สมุนไพรพื้นบ้านลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด

ไดร บั งบประมาณสนบั สนุนจากกองทนุ ภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย















































































สมนุ ไพรพื้นบ้านลดความเสยี่ ง โรคหัวใจและหลอดเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพ้นื บ้าน ภูมิปญญาหมอพ้นื บา น สตู ร 1 สรรพคุณ ชว ยลดความดันและขยายหลอดเลอื ดของหวั ใจ ทำใหห วั ใจเตน เปนปกติ สว นประกอบ 1. รากหรอื ตน 1 กำมอื (3 -5 ราก) 2. นำ้ 1/2 ลิตร วธิ ีทำ ทบุ รากหรือตน ใหแหลก แลว นำมาตมในน้ำใหเ ดอื ดนาน 15-20 นาที วธิ ีรบั ประทาน ดื่มครัง้ ละ 1 แกว วนั ละ 3 เวลา กอ นอาหาร เชา -กลางวัน-เยน็ นาน 15 วัน โดยตอ ง เปล่ยี นตัวยาทุกวัน แลว ตรวจดูอาการ หากอาการดขี ึน้ ใหห ยดุ ด่มื 7 วัน และกลบั มาดมื่ ใหมอกี 7 วนั หากอาการไมดีข้ึนใหนำรากแมงลัก 3-5 ตน (โดยวัดจากโคนตน 3 น้ิว ตัดลำตนสวนบนท้ิง ถอน เอาแตราก) ลางน้ำใหสะอาด นำมาตม ผสมดว ย ดืม่ ติดตอ กนั ไปเรือ่ ยๆ จนกวาอาการจะดีข้นึ ประมาณ 7 วนั 39

สมนุ ไพรพ้นื บา้ นลดความเสย่ี ง โรคหัวใจและหลอดเลอื ด ตามภูมิปัญญาของหมอพ้นื บา้ น จกั รนารายณ์ ชื่อทองถ่นิ /ชอื่ อื่น แปะ ตำปง กิมกอยมอเชา หรอื ผักพันป 40

สมนุ ไพรพ้ืนบา้ นลดความเสี่ยง โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพนื้ บา้ น จักรนารายณ์ สรรพคุณทางยา ใบ ชวยฟอกเลือด ปรับระบบเลือดและน้ำเหลืองใหดีข้ึน รกั ษาแผลภายใน ภายนอก ชะลา งสารพิษภายในรางกาย (ออกทาง อุจจาระ ปสสาวะ และตา) ระบบหายใจจะดีขึ้นไมเหน่ือยหอบ ขับลมท่ี แนนภายในชอ งทอง ปองกันมะเร็งลกุ ลาม แกทอ งอดื เบาหวาน ความดันโลหิตสงู และตำ่ ตวั อยางตำรับอาหาร รบั ประทานเปน ผักสด หรอื ใชท ำแกงจดื ผัดนำ้ มัน หรือเปนเครอื่ งเคยี งกับขนมจนี สมตำ ขอควรระวงั ควรงดอาหารแสลง เชน กุง เนื้อ ปลาหมึก ปู ปลาทู ปลารา หูฉลาม กะป ขาวเหนียว หนอไม แตงกวา หัวผกั กาด เผือก สาเก ของดอง แอลกอฮอล ชา กาแฟ แตห ากจำเปน ตองรบั ประทาน ขอให รับประทานแปะตำปง กอนหรือหลังรับประทานของแสลง 2 ช่ัวโมงข้ึนไป และสตรีมีครรภหามรับ ประทาน 41

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเส่ียง โรคหวั ใจและหลอดเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพนื้ บ้าน ถ่วั พู ช่อื ทองถนิ่ /ชือ่ อื่น ถัว่ พใู หญ ถ่วั พจู ีน ถั่วพตู ะขาบ บอปะ ปะหลี 42

สมุนไพรพน้ื บ้านลดความเสี่ยง โรคหัวใจและหลอดเลอื ด ตามภูมปิ ัญญาของหมอพื้นบา้ น ถัว่ พู สรรพคุณทางยา ใบยอดออนและเมล็ด ชวยลด คอเลสเตอรอลในรางกาย ชวยยอยอาหาร ชะลอความชรา ทำใหผิวพรรณออนเยาว ชวย ซอมแซมสวนท่ีสึกหรอของรางกาย ลดไขตัวรอน แกรอนใน บำรุงกำลัง บรรเทาอาการทองผูก บำรุงประสาท บำรุงสายตา บำรุงผิว เสริมสรางสุขภาพเหงือกและฟนใหแข็งแรง ชวยใหเจริญอาหาร ลดความดันโลหิต ลดความเสี่ยงตอการเกดิ โรคหัวใจ 43

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเส่ยี ง โรคหวั ใจและหลอดเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตวั อยา งตำรับอาหาร ยำถ่วั พู ลาบถวั่ พู ลวกสุกรบั ประทานกับนำ้ พรกิ สรรพคณุ ทางอาหาร หัวถว่ั พู นำไปคั่วแลว ตม ดมื่ ชวยบำรุงกำลัง เปน ยาระบายออนๆ บรรเทาอาการออนเพลีย ลดไขตัวรอน ดับกระหาย บำรุงครรภ รากของถว่ั พู นำมาตมดม่ื ชว ย บรรเทาอาการทองอืด ทองเฟอ ปวดทอง ลมพิษ บรรเทาอาการฝด าษ 44

สมนุ ไพรพนื้ บ้านลดความเสี่ยง โรคหวั ใจและหลอดเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพนื้ บา้ น ภมู ิปญญาหมอพ้นื บา น สูตร 1 สรรพคุณ บำรุงหวั ใจ บำรุงกระดูก ฝก บำรงุ ไต สว นประกอบ ใบออ น ดอก และฝก สด อยางละ 1 กำ มือ ลา งใหสะอาด วิธีรับประทาน รับประทานเปนผักสด หรือนำมา ประกอบอาหาร เชน ยำ แกงสม ทานตดิ ตอ กนั 3 วนั สตู ร 2 สรรพคุณ แกเสนเลือดตีบตนั บำรุงหวั ใจ สว นประกอบ หัวกับราก อยางละ 3 กำมือ ลา งใหสะอาด วิธที ำ หัวกับราก หน่ั ตากแดดจนแหง แลว นำไปคว่ั หรืออบเกบ็ ใสโหลแกว ไว วิธีรับประทาน หยิบเอาหัวและรากท่ีอบแลวมาใสกาน้ำรอน 1 หยบิ มือ รนิ นำ้ ใสลงในแกวทำนำ้ ชาด่มื ไดท ง้ั วนั สูตร 3 สรรพคุณ บำรงุ หัวใจ บำรงุ กำลัง สวนประกอบ หวั และรากสด 1 กำมอื ลางใหสะอาด วธิ ที ำ นำหัวและรากสดห่ันบางๆ เติมน้ำคร่ึงลิตร ตม เดือดนาน 10 นาที วิธรี ับประทาน ด่ืม 3 เวลา กอนอาหาร เชา-กลางวัน-เย็น นาน 7 วัน 45

สมนุ ไพรพ้ืนบา้ นลดความเสย่ี ง โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพื้นบา้ น น้ำเตา้ ชื่อทอ งถ่ิน/ชือ่ อนื่ หมากน้ำ (ภาคอสี าน) นำ้ โตน (ภูไท) 46

สมุนไพรพื้นบา้ นลดความเสี่ยง โรคหัวใจและหลอดเลอื ด ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพื้นบ้าน นำ้ เตา้ สรรพคุณทางยา ใบ แกตัวรอน แกรอนในกระหายน้ำ ฟกช้ำ พองตามตัว เริม งูสวดั ถอนพษิ อกั เสบ ราก แกด ีแหง ขบั น้ำดีใหล งในลำไส เจรญิ อาหาร เมลด็ เปน ยาถา ยพยาธิ และแกอ าการบวมน้ำ เนื้อหุมเมล็ด ใชทำใหอาเจียน เปนยาระบาย ในประเทศจีนนำไปตมกับเกลือรับประทานเปน ยาเจริญอาหาร ตวั อยา งตำรับอาหาร ตม รับประทานกับน้ำพริก ผัดกบั หมูและไข แกงสม แกงเลียง แกงเลียงนำ้ เตา สวนผสม น้ำเตา 1 ลกู ใบแมงลกั 1 ถวยตวง กุงแหง 1/2 ถว ยตวง พรกิ ไทย 1 ชอนชา กระชาย (ขดู ผิวออก) 4 ราก หัวหอม 3 หวั กะป 1 ชอ นชา วิธปี รุง นำกงุ แหง พรกิ ไทย กระชาย หวั หอม กะป โขลกรวมกัน ปอกเปลอื กน้ำเตา หน่ั ชนิ้ พอคำ ลางน้ำ ใหหมดยาง เอาหมอตั้งไฟ ใสน้ำพอควร พอเดือดแลวตักเครื่องที่โขลกไวลงละลายน้ำ ปรุงรสดวย นำ้ ปลา ใสนำ้ เตา พอสุกดแี ลวจงึ ใสใ บแมงลกั 47

สมนุ ไพรพื้นบา้ นลดความเสยี่ ง โรคหัวใจและหลอดเลอื ด ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพื้นบา้ น สรรพคุณทางอาหาร ในผลน้ำเตา มีน้ำเปนสวนประกอบ 94.7% มีน้ำตาลเล็กนอยและเสนใยอาหาร ผลน้ำเตา 100 กรัม ใหพลังงาน 65 แคเลอร่ีเทานั้น จึงเปนอาหารอยางดีสำหรับผูที่ตองการลดน้ำหนัก มีสารโซเดียม นอยมาก จึงเหมาะสำหรับผูท่ีเปนความดันโลหิตสูง แตอุดมดวย โปแตสเซียม ซึ่งมีสรรพคุณในการ ทำใหป ส สาวะคลอ ง แรธาตสุ ำคัญในผลน้ำเตา ไดแก โปแตสเซยี ม แคลเซียม แมกนเี ซยี ม ฟอสฟอรัส เหลก็ กำมะถัน และคลอไรด มีวติ ามินเอ มาก มสี ารตา นอนมุ ูลอิสระ น้ำของผลนำ้ เตามีเหมาะสำหรบั ผูมีอาการไขตัวรอน ดับกระหายและแกอาการปวดศีรษะ เมื่อด่ืมหรือนำมาทาใบหนา เปนยาระบาย ออนๆ ออกฤทธิ์เร็ว มีรายงานการวิจยั วาสารสกัดจากผลน้ำเตาชวยในการตานโรคกลามเน้ือหัวใจขาด เลือด และลดความดนั โลหติ ในหนทู ดลอง 48