KJ2

แ6ก8น่ 4เกษตร 45 ฉบับพิเศษ 1 : (2560). KHOแNกน่ KเAกEษNตAรG4R5. Jฉ.บ4บั5พSUิเศPษPL1. 1: :(2(2506107). ความหลากหลายของไก่เหลอื งหางขาวตามลกั ษณะอดุ มทศั นีย์ ในจังหวัดพิษณโุ ลก Diversity of Thai Indigenous Leuang Hang Kao Chicken Follow Standard of Perfection in Phitsanulok Province อษุ ณีย์ภรณ์ สร้อยเพช็ ร1์ *, ณวรรณพร จริ ารัตน1์ , ณิฐมิ า เฉลมิ แสน1, สภุ าวดี แหยมคง2, ปณุ เรศวร์ รัตนประดษิ ฐ2์ , ณรกมล เลาห์รอดพนั ธ2์ , ประภาศิริ ใจผ่อง2, รงั สรรค์ เจริญสุข3, สนธยา น่มุ ทว้ ม3, ทศพร อนิ เจรญิ 3, นพณัฐพิทักษ์ สงิ คำ� 1 และ เอกชยั ย่อยสกลุ 1 Usaneeporn Soipeth1*, Nawannaporn Chirarat1, Nitima Chalermsan1, Suphawadee Yeamkong2, Punnares Rattanapradit2, Norakamol Laorodphan2, Prapasiri jaipong2, Rangsun Charoensook3, Sonthaya Numthuam3, Tossaporn Incharoen3, Noppanatpitak Singkum1 and Akechai Yoysakul1 บทคดั ยอ่ : การวจิ ยั ครง้ั นมี้ วี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ศกึ ษาลกั ษณะภายนอกของไกเ่ หลอื งหางขาวตามลกั ษณะอดุ มทศั นยี ใ์ นพนื้ ที่ อำ� เภอเมืองจังหวัดพิษณุโลก โดยการส�ำรวจจากกลุ่มตัวอย่างไก่พื้นเมืองในเขตอ�ำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลกจ�ำนวน 56 ตวั เมอ่ื เปรยี บเทยี บกลมุ่ ตวั อยา่ งไกเ่ หลอื งหางขาวตามมาตรฐานของสมาคมอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นาไกพ่ นื้ เมอื งไทย 5 ลกั ษณะ ไดแ้ ก่ หน้างาม, สีงาม, รูปงาม, แขง้ งาม และกิรยิ าชน้ั เชิงงาม ในไกเ่ พศผูพ้ บรอ้ ยละ 71.43, 71.43, 57.14, 60.71 และ 78.57 ตามลำ� ดบั สว่ นในไกเ่ พศเมยี พบรอ้ ยละ 73.08, 88.46, 34.62, 76.92 และ 88.46 ตามลำ� ดบั สว่ นการจำ� แนกลกั ษณะ ทั่วไปของไกเ่ หลอื งหางขาว พบว่า ไก่เหลอื งหางขาวเพศผ้ทู ีม่ อี ายุต้งั แต่ 18-36 เดอื น มนี �้ำหนกั เฉล่ีย 3.27+0.56 กโิ ลกรมั สว่ นสงู เฉลย่ี 62.21+4.76 เซนตเิ มตร (วดั จากปลายหงอนผา่ นดวงตาตงั้ ฉากถงึ พนื้ ทย่ี นื ) ความยาวลำ� ตวั เฉลยี่ 24.03+3.14 เซนติเมตร ความกว้างล�ำตัวเฉลี่ย 31.82+4.47 เซนติเมตร ความยาวปีกเฉล่ีย 44.95+3.85 เซนติเมตร ความยาวแข้ง เฉลี่ย 13.05+1.03 เซนติเมตร และความยาวเท้าเฉล่ีย 9.19+0.77 เซนติเมตร ไก่เหลืองหางขาวเพศเมียที่มีอายุต้ังแต่ 18-36 เดอื น มนี ำ�้ หนกั เฉลย่ี 2.43+0.42 กโิ ลกรมั สว่ นสงู เฉลย่ี 51.72+4.12 เซนตเิ มตร, ความยาวลำ� ตวั เฉลย่ี 19.89+1.42 เซนตเิ มตร, ความกวา้ งลำ� ตวั เฉล่ยี 24.78+1.99 เซนตเิ มตร, ความยาวปกี เฉลยี่ 37.28+5.94 เซนติเมตร, ความยาวแขง้ เฉล่ยี 11.11+0.74 เซนตเิ มตร และความยาวเท้าเฉล่ีย 7.92+0.75 เซนตเิ มตร จากการศกึ ษาสรปุ ไดว้ ่า ไกเ่ หลืองหางขาว ในจงั หวดั พษิ ณโุ ลกมีลกั ษณะภายนอกและลกั ษณะท่วั ไปตรงตามลักษณะอดุ มทศั นียแ์ ตไ่ มค่ รบถ้วนสมบรู ณ์ เนอื่ งจากมี การผสมสายพนั ธ์ุอน่ื ๆ ซึง่ แสดงถงึ ความเปลีย่ นแปลงของสายพนั ธไ์ุ ก่พน้ื เมอื งในปจั จบุ ัน ค�ำสำ� คัญ: ไกเ่ หลอื งหางขาว, ความหลากหลาย, พษิ ณโุ ลก, อดุ มทัศนยี ์ 1 คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา พิษณโุ ลก Faculty of Science and Agricultural Technology, Rajamangala University of Technology Lanna Phitsanulok, 2 คณะเทคโนโลยีการเกษตรและอาหาร มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พบิ ลู สงคราม Faculty of Food and Agricultural Technology, Pibulsongkram Rajabhat University, 3Faculty of Agriculture 3 คณะเกษตรศาสตร์ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม มหาวทิ ยาลัยนเรศวร Natural Resources and Environment, Naresuan University, Phitsanulok 65000 * Corresponding author: [email protected]

KHON KAEN AGR. J. 45 SUPPL. 1 : (2017). 685 ABSTRACT: The objective of this research was to study the phenotype of Leuang Hang Kao Chicken in Phitsanu- lok Province as basic information of physical characteristics. The 56 samples of native chickens in the Phitsanulok were calculated. Comparison of Leuang Hang Kao Chicken with standards of the Association for Preservation and Development of Thai native chicken as 5 characteristics as head, color, size, leg and mannerism in male Leuang Hang Kao chickens had 71.43 %, 71.43 %, 57.14 %, 60.71 % and 78.57 % respectively. Female Leuang Hang Kao chickens had 73.08 %, 88.46 %, 34.62 %, 76.92 % and 88.46 % respectively. General classification of Leuang Hang Kao chickens shown that cock; 18-36 months of age was 3.27+0.56 kilogram of body weight, high 62.21+4.76 cm, body long 24.03+3.14 cm, body width 31.82+4.47 cm, wing length 44.95+3.85 cm, legs 13.05+1.03 cm and toes 9.19+0.77 cm and hen; 18-36 months of age was 2.43+0.42 kilogram of body weight, high 51.72+4.12cm, body long 19.89+1.42cm, body width 24.78+1.99 cm, wing length 37.28+5.94 cm, legs 11.11+0.74 cm and toes 7.92+0.75 cm, respectively. The study concluded that Leuang Hang Kao chicken in Phitsanulok had phenotype and general characteristics corresponded with standard of perfection but not exhaustive. Due to a combination of other breeds that represents a change of Thai indigenous chicken. Keywords: Leuang Hang Kao chicken, Diversity, Phitsanulok, Standard of perfection บทน�ำ การศึกษาความหลากหลายของลักษณะภายนอกท่ี มาตรฐานและอดุ มทศั นยี ไ์ กพ่ น้ื เมอื งไทย มคี วาม ปรากฏในสายพันธุ์ไก่พื้นเมืองไทยตามลักษณะอุดม สัมพันธ์กับภูมิปัญญาไทยมาแต่โบราณ เช่น รูปร่าง ทศั นยี ใ์ นพนื้ ทจ่ี งั หวดั พษิ ณโุ ลก (ณวรรณพร และคณะ, หน้าตา สีสัน เกล็ด กิริยา ชั้นเชิง ฯลฯ จนกลายเป็น 2559) พบว่า การส�ำรวจไก่พ้ืนเมืองในพื้นท่ีอ�ำเภอ ตำ� นาน และตำ� รา การคดั เลอื กไกห่ รอื ซอื้ ไกไ่ ปเลยี้ งขาย บางกระทุ่ม และอ�ำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลกมี หรอื ไปชนจนชนะ อันเป็นการเพม่ิ มูลค่าไกพ่ ื้นเมืองอีก ความแตกต่างกันท้ังด้านสายพันธุ์ อาหาร และการ ทางหน่ึง ซ่ึงมาตรฐานและอุดมทัศนีย์ดังกล่าว น�ำมา จดั การเลยี้ งดโู ดยเฉพาะดา้ นสายพนั ธไ์ุ กซ่ ง่ึ มมี ากกวา่ เป็นข้อก�ำหนดลักษณะประจ�ำพันธุ์ภายนอกของไก่ 10 สายพันธุ์ที่ปรากฏ สอดคล้องกับ สุภาวดี (2557) (Phenotype) เพื่อใช้เป็นแนวทางในการอนุรักษ์และ รายงานว่า พ้ืนท่ีจังหวัดพิษณุโลกมีเกษตรกรเล้ียงไก่ พัฒนาไก่พ้ืนเมืองไทย คนโบราณกล่าวไว้ว่า “ไก่ท่ี หลากหลายสายพันธุ์ คือ สายพันธุ์ประดู่หางด�ำมาก สวยงามตามต�ำรามักเป็นไก่เก่งเสมอ” ลักษณะ ทส่ี ุด และรองลงมา คือ ไก่เหลืองหางขาว ไกล่ ายหาง ภายนอกทป่ี รากฏกบั ลกั ษณะตามอดุ มทศั นยี ข์ องสาย ขาว ไกเ่ ทาหาง ขาว ไกน่ กแดงหางแดง และไกด่ า่ ง ดัง พันธุ์ไก่พื้นเมืองไทย มีความแตกต่างไปจากลักษณะ นนั้ การจำ� แนกลกั ษณะภายนอกทป่ี รากฏของไกเ่ หลอื ง ด้ังเดิม เช่น ไก่เหลืองหางขาว มีลักษณะตามอุดม หางขาวในเขตพน้ื ทจ่ี งั หวดั พษิ ณโุ ลกนนั้ ยงั จำ� เปน็ ตอ้ ง ทัศนีย์คือ หน้าหงอนบางกลางหงอนสูง สร้อยระย้า มีการส�ำรวจเพ่มิ เตมิ มากข้นึ หนา้ นกยงู และลกั ษณะพเิ ศษทน่ี วิ้ เทา้ คอื เสอื ซอ่ นเลบ็ เหนบ็ ใน ไชบาดาล เกลด็ ผลาญศตั รู และลกั ษณะทเี่ ปน็ วธิ กี ารศกึ ษา มงคลเสริมบารมี ซ่งึ จะแตกต่างจากไก่เหลอื งหางขาว การเกบ็ ตวั อยา่ งลกั ษณะภายนอกทปี่ รากฏของไก่ โดยท่วั ไปคอื มพี ระเจา้ ห้าพระองค์เปน็ หย่อมขนสีขาว พืน้ เมือง ห้าแห่งท่ี บริเวณหัวหลังหงอน หัวปีกทั้งสองข้างและ บรเิ วณข้อขาท้ังสองขา้ ง (นิสิต, 2558) แต่ลักษณะไก่ ดำ� เนนิ การลงพน้ื ทเี่ พอื่ เกบ็ ขอ้ มลู โดยสมุ่ ตวั อยา่ ง เหลืองหางขาวที่พบจะมี ลักษณะหงอนท่ีหลากหลาย ประชากรแบบจำ� เพาะเจาะจง (purposive sampling) ล�ำตัวเล็ก ฯลฯ บางพ้ืนท่ีมีการผสมกับสายพันธุ์พม่า จากลักษณะความแตกต่างของพื้นที่โดยเลือกอ�ำเภอ หรือสายพันธุ์อ่ืนๆ ซ่ึงแสดงถึงความเปล่ียนแปลงของ เมืองเป็นตัวแทนของพ้ืนท่ีราบลุ่ม โดยการสุ่มเก็บ ความหลากหลายของสายพันธุ์ไก่พ้ืนเมืองในปัจจุบัน จ�ำนวนตัวอย่างของประชากรไก่ในพืน้ ที่ 56 ตัว โดยใช้ เกณฑ์ของ Yamane (1976) การสุ่มเก็บตัวอย่าง

ดําเนินการลงพ้ืนที่เพื่อเก็บขอมูล โดยสุมตัวอยางประชากรแบบจําเพาะเจาะจง (purposive sampling) จากลักษณะ 6ใค8นว6พามืน้ แทต่ี 5ก6ตตาวังขโอดงยพใชื้นเทก่ีโณดยฑเขลอืองกYอaําmเภaอnเeมือ(1ง9เป7น6)ตกัวาแรทสนุมขเอกงบ็ พตื้นัวทอยี่ราาบงลลักุมษโณดยะกภาารยสนุมอเกก็บทแจี่ปกําร่นนาเกวกฏนษตขตอรัวอง4ป5ยราฉะงบชขับาอพกงเิ ศปรไษรกะ1พช:้ืนา(กเ2ม5รือ6ไก0ง) . ลใกั นษจณังหะวภัดาพยิษนณอุโกลทกปี่นั้นราเกลฏือกขพอิงจปารรณะชาาขกอรมไูลกลพ่ ักน้ื ษเณมอืะรงูปในรางควาภมาแพตถก่าตยางแขอลงะไผกูเ้เพช่ีศยผวูแชลาะญเพดศ้าเนมไียกส่เาหยลพือันงธหุ นางํ้าขหานวักตดัวัง จคังวหาวมัดสพูงจิษาณกพุโล้ืนกผนานั้นดวเลงตือากถพึงิจปาลราณยหางขอ้อนมคูลวลาักมษยาณวะลรําูปตัววัดจแากสปดุมงนใน้ํามFันigถuึงกreลา1งคอ, ความกวางลําตัววัดจากสันหลัง รถ่างึ ปคลวายมเแล็บต,กคตว่าางมขยอางวไปกก่เวพัดศจผาู้แกกลละาเพงหศลเมังถียึงปสลาายยพปันกเธหุ์ ยียดตรง, ความยาวแขงวัดจากโคนขาถึงขอเทา และความยาว นเ้ำ�ทหาวนัดกั จตาวักขคอวเาทมาถสึงูงปจลาากยพเลืน้ ็บผ่าแนละดปวรงะตเามถินงึลปักลษาณยะหภงาอยนนอกขอกงาไกรตวาิเคมอรุดามะหทัศ์ขนอ้ ียม ูลไดทแากง หสนถาิตงาิ ม, สีงาม, รูปงาม, แขง คกวผงัดววาเู ้าจาชมงมี่ยาลแวกยล�ำชกาะตาลวกญัวลาิรวดิย�งำัดาาหตจนชลัวาัน้ไวังกกเชถัดเสหงิึงจันลงปาาือหลมกงลหาป(ังกยาุ่มถงลปึงนขุมีปกา�้ำววเลมิจหดาัยันยยงัคถียแเวึลงสดากด็บมตลงห,รใาลงนคงา,วFคกาคiหอgมวลu,ยาrาeคมายววยท1ปาาามีกงวชีวภาเ2พบ0,ยี่ 20ง54วเ5)บิเ8คน;โรดนมายิสาะิตนตห,�ำร2์ขฐล5้อาัก5นม8ษใูล)ณนโทดโะาปยภงกรสาแายรถกปินตรรมิอดะสกเ้วมำ� ทยินเี่ครปด็จ่ารวรายเูปฉกภลฏาSี่พยขAถแอSาลงยไะ(SกแสAล่พ่วะS้ืนน, แขกอ้ขาเง้ ทรววา้ดั ิเถจคงึ ารปกาละโคาหยนขเอขลามบ็ ถลู แงึ ทขลาอ้ะงเปสทถรา้ ะิตเแิมลนิ ะลคกั วษาณมยะาภวาเทยน้าวอัดกจขาอกง เมืองในแต่ละลักษณะมาหาค่าเป็นเปอร์เซ็นต์เปรียบ เทียบกับมาตรฐานสายพันธุ์เหลืองหางขาวท่ีสมาคม ไกวิเต่ คารามะอหดุ ข มอทมศัลู ทนายี ง์ สไดถแ้ิติดกว่ หยนคา้ งเฉาลมี่ย,แสลงี ะาสมว,นรเปูบงี่ยางมเบ,นแมขาง้ ตรฐานอในนุรโัปกรษแ์แกลรมะสพําัฒเร็จนราูปไกS่AพS้ืน(เSมAือSง,ไ2ท0ย04แ) ลโดะยกนรํามลปักศษุสณัตะว์ งภามายแนลอะกกทริ่ีปิยราาชกน้ัฏขเชองิ งงไากมพื้น(กเมลือ่มุ งวในิจแัยตคลวะาลมักหษลณากะมหาลหาายคาเปนกเ�ำปหอนรเดซ็นไวต้เเพป่อืรียวบัดเคทา่ ียเบฉกลับย่ี มขาอตงรกฐาารนแสสาดยงพอันอธกุเหทลเ่ี กือดิงหขาน้ึ ง ทขาางวชทวี ส่ี ภมาาพค,ม2อ5น5รุ กั8ษ; นแ ลิสะิตพ,ัฒ25น5า8ไก)พโดื้นเยมกอื างรไทปยระแเลมะินกดรมว้ ปยศุสัตวกาํ หนดไวเ พือ่ วดั คา เฉล่ยี ของการแสดงออกทีเ่ กดิ ขนึ้ bc a  d e Figure 1 measurement of general characteristics of chicken (a) measure the height from the ground through the eyes of the comb (b) a body length, measured from the oil blSe(Foogaitug),torumacmrneeed:at1oกs(euลmthr)ุม่ eeetวhatnจิheseยัeulcrคeheknวemgา(igceมth)hnหtttmhลforeาeofกamlgeหsenutลnhgrาeeetยhrdagทwlfrาrocioงnuhmชgnaวีsdrtaภhmtcาheteพeraoariun(ss2gkut5ilhcre5est8dthoo)efftrheocheymeictsotkheeoenfnmtahieildscdolemtbo end of the wing straight (d) the length of (b) a body length, measured from the oil bottom to the neck (c) the length wings measured from the middle to end of the wing straight (d) the length of leg, and (e) the lผenลgกthารmศeึกasษuาred from the ankle to the tรoอ้eยnลaะils57.14, แขง้ งามรอ้ ยละ 60.71 และกริ ยิ าชน้ั เชงิ Source: กลุมวิจยั ความหลากหลายทางชีวภาพ (2558) งามร้อยละ 78.57 ตามลำ� ดบั สว่ นเพศเมียมีลักษณะ ลักษณะอุดมทศั นยี ์ไก่เหลอื งหางขาว หน้างามร้อยละ 73.08, สีงามร้อยละ 88.46, รูปงาม อดุ มทศั นยี เ์ ปน็ มาตรฐานประจำ� พนั ธภ์ุ ายนอกของ รอ้ ยละ 34.62, แขง้ งามรอ้ ยละ 76.92 และกริ ยิ าชนั้ เชงิ ไก่ชนไทย (กลุ่มวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ, งามรอ้ ยละ 88.46 ตามล�ำดบั โดยการเปรยี บเทยี บกับ 2558 และนิสติ , 2558) ซ่งึ ก�ำหนดไว้ 5 ลักษณะ คือ ไกเ่ หลอื งหางขาวทมี่ ลี กั ษณะตรงตามอดุ มทศั นยี ท์ ก่ี รม หน้างาม, สงี าม, รูป งาม, แขง้ งาม, และกิรยิ าชั้นเชิง ปศสุ ตั วแ์ ละสมาคมอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นาไกพ่ นื้ เมอื งไทย งาม กลุ่มตัวอย่างไก่เหลืองหางขาวเพศผู้มีลักษณะ ใหก้ ารรบั รอง (Figure 2) หน้างามร้อยละ 71.43, สีงามร้อยละ 71.43, รูปงาม

ลักษณะหนางามรอยละ 71.43, สีงามรอยละ 71.43, รูปงามรอยละ 57.14, แขงงามรอยละ 60.71 และกิริยา 687 อยละ 78.57 ตามลําดับ สวนเพศเมียมีลักษณะหนางามรอยละ 73.08, สีงามรอยละ 88.46, รูปงามรอยละ งามรอยละ 76.92 และกิริยาชั้นเชิงงามรอยละ 88.46 ตามลําดับ โดยการเปรียบเทียบกับไกเหลืองหางขาวท่ีมี ตามอุดมทัศนยี ท่กี รKมHปOศNสุKัตAEวNแลAGะRส.มJ.า4ค5มSอUนPPรุ Lกั . ษ1 :แ (ล20ะ1พ7)ฒั. นาไกพ ้ืนเมอื งไทยใหการรับรอง (Figure 2) หนัก เฉลี่ย 3.27+0.56 กิโลกรัม ส่วนสูงเฉลี่ย 62.21+4.76 เซนติเมตร ความยาวล�ำตัวเฉล่ีย 24.03+3.14 เซนติเมตร ความกว้างล�ำตัวเฉลี่ย 31.82+4.47 เซนติเมตรความยาวปีกเฉลี่ย 44.95+3.85 เซนติเมตร ความยาวแข้งเฉล่ีย 13.05+1.03 เซนติเมตร และความยาวเท้าเฉลี่ย 9.19+0.77 เซนติเมตร ไก่เหลืองหางขาวเพศเมียท่ี มอี ายตุ งั้ แต่ 18-36 เดอื น มีน้�ำหนกั เฉล่ีย 2.43+0.42 กิโลกรัม ส่วนสูงเฉลีย่ 51.72+4.12 เซนติเมตร ความ ยาวลำ� ตวั เฉลยี่ 19.89+1.42 เซนตเิ มตร ความกวา้ งลำ� FsoiguurcreeF:2iนgSิสutrิตaen(22d5aS5rstda8on)uodrfcaLere:duนoaิสfnิตLge(2Hu5aa5nn8gg)HKaanog Kao ตัวเฉล่ีย 24.78+1.99 เซนติเมตร ความยาวปีกเฉล่ีย 37.28+5.94 เซนติเมตร ความยาวแข้งเฉล่ีย 11.11+0.74 เซนติเมตร และความยาวเท้าเฉล่ีย ลกั ษณะทั่วไป 7.92+0.75 เซนติเมตร ตามลำ� ดบั แสดงใน Table 1 มไูปลท่ัวไปของไกเหลไือกงเ่ หหลกางอืาขรงาเหกวา็บงพขขบ้อาววมาเูลพไทศก่ัวเผหไทู้ ปลม่ี ืขออี องาหงยไากตุงข่เง้ั หแาลวตเือ่พ1ง8ศห-ผา3ูทง6่ีขมเาีดอวาอื ยนพุตมบ้ังนีแวต่าำ้�  18-36 เดือน มีนํ้าหนัก เฉลี่ย กโิ ลกรมั สว นสูงเฉลย่ี 62.21+4.76 เซนตเิ มตร ความยาวลําตัวเฉล่ีย 24.03+3.14 เซนติเมตร ความกวางลําตัว +4.47 เซนติเมตรคTวaาbมleยา1วปGกeเnฉeลra่ียl c4l4a.s9s5if+ic3a.t8io5nเซoนf LตeิเมuตanรgควHาaมnยgาKวแaoขงcเhฉiลc่ียke1n3s.0(M5+e1a.n0+3sเdซ)นติเมตร าวเทาเฉลี่ย 9.19+0.77 เซนติเAมgตeร ไกเหลWือeงigหhาtงขาวเพHศiเgมhียท่ีมีอาBยoุตdั้งyแlตon 1g8-36Bเoดdือyนwiมdีtนhํ้าหนักเWฉลin่ียg Legs Toes กิโลกรมั สวนสงู เฉลีย่ 51.72+4(.m12o6nเtซhน)ตเิ ม2.ต3ร0(k+คg0ว).า3ม6ยา5ว7ล.าํ 0(ต0cวั+mเ2ฉ).ล64ย่ี 192.819.6+(7c1+m.04).258เซนต3ิเ0ม.3ต(3cร+mค2)ว.5า2มกว4า2ง.ล0(0ําc+mต2ัว).00 (cm) (cm) +1.99 เซนติเมตร ความยาวปกเ1ฉ2ลี่ย 372.2.883++50..9149 เซ6น1.ต3ิเ3ม+ต5ร.8ค8วาม2ย4า.5ว0แ+ข3ง.เ7ฉ8ลี่ย 3131..1171++20..4784 เซ4น4ต.1ิเม7+ต2ร.56 12.33+0.58 8.67+0.57 าวเทา เฉลีย่ 7.92+0.7m5 aเซleนติเมตร2184ตามลํา33ด..02ับ65++แส00..ด44ง55ใน 66T10a..b06l30e++166..0033 25.71+4.39 29.71+5.74 45.86+1.68 12.97+0.66 9.67+0.52 23.38+4.39 29.75+5.74 44.00+1.68 13.14+1.46 9.07+0.73 neral classification of Leuang 43H68ang K32a..o8570c++h00ic..14k04ens56(56M..06e07a++n30+..s07d16) 23.00+0.71 36.00+1.41 45.00+2.12 13.00+1.46 9.50+0.73 Age 22.33+1.15 27.67+0.58 45.33+6.66 13.00+1.41 9.00+0.70 month 6 B112o...d(792cym754l+++o)n000g...324885 544B905o...d871(yc701m+++w)544id...t479h145 222012...326W(079c+++imn122g)...927118 222255...985L037(ce+++mg122s)...203347 333896...806T(300com+++e427s) ...905184 12.00+1.00 8.00+1.00 Weight High 12 11.14+2.19 7.86+0.38 ) (kg) (cm) 18 10.60+0.84 8.45+0.96 10.83+0.75 8.25+0.76 female 24 2.45+0.32 56.00+1.41 18.00+0.71 26.00+1.41 38.00+0.70 11.00+0.72 8.00+0.71 36 2.60+0.28 50.00+0.00 21.00+1.41 25.50+0.71 37.00+1.41 11.50+0.71 7.50+0.70 วิจารณ์ มาตรฐานร้อยละ 73.08, 88.46, 34.62, 76.92 และ ความแตกตา่ งของไกเ่ หลอื งหางขาวดา้ นลกั ษณะ 88.64 ตามลำ� ดับ ในกรณีไกเ่ พศเมยี ลกั ษณะรูปงามท่ี อดุ มทศั นยี ์ คอื ไมพ่ บไกเ่ หลอื งหางขาวทมี่ ลี กั ษณะตรง มีค่าต่�ำ (34.62 %) เกิดจากการพิจารณาจากรูปร่าง ตามอุดมทัศนีย์ 100 % จะพบเพียง เพศผู้มีลักษณะ ความสง่างาม และการให้คะแนนของผู้เชี่ยวชาญ ซึ่ง หนา้ งาม, สงี าม, รปู งาม, แขง้ งาม และกริ ยิ าชนั้ เชงิ งาม ไกท่ ง้ั หมดยงั คงเปน็ ไกส่ ายพนั ธเ์ุ หลอื งหางขาวเพยี งแต่ ตรงตามมาตรฐานรอ้ ยละ 71.43, 71.43, 57.14, 60.71 เกดิ การผสมขา้ มสายพนั ธ์ุ เพอ่ื วตั ถปุ ระสงคท์ แ่ี ตกตา่ ง และ 78.57 ตามลำ� ดบั สว่ นเพศเมยี มลี กั ษณะตรงตาม กันออกไปของผู้เลี้ยง และความแตกต่างของ

688 แก่นเกษตร 45 ฉบบั พเิ ศษ 1 : (2560). ภมู ปิ ญั ญาของผเู้ ลยี้ ง (ปณุ เรศน์ และคณะ, 2559) และ เปล่ยี นแปลงไป (บัญญัติ และมนต์ชยั , 2555) จากภาวะของการระบาดของโรคไข้หวดั นก พิษณุโลก สรุป เป็นอีกหนึ่งจังหวัดท่ีได้รับผลกระทบเช่นกันท�ำให้ จำ� นวนประชากรของไกล่ ดลง ทำ� ใหม้ กี ารสญู หายของ ลักษณะภายนอกท่ีปรากฏของไก่เหลืองหางขาว ลักษณะพันธุ์แท้ เกิดพันธุ์ลูกผสม ส่งผลถึงสายพันธุ์ ในเขตพื้นท่ีอ�ำเภอเมืองจังหวัดพิษณุโลกน้ันมีความ ของไกพ่ นื้ เมืองในปจั จบุ ัน (Duangjinda et al., 2012) แตกต่างจากลักษณะอุดมทัศนีย์จากการจ�ำแนกด้วย เนอื่ งจากชาวบา้ นตอ้ งการเพมิ่ ปรมิ าณไก่ จงึ มกี ารผสม รูปภาพ และการให้คะแนนจากผู้เช่ียวชาญ จึงควรมี ขา้ มสายพนั ธเ์ุ พอ่ื เพมิ่ ปรมิ าณไกพ่ น้ื เมอื งใหเ้ พยี งพอแก่ การศึกษาเพ่ิมเติมด้านลักษณะทางพันธุกรรมเพ่ือ การบริโภคและเป็นรายได้ประกอบกับพิษณุโลกเป็น แสดงถึงความสัมพันธ์ของลักษณะท่ีปรากฏกับ จังหวัดท่ีมีความแตกต่างทางภูมิศาสตร์ที่หลากหลาย พนั ธกุ รรมทจี่ ะยนื ยนั สายพนั ธข์ุ องไกพ่ น้ื เมอื ง เพอื่ การ มีท้ังท่ีราบลุ่มไปจนถงึ ที่ราบสงู การเลยี้ งไกพ่ นื้ เมอื งจงึ อนรุ กั ษส์ ายพนั ธไ์ุ กเ่ หลอื งหางขาวพนั ธแ์ุ ทแ้ ละตรงตาม กระจายออกไปตามพ้ืนที่โดยลักษณะของตัวไก่ ลักษณะอุดมทัศนยี ์ให้คงอยคู่ ่เู มืองพิษณุโลกต่อไป สามารถขนยา้ ยตามคนหรอื ผเู้ ลยี้ งไดส้ ะดวกทำ� ใหเ้ กดิ ความหลากหลายที่เกิดจากการผสมและอาจยังไม่ คำ� ขอบคุณ สามารถแยกเปน็ สายพนั ธไ์ุ ดอ้ ยา่ งชดั เจน (นสิ ติ , 2558 ผู้วิจัยขอขอบคุณส�ำนักงานคณะกรรมการการ และสุภาวดี, 2557) อดุ มศึกษา (สกอ.) ส�ำหรับทนุ อดุ หนนุการวจิ ัย HERP ปงี บประมาณ 2559 และขอขอบคณุ ภาคเี ครอื ขา่ ยวจิ ยั ลักษณะโดยทั่วไปของไก่เหลืองหางขาวที่พบใน ไก่พื้นเมืองพิษณุโลก ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง 3 อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั พษิ ณโุ ลก คอื เพศผทู้ ม่ี อี ายุ 18-36 หน่วยงาน ได้ แก่ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม เดือน มีน�้ำหนัก เฉลี่ย 3.27+0.56 กิโลกรัม และไก่ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร และมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าช เหลืองหางขาวเพศเมยี ทม่ี ีอายุ 18-36 เดือน มีน�ำ้ หนกั มงคลล้านนาพิษณุโลก และขอขอบคุณ คุณสุภกิต เฉลี่ย 2.43+0.42 กิโลกรัม ซ่ึงมีลักษณะทั่วไป พันธะเสน ประธานเครอื ข่ายผู้เล้ยี งไก่พื้นเมอื ง ภาค 6 สอดคล้องกับกลุ่มวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ ในการให้ค�ำแนะน�ำการจ�ำแนกลักษณะอุดมทัศนีย์ไก่ (2558) ที่ได้ก�ำหนดลักษณะประจ�ำพันธุ์ท่ัวไปของไก่ เหลอื งหางขาว เหลอื งหางขาวคอื เพศผตู้ อ้ งมนี ำ้� หนกั 3 กโิ ลกรมั ขน้ึ ไป ความสงู ตง้ั แต่ 60 เซนติเมตร ข้ึนไป และเพศเมียควร เอกสารอ้างอิง มีน้�ำหนักต้ังแต่ 2 กิโลกรัมข้ึนไป สูงตั้งแต่ 45 เซนตเิ มตร ขน้ึ ไป ทงั้ นเี้ นอ่ื งจากการแสดงออกของสขี น กลุ่มวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ. 2555. ไก่ชนนเรศวร. และลักษณะรูปร่างของไก่ที่โตเต็มวัยแล้วจะไม่มีการ แหล่งท่ีมา: https://goo.gl/mFUhT2. ค้นเมื่อ 20 เปลี่ยนแปลงและให้ลักษณะภายนอกที่ชัดเจน พฤศจิกายน 2558. (ส�ำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพิษณุโลก, 2557) จากการ สงั เกต พบวา่ ไกเ่ หลอื งหางขาวเพศผลู้ กั ษณะลำ� ตวั คอ่ น ณวรรณพร จริ ารตั น,์ อษุ ณยี ภ์ รณ์ สรอ้ ยเพช็ ร,์ ณฐิ มิ า เฉลมิ แสน, ขา้ งเล็ก เน่อื งจากการเลีย้ งไกช่ นของคนไทยได้เปลยี่ น ปุณเรศวร์ รัตนประดิษฐ์, สุภาวดี แหยมคง, ณรกมล ไปนิยมเลย้ี งไก่พม่าซ่ึงเป็นไกข่ นาดเล็ก มีการนำ� ไกช่ น เลาห์รอดพันธ์, ประภาศิริ ใจผ่อง, รังสรรค์ เจริญสุข, ท้ังไก่เวียดนาม (ไก่ไซง่อน) และไก่พม่าไปเล้ียงและ สนธยา น่มุ ท้วม และทศพร อนิ เจรญิ . 2559. ความหลาก ผสมกับไก่ชนไทยท�ำให้ได้ไก่ลูกผสม ซ่ึงกรณีนี้เป็นไป หลายของลกั ษณะภายนอกของไกพ่ น้ื เมอื งไทยในจงั หวดั ได้ว่า ไก่เหลืองหางขาวมีการผสมกับไก่พม่าจึงได้ พิษณุโลก. แก่นเกษตร. 44(ฉบับพิเศษ 2): 395-400. ลูกผสมท่ีมีขนาดเล็กลง ส่งผลให้ลักษณะภายนอก นิสิต ตั้งตระการพงษ์. 2558. ไก่ชนนเรศวรจังหวัดพิษณุโลก. โรงพมิ พ์ตระกลู ไทย พษิ ณุโลก. 210 หนา้ .

KHON KAEN AGR. J. 45 SUPPL. 1 : (2017). 689 บัญญัติ เหล่าไพบูลย์ และ มนต์ชัย ดวงจินดา. 2555. ไก่พ้ืน American Standard of Perfection. 1953. Standard of เมืองไทย: อดีต ปัจจุบัน และอนาคต. แก่นเกษตร. 40: Perfection for Domesticated Land and Water Fowl. 309-312. American Poultry Association Inc. Publisher. ปณุ เรศวร์ รตั นประดิษฐ,์ สุภาวดี แหยมคง, ณรกมล เลาหร์ อด Duangjinda M., K. Chopprakarn, S. Suwanlee, P. พันธ์, ประภาศิริ ใจผ่อง, รังสรรค์ เจริญสุข, สนธยา นุ่ม Amnueysit, and O. Thieme. 2012. Impact of the avian ท้วม, ทศพร อนิ เจรญิ , ณวรรณพร จิรารตั น์ และอษุ ณยี ์ influenza outbreak on indigenous chicken genetic ภรณ์ สร้อยเพ็ชร์. 2559. ความแตกต่างของวิถีชีวิต resources in Thailand World’s Poultry Science. 68: และภูมิปัญญาของเกษตรกรผู้เล้ียงไก่พื้นเมืองไทยใน 503-512. พื้นที่จังหวัดพิษณุโลก. แก่นเกษตร. 44(ฉบับพิเศษ 2): 254-261. SAS. 2004. SAS Online Dec 9.13. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA. สุภาวดี แหยมคง. 2557. ความหลากหลายของลักษณะ ภายนอกของไก่พ้ืนเมืองในพื้นท่ีจังหวัดพิษณุโลก. Yamane, T. 1967. Statistics: An introductory analysis. 2nd Rajabhat J. Sci. Humanit. Soc. Sci. 15(2): 63-73. Ed. Harper and Row publication, New York. ส�ำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพิษณุโลก. 2557. จ�ำนวนไก่พ้ืนเมือง และเกษตรกรผเู้ ลยี้ งไกพ่ น้ื เมอื งในแตล่ ะอำ� เภอของจงั หวดั พษิ ณโุ ลก. ค้นเมอ่ื 10 ตุลาคม 2557.