กล้วยไข่

กลว ยไข กลว ย ไขเปน ผลไมท่นี ิยมผูบรโิ ภคกันท่ัวไป เน่ืองจากมรี สชาติดี ลกั ษณะการเรยี งตัวของผลและสีผลสวย สะดุดตา ปจ จบุ นั สง ออกจําหนายตางประเทศมากขึ้น ตลาดท่ีสาํ คญั คอื จนี และฮองกง กลว ยไขเปนพชื ท่ีสามารถปลูกไดแทบทุกภาคของประเทศ ในพ้ืนท่ีปลูกทมี่ ีการจดั การการผลิตเพอ่ื ใหไดทัง้ ปริมาณ และผลผลติ ตรงตามมาตรฐานคุณภาพ ตลาดตองการ ปญ หาสําคัญทีม่ ผี ลตอคณุ ภาพของผลผลิตคอื การปนเปอนของ สารปอ งกนั กําจัดศตั รพู ืช ซึ่งอาจทาํ ใหเกิดปญหาตอสุขอนามัยของผบู ริโภค ตลอดจนการปนเปอ นสูส่ิงแวดลอ มในระยะยาว ดังน้นั กระบวนการผลิตจึงตองมกี ารปฏิบตั ิอยางถกู ตอ งและเหมาะสม แหลงปลูกที่เหมาะสม สภาพพ้ืนท:่ี - พน้ื ที่ดอน หรือพื้นที่ราบ ไมม ีนํ้าทว มขัง - ความสูงจากระดบั นํ้าทะเลไมเ กิน 1,200 เมตร - มีแหลงนา้ํ ธรรมชาติ หรืออยูในเขตชลประทาน - การคมนาคมสะดวก ลกั ษณะดนิ : - ดินรว น, ดนิ รวนเหนียว หรือดินรว นปนทราย - มีความอดุ มสมบรู ณส ูง ระบายน้ําดี - ระดบั นํ้าใตดินลึกมากกวา 75 เซนติเมตร - คาความเปนกรดดางของดนิ ระหวาง 5.0-7.0 สภาพภูมิอากาศ: - อุณหภมู ิทีเ่ หมาะสมตอการเจริญเติบโต ระหวาง 25-35 องศาเซนเซยี ส - ปริมาณนา้ํ ฝนไมนอ ยกวา 1,200 มลิ ลเิ มตรตอป - ไมม ีลมแรงพดั ผา นเปนประจํา - มแี สงแดดจดั

แหลงน้าํ : - มนี า้ํ ใชเ พยี งพอตลอดฤดูปลกู - เปนแหลง นาํ้ สะอาด คา ความเปนกรดดางของนํ้าระหวาง 5.0-9.0 พันธุ กลวยไขมี 2 สายพันธุ คอื กลวยไขส ายพันธกุ ําแพงเพชร และกลวยไขพ ระตระบอง พันธุท่นี ยิ มปลกู เปน การคาคอื กลวยไขส ายพันธุก ําแพงเพชร 1. กลวยไขส ายพันธกุ ําแพงเพชร ลักษณะกาบใบเปนสนี ํา้ ตาลหรือชอ กโกแลต รองกา นใบเปด และขอบกา นใบขยายออก ใบมสี เี หลืองออน ไมมนี วล กานเครือ มขี นขนาดเล็ก ผิวเปลอื กผลบาง ผลเลก็ เนอ้ื มสี เี หลอื ง รสชาติหวาน 2. กลวยไขพระตะบอง ลักษณะกาบใบเปนสนี าํ้ ตาลปนดํา สีของใบเขม กวา สายพนั ธุกําแพงเพชร รสชาดจะออกหวานอมเปรี้ยว และผลมขี นาดใหญ กวา กลวยไขสายพนั ธกุ ําแพงเพชร การปลูก การเตรยี มดนิ : - วิเคราะหด ิน เพ่ือประเมนิ คาความอุดมสมบรู ณข องธาตอุ าหารพืชในดนิ และความเปน กรดดางของดนิ ปรับสภาพดินตาม คาํ แนะนํากอนปลูก - ไถพรวน ตากดนิ ทงิ้ ไวประมาณ 1 เดอื น เพ่อื ลดการระบาดของศัตรพู ืช - คราดเก็บเศษวัชพืชออกจากแปลง ฤดูปลกู : - ชวงเวลาการปลกู ในเขตภาคเหนอื ตอนลาง ประมาณเดือนกันยายนถึงพฤศจิกายน วธิ ีการปลกู : - ปลกู ดวยหนอใบแคบท่มี ีความสมบูรณดี - เตรียมหลุมปลูกขนาด 50x50x50 เซนติเมตร - รองกน หลมุ ดวยปยุ คอกอตั รา 5 กโิ ลกรัมตอหลุม คลุกเคลา กับหนา ดนิ รองกน หลมุ ปลกู ถามีการไวหนอ (ratoon) เพ่ือเกบ็ เกีย่ วผลผลิตตอ ไปอีก 1-2 รนุ ควรรองกน หลมุ ดวย หินฟอสเฟต อัตรา 100-200 กรัม/หลมุ - ระยะปลกู (1.5-1.75) x2 เมตร เปนการปลกู เพื่อเก็บเกีย่ วผลผลิตเพียงคร้ังเดียว แลวร้อื ปลกู ใหม 2x2 เมตรเปน การปลูก สาํ หรบั ไวต อหรือหนอ (ratoon) เพื่อท่ีจะเกบ็ เก่ียวผลผลิตของหนอ (ratoon) อกี 1-2 รนุ - การปลกู วางหนอ พนั ธุท่หี ลุมปลกู ใหลึก 25-30 เซนติเมตร โดยจัดวางหนอพันธุใ หด า นที่ตดิ กับตน แมอ ยูในทศิ ทาง เดียวกนั กลบดินลงหลุมปลูกและกดดินบริเวณโคนตนใหแ นน แลว รดนํ้าใหช มุ

การดแู ลรักษา การพรวนดิน: ภายหลังปลกู กลวยไขประมาณ 1 เดือนควรรบี ทาํ การพลกิ ดินใหท ั่วท้ังแปลงปลูก เพ่อื ใหด นิ เก็บความช้ืนจากนํ้าฝนไวใ หม าก ทส่ี ุด และเปนการกําจดั วัชพืชไปดวย ขณะทร่ี ากกลวยยงั ขยายไปไมม ากนัก การกําจดั วัชพืช: ควรกาํ จดั วัชพชื ปละ 3 ครั้ง คร้งั แรกพรอม ๆ กับการพลิกดนิ สวนครง้ั ที่ 2 และ 3 ใหพจิ ารณา จากปรมิ าณวัชพืช แตจะทํา กอนทตี่ นกลวยตกเครอื การใหปุย : ใสป ุยอินทรีย 1 คร้ัง เชน ปุยคอกหรอื ปุย หมักกอนปลกู อัตรา 3-5 กิโลกรมั ตอหลมุ ใสปยุ เคมี 4 ครัง้ ครง้ั ที่ 1 และ 2 เปน ระยะที่กลวยมกี ารเจรญิ เติบโตทางลําตน ใสป ุยเคมสี ูตร 20-10-10 หรอื 15-15-15 อัตรา 125-250 กรมั ตอตน ตอ คร้งั หลงั จากปลูก 1 และ 3 เดอื น การใหป ยุ เคมคี ร้ังที่ 3 และ 4 จะใหป ุย เคมภี ายหลังจากปลูก 5 และ 7 เดือน ซึ่งเปนระยะที่ กลวยใกลจ ะใหผลผลิต จะใหปุยเคมสี ตู ร 12-12-24, 13-13-21 หรอื 14-14-21 อตั รา 125-250 กรมั ตอตน ตอครง้ั วธิ กี ารใสป ยุ เคมี โรยหา งจากตนประมาณ 30 เซนตเิ มตร หรอื ใสลงในหลมุ ลกึ ประมาณ 10 เซนติเมตร 4 ดาน แลวพรวนดนิ กลบ การใหน ้ํา: ในฤดูฝน เม่ือฝนท้งิ ชวง เมอื่ สังเกตหนาดินแหงและเริม่ แตก ควรรีบใหน ํ้า ในฤดแู ลงเร่มิ ใหนํา้ ต้ังแตห มดฝน ประมาณปลายเดือนมกราคม-พฤษภาคม วิธีการใหนาํ้ : ใชวธิ ปี ลอยใหน ้ําไหลเขาไปในแปลงยอ ยเปนแปลง ๆ เมื่อดินมีความชมุ ชื้นดแี ลว จึงใหแ ปลงอ่นื ตอไป เทคนคิ ท่ีควรทราบ การพนู โคน: โดยการโกยดินเขา สุมโคนกลวย ชวยลดปญหาการโคน ลม ของตนกลว ยเม่ือมีลมแรง โดยเฉพาะตนตอท่ีเกิดขน้ึ ระยะหลังโคน จะลอยขนึ้ ทําใหกลว ยโคนลม ลงไดงาย การแตงหนอ : เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชใ นการแตงหนอ คือ มดี ยาวปลายขอ ชาวบานเรยี กวา มีดขอ การแตงหนอ ทุกคร้งั โดยเฉือนเฉียงตัดขวางลาํ ตน เอียงทาํ มุม 45 องศากบั ลําตนโดยคร้ังแรก เฉือนใหรอบเฉือนดานลา งอยูส ูงจากโคนตน ประมาณ 4-5 นิ้ว หลังจากนั้นอีก ประมาณ 20-30 วนั จึงเฉอื นหนอ ครง้ั ท่ี 2 ใหรอบเฉือนครงั้ ใหมอ ยูทิศทางตรงขาม กับรอยเฉอื นครั้งกอน และใหรอยเฉือน มมุ ลา งสุดครงั้ ใหมอ ยูสงู จากรอยเฉือนมมุ บนคร้งั กอน 4-5 นวิ้ แตง หนอ เชนน้ไี ปเรื่อย ๆ จนถึงเวลาทเ่ี หมาะสม ก็จะปลอ ย หนอใหเจริญเติบโตเปนกลวยตอตอไป หรอื อาจขุดหนอไว สําหรบั ปลูกใหมหรือขายก็ตาม การตัดแตง และการไวใบ: การไวใบกลวยไขในระยะตาง ๆ มผี ลอยางย่ิงตอ การเจรญิ เตบิ โต การปฏบิ ตั ิดแู ลรักษาปญ หาโรค และแมลง ตลอดจนผลผลิต และคุณภาพผล ในชวงแรกระยะการเจรญิ เตบิ โต ควรไวจาํ นวน 12 ใบ ถามากกวาน้ี จะมปี ญ หาทําใหก ารปฏิบัติดแู ลรกั ษาทําไดย ากลําบาก โรคแมลงจะมากขน้ึ เกิดการ แยงแสงแดด ลําตน จะสูงบอบบางไมแขง็ แรง เกิดการหกั ลม ไดงาย ในทางตรงขามถา จาํ นวนใบ

มีนอยเกินไปจะทําใหการเจริญเตบิ โต ไมด ี ลําตนไมส มบูรณ ดินสูญเสยี ความชื้นไดเร็ว ปญหาวัชพืชจะมากข้ึนภายหลัง กลวยตกเครอื แลว ควรตัดแตงใบออก เหลือไวเ พียงตน ละ 9 ใบกพ็ อ ถา เหลือใบไวมากจะทาํ ใหตนกลวยรบั นํ้าหนักมาก จะ ทําใหเ กิดการหกั ลม ไดงาย ระยะกลวยมีน้ําหนักเครอื มากข้ึน และถาหากตัดแตงใบออกมากเกินไป เหลือจาํ นวนใบไวน อย จะทําใหบ ริเวณคอเครือและผลกลว ยถูกแสงแดดเผา เปน เหตใุ หกลว ยหักพบั บรเิ วณ คอเครือกอ นเกบ็ เก่ียว และผลเสียหายไม สามารถนาํ ไปขายได การคาํ้ เครอื : เมอ่ื กลวยตกเครือจะมนี ํา้ หนักมาก จงึ ควรปอ งกันลําตนหักลม ซ่งึ กระทําไดโดยการปก หลกั ผูกยดึ ตดิ กับลําตน การปก หลักตองปก ลงไปในดินใหแ นน ทศิ ทางตรงขา มกบั เครือกลวยใหแนบชิดกับ ลําตนกลวยมากท่สี ดุ เทาทีจ่ ะทําได ผกู ยึด ลาํ ตน กลวยใหตรึงกบั ไมห ลกั สัก 3 ชวง ดังนี้ คอื บรเิ วณชว งโคนตน กลางตน และคอเครอื โดยใชป อกลวยหรอื ปอฟางกไ็ ด ถา ใชไ มร วกสําหรับค้ําเครือควรจะนําไปแชน ํ้า 15-20 วนั เสยี กอ นแลว นํามาตากแดดใหแหงจึงคอ ยนําไปใช การตัดปลี: กลว ยไขท่มี ีการเจรญิ เตบิ โตและสมบรู ณ หลังจากปลกู 7-8 เดอื นก็จะแทงปลี แตถา การเจรญิ เติบโตและความสมบรู ณไ มด ี การแทงปลีกจ็ ะชาออกไปอกี ระยะเวลาตง้ั แตเร่มิ แทงปลจี นถึงปลีคลอยตัวลงมาสุดจะใชเ วลาประมาณ 7 วนั หลังจากนั้นปลี จะบาน ระยะเวลาต้ังแตป ลเี ริม่ บานหวีแรกจนสดุ หวีสุดทา ยจะใชเ วลาอีกประมาณ 7 วนั รวมระยะเวลาตัง้ แตอ อกปลี จน สามารถตัดปลีทิ้งประมาณ 15 วัน ท้ังนี้กข็ น้ึ อยูกับความสมบรู ณของตนกลวยและชวงฤดูทก่ี ลวยตกปลี การเก็บเก่ียว ปกติหลังจากตัดปลีแลว ประมาณ 45 วัน เปน เวลาทีเ่ หมาะสมในการเก็บเก่ยี ว ถา ปลอยไวน านกวาน้ีผลกลวยอาจแตก และสกุ คาตน หรือท่ีชาวสวนเรยี กวากลวยสุกลม รสชาติไมอ รอ ย สีและผวิ กระดางไมนวลสวยเหมอื นที่นําไปบม กลว ยไขท่ีตกเครือในชวงฤดูหนาว ซ่ึงผลจะแกชา มีผลทําใหอ ายกุ ารเก็บเก่ยี วตองยาวนานออกไปถึง 50-55 วนั หลงั ตดั ปลี