วันมหิดล “พระบิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบันไทย” 24 กันยายน

สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดลุ ยเดชวิกรม พระบรมราชชนก เป็นพระราชโอรสใน พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระศรสี วรนิ ทราบรมราชเทวี พระพนั วสาอยั ยกิ าเจา้ พระราชสมภพ เม่อื วนั ท่ี 1 มกราคม 2434 และเสด็จสวรรคต เม่อื วนั ท่ี 24 กนั ยายน 2472 มีพระนามเดมิ วา่ สมเด็จเจา้ ฟา้ มหิดลอดลุ ยเดช ใน เบอื้ งตน้ ไดท้ รงศกึ ษาวชิ าทหารเรอื ณ ประเทศเยอรมนี จากนนั้ เสด็จกลบั มารบั ราชการทหารเรอื ต่อมาทรงมีอาการประชวรเรอื้ รงั ไมส่ ามารถรบั ราชการหนกั ได้ ประกอบกบั ทรงสนพระทยั ในกิจการทางดา้ นการแพทย์ จงึ ทรงอตุ สาหะเสดจ็ ไป ศกึ ษาวิชาการสาธารณสขุ และวิชาแพทย์ ณ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า ทรงสอบได้ ประกาศนียบตั รการสาธารณสขุ และปรญิ ญาแพทยศ์ าสตรด์ ษุ ฎีบณั ฑติ เกียรตนิ ิยม จากมหาวทิ ยาลยั ฮารว์ ารด์ หลงั จากเสด็จกลบั มาเมอื งไทย พระองคไ์ ดท้ รงประกอบ พระกรณียกิจทางดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ อยา่ งมากมาย

ดว้ ยความราลกึ ในพระมหากรุณาธิคณุ ผทู้ ่ีเคยไดร้ บั พระกรุณาในดา้ นต่างๆ จาก พระองค์ จงึ ไดร้ วบรวมเงินจดั สรา้ งพระรูปประดษิ ฐานไว้ ณ โรงพยาบาลศิริราช โดย มอบใหก้ รมศลิ ปากรเป็นผดู้ าเนนิ การสรา้ งมศี าสตราจารยศ์ ิลป พีระศรี เป็นผคู้ วบคมุ ซ่งึ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ไดเ้ สด็จพระราชดาเนินทรงกระทาพิธีเปิดเม่อื วนั ท่ี 27 เมษายน 2493 และในวนั ท่ี 24 กนั ยายนปีเดียวกนั นีเ้ อง นกั ศกึ ษาแพทยไ์ ดร้ เิ รม่ิ จดั งานขนึ้ เป็นครง้ั แรก เน่ืองในวนั คลา้ ยวนั สนิ้ พระชนม์ โดยมีพธิ ีวางพวงมาลา ถวาย บงั คมพระรูป อา่ นคาสดดุ ีพระเกียรตเิ พ่ือนอ้ มราลกึ ถงึ พระมหากรุณาธิคณุ ของ พระองค์ และทางคณะแพทยศ์ าสตร์ และศิรริ าชพยาบาล ไดม้ คี วามเหน็ พรอ้ ม ตอ้ งกนั ว่าใหย้ ดึ ถือเอาวนั ท่ี 24 กนั ยายนของทกุ ปี เป็นวนั ท่ีนอ้ มราลกึ ถึงพระองคโ์ ดย ใหช้ ่ือว่า วนั มหดิ ล และงานวนั มหดิ ลไดจ้ ดั ขนึ้ อย่างเป็นทางการครงั้ แรก ในวนั ท่ี 24 กนั ยายน 2494 โดยจดั ใหม้ ีพธิ ีสงฆ์ ทาบญุ ตกั บาตร ถวายภตั ตาหารเชา้ และการนา พวงมาลาไปสกั การะท่ีพระรูป

พระราชกรณียกิจมากมายท่ีพระองคไ์ ดท้ รงประกอบไวม้ ดี งั นี้ 1. ทรงเป็นอาจารยส์ อนนกั ศกึ ษาแพทย์ 2. ทรงชว่ ยเหลอื ในการขยายกิจการของโรงพยาบาลศริ ริ าช 3. ประทานทรพั ยส์ นิ สว่ นพระองค์ และจดั สรา้ งตกึ คนไข้ และจดั หาท่ีพักสาหรบั พยาบาลใหไ้ ดอ้ ย่อู าศยั 4. ทรงบรจิ าคทรพั ยเ์ ป็นทนุ สาหรบั สง่ นกั ศกึ ษาแพทย์ และนกั เรยี นพยาบาลไป ศกึ ษาต่อต่างประเทศ 5. ประทานเงินเพ่ือใชใ้ นการจดั หาเครอ่ื งมอื สาหรบั ปฏบิ ตั กิ ารใหแ้ ก่โรงพยาบาล 6. ทรงเป็นผแู้ ทนรฐั บาลตดิ ต่อกบั มลู นิธิรอคกีเฟลเลอร์ สาขาเอเซียบรู พา ในการ ปรบั ปรุง และวางมาตรฐานการศกึ ษา 7. ทรงอทุ ศิ เวลาสว่ นใหญ่ในการรกั ษาพยาบาลผปู้ ่วยดว้ ยพระองคเ์ อง

1. เพ่ือเผยแพรเ่ กียรติคณุ และผลงานของผมู้ ีผลงานดีเด่นทางดา้ นวฒั นธรรมระดบั โลก ใหป้ รากฏแก่ มวลสมาชกิ ท่วั โลก 2. เพ่ือเชิญชวนใหป้ ระเทศสมาชิกมีสว่ นรว่ มในการจดั กิจกรรมเฉลมิ ฉลอง รว่ มกบั ประเทศท่ีมผี ไู้ ดร้ บั การยกย่อมเชิดชเู กียรติ ในการนี้ รฐั บาลไทย โดย คณะกรรมการแห่งชาตวิ า่ ดว้ ยการศกึ ษา วิทยาศาสตรแ์ ละวฒั นธรรม แห่ง สหประชาชาติ กระทรวงศกึ ษาธิการ จะเป็นผสู้ บื คน้ บรรพบรุ ุษไทยผมู้ ีผลงานดีเดน่ ทางวฒั นธรรมเพ่ือใหย้ เู นสโก ประกาศยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรตแิ ละไดป้ ระกาศ ยกยอ่ ง สมเดจ็ พระมหติ ลาธิเบศร อดลุ ยเดชวกิ รม พระบรมราชชนก ทรงเป็นบคุ คลผูม้ ี ผลงานดีเด่นทางดา้ นวฒั นธรรมระดบั โลก ในวาระครบรอบ 100 ปี วนั พระราช สมภพ เม่อื วนั ท่ี 1 มกราคม 2535