IICP-จีรนันท์ ชื่นชมน้อย1057 เลขที่29 ห้อง1

ภาวะความดนั ในกะโหลกศีรษะสงู -ความดนั ในกะโหลกศรี ษะ (ICP) ~ 0–15 เปน็ กลมุ่ อาการที่เกดิ การเปลีย่ นแปลง mmHg การพยาบาล ทางระบบประสาทอย่างเฉียบพลนั -ความดนั ในกะโหลกศีรษะเพ่มิ ขนึ้ จะทาให้ สง่ ผลให้ขาดความสมดลุ ระหวา่ ง เกิดอันตรายต่อเนอื้ สมอง (braininjury) -จดั ท่านอนศีรษะสูงไมเ่ กิน 30 องศา ปริมาตรและความดันภายในกะโหลก (>20 mmHg) -จดั ศรี ษะอยู่ในแนวตรง หลกี เลี่ยง ศีรษะ โดยจะพบความดันในกะโหลก -ความดันในการกาซาบของสมอง การหักพับงอหรือศีรษะบิด ศรี ษะ (intracranial pressure-ICP) มี (cerebralperfusion pressure : CPP) จะ -ห้ามจดั ทา่ นอนคว่า/งอสะโพก ค่ามากกว่า 20 mmHg. มีคา่ อยู่ในชว่ ง 70 – 100 mmHg มากกวา่ 90 องศา ไม่นอนทบั บรเิ วณ -Cerebral perfusion pressure (CPP) = ทท่ี าผ่าตัดแบบ Craniectomy -ดแู ลทางเดินหายใจให้โลง่ โดยการดดู mean arterial pressure (MAP) – เสมหะ -ให้การพยาบาลอยา่ งนมุ่ นวล และลด intracranial pressure (ICP) การรบกวนผูป้ ่วย -ไม่ออกแรงเบง่ หรือกิจกรรมทีเ่ พม่ิ ปจั จัยเสริมทท่ี าใหเ้ กดิ ภาวะ IICP -ICP สงู : CPP ต่า ความดันในช่องทอ้ งและหน้าอก -ดแู ล Ventriculostomy drain ระบาย -คาร์บอนไดออกไซดส์ งู กวา่ ปกติ (PCO2 CSF อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพวามดนั ใน ช่องทอ้ งและช่องอก > 45 มม.ปรอท=hypercapnia) -ออกซิเจนในเลอื ดลดลง (PO2 < 50 ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง มม.ปรอท = hypoxemia) (Increased intracranial pressure; IICP) -การดดู เสมหะบ่อยเกินไป -ท่านอน ทา่ ศรี ษะตา่ งอส่วนคอและข้อ สะโพก อาการและอาการแสดง -การเกรง็ กลา้ มเน้ือ -ระดับความร้สู กึ ตัวเปล่ียนแปลง (ซมึ ลงหรอื สบั สน) การรกั ษา Cushing's triad; Increase systolic BP (widen pulse pressure) ,bradycardia, irregular 1.การผ่าตดั แบบCraniotomy คอื การเปดิ respiration กะโหลกศรี ษะเพอื่ นาเลือดออกจากสมองและ -ความสามารถในการเคลอ่ื นไหวลดลง ลดแรงกดของเนื้อสมอง มdี ecorticate, decerebrate และกลา้ มเนอื้ ออ่ น Craniectomy คือ การเปิดกะโหลกศีรษะ แรง แลว้ ไมป่ ิดชัน้ กะโหลกศรี ษะกลับเขา้ ไป เมื่อ สมองของ -อาการอืน่ ๆ เชน่ ปวดศรี ษะมาก อาเจียนพุ่ง จอ 2.เพ่มิ การระบายอากาศ (hyperventilation) ประสาทตาบวม (papilledema) ภาวะ Hypocapnia -อาการระยะท้าย; coma หยดุ หายใจหรือหายใจ 3. เพ่มิ ปรมิ าณการระบายเลือดดาจากสมอง แบบ Cheyne- strokes อณุ หภูมริ า่ งกายจะเพิม่ ข้ึน (cerebral venous drainage) โดยการจัดท่า ของผปู้ ว่ ยใหอ้ ยู่ในทา่ ศีรษะสงู เลก็ น้อย (15- รูม่านตาขยายหรือไมม่ ีปฏกิ ิรยิ าต่อแสง 30 องศา) 4. ลดภาวะสมองบวม โดยการรักษาด้วยยาใน 6. ควบคมุ อุณหภูมริ า่ งกาย กลุ่ม osmotic diuretic 7. ควบคุมอาการชัก ภาวะชักเพิม่ อัตราการเผาผลาญของ 5. ดูแลการได้รบั ยาในกล่มุ สเตยี รอยด์ สมอง (steroids) 8. การจากดั น้า 9. การดูแลเรื่องการหายใจ โดยใส่ทอ่ ชว่ ยหายใจและใช้ เครอื่ งชว่ ยหายใจ

เยือ่ หมุ้ สมองและไขสนั หลงั (meninges) สาเหตุ การรกั ษา เป็นเยอื่ บางๆ 3 ชน้ั ที่หอ่ หุม้ สมองและไขสัน แบคทีเรยี สว่ นใหญท่ ี่เข้าไปในรา่ งกาย เย่อื ห้มุ สมองอักเสบจากเช้ือแบคทเี รีย หลงั เยื่อแตล่ ะ จะสามารถท าให้เกดิ เย่อื หุ้มสมอง เป็นภาวะฉกุ เฉนิ ทางอายุรศาสตร์ซง่ึ หาก ช้ันไดแ้ ก่ เยือ่ หุม้ ช้นั ใน (pia mater) เยอ่ื หมุ้ อกั เสบได้ ทพี่ บบ่อยทส่ี ุด คือ ไมไ่ ดร้ ับการรกั ษาอยา่ งทันทว่ งทอี าจจะ ชน้ั กลาง (arachnoid) และเยอ่ื หุ้มชัน้ นอก pneumococci (Streptococcus เสยี ชวี ติ ไดภ้ ายในระยะเวลาไมก่ ีช่ ั่วโมง (dura mater) การ pneumonia) meningococci หรือภายในไมก่ ีว่ นั ตามปกตจิ ะให้ อกั เสบของเย่ือหมุ้ สมองเรียกโรคเยื่อหมุ้ สมอง (Neisseria meningitis) และ ยาปฏิชวี นิ ะตามเช้ือทเี่ ป็นสาเหตุ ยากัน อักเสบ Miningitis Heamophilus influenza พบ ชกั และยาในกลุม่ Steroid อาจใหไ้ ด้ ตามอาการ พยาธสิ ภาพ รองลงมาตามล าดับ โดยตามปกติเรา จะพบแบคทเี รยี เหลา่ นใ้ี นการตดิ เชือ้ ที่ การประเมินสภาพ ในระยะแรกของการติดเช้อื เย่อื หุ้มสมองอาจมี nasopharynx 1.การซกั ประวัติ ประวัติการตดิ เชอ้ื ใน การเปล่ียนแปลงทางโครงสรา้ งเลก็ น้อย เสน้ ทางเดินหายใจสว่ นบน เลือดทีต่ ิดอยู่กบั เยือ่ หุ้มสมองจะบวมและขยาย โรคเยื่อหุ้มสมองอกั เสบ (meningitis) 2.การตรวจรา่ งกาย มไี ข้สูง แตใ่ นระยะ ออก ต่อมาจะเกิด exudates โดยเม็ดเลือดขาว รนุ แรง จะมอี าการแสดงถงึ ภาวะความ ชนิด neutrophil จะเขา้ มาบริเวณฐานสมอง อาการแสดง ดนั ในกะโหลกศีรษะสงู ทางน้าไขสันหลงั ในปรมิ าณมาก ในระยะตอ่ มา 3.การตรวจพเิ ศษ คือ การตรวจเลอื ด จะมี lymphocyte plasma cell และ 1. คอแข็ง มีการระคายเคอื งต่อเย่อื หุ้มสมอง คอ และการเจาะหลงั เพือ่ ตรวจน้าไขสนั fibrinogen เพ่มิ ขนึ้ มากดว้ ยรวมทัง้ เยอื่ ห้มุ ชั้น และหลังจะแขง็ ตงึ มาก หลงั arachnoid และ pia mater มกี ารหนาตวั ขึ้น 2. Brudzinski’s sign : positive เป็นการตรวจ มเี ลือดคง่ั ในหลอดเลอื ดแดงท่มี าเลีย้ ง โดยจับคอผู้ป่วยก้มลงในท่านอนแลว้ ผู้ป่วยมกี ารงอ ลักษณะนาไขสันหลงั ท่ผี ิดปกติ subarachnoid space ซึง่ มผี ลใหท้ างเดินน้าไข สะโพกและเข่าข้ึนโดยไม่ไดต้ ง้ั ใจ คอื ผลการตรวจ สันหลัง อดุ ตันและไหลไม่สะดวกทาให้เกดิ ภาวะ อาการแสดงบรดุ ซนิ สกีเป็นบวก มลี ักษณะขุน่ ความดนั ในกะโหลกศีรษะสูงจากนา้ ในโพรง 3. Kernig’s sign : positive เป็นตรวจโดยให้ ความดนั ของช่องน้าไขสนั หลัง >15 mmHg สมองเพม่ิ ขึ้น ผู้ป่วยนอนหงาย จับขาใหส้ ะโพกและเข่าของผู้ปว่ ย เม็ดเลือดขาว >1000 cell/mm3 งอ90 องศา แล้วเหยียดขาออก การที่ผู้ป่วยมี น้าตาล <40 mg% หรือนอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 40 ข้อวนิ จิ ฉยั ทางการพยาบาล อาการเจบ็ ปวดเมื่อพยายามจบั ขาให้เหยียดออก ของนา้ ตาลในเลือด 1. ไขส้ ูงเนอ่ื งจากการติดเชือ้ และการควบคมุ จนเกรง็ ต้าน คอื ผลการตรวจอาการแสดงเคอร์นิ LDH เพ่ิมข้นึ (ถา้ เชื้อชนิดอนื่ จะไมม่ กี าร ของฮยั โปทาลามัสผดิ ปกตจิ ากความดนั ใน กเปน็ บวก เปล่ียนแปลง) กะโหลกศีรษะสูง 4. กลวั แสง (photophobia) Gram stain (ยอ้ มเชื้อ) พบเชอ้ื 2.เสี่ยงต่อการขาดนา้ เนอื่ งจากการเผาผลาญ 5. มอี าการไข้ หวั ใจเตน้ เรว็ ปวดศีรษะ หนาวส่ัน Culture (เพาะเชอื้ ) พบเชอ้ื สูง คลน่ื ไสอ้ าเจียน ซึม ชกั กึง่ หมดสติ หรืออาจมรี อย 3. ได้รับความเจ็บปวดทกุ ขท์ รมานเนอ่ื งจาก ช้า การพยาบาล ตามข้อวนิ ิจฉยั ปวดศรี ษะ ผื่นแดงๆ (petechial or hemorrhagic rash) 4. เสย่ี งต่อการภาวะความดันในกะโหลก เกิดขน้ึ 1.วัดอณุ หภมู ทิ ุก 2-4 ชม. เช็ดตวั ลดไข้ทกุ วิธี ศีรษะสูงขึ้นจากสมองบวมน้า หากผู้ป่วยมีไขส้ งู 5. มีโอกาสเกดิ ภาวะแทรกซ้อน เช่น ชกั 7. ดูแลให้ยาปฏิชวี นะตรงตามแผนการรกั ษา 2. ประเมนิ และบันทกึ สญั ญาณชพี เนอ่ื งจากเน้ือสมองตาย 3. ดูแลใหไ้ ด้รบั สารน้าทางหลอดเลอื ดดาแล ได้รบั อาหารตรงตามแผนการรกั ษา 8. เตรยี มไม้กดลนิ้ และ Airway ไวใ้ ห้พรอ้ มทโ่ี ตะ๊ 4. ดูแลใหผ้ ้ปู ่วยได้รบั ประทานอาหารอยา่ เพียงพอ ขา้ งเตยี งในรายทีม่ ีอาการชกั 5. พยาบาลจะต้องจัดให้นอนในหอ้ งเงียบๆ ลดการกระตนุ้ ทางแสงเสยี ง หลีกเลี่ยงผูกมัด 9. เตรียมอุปกรณ์การให้ออกซเิ จนไว้ให้พร้อม ใน ผ้ปู ่วย 6. จดั ใหผ้ ปู้ ว่ ยนอนศีรษะสูง 15-30 องศา รายที่มีปญั หาในการหายใจหรือชัก และให้ยาระงับอาการปวดเกรง็ กลา้ มเน้อื บริเวณคอ