ช่องทางการพัฒนาอาชีพ อช21001 ม.ต้น

44 กิจกรรมที่ทํา วัตถปุ ระสงค การวางแผน 1. การวางแผน “การวางแผนเปนจดุ เริม่ ตน ของการทาํ งานตามนโยบาย เพือ่ บรรลุวัตถปุ ระสงคขององคกร โดยกําหนดกิจกรรมไวชัดเจนวา จะใหใครทําอะไร ที่ไหน เมื่อใด เพราะอะไร ดวยวิธีใด เมื่อพบ ปญหาและอุปสรรคทีค่ าดวา จะมีจะเกดิ อยางนั้นอยางน้ีแลว จะแกไขอยางไร ในชวงเวลาขางหนา ของการดําเนินการภายใตง บประมาณทต่ี ้งั ไว” นอกจากความหมายดงั กลาวขา งตน สามารถแสดงองคป ระกอบของการวางแผนงานไดดงั นี้ 1. การวางแผนเปนจุดเร่ิมตนของการลงมือทํางาน เปนรากฐานหรือหนาท่ีประการแรก ของกระบวนการการจัดการ 2. แผนงานตองสอดคลองหรือรับใชนโยบาย ซึ่งนโยบายสนองตอบวัตถุประสงค ขององคกร 3. ในแผนงานประกอบดวยกิจกรรมตาง ๆ ตามลําดับความสําคัญและวิธีการทํางาน อยางเปนข้ันตอน 4. ทุกขัน้ ตอนของแตล ะกิจกรรม สามารถตอบคาํ ถามได ดงั น้ี 4.1 ใคร (ตามหนาทีแ่ ละความรบั ผิดชอบท่ีไดร ับมอบหมายใหทํา) 4.2 ทําอะไร เรือ่ งอะไร (ตามภาระงาน) 4.3 ทําทีไ่ หน จดุ ที่ทาํ งานหนวยงานทีท่ ํา 4.4 ทาํ เมอื่ ใด คอื เร่มิ ตนทาํ ตามกจิ กรรมทมี่ อบหมายเม่อื ใด จะสิ้นสดุ ลงเม่ือใด 4.5 แสดงเหตผุ ลวา ทาํ เชนนี้ (กจิ กรรม) เพราะอะไร จะไดผลอยา งไร 4.6 กําหนดวิธีทํางานในแตละขั้นตอนเอาไวชัดเจนพรอมกับแสดงปญหาและ อุปสรรคท่คี าดวา เมอื่ ทําถงึ ข้ันตอนนน้ั แลว อาจเกิดอะไรข้ึนบางและจะไดดีตองกําหนดหรือแสดง วธิ ีการแกปญ หาและวธิ หี ลีกเลย่ี งอุปสรรคนน้ั ๆ เอาไวด วย 5. ตองกําหนดชว งเวลาของแผนไวต ามลกั ษณะหรือชนดิ ของแผนงานนน้ั

45 6. ในทกุ กิจกรรมจะตอ งใชท รพั ยากรหรืองบประมาณเทาใดกํากับไวดวยจะยิ่งดี เม่ือรวม แลวจะทราบวาแผนงานน้ีจะตอ งใชง บประมาณเทาใด ความสําคญั ของการวางแผน การวางแผน เปน การกําหนดแนวทางวาจะทาํ อะไร เม่อื ใด อยางไร โดยใชท รพั ยากรตาง ๆ ขององคก ร ทําใหเ ห็นถึงความชดั เจนทจ่ี ะดาํ เนนิ ไปสูความสําเร็จตามวัตถุประสงคท่ีตองการ หาก การดําเนินการใดปราศจากการวางแผนจะกอใหเกิดปญ หาตาง ๆ ขึ้นดังนี้ 1. เกดิ ความสับสนวา จะตอ งทําอะไร ทาํ เม่ือใด ทาํ อยา งไร 2. เกิดความเสี่ยงตอความสําเร็จ เพราะไมทราบแนวทางวาจะมโี อกาสสาํ เรจ็ ตามวัตถุประสงค ไดอยางไร 3. เกดิ ความสญู เสียในการใชทรัพยากรตา ง ๆ ซ่ึงนาํ มาใชอ ยา งไมเหมาะสมไมมีประสิทธิภาพ สูงสดุ และการสูญเสยี เวลา 4. เกดิ การทาํ งานทีห่ ลงทศิ ทาง เบีย่ งเบนออกจากวัตถุประสงคเ ดิม 5. ไมส ามารถติดตามความกา วหนาของงานและไมสามารถประเมนิ ผลงานได การวางแผนจงึ มีความสาํ คญั ท่ีชว ยใหผปู ฏบิ ัติงานไมเ กิดความสับสนวา จะตอ งทาํ งานอะไร ทําเมื่อใด งานใดทาํ กอน งานใดทาํ หลงั และทํางานโดยวิธีอยางไร เมื่อทํางานแลวสามารถติดตาม ความกา วหนาของงานวาสําเร็จมากนอยเพียงใด มีโอกาสดําเนินงานถึงผลสําเร็จตามวัตถุประสงค หรอื ไมแ ละสามารถประเมนิ ผลงานไดวามคี วามสาํ เร็จเพียงใด ประเภทของแผนงาน การแบง ประเภทของแผน มีการแบง ในหลายลักษณะ ดังน้ี 1. แบง การวางแผนตามระยะเวลา แบง ได 3 ประเภท 1.1 แผนระยะสั้น เปน แผนงานท่เี กี่ยวของกับกิจกรรมเฉพาะอยาง หรือกิจกรรมที่ มีระยะเวลาดําเนินการไมนาน โดยปกติมักจะมีระยะเวลาดําเนินการไมเกิน 1 ป เชน แผนงาน ประจําป แผนงบประมาณ แผนงานเฉพาะกจิ เปนตน 1.2 แผนระยะปานกลาง เปนแผนงานท่ีมีระยะเวลาดําเนินการยาวนานกวา 1 ป สวนใหญจะมรี ะยะเวลา 3-5 ป กลา วคือ มีระยะเวลาไมส้ันจนไมสามารถเห็นความสําเร็จ แตก็ไม ยาวนานเกินไป เชน แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ แผนโครงการกอสรางรถไฟฟา แผนการสรา งเข่อื นเก็บกกั นา้ํ เปน ตน 1.3 แผนระยะยาว เปนแผนงานท่มี ีระยะเวลาดําเนนิ การยาวนานกวา 5 ป ประมาณ 5-10 ป เชน แผนรณรงคใหคนไทยรูหนังสือไทย 100 % แผนการพัฒนาทุกหมูบานปลอดฝุน แผนการบริการใหท ุกหมบู านมีโทรศพั ทใช แผนการขยายไฟฟาทั่วทกุ หมบู า น เปนตน แผนระยะยาว สว นใหญจะเปนแผนการจัดบริการของทางราชการ สวนทางดานธุรกิจเอกชนอาจมีบางในธุรกิจ

46 ขนาดใหญหรือธุรกิจขามชาติ เชน แผนการขยายสาขามินิมารทท่ัวทุกจังหวัด แผนการขยาย ขอบขา ยบริการสญั ญาณโทรศัพทมือถอื ครอบคลุมทุกพ้ืนที่ของประเทศไทย เปนตน 2. แบง การวางแผนตามขอบเขตของการวางแผน เปนการจัดแบงโดยพิจารณาเนื้อหาของ แผนวา มีขอบเขตครอบคลุมเพียงใด มี 5 ประเภท คอื 2.1 แผนแมบท เปนแผนหลักท่ีครอบคลุมแผนระดับรองลงมาท้ังหมดโดย แผนระดับรองตองมคี วามสอดคลอ งกับแผนแมบท 2.2 แผนกลุมหนาที่หรือกลุมงาน เปนแผนกวาง ๆ ที่ครอบคลุมขอบเขตของ กลมุ หนา ที่ เชน แผนงานขาย แผนการเงนิ แผนการตลาด แผนการผลิต เปน ตน 2.3 โครงการ เปน แผนงานเฉพาะกิจทีเ่ กยี่ วขอ งกบั หนวยงานใหญ ๆ มากกวาหนึ่ง ข้นึ ไป เชน โครงการสง เสริมการขายในฤดูรอน โครงการจัดแสดงสินคา โครงการจัดงานกาชาด ประจําป เปนตน 2.4 แผนสรุป เปนแผนทจ่ี ัดทาํ ข้ึนเพอื่ สรปุ รวมแผนกลุมหนา ท่ีหรอื โครงการตาง ๆ เขาดว ยกันเปน หมวดหมู เชน แผนการศกึ ษา แผนสาธารณสุข แผนการเกษตร เปนตน 2.5 แผนกิจกรรม เปน แผนทแี่ สดงกจิ กรรมตาง ๆ ของแตละสวนงาน เปนแผนใน ระดบั แผนขององคก ร มีรายละเอียดในการปฏบิ ตั งิ าน ซง่ึ ถือวา เปนแผนในระดับลางขององคกร 3. แบง การวางแผนตามลกั ษณะของการใช 3.1 แผนงานที่ใชประจํา เปนแผนท่ีใชในการปฏิบัติงานท่ีมีการทําซ้ํา ๆ หรือใช สาํ หรบั การแกป ญ หาที่เกดิ ขึ้นเปน ประจาํ เชน ระเบียบวธิ ีปฏบิ ัติงาน กฎ เปน ตน 3.2 แผนงานที่ใชครั้งเดยี ว เปน แผนทก่ี าํ หนดขน้ึ เพอ่ื การปฏิบตั งิ านเฉพาะครงั้ หรือ ใชเพียงครง้ั เดยี ว เชน แผนเฉพาะกิจ โครงการ งบประมาณ เปน ตน 4. แบง การวางแผนตามขอบขายของการใชแผน 4.1 แผนกลยุทธ เปนแผนท่ีมีขอบขายกวาง ครอบคลุมทุกสวนขององคกรเปน แผนระยะยาวท่ีกําหนดแนวทางของการใชทรัพยากรใหมีประสิทธิภาพสูงสุดภายใตสภาวะ แวดลอ มทั้งภายในและภายนอกองคกร 4.2 แผนกลวิธี เปนแผนที่มีขอบขายท่ีแคบ กําหนดเฉพาะรายละเอียดของการ ปฏิบัติงานวาควรทําอยางไรเพื่อใหงานบรรลุผลสําเร็จอยางมีประสิทธิภาพสูงสุดเปนแผนท่ีมี ระยะเวลาสนั้ 1-5 ป ลกั ษณะของแผนทด่ี ี ลักษณะของแผนทดี่ คี วรประกอบดว ยลกั ษณะดงั ตอไปนี้ 1. มีวัตถปุ ระสงคห รอื เปาหมายทช่ี ัดเจน เขา ใจงาย วัตถุประสงคหรือเปาหมายตองไมมาก จนไมส ามารถกําหนดแผนงานทรี่ ดั กมุ ได

47 2. ตอ งครอบคลมุ รายละเอยี ดอยางเพียงพอท่ีจะสามารถปฏิบัติใหสําเร็จตามวัตถุประสงค หรอื เปา หมาย 3. มีความยืดหยนุ พอสมควร สามารถปรับใชก ับสถานการณทเี่ ปลย่ี นแปลงไปได 4. มีระยะเวลาการดาํ เนนิ การท่ีแนน อน 5. มกี ารกําหนดบทบาทหนาทข่ี องผูปฏบิ ตั ติ ามแผนชัดเจน 6. ผูทเี่ ก่ียวของกบั แผนมสี วนรว มในการวางแผนชดั เจน 7. ใชขอมูลเปนพ้นื ฐานในการตดั สินใจทุกข้ันตอน เทคนิคการวางแผนทดี่ ี 1. กําหนดวตั ถุประสงคห รอื เปา หมายใหชัดเจน 1.1 วัตถปุ ระสงค หมายถึง สงิ่ ท่ตี องการใหเกิดขนึ้ ในอนาคต วัตถุประสงคของการ วางแผนของแตละระดับ การจัดการจะมีลักษณะท่ีแตกตางกันตามบทบาทหนาท่ีท่ีรับผิดชอบ วัตถปุ ระสงคข ององคกรยอ มตองรับผดิ ชอบความสําเร็จในภาพรวมขององคกร วัตถุประสงคของ กลมุ หนาที่รบั ผิดชอบตอ ความสาํ เร็จในภาระหนาท่ีหนึ่ง วัตถุประสงคของกิจกรรมรับผิดชอบตอ ความสําเรจ็ ในกจิ กรรมหนงึ่ 1.2 เปาหมาย เปนส่ิงท่ีตองการใหเกิดข้ึนในอนาคตเชนกัน แตจะมีลักษณะ เฉพาะเจาะจงกวา วตั ถปุ ระสงค มักระบเุ ปนเลขทชี่ ัดเจน เชน ตองการสรา งผลกําไรปล ะ 10,000,000 บาท ตอ งการผลติ ใหไ ดป ละ 500 คนั ตอ งการทาํ ยอดขายใหไ ดป ละ 30,000,000 บาท อยางไรก็ตาม การกําหนดวัตถุประสงคและเปาหมายขององคกรจะตองมีความ สอดคลอ งกับกลยุทธแ ละนโยบายขององคกรดว ย 2. กําหนดกิจกรรมเปนแนวทางหรือรองรับการปฏิบัติงานใหเกิดความสําเร็จตาม วตั ถปุ ระสงค ดังนี้ 2.1 วเิ คราะหก ิจกรรมที่ตองการ 2.2 กาํ หนดผูรบั ผดิ ชอบแตละกิจกรรม 2.3 กําหนดระยะเวลาดําเนินการของแตละกิจกรรม ตลอดจนความสัมพันธ ระหวา งกจิ กรรม 2.4 กําหนดงบประมาณของแตละกิจกรรม 3. วิเคราะหห รือตรวจสอบความเปน ไปไดข องแผน แผนงานตา งๆ ทถี่ กู เขียนขึน้ จากความรู ความสามารถของผูบ ริหารที่แตกตา งกันอาจไมม คี วามสมบูรณหรืออาจเปนไปไมไดในทางปฏิบัติ

48 จําเปน ตองมกี ารวเิ คราะหห รอื ตรวจสอบวา แผนทเ่ี ขยี นขน้ึ มีความเปนไปไดมากนอ ยเพยี งใด อาจมี การปรบั ปรุงแผนใหม คี วามสมบูรณยง่ิ ข้นึ เปน การทบทวนแผนกอ นทจี่ ะนาํ ไปปฏบิ ตั จิ ริง เชน 3.1 กจิ กรรมทกี่ ําหนดขึ้นไมส อดคลองตอ ความสาํ เรจ็ ตามวัตถุประสงค 3.2 กจิ กรรมไมค รบถวนทจ่ี ะทําใหสําเร็จตามวตั ถปุ ระสงค 3.3 ผูรับผดิ ชอบทรี่ ะบุไวใ นแผนอาจไมเหมาะสมไมส ามารถปฏิบัตงิ านตามแผน ใหบรรลผุ ลได 3.4 ระยะเวลาในแผนไมเ หมาะสม 3.5 งบประมาณทต่ี า่ํ เกนิ ไปจนไมสามารถปฏิบตั ติ ามแผนได หรืออาจสงู เกินไป ทําใหสน้ิ เปลอื งคา ใชจ ายในการดําเนินการ 4. การกําหนดรายละเอียดของแผน มักจะเกี่ยวของกับการตัดสินใจเลือกวิธีการวาควร ทาํ อยางไร หลกั ในการพิจารณาตดั สินใจเลอื กมี 4 ข้ันตอน ดงั น้ี 4.1 กาํ หนดประเด็นปญหาใหช ดั เจน 4.2 กําหนดทางเลอื กตา ง ๆ ที่สามารถแกป ญ หานนั้ ไดหลาย ๆ ทางเลอื ก 4.3 ประเมนิ ขอดี ขอเสยี ของทางเลอื กแตละทางเลอื กวามอี ยางไร 4.4 ตดั สินใจเลอื กทางเลือกท่ีดที ีส่ ุด ภายใตสภาวะแวดลอ มภายในและภายนอก องคก ร ประเดน็ ปญ หา ทางเลอื ก 1 พิจารณาขอ ดี ทางเลอื กที่ดที สี่ ดุ ทางเลือก 2 ขอเสยี ทางเลอื ก 3 แตละทางเลือก ภายใตส ภาวะ แวดลอมภายใน และภายนอก องคกร ดังน้ัน ผูจัดการฝายผลิตจะตองตัดสินใจเลือกวิธีท่ี 1 ซึ่งจะใหโรงงานมีผลกําไรเพ่ิม 1,690,000 บาท กระบวนการวางแผน การวิเคราะหกจิ กรรม เปนการกําหนดกิจกรรมท่ีจะตองทําในแผน ผูที่ทําหนาที่วิเคราะห จะตองมคี วามรูเกยี่ วกบั เร่ืองที่จะทําอยางดี จึงจะสามารถระบุกิจกรรมท่ีตองทําไดถูกตองครบทุก

49 กจิ กรรมและเขียนความสมั พันธข องกจิ กรรมตาง ๆ ได ตลอดจนการกาํ หนดระยะเวลาของกิจกรรม และการกําหนดงบประมาณท่ตี องใชไดถูกตอง การวเิ คราะหก ิจกรรมโดยการวเิ คราะหกระบวนการของภาระงานท่ที าํ ถือวาภาระงานหน่ึง ๆ สามารถแยกเปน งานยอยหลาย ๆ งาน ซึง่ มคี วามเชอ่ื มโยงกัน มีการลําดับทํากอ นและหลัง ดงั น้ี 1. ภาระงานหน่งึ สามารถแยกเปน งานยอยไดห ลาย ๆ งาน 2. งานยอ ยแตล ะงานมคี วามเชอ่ื มโยงกนั 2.1 งานยอยเช่ือมโยงในแนวนอน งานยอย งานยอย งานยอ ย งานยอย 2.2 งานยอ ยเชื่อมโยงในแนวต้ัง งานยอย งาน งานยอ ย ประกอบ งานยอย รวมกนั 2.3 งานเช่ือมโยงในลกั ษณะผสม งานยอ ย งานยอย งานยอย งานยอย งานยอย งานยอย 3. งานยอยแตละงานมลี าํ ดับการทํากอ นและทําหลัง หรือบางงานอาจทาํ พรอมกัน

50 ตัวอยางการวเิ คราะหงานของรา นอาหารตามสัง่ วัตถปุ ระสงคข องราน ปรงุ อาหารตามสั่งจําหนา ยลกู คา รายการอาหาร จัดซือ้ จัดเตรยี ม จัดปรงุ จดั บรกิ าร ลกู คา จัดเก็บ ทล่ี กู คา สงั่ วตั ถดุ ิบ วัตถุดิบ อาหาร ลกู คา ภาชนะเพ่ือ นําไปลา ง จัดเก็บเงนิ ตัวอยางนี้จะพบวา การขายอาหารตามส่ังซ่ึงเปนภาระงานของรานอาหารสามารถแยก ออกเปนงานยอยไดหลายงาน เชน งานจัดซ้ือวัตถุดิบ งานจัดปรุงอาหารตามสั่ง งานบริการลูกคา งานจัดเก็บเงิน งานจัดเกบ็ ภาชนะไปทาํ ความสะอาด ซง่ึ งานยอยเหลานี้มีลําดับการทํางานกอนหลัง และเชือ่ มโยงท้งั ในแนวนอนและแนวตัง้ ตวั อยางการวเิ คราะหง านของธุรกิจโรงพมิ พใ นระบบออฟเซท็ วัตถุประสงค เพ่อื จดั พิมพงานตามที่ลูกคาส่ังพมิ พ รบั คําสั่งพมิ พ ออกแบบส่งั พิมพ จัดทําแมพิมพ จดั บรกิ าร งานจากลกู คา จัดซื้อกระดาษ การ จัดสง พมิ พ ลกู คา

ตวั อยางการวเิ คราะหงานของฝา ยสนิ เช่อื ของธนาคารพาณชิ ย 51 สมุหบญั ชี งาน อนุมตั ิ จายเงิน ตรวจสอบ เงนิ กู ทกี่ ู เอกสาร ลูกคา หลกั ฐาน งาน งาน งานขอ นําหลักทรพั ย แสดง ประเมนิ วเิ คราะห อนุมตั ิ ลกู คา ไป ความจาํ นง ขัน้ ตน หลกั ทรัพย สนิ เชื่อ เงินกู จาํ นอง ขอกเู งิน จากงานยอยตาง ๆ ท่ผี า นการวิเคราะหไ ดแ ลวนํามาจดั ทาํ เปน แผนอยางครา ว ๆ หรอื เปน แผนในรายละเอยี ดเพอื่ นาํ ไปปฏิบตั ิแลว แตก รณี ดงั นี้ จากตวั อยา ง ระยะเวลา ผูรบั ผดิ ชอบ งบประมาณ ลกั ษณะงานยอ ย ดําเนนิ การ 1. งานจดั ซอ้ื วัตถุดบิ 2. งานจดั เตรยี มวตั ถดุ บิ 3. งานจดั ปรุงอาหาร 4. งานจดั บรกิ ารลกู คา 5. งานจดั เกบ็ เงนิ 6. งานจัดเกบ็ ภาชนะไปลาง จากตวั อยา ง ระยะเวลา ผูร บั ผดิ ชอบ งบประมาณ ลักษณะงานยอ ย ดําเนนิ การ 1. ออกแบบสิ่งพิมพ 2. จดั ซอ้ื กระดาษ 3. จัดทําแมพ ิมพ 4. จัดการพมิ พ 5. จดั สงลกู คา

จากตวั อยา ง ระยะเวลา 52 ลกั ษณะงานยอ ย ดาํ เนนิ การ ผูร บั ผดิ ชอบ งบประมาณ 1. งานตรวจสอบเอกสารหลกั ฐาน ข้นั ตน 2. งานประเมินหลักทรพั ย 3. งานวเิ คราะหสินเช่อื 4. งานขออนมุ ตั เิ งนิ กู 5. นาํ หลักทรพั ยลูกคา ไปจํานอง 6. จายเงินกู แผนงานที่ไดผานการทําข้ึนแลว ควรจะไดตรวจสอบถึงขั้นตอนตาง ๆ วาครบถวนเพียงพอ ทีจ่ ะดาํ เนินการไปสคู วามสําเรจ็ ตามแผนได ตรวจสอบระยะเวลาวา สามารถดําเนินการใหแลวเสร็จได ตามแผนหรือไม ตรวจสอบผูรับผิดชอบวามีความสามารถท่ีจะดําเนินการใหเสร็จตามแผนได ตลอดจนการตรวจสอบงบประมาณที่ใชว าเพียงพอหรอื เหมาะสมตอการดาํ เนินการตามแผน การดาํ เนนิ งานตามแผนในระยะเวลาหนึ่ง อาจจะพบวาแผนยงั มีความบกพรอง ซึ่งจะทราบได กต็ อ เมอ่ื ตองมีการปฏิบัตจิ รงิ เมื่อพบความบกพรองจะตอ งมีการปรับปรงุ แผนใหดีขึ้นตามหลักการ วางแผนท่ีวาการวางแผนจะตองมีความยืดหยุนพอสมควรท่ีทําการปรับปรุงแผนงานตาม สภาพการณทีเ่ ปลี่ยนไป กิจกรรม ใหผ เู รยี นกาํ หนดสนิ คา ที่จะออกสตู ลาดมา 1 ชนดิ และวางแผนการตลาด อธิบายมาพอเขา ใจ 2. การจดั ทาํ โครงการ แนวคดิ สาํ คญั โครงการเปนงานลักษณะหน่ึงที่นิยมนํามาใชในการดําเนินกิจกรรมอยางใดอยางหน่ึง ลักษณะของงานโครงการเปนงานที่มีกําหนดเวลาแลวเสร็จท่ีแนนอน มีการประเมินผลสําเร็จ เมื่อส้ินสุดโครงการเปนลักษณะงานที่ไมเหมาะที่จะจัดดําเนินการในระยะยาวหรืองานประจํา การจัดการงานโครงการจึงมีลักษณะของการจัดการที่แตกตางจากการดําเนินงานประจํา ความสําคัญของงานโครงการก็คือ การควบคุมเวลาใหโครงการมีการดําเนินการใหเสร็จสิ้น ในระยะเวลาท่ีกําหนดที่สั้นท่ีสุด เพ่ือสามารถควบคุมตนทุนรายจายใหตํ่าสุด ซึ่งตนทุนรายจาย เหลานีจ้ ะแปรตามระยะเวลาของโครงการหากโครงการมีการเสร็จทลี่ าชา ออกไป

53 โครงการเปนสง่ิ ทพี่ บเหน็ ไดเสมอในการจัดการองคก รทว่ั ไป มกี ารแบง แยกงานในองคกร มาบรหิ ารในรปู ของโครงการ ไมว าจะเปน หนว ยงานของรฐั หรือหนวยงานเอกชน และไมวาจะเปน องคก รขนาดใหญหรือองคก รขนาดเล็กกต็ าม การจัดการงานโครงการก็เปนที่นิยมอยางแพรหลาย การทาํ ความเขาใจเก่ียวกับการจดั การงานโครงการเปนสิ่งท่ีนาสนใจที่สามารถนําไปใชประโยชน ไดสาํ หรับนักบรหิ ารโดยทวั่ ไป ความหมายของโครงการ 1. โครงการหมายถงึ งานทม่ี กี ารดําเนนิ การในขอบเขตทจ่ี าํ กดั โดยมุงหวังความสาํ เร็จของงาน เปนสําคญั 2. จากความหมายขางตน มีสาระสําคญั ดังนี้ 2.1 เปนงานท่ีมีขอบเขตจาํ กดั ไดแก 2.1.1 ปริมาณงานทีจ่ ํากัด งานโครงการจะเปนงานท่ีมีเนื้องานจํากัด เชน โครงการจดั งานฉลองปใหม โครงการกอ สรางสะพาน โครงการรณรงคงดสูบบุหรี่ในที่สาธารณะ โครงการขยายตลาดสินคาในภาคอสี าน โครงการปรบั ปรงุ ประสทิ ธิภาพการผลติ ในโรงงาน เปน ตน 2.1.2 มีเวลาท่ีจํากัด โครงการจะมีการจํากัดเวลาการดําเนินการ เพ่ือให เห็นความสาํ เรจ็ ในเวลาท่แี นนอน เชน 1 สปั ดาห 3 เดือน 1 ป เปนตน 2.2 เปน งานที่ตอ งการเห็นความสําเรจ็ ที่ชัดเจน จะมีการประเมินผลงานเมื่อสิ้นสุด โครงการเพอื่ วดั ผลงานวามีความสําเร็จมากนอยเพียงใด ลกั ษณะของโครงการ ในเรื่องของการวัดความสําเร็จของงานจะแตกตางจากการ ดําเนนิ งานปกติทัว่ ไป งานโครงการตองการวดั ความสําเร็จของงานในเนือ้ งานโครงการเทานั้นวามี ความสําเร็จมากนอยเพียงใด สวนการวัดความสําเร็จของงานท่ัวไปจะวัดความสําเร็จของงานใน ระยะเวลาหน่งึ วา มคี วามสาํ เรจ็ เพยี งใด และยังมกี ารดําเนินการตอไป ซึ่งเมือ่ ครบระยะเวลาหน่ึงก็จะ มีการวดั ผลงานเปน ชว ง ๆ ตอ ไป เชน กาํ หนดวดั ผลงานเดือนละครงั้ หรอื วดั ผลงานเปน รายไตรมาส หรือเปน รายป เปนตน ความสําคญั ของโครงการ การดาํ เนินโครงการมีการใชทรัพยากรตา ง ๆ ขององคก ร ซง่ึ เก่ยี วพันกับคาใชจายที่เกิดขึ้น จากการใชท รพั ยากร การกําหนดงานโครงการมีการจัดทาํ งบประมาณที่ตอ งใชตลอดโครงการและ กําหนดระยะเวลาส้ินสุดของโครงการ หากการดําเนินโครงการเสร็จสิ้นตามระยะเวลาท่ีกําหนด จะมกี ารใชเงนิ ตามงบประมาณ แตหากการดําเนินงานโครงการมีการเลื่อนกําหนดเวลาแลวเสร็จ ออกไปจะมีผลทําใหตองเพ่ิมงบประมาณคาใชจาย การดําเนินงานโครงการจึงตองมีการควบคุม เวลาใหแลวเสร็จตามระยะเวลาท่ีกาํ หนด เพ่ือควบคุมตนทุนคาใชจายและผลกระทบตาง ๆ ทอี่ าจเกดิ ขนึ้ ได

54 ลกั ษณะของงานโครงการ 1. งานโครงการเปนงานท่ีมีกาํ หนดระยะเวลาท่ีแนนอน มีระยะเวลาเริ่มตนและระยะเวลา สิ้นสดุ ซง่ึ แตกตางจากการดําเนนิ การประจํา จะมรี ะยะเวลาเรมิ่ ตน แตจะมีการกําหนดเวลาสิ้นสุดท่ี แนนอน ระยะเวลาการดําเนินการของโครงการมีระยะเวลาแตกตางกันตามลักษณะของเนื้องาน โครงการบางลักษณะมีระยะเวลาสั้นต้ังแต 1 สัปดาห ถึง 1 ป เชนโครงการจัดงานคอนเสิรต หารายได โครงการสรา งสะพานลอยสาํ หรับคนขามถนน 2. งานโครงการมีการบริหารแยกออกจากงานประจํา ลักษณะของงานโครงการจะมีการ จัดสรรงบประมาณและทรัพยากรแยกออกจากหนวยงานประจํา บางโครงการมีการแยกจาก หนว ยงานประจาํ อยา งเดนชดั ไดแ ก งานโครงการพเิ ศษ ซ่ึงจะมีงบประมาณของโครงการโดยตรง มกี ารจัดสรรทรัพยากรเพอื่ ใชในโครงการโดยตรง สวนบางโครงการอาจจะมีการแยกจากหนวยงาน เปนบางสวนและดําเนินการควบคูก ับหนวยงานประจาํ โครงการลกั ษณะนจ้ี ะมงี บประมาณที่ใชใน โครงการเทาที่จําเปนและทรัพยากรสวนหนึ่งจะใชรวมกับหนวยงานประจํา ไดแก แผนงาน โครงการตาง ๆ 3. งานโครงการจะมีผูบริหารโครงการรับผิดชอบงานโครงการโดยตรง เพ่ือใหการ ดาํ เนินงานโครงการมีความเดนชัด มีผูทาํ หนาที่จัดการและตัดสินใจโดยตรง ทาํ ใหงาน มีความกาวหนาตามลาํ ดับ หากงานโครงการไมเปน ไปตามแผนงานก็สามารถระบผุ รู บั ผดิ ชอบได 4. งานโครงการมีการประเมินผลงานท้ังโครงการเมื่อสิ้นสุดโครงการ งานโครงการจะ เกย่ี วขอ งกับรายรบั และรายจายทเ่ี กิดขึน้ ในการดาํ เนินการ เม่ือส้ินสุดโครงการจะมีการประเมินถึง ผลงานที่ไดรับวาเปนไปตามวัตถุประสงคของโครงการหรือไม และมีรายรับรายจายเปนอยางไร เพอื่ ประเมินวาโครงการมีความสําเร็จมากนอ ยเพียงใด แตกตางจากการดําเนินงานประจําจะมีการ ประเมนิ ผลตามระยะเวลาชว งหน่งึ เชน 1 เดอื น 3 เดือน หรือ 1 ป เปนการวัดผลสําเร็จในชวงเวลา หนง่ึ เทานัน้ ไมใ ชการวดั ผลสําเร็จตลอดอายขุ องการดําเนนิ การ

55 ตวั อยางการจดั งานรปู โครงการของบรษิ ทั รับเหมากอ สรา งแหง หนง่ึ เปน ดงั นี้ บริษัทรับเหมา กอสราง ฝา ยวางแผนงาน ฝา ยการตลาด ฝายบุคลากร ฝา ยวิศวกรรม ฝายกอสรา ง ฝายจดั ซ้อื วสั ดุ ฝายบญั ชี และการขาย และสถาปต ย อุปกรณ และ การเงิน กรรม โครงการ ฝายการตลาด ฝา ยบคุ ลากร ฝายวิศวกรรม ฝายกอสรา ง ฝายจดั ซอ้ื วสั ดุ ฝายบญั ชี กอสราง และการขาย และสถาปต ย อุปกรณ และ สะพานขาม การเงิน แมน า้ํ กรรม โครงการ ฝายการตลาด ฝายบุคลากร ฝายวศิ วกรรม ฝา ยกอสรา ง ฝายจดั ซอ้ื วสั ดุ ฝา ยบัญชี กอ สรางศนู ย และการขาย และสถาปตย อุปกรณ และ การเงนิ ราชการ กรรม จังหวัด โครงการสราง ฝายการตลาด ฝา ยบุคลากร ฝา ยวศิ วกรรม ฝายกอ สรา ง ฝายจัดซอื้ วสั ดุ ฝายบัญชี เข่ือน และการขาย และสถาปตย อุปกรณ และการเงิน กรรม

56 เทคนคิ การบริหารงานโครงการ 1. เทคนิคการดําเนินงานโครงการ การดําเนินงานโครงการมีลักษณะคลายการจัดการ องคกรโดยเริ่มจากการกําหนดวัตถุประสงคของโครงการใหชัดเจนวาตองการทําอะไร จาก วตั ถปุ ระสงคจ ะนาํ มาวางแผนของโครงการ ดงั นี้ วตั ถุประสงคของโครงการ แผนงานของโครงการ การวางแผนงานของโครงการก็เหมือนการวางแผนโดยทั่วไปวาจะใหใครทําอะไร ที่ไหน และอยา งไร ซึ่งเปนการกําหนดกิจกรรมท่ีทําและกําหนดการใชทรัพยากรตาง ๆ ท้ังคน เงิน วัสดุ อุปกรณ ตลอดจนวิธีการ ทรัพยากรเหลานี้จะถูกตีมูลคามาเปนงบประมาณที่ใช หรือแผนงาน โครงการไดร ับการอนุมัตใิ หดาํ เนินการแลว จะมีการจัดโครงสรางองคกร จัดบุคลากรเขาทาํ งาน มกี ารอาํ นวยการและการควบคุมงานเชนเดยี วกบั การจดั องคก ร วตั ถปุ ระสงค ของ โครงการ แผนการ จดั โครงสรา ง จดั บคุ ลากร อํานวยการ ควบคมุ ของ องคกรของ เขาทํางาน งาน โครงการ โครงการ การวางแผนงานของโครงการเพื่อกําหนดแนวทางปฏิบัติใหสามารถดําเนินการโครงการ สําเร็จไดต ามวตั ถปุ ระสงคท ีต่ อ งการ การจดั โครงสรางองคกรของโครงการเพือ่ ใหเหน็ ภาพท่ชี ัดเจน ในการปฏิบตั งิ านรองรบั แผนงานของโครงการ การจัดบคุ ลากรเขาทํางานตามโครงสรา งองคก รของ

57 โครงการเพือ่ ใหม ีบุคลากรท่จี ะปฏบิ ตั ิงานตามแผนงานของโครงการ ตลอดจนมกี ารอาํ นวยการและ ควบคมุ งานเพื่อใหงานมีการปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอนของแผน เกิดความสําเรจ็ ตามแผนได 2. เทคนคิ การจดั การทรพั ยากรในงานโครงการ 2.1 เทคนิคการจัดการบุคลากร เนื่องจากงานโครงการเปนงานที่มีกําหนดเวลา โดยเฉพาะโครงการที่มีกําหนดเวลาสั้น การจัดหาบุคลากรเขาทํางาน ควรจัดหาบุคคลที่มีความรู ความสามารถท่เี หมาะสมเขา ทํางานในโครงการ โดยไมตองมีกระบวนการพัฒนาบุคลากรกอนเขา ทํางาน ตลอดจนในระหวางการดําเนินงานโครงการก็จะไมมีข้ันตอนการพัฒนาบุคลากรเชนกัน สาํ หรบั โครงการทีม่ รี ะยะเวลาดําเนินการยาวนานหลายป อาจมีการพัฒนาบุคลากรกอนเขาทํางาน หรือพัฒนาบุคลากรในระหวางดําเนินการก็ไดแตจะพัฒนาบุคลากรเทาท่ีจําเปนตอการดําเนินงาน โครงการใหเ สรจ็ สนิ้ 2.2 เทคนคิ การจดั หาวัสดุอุปกรณและเครื่องจักร การจัดหาวัสดุในงานโครงการ ควรจดั หาเทา ทจี่ ะตอ งใชในงานโครงการเทานัน้ ไมจ ําเปน ตองมีวสั ดุคงเหลอื เหมือนการดําเนนิ งาน ประจํา เพราะหากมีสินคาคงเหลืออาจไมมีประโยชนท่ีจะใชไดตอไป สวนการจัดหาอุปกรณที่มี มูลคา ไมสงู นัก ก็จัดซื้อเทาที่จําเปนตองใช สําหรับอุปกรณที่มีราคาสูงหรือเครื่องจักรท่ีมีราคาสูง ควรใชวิธีการเชาซึ่งจะทําใหตนทุนรวมมีคาต่ํากวา และเมื่อสิ้นสุดโครงการก็จะไมตองเหลือ อปุ กรณห รือเคร่อื งจกั รเกา ท่จี ะเปน ภาระแกโครงการ 2.3 เทคนิคการจัดสรรการเงิน การจัดสรรการเงินในงานโครงการจะเนนการใช เงนิ ทนุ หมนุ เวียนเปน หลัก การลงทุนในสนิ ทรพั ยถ าวรควรจะใหมนี อยท่สี ุดเทาทีจ่ าํ เปน หรอื อาจไม ควรมีสาํ หรับงานโครงการที่จําเปน ตองใชสินทรัพยที่มรี าคาสงู เชน ท่ดี ิน อาคาร เคร่อื งจกั ร ควรใช วิธกี ารเชา เพ่ือลดการใชเงนิ ทนุ ถาวรซ่ึงเปนเงินทุนระยะยาว และเม่ือส้ินสุดโครงการก็จะไมตองมี ภาระกบั สนิ ทรัพยถาวรเหลาน้ี อีกทง้ั ยังทําใหต น ทนุ รวมในการลงทุนตํา่ กวาดว ย 3. เทคนคิ การบรหิ ารเวลาในงานโครงการ เวลาในการดําเนินงานโครงการเปนสง่ิ สาํ คญั หากโครงการลาชาออกไปจากแผนงานจะมี ผลตอ คาใชจา ยทสี่ ูงข้นึ การดาํ เนนิ งานโครงการจึงตองมีการควบคุมเรื่องเวลาเพ่ือใหงานเสร็จสิ้น ตามแผนงาน โดยปกติงานโครงการหน่งึ ๆยอ มแบง ออกเปนกิจกรรมยอย ๆ หลาย ๆ กิจกรรม แตละกิจกรรม มีความสมั พันธทสี่ ามารถเขยี นเปน แผนผงั แสดงความสัมพันธกันไดใ นลักษณะของโครงขายงาน กจิ กรรม ใหผเู รยี นเขยี นโครงการอาชพี ของตนเองมา 1 อาชีพ

58 3. การใชวสั ดุอุปกรณ เคร่ืองมือ หมายถึง สิ่งตาง ๆ ที่มนุษยคิดคนขึ้นหรือประดิษฐข้ึนมาใชเพื่อความสะดวก รวดเรว็ ประหยดั เวลาและแรงงาน วสั ดุ หมายถึง สิ่งที่ใชแลวส้ินเปลืองและหมดไป เชน เน้ือ สารใหสี เกลือ ขาว กระเทียม พรกิ ขี้หนู อปุ กรณ หมายถึง สิง่ ท่ใี ชแลว ยงั คงเหลือ สามารถใชไ ดอ กี เชน เคร่ืองบดเน้ือ เครื่องอัดไส เครอื่ งช่ังชนิดละเอยี ดและชนิดหยาบ อุปกรณเ ครือ่ งครวั ตา ง ๆ ไดแก มีด เขียง ถาด กะละมงั หมอ เตา ยกตัวอยาง การทําแหนม การทาํ แหนม การทจ่ี ะทําแหนมใหม ีคุณภาพดี จําเปนตองรูจักเลือกใชวัตถุดิบ วัสดุอุปกรณตาง ๆ ท่ีใช ทําแหนมอยางเหมาะสม ผูบริโภคหรือผูประกอบการเกี่ยวกับการใชเนื้อ เพื่อนําไปแปรรูป ทาํ ผลติ ภณั ฑแ หนมควรจะทราบถงึ สิง่ ตา ง ๆ ทมี่ ีผลตอคณุ ภาพของผลิตภัณฑแหนมที่ตองการ และ สง่ิ สําคญั อันดับแรกท่ีจะตอ งคํานึงถงึ ก็คือ คณุ ภาพของวตั ถดุ ิบทีจ่ ะใช เพราะวา คณุ ภาพของผลิตภัณฑ ขน้ั สุดทายจะดีไปไมไดถ าวตั ถุดิบคณุ ภาพดอย ฉะนัน้ ควรที่จะรจู ักกบั วตั ถดุ บิ ตาง ๆ ในการทําแหนม ไดแ ก 1. เนอ้ื หมายถึง เน้ือที่ไดจ ากสัตวเ พื่อนํามาใชเปนอาหาร ซ่ึงรวมถึงกลามเนื้อ และอวัยวะ ตาง ๆ เชน ตับ หวั ใจ และสวนอื่น ๆ ที่บริโภคได เน้ือจากสัตวชนิดตาง ๆ ไดแก โค กระบือ สุกร แพะ แกะ เปนตน เน้ือสัตวจะมีสวนประกอบทางเคมีแตกตางกันไป ข้ึนอยูกับสภาพของสัตว แตละชนิดหรืออายุตางกัน โดยท่ัวไปกลามเนื้อของสัตวจะมีสวนประกอบทางเคมี ไดแก น้ํา โปรตนี ไขมนั คารโ บไฮเดรต วิตามนิ เอน็ ไซม สี และแรธาตุตาง ๆ เปนตน 2. สารใหสี การทําแหนมในระดับชาวบาน มักมีการเติมดินประสิวลงไปดวยเล็กนอย เพ่อื ใหเกดิ สีแดงสวย โดยปริมาณทใี่ ชเ ติมน้ันไมไ ดม ีการช่ัง ตวง วดั ใชประมาณเองตามความชํานาญ ท่ีปฏิบัติมา ซึ่งนับวาเปนอันตรายตอผูบริโภค เพราะสารใหสีดังกลาวจัดเปนวัตถุเจือปนอาหาร พวกไนเตรทและไนไตรท ซงึ่ มีกฏหมายควบคมุ กําหนดปริมาณการใช โดยอนุญาตใหใชไดไมเกิน 200 - 500 มิลลิกรัมตออาหาร 1 กิโลกรัม ซึ่งตองคํานวณในรูปโซเดียมไนเตรท และโซเดียม ไนไตรทตามลาํ ดับ ปจจุบันการใชไนเตรทและไนไตรท ผสมกับอาหารมีวัตถุประสงค 3 ประการ คือ 2.1 เพื่อชว ยใหอาหารโดยเฉพาะเน้ือสตั วมสี ีแดงคงทน ไมเ ส่ือมสลายไป ขณะหงุ ตม 2.2 ทาํ ใหอ าหารมรี สชาตแิ ละกล่นิ เฉพาะ 2.3 ทําใหเก็บอาหารไวไดนาน ไนเตรท ไนไตรท จะทําหนาท่ีเปนสารกันเสีย ปองกันการ เจรญิ เติบโตของจลุ ินทรยี  โดยเฉพาะพวกที่ทาํ หนา ท่ใี หเ กดิ การบูด และพวกท่ีสรา งสารพิษ สารใหสีท่ี ขอแนะนําใหใช คือ ผงเพรก ผงเพรกเปนสารเคมีพวกสารประกอบไนเตรทไนไตรท ใชใสลง

59 ผลิตภณั ฑ เพอ่ื ใหเ กดิ กลิ่นและรสท่ีตองการ ทําลายจุลินทรียท่ีเปนพิษและทําใหเกิดโรค และเพ่ิม ลงไปเพือ่ ทาํ ใหผลิตภัณฑม ีสีดขี ึน้ 3. สว นผสมอื่น ๆ เกลือ การเติมเกลือประมาณ 2 - 3 % ของน้ําหนักอาหาร จะชวยทําหนาที่ปองกัน ไมให จลุ นิ ทรยี อ ่ืน ๆ เจรญิ ได และชว ยดึงน้าํ และน้ําตาลจากเน้ือ และยังสามารถทําหนาท่ีเปนสารกันบูดได วตั ถปุ ระสงคข องการใสเกลือในแหนม คือ ทําใหเ กดิ รสเคม็ และทาํ ใหแหนมเก็บไวไดน าน ปรมิ าณ เกลือท่ีใสถานอยเกินไป จะทําใหแหนมเนาเสียได และถาใสเกลือมากเกินไปแหนมท่ีไดจะมีรส เปร้ียวนอยกวา รสเค็ม ขาว ขา วท่ใี สลงในแหนมเปน ขา วทผี่ านการหุงตมจนสกุ แลวใชไ ดทั้งขา วเจา และขาวเหนียว การใสขาวลงไปก็เพ่ือเปนแหลงคารโบไฮเดรตแกแบคทีเรียท่ีสรางกรดแลคติก ซึ่งเปนตัวที่ ทาํ ใหแหนมมีรสเปร้ียว กระเทียม ตามปกติมักจะบดกระเทียมใหละเอียดกอนแลวจึงใสลงในผลิตภัณฑ การใส กระเทยี มจะใหผลทัง้ ในแงเพิ่มกลิ่นหอมและรสชาติของแหนม และยังชวยเปนสารกันบูดไดดวย โดยจะใสประมาณ 10 % ของนํ้าหนักอาหาร พริกขีห้ นู การทําแหนมอาจจะมีการเติมพริกขหี้ นูเปน เม็ด ๆ พริกขี้หนูที่เติมน้ัน นอกจาก จะใหรสเผ็ดเมอ่ื บรโิ ภคแลว ยังชว ยเพ่ิมสสี นั ทส่ี วยงามใหก ับแหนมอีกดว ย วัสดอุ ปุ กรณใ นการทาํ แหนม การทาํ แหนมบริโภคกนั เองภายในครวั เรือนไมจ ําเปน ตองใชวัสดอุ ปุ กรณท่ียุงยาก แตถามี การผลิตเพ่ือจําหนายในปริมาณมาก ๆ จะมีอุปกรณชวยทุนแรงในการผลิต ซึ่งอุปกรณตาง ๆ ที่ เกยี่ วของกับการทาํ แหนมมดี งั นี้ 1. เครอ่ื งบดเนอ้ื 2. เครอื่ งอดั ไส 3. เคร่ืองช่งั ชนดิ ละเอยี ดและชนดิ หยาบ 4. อปุ กรณเ ครื่องครัวตาง ๆ ไดแ ก มีด เขียง ถาด กะละมัง หมอ เตา 4. การใชแ รงงาน แรงงาน หมายถึง บคุ คลที่ผูประกอบการจางมาใหปฏิบัติงานตามความเหมาะสมของงาน และความสามารถของแตละบุคคล ซึ่งมีท้ังแรงงานประเภทที่มีความชํานาญงานหรือแรงงานท่ีมี ฝมือ แรงงานประเภทไรฝมือที่ตองใชกําลังในการปฏิบัติงาน เชน คนงานแบกหาม และแรงงาน ประเภทวิชาการที่ตองใชมันสมอง เพ่ือชวยใหการวางแผน การกําหนดนโยบาย และการ ประเมินผลใหธุรกิจดําเนินไปอยางราบรื่น และประสบความสําเร็จตามแผนท่ีกําหนดไว ดังนั้น เจา ของกจิ การหรือผปู ระกอบการจาํ เปน จะตอ งเลือกบคุ ลากรท่ีมีความรู ความสามารถมาทาํ งานตาม

60 ความถนัดของแตละบคุ คลเพ่อื ประสทิ ธิภาพของงาน ทั้งน้ี นายจางจะตองจายเงินเดือน คาจาง คา คอมมิชช่ัน และสวัสดกิ ารอน่ื ๆ ใหแกพ นกั งานอยางเหมาะสม สรปุ ความสามารถของมนษุ ยทถ่ี กู นํามาใชในการผลิต เพื่อทําใหเ กดิ เปน สนิ คาหรือบริการ ข้ึนมา แรงงานนับเปนทรัพยากรที่สําคัญท่ีสุด ถาปราศจากแรงงานและทรัพยากรตาง ๆ ท่ีกลาว มาแลวทัง้ หมด ก็ไมสามารถนําออกมาใชประโยชนไดผลตอบแทนของแรงงานก็คือ คาจาง มาก หรือนอยขึ้นอยูกับความสามารถและชนิดของงานนนั้ ๆ ประเภทของแรงงาน ตลาดแรงงานประเทศไทยไดแ ยกประเภทของแรงงาน ดงั น้ี 1. แรงงานประเภทปญ ญาชน แรงงานประเภทน้ี ไดแ ก ผูทจี่ บการศึกษาในระดบั อุดมศึกษา มีความรูและมีสติปญญาดีแตไมคอยมีฝมือในวิชาชีพ ในแตละปจะมีแรงงานประเภทนี้เขาสู ตลาดแรงงานเพิม่ ข้ึน 2. แรงงานไรฝมือ แรงงานประเภทน้ีไมคอยมีปญหานักในอาชีพเกษตรกรรมแตกําลังมี ปญหาในดานอุตสาหกรรม ทีต่ ลาดแรงงานไมตองการเทาทค่ี วร 3. แรงงานประเภทฝมือ แรงงานประเภทนี้ตองผานการฝกอบรมหรือมีประสบการณ ทํางานมากพอสมควร เชน ชา งยนต ชางไม ชางปูน ชา งไฟฟา เปน ตน 4. แรงงานที่ใชค วามรูความชํานาญพิเศษ แรงงานประเภทน้ีจะตองฝกอบรมมาเปนระยะ เวลานานจดั เปนแรงงานท่ียังขาดแคลน ดังนั้น จึงไมมีปญหาการวางงานปจจุบันรัฐบาลกําลังเริ่ม ผลิตแรงงานประเภทน้ีใหเขาสูตลาดแรงงานมากข้ึน เพื่อใหเพียงพอกับความตองการของ ตลาดแรงงาน แรงงานประเภทนี้ ไดแ ก แพทย วิศวกร สถาปนิก นกั วทิ ยาศาสตร เปน ตน ตลาดแรงงาน ตลาดแรงงานในประเทศ แบง ไดเ ปน 4 ภาค คอื 1. ตลาดแรงงานภาครัฐ ไดแก แรงงานภาครัฐและรัฐวิสาหกิจ เชน กระทรวงตาง ๆ การไฟฟาสว นภูมภิ าค องคก ารโทรศัพทแ หงประเทศไทย เปนตน 2. ตลาดแรงงานภาคอุตสาหกรรม ไดแก แรงงานในเมืองท่ีประกอบธุรกิจ การผลิต การแปรรูปการผลติ เชน สถานประกอบการ โรงงานตาง ๆ ธรุ กจิ กอ สราง เปนตน 3. ตลาดแรงงานภาคเกษตรกรรม ไดแก แรงงานในชนบทท่ีมีอาชีพทําไร ทํานา ทําสวน และกิจการอน่ื ๆ ทเ่ี ก่ยี วกบั การเกษตร จดั เปนแรงงานท่ีทํางานไมสมํ่าเสมอ อาจมีการวางงานตาม ฤดูกาล หรอื มกี ารทาํ งานตา่ํ กวาระดับที่ควรจะเปน เชน ในฤดูฝนเกษตรกรจะทําไร ทํานา มีการใช แรงงานมาก แตพ อฤดแู ลง หรือหลังเก็บเกย่ี วพืชไรหรือขา วแลวก็จะเกิดการวางงานขน้ึ 4. ตลาดแรงงานภาคพาณิชยกรรม ไดแก แรงงานท่ีประกอบการคา หรือการบริการ เชน การคา ขายปลีก-สง การโรงแรม ภตั ตาคาร การธนาคาร ธุรกิจทองเทยี่ ว ธรุ กจิ สงออก เปน ตน

61 5. การใชส ถานท่ี สถานท่ี หมายถงึ อาคาร บรเิ วณที่ประกอบอาชพี ธุรกจิ ของผูประกอบการ ดงั กลาว 6. การใชท ุน ทนุ หมายถึง เงินทุนสวนตัวของเจาของ หรือ เงินจากหุนสวนธุรกิจท่ีตกลงปลงใจจะมา สรางธรุ กิจใหมร ว มกนั นาํ มากองกนั ไวกอนเริม่ ตน ทําธรุ กิจ ทนุ หมายถงึ ปจ จัยในการผลติ ทใี่ ชในการสรางสนิ คา หรอื บริการอื่น ๆ ที่มนุษยเปนผูผลิต และไมเกดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาติ สินคาและบริการน้นั ๆ จะตอ งไมใ ชตวั ทนุ แมว า ทนุ นั้น สามารถที่ จะเสื่อมราคาลงได สินคาประเภททุนสามารถรับมาไดโดยใชเงินหรือเงินทุน ในการเงินและการ บัญชี คําวาทุนหมายถึงความมั่งค่ัง โดยเฉพาะความม่ังคั่งที่ใชในการเปดกิจการ ทุนเปนหน่ึงใน ปจจัยในการผลติ ปจ จยั อ่นื ๆ รวมไปถงึ ทด่ี นิ แรงงาน และองคกร ผูประกอบการ หรือการบริหาร จดั การ ซงึ่ คณุ สมบัตดิ งั ตอไปน้ีจดั วาเปน ทนุ 1. สามารถนําไปผลติ สนิ คาอืน่ ๆ ได อยใู นรูปของปจ จยั ในการผลติ 2. ถูกสรางข้ึนมาอีกทีหน่ึงโดยแตกตางจาก \"ท่ีดิน\" ที่ซึ่งหมายถึง ปจจัยในการผลิตท่ี เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เชน พื้นทท่ี างภูมิศาสตร และทรัพยากรทางธรรมชาติ เชน แรธ าตุ 3. ไมไดถูกใชในการผลิตเปนหลักโดยสมบูรณซ่ึงทําใหแตกตางจากสินคากึ่งสําเร็จรูป (ยกเวนคาเส่ือมราคา) การจดั การกบั การลงทนุ ในธุรกจิ มีความเขาใจกันวาการจัดการกับการลงทุนในธุรกิจเปนส่ิงเดียวกัน เนื่องจากในอดีต การจดั การกบั การลงทุนในธุรกิจมีลักษณะท่กี ลมกลนื กนั ธุรกิจแรกเร่ิมภายในประเทศมาจากธุรกิจ ในครัวเรือนและมีขนาดเล็ก เจาของกิจการตัดสินใจลงทุนประกอบธุรกิจและดําเนินธุรกิจดวย ตนเอง แมภายหลังธุรกิจมีขนาดเติบโตข้ึน เจาของยังคงดําเนินธุรกิจดวยตนเอง ความสัมพันธ ระหวางการจัดการกับการประกอบธุรกิจจึงกลมกลืนกันอยางแนบแนน จนกอใหเกิดความเขาใจ ดังกลาว หากไดมีการวิเคราะหในรายละเอียดอยางแทจริงแลว จะเห็นความแตกตางระหวาง การจัดการกับการลงทนุ ในธุรกิจ โดยพจิ ารณาถงึ หลักบคุ คล หนาที่ และวตั ถุประสงค ดงั น้ี ลักษณะ บคุ คล หนาท่ี วัตถุประสงค 1. การลงทุนในธุรกจิ เจา ของ ตดั สินใจลงทนุ ตองการผลกําไรจากการ ลงทนุ ในธรุ กจิ 2. การจดั การ ผจู ดั การ ตดั สินใจจดั การทรพั ยากร เพ่ือใชท รพั ยากรตา ง ๆ ไดมี ประสิทธภิ าพสงู สุด

62 ตัดสินใจ การจัดการ เจาของ ลงทนุ ในธุรกจิ ผจู ดั การ ตอ งการผลกําไร ใชท รพั ยากรอยางมี ประสทิ ธภิ าพ จากตารางและแผนภาพดังกลาว เจาของธุรกจิ ในฐานะผูทต่ี ดั สินใจเลือกลงทนุ ในธุรกิจ ซึ่ง ตองลงทนุ ในทรพั ยากรตา ง ๆ เพ่อื มงุ หวงั ผลกําไรจากการลงทุน ผูทําหนาท่ีนําทรัพยากรตาง ๆ มา จัดการ คือ ผูจ ัดการ ซึ่งตองรับผิดชอบตอการนําทรัพยากรท่ีมีอยูมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุดตอ ธรุ กจิ ซึง่ จะทําใหธ รุ กิจไดร บั ผลกําไรตามทคี่ าดหวงั ของเจา ของ ในธรุ กิจขนาดใหญการแบงแยกหนาท่ีระหวางเจาของและผูจัดการจะมีความชัดเจน แต สําหรับธุรกิจขนาดยอม เจาของมักจะเขาจัดการธุรกิจดวยตนเอง กลาวคือ เปนทั้งผูลงทุนและ ผูจดั การทรพั ยากรดวยตนเอง 2. การจดั การการตลาด 2.1 การกําหนดทิศทางการตลาด เปนการศึกษาตลาดจากปจ จยั ภายนอกและภายในทาํ ใหผปู ระกอบการวางแผนการตลาดได อยา งมน่ั ใจและสามารถบอกรายละเอียดในการดาํ เนินงานไดอ ยางชัดเจน การวจิ ัยการตลาดและขอมลู การตลาด การวจิ ัยการตลาดหรือการศึกษาตลาดจะตอ งพิจารณาถึงพฤติกรรมผูบริโภค มีข้ันตอนใน การวจิ ยั ดงั น้ี 1. การศกึ ษาโอกาสหรอื การศกึ ษาตลาด ผปู ระกอบการจะตอ งศกึ ษาใน 2 เรอ่ื ง คือ การศึกษาโอกาสทางการตลาด เปน การศกึ ษาพฤตกิ รรม ผบู ริโภค และการศึกษาสถานการณทาง การตลาด เปนการศึกษาส่ิงแวดลอมภายในและภายนอกของกิจการ ประกอบดวย 1) การศกึ ษาจดุ แข็ง เปน การศกึ ษาถงึ ขอดีหรือจดุ แข็งของสินคาหรือบรกิ าร 2) การศึกษาจดุ ออน เปนการศึกษาขอเสียหรอื ปญ หาที่เกิดจากองคป ระกอบทาง การตลาด 3) การศึกษาโอกาส เปน การศกึ ษาขอ ไดเปรยี บหรอื สิง่ ทีเ่ อื้ออาํ นวยใหแ กก จิ การ 4) การศกึ ษาอปุ สรรค เปน การศกึ ษาปญ หา อุปสรรคทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ 2. การกาํ หนดวตั ถุประสงคทางการตลาด 3. การเลอื กตลาดเปา หมาย 4. การศกึ ษาพฤตกิ รรมผบู รโิ ภค

63 5. การศึกษาสว นประสมทางการตลาด ไดแก ดานผลิตภัณฑ ดา นการสงเสริมการตลาด ดา นแผนการจัดจาํ หนา ย ดานแผนราคา 2.2 การหาความตองการของตลาด ความจําเปนและความตองการ ความจาํ เปน หมายถึง ความตอ งการข้ันพืน้ ฐาน เปน ตวั ผลักดันใหเกดิ พฤติกรรมเพ่ือสนอง ความตองการนั้น ความตองการในสิ่งจําเปนพ้ืนฐานในการดํารงชีวิต ไดแก ปจจัย 4 จะเปนส่ิงท่ี สาํ คัญตอชวี ติ ไมมีไมได ความตองการ หมายถึง ความตองการอยากได อยากมี อยากเปน แตไมมีก็ไมเดือดรอน แกชีวิต เปนการแสดงออกหรอื พฤติกรรมท่ีตอ งการสนองความตองการขั้นพื้นฐาน ซ่ึงหลอหลอม จากสภาพแวดลอมและบุคลิกสวนตัว การตลาด หมายถึง กระบวนการวางแผนและการปฏิบัติตามแนวคิด การกําหนดราคา การสงเสริมการตลาด และการจดั จําหนายสินคา และบริการ เพอื่ สรา งใหเ กดิ การแลกเปล่ียนที่ทําให ผบู ริโภคไดร บั ความสขุ ความพอใจ และบรรลุวัตถุประสงคขององคกร จุดสําคัญของการตลาด 1. ทาํ ใหเกดิ การเปลย่ี นแปลงท่ที ําใหผ บู รโิ ภคไดรบั ความพงึ พอใจ 2. เปน การแลกเปลี่ยนความคดิ สนิ คา และบรกิ าร ความสาํ คัญของการตลาด ความสาํ คญั ตอ บคุ คล 1. สรางอาชพี 2. อํานวยความสะดวกใหลกู คา ความสําคญั ตอ องคกรธรุ กจิ 1. สรา งรายไดใ หอ งคก ร 2. กอ ใหเกดิ ธุรกจิ ใหมเพิ่มมากข้นึ ความสาํ คญั ตอ เศรษฐกจิ และสงั คม 1. สรา งรายไดใหป ระเทศ หนาที่ทางการตลาด 1. หนา ทีท่ จี่ ะทาํ ใหมกี ารโอนกรรมสทิ ธิข์ องสนิ คา จากผขู ายไปสผู ูซ้อื 1.1 การซอ้ื - หาความตองการซอ้ื - การเลอื กแหลง ซอื้ - การพจิ ารณาความเหมาะสมของสนิ คา

64 1.2 การขาย เปน การสรางอุปสงค 2. หนา ท่เี กยี่ วกบั การจัดสงสินคา 2.1 การขนสง การขนสงทีต่ นทนุ ต่ํา รวดเรว็ และเหมาะสมกบั สนิ คา 2.2 การจดั เก็บสนิ คา 3. หนา ท่ีอํานวยความสะดวกตาง ๆ 3.1 การเงิน 3.2 ความเสย่ี ง 3.3 สารสนเทศทางการตลาด 3.4 การจัดมาตรฐานและแบงเกรดของสินคา 4. สารสนเทศทางการตลาดและการวิจัยตลาด - เกบ็ รวบรวมขอ มูลทางการตลาดมาใชในการวเิ คราะหและวจิ ัย 5. การเกบ็ รกั ษา - เก็บรกั ษาใหพอกบั ความตองการของลกู คา และไมน านเกนิ ไปจนลา สมยั 6. การจัดมาตรฐานและคณุ ภาพของสนิ คา - ไดม าตรฐานตรงความตอ งการลกู คา 7. การขาย - กระตุนลกู คา ใหซ ้ือสินคาไดมากและเร็วขึ้น ซ่ึงกจิ กรรมหลักไดแ ก 1. การโฆษณา - การใชพ นกั งานขาย 2. การสงเสริมการขาย - การประชาสมั พนั ธ 8. การเงิน - บริหารเงนิ ใหอ ยใู นงบที่ประมาณไว 9. การรับภาระเสยี่ งภยั - หาสาเหตแุ ละหาทางปองกนั ปญ หาทีอ่ าจเกิดข้ึน กิจกรรม ใหผ ูเรยี นบอกหนาทีท่ างการตลาดมอี ะไรบาง อธบิ ายมาพอเขาใจ

65 2.3 การขนสง การขนสง หมายถึง การเคล่ือนยายบุคคล สิ่งมีชีวิตหรือสิ่งของจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่ง โดยอาศัยอปุ กรณใ นการขนสง ตามความตอ งการและเกดิ อรรถประโยชน ประเภทของการขนสง คือ การขนสงมีความเจริญกาวหนาและมีพัฒนาการมากยิ่งขึ้น มีวิธีการขนสงใหผูประกอบธุรกิจเลือกหลายวิธี ผูประกอบธุรกิจตองเลือกวิธีการขนสง ใหเหมาะสมกับธุรกิจของตนเอง และสามารถจาํ แนกการขนสงได 5 ประเภท ดังน้ี 1. การขนสง ทางน้ํา คือ การขนสง ทางน้ํา เปน วธิ ีการขนสงเกาแกมีมาแตสมัยโบราณ โดย การใชแมน ํา้ ลําคลองเปนเสนทางลําเลยี งสินคา รวมถึงการขนสงทางทะเล ซ่ึงสวนใหญใชสําหรับ การขนสงสินคาระหวางประเทศ การขนสงทางน้ําน้ีเหมาะสมกับสินคาท่ีมีขนาดใหญขนสงได ปรมิ าณมากเปน สินคา ทย่ี ากแกก ารเสยี หาย เชน ทราย แร ขาวเปลือก เครื่องจักร ยางพารา เปนตน สว นประกอบของการขนสงทางนํ้า 1.1 ผูประกอบการขนสงทางนา้ํ 1.2 อุปกรณก ารขนสง คือ เรอื ไดแก เรือโดยสาร เรือสินคา และเรอื เฉพาะกจิ เชน เรือลากจูง เรือประมง 1.3 ทาเรอื 1.4 เสน ทางเดินเรอื สามารถแบง ไดเปน 3 ประเภท คือ - เสน ทางเดนิ เรอื ภายในประเทศ - เสนทางเดินเรือชายฝง ทะเล - เสน ทางเดินเรอื ระหวางประเทศ ขอดี ขอเสยี ของการขนสง ทางน้าํ มดี ังน้ี ขอ ดี 1. อตั ราคา ขนสง ถูกกวา เมือ่ เทยี บกับการขนสง ทางอ่ืน 2. ขนสง ไดปริมาณมาก 3. มีความปลอดภยั 4. สามารถสง ไดร ะยะไกล ๆ ขอ เสยี 1. มคี วามลาชา ในการขนสง มาก 2. ในฤดนู าํ้ ลดหรือฤดรู อ น นาํ้ อาจมีนอย ซ่งึ เปนอปุ สรรคตอการขนสง เพราะเรือเกยตืน้ ได 3. ไมส ามารถกําหนดเวลาท่แี นน อนในการขนสงไดข ้นึ อยกู บั ภมู อิ ากาศ และ ภมู ปิ ระเทศ

66 2. การขนสง ทางบก จาํ แนกเปน 2 ประเภท ไดแก 2.1 การขนสงทางรถไฟ การขนสงทางรถไฟ เปนเสนทางการลําเลียงที่สําคัญที่สุดของ ประเทศไทย ดาํ เนนิ งานโดยการรถไฟแหง ประเทศไทย ซ่ึงถือวา เปนรัฐวสิ าหกจิ เหมาะสําหรับการ ขนสงสินคาหนกั ๆ ปริมาณมากและในระยะทางไกล อัตราคาบริการไมแพง การขนสงทางรถไฟจะ มีกําหนดเวลาออกและถึงจุดหมายปลายทางในระยะเวลาแนนอนและมีความปลอดภัยจาก การเสียหายของสินคา 1) รถปด คือ รถไฟทปี่ ดทกุ ดาน เหมาะสําหรบั การขนสงสนิ คา ท่ีเสียหายงา ยเม่ือถกู แดด ถกู ฝน 2) รถเปด คอื รถไฟที่ไมมีหลงั คา เหมาะสาํ หรับการขนสงสินคาที่ไมเ สียหายเม่อื ถูกแดด ถกู ฝน 3) รถเฉพาะกิจ คือ รถไฟท่ีออกแบบสําหรับใชเฉพาะงาน เชน รถบรรทุกน้ํามัน รถบรรทุก ปนู ซีเมนต เปนตน ขอ ดี 1. ประหยดั ขนสงสินคาไดจาํ นวนมากหลายชนดิ 2. รวดเร็ว สามารถขนสงสินคา ไดทนั ตามกาํ หนดเวลาท่ีตอ งการ 3. สะดวก เพราะมีตูหลายชนิดใหเลือกเพือ่ ความเหมาะสมกับสนิ คา 4. ปลอดภัยสงู เมอ่ื เทียบกับเสน ทางอน่ื 5. ขนสงไดท กุ สภาพดินฟา อากาศ ขอเสยี 1. ไมสามารถขนสง สนิ คาใหถึงท่ีตองการขนถา ยได 2. ความยดื หยนุ มีนอย เพราะมีเสนทางตายตัว 3. มีความคลอ งตวั นอ ยกวา การขนสง แบบอื่น เพราะมีกฏระเบยี บมาก 4. ไมเ หมาะสมกบั ผูสงสนิ คา รายยอย ปรมิ าณนอ ย 2.2 การขนสงทางรถยนต หรือรถบรรทกุ การขนสงทางรถยนตหรือทางรถบรรทุก ถือวา เปนหวั ใจของการขนสงทางบก ท้ังน้ีในปจ จุบันรัฐบาลไดม กี ารสรางถนน ขยายถนนเชื่อมโยงระหวาง จังหวัดตาง ๆ ไดอยางทั่วถึง โดยมีกรุงเทพมหานครเปนศูนยกลางการขนสง ซ่ึงการขนสงทาง รถยนตหรือทางรถบรรทุก สามารถแกปญหาในดานการจําหนายสินคาของพอคาไดเปนอันมาก เพราะการขนสง สินคา สะดวก รวดเร็ว สามารถสงสินคาไปถึงผูใชไดโดยตรง สวนประกอบของ การขนสงทางรถยนตห รือรถบรรทกุ (1) ผูประกอบการ อาจเปน รัฐหรอื เอกชนดําเนินงานก็ได หรือ เปนการดําเนินงานรวมกันก็ได เชน รถยนตรับจาง (2) อุปกรณในการขนสง ไดแก รถยนต และ รถบรรทกุ (3) ถนน หรอื เสนทางเดินรถ ขอดี 1. บรกิ ารไดถ ึงท่ีโดยไมต องมกี ารขนถา ย

67 2. ขนสงสินคาไดต ลอดเวลาตามความตอ งการของลูกคา 3. สะดวก รวดเรว็ 4. เหมาะกับการขนสง ระยะสั้นและระยะกลาง 5. เปนตัวเชอ่ื มในการขนสงแบบอ่นื ท่ีไมสามารถไปถึงจุดหมาย ไดโ ดยตรง ขอเสยี 1. คา ขนสงสูงเมอื่ เทียบกบั การขนสง ทางรถไฟ 2. มีความปลอดภัยตา่ํ เกดิ อบุ ตั เิ หตบุ อ ย 3. ขนสงสินคา ไดปรมิ าณและขนาดจาํ กัด 4. กําหนดเวลาแนน อนไมได ข้ึนอยกู ับสภาพการจราจรและดนิ ฟาอากาศ 3. การขนสงทางอากาศการขนสง ทางอากาศมคี วามสาํ คญั มากในปจจบุ ันโดยเฉพาะการขนสง ระหวางประเทศเพราะทําการขนสงไดร วดเร็วกวา การขนสงประเภทอ่นื ๆ ไมเสยี เวลาในการขนสง นาน สะดวกและปลอดภัย เหมาะกบั การขนสงสินคาประเภทท่ีสูญเสียงาย เชน ผัก ผลไม ดอกไม เปนตน หรือสินคาตองการสั่งจองมาดวยความรวดเร็วแกการใชงาน ถาลาชาอาจเกิดความเสียหายไดไม เหมาะกับสินคา ที่มขี นาดใหญ น้ําหนกั มากและสินคา ราคาถกู ๆ ไมรบี รอนในการขนสง ซ่ึงการขนสง ประเภทนี้ ทําใหธรุ กจิ สามารถขยายตัวไดร วดเรว็ ทง้ั ในและตา งประเทศแตคา ใชจา ยแพงกวาการขนสง ประเภทอนื่ สวนประกอบของการขนสง ทางอากาศ 3.1 ผูป ระกอบการ ไดแ ก บริษทั การบิน ใหบรกิ ารขนสงทั้งผูโดยสารและสินคาท้ังภายใน และระหวา งประเทศ 3.2 อปุ กรณในการขนสง ไดแก เครอื่ งบิน แบง เปน 3 ประเภท คือ - เคร่อื งบินโดยสาร ใหบ รกิ ารขนสงผโู ดยสาร - เครอื่ งบินบรรทุกสินคา ใหบรกิ ารขนสง เฉพาะสินคา - เครื่องบนิ แบบผสม ใหบ ริการทั้งผูโดยสารและสินคาภายในลําเดียวกนั 3.3 เสน ทางบิน คือ เสน ทางที่กําหนดจากแหงหนึ่งไปยังอีกแหงหนึ่ง มี 2 ลักษณะ คือ เสนทาง ในอากาศ และเสนทางบนพ้นื ดนิ 3.4 สถานีในการขนสง หรือทาอากาศยาน เปนบรเิ วณทใ่ี ชส าํ หรับการข้ึนลงของเคร่ืองบิน ประกอบดวย อาคารสถานี ทางวิ่งและทางขบั และลานจอด ขอดี 1. สะดวก รวดเรว็ ที่สดุ 2. สามารถขนสงกระจายไปทว่ั ถงึ ไดอ ยา งกวางขวางทง้ั ในประเทศ และระหวา งประเทศ

68 3. สามารถขนสง ไปในทองถ่นิ ทก่ี ารขนสง ประเภทอืน่ ไปไมถ งึ หรือไปยากลาํ บาก 4. เหมาะกบั การขนสงระยะไกล ๆ 5. เหมาะกับการขนสงสินคา ทเี่ สียงาย จาํ เปน ตอ งถงึ ปลายทางรวดเร็ว 6. ขนสง ไดหลายเทีย่ วในแตละวนั เพราะเครือ่ งบนิ ข้ึนลงไดร วดเรว็ ขอเสยี 1. คาใชจ า ยในการขนสงสงู กวา ประเภทอน่ื 2. จาํ กัดขนาดและนํา้ หนักของสนิ คาท่ีบรรทกุ จะมีขนาดใหญและน้ําหนักมากไมได 3. บริการขนสง ไดเ ฉพาะเมอื งทมี่ ที าอากาศยานเทา นั้น 4. การขนสง ขนึ้ อยกู บั สภาพภูมิอากาศ 5. การลงทนุ และคาใชจา ยในการบํารุงรกั ษาอุปกรณสูง 6. มีความเสี่ยงภัยอนั ตรายสูง 4. การขนสงทางทอ เปนการขนสงสิ่งของประเภทของเหลวและกาซผานสายทอ เชน น้าํ ประปา นาํ้ มัน กาซธรรมชาติ เปนตน ซึ่งการขนสงทางทอจะแตกตางกับการขนสงประเภทอ่ืน คอื อปุ กรณท่ีใชในการขนสง ไมตองเคล่อื นที่ โดยเสนทางขนสงทางทออาจจะอยูบนดิน ใตดิน หรือ ใตนาํ้ ขึน้ อยูกับสภาพภมู อิ ากาศ ประเทศแรกทีใ่ ชระบบการขนสงทางทอ คือ ประเทศสหรฐั อเมริกา ใชสําหรับขนสงสินคาประเภทเชื้อเพลิง ปจจุบันประเทศไทยใชระบบการขนสงทางทอสําหรับ สนิ คา ประเภทน้ํามนั เชื้อเพลิงและกา ซธรรมชาติ สวนประกอบของการขนสงทางทอ 4.1 ผูประกอบการ ซึง่ ผูประกอบการท่สี ําคญั ไดแก การปโ ตรเลียมแหง ประเทศไทย (ปตท.) 4.2 อุปกรณใ นการขนสง ไดแก ทอ หรือสายทอ แบง เปน ทอ หลัก และทอ ยอย 4.3 สถานใี นการขนสง ไดแ ก สถานีตนทาง สถานีปลายทาง สถานีแยก สถานสี บู ดนั ขอ ดี 1. ประหยัดตน ทนุ เวลาในการขนยา ยสินคา 2. สามารถขนสง ไดท ุกสภาพภูมอิ ากาศ 3. สามารถขนสง ไดไ มจ าํ กัดเวลาและปรมิ าณ 4. มีความปลอดภยั สงู จากการสญู หายหรอื ลักขโมย 5. กําหนดเวลาการขนสงไดแนนอนชดั เจน 6. ประหยดั คา แรง เพราะใชก าํ ลงั คนนอย ขอ เสยี 1.ใชขนสงไดเ ฉพาะสินคาทเี่ ปน ของเหลวหรือกา ซเทา นนั้ 2. คา ใชจา ยในการลงทนุ ครง้ั แรกสูง

69 3. ตรวจสอบหาจุดบกพรอ งทําไดยาก 4. ทอ หลักท่ใี ชข นสงเม่ือวางแลว เคลื่อนยา ยเปลีย่ นเสน ทางไมได 5. ไมเหมาะกบั การขนสง ในภมู ิประเทศท่มี แี ผน ดนิ ไหวบอ ย 5. การขนสงระบบคอนเทนเนอร การขนสงระบบคอนเทนเนอร เปนการพัฒนาการขนสง อกี ขั้นหนึง่ โดยการบรรจุสนิ คา ท่ีจะขนสงลงในตหู รือกลองเหลก็ ขนาดใหญ ที่เรียกวา คอนเทนเนอร แลว ทาํ การขนสง โดยรถบรรทกุ รถไฟ หรอื เครื่องบนิ ไปยงั จดุ หมายปลายทางโดยไมมีการขนถาย สินคา ออกจากตรู ะหวางทาํ การขนสงเท่ียวน้ัน ชนิดของตคู อนเทนเนอร ซึ่งสามารถแบง ได 3 ชนิด คือ 5.1 ตูแหงหรือตูสินคาทั่วไป เปนตูทึบไมมีแผนฉนวนอยูดานใน ไมมีเคร่ืองทําความเย็น ตดิ ตงั้ หนาตู ใชบรรทุกสินคา แหง หรอื สนิ คาทว่ั ไป 5.2 ตูค วบคุมอณุ หภูมิ แบง ได ดงั นี้ - ตหู องเย็น จะมเี ครื่องทาํ ความเยน็ ในตู ภายในบุฉนวนทุกดาน เพื่อปองกันความรอน จากภายนอกเขา สดู า นใน นยิ มเก็บผักสด ผลไม - ตูฉนวน ภายในจะบุฉนวนดวยโฟมทุกดานเพื่อปองกันความรอนแผเขาตู นิยม บรรทุกผัก - ตรู ะบายอากาศ เหมือนกบั ตเู ยน็ แตม พี ัดลมแทนเคร่ืองทําความเย็น พัดลมจะดูดกาซ อีเทอรล ีนทร่ี ะเหยออกจากตวั สนิ คา 5.3 ตูพ เิ ศษ ไดแ ก ตูแ ทง็ กเ กอรหรือตบู รรจุของเหลว ตเู ปด หลังคา ตูแพลตฟอรม ตูเปดขาง ตูบรรทกุ รถยนต ตูบรรทุกหนังเคม็ ตสู ูงหรือจมั โบ ประโยชนของระบบตูคอนเทนเนอร 1. ทําใหขนถายสินคา ไดรวดเรว็ 2. ลดความเสียหายของสนิ คา ทข่ี นสง และปองกันการถูกโจรกรรมได 3. ประหยดั คา ใชจา ย 4. สามารถขนสง ไดป รมิ าณมาก 5. การส่ังจองเรอื ระวางเพ่ือขนสงสนิ คา ทําไดส ะดวก 6. ตรวจนบั สนิ คา ไดง าย กจิ กรรม ใหผ เู รียนอธิบายการขนสง ในทองถิ่นมอี ะไรบา ง พรอมอธบิ ายขอ ดแี ละขอ เสียมาพอเขา ใจ

70 2.4 การขาย ความสาํ คัญของการขาย ความสาํ คัญของการขายโดยใชพนักงาน เปนเร่ืองที่ผูบริหารธุรกิจจะตองใหความสําคัญ โดยเฉพาะการจดั ทีมหลังการขาย เปาหมายที่ธุรกิจต้ังไวในการเพ่ิมกําไรจากการขายจะสําเร็จไป ไมไดเลยหากขาดซ่งึ การขาย การขายนีจ้ ะสนองตอบถงึ ความตองการของผบู รโิ ภคอยา งใกลช ิดโดย อาศัยพนักงานขาย พนักงานขายจะตองรูจักวิธีการจูงใจลูกคาใหมีความสนใจที่จะซื้อสินคา โดยอาศยั การเขาพบเผชิญหนากับลูกคา โดยตรง ซง่ึ งานการขายจดั เปนการติดตอส่ือสารสวนบุคคล โดยมีลักษณะของการสื่อสารสองทิศทาง ซงึ่ สามารถสงั เกตและรับรูไดจ ากปฏิกริ ิยาตอบสนองของ ลูกคาได ซ่ึงจะแตกตางจากโฆษณาและการสง เสรมิ การขายซ่ึงจัดเปนการสื่อสารทิศทางเดียว โดย พนักงานขายสามารถทําใหธุรกิจบรรลุถึงเปาหมายของธุรกิจไดโดยการทาํ กิจกรรมการขายที่ แตกตางจากการโฆษณา การโฆษณานั้นมักจะเปนการเรียกรองความสนใจ เสนอขอมูลทาง การตลาดตอ กลุม เปาหมายไมไดก ระตนุ ใหเ กดิ การขายโดยตรง ลักษณะท่ัวไปของการขาย หากวิเคราะหลกั ษณะทัว่ ไปของการขาย จะแบงออกได ดังน้ี 1. การขายมลี ักษณะเปนการติดตอ ส่อื สาร ไมวา จะเปน การขาย โดยพนักงานขาย หรือการ โฆษณา การสงเสริมการขาย หรือการสง เสริมการตลาดอน่ื ๆ ก็จัดเปนกจิ กรรมทม่ี ลี กั ษณะของการ สือ่ สารทงั้ สน้ิ เพียงแตจ ะเปน ทิศทางเดียว หรือสองทิศทางเทานั้น โดยผูรับสารคือ กลุมของลูกคา ซึ่งจะไดรบั ขอ มลู ขา วสารเกยี่ วกับสนิ คาหรอื บรกิ ารเพอ่ื ใชข อมลู ประกอบการตดั สนิ ใจซอื้ 2. การขายมีลกั ษณะของการจูงใจไมใชก ารบังคบั พนกั งานขายจาํ เปน ตองเขา ใจในตัวของ ลูกคา รูจักจิตวิทยาการขาย ทฤษฎีการโนมนาวจิตใจ โดยเฉพาะสินคาที่มีราคาสูงมากก็จะยิ่ง ตัดสนิ ใจซือ้ ยาก ดังน้นั พนักงานขายจะตอ งใชศิลปะในการขายเพ่ือโนมนาวอยา งมีเหตผุ ล 3. การขายเปนงานที่ชวยแกปญหา พนักงานขายเปนบุคคลท่ีแนะนําใหลูกคาเห็นและ ตระหนักถึงปญหาที่กําลังเผชิญอยู และผลเสียท่ีอาจจะเกิดข้ึนไดหรือเม่ือลูกคามีปญหาพนักงาน ขายควรจะแนะนําวิธีการแกปญหา โดยใชสินคาที่มีคุณภาพเพียบพรอมในการแกปญหาของ ลูกคาคนน้ัน พนักงานขายจะตองเปนผูขจัดปญหาตาง ๆ ของลูกคาใหหมดไปเพื่อใหลูกคาเกิด ความแนใจและยอมรบั ในสินคาทีถ่ กู แนะนํา 4. การขายมีลักษณะของการใหความรู พนักงานขายเปรียบเสมือนผูใหความรู โดยการ อธบิ าย สาธติ เปรียบเทยี บ และใหความกระจางแกลูกคา ตอบหรือไขขอของใจใหลูกคาไดเขาใจ แจมแจง ไมว าลูกคา จะตดั สนิ ใจซ้อื หรือไม ดงั นนั้ การขายจงึ เปนการใหความรแู กล กู คา อยา งหนง่ึ 5. การขายเปน การใหส ่ิงตอบแทนแกท ุกฝาย เม่ือเกิดการซ้ือขายสินคาข้ึนตัวพนักงานขาย ของจะไดร ับยอดขาย ไดค า คอมมิชชนั่ ไดร ายไดจ าการขายสินคานั้น ธุรกิจเองก็ไดยอดขาย ไดผล

71 กําไรจากยอดขายสินคา น้นั ลูกคา กไ็ ดสนิ คา ที่มีคณุ ภาพไปสนองความตอ งการ รวมท้ังไดรบั ความรู แปลกใหมจากพนักงานขายดว ย ความสาํ คัญของการขาย การขายมคี วามสาํ คญั ดงั นี้ 1. ชวยใหเ กิดธรุ กิจอตุ สาหกรรมการผลิต ธรุ กิจอุตสาหกรรมการผลิตจะกอใหเกิดนวัตกรรม ใหม ๆ รวมถึงการพฒั นาสินคา เพอื่ ตอบสนองความตองการของลกู คาอยา งแทจรงิ 2. ชว ยใหธรุ กจิ บรรลุผลสาํ เรจ็ คอื ไดยอดขาย ไดกาํ ไร สามารถขยายกิจกรรมใหเจริญเติบโต ตอ ไปได 3. ชว ยใหเกิดการจางงาน ในภาวะที่อัตราการวางงานสูง เชน ปจจุบันงานดานการขายมี บทบาทในการจา งงานอยา งตอเนอ่ื ง ทาํ ใหค นมรี ายไดแ ละความเปน อยูดขี ้ึน 4. ชว ยลดปญ หาของสังคม โดยเฉพาะปญ หาสังคมอ่ืน ๆ ที่เกิดจากปญหาการวางงาน เชน ปญหายาเสพติด ปญ หาสุขภาพจิต เปน ตน หากคนมีงานทํากจ็ ะสามารถแกปญ หาดงั กลาวได หนา ทีแ่ ละคณุ สมบัตขิ องพนกั งานขาย หนา ท่ขี องพนกั งานขาย พนกั งานขายมีหนาท่ที ตี่ องปฏบิ ัติ ดงั นี้ 1. พนักงานขายควรมีความรอบรูอยางดี เชน ผลิตภัณฑท่ีเสนอขาย นโยบายและระเบียบ ปฏิบตั ขิ องบรษิ ทั และแผนงานการขาย เปน ตน 2. เปนตวั แทนของบริษทั ในการพบปะกบั ลกู คา เพื่อรกั ษาความสัมพันธอ นั ดีระหวางลูกคา และบริษัท บําเพ็ญตนเปนผูบริการท่ีดีตอลูกคา เพื่อขจัดปญหาขอรองขอของลูกคาเก่ียวกับตัว ผลิตภัณฑแ ละบรกิ าร 3. ปฏิบัติหนาท่ดี วยความตง้ั ใจ เพอ่ื เพ่ิมพนู การขาย หาลูกคาใหม ๆ เพ่ิมข้ึน รายงานความ เคลอื่ นไหว และสถิตกิ ารขายใหบ รษิ ัททราบ 4. ปฏิบตั ิตนเปน พนักงานท่สี มบรู ณข องบริษัท เชน ชวยเหลือเกี่ยวกับการทวงถามหน้ีสิน รายงานภาวการณแขงขันของตลาดตอบริษทั และเสนอความคิดเหน็ ท่เี ปน ประโยชนตอ บรษิ ทั 5. ใหความรวมมือกับพนักงานทุกฝายของบริษัท เชน แสดงบทบาทในท่ีประชุม เสนอ ความคดิ เห็น ใหคําแนะนาํ ทถ่ี ูกตองแกเจาหนาที่ฝายอื่น ๆ ของบริษัท และรวมงานขายของบริษัท ดว ยความจรงิ ใจ คุณสมบัติของพนกั งานขายทด่ี ี พนกั งานขายท่ีดี ควรมคี ุณสมบัตทิ ่สี ําคญั ดงั น้ี 1. จะตอ งมีความตั้งใจ เอาใจใส มคี วามรับผดิ ชอบสูงตอ หนา ท่ีมากกวา เร่ืองสวนตวั 2. จะตอ งมีมนุษยสมั พนั ธท ีด่ ี 3. จะตองเปน ผทู ่ีมคี วามสามารถอานเดาใจลกู คา ไดถกู ตอ ง

72 4. จะตอ งมคี วามขยนั อดทน 5. จะตองควบคมุ อารมณไดอ ยางดีในทุกสถานการณ ประเภทของงานการขาย งานการขายแบง ออกได 4 ประเภท คอื 1. การขายโดยใชพนกั งานขาย การขายโดยใชพ นกั งานขาย หมายถึง งานขายท่ใี ชพ นกั งานตดิ ตอกับลูกคาโดยตรงและ พนกั งานขายจะเปนผูท าํ หนาทโี่ นม นาวชกั จงู กระตุนใหลกู คา เกิดการตัดสินใจซอ้ื สินคา ซ่ึงอาจทํา ไดโดยไปพบลกู คา ดวยตนเอง ใชโ ทรศพั ทพ ดู คยุ กับลูกคาโดยตรงดว ยตนเองหรอื ใชจ ดหมายติดตอ ในลกั ษณะเฉพาะเรอ่ื ง เฉพาะคนไป หากลกู คา สนใจกไ็ ปเขาพบดวยตนเองภายหลัง เชน พนักงาน ขายหนารา น พนักงานขายประกันชวี ติ พนกั งานขายเครอ่ื งสาํ อาง เปน ตน 2. การขายโดยไมใ ชพนกั งานขาย การขายโดยไมใชพนักงานขาย คือ การปฏิบัติการขายในปจจุบันท่ีหลีกเลี่ยงการใช พนักงานขายโดยใชสื่อหรือเครื่องจักรทําหนาท่ีแทนพนักงานขาย เพราะสามารถทําใหเกิดการ โนม นาวชกั จงู และรับรไู ดใ นวงท่กี วางขวางครอบคลมุ พื้นทท่ี ต่ี องการได อีกทงั้ ยังรวดเร็ว ประหยัด เงินและเวลาอกี ดวยซงึ่ การขายโดยไมใชพนกั งานขายมีหลายแบบ เชน 2.1 การขายโดยใหลูกคาบริการตนเอง การขายแบบนี้รานคาจะจัดวางสินคา บนช้ันในระดบั สายตาเพอ่ื ดงึ ดูดเม่อื ลูกคาเดินเขามาในราน โดยวางใหเปนระเบียบเพ่ือใหลูกคาได หยิบดูหยิบเลือกไดงาย ลูกคาก็จะไปหยิบสินคามาเองโดยไมตองมีพนักงานขายคอยชวยดูแล ชวยเหลือ เมอื่ เปรยี บเทียบและไดส นิ คาตามทต่ี อ งการแลวก็จะตองนําสนิ คา ไปชําระเงนิ ที่เคานเตอร พนกั งานเกบ็ เงิน ไดม กี ารนําระบบนไ้ี ปใชใ นรา นตาง ๆ เชน ซูเปอรมารเ กต็ เปนตน 2.2 การขายโดยใชเคร่อื งจักรอัตโนมัติ ตองอาศยั ตูหยอดเหรยี ญและกดปุม เพ่ือให ไดสนิ คาตามท่ตี องการ สินคาทจี่ าํ หนา ยมักเปนสนิ คา ที่ลูกคา ใชบอยใชประจํา เชน บุหร่ี เครื่องด่ืม ขนมขบเคยี้ ว ถุงยางอนามยั เปนตน ดังนั้น จึงควรใหค วามสะดวกแกผซู ื้อไดต ลอด 24 ช่ัวโมง ไมมี วนั หยดุ และไมจําเปน ตองใชพนักงานขาย ลูกคาคนใดตองการก็หยอดเหรียญตามราคาสินคาแลว กดปมุ สินคาก็จะออกมา สินคาทข่ี ายสวนใหญก็จะเนน สนิ คา ท่ใี ชก ันบอย ๆ ในชีวิตประจําวัน 3. การขายทางไปรษณยี  ปจ จบุ ันรา นคาปลีกหลายแหงจะเปดแผนกขายปลีกตามคําส่ังซื้อทางไปรษณีย ซึ่งเปน แหลงระบายสินคาและเพิ่มปริมาณการขายไดดีวิธีหน่ึง การขายทางไปรษณียเปนการเสนอขาย บรกิ ารเปนสวนใหญ การขายสินคาในลักษณะน้ีมียอดขายท่ีสูงมาก เนื่องจากขอบเขตการขายไม

73 จํากัด การโฆษณาสามารถเนนที่จุดเดนจึงทําใหมีโอกาสที่จะขายสินคาใหมากข้ึน และมีความ สะดวกในการสั่งซ้ือตามใบสัง่ ซ้อื ท่สี ง ไปให 4. การขายทางโทรทศั น เดมิ ทธี ุรกจิ การขายทางโทรทศั น ไมไ ดรบั ความสนใจเทา ใดนกั และยังถูกผูขายรายใหญ มองวาเปนเพียงส่ือกลางในการขายสินคาไมมีระดับใหแกบุคคลท่ีอยูหางไกล ซึ่งไมใช กลุมเปาหมายสําคัญซ่ึงเปนผูท่ีอยูตามเมืองใหญ ความรูสึกเชนน้ีเริ่มลดลง ผูคาปลีกท่ัวไปตางก็ ทบทวนแผนการท่ีจะเปดธุรกิจเชนนี้ โดยผานเครือขายโฮมช็อปปงเน็ตเวิรค โดยลูกคาท่ีสนใจ สามารถส่ังซื้อไดโดยไมตองเสียเวลามาเลือกซื้อดวยตนเอง เพียงแตชมรายการเสนอขายทาง จอโทรทศั นก็สามารถสั่งซ้ือโดยใชโทรศพั ทได การชาํ ระเงินสวนใหญกจ็ ะชาํ ระโดยใชเ ครดติ การด ซงึ่ จัดวา เปนระบบการจัดจาํ หนายท่ีตนทุนต่าํ ผขู ายไมจาํ เปน ตอ งเปดรา นหรือโชวรมู ไมจําเปนตอง ตกแตงสถานท่ี ไมตองมีรายจายท่ีเก่ียวกับคาเชา คาใชจายในการสงเสริมการขาย คาโฆษณา การขายทางจอโทรทศั น ผูขายสามารถบอกรายละเอียดสรรพคณุ สีสนั รูปแบบ ความกวางยาวของ สินคา ราคา อยางตรงไปตรงมา พรอมกับหมายเลขโทรศัพทท่ีจะติดตอเทากับผูขายไดทําการ โฆษณาและทาํ การขายสนิ คาไปในเวลาเดยี วกัน 2.5 การกาํ หนดราคาขาย ราคา คือ จํานวนเงินที่ผูซื้อจาย เพื่อแลกเปลี่ยนกับสินคาหรือบริการที่ผูซื้อเต็มใจชวย ในดานผูขายราคา คือ มูลคาที่ผูขายกําหนดไวสาํ หรับสิ่งที่ตนเสนอขาย พ้นื ฐานในการกาํ หนดราคาขน้ึ อยกู บั 1. ตนทุน ตน ทุนในการผลิตสนิ คา เชน วัตถดุ ิบ คา แรงงานในการผลติ ตน ทนุ ทางการตลาด เชน คาโฆษณา คา นายหนา 2. สภาพของตลาด 3. คูแขงขนั 4. กฎหมาย หรือพระราชบัญญตั ิ 5. สภาพทางเศรษฐกจิ สาเหตุทที่ ําใหราคาสนิ คาแตกตา งกนั สินคาท่มี ชี นดิ แบบ ขนาดเดียวกนั ราคาแตกตา งกนั เน่ืองจาก 1. ปรมิ าณการซือ้ ถา มกี ารซื้อมากราคาจะต่าํ ถาซื้อนอ ยราคาจะสูง 2. สภาพของผซู ้อื ถา ผูค า สง ผคู าปลกี ซอ้ื ราคาจะต่ํา ถา ผูบรโิ ภคซ้อื ราคาจะสูง 3. สภาพภูมิศาสตร ถา ระยะทางใกลร าคาตาํ่ ระยะทางไกลราคาสงู เพราะตอ งเพ่ิมคาใชจ า ย ในการขนสง

74 กจิ กรรม ประเภทของการขายมกี ่วี ิธี พรอ มอธบิ ายขอดี ขอ เสีย มาพอเขา ใจ นโยบายและกลยุทธก ารต้งั ราคา 1. แบบราคาเดยี่ ว เปน ราคาสินคา ท่กี ําหนดราคาเดียวกัน ไมวาจะซื้อจํานวนมากหรือนอย ซ้ือประจําหรอื ไมก ข็ ายในราคาเดยี วกัน เชน ราคาสินคา ตามหา งสรรพสินคา 2. ราคาลอใจ เปน การตง้ั ราคาสนิ คา ใหถ กู หรอื บางคร้ังอาจจะยอมขาดทุนเพ่ือจูงใจใหคน เขา รา น โดยจะมีสินคาที่ตั้งราคาประเภทน้ีเพียงไมก่ีรายการสวนมากเปนสินคาท่ีลูกคาใชประจํา และรจู ักโดยทั่วไป 3. การตั้งราคาตามหลกั จิตวทิ ยา - การตงั้ ราคาที่แสดงถึงช่ือเสียง หรือสัญลักษณของสินคา คือ การตั้งราคาใหสูง เพอ่ื เปน การยกระดบั คณุ ภาพของสินคา - การตั้งราคาตามความเคยชินหรือตามประเพณีนิยม เชน ราคาที่ลูกคาเคยซ้ือมา กอน - การตง้ั ราคาเลขค่ี เชน 29, 39, 49 และการตัง้ ราคาราคาเลขคู เชน 24, 32, 50 4. การตัง้ ราคาระดบั สงู และการตง้ั ราคาระดบั ตํา่ - การกาํ หนดราคาไวใ หส งู ในระยะเร่มิ แรกเพื่อจะสามารถลดราคาไดใ นระยะหลัง กาํ ไรสูง ทําใหส ินคาดมู ีคุณคา นยิ มใชกับสนิ คาพวกแฟชนั่ เชน เสือ้ ผา - การต้งั ราคาต่าํ ไวใ นระยะเร่มิ แรก หรอื การตัง้ ราคาแบบเจาะตลาด เพือ่ เขาสตู ลาด ไดง า ย ตัง้ ขายไดง า ย สามารถขึ้นราคาในระยะหลังได ถาผูซื้อติดใจ ยอดขายสูง นิยมใชกับสินคา เพอื่ การบรโิ ภค 5. สวนลด - สว นลดปริมาณ คือ การลดราคาใหใ นกรณที ่ีซอื้ ในปรมิ าณมากขึน้ - สว นลดการคา เชน การคา สงลดใหมากกวา การคา ปลีก - สวนลดเงนิ สด เปนการลดใหในกรณีทจ่ี ายเงนิ สดภายในเวลาท่กี ําหนด 6. การต้ังราคาตามภมู ศิ าสตร - F.O.B. คอื ราคาทรี่ วมคา ใชจ ายทง้ั ส้นิ จนสินคาไปอยบู นเรือ - C&F คือ ราคาสินคาที่รวมคาใชจ า ยท้ังสน้ิ ณ สินคาอยูบนเรือและรวมถงึ คา ระวางขนสงสนิ คา - C.I.F. คอื ราคาสินคา ทร่ี วมคา ใชจา ยทง้ั ส้นิ จนสินคาอยูบ นเรือรวมคาระวางและ คา ประกนั สินคา

75 2.6 การทําบญั ชปี ระเภทตาง ๆ บัญชีรายรบั - รายจาย คือ แบบบนั ทกึ รายการรับ หรอื จา ย ที่เกิดขน้ึ จรงิ โดยบัญชรี ายรบั - รายจา ย จะมสี วนประกอบ ดงั น้ี 1. ชื่อบัญชีรายรบั - รายจาย 2. วัน เดอื น ป ที่เกดิ รายรบั หรือรายจา ย 3. รายการรบั เงนิ หรอื จา ยเงนิ 4. จํานวนเงนิ ที่รับ หรือจายจรงิ 5. ยอดรวมรายรับ และรายจายท้งั หมด 6. ยอดรวมรายรับ และรายจา ยทัง้ หมด 7. ยอดเงนิ คงเหลอื เมือ่ รายรับสงู กวา รายจา ย ตัวอยา งการจัดทําบัญชรี ายรบั - รายจาย ประจําเดอื น มนี าคม 2553 วนั เดอื นป รายการ รายรบั รายจาย คงเหลอื 29 ก.พ. 53 3,500 - 1 ม.ี ค. 53 เงินเดือน 5,000.- 1,500 - 3,400 - คา เชาบา น 3,390 - 15 ม.ี ค. 53 คา อาหาร 3,240 - 31 ม.ี ค. 53 คารถ 100 - 3,000 - คา อาหาร 10 - 2,950 - คาเส้ือผา 150 - 2,920 - คา อาหาร 240 - คา รถ 50 - 30 - รวม 5,000.- 2,080 - 2,920 -

76 บัญชเี งนิ สดจัดประเภท คือ การบนั ทกึ รายการ ทั้งรายรบั รายจา ยทีเ่ กดิ ขน้ึ จริง โดยจะนํารายรับ-รายจาย ไปบนั ทึกแยกประเภทไว วันเดือนป รายการ รายรับ รายจาย เครือ่ ง อาหาร นันทนา กจิ กรรม เบ็ด แตงกาย กลางวัน การ โรงเรยี น เตลด็ 31 ม.ี ค. 53 เงินประจําสัปดาห 100 - เงินรายไดพ ิเศษ 100 - คาอาหาร 10 - 10 - คาสมดุ 5- 5- 1 เม.ย. 53 คาอาหาร 10 - 10 - คาเข็มลกู เสือ 5- 5- 3 เม.ย. 53 คาอาหาร 10 - 10 - คา บตั รดดู นตรี 50 - 50 - 4 เม.ย. 53 คา อาหาร 10 - 10 - คารถ 10 - 10 - 5 เม.ย. 53 คาอาหาร 10 - 10 - คาเข็มขดั 30 - 30 - 6 เม.ย. 53 คา อาหาร 10 - 10 - คา บรจิ าคทาํ บุญ 5- 5- คาปากกา 5- 5- 7 เม.ย. 53 คาอาหาร 10 - 10 - รวม 200 - 180 - 35 - 70 - 50 - 10 - 15 - ยอดเงินคงเหลอื ยกไป 20 - 200 - 200 - ประโยชนข องการทํางบประมาณและการบนั ทึกบญั ชีรายรบั - รายจา ย 1. ทาํ ใหม ีแผนจดั การรายรบั - รายจายทีม่ ีประโยชนแ ละตอ งการจาํ เปน 2. ทําใหม หี ลักฐานในการรับและจายเงนิ อยา งเปนระบบระเบยี บ 3. ชวยลดปญ หาการใชจายเงินมากกวารายรบั 4. ชว ยใหส ามารถจัดสรรเงนิ ออกไวใ ชในยามฉกุ เฉินได 5. สามารถเปรียบเทยี บงบประมาณกับบัญชีรายรับ - รายจาย เพ่ือนาํ ผลไปปรับปรุงเพ่ือ การวางแผนการใชจายเงินคร้ังตอไป 6. ชวยใหเ ปนคนมเี หตผุ ลและรูจักคาของเงินมากขนึ้

77 เร่ืองที่ 6 คุณธรรม จรยิ ธรรม คณุ ธรรม จริยธรรมในการประกอบอาชีพ คุณธรรม จริยธรรมในการประกอบอาชีพ นับวามีผลตอความม่ันคงของอาชีพ ผูขายกับ ผูซ้ือจะตองมีคุณธรรม จริยธรรมตอกัน จึงจะคาขายรวมกันไดเปนเวลานาน คุณธรรม หมายถงึ สภาพคณุ งามความดี จรยิ ธรรม หมายถึง ธรรมทเ่ี ปน ขอ ประพฤติปฏิบตั ิศลี ธรรม คุณธรรม จริยธรรม หมายถึง การประพฤติปฏิบัติที่ดี ท่ีชอบ ทั้งกาย วาจา และใจ การประพฤตปิ ฏิบตั ิเปนไปดวยความจรงิ ใจ ไมแสแสรง เปน ไปโดยธรรมชาติของแตล ะบคุ คล คณุ ธรรม จริยธรรม ท่ตี องการในการประกอบอาชีพที่คนสวนใหญยอมรับวาเปนความดี ไดแก พฤติกรรม ดงั นีค้ อื ความรับผิดชอบ ความรบั ผิดชอบ หมายถึง ความสาํ นกึ ในหนาท่ี ไมท อ กับงาน สามารถปฏิบัติงานไดสําเร็จ ยอมรับผลแหงการกระทํา จะตองเปนคนท่ีเอาใจใสรอบคอบในการทํางาน มีความตั้งใจจริง มีพันธะผูกพันในการจะปฏิบัติหนาที่การงานของผูรวมงานใหเปนไปตามเปาหมายขององคกร เน่อื งจากบุคคลตองอยูรว มกันทํางานในองคกร จําเปนตองปรบั ลักษณะนิสัย เจตคติของบุคคลเพ่ือ เปนเครอ่ื งผลักดันใหปฏิบัติงานตามระเบียบ รูจักเคารพสิทธิของผูอื่น ปฏิบัติงานในหนาที่ท่ีตอง รับผดิ ชอบและมีความซอ่ื สตั ยสุจริต คนทีม่ ีความรับผดิ ชอบ จะทาํ ใหการปฏิบตั งิ านไปสูเ ปาหมายที่ วางไว และชวยใหก ารทํางานรวมกันเปน ไปดว ยความราบรืน่ ความรบั ผดิ ชอบจึงเปนภาระผูกพันท่ี ผนู ําตองสรางขึน้ เพ่ือใหองคก รสามารถบรรลุเปาหมายไดอยางดี ถาในองคกรใดมีบุคคลท่ีมีความ รับผดิ ชอบ จะทําใหเกดิ ผลดีตอ องคกรดงั น้ี คือ 1. องคก รจะไดร บั ความเชอื่ ถือและไววางใจจากผรู ว มงานและผูอนื่ 2. การปฏิบัติงานจะพบความสําเร็จทันเวลาและทันตอเหตุการณ ภายใตสถานการณท่ี เปล่ยี นแปลงตลอดเวลา 3. ทําใหเกดิ ความเช่อื ถอื ในตนเอง เพราะปฏบิ ัติหนา ทไ่ี ดอ ยา งเรยี บรอย 4. องคก รเกดิ ความม่ันคงเปน ทยี่ อมรบั นับถอื จากผอู น่ื 5. องคก รประสบความสาํ เร็จสามารถพัฒนาไปสคู วามเปน ปก แผน และม่นั คง 6. สามารถปฏบิ ัตงิ านไดอยางราบรนื่ ทกุ คนใหค วามรวมมอื เปน อยา งดี จรรยาบรรณและคณุ สมบัติของผปู ระกอบธรุ กจิ แนวคิดสําคญั ธรุ กจิ เปน กจิ กรรมทม่ี ีความสมั พันธกับหลายองคกรโดยเฉพาะผูบริโภค เพราะธุรกิจตอง อาศัยผูบรโิ ภคซอ้ื สินคาและบริการ ในขณะเดยี วกนั ผบู รโิ ภคตอ งอาศัยหนวยธุรกจิ ตาง ๆ ผลิตสินคา

78 และบริการเพ่ือสนองความตองการของตน ผูประกอบธุรกิจจําเปนตองมีจรรยาบรรณ ซ่ึงรวมถึง ความซ่ือสัตยสุจริต มีจิตสํานึก และมีความรับผิดชอบตอผูเกี่ยวของ หากนักธุรกิจมีจรรยาบรรณ และคุณสมบัติอืน่ ๆ ที่เหมาะกับลกั ษณะงานอาชพี ของตนในการดาํ เนินธุรกิจแลว เชื่อไดวา ธรุ กจิ นน้ั ๆ จะประสบผลสําเร็จอยางแนนอน ความสาํ คญั ของจรรยาบรรณ ผปู ระกอบธุรกิจหรือนักธุรกจิ เปนผูประกอบอาชีพที่มีบทบาทสําคัญในการพัฒนาสังคม และเศรษฐกิจ ดังน้นั นกั ธรุ กิจจงึ จําเปน ตอ งปฏบิ ัติตนใหเปนแบบอยางที่ดี เพ่ือใหเกิดความศรัทธา และเกิดการยอมรับของสงั คมตอวิชาชีพนี้ จรรยาบรรณของผูป ระกอบการ มดี งั น้ี 1. จรรยาบรรณตอลกู คา ลกู คา หรือผบู ริโภค เปนกลุมบุคคลทส่ี ําคญั ท่ีสุดท่ีจะทําใหธ รุ กจิ สามารถดาํ รงอยูไดเพราะลูกคา เปนผูซ้ือสินคาหรือใชบริการที่ธุรกิจผลิตออกมา ทําใหธุรกิจมีรายได กอใหเกิดกําไรและทําให ธรุ กิจสามารถเจริญเติบโตได ดงั นัน้ ผปู ระกอบธุรกิจจงึ จะตอ งปฏบิ ตั ิตอลกู คาอยางซอื่ สัตยแ ละเปนธรรม ผูป ระกอบธุรกิจพงึ ปฏิบัตติ อลกู คา ดงั นี้ 1. ขายสนิ คาและบรกิ ารดว ยความยตุ ธิ รรม คอื ขายดวยราคาตามความเหมาะสมกบั คณุ ภาพ ของสินคา และบรกิ ารใหแ กลูกคา และมคี วามรบั ผดิ ชอบตามภาระผูกพนั ท่ไี ดตกลงกนั ไว 2. ละเวนการกระทําใด ๆ ที่จะทําใหสินคามีราคาสูงข้ึนโดยไมมีเหตุผล เชน การกักตุน สินคาเพอ่ื ทําใหส นิ คา ขาดแคลน และมรี าคาสูงขนึ้ 3. ใหบ รกิ ารแกลูกคา ทกุ คนอยางเทา เทียมกนั ไมม กี ารเลือกปฏิบัติ โดยใหโ อกาสแกลูกคา ท่ี จะซือ้ สินคาหรือบริการไมวา จะในสภาวะใดกต็ าม เชน ในภาวะท่สี นิ คาขาดตลาด 2. จรรยาบรรณตอ คแู ขง ขนั ในเชงิ ธรุ กจิ การประกอบธุรกิจทุกประเภท จะมีผูประกอบการมากกวาหนึ่งราย ดังนั้น การประกอบ ธุรกจิ จงึ ตอ งมีการแขงขันกันเพื่อพยายามทําใหธุรกิจของตนเองเจริญกาวหนา การแขงขันจึงเปน การชว ยพัฒนาธรุ กจิ เปน ส่ิงทพ่ี สิ ูจนความสามารถของผูประกอบธรุ กิจ ผปู ระกอบธรุ กิจพงึ ปฏบิ ัตติ อคแู ขงขันในเชงิ ธุรกิจ ดงั น้ี 1. ไมก ลั่นแกลงคแู ขงขนั เชน ใหร ายคแู ขง ขนั เพื่อใหค ูแขง ขนั เสยี โอกาสในการดาํ เนนิ การ และตดั ราคาเพือ่ แยงสนิ คา 2. ชวยกนั สรางสรรคส่ิงที่ดีงามใหเกิดแกสังคม เชน รวมกันปองกันทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดลอ ม 3. ไมค น หาความลบั ของคแู ขง ขันในเชิงธรุ กจิ โดยใชวิธกี ารทม่ี ิชอบ 4. พึงหลกี เลี่ยงการกระทําใด ๆ ทจี่ ะบัน่ ทอนช่ือเสียงตอ สินคา หรือบริการของคูแขงขนั

79 3. จรรยาบรรณตอหนวยราชการ ผปู ระกอบธุรกิจมคี วามจาํ เปน ตองตดิ ตอกบั หนวยงานของราชการ ซ่ึงเปนหนวยหนึ่งของ สังคม เชน การเสียภาษี การจดทะเบยี นธุรกจิ ตาง ๆ ดงั นัน้ ควรเขา ใจในแนวทางปฏิบัติท่ถี ูกตองตอ หนว ยราชการ ผปู ระกอบธุรกจิ พงึ ปฏบิ ตั ิตอ หนว ยราชการ ดงั น้ี 1. ปฏบิ ตั ติ ามกฎขอ บังคับของหนว ยราชการ 2. ใหค วามรวมมอื กับหนวยราชการ ตามหนาทีพ่ ลเมอื งดี 3. ละเวนจากการตดิ สนิ บนเจา หนา ท่ี 4. มีทัศนคตทิ ดี่ แี ละถกู ตอ งตอ หนวยงาน 4. จรรยาบรรณตอพนักงาน พนักงานเปนทรัพยากรที่มีคาของผูประกอบธุรกิจ การที่ผูประกอบธุรกิจมีพนักงานท่ี ขยันขันแขง็ มีความซอื่ สตั ย จะทําใหธุรกิจดาํ เนนิ ไปไดอ ยา งมปี ระสิทธิภาพ ผูประกอบธรุ กจิ พึงปฏบิ ตั ติ อพนกั งาน ดังนี้ 1. ใหคาจางและผลตอบแทนที่เหมาะสมกับความรู ความสามารถของพนักงานไมเอารัด เอาเปรียบพนักงาน 2. ใหก ารพฒั นาพนกั งาน โดยการจัดฝก อบรมเพ่อื ใหพ นักงานไดร บั ความรูเทคโนโลยีใหม ๆ เปน การเพมิ่ ประสิทธิภาพของการทํางาน 3. จัดสภาพการทํางาน สถานที่ทํางานใหถูกสุขลักษณะ มีความปลอดภัยตอสุขภาพและ ชวี ิตของพนกั งาน พรอ มท้ังจัดหาเคร่อื งปอ งกันภยั อนั จะเกดิ ขน้ึ ไดจ ากการปฏิบตั หิ นาทีเ่ พราะสภาพ การทํางานที่ดจี ะเพ่ิมประสทิ ธิภาพในการทํางาน และทําใหพนักงานมขี วัญกาํ ลังใจในการทํางาน 4. ใหความเปนธรรมและเทาเทยี มกันแกพ นักงานทุกคนในการปกครองและการพิจารณา ความดีความชอบ 5. ใหโอกาสในการแสดงความสามารถของพนกั งานแตละคน 6. ใหค าํ แนะนาํ ใหค วามชวยเหลอื ท้ังในเรอื่ งการทาํ งานและเร่ืองสวนตัวตามความเหมาะสม 7. พึงปลกู ฝง แนวความคดิ วาการประพฤตติ นใหอ ยใู นระเบยี บวินยั เปนส่ิงทดี่ ีงาม 5. จรรยาบรรณตอ สงั คมและสภาวะแวดลอ ม เน่ืองดวยสังคมประกอบดวยบุคคลตาง ๆ เปนจํานวนมากแตละคนก็มีความแตกตางท้ัง อุปนิสัย การศึกษา ศาสนา ดังน้ัน สังคมจะสงบสุขไดตองอาศัยความรวมมือรวมใจ ทุกคนตอง ชวยกันสรางสรรคสังคม ผูประกอบธุรกิจก็เปนสวนหน่ึงของสังคม ดังนั้น จึงมีความจําเปนท่ี จะตองรับผดิ ชอบตอ สงั คมเพ่ือมสี วนรว มทาํ ใหสังคมกา วหนา ตอ ไป

80 ผปู ระกอบธรุ กจิ พึงปฏบิ ัติตอ สงั คมและสภาวะแวดลอ ม ดงั น้ี 1. ละเวน การประกอบธรุ กจิ ท่กี อใหเกิดความเสอื่ มเสยี ตอ สังคมและสภาวะแวดลอมท้ังดา น ศลี ธรรม ความเปน อยู และจติ ใจ เชน การเปด บอนการพนนั สถานเริงรมยทม่ี ีการจาํ หนา ยยาเสพตดิ สถานเรงิ รมยท่ีมีการคา ประเวณี การรับซ้อื ของผิดกฎหมาย 2. ละเวนการประกอบธุรกิจที่ทําลายทรัพยากรธรรมชาติและสภาวะแวดลอม เชน การ ประกอบธุรกจิ แลว ปลอ ยนํ้าเสียจากการผลิตลงในแมน้ําลําคลอง การประกอบธุรกิจท่ีมีการปลอย ควันหรอื ฝนุ ละอองฟงุ กระจายอยูใ นบรรยากาศ การตัดไมท าํ ลายปา การรกุ ลาํ้ ทีส่ าธารณะ 3. ใหความรวมมือทุกฝายชวยสรางสรรคสังคม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตใหแกสังคม เชน การสงเสรมิ การศึกษา ใหทุนการศึกษา สง เสริมการวจิ ัย ใหบริการแกสงั คม 4. ใชทรัพยากรธรรมชาติอยางมปี ระสทิ ธิภาพที่สุด ไมทําลายทรัพยากรธรรมชาติ เชน ไม ประกอบการประมงในฤดแู ละเขตหา มทาํ การประมง 5. พยายามหาวิธสี รางสิง่ ทดแทนทรัพยากรธรรมชาติ นําสิ่งทใี่ ชแลว มาปรบั ปรุงใชอีก เชน การนาํ หนังสือพมิ พหรือกระดาษท่ใี ชแลว มาทําเปนกระดาษใหม 6. พึงรักษาและปรับปรุงมาตรฐานในการประกอบการเพื่อขจัดอันตราย อันอาจสง ผลกระทบตอ สภาวะแวดลอม 7. พงึ ประกอบธรุ กิจ ผลติ สินคาหรอื บริการที่เหมาะสมกับสภาวะแวดลอมและเปนสิ่งที่มี ประโยชนต อสงั คมและมนษุ ยชาติ กจิ กรรม ใหผูเ รยี นกาํ หนดคุณธรรม และจริยธรรมในการประกอบอาชพี ดา นเกษตรกรรม อธบิ าย พอเขาใจ เรือ่ งที่ 7 การอนุรักษพ ลงั งานและส่ิงแวดลอ มในชมุ ชน สังคม ประเทศ และภมู ิภาค 5 ทวีป ไดแ ก ทวปี เอเชยี ทวีปออสเตรเลยี ทวปี อเมริกา ทวีปยุโรป และทวปี แอฟรกิ า แนวคดิ ทรพั ยากรเปน ปจ จยั ที่สําคญั ในการประกอบอาชพี ทรพั ยากร แบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอื ทรพั ยากรธรรมชาติ และทรพั ยากรในการประกอบการ การใชทรัพยากรธรรมชาติ ตองคํานึงถึงความหมดเปลือง และการใชทรัพยากรทดแทน การอนรุ ักษพลังงานและส่ิงแวดลอ มในชมุ ชน สงั คม ประเทศ และ ภมู ิภาค 5 ทวีป ไดแก ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย ทวปี อเมริกา ทวปี ยุโรป และทวีปแอฟริกา

81 “พลังงาน หมายถึง ความสามารถในการทํางานซึ่งมอี ยูใ นตวั ของสิง่ ทีอ่ าจใชงานไดโ ดยการ ทําใหว ตั ถุหรือธาตุเกดิ ความเคลือ่ นทห่ี รือเปลยี่ นรปู แบบไปได การท่ีวัตถุเคล่ือนท่ีจากท่ีหนึ่งไปยัง อีกที่หน่ึงไดก็เพราะมีแรงหรือพลังงานเขาไปกระทําพลังงาน หรือความสามารถในการทํางาน นอกจากสง่ิ มชี ีวิตจะใชพ ลังงาน ซึง่ อยูในรปู ของสารอาหารในการดํารงชีวิตโดยตรงแลว ส่ิงมีชีวิต ยงั ตองใชพ ลงั งานในรูปแบบลักษณะอื่น ๆ ท่ีเกี่ยวกับการดํารงชีวิตประจําวันอีกในหลายรูปแบบ เชน ทางดานแสงสวาง ความรอน ไฟฟา เปน ตน ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม เพื่อใหเ กิดความเขาใจทีช่ ัดเจน เราสามารถแยกการใหค าํ จาํ กัดความได ดงั น้คี อื สิ่งแวดลอ ม หมายถงึ สงิ่ ตา ง ๆ ทอ่ี ยูร อบตัวเรา ทัง้ ส่ิงท่ีมีชีวติ สิ่งไมมชี ีวติ เห็นไดดวยตาเปลา และไมสามารถเห็นไดดวยตาเปลา รวมทัง้ ส่งิ ทเี่ กดิ ข้ึนโดยธรรมชาติและส่ิงท่ีมนุษยเปนผูสรางข้ึน หรอื อาจจะกลา วไดวา ส่ิงแวดลอมจะประกอบดว ยทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยากรที่มนุษยสรางข้ึน ในชวงเวลาหนึ่ง เพอ่ื สนองความตอ งการของมนษุ ยน น่ั เอง - สงิ่ แวดลอ มท่เี กดิ ข้นึ โดยธรรมชาติ ไดแ ก บรรยากาศ นาํ้ ดิน แรธ าตุ และสิง่ มีชีวิตท่ีอาศัย อยบู นโลก (พืชและสตั ว) ฯลฯ - ส่ิงแวดลอ มทม่ี นษุ ยสรา งข้นึ ไดแก สาธารณปู การตาง ๆ เชน ถนน เข่อื นกัน้ นํา้ ฯลฯ หรือ ระบบของสถาบนั สังคมมนษุ ยท ่ีดาํ เนินชวี ิตอยู ฯลฯ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งตาง ๆ (สิ่งแวดลอม) ที่ปรากฎและเกิดข้ึนเองตาม ธรรมชาตแิ ละมนุษยส ามารถนาํ มาใชป ระโยชนได เชน บรรยากาศ ดิน น้ํา ปาไม ทุงหญา สัตวปา แรธ าตุ พลังงาน และกําลงั แรงงานมนษุ ย เปนตน ประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติ การแบง ประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติ มีการแบงกันหลายลักษณะแตในที่นี้จะขอแบง ทรพั ยากรธรรมชาติ โดยใชเ กณฑของการนาํ มาใช โดยแบง ออกเปน 4 ประเภท ดงั น้ี 1. ทรัพยากรธรรมชาติทใ่ี ชแ ลว ไมห มดสน้ิ เปน ทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดข้ึนมากอนที่จะมี มนุษย เมือ่ มนษุ ยเ กิดข้นึ มาส่งิ เหลา นก้ี ม็ ีความจําเปนตอการดํารงชีวติ ของมนษุ ย 2. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวทดแทนได เปนทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชไปแลว สามารถ เกิดขึ้นทดแทนได ซึ่งอาจเร็วหรือชาข้ึนอยูกับชนิดของทรัพยากรธรรมชาติประเภทน้ัน ทรพั ยากรธรรมชาติทใี่ ชแ ลวทดแทนได เชน พืช ปาไม สัตวปา มนุษย ความอุดมสมบูรณของดิน คุณภาพของนาํ้ และทศั นียภาพท่ีสวยงาม เปนตน 3. ทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถนํามาใชใหมได เปนทรัพยากรธรรมชาติจําพวกแรธาตุ ชนิดตา ง ๆ ทีน่ ํามาใชแ ลวสามารถนําไปแปรรปู ใหก ลบั ไปสสู ภาพเดิมได แลวนาํ กลับมาใชใหมอีก เชน แรโลหะ แรอโลหะ ไดแก เหลก็ ทองแดง อลมู ิเนียม แกว ฯลฯ

82 4. ทรัพยากรธรรมชาตทิ ใ่ี ชแ ลวหมดส้ินไป เปนทรพั ยากรธรรมชาติที่นํามาใชแลวจะหมด ไปจากโลกนี้ หรือสามารถเกิดข้ึนทดแทนได แตตองใชระยะยาวนานมาก ทรัพยากรธรรมชาติ ประเภทนี้ ไดแ ก นํ้ามันปโ ตรเลยี ม กาซธรรมชาติ และถานหิน เปนตน การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง การใชทรัพยากรธรรมชาติดวยวิธีการที่ฉลาด เหมาะสม โดยใชอ ยา งประหยดั ใหเ กดิ ประโยชน และเกิดคุณคา มากทีส่ ดุ รวมทั้งการปรับปรุงของ เสยี ใหน าํ กลับมาใชใ หม เพอ่ื ใหเกดิ การสูญเสียนอ ยทส่ี ดุ การอนุรักษส่ิงแวดลอม หมายถึง การใชสิ่งแวดลอมอยางชาญฉลาดไมใหเกิดพิษภัยตอ สังคมสวนรวม ดาํ รงไวซงึ่ สภาพเดมิ ของส่ิงแวดลอมทางธรรมชาติ และส่ิงแวดลอมท่ีมนุษยสรางขึ้น รวมทั้งหาทางกาํ จดั และปอ งกนั มลพิษสิ่งแวดลอม การอนุรักษพ ลงั งาน หมายถงึ การใชพลงั งานใหเ กิดประสิทธิภาพสูงสุด มีการพัฒนาและ นําพลังงานจากแหลง ใหม ๆ มาใชเ พอ่ื ทดแทน และมีการปอ งกันการสูญเสยี พลังงาน วิธีการอนรุ กั ษพ ลังงาน พอสรปุ ไดดงั นี้ 1. หาแหลงพลงั งานทดแทน 2. การวจิ ยั และพฒั นาพลงั งาน 3. การเผยแพรค วามรูส ูส ังคม 4. การประหยดั พลงั งาน กจิ กรรม ใหผ ูเรยี นสาํ รวจทรพั ยากรธรรมชาตใิ นทองถิ่นมีอะไรบา ง

83 บทที่ 2 ชอ งทางการพัฒนาอาชีพ สาระสาํ คัญ การเปลีย่ นแปลงทางดา นสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และสิ่งแวดลอม ความเจริญกาวหนา ทางเทคโนโลยมี ผี ลตอ ความเปนอยู และการประกอบอาชพี ดงั น้ัน จงึ จาํ เปน ตองศึกษาและวเิ คราะห ความเปนไปไดใ นการพัฒนาอาชีพ เพื่อใหมองเห็นชองทางในการพัฒนาอาชีพไดอยางเหมาะสม กับตนเองโดยการกําหนดวิธีการและข้ันตอน ดวยการพิจารณาถึงความเปนไปได และจัดลําดับ พรอมท้งั ใหเ หตผุ ลในการพัฒนาอาชพี ได ตวั ช้วี ดั 1. อธบิ ายความจาํ เปนในการมองเหน็ ชอ งทางในการพฒั นาอาชีพไดอยา งเหมาะสมกบั ตนเอง 2. ศึกษาอาชีพในชุมชน สังคม ประเทศ และภูมิภาค 5 ทวีป ไดแก ทวีปเอเชีย ทวีป ออสเตรเลีย ทวีปอเมริกา ทวีปยโุ รป และทวีปแอฟรกิ า เพื่อวิเคราะหความเปนไปไดในการพัฒนา อาชีพ 3. กําหนดวิธีการและข้ันตอนการประกอบอาชีพโดยพิจารณาความเปนไปไดของการ พัฒนาอาชพี และจัดลาํ ดับ พรอมทง้ั ใหเหตุผลในการจดั ลาํ ดบั การพัฒนาอาชีพทกี่ าํ หนด ขอบขายเนือ้ หา เร่ืองที่ 1 ความจาํ เปน ในการมองเห็นชองทางเพ่ือพัฒนาอาชีพ เร่อื งที่ 2 ความเปน ไปไดใ นการพัฒนาอาชพี เรอ่ื งที่ 3 การกําหนดวิธกี ารพัฒนาอาชพี พรอ มเหตผุ ล

84 เร่อื งท่ี 1 ความจาํ เปนในการมองเห็นชองทางเพอ่ื พฒั นาอาชีพ การท่ีคนเราจะประสบความสําเร็จในอาชีพไดน้ัน มิใชวาเปนส่ิงท่ีทํากันไดงาย ๆ แต จะตอ งมกี ารสาํ รวจขอเท็จจริง มีการวางแผน กาํ หนดเปา หมายที่ตอ งการ เขียนโครงการทจ่ี ะทําและ ปฏบิ ตั ติ าม ขณะทโ่ี ครงการกม็ ีการพฒั นาปรบั ปรงุ แกไขไปดว ย นอกจากจะเนนรายไดที่พึงจะไดแลว สง่ิ ท่ีสําคญั ท่ีจะขาดมิได ซ่ึงจะทําใหอาชีพมีความม่ันคงยิ่งข้ึนก็คือ การมีคุณธรรม จริยธรรมของ ผูประกอบการดว ย การประกอบอาชีพ หรือประกอบธุรกิจหรือดําเนินการสิ่งใด เชน การเดินทางไปที่ใดสัก แหงหนึ่ง การจัดเลย้ี งเหลา น้เี ปนตน จะตองมีการกาํ หนดแผนเสยี กอน ถงึ แมว า บางคนอาจทํากิจการ โดยไมมีแผนงาน ซึ่งอาจประสบความสาํ เรจ็ ในชว งแรกๆ เทาน้นั แตร ะยะเวลาอาจมเี หตกุ ารณต า ง ๆ เกดิ ข้ึนสง ผลใหเกิดอุปสรรคการประกอบอาชพี เชน การเปลี่ยนแปลงทางดานเศรษฐกิจ การเมือง การปกครอง หรือแมกระทั่งความสลับซับซอนของงานที่มากขึ้น เพราะสิ่งเหลาน้ีไมไดผานการ คาดคะเนและการคิดอยางรอบคอบกอน การวางแผน เปนการคิดไวลวงหนา วาจะทาํ อะไร มีจุดมุงหมายอะไร มีวธิ ีการอยางไร เปน กระบวนการทม่ี รี ูปแบบอยางหนง่ึ มกี ารระบเุ ปาหมาย และแผนรายละเอียดตาง ๆ มีการประสาน กิจกรรมตาง ๆ ต้ังแตจุดเร่ิมตนจนกระท่ังถึงจุดส้ินสุด การประกอบอาชีพมีความยุงยาก สลับซับซอ น การดําเนินกิจกรรมตาง ๆ จะตองมีความสอดคลองกนั กับทรัพยากร และงบประมาณ ท่ีมีอยู เพ่ือใหมีความเปนไดมากที่สุด ดังน้ัน การวางแผนจึงมีความสําคัญตอการประกอบอาชีพ ดังน้ีคือ 1. ชวยทําใหก ารดาํ เนนิ งานบรรลผุ ลสําเรจ็ ตามเปาหมาย 2. ชว ยทาํ ใหก ารใชทรัพยากรเปน ไปอยา งมปี ระสิทธิภาพ 3. ชวยทาํ ใหก ารดาํ เนนิ งานมคี วามเสยี่ งนอ ยลง และมคี วามเชื่อมนั่ ในการบรหิ ารงานมากขนึ้ 4. ชวยปอ งกนั การขัดแยง ซ่งึ อาจจะเกิดขน้ึ ระหวางการดาํ เนนิ งานได 5. ชว ยปรบั วธิ ีการดาํ เนินงาน หรือเปลีย่ นแปลงกิจกรรมบางอยางไดอยางเหมาะสม

85 เรื่องท่ี 2 ความเปนไปไดในการพฒั นาอาชพี 1. การลงทนุ “การลงทุน” หมายถึง การออมเพ่ือใหไดรับผลตอบแทนท่ีมากข้ึน ซ่ึงเราจะตองยอมรับ ความเสีย่ งที่เพม่ิ ขน้ึ เชนกนั การตัดสินใจนําเงนิ ออมมาลงทุนเราจึงตอ งพิจารณาอยางรอบคอบ และ ศึกษาหาขอมูลท่ีเก่ียวขอ งเปน อยา งดี เพอื่ ใหไดรับผลตอบแทนที่คาดหวังไว และเพื่อลดความเสี่ยง ท่ีเกิดขนึ้ จากการลงทนุ วิเคราะหท างการเงิน การลงทนุ เพือ่ เปรียบเทียบผลประโยชนตอบแทนที่ไดรับ และคาใชจายที่ตองเสียไปในการดําเนิน กจิ กรรมตามโครงการ คาใชจายของโครงการ 1. คาลงทุน 2. คาใชจ ายในการดําเนนิ งาน และบาํ รงุ รักษา 3. คาทดแทน 4. เงนิ สํารองจา ย การประมาณคา ใชจ า ยโครงการ 1.ระบุรายการ และปรมิ าณคาใชจ า ย 2. การตีราคาคาใชจา ย - ราคาตลาด - ราคาทางบญั ชี 3. รวมคาใชจ ายเปนรายป ผลประโยชนตอบแทนของโครงการ กระแสเงินสด = ผลประโยชนต อบแทนตอป - คา ใชจ ายตอ ป 2. การตลาด การตลาด การตลาด เปนกิจกรรมทางธุรกิจที่มีความจําเปน และมีความสําคัญตอการอยูรอดของ องคกรธุรกิจ ในระบบเศรษฐกิจแบบเสรีนิยมน้ัน ธุรกิจจําเปนจะตองอาศัยกลยุทธทางการตลาด ซ่ึงส่ิงน้ันก็คือการขาย การเรียนรูเพ่ือใหเขาใจถึงความแตกตางของการขาย และการตลาด อยางชัดเจนจะชวยใหธุรกิจพัฒนาตอไป รวมถึงหนาท่ีของการขายและการตลาดดวย ดังน้ัน เปาหมายของธุรกิจจะดําเนินไปในทิศทางที่มุงหวังได จึงจําเปนท่ีตองศึกษาความสําคัญของ การตลาด และการขายอยางละเอยี ด

86 ความสําคัญของการตลาด ยคุ แรกของการตลาดจะเนน ที่การผลิต โดยจะทําการผลิตสินคาใหไดมากเพ่ือสนองความ ตองการในตลาดในยุคแรกน้ันคูแขงหรือผูผลิตในอุตสาหกรรมใดอุตสาหกรรมหน่ึงจะมีผูผลิต ไมม ากราย ดงั นนั้ การผลติ จึงเปน หนทางทํากําไร หากผูผลิตสามารถผลิตสินคาใหไดจํานวนมาก ในลักษณะของสินคา เพ่ือมวลชนในยุคที่ 2 การตลาดจะเนน ทีก่ ารขาย โดยจะเนนทีก่ ิจกรรมการขาย ใหความสําคัญกับงานการขายเปนอยางมาก และกําไรของธุรกิจจะเกิดขึ้นมากนอยก็อยูท่ี ความสามารถและประสทิ ธิภาพของทีมการขาย ยุคถัดมาเปนยุคท่กี ารตลาดเนนการใชเ ครอ่ื งมือทาง การตลาดทุกอยา ง โดยเฉพาะการสรา งความพึงพอใจใหเกิดกบั ลูกคา โดยใชส วนผสมทางการตลาด คอื ผลติ ภัณฑก ารกาํ หนดราคาของผลิตภณั ฑท่ีเหมาะสม ความหมายของการตลาดและการขาย การตลาด หมายถึง กจิ กรรมทางธุรกจิ ทจี่ ะทาํ ใหส ินคา จากผูผลิตไปสูมือผูบริโภค และทําให ผูบริโภคเกิดความพึงพอใจที่ไดบริโภคสินคาหรือบริการน้ัน อันเปนผลทําใหธุรกิจประสบ ความสาํ เรจ็ ตามวัตถุประสงคข องธรุ กิจนนั้ ๆ อีกดว ย การขาย หมายถงึ กระบวนการในการชว ยเหลอื โนม นาว ชักจงู ใจ โดยใชบุคคลหรือไมใช บคุ คลก็ได เพอ่ื ใหล ูกคา คาดหวงั ตัดสินใจซือ้ สินคาหรอื บริการนัน้ ๆ ความแตกตา งระหวา งการตลาดและการขาย เมอ่ื ธุรกจิ ทําการผลติ สนิ คาหรอื บริการและพยายามจูงใจผูบริโภคใหซ้ือสินคาหรือบริการ นน้ั เราจะเรียกกิจกรรมน้วี า การขาย ซ่ึงจําเปนจะตองรูถึงความตองการของผูบริโภค เพื่อที่ธุรกิจ หรือผูผลิตจะผลิตสินคาใหเหมาะสมสอดคลอง กับความตองการของผูบริโภค เม่ือผูผลิตคนหา ความตองการทแี่ ทจรงิ ของผบู ริโภค แลวนําขอมูลไปพัฒนาผลิตภัณฑของตน เพื่อทําใหผูบริโภค เกิดความพึงพอใจเม่ือไดใชผลิตภัณฑนั้นแลว ทายท่ีสุดธุรกิจก็จะไดกําไร ลักษณะนี้เรียกวา การตลาด ซ่งึ สามารถทจ่ี ะสรปุ ความแตกตางระหวางการขายและการตลาดได ดงั น้ี การขาย การตลาด 1. เนน ทคี่ วามสาํ คญั ของผลิตภณั ฑ 1. เนน ความตองการของผบู รโิ ภค 2. ธุรกจิ จะคนหาเทคนิควิธกี ารขายท่ีประสบ 2. ธรุ กิจจะคน หาวธิ กี ารสรา งความพึงพอใจตอ ความสําเร็จ ผูบ รโิ ภค 3. ธุรกจิ จะมุงเนน ท่ียอดขาย 3. ธรุ กจิ จะมุงเนน ทีผ่ ลกําไร 4. แผนการขายจะเปน แผนระยะสนั้ 4. แผนการตลาดจะเปนแผนระยะยาว สนองตอบความตอ งการของพนกั งานขาย สนองตอบความตอ งการของผซู ้ือ

87 แนวความคิดทางการตลาด นักธุรกิจใหความสําคัญกับการตลาด เพ่ือทําใหธุรกิจนั้นประสบความสําเร็จโดยมีการ พัฒนาแนวความคิด ปรัชญา และการดําเนินธุรกิจ การพัฒนา 3 ประการดังกลาวเรียกวาเปน แนวความคิดทางการตลาด แนวความคิดทางการตลาดในปจจุบันมุงเนนไปท่ีผูบริโภคและการ ผสมผสานของกิจกรรมทางการตลาด เพอ่ื ทําใหบรรลุถึงวตั ถปุ ระสงคของธรุ กิจและใหผูบ ริโภคเกิด ความพงึ พอใจทีไ่ ดใชผลติ ภัณฑนน้ั ๆ แนวความคิดทางการตลาดอาจสรปุ ไดด ังแผนภมู ิ ตอ ไปน้ี การมงุ เนนผบู รโิ ภค การผสมผสาน การสรางความ ธุรกจิ กจิ กรรมทางการ พึงพอใจใหก บั ประสบ ผลสําเร็จ ตลาด ผูบริโภค การกําหนดวตั ถปุ ระสงค หรอื เปาหมายของธรุ กจิ นอกจากแนวความคิดที่กลาวขางตน ยังมีการเสนอแนวความคิดใหมทางธุรกิจอันเปน แนวความคิดทเ่ี ปนไปตามกระแสของสังคมและของประเทศชาติ คือ แนวความคิดทางการตลาด เพ่ือสังคมและสิ่งแวดลอม โดยการตลาดในลักษณะนี้จะเนนในดานของการรักษาส่ิงแวดลอม ความปลอดภัยตอ ชวี ิตผูบริโภคและไมทํารายธรรมชาติ โอโซน อากาศ น้ํา เน่ืองมาจากระแสการ พิทักษโลก ดังน้ัน ธุรกิจจึงเสนอผลิตภัณฑที่เปนมิตรตอธรรมชาติปลอดสารซีเอฟซี (CFCs) ซึ่ง ทําลายโอโซน มีกิจกรรมทางการตลาดในเร่ืองของรีไซเคิล รีฟล รียูส แนวความคิดที่กลาวถึงน้ี อาจเรียกไดวาเปน กรนี มาเก็ตต้งิ นนั่ เอง หนา ทที่ างการตลาดทส่ี ําคญั หนา ท่ีของการตลาดที่มีผผู ลิตและผูบ รโิ ภคก็เพอื่ ชว ยเหลือ และอํานวยความสะดวกใหกับ ผผู ลติ และผบู รโิ ภค สรุปได ดงั นี้ 1. การขาย ผูประกอบธุรกิจตองอาศัยนักการตลาด ดําเนินกิจกรรมในดานการขายเพ่ือ เคลื่อนยายสินคาจากโรงงานผลิต และการทําการโอนกรรมสิทธ์ิเปลี่ยนมือความเปนเจาของใน สนิ คา นัน้ ๆ ไปยังผูบ ริโภค ผูประกอบธุรกิจจําเปนตองศึกษาจุดประสงคของตลาด และตองสราง แรงจูงใจเพื่อทําใหลูกคาอยากไดสินคาโดยอาศัยการโฆษณา การสงเสริมการขาย และการใช พนักงานขายเพ่ือกระตุนใหลูกคาเปาหมายตัดสินใจท่ีจะซื้อ ในทางกลับกันผูประกอบธุรกิจก็ สามารถขายสินคา ได

88 2. การซ้ือ ผูประกอบธุรกิจตองเปนนักซ้ือท่ีฉลาดเพ่ือใหไดวัตถุดิบ อุปกรณ เคร่ืองมือ เคร่ืองใชในราคาท่ีเหมาะสมดวย เพื่อเปนการลดตนทุนของธุรกิจเอง โดยยึดหลักตองซ้ือใหได ปรมิ าณในเวลาและราคาที่เหมาะสมดวย จะตองรูวัตถุประสงคดวยวาจะซื้อเพ่ืออะไร เชน ซ้ือไป เพอ่ื ผลิต ซอ้ื ไปเพ่ือขายตอ และตอ งรูจกั เปรียบเทียบคณุ ภาพราคาของสินคา ท่จี ะซื้อ รวมถงึ ขอ ตกลง ในเงื่อนไขที่สมเหตุสมผล และตรวจสอบรับสินคาเขาเก็บไวในคลังสินคาหรือสตอก เพื่อรอ การจําหนา ยตอไป 3. การขนสง สินคา ตลาดตองจัดการขนสง ท่ีเหมาะสมกบั สินคาโดยพิจารณาลักษณะสินคา หีบหอของสินคา เพื่อเลือกพาหนะขนสงที่ดีเหมาะกับสินคาประหยัดคาขนสงหรือคาระวาง การสงมอบสนิ คาที่ตรงตอ เวลา ลกู คา ทกุ รายตอ งการรบั สินคา ตรงตอ เวลา โดยเฉพาะอยางย่ิงสินคา ทมี่ ฤี ดูกาลในการขายยงิ่ จาํ เปน อยางยง่ิ ที่ตอ งรกั ษาเวลาในการขนสงธรุ กิจ จาํ เปนตอ งเลอื กวธิ กี ารขนสง ท่เี หมาะสมไมว าจะเปน ทางรถบรรทุก รถไฟ ทางเครื่องบิน เรอื บรรทกุ สินคา หรือการขนสงทางทอ 4. การจัดมาตรฐานสินคา เพื่อใหไดสินคาเปนท่ีพอใจงายตอการตัดสินใจซื้อ และสราง ความมั่นใจใหกับผูบริโภค จึงมีการจัดแบงระดับหรือมาตรฐานของสินคา เพื่อใหลูกคาไดเลือก สินคาท่ีเหมาะสม และตรงกับความตองการโดยเฉพาะอยางย่ิงการซื้อขายสินคาในตลาด ตางประเทศ การจัดอันดับและมาตรฐานสินคามีความสําคัญอยางย่ิง ในปจจุบันประเทศไทย สนบั สนนุ การผลิตสินคาเพื่อสงออกเพ่ิมข้ึนสูง ดังนั้น การที่สินคาไดมาตรฐาน ISO จึงเปนส่ิงที่ สําคัญ โดยผูผลิตจําเปนตองศึกษาและพยายามผลิตใหไดมาตรฐานสากลที่กําหนด ไมวาจะเปน มาตรฐานคุณภาพ ISO 9000, ISO 9002 หรือ ISO 14000 ก็ตาม เพ่อื รักษาภาพพจน และการยอมรับ ในมาตรฐานสินคาไทย 5. หนาที่ในการเก็บรักษาสินคา การเก็บรักษาสินคาในคลังเก็บสินคา หรือสต็อกสินคา เพื่อตอบสนองความตองการของลกู คา ใหต รงเวลา ไดทันทีที่มีคําส่ังซ้ือสินคาเขามา การเก็บรักษา สินคาเพ่อื วัตถปุ ระสงคหลายประการ เชน เหลา ไวน ย่ิงหมักบมนานปก็ยิ่งมีราคาแพง เพ่ือใหขาย นอกฤดกู าลได เชน การแชแข็ง การฉายแสงเก็บไว เพ่ือชะลอการสุกของผลไม เพื่อเก็งกําไรโดย รกั ษาระดบั อปุ ทานในตลาดเมอื่ สนิ คา ไดร าคาดีคอ ยปลอ ยออกขาย 6. การประกันภัย สินคาที่ผลิตออกมาและรอการจําหนาย อาจเสี่ยงตอภัยตาง ๆ เชน ความลาสมัย การถูกลักขโมย ภัยธรรมชาติ ลักษณะการเส่ียงภัยอาจเกิดขึ้นไดทุกเวลา ดังน้ัน การประกันภัยจึงเปนทางเลือกหนึ่งที่จะชวยแกปญหาดังกลาว โดยธุรกิจจะตองไมผลักภาระ การเสย่ี งภยั ออกจากกิจการโดยสนิ้ เชิง ปจจุบันไดมสี ถาบันรับประกันภัยตาง ๆ เขามาชวยแบงเบา ภาระการเส่ียงภัย โดยใชหลักการกระจายการเส่ยี งภยั ใหก วา งออกไปถงึ ผูรบั ภาระหลาย ๆ ราย 7. การใหค วามชวยเหลือดา นการเงิน การประกอบธุรกิจซื้อขายสินคาจะมีปญหาเก่ียวกับ การเงนิ หนี้สูญ หนีเ้ สยี การขาดสภาพคลองทางการเงิน ขาดเงนิ สดหมุนเวียนในธุรกจิ จนเปนผลให ไมมเี งินจา ยสินคา จายคาจา งเงนิ เดือนพนกั งาน ดงั น้นั การจัดการเงนิ ที่ดีในฐานะการเงินของกิจการ

89 อยใู นภาวะสมดุลรายไดเ กดิ ขึ้นสอดคลองกับชาํ ระหนสี้ นิ หากกิจการธุรกิจจดั การดา นการเงนิ ไมดกี ็ อาจนาํ ไปสกู ารขาดทนุ จนถึงตอ งออกจากธุรกจิ นั้นไป การจัดหาเงินทุนจากแหลงตาง ๆ และการ จดั การนําเงินกาํ ไรไปลงทุนใหมในธรุ กจิ ท่มี คี วามเสย่ี งตา่ํ รวมถึงสถาบนั ทางการเงินทจ่ี ะเขามาชวย ในเรื่องการกูยืมเงินเพื่อการลงทุน เชน ธนาคารพาณิชย ทรัสต บรรษัทเงินทุน เปนการเขามามี บทบาทในการใหความชว ยเหลือ พัฒนาการลงทนุ ของธรุ กจิ 8. การหาขอมูลทางการตลาด เพื่อประกอบการตัดสินใจของผูบริหารธุรกิจและ ประโยชนของธุรกิจ ใหมีผลเสียหายนอยที่สุด โดยเฉพาะอยางย่ิงยุคของขอมูลขาวสาร เชน ในปจจบุ นั ธรุ กิจใดไดข อ มูลขา วสารกอนกย็ อ มจะไดเปรยี บในการตดั สนิ ใจไดรวดเร็ว ถูกตอง เชน ขอมูลในการลดคาเงินบาท การใหคาเงินบาทลอยตัว ผูรูกอนยอมปรับกลยุทธและตักตวง ผลประโยชนไ ดจ ากคา เงินที่เปลี่ยนแปลง 3. กระบวนการผลิต กระบวนการผลิต หมายถึง กระบวนการผลิตสินคา การใหบริการ ตามความตองการของ ผูบริโภค ซึ่งประกอบไปดวย ลูกคา ตลาดแรงงาน สังคม ประเทศชาติ และประชาคมโลก โดยมี วิธกี ารในการควบคุมดแู ลการผลติ อยา งมีคณุ ภาพทไี่ ดมาตรฐาน และการสรา งคณุ ลกั ษณะทโี่ ดดเดน ของสนิ คา หรอื บริการ ไดแก 1. ความนา เชือ่ ถือ ผูใหบ รกิ ารจะตองแสดงถงึ ความนาเช่อื ถอื และไววางใจ 2. การตอบสนอง การตอบสนองที่มคี วามตง้ั ใจและเตม็ ใจ 3. การสรา งความมั่นใจ สามารถที่จะทําใหล กู คาเกิดความเช่ือใจ 4. การดแู ลเอาใจใส 5. เครื่องมืออปุ กรณ 4. การขนสง สนิ คา การขนสง หมายถึง การเคลื่อนยายสินคาจากที่หนึ่งไปยังอีกท่ีหนึ่ง ซึ่งเปนหนาที่ของ ผูผ ลติ ทจ่ี ะใหอรรถประโยชนแกผูบริโภคในดานเวลา และสถานที่ สงผลใหสินคามีมูลคาเพ่ิมข้ึน เพราะหลกั ในการจดั การขนสงมีอยูวา “มูลคาสินคาที่เพ่ิมข้ึนหลังจากขนสงไปแลวจะตองสูงกวา คาขนสง” ซ่ึงมีสินคาบางชนิดที่คาขนสงสูงกวาราคาตัวสินคาจริงมาก เชน การขนหินทราย ยิปซัม ถานหิน แตก็มีสินคาบางชนิดที่คาขนสงถูกกวาราคาสินคาจริง เชน การขนทองคํา เพชร พลอย และยา เปน ตน การขนสง มีสวนชวยลดคาตนทุนการผลิตได ในกรณีท่ีตั้งโรงงานขนาดใหญที่ตนทุน ตาํ่ สุดสถานที่หนึ่ง แตตองการกระจายสินคาไปทั่วประเทศ เชน โรงงานผลิตรถมอเตอรไซค ทตี่ ง้ั อยูชานเมืองกรงุ เทพฯ แตส ามารถสงรถมอเตอรไ ซคไ ปขายทัว่ ประเทศ หรอื โรงงานผลิตเส้ือผา ต้ังอยูในประเทศไทย แตสามารถสงเสื้อผาไปขายไดท่ัวโลก เปนตน ซ่ึงจะทําใหตนทุนการผลิต ตอ หนวยสนิ คา ลดลง

90 การขนสงทางธุรกิจมี 3 ทาง คือ 1. การขนสง ทางบก ปจจุบนั มที างรถไฟเช่ือมระหวางกรุงเทพฯ กับเมืองใหญ ๆ เกือบทั่ว ประเทศผานจังหวดั ใหญ ๆ ทงั้ ภาคกลาง ภาคเหนอื และภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ สวนท่ผี านภาคใต มกี ารเชอื่ มตอ กบั ประเทศมาเลเซยี ทางปาดงั เบซาร และสุไหงโก-ลก จนถึงสงิ คโปร นอกจากน้ันยัง มที างรถไฟเชอื่ มกับประเทศกมั พูชา แตข ณะนห้ี ยดุ กิจการ เพราะปญหาความปลอดภัยภายในของ ประเทศน้ัน กจิ กรรมหลกั ของรถไฟ คือ การขนสงสนิ คา รอยละ 90 ของรถไฟเปนตูสินคา แตละป รถไฟทําการขนสง สนิ คา ประมาณ 8 ลา นตัน สวนใหญว ตั ถุดบิ เชน นํา้ มัน และปนู ซเี มนต 2. การขนสงทางเรือ มีทาเรือใหญ ๆ ที่ใชขนสงสินคาท้ังภายในประเทศ และติดตอกับ ตางประเทศ เชน ทา เรือคลองเตย แหลมฉบัง มาบตาพุด ภูเก็ต สงขลา และสีชัง การขนสงทางเรือ มีคาใชจายต่ําแตลาชา ระบบบริหารและระบบศุลกากรยังลาสมัย มีชองวางใหเจาหนาท่ีทําการ ทุจริตไดมาก สง ผลใหมลู คาเพม่ิ ของสินคาและบริการ ขององคกรธุรกจิ หายไปเปน จาํ นวนมาก 3. การขนสงทางอากาศ ประเทศไทยมีทาอากาศยานนานาชาติท่ีสุวรรณภูมิ ดอนเมือง เชียงใหม อูตะเภา ภูเก็ต และหาดใหญ ซ่ึงทําใหการขนสงสินคาและบริการขาเขาและขาออกดี พอสมควร การขนสงทางอากาศมีความรวดเร็ว แตเสียคาใชจายสูงมาก เหมาะสําหรับการขนสง สนิ คาขนาดเล็ก นา้ํ หนกั เบา นอกจากน้ียังมีการขนสงทางทอซึ่งใชขนสงเฉพาะกาซ น้ํา และน้ํามันเทาน้ัน ปจจุบัน การขนสงโดยบรรจุสินคาไวในตูคอนเทนเนอรเปนท่ีนิยมมากเพราะสามารถใชบรรจุสินคาได หลายอยาง โดยบรรจุสนิ คา ในกลองกอ นท่ีรวมไวใ นตูคอนเทนเนอรทําใหส ะดวกในการขนถา ย ใน บางกรณีทต่ี อ งใชก ารขนสงหลายวธิ ี หรอื เปล่ียนถายการขนสงหลายครง้ั กวาจะถงึ จุดหมายปลายทาง กส็ ามารถโยกยา ยไดดี เชน เคลอื่ นยายจากรถลงเรือหรือจากเรือขึ้นรถ ตคู อนเทนเนอรมหี ลายขนาด แลวแตก ารขนสง เชน การขนสงทางเรอื สวนใหญจะใชต ูม าตรฐานขนาด 21 ฟุต และ 40 ฟุต สวน ตคู อนเทนเนอรส ําหรบั สงของทางอากาศจะมีขนาดเล็กกวา การขนสงสนิ คา แตล ะวธิ ีมขี อดี ขอ เสียตางกัน นักการตลาดทดี่ ตี องรจู กั เลือกวิธกี ารขนสงที่ เหมาะสมกับสนิ คา และบรกิ ารท่ีมปี ระสิทธภิ าพ ซึง่ ขึ้นอยกู บั วัตถปุ ระสงคของตนเอง เชน ตองการ ความรวดเร็ว หรอื ตองการราคาถูก หรือตองการความสะดวก 5. การบรรจหุ ีบหอ การบรรจุหบี หอนั้น นอกจากใชป องกนั ผลิตภณั ฑแ ลว ยงั ใชใ นการสงเสริมการขายอีก ซึ่ง ถอื วา มคี วามสาํ คัญมากทั้งสําหรับผูขายและผูบริโภค การบรรจุหีบหอท่ีดีทําใหสามารถรักษางาย ประหยดั เน้อื ที่ และทาํ ใหผบู ริโภคมองเหน็ ความแตกตางของผลติ ภณั ฑไดช ัดเจน ซ่ึงประโยชนของ การบรรจุหีบหอมีดงั นี้ 1. ผูบริโภคมักจะเลือกผลิตภัณฑท่ีมีการบรรจุหีบหอท่ีดีกวา เชน ผูบริโภคยอมซื้อ นํ้าท่ีบรรจุขวดพลาสตกิ ใสในราคาที่แพงกวา นํ้าทบี่ รรจขุ วดขุน ทั้งท่ีเปนนา้ํ ดม่ื ท่ปี ลอดภัยเหมือนกนั

91 หรือนิยมซ้ือบะหมี่ก่ึงสําเร็จรูปท่ีบรรจุในถวยพลาสติก ในอนาคตผูบริโภคอาจเลือกซื้อบะหมี่ท่ี บรรจใุ นถว ยทส่ี ามารถใชก บั เตาไมโครเวฟได 2. การบรรจหุ ีบหอ เปนการสอื่ สารระหวางผูผ ลิตและผูบริโภคอยางหน่ึง เพราะการบรรจุ หีบหอ เปนตัวกาํ หนดกลยทุ ธการตลาด เชน สุราทมี่ รี าคาแพงจะบรรจุขวดท่สี วยงาม แมแ ตบ ริการก็ ใชการบรรจุหีบหอสําหรับผูบริโภค เชน ต๋ัวเคร่ืองบิน จะตองมีซองท่ีสวยงาม หรือใบเสร็จของ โรงแรมก็ตอ งบรรจุซองท่มี ีขอความสวยงาม 3. การบรรจุหบี หอ จะชว ยใหการกระจายสนิ คางายขน้ึ และลดตนทนุ ลง เพราะวาการบรรจุ หบี หอท่ีดจี ะทําใหการปอ งกันความเสียหายของสนิ คาดีขนึ้ ย่งิ กวา นั้นเม่อื มีการเก็บรักษาสินคาก็จะ ทําใหมีความเสียหายนอยลงดวย บางคร้ังการบรรจุหีบหอที่ดีก็เปนการโฆษณาประชาสัมพันธได ดีกวาการโฆษณาดวยส่ือดวยซ้ําไป เพราะเมื่อวางผลิตภัณฑไวในรานคา ผูบริโภคอาจจะเห็น บอ ยกวา การโฆษณาในสื่อ เราจะเห็นวาบางคร้ังจะมีหีบหอวางแสดงตามตูกระจกใสในรานเปน จาํ นวนมาก สงิ่ ที่นักการตลาดพงึ ระลกึ ไวเสมอคอื จะตองไมม ีการบรรจุหีบหอที่ทําใหผูบริโภคเขาใจผิด เชน กระปอ งที่บรรจุปลาซาดนี กไ็ มค วรปดสลากวา เปน ปลาทนู า หรือกําหนดบนหีบหอวา สินคา มนี า้ํ หนัก 0.8 กิโลกรมั แตกลบั ปด สลากวา 1 กโิ ลกรมั หรือนา้ํ สม ธรรมชาติ 100% ทั้ง ๆ ที่จริงแลว มเี พยี ง 25% ผสมน้ําอีก 75% หรอื ระบุวาหบี หอสามารถหมุนเวียนมาใชใหมไดท้ัง ๆ ที่นํามาใชอีก ไมได ในปจจุบนั การบรรจุหีบหอสมัยใหม มักจะใชบารโคด ซ่ึงสามารถอานไดดวยเคร่ืองมือ อิเล็กทรอนิกสไดส ะดวก ในการชาํ ระเงนิ และการจดั หมวดหมสู นิ คา ไดด ี 6. การแปรรปู การแปรรูป หมายถงึ การนาํ ผลผลิตทางการเกษตรซ่ึงมีอยูในรูปวัตถุดิบมาผานขบวนการ ดานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยมี าใชในกรรมวิธกี ารผลติ การแปรสภาพเพอ่ื สามารถบริโภค มีอายุ ยืนยาวขนึ้ ตลอดท้งั ความสะดวกสบายในรปู ผลิตภัณฑก ง่ึ สําเรจ็ รปู 7. ผลกระทบตอ ชุมชนและสภาพแวดลอม ผลกระทบ หมายถึง ผลทไ่ี ดร ับหรอื เกดิ จากการกระทาํ ท่คี าดวา จะกอ ใหเ กดิ ผลดีหรอื ผลเสยี ในระยะยาวอยางไร โดยประโยชนท ่ีลงสปู ระชาชนนน้ั ประชาชนจะไดร บั ประโยชนอ ะไรบางจาก การดําเนนิ การของโครงการน้ีทสี่ ามารถแสดงผลประโยชนต อสังคม ระบบสิ่งแวดลอม นอกเหนือจากการเกษตรและอุตสาหกรรมที่คํานึงถึงผลกระทบตอ ส่ิงแวดลอม ระบบส่ิงแวดลอมของชุมชนยังครอบคลุมถึงสภาพแวดลอมที่เอื้อตอวิถีชีวิต ระบบ ส่งิ แวดลอมจึงหมายรวมถึงดิน น้ํา ปา อากาศ การจัดการทางกายภาพของชุมชน เชน ถนนหนทาง แหลงศนู ยก ลางชุมชน เปน ตน และสภาพแวดลอ มทางสงั คมทเ่ี ออื้ ตอการเจริญเติบโตของชีวติ ดว ย

92 ปจจัยของผลกระทบสิง่ แวดลอมและขอบเขตของการพิจารณา 1. ผลกระทบสงิ่ แวดลอมทางกายภาพ 2. ผลกระทบสง่ิ แวดลอ มทางสงั คม 3. ผลกระทบสง่ิ แวดลอ มทางสนุ ทรียภาพ 4. ผลกระทบสงิ่ แวดลอมทางเศรษฐกจิ ลักษณะของผลกระทบสง่ิ แวดลอ มและขอสงั เกต 1. ลักษณะของผลกระทบส่ิงแวดลอม - เกิดขนึ้ บางที่ บางสว น - กระจายทั่วไป 2. ขอสังเกตเกยี่ วกับผลกระทบสงิ่ แวดลอม - อาจเกดิ ข้นึ โดยไมเรียงลาํ ดบั - สรางปญหาลูกโซไ ดเสมอ - แสดงผลใหเห็นไดท งั้ ระยะสนั้ และระยะยาว - เปลยี่ นแปลงอยูเสมอ - สามารถวัดขนาดได 8. ความรู ความสามารถ ความรู ความสามารถ หมายถึง ทกั ษะทสี่ าํ คัญหรอื ความจาํ เปนในการผลิต หรอื การปฏบิ ตั งิ าน ใหมปี ระสิทธภิ าพในความเปน ไปไดในการพฒั นาอาชีพ เรื่องท่ี 3 การกาํ หนดวิธกี ารพัฒนาอาชพี พรอมเหตผุ ล 1. เทคนคิ วิธีการทาํ งานของอาชพี ท่ีเลอื กประกอบการ เปน เคลด็ วิชาในการประกอบอาชีพ แตละอาชีพใหป ระสบความสาํ เร็จ จงึ เปน ปจจยั สําคญั ที่ผูป ระกอบอาชีพจะตอ งเรียนรใู หเขา ใจอยา ง ถองแท 2. เทคนิควิธกี ารทาํ งาน ชว ยลดขั้นตอนการทํางานอาชีพบางอาชีพ ใหสําเร็จอยางรวดเร็ว ผปู ระกอบอาชีพจะนาํ เวลาท่เี หลือ ไปดาํ เนินการในงานยอ ยอน่ื ๆ ใหมีประสิทธิภาพตอไป 3. เทคนคิ การทํางานชว ยใหการทํางานประหยัดขน้ึ เชน ใชวสั ดุบางอยา งทม่ี รี าคาถกู หางา ย ในทองถิ่น ทดแทนวัสดุที่มีราคาแพงหรือหายากมาใชในการผลิตแทน ผลผลิตที่ผลิตไดยังมี คุณภาพเหมอื นเดิม 4. เทคนิควธิ กี ารทาํ งานชวยใหผลติ ไดมากขน้ึ โดยการนาํ เครอื่ งมอื อุปกรณทดี่ ดั แปลงมาใช ในการเพม่ิ ปรมิ าณการผลติ ผูผลติ เสาะแสวงหาเทคโนโลยตี าง ๆ ทม่ี ีในทองถิ่นมาใชหรือดัดแปลง พฒั นาเทคโนโลยที ่ีมอี ยแู ลว ใหช ว ยเพ่ิมผลผลิตใหมากข้ึน 5. เทคนคิ วธิ ีการทาํ งานชว ยใหง านอาชีพมีคณุ ภาพ มีมาตรฐานเปนสากลเปน ที่ยอมรับของตลาด

93 ประโยชนทไี่ ดรบั จากการกาํ หนดวิชาการพฒั นาอาชพี การจําแนกองคป ระกอบยอยของงานอาชีพท่ีเลอื กมปี ระโยชนทส่ี ําคัญ ๆ ดังตอ ไปนี้ คอื ชวยใหผ ปู ระกอบอาชีพไดเ ตรยี มความพรอ มดา นขอมูลอาชพี ทีต่ นเลือก เพราะผูประกอบอาชีพตองใช หลักวิชาในการเสาะแสวงหาขอ มูลสําคัญ ๆ ในงานอาชีพน้ัน ๆ และขอมูลดานอาชีพแตละอาชพี จะ เปลย่ี นแปลงอยูตลอดเวลา ตามระยะเวลา ตามกลไกแหงราคา ภาวะการณตลาด ฤดกู าล เปน ตน