หน่วยที่3

เอกสารประกอบการสอน ไมโครโปรเซสเซอร์ และ ไมโครคอนโทรลเลอร์ หน่วยที่ 3 จัดทำโดย นายเชิดชัย บุญชื่น

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 สอนครั้งท่ี 4-5 เรอ่ื ง เครอื่ งมือที่จำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์

แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 3 เวลาเรียนรวม ๗๒ ชั่วโมง ชื่อวชิ า ไมโครโปรเซสเซอรแ์ ละไมโครคอนโทรลเลอร์ สอนครั้งที่ 4-5 ชอ่ื หนว่ ย เครอื่ งมือที่จำเปน็ ในการสร้างหุ่นยนต์ ช่อื เร่ือง เคร่ืองมอื ท่จี ำเป็นในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ จำนวน 8 ช่ัวโมง หัวข้อเรือ่ ง โครงสรา้ งของหนุ่ ยนตป์ ระกอบไปด้วยอปุ กรณ์และช้นิ สว่ นต่างๆ มากมาย เครือ่ งมือท่ีจำเปน็ ในการสรา้ งหนุ่ ยนต์จึง ประกอบดว้ ยอุปกรณ์ และโปรแกรมตา่ งๆ เช่น 1. มัลตมิ เิ ตอร์ มัลติมิเตอร์เป็นเคร่ืองมอื ทใี่ ช้ในการวดั และทดสอบค่าต่างๆ ทางไฟฟา้ เชน่ กระแสไฟฟ้า แรงดันไฟฟ้ากระแสตรง แรงดนั ไฟฟา้ กระแสสลบั ค่าความตา้ นทานไฟฟ้า และสามารถใช้ทดสอบว่าอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ตา่ งๆ ชำรดุ หรอื เสียหายไดด้ ้วย ด้วยเหตุท่ีเป็นเครื่องมือท่ีสามารถใช้วัดค่าต่างๆ ได้อย่างหลากหลายจึงถูกเรียกว่า เครื่องมือวัดแบบหลายย่านหรือมัลติมิเตอร์ น่นั เอง สำหรับช่างอเิ ลก็ ทรอนกิ สห์ รือผทู้ ีต่ อ้ งการเรียนรูด้ า้ นอเิ ล็กทรอนิกส์ เคร่อื งมือชนดิ นี้จึงถอื ว่า มคี วามสำคญั เปน็ อยา่ งยง่ิ 2. หวั แรง้ หัวแร้ง เป็นเครื่องมือที่ใช้พลังงานไฟฟ้าแล้วทำให้เกิดความร้อนขึ้นมา สำหรับใช้ในการบัดกรีโดยใช้งานร่วมกับ ตะกวั่ บดั กรี เพอ่ื บดั กรใี หข้ าอุปกรณอ์ เิ ล็กทรอนกิ ส์เช่อื มต่อในงานอิเล็กทรอนิกส์ตา่ งๆ เชน่ การต่อสายไฟ เพื่อให้รอยตอ่ สนทิ แน่น ม่ันคงและแข็งแรง การใช้งานหัวแร้งต้องเสียบปล๊ักไฟฟ้าและรอจนหัวแร้งได้ท่ีเสียก่อน เสร็จแล้วนำหัวแร้งไปจ้ีในจุดที่ต้องการ บดั กรีใหจ้ ุดทีบ่ ัดกรีรอ้ น แลว้ จ้ตี ะกัว่ บัดกรลี งไปพอประมาณ พอเห็นว่าตะก่ัวตดิ ดีแลว้ ก็ให้นำหัวแร้งออกจากจุดบัดกรี ทั้งนี้ความ มั่นคงแขง็ แรงหรอื ความสวยงามในการบดั กรี จะขน้ึ อยู่กับเทคนคิ และฝีมือ รวมทง้ั ปะสบการณใ์ นการบัดกรขี องแต่ละคน 3. ตะกัว่ บดั กรี ตะก่ัวบัดกรีใช้ในการหลอมละลายเพ่ือยึดติดขาอุปกรณ์หรือสายไฟ ให้ติดกันแบบมั่นคงแข็งแรง ตะกั่วทีใ่ ชใ้ นการ บัดกรี จะมสี ่วนผสมระหว่างดีบุกและตะก่ัวเป็นสดั สว่ นกัน 60/40 ดงั นนั้ ตะก่วั ทใี่ ช้ในการบัดกรีจึงมีจุดหลอมละลายตำ่ จงึ ทำให้ หลอมละลายได้ด้วยความร้อนจากหัวแร้ง 4. ท่ดี ดู ตะกั่ว ที่ดูดตะกั่ว เป็นเคร่ืองมือท่ีใช้เมื่อต้องการดูดตะกั่วออกจากจุดท่ีเคยบัดกรีแล้ว เช่น ต้องการถอดตัวอุปกรณ์ท่ี บัดกรีลงบนแผ่นวงจรพิมพ์ (PCB) วิธีการใช้ที่ดูดตะกั่วต้องใช้หัวแร้งละลายตะกั่วในจุดท่ีต้องการดูดออกให้ร้อน แล้วจึงค่อยใช้ที่ ดดู ตะก่วั บรเิ วณดังกลา่ วออก 5. คมี ตดั คีมตัด ใช้สำหรบั ตัดขาอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ตา่ งๆ ควรเลอื กทีม่ ีคุณภาพดี มคี วามคมไม่ท่อื หรอื หักงา่ ย 6. คีมปากยาว คมี ปากยาว ใช้ในการหยบิ จับอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ที่มีขนาดเล็ก ไม่สามารถใชม้ ือหยบิ จับได้ 7. ไขควง ไขควงใชใ้ นการขนั สกรูใหแ้ น่น มีช่ือเรียกหลายแบบตามลักษณะการใช้งาน เชน่ ไขควงแฉก ไขควงแบน มเี ลือกใช้ งานหลายขนาดขน้ึ อย่กู บั ขนาดของหัวสกรูทีต่ อ้ งการขัน

สาระสำคัญ สมรรถนะหลกั (สมรรถนะประจำหน่วย) แสดงความรู้เก่ียวกับองค์ประกอบของไมโครโปรเซสเซอรแ์ ละไมโครคอนโทรลเลอร์ สมรรถนะย่อย (สมรรถนะการเรยี นร)ู้ สมรรถนะทว่ั ไป (ทฤษฏี) ๑ แสดงความร้เู กยี่ วกับขอ้ ควรระวังการเตรยี มเครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ ๒ แสดงความรู้เกีย่ วกบั ข้อควรระวงั ในงานเคร่อื งมือทจี่ ำเป็นในการสร้างหุ่นยนต์ สมรรถนะทีพ่ ึงประสงค์ (ทฤษฏ)ี เม่อื ผ้เู รยี นไดศ้ ึกษาเนอื้ หาในบทน้แี ล้ว ผูเ้ รยี นสามารถ ๑ อธบิ ายหลกั การขอ้ ควรระวงั การเตรียมเคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ได้ถูกต้อง ๒ อธิบายข้อควรระวงั ในงานเคร่ืองมอื ที่จำเป็นในการสร้างหุน่ ยนต์ไดถ้ กู ต้อง สมรรถนะทั่วไป (ปฏบิ ัติ) ๑ แสดงทกั ษะในการตรวจสอบเคร่อื งมือในงานหุ่นยนต์ ๒ แสดงทักษะในการเลือกใชง้ านเครื่องมือทจ่ี ำเป็นในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ สมรรถนะที่พงึ ประสงค์ (ปฏบิ ัติ) เมอ่ื ผูเ้ รยี นได้ศึกษาเนอ้ื หาในบทนีแ้ ล้ว ผู้เรียนสามารถ ๑ อธิบายหลกั การข้อควรระวงั การเตรยี มเครอื่ งมอื และอุปกรณ์ในการสร้างห่นุ ยนต์ได้ถกู ต้อง ๒ อธิบายข้อควรระวังในงานเครื่องมือทีจ่ ำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์ไดถ้ กู ตอ้ ง

แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 3 เวลาเรยี นรวม ๗๒ ชั่วโมง ชื่อวิชา ไมโครโปรเซสเซอรแ์ ละไมโครคอนโทรลเลอร์ สอนคร้งั ท่ี 4-5 ชือ่ หนว่ ย เครื่องมอื ทจี่ ำเป็นในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ ช่อื เร่ือง เคร่ืองมอื ทจี่ ำเปน็ ในการสรา้ งหุน่ ยนต์ จำนวน 8 ชว่ั โมง กจิ กรรมการเรียนการสอน การนำเข้าสบู่ ทเรยี น ในการจดั การเรียนการสอนรายวชิ าไมโครโปรเซสเซอรแ์ ละไมโครคอนโทรลเลอร์ ได้กำหนดกิจกรรมการเรยี นการ สอนให้ผูเ้ รยี นเกดิ การเรียนรโู้ ดยใชว้ ิธกี ารจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะเชงิ รุก (Active Learning Competency Based) ด้าน เทคนิคการจดั การเรยี นการสอนแบบ MIAP โดยมีขัน้ ตอนในการดำเนนิ กิจกรรมการเรยี นการสอน ดงั นี้ กจิ กรรมการเรียนการสอน (สอนคร้ังท่ี 4 ) เวลา ๔ ชั่วโมง/สปั ดาห์ การนำเขา้ สบู่ ทเรยี น ๑. ครเู รยี กช่อื สำรวจการแตง่ กายของนักศกึ ษา การเตรยี มเครอ่ื งมืออปุ กรณพ์ รอ้ มทง้ั บนั ทึกลงในแบบประเมนิ คณุ ธรรม จริยธรรม ๒. ครูแจ้งจดุ ประสงค์ประจำหน่วยการเรียนรูแ้ ละความสำคญั ของเน้ือหาซ่ึงจะเปน็ พื้นฐานในการเรยี นรเู้ รื่องอ่ืนตอ่ ไป ๓. ผูเ้ รยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี น ๔. ครูผ้สู อนให้นักเรยี น บอกถึงความรเู้ รื่องเครือ่ งมอื ท่ีจำเป็นในการสร้างหนุ่ ยนต์ การเรียนรู้ ๕. ครใู ชส่ อ่ื พาวเวอร์พอยตใ์ นการนำเสนอความรเู้ กยี่ วกับการตรวจสอบเครอื่ งมือในงานห่นุ ยนต์ ขอ้ ควรระวังการเตรยี ม เครอื่ งมือและอปุ กรณ์ในการสรา้ งหุน่ ยนต์ ๖. ครูผ้สู อนใหน้ ักเรยี นศกึ ษาจากใบความรู้ เรอ่ื ง การตรวจสอบเครื่องมือในงานห่นุ ยนต์ ขอ้ ควรระวงั การเตรยี มเครื่องมือ และอุปกรณ์ในการสรา้ งห่นุ ยนต์ ๗. ครูให้นักเรยี นช่วยกันสรปุ หัวขอ้ ตา่ งๆ จากใบความรแู้ ละตอบคำถามจากแบบฝกึ หดั เร่อื งการตรวจสอบเครอื่ งมือในงาน ห่นุ ยนต์ ข้อควรระวงั การเตรยี มเคร่อื งมอื และอปุ กรณ์ในการสร้างหนุ่ ยนต์ การสรุป ๘. ครูสรุปทบทวน โดยใชค้ ำถามกระตนุ้ นักเรยี นใหน้ ักเรยี นใช้เหตุผลจากความรูท้ ่เี รยี นในเรื่องการตรวจสอบเคร่อื งมอื ใน งานหนุ่ ยนต์ ขอ้ ควรระวงั การเตรียมเคร่อื งมือและอุปกรณ์ในการสร้างห่นุ ยนต์

กจิ กรรมการเรียนการสอน (สอนคร้งั ท่ี 5 ) เวลา ๔ ช่ัวโมง/สปั ดาห์ การนำเขา้ สู่บทเรียน ๑. ครูเรยี กช่ือ สำรวจการแตง่ กายของนกั ศกึ ษา การเตรยี มเครอื่ งมอื อปุ กรณ์พรอ้ มท้งั บันทึกลงในแบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม ๒. ครูแจง้ จดุ ประสงค์ประจำหน่วยการเรยี นรูแ้ ละความสำคญั ของเนื้อหาซงึ่ จะเป็นพื้นฐานในการเรยี นรเู้ รื่องอ่นื ต่อไป ๓. ผ้เู รยี นทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ๔. ครผู ้สู อนให้นกั เรยี น บอกถงึ ความรเู รอื่ ง เครื่องมือท่ีจำเปน็ ในการสรา้ งหุน่ ยนต์ การเรยี นรู้ ๕. ครใู ช่สอื่ พาวเวอร์พอยต์ในการนำเสนอความรเู้ กีย่ วกับการเลือกใชง้ านเครื่องมอื ท่จี ำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์ ข้อควรระวงั ในงานเครอ่ื งมอื ท่ีจำเป็นในการสรา้ งหนุ่ ยนต์ ๖. ครผู ู้สอนใหน้ กั เรยี นศึกษาจากใบความรู้ เร่ือง การเลอื กใชง้ านเคร่อื งมอื ทจ่ี ำเป็นในการสร้างหนุ่ ยนต์ ขอ้ ควรระวังในงาน เคร่อื งมอื ทจี่ ำเป็นในการสรา้ งหุน่ ยนต์ ๗. ครใู ห้นกั เรียนช่วยกันสรปุ หวั ขอ้ ตา่ งๆ จากใบความร้แู ละตอบคำถามจากแบบฝกึ หดั เรื่องการเลือกใชง้ านเครื่องมือที่ จำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์ ข้อควรระวงั ในงานเครื่องมอื ทจ่ี ำเป็นในการสรา้ งหุน่ ยนต์ การสรปุ ๘. ครสู รุปทบทวน โดยใช้คำถามกระตุ้นนกั เรยี นใหน้ ักเรยี นใช้เหตุผลจากความร้ทู เ่ี รยี นในเรื่องการเลือกใช้งานเคร่อื งมือท่ี จำเป็นในการสร้างหุ่นยนต์ ขอ้ ควรระวงั ในงานเครื่องมอื ทจ่ี ำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 3 เวลาเรียนรวม ๗๒ ช่วั โมง ช่อื วิชา ไมโครโปรเซสเซอร์และไมโครคอนโทรลเลอร์ สอนคร้ังท่ี 4-5 ชอื่ หนว่ ย เครื่องมอื ท่จี ำเป็นในการสร้างห่นุ ยนต์ ชอื่ เร่อื ง เคร่อื งมือทจี่ ำเปน็ ในการสรา้ งหุ่นยนต์ จำนวน 8 ชว่ั โมง สื่อการสอน ๑.เอกสารประกอบการสอน ๒.เอกสารประกอบการเรียน ๓.สอ่ื นำเสนอ PowerPoint งานท่ีมอบหมาย/กจิ กรรม ให้นกั เรียนทำแบบฝึกเสริมทักษะตามใบงานทา้ ยหน่วยการเรยี นที่ 3 การวัดและประเมินผล วธิ ีการ เคร่ืองมือ เกณฑ์ วัดผล/ประเมินผล - ผ่านเกณฑร์ ้อยละ ๖๐ - ทำแบบฝึกเสริมทักษะท้าย - แบบฝึกเสรมิ ทักษะทา้ ย ๑. สมรรถนะที่พงึ ประสงค์ - ผ่านเกณฑร์ อ้ ยละ ๘๐ หนว่ ย หนว่ ย ๒. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (Attitude) - ประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พงึ - แบบประเมินคณุ ลกั ษณะ ประสงค์ อนั พึงประสงค์

เอกสารประกอบการสอน ไมโครโปรเซสเซอร์ และ ไมโครคอนโทรลเลอร์ จัดทำโดย นายเชิดชัย บุญชื่น