ปริศนาไข่มุกอันดามัน

ส่อื การเรยี นร้สู าระทอ้ งถ่ินโดย สำ�นกั งานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้

ช่ือ ปริศนาไข่มุกอันดามนั เร่อื ง ชัยฤทธ์ิ ศรโี รจน์ฤทธิ์ ภาพ นฤมล เสือแจม่ โครงการ สร้างสรรค์ส่ือการเรียนรู้สาระท้องถิ่น เลขมาตรฐานประจ�ำ หนังสอื 978-616-235-254-6 บรรณาธิการอำ�นวยการ อารยะ มาอินทร์ ทัศนยั วงศพ์ เิ ศษกุล ผชู้ ่วยบรรณาธกิ ารอำ�นวยการ วราพร ตยานกุ รณ์ วภิ าศัย นิยมาภา ฉัตราภรณ์ กงสนิ ภทั จรีย์ จนั ทรหนู ปาลิดา เรอื นวงค์ นันธนา เจรญิ ภักดี ทศั นยี ์ ประกอบพร บรรณาธกิ ารดำ�เนินงาน รัตนา คชนาถ ขอขอบคุณ นพ.โกศล แตงอทุ ยั ออกแบบรปู เลม่ และปก ชลาลยั บัวเพิม่ พมิ พค์ รัง้ แรก ๒๕๕๙ จำ�นวน ๓,๐๐๐ เลม่ สงวนลิขสทิ ธิ์ c สำ�นกั งานอทุ ยานการเรียนรู้ ส�ำ นกั งานบริหารและพฒั นาองคค์ วามรู้ (องคก์ ารมหาชน) สำ�นกั งานบริหารและพฒั นาองคค์ วามรู้ เจา้ ของโครงการเจา้ ของโครงการ สำ�นกั งานอทุ ยานการเรียนรู้ (สอร.) สงั กดั ส�ำ นกั งานบรหิ ารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) ส่วนบรกิ าร ศูนยก์ ารคา้ เซ็นทรัลเวิลด์ ชนั้ ๘ Dazzle Zone ถนนราชดำ�ริ ปทมุ วนั กรงุ เทพฯ ๑๐๓๓๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๒๕๗ ๔๓๐๐ โทรสาร ๐ ๒๒๕๗ ๔๓๓๒ ส่วนสำ�นักงาน ๙๙๙/๙ อาคารส�ำ นักงานเซ็นทรลั เวลิ ด์ ช้ัน ๑๗ ถนนพระราม ๑ ปทมุ วนั กรุงเทพฯ ๑๐๓๓๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๒๖๔ ๕๙๖๓-๕ โทรสาร ๐ ๒๒๖๔ ๕๙๖๖ www.tkpark.or.th

คำ�นำ� ภารกจิ ส�ำคญั ตอ่ สงั คมประการหนง่ึ ของส�ำนกั งานอทุ ยานการเรยี นรู้ คอื การปลกู ฝงั นิสัยรักการอ่าน และการกระจายโอกาสในการเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ท่ีทันสมัยและสอดคล้อง กับความสนใจของเด็ก เยาวชน และประชาชน ในรูปแบบห้องสมุดมีชีวิตที่สร้างสรรค์บน พน้ื ฐานการมสี ว่ นรว่ มของภาคสว่ นตา่ งๆ โดยส�ำนกั งานอทุ ยานการเรยี นรไู้ ดร้ ว่ มกบั องคก์ ร ปกครองส่วนท้องถ่นิ ในภูมิภาคตา่ งๆ เพ่ือขยายผลการด�ำเนินงานดงั กลา่ ว การสร้างสรรค์ส่ือการเรียนรู้สาระท้องถิ่น ให้มีรูปแบบการน�ำเสนอท่ีทันสมัยและ ดึงดูดความสนใจ เป็นเคร่ืองมือที่ส�ำคัญอย่างหน่ึง ซ่ึงส�ำนักงานอุทยานการเรียนรู้เห็นว่า มีส่วนในการสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กและเยาวชนสนใจการอ่านและใฝ่หาความรู้อย่าง ต่อเน่ือง โดยน�ำเรื่องราวภูมิปัญญาสาระท้องถ่ินใกล้ตัวที่สอดคล้องกับวัย การด�ำรงชีวิต พรอ้ มกบั สอดแทรกแนวคดิ ดา้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม มาเปน็ เนอื้ หาของสอื่ การเรยี นรสู้ �ำหรบั เยาวชนตามช่วงวัย ตั้งแต่ ๓ – ๑๒ ปี ส่ือการเรียนรู้สาระท้องถิ่นจังหวัดภูเก็ตและจังหวัดกระบี่ชุดนี้ ส�ำนักงานอุทยาน การเรยี นรไู้ ดร้ ว่ มกนั สรา้ งสรรคก์ บั นกั วชิ าการและนกั เขยี นในทอ้ งถนิ่ เพอื่ ใหเ้ ดก็ และเยาวชน รวมทั้งประชาชนทั่วไปในจังหวัดภูเก็ตและจังหวัดกระบี่ ได้รับความรู้และความภาคภูมิใจ ในวัฒนธรรมและท้องถ่ินของตน รวมทั้งก่อให้เกิดความเข้าใจและการยอมรับในวิถีชีวิต วฒั นธรรมทห่ี ลากหลายตามบริบทพ้นื ทแี่ ละสภาพแวดลอ้ มที่แตกตา่ งกันออกไป ส�ำนกั งานอุทยานการเรียนรู้ มุง่ หวงั ว่าหนงั สือชุดนี้จะเปน็ สือ่ การเรียนรอู้ กี ชดุ หน่งึ ท่จี ะสง่ เสริมการอา่ นและการเรยี นรู้ไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งหมายถึงเปน็ หนังสอื ทผ่ี ูอ้ ่าน อ่านอย่างมีความสุข สนุกในการอ่าน และ ก่อให้เกิดความตระหนักในคุณค่าของท้องถ่ิน ตนเองไดอ้ ยา่ งแทจ้ รงิ ส�ำนกั งานอทุ ยานการเรยี นรู้



»ÃÔÈ¹Ò ä¢Á‹ ¡Ø Íѹ´ÒÁѹ เรอ่ื ง : ชยั ฤทธ์ิ ศรโี รจนฤ์ ทธ์ิ ภาพ : นฤมล เสอื แจ่ม

ณ ดวงดาว VZB ท่ีขอบจักรวาลอันไกลโพ้น พายุนำ้�แข็งรุนแรง กำ�ลังก่อตัวข้ึน เป็นสัญญาณว่าถึงเวลาหนีหนาวของชาวดาว VZB แล้ว สำ�นักพยากรณ์อากาศแห่งดวงดาวบอกว่าปีนี้พายุจะรุนแรงกว่าปกติและ จะใช้เวลายาวนาน ท�ำ ให้สองพ่นี ้อง V2 และ V4 ตดั สนิ ใจจะออกเดนิ ทางไป พักผ่อนตามลายแทงที่คุณปู่ทิ้งไว้ให้ V2 : V4 นอ้ งเตรียมตัวพรอ้ มหรือยัง V4 : แนน่ อน ยานอวกาศพร้อมออกเดินทาง ข้างในมีเสบยี งพร้อม V2 : อาหารไมต่ อ้ งเตรยี มไปเยอะหรอก ปเู่ คยเลา่ วา่ ทน่ี น่ั อาหารอรอ่ ยมาก 6

เรอื่ งราวของสถานทใ่ี นลายแทงลกึ ลบั แหง่ น้ี V2 กบั V4 เคยฟงั คณุ ปเู่ ลา่ ตงั้ แต่ 7 ยงั เปน็ เดก็ ตวั เลก็ ๆ คณุ ปมู่ กั เรยี กดนิ แดนแหง่ นนั้ วา่ “ไขม่ กุ อนั ดามนั ” ปบู่ อกวา่ ไขม่ กุ เป็นอญั มณีแสนสวยท่ีเกิดจากหอยไขม่ กุ เชน่ ขาว ดำ� ชมพู มหี ลายสี ส่วนอันดามัน เป็นช่ือสถานท่ี ถ้าอยากรู้ก็ให้ตามลายแทงไปเอง คุณปู่บอกว่าท่านหลงรักไข่มุก อันดามันมากๆ

ลายแทงลกึ ลบั ของคณุ ปู่เขยี นหลงั จากคณุ ปกู่ ลบั มาแลว้ หลายปี บางสว่ น คณุ ปอู่ าจจะหลงๆ ลมื ๆ ไป V2 กับ V4 ตอ้ งช่วยกนั แกะรอยตามลายแทง ไปถึงไขม่ ุกอันดามันให้ได้ ลายแทงลึกลบั พวกเจา้ จะตอ้ งเดนิ ทางไปหา กาแลกซก่ี ้นหอยสนี ้ำ� นม ในอาณาจกั รทม่ี ีดวงดาว นับลา้ นลา้ นดวงแหง่ นนั้ เจ้าต้องหาดินแดนทม่ี ี ดวงอาทิตยห์ น่ึงดวง เพยี งหนง่ึ เดียวเทา่ น้นั ทเี่ ปน็ ศนู ยก์ ลางของดาว ดาวทงั้ 8 ทจี่ ะหมนุ ไปรอบตัวเองและรอบดวงอาทติ ย์น้ี ดวงดาวสีน�้ำเงนิ ดวงท่ี 3 ท่ใี กล้กบั ดวงอาทติ ย์ ดวงนั้นแหละที่มไี ขม่ กุ อนั ดามัน ไข่มุกอันดามัน อยู่ในพน้ื ท่ที ีล่ ้อม รอบไปด้วยนำ้� รสเคม็ สีฟ้าใส บรสิ ุทธ์ิ ตามพกิ ดั จงไปเถิด ระหว่าง 7°45′ N ถงึ 8°15′ N และ 98°15′ E ถึง 98°40′ E 8

V2 พ่ีจำ�ได้ไหมคุณปู่เล่าให้พวกเราฟังบ่อยๆ ว่าไข่มุกอันดามัน มีทั้งพน้ื ท่ภี เู ขาสูงร่มรน่ื ไปดว้ ยแมกไมส้ ูง มนี �ำ้ ตก สตั วน์ ้อยใหญ่ ส่วนพน้ื ท่ี รมิ ทะเลมหี าดทรายขาวเนยี นยาวสดุ ลกู หลู กู ตา มหี มบู่ า้ นชาวประมงออกไป จบั ปปู ลามาพอกนิ พอขาย ไดเ้ งนิ มาเลยี้ งครอบครวั มพี นื้ ทเ่ี พาะปลกู พชื พนั ธุ์ ธญั ญาหารและเลย้ี งสตั วเ์ พยี งพอส�ำ หรบั บรโิ ภคกนั ในดนิ แดนแหง่ นี้ ความสขุ ความเรยี บงา่ ยแบบนท้ี �ำ ใหผ้ คู้ นยม้ิ แยม้ แจม่ ใส ถงึ แมจ้ ะหลากหลายเชอื้ ชาติ ศาสนา หากแตอ่ ยูร่ ่วมกันอย่างเป็นสุข มีอธั ยาศัยใจดีดแู ลผู้มาเยย่ี มเยอื น เป็นอย่างดี 9

V4 : V2 พแี่ นใ่ จนะวา่ พามาถูกตำ�แหนง่ V2 : แน่ใจสิ จุดน้ีแหละระหวา่ ง 7°45′N ถึง 8°15′N และ 98°15′E ถึง 98°40′E V4 : ทวนพิกัด ระหวา่ งละตจิ ดู ท่ี 7 องศา 45 ลิปดา ถงึ 8 องศา 15 ลิปดาเหนือ และลองจิจูดท่ี 98 องศา 15 ลิปดา ถึง 98 องศา 40 ลปิ ดาตะวันออก 10

V2 กับ V4 งงมากกับภาพท่ีพวกเขาเห็น เพราะไม่เหมือนอย่างที่คุณปู่บอก เอาไวเ้ ลยแมแ้ ตน่ อ้ ย ดนิ แดนแหง่ นี้มแี ต่ตึก ตกึ แลว้ กต็ กึ เต็มไปหมด ชายหาดทรายขาว พวกเขาก็ไมไ่ ด้เหน็ ความขาวของทรายแมแ้ ต่นอ้ ย เพราะมแี ตร่ ม่ หลากสีที่กางคลุมแนว หาดทรายจนมองแทบไม่เหน็ พน้ื ทรายเลย น�้ำ ทะเลกไ็ มไ่ ด้มสี ีฟา้ สวยใส แต่ข่นุ คลำ�้ และ มีเศษขยะถูกพัดพามากองทีช่ ายหาดอีกดว้ ย 11

เมื่อเห็นสถานการณ์ริมชายหาดไม่ดี V2 กับ V4 เลยตัดสินใจ ข้ึนยานอวกาศลอยข้ามภูเขาเพ่ือเข้าไปยังเมือง คุณปู่บอกว่ากลางเมือง เป็นศูนย์กลางการค้าขาย และการบริหาร มีอาคารเก่าแก่สวยงามแบบ สถาปัตยกรรมชโิ นโปรตกุ สี ของมนษุ ย์อยมู่ ากมาย แต่ส่ิงที่พวกเขาเจอในเมืองก็ไม่ต่างกันนักกับที่ริมชายหาด กลาง เมอื งแหง่ นเ้ี ตม็ ไปดว้ ย รถ รถ แลว้ กร็ ถ บนทอ้ งถนนมตี งั้ แตร่ ถบรรทกุ อปุ กรณ์ กอ่ สรา้ งคนั ใหญๆ่ รถบสั บรรทกุ นกั ทอ่ งเทยี่ ว รถยนตส์ ว่ นบคุ คล รถมอเตอรไ์ ซค์ ท่ีขี่เฟี้ยวฟ้าวไปมา รวมไปถึงรถเร่ขายของ แต่รถท่ีพวกเขาเห็นน้อยท่ีสุด กลบั เป็นรถประจ�ำ ทางและรถจักรยาน น่าแปลกจรงิ ๆ เลย 12

V2 กบั V4 ยงั มองหาตกึ สวยๆ แบบทค่ี ณุ ปู่ บอกไม่เจอ พวกเขาเจอแต่ห้างสรรพสินค้าใหญ่ๆ มีรถเข้าออกกันวุ่นวาย มีตึกสูงๆ เป็นอาคารที่พัก มีโรงแรมท่ีดูหรูหราบ้าง เก่าแก่บ้างปนกันไป แต่ที่แน่ๆ มผี คู้ นมากมาย ทที่ �ำ ให้ V2 กบั V4 แยกไมอ่ อกเลยวา่ คนไหนคอื ชาวเมืองไข่มุกอันดามัน แล้วคนไหนคือนักท่องเท่ียว เอ...หรอื วา่ พวกเขาทง้ั สองมาผดิ สถานท่ี หรอื ไม่ก็คุณปู่ระบตุ ำ�แหน่งพกิ ดั ผดิ ไป แน่ๆ เลย 13

ด้วยความไม่แน่ใจว่ามาถูกท่ีหรือไม่ V2 กับ V4 จึงหาที่ ปลอดภัยสกั แหง่ จอดยานอวกาศ แตพ่ วกเขาไมส่ ามารถหาพ่มุ ไม้ได้ เลย ไม่นานนักพวกเขาได้พบสถานที่ท่ีเหมาะสม เป็นเนินเขาสีดำ� ลอ้ มรอบ ไมม่ มี นษุ ย์ แตม่ แี มลงเลก็ ๆ บนิ อยรู่ อบๆ จ�ำ นวนมาก ทนั ทที ่ี ทง้ั คลู่ งจากยานอวกาศ V2 กบั V4 กร็ ตู้ วั วา่ พลาดไปแลว้ เพราะพวกเขา มาจอดยานทง้ิ ไว้กลางกองขยะมหมึ าท่สี ง่ กลิ่นเหมน็ ฉุนไปทวั่ V2 กับ V4 คิดว่าพวกเขาต้องไปถามกับใครสักคนว่าท่ีนี่ใช่ ดินแดน “ไข่มุกอันดามัน” ไหม เพราะพวกเขาอาจมาผิดเมืองก็ได้ ทั้งคู่เลยแปลงร่างกลายเป็นมนุษย์ V2 กลายเป็น วีระ ส่วน V4 กลายเปน็ วีนสั V2 : ตอนน้ีเราเป็นมนุษย์โลกแล้ว เราไปถามพวกเขาดีกว่า วา่ เรามาถูกทไี่ หม V4 V4 : ต้องเรยี กวีนสั สิคะ จะไดเ้ หมือนชาวโลกหนอ่ ย 14

V2 : พีค่ รับ พี่ครับ ทนี่ ใี่ ชเ่ มือง ไข่มุกอันดามันไหมครับ V4 : พค่ี นน้เี ขาไมต่ อบหรอก เขาคุยโทรศพั ทอ์ ยไู่ ม่เหน็ เหรอ V2 : พี่เขาไม่ยอมวางโทรศพั ท์ เลยเนอะ V4 : คณุ น้าคะ คณุ น้า ทน่ี ่ใี ช่เมอื งไข่มกุ อนั ดามันไหมคะ V2 : น้าเขาหนา้ ดจุ ังเลย ไม่กลา้ ไปถาม มากกวา่ น้ีแลว้ ละ่ ไปถามนอ้ งคนนั้น ดกี วา่ V4 : จะ๊ เอ๋ น้องคะ ทน่ี ใ่ี ช่เมอื งไขม่ ุก อันดามันหรือเปล่าคะ เดก็ : ฟ้วิ ฟว้ิ ฟวิ้ ยงิ เลย ใช่เลยพี่ ท่นี ่แี หละ ตมู ตูม ตูม 15

V2 กบั V4 อดึ อดั กบั บรรยากาศทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยมลพษิ ทนี่ ่ี เลยกลบั รา่ ง มาเปน็ ชาวดาว VZB ก่อน ทงั้ คู่คดิ วา่ ท�ำ ไมท่ีนไี่ ม่เหมือนท่ีปเู่ ขียนปู่เล่าเลย ไข่มกุ อันดามันท�ำ ไมเปลย่ี นไปมากขนาดนี้ ถา้ คุณปไู่ ด้กลับมาเห็นคงเสยี ใจ แนๆ่ 16

V2 : V4 พ่ชี กั สนใจแลว้ สิ ว่าอกี 10 ปีท่นี จี่ ะเปน็ อยา่ งไร V4 : โอ...ไม่นะ น้องไมอ่ ยากคดิ เลย คงเต็มไปดว้ ยมลพิษ ขยะ และผ้คู นแนๆ่ V2 : ไมแ่ น่นะ เราลองน่ังยานอวกาศของเราขา้ มความเรว็ แสงไปกนั เถอะ V4 : ดคี ะ่ ระหวา่ งทางนอ้ งจะได้หาข้อมลู ไปดว้ ย ไขม่ กุ อนั ดามนั มนษุ ยม์ กั เรยี กวา่ ภเู กต็ มลี กั ษณะเปน็ เกาะ เปน็ จงั หวดั หนง่ึ ทางภาคใตฝ้ งั่ ตะวนั ตกของประเทศไทย มพี น้ื ที่ 543.03 ตารางกโิ ลเมตร แบง่ เปน็ 3 เขตการปกครอง เรียกว่า อำ�เภอเมืองภูเก็ต อำ�เภอถลาง และอำ�เภอกะทู้ มเี กาะบรวิ ารถงึ 32 เกาะ มปี ระชากรจากขอ้ มลู เดอื นธนั วาคม พ.ศ. 2557 จำ�นวน 378,364 คน เป็นชาย 179,221 คน หญงิ 199,143 คน ความหนาแน่นของ ประชากร 696.8 คนตอ่ ตารางกโิ ลเมตร จํานวนครวั เรอื นทงั้ หมด 225,520 ครวั เรอื น ยังไม่นับประชากรแฝง 17

ทันทีท่ี V2 และ V4 เดินทางมาถึงไข่มุกอันดามันใน 10 ปีข้างหน้า ก็ต้อง สงสัยว่า ทำ�ไมไข่มุกอันดามันวันนี้ดูดีข้ึนกว่าแต่ก่อนเยอะจัง ที่น่ีทั้งคู่เห็นนำ้�ทะเล สีนำ้�เงินสดใสเป็นประกายระยิบระยับเมื่อกระทบกับแสงแดด พอมาจอดยานอวกาศ ในเมืองก็มีสุมทุมพุ่มไม้ไม่ต้องไปจอดในกองขยะ คราวน้ีพวกเขาได้เห็นสถาปัตยกรรม ชิโนโปรตุกีสท่ีถูกบูรณะซ่อมแซม อนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี มลพิษทางเสียง ทางอากาศลด นอ้ ยลง เพราะผคู้ นเรมิ่ หนั มาใชจ้ กั รยานกนั มากขน้ึ คณุ แมไ่ ปจา่ ยตลาดกใ็ ชต้ ะกรา้ ใบใหญ่ แมค่ า้ กถ็ ามลกู คา้ ทกุ ครงั้ วา่ จะรบั ถงุ ไหม ลกู คา้ สว่ นใหญก่ ม็ ถี งุ ผา้ มาเอง แลว้ กไ็ มร่ บั หลอด ดูดน�้ำ ดว้ ยนะ V2 ฉนั เหน็ ทกุ คนพกกระติกน้�ำ ไมซ่ อื้ น�้ำ ดืม่ ใส่ขวดดว้ ย 18

19

V2 : V4เราแปลงรา่ งไปเปน็ วรี ะ กับ วนี สั แลว้ ไปคุยกับชาวเมืองกันเถอะ V4 : ดเี หมอื นกนั คะ่ นอ้ งอยากรแู้ ลว้ วา่ เกดิ อะไรขน้ึ ท�ำ ไมไขม่ กุ อนั ดามนั กลบั มาเปน็ สวรรคไ์ ดอ้ ีกครง้ั ทันทีที่แปลงร่างเสร็จ ทั้งคู่ก็ได้กล่ินหอมๆ ลอยมาจนต้องเดินตามกลิ่นไป จนพบแมค่ า้ ขายขนมที่ทำ�สดๆ รอ้ นๆ สองพ่ีน้องนกึ อยากจะกินขนมหอมๆ แตท่ ัง้ คู่ ไมม่ เี งินติดตวั เลย แมค่ ้าใจดเี ห็นก็เรยี กมาชิมขนมอร่อยๆ ทำ�ใหต้ ดิ ใจในรสชาติหวาน มัน คุณแม่ค้าบอกด้วยว่า ขนมอาโป๊ง เป็นขนมพื้นเมืองและสืบทอดกันมาช้านาน เปน็ ขนมข้ึนชือ่ ของภูเก็ต มีส่วนผสมหลกั คอื แปง้ ขา้ วเจ้า กะทิ น�ำ้ ตาลทราย ไข่แดง นำ้�ตม้ สุก และยสี ต์ น�ำ ส่วนผสมทค่ี นเข้ากนั เทในกระทะหลุมแล้วกลิ้งใหแ้ ปง้ เปน็ แผ่น กลมบางบนเตาขนาดเลก็ เมอ่ื ขนมสกุ ขอบจะกรอบและนมุ่ ตรงกลาง อรอ่ ยแบบนี้ วรี ะ กับวีนัสไม่ลืมทจี่ ะพนมมือขอบคุณผ้ใู หญ่ใจดตี ามมารยาทของชาวโลก 20

อ่ิมจากขนม วีระกบั วีนัสเดนิ ไป พดู คุยกับเด็กๆ ท่อี า่ นหนงั สือ เดก็ ๆ ก็ บอกวา่ ทน่ี ม่ี หี อ้ งสมดุ ดๆี และจดั กจิ กรรม สนกุ ๆ อยเู่ ร่ือยๆ นักท่องเที่ยวต่างชาติท่ีวีระกับ วีนัสเจอก็พูดว่า คนท่ีน่ียิ้มแย้มแจ่มใส มีอัธยาศัยดี ดูแลชาวต่างชาติเหมือน เป็นแขกตัวเอง และเลือกแต่ส่ิงที่ดีท้ัง ทางธรรมชาตแิ ละวฒั นธรรมมาน�ำ เสนอ พ่อค้าแม่ขายก็ได้รับการดูแล เรื่องพื้นท่ีการขายของ ทำ�ให้บ้านเมือง สวยงามเปน็ ระเบยี บ ทกุ คนสามารถดแู ล ช่วยเหลือกันและกันได้ แล้วแม่ค้า ใ จ ดี ยั ง บ อ ก ใ ห้ ท้ั ง คู่ ไ ป เ ย่ี ย ม ช ม น า แห่งสุดท้ายบนเกาะภูเก็ตที่ได้รับการ ดูแล อนุรักษ์จากคนในเกาะ ทำ�ให้ ไ ด้ เ ห็ น วิ ถี ไ ท ย ท่ี อ ยู่ ไ ห น ก็ ต้ อ ง ป ลู ก ข้าวเพ่ือรับประทานเป็นอาหารหลัก สองพี่น้องเลยรีบข้ึนยานอวกาศไปหา ผนื นาแห่งสดุ ท้ายทันที 21

22

วรี ะกบั วนี สั ตามหานาบนเกาะจนเจอทน่ี ่ี เปน็ พนื้ ทที่ �ำ นาแหง่ สดุ ทา้ ย ท่ีมีบนเกาะแห่งน้ี จากเมื่อปี พ.ศ. 2545 เคยมีพ้ืนท่ีทำ�นาถึง 1,848 ไร่ แตต่ อนนเ้ี หลอื เพยี งรอ้ ยกวา่ ไร่ ในอดตี พนื้ ทที่ �ำ นามอี ยทู่ ง้ั สามอ�ำ เภอ ตอ่ มา เม่ือธุรกิจท่องเท่ียวเจริญมากขึ้นและมีการขยายตัวของเมือง พื้นท่ีในการ ท�ำ นาจึงลดน้อยลงเหมือนอย่างปจั จบุ นั พน้ื ที่หมู่ 4 ตำ�บลไม้ขาว อำ�เภอถลาง จงึ เป็นพืน้ ที่นาแปลงสดุ ท้าย ของคนภูเก็ต ทยี่ ังคงทำ�นาแบบดงั้ เดมิ ต้งั แต่ปลูกตน้ กลา้ ไถนา เกย่ี วขา้ ว นวดข้าว ซึ่งสมัยก่อนจะมีชาวบ้านทั้งจากภูเก็ต พัทลุง ตรัง มาช่วยกัน ลงแขกเก่ียวข้าว ไม่แตกตา่ งจากภาคอื่นๆ ของไทย วรี ะกบั วนี สั สนกุ มากเพราะทโ่ี ครงการเกษตรต�ำ บลชมุ ชนไมข้ าว เปดิ ใหผ้ สู้ นใจและนกั ทอ่ งเทยี่ วไดล้ งมอื ทดลองท�ำ กจิ กรรมในแปลงสาธติ และได้ เรยี นร้เู ครอื่ งมือท�ำ นาด้วย เสร็จจากชว่ ยเกยี่ วขา้ วท่ีนาคุณลงุ ชาวนาใจดยี ัง แนะนำ�ใหท้ ง้ั คู่ไปเท่ยี วน�ำ้ ตกเร้นลบั ด้วยนะ 23

นำ สองพน่ี อ้ งมนษุ ยต์ า่ งดาว รีบขึ้นยานอวกาศ หาตำ�แหน่ง ท่ีตงั้ ของน�ำ้ ตกเร้นลบั แลว้ พบว่านำ�้ ตกเร้นลบั เปน็ สว่ นหนง่ึ ของเขาพระแทวและชมุ ชนบางโรง ชมุ ชนชาวไทยมสุ ลมิ ทอ่ี ยอู่ าศยั ทนี่ ม่ี าตง้ั แตบ่ รรพบรุ ษุ หลายชวั่ อายคุ น ทจี่ ดั กจิ กรรมทอ่ งเทยี่ วเชงิ นเิ วศทที่ �ำ ให้ วีระและวนี สั เพลดิ เพลนิ ได้ทง้ั วัน ใครต่อใครทมี่ าเที่ยวไข่มกุ อันดามนั ก็คดิ ถงึ แตท่ ะเล เลยไมร่ ู้ว่า ท่ีน่ีมีนำ้�ตกงามซ่อนตัวอยู่ และยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติจาก น�้ำ ตกโตนไทรถงึ น�้ำ ตกบางแป ซง่ึ อยใู่ นเขตสถานพี ฒั นาและสง่ เสรมิ การอนุรกั ษส์ ตั ว์ปา่ เขาพระแทว หากใครไปเที่ยวท่ีนี่ได้ยินเสียงร้อง “ผัว ผัว ผัว” ก็ไม่ต้อง ตกใจ เปน็ เสยี งรอ้ งของชะนใี นโครงการคนื ชะนสี ปู่ า่ ของหนว่ ยศกึ ษาวจิ ยั ของมูลนิธิช่วยชีวิตสัตว์ป่าแห่งประเทศไทยได้ช่วยดูแลชะนี และนำ� ชะนีกลับสู่เขาพระแทวอีกครั้ง พร้อมกับเสียงร้องอันเป็นเอกลักษณ์ ของสัตว์ชนดิ นี้ 24

บรเิ วณหนา้ หมบู่ า้ นบางโรงจะเปน็ ปา่ ชายเลน ขนาดใหญ่ มีคลองเล็กคลองนอ้ ยคดเค้ียวไปมา ซึง่ เป็นป้อมปราการธรรมชาติอยา่ งดีในอดีตเวลามีข้าศกึ มาประชิดเมอื ง เรยี กวา่ เปน็ ที่ซอ่ นหาในป่าโกงกางกันเลย ชาวบา้ นทบ่ี างโรงยงั ท�ำ กลมุ่ เลย้ี งแพะ ทนี่ เี่ ราจะเหน็ เจา้ แพะนอ้ ย วงิ่ เลน่ กบั เดก็ ๆ ไปท่วั หมู่บ้านอย่างอิสระ มผี ลติ ภณั ฑ์จากแพะ ทัง้ เนื้อและ นม และมลู แพะทเี่ ปน็ ปยุ๋ ไดด้ ว้ ย วรี ะไดย้ นิ แพะตวั นอ้ ยบอกใหเ้ ขาไปเทย่ี ว ชมุ ชนบางลาตอ่ เพราะทน่ี นั่ กม็ เี ดก็ ๆ นา่ รกั และปา่ ชายเลนทอ่ี ดุ มสมบรู ณ์ เหมอื นกัน 25

วีระกับวนี สั เกบ็ ความประทบั ใจที่บางโรงแลว้ ตอ่ ไปยงั บางลา พื้นที่ แห่งนี้เป็นพื้นที่ที่ชาวบ้านร่วมแรงร่วมใจต่อสู้กับการบุกรุกพ้ืนท่ีป่าชายเลน ของนายทนุ จนไดร้ บั รางวลั ลกู โลกสเี ขยี ว ประเภทชมุ ชน ครงั้ ที่ 11 ประจ�ำ ปี 2552 พนื้ ทปี่ า่ สงวนแหง่ ชาตปิ า่ ชายเลนคลองทา่ เรอื ปา่ ชายเลนผนื ส�ำ คญั ด้านตะวันออกของเกาะภูเก็ต ท่ีชาวบ้านช่วยกันอนุรักษ์และส่งต่อมายัง เยาวชนรุ่นต่อไป จนเกิดเปน็ กลุม่ “ขบวนการเด็กรกั ษป์ า่ ชายเลน” เพื่อดูแล พื้นที่นี้ของชาวบางลา 26

เด็กรักษ์ปา่ ชายเลน ทำ�อะไรบา้ งเหรอ พวกเขาก็ ปลกู ปา่ ชายเลนเพอื่ ใหม้ พี นื้ ทปี่ า่ เพม่ิ ขน้ึ และตอ้ งเฝา้ คอย ดูแลต้นกล้าอ่อนให้เติบโตอย่างแข็งแรง นอกจากนี้พวก เขาก็ยังปล่อยหอยที่เริ่มจะสูญพันธุ์จากป่าชายเลน เพื่อ ให้หอยได้อยู่ค่กู บั ป่าชายเลนแห่งนี้ วีระกับวีนัสยังได้มาเดินเล่นท่ีเส้นทางศึกษา ธรรมชาตปิ า่ ชายเลนทเ่ี จอพนั ธไุ์ มป้ า่ ชายเลนหลากหลาย และสัตว์มากมาย คราวหน้าทั้งสองคนตั้งใจว่าจะมา พายเรอื คายคั ชมป่าชายเลนแบบใกลๆ้ เลยแหละ 27

เดก็ ๆ ทบ่ี างโรงบอกใหพ้ วกเราไปเทยี่ วหาดไมข้ าว จะได้ ดูเต่ามะเฟอื งด้วย เพราะทุกๆ ปตี ั้งแต่ปลายเดือนตลุ าคมจนถึง กมุ ภาพนั ธ์ เตา่ ทะเลอยา่ งเตา่ มะเฟอื งจะขนึ้ มาวางไข่ ทนี่ จี่ งึ เปน็ เสมือนโรงพยาบาลที่แม่เต่าขึ้นมาฝากครรภ์ โดยให้พื้นท่ีแห่งนี้ ชว่ ยดูแลไขเ่ ต่าจนกระท่งั ฝกั ออกเป็นตวั เตา่ มะเฟอื ง เปน็ เตา่ ทะเลชนดิ หนงึ่ มกี ระดองนมุ่ เหมอื น หนงั และบนกระดองมีสนั เปน็ แนว 5 เสน้ เรียงตามความยาว ของตัว คล้ายกับลูกมะเฟือง ลักษณะเด่นของเต่ามะเฟืองคือ สามารถว่ายนำ้�ได้นับพันกิโลเมตร กินแมงกะพรุนและสาหร่าย เปน็ อาหาร ท�ำ ใหเ้ ราพบเหน็ เตา่ มะเฟอื งไดแ้ ถบจงั หวดั ภเู กต็ และ พงั งา เพราะทนี่ เี่ ปน็ แหลง่ อาหารชน้ั ดขี องเต่ามะเฟอื ง 28

วีนัสรู้ไหมในสมัยก่อนคนภูเก็ตจะมีกิจกรรมเดินเต่า เพื่อไปพักผ่อนกันริมชายหาดและถือโอกาสหาไข่เต่าด้วย แต่ในปัจจุบันต้องช่วยกันดูแลเพราะมีจำ�นวนเต่าทะเลข้ึนมา วางไขน่ อ้ ยลงเรือ่ ยๆ และหากมีแสงไฟ หรือ เสียงดัง แมเ่ ตา่ กจ็ ะไมข่ ึ้นมาวางไข่ ใครที่จะแวะมาตรงน้ีอย่าลืมมาท่ีอุทยานแห่งชาติ สริ นิ าถ ซ่งึ จะได้พบกบั หาดทรายขาวยาวขา้ งทิวสน โดยไมม่ ี โรงแรม ร่ม มาบดบงั ทัศนียภาพแม้แตน่ ้อย เตา่ ฝากมาบอกว่า เตา่ เปน็ สตั ว์เล้อื ยคลานนะจ๊ะ 29

วีระกับวีนัสอยากลองเข้ามาดูในเมืองกันบ้างว่า สิบปีข้างหน้า บรรยากาศในตัวเมืองจะเปลี่ยนไปในทางท่ีดีขึ้น เหมือนพื้นที่รอบนอกท่ี ธรรมชาติกลบั คนื มาแลว้ หรือไม่ ทันทีท่ีเข้าเขตเมือง ท้ังคู่ก็เห็นพื้นที่สีเขียวสุมทุมพุ่มไม้เต็มเมือง บ้านเรือนเก่าแก่รูปทรงสถาปัตยกรรมชิโนโปรตุกีสได้รับการอนุรักษ์ดูแล อย่างดี รถยนต์ได้รับการจัดระเบียบ มีรถจักรยานมากขึ้น และท่ีสำ�คัญมี รถโดยสารเพ่อื ให้บริการประชาชนดว้ ยนะ 30

พ้ืนที่สวนสาธารณะท้ังบนเขา และ รมิ ชายทะเล ดแู ลและออกแบบใหป้ ระชาชน ไดพ้ ักผอ่ น ออกก�ำ ลังกาย เปน็ ปอดสเี ขียว ไว้ ฟอกอากาศสดช่ืนใหค้ นในเมอื ง ทีส่ �ำ คญั เรา ได้รอยยิ้มของคนในไข่มุกอันดามันกลับคืน มาดว้ ยนะ 31

วรี ะกบั วนี สั ทง้ั คยู่ งั คงสงสยั เกิดอะไรขึ้นทำ�ไมไข่มุกอันดามัน แห่งนี้จึงเปลี่ยนแปลงไปในทาง ท่ีดีขนาดนี้ ภายในระยะเวลา 10 ปี วรี ะกับวีนัสจึงยอ้ นเวลาลงไปแค่ 3 ปี แล้วเขาท้ังสองก็ต้องตกใจ เพราะที่น่ีมีแต่มลพิษทางเสียง มลพษิ ทางน�ำ้ มลพิษจากขยะ และ ทัศนียภาพของเมืองที่ไม่ได้รับ การออกแบบให้กลมกลืนกัน ผคู้ น หนา้ บงึ้ ใช้ชีวติ เรง่ รีบ นักท่องเทย่ี ว ลดนอ้ ยลง ความเสอื่ มโทรมเกดิ ขน้ึ ทกุ หนทุกแห่ง 32

แต่ทง้ั สองก็เห็นพลงั บางอยา่ งทเี่ คลอื่ นไหวอยู่ทถี่ นน อยู่ทีโ่ รงเรยี น อยู่ที่บ้านเรือนหลังเล็กๆ ชาวไข่มุกอันดามันกำ�ลังจับมือกัน ชาวเมือง ก�ำ ลงั ร่วมมอื กนั ดแู ลเมอื งของพวกเขา โดยเร่มิ ต้นจากท่ีบา้ นก่อน แยกขยะ ตามประเภท ทิ้งขยะเป็นเวลา ปลูกต้นไม้ดอกไม้บริเวณบ้าน สนับสนุน สินค้าท้องถิ่น มีกลุ่มอนุรักษ์วิถีวัฒนธรรมประจำ�เมือง แถมยังมีโครงการ พัฒนาห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ และแหล่งเรียนรู้เกิดขึ้นมากมายเลยนะ พวกเขายังช่วยกันปลูกฝังลักษณะนิสัย ประหยัดและอดออม ระเบยี บวินยั เคารพเชื่อฟังผูใ้ หญ่ กตญั ญกู ตเวที ยอมรบั ความแตกตา่ งแต่ ไม่แตกแยก เหน็ ขอ้ ดใี นบุคคลอน่ื มองโลกในแง่ดี ออ่ นน้อมถ่อมตนให้เปน็ ธรรมประจ�ำ ใจ แก่เด็กๆ เยาวชนร่นุ ต่อไป 33

วีระกับวีนัสจึงตัดสินใจกลับ ไปเที่ยวภเู ก็ตใน 10 ปขี า้ งหนา้ อกี ครั้ง พวกเขาได้เล่นน้ำ�ทะเลสีฟ้าท่ีเปล่ง ประกาย ระยิบระยับต้องแสงแดดมี หาดทรายขาวยาวสุดสายตา ได้กิน อาหารพ้ืนเมืองท่ีสืบทอดต่อกันมา โดยคนทำ�ก็ยังเป็นฝีมือคนภูเก็ตไม่ใช่ ชาวต่างชาติ ได้ไปว่ิงเล่นให้อาหาร เจ้าแพะท่ีบางโรง ไปปลูกป่าชายเลน กับเพอ่ื นๆ ที่บางลา 34

ท้ังคู่ยังเปลี่ยนยานอวกาศมา เป็นรถโพถ้อง รถเอกลักษณ์ประจำ� ถิ่น เพื่อแวะไปไหว้หลวงพ่อแช่มท่ีวัด ฉลอง ซึ่งคุณปู่เคยบอกพวกเขาว่า ถ้ามีโอกาสให้มากราบเผ่ือปู่ด้วย เพราะวัดฉลองหรือวัดไชยธาราราม แห่งนี้เป็นศูนย์รวมจิตรวมใจของชาว ภูเก็ต วีนัสกับวีระทำ�บุญและสงบ จิตสงบใจภายในสถานที่ท่ีสงบและ ศักดิ์สิทธ์ิแห่งน้ีก่อนจะแปลงร่างกลับ คนื มาดังเดมิ 35

V2 กับ V4 ข้ึนยานอวกาศ วนรอบๆไขม่ กุ อนั ดามนั หรอื ทมี่ นษุ ย์ เรียกว่า เกาะภูเก็ตอีกคร้ัง เหมือน อยากเก็บภาพความทรงจำ� ให้ตรา ตรงึ อยใู่ นหัวใจของพวกเขา พวกเขาคดิ ถงึ ขนมอรอ่ ยๆท่ี หากินไม่ได้จากดวงดาวอ่ืน คิดถึง บ้านสวย ๆ ในเมือง คิดถึงน้ำ�ตก คดิ ถงึ ทะเล คดิ ถึงผู้คนทีพ่ วกเขารู้จัก ที่ดแู ลตอ้ นรับพวกเขาเปน็ อย่างดี ตลอดเวลาท่มี าอยทู่ ่ี ดนิ แดนแหง่ นี้ 36

ส่ิงแรกท่ี V2 กับ V4 ตั้งใจว่าจะทำ�อย่าง แนน่ อนเมอ่ื กลบั ไปถงึ ดวงดาวของเขาเอง คอื เลา่ เรอ่ื ง ความร่วมแรงร่วมใจของคนที่ดินแดนไข่มุกอันดามัน ทช่ี ่วยกนั ดแู ล ปกปอ้ ง ธรรมชาติและถิ่นที่อยขู่ องเขา ให้ผู้คนไดร้ ับรู้ ว่าพลงั ของมนุษยโ์ ลกนชี่ า่ งยงิ่ ใหญ่ และทส่ี �ำ คญั พวกเขาจะเขยี นลายแทงปรศิ นา ไขม่ กุ อนั ดามนั อนั ใหม่ ส�ำ หรบั คนทอ่ี ยากไปเทย่ี วดว้ ย ตนเองขึ้นมาอีกคร้ัง และหวังเป็นอย่างย่ิงว่าไข่มุก อันดามันแห่งน้ีจะสวยงามตลอดไป 37

ผเู้ ขียนเร่ือง ผ้วู าดภาพประกอบ ชัยฤทธิ์ ศรโี รจน์ฤทธ์ิ na-ru (นฤมล เสือแจม่ ) เรยี นจบจากโรงเรยี นวดั สทุ ธวิ ราราม ปจั จุบันเปน็ คนวาดภาพประกอบ เขยี นการต์ ูน กอ่ นมาตอ่ สาขาวรรณกรรมส�ำ หรบั เด็ก ออกแบบกราฟฟิก ทำ� DIYและ(พยายาม)เขยี น มศว ประสานมติ ร หนังสอื ผลงานที่ผ่านมา ภาพประกอบหนังสอื ปจั จบุ นั เป็นบรรณาธกิ าร สำ�นักพิมพ์ Hello Kids สำ�หรับเด็ก เร่อื ง กุ๊กไก่ปวดท้อง กระต่ายตื่นตูม ในเครอื บรษิ ทั แปลน ฟอร์ คิดส์ จ�ำ กัด ในชอ่ื นฤมล ตนะวรรณสมบตั ิ เป็นอาจารยพ์ ิเศษมหาวทิ ยาลัยต่างๆ หนงั สอื Happy Drawing สนุกวาด (เขยี น วาด และออกแบบ) หนังสอื Miss You (เขียนและวาด เรอ่ื ง หาย fade) ภาพประกอบหนังสือและนิตยสาร หลากหลาย ในชอื่ by na-ru โครงการสร้างสรรคส์ ื่อการเรียนร้สู าระทอ้ งถ่ิน จงั หวดั ภูเก็ตและจงั หวัดกระบี่