามว่าคือนกปากขอในวงศ์ Loriidae คล้ายนกแก้ว ชาวต่างชาติเรียก “โลรี่” (Lory) คนไทยเรียกเพี้ยนเป็น “โนรี” ลักษณะทั่วไปที่ ทำให้นกโนรีมีความโดดเด่น คือขนส่วนใหญ่เป็นสีแดง ยกเว้นปีกปลายหาง ที่มีสีเขียวเข้มแซมสลับดำ

11 นกสัตวา กาพย์ สัตวาน่าเอ็นดู คอยหาคู่อยู่เอกา เหมือนพี่ที่จากมา ครวญหาเจ้าเศร้าเสียใจ นกสัตวาเป็นนกแก้วที่มีถิ่นกำเนิดในออสเตรเลีย และนิวกินี มีสีสันมหัศจรรย์ที่สุดในโลก เพราะนกตัวผู้ และนกตัวเมียมีสีสันแตกต่างกันมาก ตัวผู้มีสีเขียวสด เกือบทั้งตัว ยกเว้นขอบปีก ขนปลายปีกและหางมี สีน้ำเงินสด ใต้ปีกเป็นสีแดงสด ตัวเมียมีสีแดงเข้มเกือบ ทั้งตัว แต่ขอบปีกและปลายปีกเป็นสีน้ำเงิน

12 กาพย์ บ้างชมกันขันเพรียกไพร ล้วนหลากหลายมากภาษา ปักษีมีหลายพรรณ ยิ่งฟังวังเวงใจ นกนั้นมีหลายสายพันธุ์ ต่างส่งเสียงร้องเจื้อยแจ้ว ยิ่งได้ฟังยิ่งวังเวงใจ ทำให้เจ้าฟ้ากุ้งคิดถึงนางผู้เป็น ที่รัก

13 คุณค่าทางวรรณคดี คุณค่าด้านเนื้อหา กล่าวถึงนกหลายชนิดที่ต่างก็บินกลับรังในยามเย็น แสดงให้เห็นถึงธรรมชาติของนกที่มักอยู่เป็นคู่ เมื่อกวีเห็นจึง นำมาเปรียบเทียบกับตนที่ต้องจากนางผู้เป็นที่รัก ทำให้ คิดถึงนางมากยิ่งขึ้น ตัวอย่าง เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปทั้งหมู่ ตัวเดียวมาพลัดคู่ เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย

14 คุณค่าทางวรรณคดี คุณค่าด้านวรรณศิลป์ การซ้ำคำ เป็นการใช้ภาษาสร้างสุนทรียภาพให้เกิดขึ้น ในด้านภาพ โดยการใช้คำเดียวกัน แทรกไปเป็นระยะๆ ตัวอย่าง รอนรอนสุริยโอ้ อัสดง เรื่อยเรื่อยลับเมรุลง ค่ำแล้ว รอนรอนจิตจำนง นุชพี่ เพียงแม่ เรื่อยเรื่อยเรียมคอยแก้ว คลับคล้ายเรียมเหลียว

15 คุณค่าทางวรรณคดี คุณค่าด้านสังคม สะท้อนขนบธรรมเนียมประเพณีของคนไทย แสดงให้ เห็นถึงการแต่งกายของสตรีไทยในอดีต ที่นิยมใช้ผ้าสไบห่ม คลุมไหล่ ซึ่งทำด้วยผ้าที่ทอด้วยไหมควบกับทองแล่งหรือเงิน แล่ง แบบผ้าทองผ้าเงิน คนที่สวมใส่ต้องเป็นผู้มี ยศมีศักดิ์ มีเชื้อสายตระกูลสูง ตัวอย่าง โนรีสีปานชาด เหมือนช่างฉลาดวาดแต้มลาย ไม่เท่าเจ้าโฉมฉาย ห่มตาดพรายกรายกรมา

ความน่าสนใจของเห่ชมนก 16 วศิน แก้วใจดี ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 12 มีการใช้คำซ้ำในการแต่งเพื่อความสละสลวยของประโยคและย้ำคำนั้นๆ ใช้คำ อุปลักษณ์สื่อถึงลักษณะของนกแต่ละชนิดที่เห็น มีการเปรียบเปรยถึงผู้หญิงที่เขารัก ใช้อุปมาโวหารเปรียบเทียบเมื่อเห็นนกแต่ละชนิดได้เป็นเรื่องราวของเขากับหญิงผู้นั้น มีการใช้คำที่ง่ายต่อการอ่านและคำที่มีความไพเราะโดยการมีสัมผัสนอก ใน สระ อักษร อยู่ในกาพย์เห่เรือทำให้ยิ่งฟังแล้วยิ่งเข้าใจยิ่งเสนาะหู ไอริณ รณเกียรติ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 15 ระบบนิเวศที่อยู่รวมกันได้อย่างเป็นสุขทั้งคน ปลา ไม้ นก และสัตว์ต่างๆ เป็น เมืองในอุดมคติที่สวยงาม การเดินทางจะไม่น่าเบื่อถ้าสามารถเขียนคำประพันธ์หรือ บันทึกการเดินทางเพื่อให้ผู้อื่นได้อ่าน ศิริลักษณ์ แตงเล็ก ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 17 แสดงให้เห็นถึงขนบธรรมเนียมประเพณี เช่น ประเพณีการแต่งกาย เป็นต้น ผู้หญิง นิยมไว้ผมยาวประบ่าและเก็บไรที่ถอนผมออกเป็นวงกลม การบอกเวลานิยมใช้กลองหรือ ฆ้องเป็นเครื่องบอกเวลา ชุติมา จิตตะ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 22 เป็นบทประพันธ์ที่สามารถใช้ภาษาสื่อสารออกมาได้อย่างดี ทำให้ผู้อ่านสามารถนึก ภาพในขณะที่อ่านบทประพันธ์ได้อย่างง่ายดาย โดดเด่นมากในด้านพรรณนาโวหาร สามารถนึกภาพนกแต่ละชนิดได้อย่างชัดเจนจากการอ่าน กัญญาณัฐ จูมณีย์ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 23 เเสดงให้เห็นถึงการใช้ชีวิตของคนในสมัยก่อน ที่มีการเดินทางซึ่งเป็นการเดินทางที่ มีระยะเวลานานเเละยังไม่มีเทคโนโลยีต่างๆ ขณะเดินทาง จึงทำให้คนเกิดความสนใจ ธรรมชาติรอบข้างมากขึ้น ปวีณ์นุช แสงสุวรรณ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 24 การเดินทางของคนสมัยก่อนถึงแม้ว่ามันจะนานหรือลำบากก็ไม่ได้ทำให้การเดินทาง นั้นเป็นสิ่งที่น่าเบื่อเลย เพราะระหว่างการเดินทางมีธรรมชาติทิวทัศน์ที่อุดมสมบูรณ์ให้ได้ ชม ให้ได้นึกถึงคนที่เรารักตลอดการเดินทาง จึงทำให้การเดินทางของคนสมัยนั้นสนุก สนานเเละน่าสนใจมาก

17 ผู้จัดทำ วศิน แก้วใจดี ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 12 (ความรับผิดชอบ : จัดทำรูปเล่ม) ไอริณ รณเกียรติ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 15 (ความรับผิดชอบ : หาข้อมูลทั้งหมด) ศิริลักษณ์ แตงเล็ก ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 17 (ความรับผิดชอบ : หาข้อมูลทั้งหมด) ชุติมา จิตตะ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 22 (ความรับผิดชอบ : จัดทำรูปเล่ม) กัญญาณัฐ จูมณีย์ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 23 (ความรับผิดชอบ : จัดเรียงข้อมูลสำหรับทำรูปเล่ม) ปวีณ์นุช แสงสุวรรณ ชั้นม.6 เอกศิลปะการแสดง เลขที่ 24 (ความรับผิดชอบ : จัดเรียงข้อมูลสำหรับทำรูปเล่ม)

18 อ้างอิง https://images.app.goo.gl/Zvz3DffrKaj9FDEd6 https://wewantknowless.wordpress.com/2014/02/12/กาพย์ เห่เรือ-ตอน-ชมนก/ https://images.app.goo.gl/zjbbwBm2MHYwqZoz5 https://images.app.goo.gl/vBK1Eg2AyjwbSYfB7 https://pin.it/5wUkCQJ https://images.app.goo.gl/RdgFR7PchgQyTsSU9 https://www.facebook.com/124087805658665/posts/pfbid 02AhBuXLXkvmcH5XgAujfSPa9pCJj1TykLwiDpAsAnpPGB2p PMkcLsLhJ4pSQFA6BBl/?d=n https://images.app.goo.gl/eza8acPZ9fPNqfPk8 https://images.app.goo.gl/iL72s7B9WtTh5BfZA https://images.app.goo.gl/zbAYDHonCSBzLFtK9 https://images.app.goo.gl/mXfcvJa91DXc5Dc19 https://pubhtml5.com/yaoj/tqlo/basic https://pantip.com/topic/30125998