ประวัติวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมอื งบรุ รี ัมย์ สานักงานสง่ เสริมศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั บรุ รี ัมย์

วันวทิ ยาศาสตร์ ประวัตวิ ันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ รัฐบาลไทยกาหนดใหว้ ันท่ี 18 สงิ หาคม เป็ นวันวทิ ยาศาสตร์ แหง่ ชาติ เนื่องจากวันที่ 18 สงิ หาคม พ.ศ. 2411 พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อย่หู วั ได้เสดจ็ พระราชดาเนินทางชลมารคและ สถลมารค ทอดพระเนตรสุริยุปราคาเตม็ ดวง ทที่ รงคานวณ พยากรณไ์ ว้ล่วงหน้า 2 ปี ว่าจะเกดิ ในวันองั คาร ขนึ้ 1 ค่า เดอื น 10 ปี มะโรง สัมฤทธิศก จุลศกั ราช 1230 โดยจะเห็นหมดดวงและ ชดั เจนท่ีสดุ คอื ท่ีหม่บู า้ นหวั วาฬ ตาบลหวา้ กอ อาเภอเมือง จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ ตงั้ แตบ่ รเิ วณเกาะจาน ขนึ้ ไปถึงปราณบรุ ี และลงไปถงึ จงั หวดั ชมุ พร จงึ โปรดเกลา้ ฯ ใหเ้ จา้ พระยาศรสี รุ ยิ วงศ์ (ชว่ ง บนุ นาค) ไป สรา้ งคา่ ยหลวงและพลบั พลาท่ีประทบั มีคณะนกั ดาราศาสตรจ์ าก ประเทศฝร่งั เศส และเซอร์ แฮร่ี ออด เจา้ เมืองสิงคโปร์ เดนิ ทางมาเขา้ เฝา้ ฯ และรว่ มในการสงั เกตการณ์ และตอ่ มาไดม้ ีการสรา้ ง \"อุทยาน วิทยาศาสตร\"์ ท่ีบา้ นหวา้ กอ

ผลการคานวณของพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั แม่นยามาก โดย เซอร์ แฮร่ี ออด ไดบ้ นั ทกึ เหตกุ ารณไ์ ว้ ซง่ึ ตอ่ มาหม่อมหลวงป่ิน มาลากลุ ไดแ้ ปลเป็นภาษาไทยในงานหวา้ กอราลกึ ณ ทอ้ งฟา้ จาลอง กรุงเทพ เม่ือ พ.ศ. 2518 วา่ \"พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้า เจ้าอย่หู วั ทรงพระสาราญมาก เพราะการคานวณเวลา สุริยุปราคาของพระองค์ ได้พสิ ูจนแ์ ล้วว่าถกู ถ้วนทส่ี ุด ถกู ถว้ นยง่ิ กว่าทช่ี าวยุโรปได้คานวณไว้\"

ตอ่ มา พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงรบั เอาศลิ ปวิทยาการ และความคิดสมยั ใหมม่ าประยกุ ตใ์ ชใ้ นการปกครองประเทศ ดว้ ยเหตนุ ี้ องคก์ ารการศกึ ษา วิทยาศาสตร์ และวฒั นธรรมแหง่ สหประชาชาติ (ยเู นสโก) จึงไดป้ ระกาศยกยอ่ งพระเกียรติคณุ ของพระองคใ์ หท้ รงเป็น บคุ คลสาคญั ของโลก ดว้ ยพระราชกรณียกิจและพระเกียรติคณุ นานปั การ โดยเฉพาะพระราชกรณียกิจดา้ นดาราศาสตร์ ทงั้ นี้ สมาคมวทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ประเทศไทยในพระบรมราชปู ถมั ภ์ โดยเฉพาะทางดา้ นดาราศาสตร์ มแี นวคดิ วา่ นา่ จะถือเอาวนั ท่ี 18 สงิ หาคม เป็นวนั วทิ ยาศาสตรไ์ ทย ตอ่ มาวนั ท่ี 14 เมษายน พ.ศ. 2525 คณะรฐั มนตรไี ดม้ มี ตเิ ทดิ พระเกียรตพิ ระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อย่หู วั เป็น \"พระบดิ าแหง่ วทิ ยาศาสตรไ์ ทย\" พรอ้ มทงั้ กาหนดให้ วนั ท่ี 18 สงิ หาคม เป็น \"วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาต\"ิ และเม่ือวนั ท่ี 18 สิงหาคม พ.ศ. 2511 ไดม้ ีการจดั งานขนึ้ เน่ืองในโอกาสครบรอบ 100 ปี ของเหตกุ ารณท์ ่ีเกิดขนึ้

\"อุทยานวทิ ยาศาสตร\"์ ท่ีบา้ นหวา้ กอ จงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์ นนั้ ในเวลา ต่อมา พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานช่ืออทุ ยานนี้ ว่า \"อุทยานวทิ ยาศาสตรพ์ ระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัด ประจวบครี ีขันธ\"์ และไดร้ บั พระบรมราชานญุ าตใหจ้ ดั สรา้ งพระบรมรา ชานสุ าวรยี พ์ ระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระบรมรูปหล่อ ประทบั น่งั บนพระเกา้ อี้ ฉลองพระองคเ์ ครอ่ื งแบบทหารเรอื ชดุ เดียวกบั วนั ท่ีพระองคท์ า่ นเสดจ็ พระราชดาเนินมาบา้ นหวา้ กอ เพ่ือเป็นการระลกึ ถึง \"วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ\"

รัชกาลที่ 4 บดิ าแหง่ วิทยาศาสตรไ์ ทย พระราชกรณียกจิ ทางดา้ นดาราศาสตรข์ อง พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั โปรดเกลา้ ฯ ใหส้ รา้ งหอดดู าว บนเขาวงั ใน จ.เพชรบรุ ี เม่ือวนั ท่ี 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2403 พระราชทานนามวา่ \"หอชัชวาลเวยี งชัย\" ซง่ึ ตลอดพระชนมช์ ีพของ พระองค์ ไดเ้ คยทอดพระเนตรดาวหาง 3 ดวง คอื 1. ดาวหางฟลูเกอรก์ สู (Flaugergues s Comet) เป็นดาว หางท่ีมขี นาดใหญ่และมหี าง 2 หาง ปรากฏในรชั สมยั พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั เม่ือ พ.ศ. 2355 ขณะนนั้ เจา้ ฟา้ มงกฎุ มีพระชนั ษาราว 8 ปี เม่ือ ทอดพระเนตรแลว้ คงจะทรงตดิ ตามศกึ ษาเรอ่ื งดาวหางอย่เู สมอ เพราะวา่ ก่อนดวงท่ี 2 จะมาปรากฏ พระองคท์ รงสามารถนิพนธ์ ประกาศฉบบั แรกช่ือวา่ \"ประกาศดาวหางขึน้ อยา่ ได้วิตก\" แจง้ แก่ ประชาชน

รัชกาลท่ี 4 บดิ าแหง่ วิทยาศาสตรไ์ ทย 2. ดาวหางโดนาติ (Donati a Comet) เป็นดาวหางท่ีมีขนาด ใหญ่มาก นกั ดาราศาสตรอ์ ิตาเลียนคน้ พบในคนื วนั ท่ี 2 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2401 และคืนตอ่ ๆ มา จนถงึ วนั ท่ี 4 มีนาคม พ.ศ. 2402 (รวมเวลา 9 เดือน) ชาวไทยคงจะเห็นดว้ ยตาเปลา่ ระหวา่ งเดอื นกนั ยายน-ตลุ าคม พ.ศ. 2401 ดาวหางดงั กลา่ วมีลกั ษณะเป็น 2 หาง หางหน่งึ เหยียดตรง อีกหางหน่งึ เป็นพ่โู คง้ สวยงามอยรู่ าว 2 เดือน พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อย่หู วั ทรงเกรงวา่ เม่ือประชาชนเหน็ ดาวหางโดนาติ แลว้ จะต่นื เตน้ ไปตามคาลอื ตา่ ง ๆ จงึ ทรงออกประกาศเตอื นช่ือวา่ \"ประกาศดาวหางขนึ้ อย่าได้ วติ ก\" นบั เป็นประกาศทางวทิ ยาศาสตรฉ์ บบั แรกของประเทศ มคี วาม วา่ \"ดาวหางนีช้ าวยุโรปได้เหน็ มาแล้วหลายเดอื น ดาวหางนีม้ คี ตแิ ล ทางยาวไปในทอ้ งฟ้า แล้วกก็ ลับมาไดเ้ หน็ ในประเทศนีอ้ กี เพราะ เหตุนีอ้ ย่าใหร้ าษฎรทงั้ ปวงตนื่ กัน และคดิ วติ กเล่าลอื ไปต่าง ๆ ด้วย ว่ามใิ ช่จะเหน็ แตใ่ นพระนครนี้ และเมอื งทใ่ี กล้เคยี งเทา่ นั้น หามไิ ด้ ยอ่ มได้เหน็ ทุกบา้ นทุกเมอื งท่วั พภิ พอย่างนีแ้ ล\"

รัชกาลที่ 4 บดิ าแหง่ วิทยาศาสตรไ์ ทย 3. ดาวหางเทพบทุ (Tebbut s Comet) เป็นดาวหางท่ีมีขนาด ใหญ่ หางยาว และสวา่ งกวา่ ดาวหางโดนาติ ปรากฏแก่สายตาชาวโลก ระหวา่ งเดือนมิถนุ ายน-กรกฎาคม พ.ศ. 2404 เป็นดาวท่ีพระองคท์ รงสน พระราชหฤทยั มากย่ิงขนึ้ ถงึ กบั ทรงไดค้ านวณไวล้ ว่ งหนา้ วา่ จะปรากฏ เม่ือใด และไดท้ รงออกประกาศไวล้ ว่ งหนา้ มิใหป้ ระชาชนต่นื ตระหนก ทงั้ นี้ เพราะพระองคม์ ีพระราชประสงคม์ งุ่ ขจดั ความเช่ือเก่ียวกบั เร่ืองโชคลาง และทรงใหร้ าษฎรตงั้ อยใู่ นความไมป่ ระมาท เตรยี มพรอ้ มท่ีจะเผชิญ เหตกุ ารณ์ (ถา้ จะเกิด) อย่างมเี หตผุ ลตามแบบวทิ ยาศาสตร์

คาขวัญวันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2532 : พิทกั ษส์ ่งิ แวดลอ้ มของชาติ - ดว้ ยวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2533 : เพ่ิมคณุ คา่ ทรพั ยากรธรรมชาติ ดว้ ยวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2534 : ขจดั มลพิษทกุ ชีวิตจะ ปลอดภยั - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2536 : วิทยาศาสตรพ์ ฒั นา เศรษฐกิจ เพ่ิมคณุ คา่ ชีวติ พิทกั ษส์ ่งิ แวดลอ้ ม - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2537 : ขจดั ปัญหานา้ ของ ชาติ ดว้ ยวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2538 : เทคโนโลยีสารสนเทศ กา้ วไกล เศรษฐกิจไทยม่นั คง - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2539 : วทิ ยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยีกา้ วไกล พฒั นาชาติไทยใหก้ า้ วหนา้

คาขวัญวันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2540 : พฒั นาคน พฒั นาชาติ ดว้ ยวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2541 : พฒั นาเศรษฐกิจดว้ ย วิทยาศาสตร์ พฒั นาชาตดิ ว้ ยภมู ิปัญญาไทย - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2542 : วิทยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยีกา้ วไกล เพ่ือพฒั นาคณุ ภาพชีวิตไทยท่ีย่งั ยืน - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2543 : พฒั นาคน พฒั นาชาติ ดว้ ยวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2544 : วิทยาศาสตรเ์ ทคโนโลยี เพ่ือเศรษฐกิจและสงั คมไทย - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2545 : วทิ ยาศาสตรเ์ ทคโนโลยี เพ่ือเศรษฐกิจและสงั คมไทย - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2546 : เสน้ ทางแห่งการคน้ พบ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี คณุ คา่ แห่งภมู ิปัญญา เพ่ือการพฒั นาท่ี ย่งั ยืน - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2547 : เศรษฐกิจของชาติมี ปัญหา วทิ ยาศาสตรม์ ีคาตอบ - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2548 : วทิ ยาศาสตรค์ อื ความรู้ สคู่ วามสาเรจ็ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2549 : เศรษฐกิจพอเพียง เคยี ง คไู่ ทย กา้ วไกลดว้ ยวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

คาขวัญวันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2550 : วทิ ยาศาสตรส์ รา้ งปัญญา ในสงั คม - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2551 : วิทยาศาสตรส์ รา้ งชาติ สรา้ งอนาคต - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2552 : วิทยาศาสตรก์ า้ วไกล นาไทยกา้ วหนา้ - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2553 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวทิ ยาศาสตร์ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2554 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวทิ ยาศาสตร์ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2555 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวิทยาศาสตร์ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2556 : ทนั โลก ทนั วิทย์ จดุ ประกายความคิดสอู่ าเซยี น - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2557 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2558 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวติ ดว้ ยวทิ ยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาติดว้ ยเทคโนโลยี ส่วู ถิ ีแห่ง นวตั กรรม - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2559 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวติ ดว้ ยวทิ ยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาตดิ ว้ ยเทคโนโลยี สวู่ ถิ ีแหง่ นวตั กรรม

คาขวญั วันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2560 : จดุ ประกาย ความคดิ พฒั นาชีวติ ดว้ ยวิทยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาตดิ ว้ ยเทคโนโลยี สู่ วถิ ีแหง่ นวตั กรรม - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2561 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวิทยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาตดิ ว้ ยเทคโนโลยี ส่วู ิถีแหง่ นวตั กรรม - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2562 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวิตดว้ ยวิทยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาติดว้ ยเทคโนโลยี ส่วู ถิ ีแหง่ นวตั กรรม - คาขวญั วนั วทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ 2563 : จดุ ประกายความคิด พฒั นาชีวติ ดว้ ยวทิ ยาศาสตร์ เสรมิ สรา้ งชาติดว้ ยเทคโนโลยี ส่วู ิถีแห่ง นวตั กรรม - คาขวญั วนั วิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 2564 :

วัตถุประสงคข์ องการจัดงานวนั สัปดาหว์ ทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ 1. เพ่ือเป็นการเฉลิมพระเกียรติและพระปรชี าสามารถทางดา้ น วิทยาศาสตร์ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อย่หู วั \"พระบดิ าแหง่ วทิ ยาศาสตรไ์ ทย\" 2. เพ่ือเสรมิ สรา้ งบรรยากาศทางวิทยาศาสตร์ อนั เป็นวิถีทางหน่งึ ของการแกป้ ัญหาการขาดแคลนกาลงั คน ทางดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยี 3. เพ่ือเป็นการส่งเสรมิ และเผยแพรผ่ ลงาน การคน้ ควา้ วจิ ยั ทาง วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ซง่ึ มีความจาเป็นอย่างย่ิงตอ่ การพฒั นา ประเทศ 4. เพ่ือสง่ เสรมิ ความรว่ มมือระหวา่ งภาครฐั และเอกชน ในการนา วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีไปใชใ้ นการพฒั นาประเทศอย่างมี ประสทิ ธิภาพ 5. เพ่ือสนบั สนนุ ใหก้ าลงั ใจและโอกาสแก่นกั วิจยั นกั ประดิษฐ์ ได้ แสดงผลงานตอ่ สาธารณชน

กลอนวันวทิ ยาศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ มีคาตอบ รอบรูไ้ ด้ วทิ ยาศาสตร์ ทดลองให้ เราเหน็ ผล วทิ ยาศาสตร์ คือความจรงิ ทกุ สง่ิ ตน วิทยาศาสตร์ ความรูล้ น้ เหลือประมาณ ฟิสกิ ส์ คือเรอ่ื งราว ธรรมชาติ กลศาสตร์ ปราชญเ์ ชดิ ชู ปพู ืน้ ฐาน คล่นื เสยี ง แสง ไฟฟา้ วชิ าการ ลว้ นเบกิ บาน ขานตอบโจทย์ โดยฉบั ไว เคมี นีท้ ดลอง พรอ้ มจดั หมู่ สารเคมี น่ารู้ ดสู งสยั ศกึ ษา ธาตุ สารประกอบ แสนชอบใจ ปฏกิ ิรยิ า หลากหลายไซร้ ไดอ้ ศั จรรย์ ชีววทิ ยา คือชีวิต คือรอบตวั อนั ใกลช้ ดิ คือเพ่ือนฉนั เรยี นรู้ เซลล์ โครงสรา้ ง นบั อนนั ต์ เป็นสสี นั เป็นความสขุ ทกุ เวลา คณะครู วทิ ยาศาสตร์ ยินดีย่ิง คอยแนะส่งิ สารพนั คลายปัญหา เนน้ เรยี นรู้ หวงั ศิษยร์ กั พฒั นา ส่อื สรรมา มงุ่ ใช้ ในการเรยี น สง่ เสรมิ ให้ นกั เรยี น เกิดมงุ่ ม่นั คน้ ควา้ หม่นั ใฝ่งาน การอา่ นเขียน จรยิ ธรรม นาตนนอ้ ม พรอ้ มพากเพียร ดจุ แสงเทียน สอ่ งทางสู่ ประตชู ยั วิชาการ คณุ ธรรม ประสานคู่ กิจกรรม ลา้ ความรู้ นาสมยั เทคโนโลยี นีส้ ง่ เสรมิ จนกา้ วไกล เครดติ GARDEN DESIGN เพ่ือเยาวชน ชาตไิ ทย เจรญิ เอย

กจิ กรรมทคี่ วรปฏบิ ตั ใิ น วันวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ - รว่ มพิธีวางพวงมาลาและเฉลมิ พระเกียรติ พระบาทสมเดจ็ พระจอม เกลา้ เจา้ อยหู่ วั - จดั นิทรรศการเผยแพร่ พระราชประวตั ิ และพระราชกรณียกิจ ของ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั - จดั กิจกรรมสง่ เสรมิ งานดา้ นวทิ ยาศาสตร์ และส่งิ ประดษิ ฐต์ า่ ง ๆ ขอบคณุ ขอ้ มลู จาก - lib.ru.ac.th จดั ทาโดย นางสาวสุภาภรณ์ สตาสิทธ์ิ บรรณารกั ษ์อัตราจ้างเหมาบริการฯ ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งบรุ ีรัมย์ สานกั งานสง่ เสริมศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั บรุ รี ัมย์