KJ

7แก5น่ 8เกษตร 45 ฉบบั พเิ ศษ 1 : (2560). KHOแNก่นKเAกEษNตAรG4R5. Jฉ.บ4บั5พSUิเศPษPL1. 1: :(2(2506107). ความหลากหลายทางพันธกุ รรมของยีน MC1R ในไก่พ้ืนเมอื ง ไกก่ ระดูกดำ� ไกเ่ ลก็ ฮอรน์ ขาว และ ไก่โรดไอร์แลนด์แดง Genetic diversity of gene MC1R in native chicken, black bone chicken, White Leghorn and Rhode Island Red รงั สรรค์ เจรญิ สุข1,4*, อรรถชยั เขยี วศร1ี , ทศพร อินเจรญิ 1, สนธยา น่มุ ท้วม1, อษุ ณีย์ภรณ์ สรอ้ ยเพช็ ร2์ , ณวรรณพร จริ ารัตน2์ , ปุณเรศวร์ รัตนประดิษฐ3์ , สุภาวดี แหยมคง3 และ ณรกมล เลาหร์ อดพันธ3์ Rangsun Charoensook1,4*, Attachai Kewsri1, Tossaporn Incharoen1, Sonthaya Numthuam1, Usaneeporn Soipeth2, Nawannaporn Chirarat2, Punnares Rattanapradit3, Suphawadee Yaemkong3 and Norakamol Laorodphan3 บทคดั ยอ่ : การศกึ ษาครงั้ นมี้ วี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ศกึ ษาความหลากหลายทางพนั ธกุ รรมของยนี MC1R ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั ลกั ษณะ สีของไก่พื้นเมือง ไก่กระดูกด�ำ ไก่เล็กฮอร์นขาว และไก่โรดไอร์แลนด์แดง การศึกษาท�ำโดยใช้ประชากรไก่พ้ืนเมืองจาก 4 อ�ำเภอในจงั หวดั พษิ ณุโลก ได้แก่ อ�ำเภอเมืองพิษณโุ ลก (n=150) อ�ำเภอบางกระทุ่ม (n=152) อำ� เภอนครไทย (n=158) และ อำ� เภอชาตติ ระการ (n=194) และไกส่ ายพนั ธต์ุ า่ งๆ ประกอบดว้ ย ไกเ่ หลอื งหางขาว (n = 30) ไกป่ ระดหู่ างดำ� (n = 30) ไกเ่ ลก็ ฮอร์นขาว (n = 30) ไก่โรดไอร์แลนด์แดง (n = 30) และไกก่ ระดกู ด�ำ (n=30) รวมทง้ั ส้นิ 804 ตัวอยา่ ง จากการศกึ ษา เคร่ืองหมายพนั ธุกรรมของยีน Melanocortin 1 receptor (MC1R) ที่ SNPs ตำ� แหนง่ g.240C>T ด้วยเทคนิค PCR-RFLP พบจโี นไทป์ 3 รูปแบบ คอื CC (535 bp), TT (326 และ 211 bp) และ CT (535, 326 และ 211 bp) และพบวา่ ความถ่ีของ อัลลลี C มคี า่ สงู สดุ ในไกป่ ระด่หู างด�ำ (0.783) และอลั ลลี T มคี วามถสี่ งู สุดในไกเ่ หลืองหางขาว (0.850) จากการทดสอบ สมดุล Hardy-Weinberg พบวา่ ไก่พื้นเมืองไทยส่วนใหญ่อยู่ในสมดลุ ยกเวน้ ประชากรไกใ่ นอ�ำเภอเมือง อ�ำเภอบางกระทมุ่ อ�ำเภอชาตติ ระการ และไก่ประดหู่ างด�ำ มคี วามหลากหลายทางพันธกุ รรมของยีนมีคา่ HPeriอnยcใู่ipนleช่วCง o0m.2p5o5n-0e.n4t9A9 nแaลlyะsคiา่s แHสo ดองยใู่ใหนเ้ หช่วน็ งถงึ0ค.1ว0า0ม-ส0มั.5พ3ัน3ธแ์ทลาะงจพานั กธกกุ ารรรวมเิ ขคอรางะปหระ์คชวาากมรสไัมกพ่พนัน้ื ธเม์ทอื างงแพลันะธไกุ กรพ่ รมันดธ์ตุ้วย่างวๆิธี ในจงั หวัดพิษณุโลก ค�ำส�ำคญั : ไก่พืน้ เมืองท้องถนิ่ , การสร้างเมด็ ส,ี ความหลากหลายทางพนั ธกุ รรม, พิษณโุ ลก, ยนี MC1R 1 ภาควชิ าวทิ ยาศาสตรก์ ารเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม มหาวทิ ยาลยั นเรศวร พษิ ณโุ ลก 65000 Faculty of Agriculture Natural Resources and Environment, Naresuan University, Phitsanulok 65000 2 คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยกี ารเกษตร มหาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา พษิ ณุโลก 65000 Faculty of Science and Agricultural Technology, Rajamangala University of Technology Lanna, Phitsanulok 65000 3 คณะเทคโนโลยีการเกษตรและอาหาร มหาวิทยาลยั ราชภฏั พิบลู สงคราม พิษณุโลก 65000 Faculty of Agricultural Technology, Pibulsongkram Rajabhat University, Phitsanulok 65000 4 สถานวิจยั เพือ่ ความเปน็ เลิศทางวิชาการด้านเทคโนโลยชี ีวภาพเกษตร มหาวิทยาลัยนเรศวร พษิ ณโุ ลก 65000 Center for Agricultural Biotechnology, Naresuan University, Phitsanulok 65000 * Corresponding author: [email protected]

KHON KAEN AGR. J. 45 SUPPL. 1 : (2017). 759 ABSTRACT: The objective of this study was to analyze Polymorphism of MC1R gene which correlated with pigmen- tation of local indigenous chicken Black bone chicken White Leghorn and Rhode Island Red. The local indigenous chicken population were collected from four districts in Phitsanulok provinces. They are Mueang Phitsanulok district (n=150) Bang Kratum district (n=152) Nakhon Thai district (n=158) and Chat Trakan district (n=194) Also collected were 5 different chicken breeds include Leung Hangkhoa (n = 30), Pradu Hangdam (n = 30), White Leghorn (n = 30), Rhode Island Red (n = 30) and Black bone chicken (n = 30). SNP at g.240C>T position could be detected by PCR-RFLP technique. The genotypes of MC1R gene were classified into 3 patterns, CC (535 bp), TT (326 and 211 bp) and CT (535, 326 and 211 bp). We found that allele frequency of C is highest in Pradu Hangdam chicken (0.783) and allele frequency of T is highest in Leung Hangkhoa chicken (0.850). The Hardy-Weinberg equilibrium (HWE) test found that most local indigenous chicken population followed HWE, except chicken population from Mueang Phitsanulok district Bang Kratum district Chat Trakan district and Phadu Hang Dam chicken. Expected heterozy- gosity (He) length from 0.255 to 0.499 and Observed heterozygosity (Ho) length between 0.100 to 0.533 and genetic relationship analysis by using principal component analysis (PCoA) showed the genetic relationship between native chicken population and other breed Keywords: local indigenous chicken, MC1R gene, Phitsanulok, pigmentation, polymorphism บทนำ� ความหลากหลายทางชีวภาพของไก่ วิถีชีวิตของคน ไก่พื้นเมืองมีต้นก�ำเนิดมาจากไก่ป่าในแถวทวีป รวมไปถึงภูมปิ ญั ญาท้องถิ่น เอเชยี โดยเฉพาะในแถบประเทศเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี ง สายพันธุ์ไก่พื้นเมืองไทยจ�ำแนกตามลักษณะสี ใต้ เช่น ไทย มาเลเซยี และจนี ตอนใต้ ซ่ึงมนษุ ยไ์ ดน้ ำ� เปน็ หลกั เชน่ เหลอื ง ดำ� แดง และขาว หากเราสามารถ มาเป็นสัตว์เล้ียงเป็นระยะเวลายาวนาน หลังจากท่ี พฒั นาเครอ่ื งหมายทางพนั ธกุ รรมทส่ี มั พนั ธก์ บั ลกั ษณะ มนษุ ยน์ ำ� ไกม่ าเลย้ี ง ไกแ่ ละมนษุ ยด์ ำ� รงชวี ติ แบบพง่ึ พา สขี องไกไ่ ดก้ จ็ ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ การอนรุ กั ษแ์ ละยนื ยนั อาศัยซึ่งกันและกัน (เกรียงไกร, 2543) ในปัจจุบัน สายพนั ธไ์ุ กพ่ น้ื เมอื งไทย จากการศกึ ษาพบวา่ ยนี mel- เกษตรกรไทยนิยมเล้ียงไก่พ้ืนเมืองมากเนื่องจากเป็น anocortin 1 receptor (MC1R) เป็นยีนที่มีบทบาท ไกท่ เี่ ลยี้ งงา่ ยและสามารถนำ� มาเปน็ อาหารเพอ่ื บรโิ ภค สำ� คญั ในการควบคมุ กระบวนการสรา้ งเมด็ สี eumela- ในครัวเรือนรวมไปถึงยังสามารถเล้ียงไว้เพื่อการ nin (สีด�ำ / สีนำ้� ตาล) และ pheomelanin (สแี ดง / สี ประกวดสายพันธุ์และเกมส์กีฬา โดยในจังหวัด เหลือง) ในสัตว์ (Robbins et al., 1993; Jackson, พษิ ณโุ ลกและจงั หวดั รอบขา้ งถอื วา่ เปน็ แหลง่ กำ� เนดิ ไก่ 1997) สว่ นในไกพ่ บวา่ มคี วามสมั พนั ธก์ บั ลกั ษณะสขี น พน้ื เมอื งหลายสายพนั ธ์ุ ไดแ้ ก่ สายพนั ธเ์ุ หลอื งหางขาว กับยีน MC1R ในไก่พ้ืนเมืองประเทศเกาหลี (Heo et ประดู่หางด�ำ เทาทอง และเขียวหางด�ำ ซ่ึงจังหวัด al., 2011) นอกจากนี้การศึกษาเก่ียวกับความหลาก พิษณุโลกนอกจากมีลักษณะทางภูมิศาสตร์ท่ีหลาก หลายทางพันธุกรรมของประชากรไก่พ้ืนเมืองไทยท่ี หลายตงั้ แตท่ ร่ี าบลมุ่ รวมไปถงึ พนื้ ทร่ี าบสงู ยงั มรี ปู แบบ เล้ียงตามสภาพแวดล้อมจริงในท้องถ่ินยังมีอยู่ไม่มาก การเล้ียงท่ีแตกต่างกัน เกษตรกรในพ้ืนท่ีราบสูงนิยม การศกึ ษาทีม่ ีสว่ นใหญ่เป็นการเก็บรวบรวมข้อมลู จาก เลย้ี งไกพ่ นื้ เมอื งแบบปลอ่ ยหากนิ เองธรรมชาตแิ ละบาง ศนู ยว์ จิ ยั และบำ� รงุ พนั ธุ์สัตว์เปน็ หลัก ครั้งมีเศษอาหารที่เหลือจากครัวเรือนก็น�ำมาให้ไก่พ้ืน งานวจิ ยั นจ้ี งึ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ศกึ ษาความหลาก เมืองบริโภคโดยปล่อยให้ไก่ผสมพันธ์กันเองตาม ทางพันธุกรรมของยีน MC1R ในไก่พื้นเมือง ไก่ ธรรมชาติและมีพิธีกรรมการน�ำไก่ด�ำมาไหว้สิ่ง กระดูกด�ำ ไก่เล็กฮอร์นขาว และไก่โรดไอร์แลนด์แดง ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งแตกต่างจากพื้นท่ีราบลุ่มเกษตรกรส่วน องคค์ วามรทู้ ไี่ ดจ้ ากการศกึ ษาในครง้ั นจี้ ะเปน็ ประโยชน์ ใหญน่ ยิ มเลยี้ งไกพ่ น้ื เมอื งในรปู แบบซมุ้ ไกพ่ นื้ เมอื งเพอ่ื ต่อการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทาง ไวเ้ ปน็ การประกวดสายพนั ธไ์ุ กพ่ นื้ เมอื งและเกมสก์ ฬี า พันธุกรรมของยีน MC1R กับลักษณะสีในไก่พ้ืนเมือง มากกว่าในเขตพ้ืนท่ีราบสูง ส่ิงเหล่าน้ีส่งผลให้เกิด ไทยเพอื่ การอนรุ กั ษแ์ ละใชป้ ระโยชนต์ อ่ ไป

760 แก่นเกษตร 45 ฉบับพเิ ศษ 1 : (2560). วิธีการศกึ ษา ทำ� การเจอื จางสารละลายดเี อน็ เอใหไ้ ดค้ วามเขม้ ขน้ อยู่ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาและการสกัด ที่ 50 นาโนกรมั /ไมโครลติ ร สำ� หรบั การทำ� PCR-RFLP ดีเอน็ เอ การตรวจสอบหาจดุ กลายพนั ธ์ุของยนี MC1R การศกึ ษาทำ� โดยการออกพน้ื ทเ่ี กบ็ ขอ้ มลู ลกั ษณะ สืบค้นข้อมูลยีนที่สัมพันธ์กับกระบวนการสร้าง ภายนอกและตัวอย่างเลือดจากประชากรไก่พ้ืนเมือง ทอ้ งถน่ิ 4 อำ� เภอในจงั หวดั พษิ ณโุ ลก ไดแ้ ก่ อำ� เภอเมอื ง เม็ดสีในไก่จากฐานข้อมูล GenBank โดยเลือกยีน พษิ ณโุ ลก (ตำ� บลบา้ นกรา่ ง ตำ� บลจอมทอง ตำ� บลหวั รอ MC1R (Accession no. AB710327) เปน็ ยนี เปา้ หมาย ตำ� บลดอนทอง และตำ� บลวดั พรกิ (PLK; n=150)) และ และท�ำการออกแบบไพรเมอร์จากข้อมูลสายล�ำดับ อำ� เภอบางกระทมุ่ (ตำ� บลไผล่ อ้ ม ตำ� บลสนามคลี และ ดเี อน็ เอ จากนน้ั ทำ� ปฏกิ ริ ยิ าพซี อี าร์ เพอ่ื นำ� มาตรวจหา ตำ� บลเนนิ กมุ่ (BKT; n=152)) สองอำ� เภอนเี้ ปน็ ตวั แทน น�ำข้อมูลสายล�ำดับดีเอ็นเอของไก่แต่ละสายพันธุ์ท่ีได้ ของลักษณะภูมิประเทศแบบที่ราบลุ่ม และอ�ำเภอ มาท�ำการเปรียบเทียบด้วยวิธี multiple sequence นครไทย (ตำ� บลนครไทย ตำ� บลบา้ นแยง ตำ� บลเนนิ เพม่ิ alignment ดว้ ยโปรแกรม ClustalW เพื่อหาจดุ กลาย และ ต�ำบลน้�ำกุ่ม (NKT; n=158)) กับอ�ำเภอ พันธุ์และพัฒนาเป็นเคร่ืองหมายพันธุกรรมอย่างง่าย ชาตติ ระการ (ตำ� บลบา้ นดง ตำ� บลสวนเมย่ี ง และตำ� บล ตามวิธขี อง รังสรรค์ และคณะ (2559) บ่อภาค (CTK; n=194)) เป็นตัวแทนของลักษณะ ภูมิประเทศแบบที่ราบสูงและภูเขา นอกจากนี้ยังสุ่ม การตรวจสอบจีโนไทปด์ ว้ ยเทคนิค PCR-RFLP เก็บตัวอย่างเลือดไก่เหลืองหางขาวสายพันธุ์ไก่ชน ตรวจสอบความหลากหลายของยีน MC1R ใน นเรศวร พระเจา้ หา้ พระองค์ (LHK; n=30) ไกป่ ระดหู่ าง ประชากรไก่กลุ่มต่างๆ ทั้งหมดจ�ำนวน 804 ตัว ด้วย ดำ� (PHD; n=30) และไกก่ ระดกู ดำ� (BBC; n=30) จาก เทคนิค Polymerase Chain Reaction-Restriction ฟาร์มเกษตรกรรายย่อยในจังหวัดพิษณุโลก และสุ่ม Fragment Length Polymorphism (PCR-RFLP) ตาม เกบ็ ตวั อยา่ งเลอื ด ไกเ่ ลก็ ฮอรน์ ขาว (WLH; n=30) และ วิธีของ รังสรรค์ และคณะ (2559) โดยใช้ ไพรเมอร์ ไกโ่ รดไอร์แลนดแ์ ดง (RIR; n=30) จากฟาร์มวิจัยและ M2-F33 5’-TCC CCT CTG CCT CGT GA -3’ และ ฝึกทักษะทางการเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ M2-R568 5’- GAA GGA GAG GGA GGA CAC -3’ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัย ร่วมกับเอ็นไซม์ตัดจ�ำเพาะ BsrDI (Bio Lap) ใน นเรศวร รวมตัวอย่างไก่ที่ใช้ในการศึกษาท้ังหมด 804 ปริมาตร 0.5 ไมโครลิตร ต่อปฏกิ ิรยิ า ซึ่งประกอบดว้ ย ตัวอยา่ ง 10X NE Buffer ปรมิ าตร 2.5 ไมโครลติ ร PCR product ปริมาตร 10 ไมโครลิตร และปรบั ปรมิ าตรใหค้ รบ 25 ทำ� การเกบ็ ตวั อยา่ งเลอื ดไกโ่ ดยใชเ้ ขม็ ฉดี ยาขนาด ไมโครลติ รดว้ ย อdยdา่Hง2นOอ้ จยาปกรนะนั้มนาณำ� ไป30บม่นทาทอี่ ณุี แลหะภตมู ริ 5วจ0 3 มลิ ลลิ ิตร เจาะเลือดจากเส้นเลือดดำ� ใตป้ กี ตวั ละ 1 องศาเซลเซยี ส - 3 มลิ ลลิ ติ ร ใสใ่ นหลอดเกบ็ ตวั อยา่ งขนาด 5 มลิ ลลิ ติ ร สอบจโี นไทป์ที่ได้ดว้ ย 3% agarose gel electropho- ที่มี 0.5 M Ethylene-diamine-tetraacetic acid resis จากน้ันบันทึกภาพแถบดีเอ็นเอภายใต้แสง UV (EDTA) เคลือบผิวอยู่ จากน้ันน�ำมาสกัดดีเอ็นเอด้วย ด้วยเครื่อง Gel Documentation (Vilber Lourmat) วธิ กี ารตกตะกอนดว้ ยเกลอื ทมี่ คี วามเขม้ ขน้ สงู (salting เพอ่ื ตรวจสอบจำ� แนกจโี นไทปข์ องไกแ่ ตล่ ะตวั และนำ� out) โดยดดั แปลงจากวธิ กี ารของ รงั สรรค์ (2549) ตรวจ ไปวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุศาสตร์ประชากรในล�ำดับ สอบความเขม้ ขน้ ของดเี อน็ เอดว้ ยเครอื่ ง Colibri Micro- ตอ่ ไป volume Spectrometer (Nanodrop®, USA) จากน้ัน

KHON KAEN AGR. J. 45 SUPPL. 1 : (2017). 761 การวเิ คราะหข์ ้อมลู ทางพนั ธุศาสตรป์ ระชากร g.547G>A, g.569T>A/C, g.598A>G, g.807A>G นำ� รปู แบบจโี นไทปข์ องไกแ่ ตล่ ะตวั ทตี่ รวจสอบได้ และ g.808C>T ตามล�ำดับ โดยจากการศึกษาของ รังสรรค์ และคณะ (2559) พบว่า SNPs ที่ต�ำแหน่ง มาวเิ คราะหค์ า่ ความถจ่ี โี นไทป์ (genotype frequency) g.240C>T ทม่ี ีการเปลยี่ นแปลงของกรดอะมิโน ซสี เท และความถ่ีอัลลีล (allele frequency) จากสมการ: อีน (Cys) ไปเป็น ทรีโอนีน (Thr) ซ่ึงสามารถท�ำการ ความถ่ีจีโนไทป์ = จ�ำนวนสัตว์ท่ีมีจีโนไทป์ท่ีก�ำหนด/ ตรวจสอบไดโ้ ดยการตดั ดว้ ยเอนไซมต์ ดั จำ� เพาะ BsrDI จ�ำนวนสัตว์ทง้ั หมด, ความถ่ีอลั ลีล = D + (1/2)H, เมอ่ื และได้พัฒนาเป็นเครื่องหมายพันธุกรรม PCR-RFLP D = ความถี่จีโนไทป์แบบโฮโมไซโกต, H = ความถี่ โดยใช้ร่วมกับไพรเมอร์ที่ได้รับการออกแบบที่มีขนาด จโี นไทป์แบบเฮตเทอโรไซโกต จากนน้ั วเิ คราะหค์ ่าเฮต ของ PCR product เทา่ กบั 535 bp พบ 2 อัลลีล คือ เทอโรไซโกตทค่ี าดหมาย (Expected Heterozygosity; อลั ลลี C กบั อลั ลลี T และจำ� แนกจโี นไทปไ์ ด้ 3 รปู แบบ He) และค่าเฮตเทอโรไซโกตท่ีตรวจพบ (Observed คือ จีโนไทป์ CC (ขนาด 535 bp), จีโนไทป์ TT Heterozygosity; Ho) เพ่ือประเมินความหลากหลาย (ขนาด326 และ 211) และ จีโนไทป์ CT (ขนาด 535, ทางพันธกุ รรม และทดสอบสมดุลของยีนในประชากร 326 และ 211 bp) ตามล�ำดับ (Hardy-Weinberg equilibrium) ดว้ ย Chi-square test (Falconer and Mackey, 1996) และวเิ คราะห์ความ จากการวิเคราะห์ค่าความถ่ียีนและพารามิเตอร์ สัมพันธ์ทางพันธุกรรมของประชากรไก่ในจังหวัด ทางพันธุศาสตร์ประชากรของยีน MC1R ที่ SNPs พิษณุโลกด้วยวิธี Principle component analysis ต�ำแหน่ง g.240C>T (Table 1) พบวา่ ซึ่งเมอ่ื พจิ ารณา (PCoA) โดยใช้โปรแกรม GenAlEx Version 6.5 กลุ่มประชากรไก่พ้ืนเมืองท้องถ่ินในจังหวัดพิษณุโลก (Peakall and Smouse, 2012) พบวา่ ไกใ่ นอำ� เภอเมอื งพษิ ณโุ ลกมคี วามถขี่ องอลั ลลี T มากกว่าอัลลีล C แต่ไก่ในอ�ำเภอบางกระทุ่ม อ�ำเภอ ผลการศกึ ษาและวิจารณ์ นครไทย และอ�ำเภอชาติตระการ มีความถ่ีของอัลลีล จากการศึกษาเปรียบเทียบล�ำดับดีเอ็นเอของยีน C มากกวา่ T จากการศึกษาในครั้งนแ้ี สดงให้เหน็ วา่ ท่ี MC1R ในไกพ่ นื้ เมอื งไทยและไกส่ ายพนั ธต์ุ า่ งๆ พบจดุ SNPs ตำ� แหน่ง g.240C>T ของยนี MC1R ไก่ LHK มี กลายพันธ์ุ (SNPs) 8 ตำ� แหนง่ โดยมีต�ำแหนง่ อา้ งอิง ความสัมพันธ์กับจีโนไทป์ TT และไก่ PHD มีความ ตาม Gallus gallus MC1R gene (Accession no. สมั พนั ธก์ บั จโี นไทป์ CC ตามลำ� ดบั อยา่ งไรกต็ ามในไก่ AB710327) ดงั นี้ g.240C>T, g.383T>C, g.445G>A, WLH และไก่ RIR พบเพียงจีโนไทป์ CC ซงึ่ สอดคล้อง กบั การศกึ ษาของ Hoque et al. (2013)

762 แก่นเกษตร 45 ฉบบั พิเศษ 1 : (2560). Table 1 Genotype and allele frequency of MC1R gene in local indigenous chicken population Pop. Genotype frequency Allele frequency Heterozygosity CC (birds) CT (birds) TT (birds) C T 0.H26o 7 0.H49e 9 PLK 0.340 (51) 0.280 (42) 0.380(57) 0.480 0.520 32.547*** BKT 0.447 (68) 0.455 (69) 0.098 (15) 0.563 0.437 4.937* 0.405 0.492 NKT 0.361 (57) 0.405 (64) 0.234 (37) 0.674 0.326 0.171 0.454 0.439 CTK 0.448 (87) 0.361 (70) 0.191 (37) 0.631 0.369 10.791** 0.356 0.465 pooled 0.402 (263) 0.375 (245) 0.223 (146) 0.589 0.411 ND ND ND LHK 0.033 (1) 0.234 (7) 0.733 (22) 0.150 0.850 0.217 0.233 0.255 PHD 0.733 (22) 0.100 (3) 0.167 (5) 0.783 0.217 14.928*** 0.100 0.339 BBC 0.100 (3) 0.533 (16) 0.367 (11) 0.367 0.660 0.660 0.533 0.464 WLH 1.0 (30) 0 0 1.0 0 ND ND ND RIR 1.0 (30) 0 0 1.0 0 ND ND ND Mean 0.434 (349) 0.337 (271) 0.229 (184) 0.605 0.395 ND ND ND Note: Pop. = Population, PLK = Mueang Phitsanulok district, BKT = Bang Kratum district, NKT = Nakhon Thai district, CTK = Chat Trakan district, LHK = Leung Hangkhoa, PHD = Pradu Hangdam, BBC = Black bone chicken, WLH = White Leghorn, RIR = Rhode Island Red. ND = No Data. x2 (Chi-square) with 1 degree of free- dom, the area of critical value of 3.841, the α area is 0.05, * P < 0.05; ** P < 0.01;*** P < 0.001 Ho = Observed Heterozygosity, He = Expected Heterozygosity การทดสอบสมดลุ ความถข่ี องยนี MC1R ที่ SNPs and Mackey, 1996) สง่ ผลทำ� ใหเ้ กดิ ความหลากหลาย ต�ำแหน่ง g.240C>T ตามกฎของ Hardy-Weinberg ทางพนั ธกุ รรมตำ่� ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั ผลของคา่ เฮตเทอโร ด้วย Chi-square test พบว่ากลุ่มประชากรที่น�ำมา RไโกซIตโRกทตไต่ี ทมรี่คว่มจาีคพดวหบาม(มHาหยo)ลอ(าHยกeา่ )หงลทมี่ามากยีคข่าแสอลูงงะกยใวนีน่าไคกM่า่ WเCฮL1ตHRเทแอจลโึงะรไไไมกซ่่ ท�ำการศึกษาส่วนมากอยู่ในสภาวะสมดุล ยกเว้นใน สามารถทดสอบสมดุล Hardy-Weinberg และ กลมุ่ ประชากรไกข่ องอำ� เภอเมอื งพษิ ณโุ ลก (P<0.001) วแิเลคะรไากะ่ RหI์คRา่ ไHกฝ่e งูแนลไี้ ะดม้Hกี oาไรดน้ ำอ� เาขจา้ เฝนงู อ่ื ปง-ู่มยาา่ จพานั กธไจ์ุ กา่ กWตLา่ Hง อ�ำเภอบางกระทุ่ม (P<0.05) อ�ำเภอชาติตระการ ประเทศ และเพาะพันธุ์จากฝูงประชากรขนาดเล็กมา (P<0.01) และไก่ PHD (P<0.001) ซ่ึงสอดคล้องกับ จนปัจจุบันเป็นชั่วรนุ่ ท่ี 4 (รงั สรรค์ และธติ มิ า, 2559) การศึกษาของ รังสรรค์ และคณะ (2559) เน่ืองจาก จากการจัดกลุ่มความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมโดย เกษตรกรผู้เล้ียงไก่พ้ืนเมืองในเขตพ้ืนท่ีราบลุ่มและ พิจารณาจากจุดกลายพันธุ์ของยีน MC1R ระหว่าง พน้ื ทรี่ าบสงู มรี ปู แบบการเลยี้ งทแ่ี ตกตา่ งกนั โดยในเขต ประชากรไกพ่ นื้ เมอื งกับไกส่ ายพันธ์ุต่างๆ พบว่าไกพ่ ้นื พื้นที่ราบสูงนิยมเลี้ยงไก่แบบปล่อยหากินตาม เมืองในจังหวัดพิษณุโลกจากแต่ละอ�ำเภอมีลักษณะ ธรรมชาติอาจท�ำให้ไก่เกิดการผสมพันธุ์กันเองแต่ใน พนั ธกุ รรมท่ีแตกตา่ งกนั (Figure 1) พื้นท่ีราบลุ่มนิยมแบบซุ้มเพ่ือการประกวดหรือเกมส์ กฬี ามากกวา่ ทำ� ใหม้ กี ารคดั เลอื กพนั ธกุ รรมของผเู้ ลยี้ ง นอกจากนี้อาจเป็นผลมาจากกลุ่มประชากรที่มีขนาด เล็กท�ำให้เกิดการผสมพันธุ์แบบเลือดชิด (Falcorner

KHON KAEN AGR. J. 45 SUPPL. 1 : (2017). 763 Principal Coordinates (PCoA) Coord. 2 BKT WLH BBC NKT CTK RIR LHK PLK PHD Coord. 1 cFdpFNhiisgoiaigtcupkurkuhirrceeloeatnnt1(i1onTpn h=PoPao1rprifii5nnudP2ccilhsai)ipitp,ttrsliieNlcoaetnnKcc(unTooloo=mfm=k1Pp5ppoNh8rnoio)ate,nsvknCiaenhtKncnoaeTutnn.al=oaPTnlkyLhCasKaplhiysira=sodt(ivMPsiTsiCrnu(tarPoeckiAacCaen)nt.og(PddAnPiiL=a)shKgtd1ritrisc5ia=aatm8gn(M)unr,ik=aluClou1mekKs9at4Tdrinla)li,sut=getLsrdiHPCtcrKthahth(itatn=eest=daLT1gne5rtehauu0nne)kke,gaotigBcnkHeKdadrTneniiesls=gatttktirricBhoiiccaonrttnasegh((ln(nainpK==t=iro11a3innt059us)04ml,oh))Pc,,idpHaLBilsDHiKtnirnKiT=cldoti==Pgc(rneaaBL=ndleao1iuunu5ns2ndHg)gia,gcKnNhHegriKacndaTktoanuemu=gnms- k(hno=a30()n, =BB3C0)=, PBHlacDk=boPneracdhuickHeann(ng=d3a0m), W(nL=H3=0W),hBiteBLCeg=hoBrnla, cRkIRb=oRnheocdehiIcslkaennd R(ne=d3(n0=)3, 0W) LH = White Leghorn, RIR = Rhode Island Red (n=30) สรุป การศึกษาครั้งนสี้แสรดปุ งใหเห็นถึงความหลากหลายและนคาวพามิษสณัมุโพลันกธทโดางยพไันดธ้รุกับรกรามรขสอนงยับีนสนุนMจCา1กRโครงในกกาลรสุม่ง ประชากรไกพ้ืนเมืองทองถ่นิ ในจงั หวัดพษิ ณุโลก โดยจดุ กลายพนั เธสุทร่ีิมgก.2า4ร0วCิจ>ัยTใสนาอมุดามรถศใึกชษเปานแเปลนะเพครัฒ่ืองนหามมาหยาพวันิทธยุกรารลมัย แปจ ไอทุลดรดยระะกพัาผชคกลงยลาวงาาากกาากรยามยรศรรไพดสคกึศกววมัันษึก่พยาพษธามเื้นทนัุค์าทหเคทธมรลี่ นทง์ั้่ีไาืgอดนิคากง.นแี้งห2ทPพ้ีจสล4้อCะนัาด0งRเยธปงถC-ทกุใRนิ่น>หารFขใงรเ้TLอนชหมPมีวจน็ขสภูลังอถาาทหใงงึพมหี่สยวคขอําาัดนีวอคยรพาMงัูญใถมไิษนกCใหตอณพช1อลุดื้น้Rเุโกามปลเากมใทก็รนนหือัศอกเงลนโนปไลดาียทุร็มนุ่ยยักขยษอองยแกาลรงะอRว(มยรใิุจปง่ั2ดชหยั5ปศยมสั นื 5ุสรแโศตะ9คัตหึอโกAวรยไ่งทงษ0ปชกี่ไช2นใาดาน0าปรจจอ)ตําาRีนงแิแกา2บนภลกค5ปกะาาต5สรบรย8ตาะาAใรยงม0วตพสจ2า้ันส่วส0ณธ�นำอ)ุขจบนขอา2อสักงกขา5ไงยกปอ5าพพบีง9นบื้ันนคคเธป(ณุ มุไรณรืกอเหะจงพะัมสไา้ ้ืนกทาหโเยรณคมนไรือรา้วมงทง2จไกก5จี่ทา5าาายกก8รร ขเคอ้ รมื่อลู งทหสี่ มำ� าคยญั พตันอ่ธกุการรรอมนไดรุ กั ้ ษผลแ์ กลาะรใชศป้ึกรษะาโทยชี่ไดน้น์ จ้ีจาะกเกปคา็นาํ รขอบคกถุณร่ินมทปใ่ี หศสุ้คตัวาวมแ์ ลชว่ะยเจเา้หหลนอื า้ใทนจ่ีกาากรออองคกก์พร้นื ปทก่ี ครองสว่ นทอ้ ง เปทไตทมทเขแจรศรทอลาหคยพัวสุคกงะาอนจยตัผโอบวยนาิสคูเวงิทาล่ากโคท์องยล้ียงรกสPไ่ีบางยยคโรดวลใCคีรปส่งัวนนจ้ัยรายRกาาจจำ�งวชนืมคากยแัง-ิจมRหรกตหาันยพงอปรวFอ่ลแกคังนวดังหLไาสสลิจบพธปกงPวัายลคุปิษ์ชไในหยนา�ำกนารณทใลพนี้เะตขป่อหพอาโุนมนัิอนลนงภย้ื้อนาาธถกคบาาทณพยขเ์ุิ่น”วยคมคาิูอษ่ใทารใตง2ือุณงนตะมณ่ีใช5ไหหงสรอ5วกีุโวคไวําุล8ดภพ่มทาวนกมางนื้ามักย(พมมรทโเืองอมดหหชขาทัศยอืยัวาสนอานยว่งไโาคงงคดิทไเียกไงณหทรกรยาง์ขลงับะยาพ่ร่ากออืกวลกไน้ืยาใิจวงรัยานรเรด้ัยกนรมจกมRดส้รวเาอืากร2านมกยรงศา5นับอวร5อสอร“8คกรุดนAววพมุน0มรเานื้ก2ศงัจมกรสท0ึกาับหียร)ี่กษงมรลกพวโไคาขาหรคกา้ืนป์อกพเารรรจเงขวหวงมงรโบิจษอิทกชลือญิ ยัปบ์ปยาางสส,:รยรครารุกขุะะสลอยิทุณรมกแงดจัยางุ าเาเลนัีตเรงจสรทณาชะทแา,รพชเีวรลวธหิมอฯภา2ภัชติะนกท.5กัฏราปมิ าาพ5อพพาัสจทร9งงจขิบเ.าวี่จษพุบ(อ2ิจรูลาร์ช็5ังนวักหยอสรไ4ฒั.กัใสงคกา้3นคสรนโงพง.คม�ำ.รอไกอ้ืนา2นกรปุดลู ิงเง5มพ่ักศ,มมก5งนื้กุสือแศ9าาเิตัตลง.มรึนกตไคะวอืกษทิวแวงRอมายาแลงง2แหมแสละท5ลหลา์วเะุน5จเิวะละไชส9ากิทพวาษAนหล่กิถยัฒฐับ0กูนหีชา2สผแลลนาีว0นสทิลาตัยา)ุมนยะ่ี ของยีน STAT5B ของประชากรไกพ่ ้ืนเมอื งท้องถิน่ ในเขต ว“คเิถกวีรชาียีวโมงคิตไหรกขลงรอกาโกางชรหผปวูรล้เจิะลายัก้ียยานทงรเี้ ,าใปงนวน็ ชัชจควีรังพวภหางามษวพัรดขวว่ ัพฒอมงิษนมไกกอืณูลพ่ทุ,โานื้ ลกงเิกตมกต”าอื ิรงวรวไงะทจิสหยัยวเิเดแวชอา้่ลาษกนะงฐสาแรลอะาวรงังรสอพรงิงรภทแษคลาา์ สงคะเจชุรกเหวีริยาิญภนจราเือันสพพตทุข่ิมใอ.รนปนา2สรทล5ตัิม่าอ4วาง9ง.์ณ...ปแดญั2กกีเ5าอหน่ 4ร็นาเเ3กปพเ.อษรเิ ศไเียตพกษบร่ือพ.วเศทื้นท4ิ ึกีย4ยเมษ(บาฉือศาวบคงาิธบัแสีกวพลตาามรระิเศมสไหษกกหลัลดาา1บูดกก):ณัีเผหอ1สลฑ็น-ม6าเติ ยอ.. มหาวทิ ยาพลื้นยั เนมอืเรงศ: วอรดรตี ว่ แมลกะบัปมจ จหุบานั ว.ทิ สยาํ านลกั ยั งารนาชกภองฏั ทพุนบิสลนู บั สนนุ การวคิจณยั ะ, เกกรษุงตเทรพศาฯส. ตร.์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม.่ สงคราม และ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้าน

764 แกน่ เกษตร 45 ฉบบั พเิ ศษ 1 : (2560). รังสรรค์ เจริญสุข, อรรถชัย เขียวศรี, สนธยา นุ่มท้วม, ทศพร Kijas, J. M. H., R. Wales, A. Tornsten, P. Chardon, M. อินเจริญ, ณวรรณพร จิรารัตน์, อุษณีย์ภรณ์ สร้อยเพ็ Moller, and L. Andersson. 1998. Melanocortin re- ชร์, ปุณเรศวร์ รัตนประดิษฐ์, สุภาวดี แหยมคง และ ceptor 1 (MC1R) mutations and coat color in pigs. ณรกมล เลาห์รอดพันธ์. 2559. ความหลากหลายของ Genetics. 150: 1177-1185. ยนี Melanocortin 1 receptor (MC1R) ของไกพ่ ืน้ เมอื ง ท้องถ่ินในจังหวัดพิษณุโลก. แก่นเกษตร. 44(ฉบับพิเศษ Peakall, R., and P. E. Smouse. 2012. GenAlEx 6.5: Genetic 2):380-388. analysis in Excel. Population genetic software for teaching and research–an update. Bioinformatics. Falcorner, D. S., and T. F. C. Mackey. 1996. Introduction 28: 2537-2539. to quantitative genetics. Fourth edition. Longman. Oxford. Robbins, L. S., J. H. Nadeau, K. R. Johnson, M. A. Kelly, L. Roselli-Rehfuss, E. Baack, K. G. Mountjoy, and Hoque, M.R. S. Jin, K.N. Heo, B.S. Kang, C. Jo, and J.H. R.D. Cone. 1993. Pigmentation phenotypes of variant Lee. 2013. Invertigation of MC1R SNPs and their extension locus alleles results from point mutations relationships with plumage color in Korean native that alter MSH receptor function. Cell. 72: 827-834. chicken. J. Anim. Sci. 26: 625-629. Vage, D. I., D. Lu, H. Klungland, S. Lien, S. Adalsteinsson, Jackson, I. J. 1997. Homologous pigmentation mutations and R. D. Cone. 1997. A nonepistatic interaction of in human, mouse and other model organisms. Hum. agouti and extension in the fox, Vulpes vulpes. Nat. Mol. Genet. 6: 1613-1624. Genet. 15: 311-315.