การเผยแพร่ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ดร. ปรยี านชุ ฟงั แลว้ นึกถงึ สิ่งท่ีพระเจ้าอยหู่ วั รบั ส่ังเมอื่ วันที่ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๒ ใหม้ ีสติรูต้ น ปัญญาร้คู ดิ โดยไมใ่ ช่ร้ตู นเองเทา่ น้นั แต่รวมรู้ตนที่อยู่ในสภ �วะอะไร ภูมิคุ้มกันต้องพร้อมรับก �รเปล่ียนแปลง ตลอดเวล� ตรงนี้เป็นเร่ืองคว�มพอเพียง และใช้ปัญญ�แสวงห� เมื่อไม่มีใคร ม�ร่วมมือด้วย ก็คิดพ่ึงตนเอง เรียกว�่ เป็นก�รใช้ชีวิตอย่�งพอเพียง ท่ีใฝ่รู้ และใช้สติปัญญ�ตลอดเวล� เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง ต่อส่วนรวม โดยไมท่ �ำ ให้คนอื่นเดอื ดร้อน เม่ือภาคการศึกษา พย�ย�มผลิตบคุ ล�กรใหก้ บั ประเทศช�ติ ให้ส�ม�รถ อยอู่ ย่�งพอเพยี ง และใชท้ รพั ย�กรใหเ้ กดิ ประโยชนอ์ ย่�งคมุ้ ค่� เร�อ�จจะสงสยั ว่� เมื่อผลิตคนเหล่�น้ีออกม�แล้ว เข�จะไปทำ�อ�ชีพอะไร เป็นพนักง�นบริษัท แบบไหน เป็นครูแบบไหน พย�บ�ลแบบไหน หรือแพทย์แบบไหน เร�ก็มี ตัวอย่�งหนึ่งที่ชัดเจนม�ก โดยท่ีบริษัท นิธิฟู้ดส์ จำ�กัด จ�กจังหวัด เชียงใหม่ซ่ึงได้รับร�งวัลระดับธุรกิจขน�ดกล�งที่น้อมนำ�ปรัชญ�ของ เศรษฐกิจพอเพียงไปใช้จนเกดิ ผลส�ำ เร็จ จ�กสำ�นกั ง�น กปร. เชน่ เดยี ว กบั ร�งวลั ของคุณลุงแสนหมั้น อินทรไชย� ขอเชิญรบั ฟังจ�ก คุณสมิต ทวีเลศิ นิธิ กรรมก�รผจู้ ัดก�ร บริษทั นธิ ิฟดู้ ส์ จำ�กัด 49

สมติ จุดเร่ิมของบริษัท นิธิฟู้ดส์ เป็นโรงงานอุตสาหกรรมผลิต เคร่ืองเทศ และแปรรูปอบแห้ง เร่ิมมาได้ประมาณ ๑๑ ปี ที่อำาเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ และมีพนักงาน ๕๐ คน โดยครอบครัวอย่ใู นธุรกจิ อตุ สาหกรรมอาหารมาก่อน ในช่วงปี ๒๕๔๐ - ๒๕๔๑ มีวิกฤตเศรษฐกิจ ทำ�ให้คนไม่ไป ท�นอ�ห�รข้�งนอกแต่ทำ�อ�ห�รท�นเองที่บ้�น ธุรกิจอ�ห�รเคร่ืองปรุงบะหมี่ จึงข�ยดี โรงง�นเดิมของครอบครัวไม่ส�ม�รถตอบสนองคว�มต้องก�รท่ีเพ่ิมขึ้น ของลกู ค้�ได้ จงึ สร้�งบรษิ ัททสี่ องขึ้นม� กล�ยเป็นบริษทั นธิ ฟิ ูด้ ส์ เมื่อปี ๒๕๔๑ ด้วยคว�มทีเ่ ร�เปน็ บริษัทเล็กทอ่ี ย�กประสบคว�มสำ�เรจ็ จึงด�ำ เนินก�รด้วยคว�ม พอประม�ณ พอถึงจุดๆ หน่ึงประม�ณ ๑๐ ปี เร�ก็ประสบคว�มสำ�เร็จ โดยไม่รู้ว่�ท่ีปฏิบัติม� คือ เศรษฐกิจพอเพียง จนกระท่ัง สภ�อุตส�หกรรม เชียงใหม่ได้เชิญให้บริษัท นิธิฟู้ดส์ เข�้ ประกวดตัวอย่�งธุรกิจที่ใช้ปรัชญ�ของ เศรษฐกิจพอเพียงส�ำ หรบั อตุ ส�หกรรมขน�ดยอ่ ม เร�ก็เข�้ ไปประกวด โดยไม่ได้ ค�ดหวังร�งวลั แต่ปร�กฏว�่ ส่ิงทเี่ ร�ปฏิบตั มิ � เร�นำ�ม�เขยี นต�มกรอบ ๓ หว่ ง ๒ เงื่อนไขแล้ว ค่อนข�้ งเข้�กันม�ก ผลประกอบก�ร ๑๐ ปีที่ผ่ �นม� ก็มีคว�มก้�วหน้� ทำ�ให้น่�จะสอดคล้องว่� ทำ�ไมจึงได้รับเลือกม�รับ ร�งวลั ชนะเลศิ ระดบั ประเทศ ในก�รประกวดเศรษฐกจิ พอเพยี งครง้ั ท่ี ๑ 50

ผมเองมีประสบก�รณ์ค่อนข้�งจำ�กัดในเรื่องของบริษัท โดยเข้�ม�ร่วมง�น เปน็ กรรมก�รผจู้ ัดก�รไดเ้ พยี ง ๑ ปี ต่อจ�กคุณอ�ท่เี ป็นผู้ริเร่มิ ธุรกจิ อย�่ งทีห่ น่ึง คอื เรอ่ื งคว�มพอประม�ณ เปน็ สง่ิ ทเ่ี ร�เรม่ิ ม�ตง้ั แตต่ น้ โดยไมห่ กั โหม กู้เงินม�ม�กเพ่ือลงทุน ที่เร�เริ่ม ก็เพร�ะลูกค้�มีคว�มต้องก�ร และเร�มี คว�มถนัดจ�กก�รอยู่ในอุตส�หกรรมน้ีม�ก่อนแล้ว พอเร�จะขย�ยกิจก�ร เร�ก็ ไม่ได้หักโหมลงทุนเคร่ืองจักรจ�กต่�งประเทศ หรือใช้ผู้มีคว�มรู้จ�กต่�งประเทศ แต่เริ่มจ�กเล็กๆ แล้วค่อยพัฒน� ผมอย�กจะสรุปว่� คว�มพอประม�ณ เป็นเรอ่ื งของเร�ที่อย�กอยกู่ บั ธุรกิจนใ้ี นระยะย�ว ผมเรียกส่ิงท่ีเราทำ าว่า ธรรมาภิบาล ๖ ด้าน ด้�นท่ีหน่ึง คือ ธรรม�ภิบ�ลกับลูกค้� เร�อย�กอยู่ร่วมกับลูกค้�ไปน�นๆ ลูกค้�ต้องก�ร สินค้�จ�กเร� เร�เป็นผู้มอบคุณค่ �ของก�รผลิตเคร่ืองเทศ กระเทียมผง กระเทียมเจียว และพริกไทยให้กับลูกค้� เข�อย�กจะซื้อของกับคนที่เข�ม่ันใจ ไปน�นๆ เร�ก็ร่วมกันลดต้นทุน เพื่อให้เข�ได้ประหยัดขึ้น เม่ือสถ�นก�รณ์ ไม่แน่นอนในเรื่องวัตถุดิบ เร�ก็พย�ย�มช่วยเหลือลูกค้�ในก�รลดต้นทุน หรือ ยืนร�ค�ใหก้ บั เข� ไมไ่ ด้มองว�่ พอร�ค�วตั ถดุ บิ ขึน้ เร�ก็รีบขน้ึ ร�ค� เพอ่ื เอ�ก�ำ ไร กับลูกค้�อีกต่อหน่ึง หรือยืนร�ค�เดิม แต่ลดสัดส่วนของคว�มเป็นสินค้�ลงไป เพร�ะเร�อย�กจะอยู่กับลูกค้�ในระยะย�ว และมีคว�มซื่อสัตย์กับเข� เข�ต้องก�รสินค้�รอ้ ยละ ๑๐๐ เร�ก็ต้องทำ�รอ้ ยละ ๑๐๐ 51

ด้านท่ีสอง คือ ธรรมาภิบาลกับพนักงาน องค์กรจะไม่ส�ม�รถ ขับเคล่ือนได้ ห�กไม่มีผู้ปฏิบัติซ่ึงเป็นหัวใจของก�รทำ�ง�น เม่ือเร�สร้�งธุรกิจ ข้ึนม�แล้ว เร�ก็ต้องเป็นที่ทำ�ง�น ที่ห�เล้ียงชีพของคนทั้ง ๕๐ คนในองค์กร เร�อย�กจะทำ�ธุรกิจที่มีคว �มสม่ำ�เสมอ มั่นคง ให้เข�มีคว�มมั่นใจว่� เข�ส�ม�รถอยู่กับเร�ได้ โดยท่ีไม่เดือดร้อน จ�่ ยเงินตรงเวล� มีสวัสดิก�ร ที่เหม�ะสม และเร�ก็ให้ผลตอบแทนซึ่งสูงกว่ �ตล�ดที่เชียงใหม่พอสมควร ผลตอบแทนอน่ื ๆ เชน่ จดั อ�ห�รกล�งวนั ใหพ้ นกั ง�น เพร�ะแตก่ อ่ นเหน็ พนกั ง�น ขับจักรย�นยนต์ออกไปท�นต�มร้�นอ�ห�รเล็กๆ ท�นกันแบบคนละ ๒๐ บ�ท บ�งครง้ั ไดอ้ �ห�รนอ้ ย ดงั นน้ั เร�จงึ มองว�่ ถ�้ ๕๐ คน ม�ท�นรว่ มกนั โดยไปจ�้ ง แม่ครวั ม�หน่ึงคน เพ่ือประกอบอ�ห�รท่ีดี มีประโยชน์ ท�นแล้วอ่มิ และบริษทั ออกใหพ้ นักง�น ๑๓ บ�ท สว่ นพนกั ง�นออก ๑๒ บ�ท เปน็ ค่�อ�ห�รกล�งวัน ก็จะเป็นก�รช่วยให้พวกเข�ได้ท�นอ�ห�รที่ดีและประหยัดเงินเหลือกลับบ้�น รวมทั้งเป็นประโยชน์ต่อองค์กร ที่พนักง�นไม่ต้องออกไปท�นอ�ห�รข้�งนอก ซึง่ อ�จไมป่ ลอดภัย และติดสง่ิ สกปรกกลบั ม�สโู่ รงง�นดว้ ย ในเรื่องของธรรมาภิบาลกับผู้ถือหุ้น เร�ก็อย�กจะได้กำ�ไรม�กๆ หรือน�ำ เงนิ ท่มี ีอยู่อย�่ งพอเพยี งม�ใชใ้ ห้เกิดประโยชน์เช่นกนั เร�จึงพย�ย�มรักษ� ทรัพย�กรต่�งๆ อย�่ งรู้คุณค่� และใช้จ่�ยแบบระมัดระวัง และคำ�นวณแล้วว�่ จะเกิดผลอะไรต�มม� ถ้�ไม่เกิดผลด้�นผลประกอบก�ร ก็เกิดผลด้�นคว�มรู้ 52

เร�ทดลองม�กในก�รที่จะทำ�อะไรหล�ยอย่�ง ซึ่งเม่ือเร�ทำ�ถูก เร�ทำ�ต่อ แต่เมื่อเร�ทำ�ผิด เร�จำ�ไว้ เร�พย�ย�มมีคว�มโปร่งใสในก�รบริห�รบัญชี ก�รจดั ซอ้ื อย�่ งเตม็ ท่ี เร�อย�กจะเปน็ ตวั อย�่ งทด่ี ขี องธรุ กจิ ว�่ เร�ท�ำ บญั ชี ท่โี ปร่งใส และถูกต้อง ซ่ึงเป็นส่ิงท่ีถูกต้องและดีสำ�หรับทุกคน ไม่ว�่ จะเป็น ผู้ถือหุ้นก็ต�ม เร�ไม่ได้มีวิธีหลบเล่ียงภ�ษี ซ่ึงคงประหยัดเงินได้ในระยะสั้น แต่ไม่พัฒน�ในระยะย�ว เพร�ะเร�ไม่ส�ม�รถไว้ใจคนอื่น หรือพนักง�นบัญชี เร�เหน็ ว�่ ก�รท�ำ ใหถ้ กู ตง้ั แตเ่ รม่ิ ตน้ จะเปน็ ก�รว�งพน้ื ฐ�นในก�รเตบิ โต ในอน�คตไดอ้ ย่�งดีกว่� 53

ดา้ นทส่ี ่ี คอื เรอ่ื งของธรรมาภบิ าลกบั ผสู้ ง่ มอบ คอื คนทข่ี �ยของ ให้กับเร� เคยได้ยินว่�ลูกค้�คือพระเจ้� เร�ข�ยของให้กับลูกค้� เร�จึงต้อง บริก�รเข�ทุกอย่�ง แล้วเมื่อเวล�เร�ซ้ือของจ�กเข� เร�ก็พย�ย�มทำ�ตัวเป็น พระเจ้�ของเข� ซึ่งส่งิ นี้ไม่ถูก เพร�ะเม่อื พิจ�รณ�ว่� เข�กต็ ้องก�รอยรู่ ว่ มกบั เร� ในอน�คต และในระยะย�ว เร�ก็คงไม่ต้องก�รเปลี่ยนแหล่งซื้อวัตถุดิบ ไปหล�ยๆ แหง่ เพร�ะกว่�จะเรยี นร้กู นั และกัน ใชเ้ วล�น�น กว�่ จะเข�้ ใจว่�เข� ซื่อสัตย์หรือจริงใจกับเร � ก็อย�กจะร่วมพัฒน�กับเข� เร่ืองของคุณภ�พ ก�รสง่ มอบ เรอ่ื งของเวล� ก�รมสี �ำ นกึ ในก�รตรงเวล�รว่ มกนั จะท�ำ ใหเ้ ร�เดนิ ไป ดว้ ยกันไดใ้ นระยะย�ว ส่วนธรรมาภิบาลกับชุมชน เร�ก็ต้องมีคว�มสัมพันธ์ท่ีดีกับชุมชน เพร�ะเร�ต้ังอยู่ในอำ�เภอสันป่�ตอง ไม่ใช่อำ�เภอเมือง ไม่มีนิคมอุตส�หกรรม แต่ว่�เร�ก็อย�กจะพย�ย�มสร้�งข้ึนม� เพ่ือเป็นแหล่งสร้�งร�ยได้ สร�้ งง�น ให้กับคนในท้องถ่ิน พนักง�นส่วนใหญ่ของเร�ม�จ�กในละแวกไม่เกิน ๑๐ กิโลเมตร เค�้ ก็ไมต่ อ้ งเดินท�งไกล ไมต่ ้องเข�้ ไปทเี่ มอื ง มเี วล�กลับบ้�น ๕ - ๖ โมงเย็น และดูแลลูก ทำ�กับข�้ ว ดูแลพ่อแม่ที่แก่เฒ่ �ได้ วันหยุดสุดสัปด�ห์ ยังดูแลสวนทีเ่ ข�ปลูกได้ 54

สุดท้าย คือ เร่ืองของสิ่งแวดล้อม เพร�ะว่�เร�เป็นโรงง�น อุตส�หกรรมที่ใช้ของม�ก และท้ิงม�ก ก็พย�ย�มสร้�งคว�มตระหนักให้ลด ก�รใชถ้ งุ พล�สตกิ หรอื น�ำ กลบั ม�ใชไ้ ดใ้ หม่ อยใู่ นสว่ นของเรอ่ื งคว�มพอประม�ณ ผลจากการปฏบิ ตั ิ ทาำ ใหเ้ รามคี วามมน่ั คงในธรุ กจิ มที มี งาน ท่ีพร้อมและแข็งแกร่ง เน่ืองจากเราพัฒนาสร้างศักยภาพ ของพนักงาน มีความสุขเป็น happy workplace เร�ดูแล ลูกค้�อย่�งดีด้วยเร่ืองคุณภ�พสินค้� ก�รส่งมอบ และร�ค� Supplier ก็ทำ�ง�น รว่ มกบั เร�ม� ๗ - ๘ ปี กไ็ มไ่ ดเ้ ปลย่ี น หนจ้ี ะท�ำ ใหเ้ ร�เครยี ด และมคี ว�มเสย่ี งสงู ที่จะต้องปิดกิจก �ร เพร�ะไม่มีเงินจ�กธุรกิจม�ชำ�ระดอกเบ้ียหรือเงินต้น ตัวเร�เองก็ดำ�เนินธุรกิจแบบไม่ก่อหนี้เกินกำ�ลัง โดยพย�ย�มบริห�ร ให้อย่ใู นลกั ษณะท่เี ร�ไมเ่ ครยี ด และมคี ว�มยั่งยนื ไมเ่ สยี่ งเกินไป คณะจ�ก กปร. ไปเยี่ยมบริษัท นิธิฟู้ดส์ และถ�มว่�เร�เคยนำ�ปรัชญ�ของ เศรษฐกิจพอเพยี งไปเผยแพร่ให้กบั พนักง�นหรอื ไม่ เร�กเ็ ลยไปมองดู และพบว�่ ก�รท�ำ ง�นของเร�ใชแ้ ลว้ แตพ่ นกั ง� นยงั ไมไ่ ดใ้ ชห้ ลกั ปรชั ญ�ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง กับชีวิตประจำ�วันของเข� ผมมองว่� เข�อ�จจะทร�บเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง แต่ไม่เคยนำ�ม�ปฏิบัติ จึงได้จัดก�รประกวดพนักง�นท่ีใช้เศรษฐกิจพอเพียง ในชีวิตประจำ�วัน แล้วก็ห�ใครสักคนเป็นตัวอย่ �ง ตอนน้ีผมได้ม�ส�มคน 55

ท่ีใช้หลักปรัชญ�ของเศรษฐกิจพอเพียงในชีวิตประจำ�วันแล้วท่ีผมคิดว่�น่�จะเป็น ตัวอย่�งท่ีดี โดยต่อไปผมจะเข้ �ไปศึกษ�เข� ทำ�เป็นโครงก�ร ร�ยง�น เปน็ โปสเตอร์ เพอ่ื ใหเ้ ข�ไปเผยแพรก่ ับพนักง�นหรอื ในชุมชนทเ่ี ข�อ�ศัย ให้มีคน ม�เรียนรู้จ�กเข� แล้วเร�ก็จะมอบโล่ร�งวัลให้เข� ว่�เป็นตัวอย่�งที่ดีของก�รใช้ เศรษฐกิจพอเพียง แล้วอย�กให้เข�ช่วยเผยแพร่ ท้ังหมดน้ี เป็นเพร�ะเร� อย�กให้บริษัทเป็นแหล่งเรียนรู้นอกเหนือไปจ�กเร่ืองธุรกิจ และเร�เองก็ส�ม�รถ มีส่วนช่วยผลักดันก�รใช้ปรัชญ�ของเศรษฐกิจพอเพียงกับบุคคลธรรมด�ได้ด้วย จงึ อย�กจะท�ำ และขย�ยวงตรงนี้ใหก้ ว�้ งขึน้ ดร. ปรยี านชุ ฟงั คณุ สมติ พดู แลว้ นกึ ถงึ สง่ิ ทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั รับส่ังเม่ือวันท่ี ๕ ธันวาคม ๒๕๕๒ อีกเหมือนกัน และเป็นสิ่งท่ี ดร. จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา กล่าวไว้ เม่ือเช้านี้ด้วย คำ าว่าย่ังยืน เป็นเร่ืองระยะยาวและ ต่อเน่ือง เมื่อเร�พูดถึงคว�มเจริญก้�วหน้�ท่ีต้องเกิดขึ้นพร้อมกับคว�มมั่นคง จะมุ่งแต่ก้�วไปข้�งหน้�อย่�งเดียวคงไม่ได้ ต้องกลับม�ดูท่ีฐ�นร�ก ทำ�ฐ�นร�ก ให้ม่ันคง ซ่ึงฐานรากที่สำาคัญท่ีสุด คือ คน ทุกท่�นบนเวทีน้ี กล�่ ว เหมือนกนั ว�่ ตอ้ งเร่ิมต้นทค่ี น และเริม่ ต้นทค่ี ว�มคดิ ของเข� ก�รตั้งสติ และก�รใช้ปัญญ� แล้วจึงม�เสริมที่ทักษะก�รใช้ชีวิต และนำ�ไปสู่ก �ร มองสงั คม ก�รอยูใ่ นสังคม กรณศี ึกษ�ของบริษทั นิธฟิ ู้ดส์ มคี ว�มชดั เจนม�กว�่ 56

ธุรกิจท่ีจะอยู่ในระยะย�วได้ต้องคำ�นึงถึง Stakeholders (ผู้ท่ีมีส่วนได้ส่วนเสีย) ซึ่งแม้แต่ Stakeholders ของธุรกิจขน�ดเล็ก ก็ไม่ได้ละเลยเรื่องส่ิงแวดล้อม สังคม ชุมชน และไมไ่ ด้คำ�นึงถึงเฉพ�ะเรอื่ งผูถ้ อื หุ้นเท�่ นัน้ ดังน้นั ก�รเหน็ คุณค�่ ของคนในสังคม เห็นคณุ ค�่ ของก�รอยู่รว่ มกนั บนโลกใบนี้ และบนผนื แผ่นดนิ ไทย จึงเป็นตัวยึดโยงให้เร �ได้ใช้หลักปรัชญ �ของเศรษฐกิจพอเพียงในก �รดำ�เนิน ชีวิตและปฏิบัติภ�รกิจหน้�ที่ แล้วก็เกิดผลประจักษ์ดังที่ทุกท่�นได้เล่�ม� มีอะไรอีกบ้�งท่ีวิทย�กรอย�กจะฝ�กให้กับข้�ร�ชก�รกระทรวงก�รต่�งประเทศ ที่ทำ�หน้�ที่เป็นตัวแทนของพวกเร�ทุกคน เป็นตัวแทนของคนไทย ๖๕ ล�้นคน ไปปฏิบัติภ�รกิจในต่�งประเทศ เป็นตัวแทนของคนไทยที่แบกรับภ�พลักษณ์ เอกลักษณ์ของช�ติออกสู่สังคมโลก พวกเร�ท่ีทำ�ง�นขับเคลื่อนปรัชญ�ของ เศรษฐกิจพอเพียงม�แล้ว ก็อ�จจะฝ�กกับข้�ร�ชก�รกระทรวงก�รต่�งประเทศ สักคนละสองส�มประโยค สกนธ์ เศรษฐกิจพอเพียงไม่ใช่เรื่องยาก ไม่จาำ เป็นต้องไล่เป็นข้อๆ และไม่ต้องนับว่าครบทุกข้อหรือไม่ บ�งข้ออ�จมีน้ำ�หนักม�ก ในบ�งเรอ่ื งบ�งกิจกรรม แต่ในบ�งกิจกรรมกไ็ ม่ม�ก ขอเป็นกำ�ลังใจให้ลองนำ�ไป ปฏิบัติ โดยเม่ือปฏิบัติบ�งอย่�งแล้ว ลองทบทวนดูว่�ข้อไหนมีน้ำ�หนักอะไร ม�กกว่�กนั หล�ยท�่ นน่�จะได้ทำ�อยู่แล้ว แต่อ�จยงั ไม่รู้ตวั 57

ส่ิงที่อย�กจะฝ�กคือ ตอนน้ีเป็นยุคของก�รแข่งขัน และยุคของข้อมูลข่�วส�ร เวล�ทำ�ง�นแล้วรู้สึกว่�ทุกอย่�งมันถ�โถมเข้�ม� จนตัดสินใจไม่ถูก ก็ขอให้ ต้ังสติให้ดี และพย�ย�มทำ�ง�นในหน้�ท่ีไปให้ดีที่สุด และที่สำ�คัญคือ ต้องพย�ย�มพัฒน�ตนเองตลอดเวล� และมีจิตใจเปิดกว้�ง ทำ�ง�นเป็นทีม ไมเ่ ชน่ นน้ั กค็ งไมพ่ ฒั น� อกี ประก�รหนง่ึ คอื เวล�ไปเรยี นทต่ี ่�งประเทศจะพบว่� เวล�คนอื่นเข�สนทน�เรื่องของประเทศเข� เข�รู้เร่ืองลึกม�ก แต่เร�กลับพูด ไม่ออก หรือรู้ไม่กี่เร่ือง เป็นส่ิงที่ทำ�ให้รู้สึกเสียหน้ � และเป็นภ�ระท่ีนอกจ�ก จะไปเรียนแล้ว ยังต้องไปห�เรื่องม�เล่�ให้คนอื่นฟังอีก เพร�ะเร�ไม่รู้เร่ืองของ ตัวเร�เองเลย จึงอย�กฝ�กทุกท่�นที่ต้องไปเป็นตัวแทนของพวกเร� ช่วยศึกษ�เพิ่มเติม นำ�เสนอคว�มเป็นไทยของเร�ออกไปให้ชัดเจน และห�กเร�มีอะไรที่เป็นประวัติศ�สตร์ ที่ส�ม�รถเชื่อมโยงให้เข� เข้�ใจหรือเช่ือมโยงกับประวัติศ�สตร์ของเข�ได้ก็ย่ิงดี และทำ�ให้เข� เช่ือถือเร�ม�กขึน้ แสนหมน้ั หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ส�มห่วงสองเงื่อนไข ถ้�เร�ปฏิบัติต�ม เร�ก็มีคว�มสุข และถ�้ พอเพียงแล้วก็ขอให้คิดถึงคนอ่ืนบ้�ง เศรษฐกิจพอเพียงก็คือก�รให้ ถ�้ เร�ให้แล้วมีคว�มสุขก็ให้ แต่ถ�้ เร�ให้เข�แล้ว ไม่มีคว�มสุขก็อย่�เพิ่งให้ ผมให้คว�มสุขกับครอบครัว เม่ือเป็นของหมู่บ้�นเร� ก็ให้บ้�ง เช่น ผมปลูกผักในกระถ�งสำ�หรับรับประท�น ใครจะเอ�ไปท�นก็ได้ 58

แตถ่ �้ เอ�ไปข�ยจะไมใ่ ห้ หรอื ในด�้ นเงินทนุ บ�งครั้งขอยมื เงนิ ๔ - ๕ หมน่ื บ�ท กใ็ หด้ ว้ ยใจ คนรบั กร็ บั ดว้ ยใจ จงึ ไมเ่ คยมปี ญั ห�เลยสกั ครง้ั เร�ดเู หตผุ ลประกอบว�่ เข�ต้องก�รไปใช้ทำ�อะไร บ�งคร้ังองค์ก�รบริห�รส่วนตำ�บลจัดง�นต้องทดรอง จ่�ยเงินก่อน แล้วเบิกคืนทีหลัง ไม่มีเงินก็ม�ถ�มผม ให้ผมบริห�รเหมือนเป็น ธน�ค�รชุมชน เร�ทำ�ให้ด้วยใจ เข�ม�ยืม พอเข�เบิกม�ได้ เข�ก็เอ�ม�คืน เร�อยู่กันแบบประเพณีของคนบ้�นนอก ไม่ต้องมีหลักฐ�นอะไร ก็ทำ�เช่นน้ี ม�ตลอด คอื ก�รให้อย�่ งมคี ว�มสขุ ไม่ใช่ใหแ้ ล้วกลวั เข�จะโกง ก็ไมม่ ี คว�มสขุ ถ้�ให้แล้วไม่กลัวเข�โกงกค็ ือคว�มสุขของเร� นี่คือก�รให้ ซสิ เตอรอ์ บุ ล คนไทยมีอุปนิสัยเด่นที่ความมีน้ำ าใจ ยิ้มแย้มแจ่มใส เอ้ือเฟ้ือเผ่ือแผ่ และมีไมตรีจิตท่ีดี เป็นสิ่งที่เป็นพื้นฐาน ที่เราได้รับมาโดยธรรมชาติ หรือในคว�มเป็นไทยท่ีเร�สืบต่อกันม� เมื่อเร�ได้มีโอก�สท่ีจะอยู่กับคนอ่ืน สิ่งเหล�่ น้ีก็คงจะเป็นคว�มประทับใจ และ พระบ�ทสมเดจ็ พระเจ�้ อยหู่ ัวของเร�ก็เปน็ ทร่ี ูจ้ ักไปทวั่ โลก เปน็ ที่นิยมและศรัทธ� เร�แต่ละคนมีโอก �สท่ีจะแสดงหรือนำ�เสนอคว �มเป็นคนไทยของแต่ละคน ซึ่งก็เป็นภ�พที่ประทับใจ และเป็นก�รเชิญชวนให้เข�รู้สึกสบ�ยใจ ส่ิงเหล่�นี้ เป็นสิ่งท่ีเร�มีอยู่แล้ว และถ�้ เร�รักษ�ให้ย่ังยืนคงทน เป็นชีวิตจริงๆ เป็นจติ วิญญ�ณจริงๆ ก็จะท�ำ ใหส้ ังคมของเร�น�่ อยู่ และมคี ว�มสุข 59

แสน ขอให้ช่วยกันคิด วิธีที่จะพัฒนานักเรียนและเยาวชน ในภายภาคหน้า ให้เป็นผู้ท่ีมีอุปนิสัยพอเพียง แต่ละเร่ือง ท่ีนำ�เสนอในท่ีน้ี คืออุปนิสัยพอเพียงของง �นแต่ละด้�น สำ�หรับผมเอง ในด้�นก�รศึกษ�ก็พย�ย�มคิด เพ่ือทำ�ให้นักเรียนได้รู้จักตนเอง รู้จักหลักคิด โดยเฉพ�ะอย่�งย่ิง เข้าใจ เข้าถึง และพัฒนา ต�มที่พระบ�ทสมเด็จ พระเจ้�อย่หู ัวทรงว�งแนวท�งก�รทรงง�นของพระองคท์ ่�น อย�กจะให้ท่�นท้ังหล�ยนำ�เสนอในมิติส�มห่วงสองเงื่อนไข ในมิติของพวกเร� ออกไปข้�งนอก ประเทศไทยมีวัตถุท่ีสวยง�ม วัดว�อ�ร�ม คนไทยสวยง�ม คว�มรู้ของพวกเร�สวยง�ม และพระบ�ทสมเด็จพระเจ้ �อยู่หัว ได้พระร�ชท�นวิทย�ก�รอันย่ิงใหญ่ คือหลักปรัชญ�ของเศรษฐกิจ พอเพียง และยังทรงมอบให้สหประช�ช�ตินำ�ไปใช้พัฒน�ท่ัวโลก ส่ิงเหล่�น้ี คือ วัตถุดิบของไทยที่ส �ม�รถนำ�เสนอเป็นจุดแข็งของประเทศ และสังคมของเร�เองก็เป็นสังคมท่ีมีคว�มส�มัคคี เอื้อเฟ้ือเผื่อแผ่กัน แบ่งปันกัน มีจิตอ�ส�ทั่วกัน พร้อมท้ังสิ่งแวดล้อมท่ีไม่มีที่ใดในโลกที่จะมีคว�มสวยง�ม เท�่ กบั ประเทศไทย และมสี งิ่ สำ�คญั ที่สุดหนง่ึ เดียวในโลก คือ วัฒนธรรม ของเร�ที่ยิ้มแย้มแจ่มใส มีก�รละเล่น มีวัฒนธรรมท่ีควรอนุรักษ์ สิ่งท้ังหล�ยท้ังปวงน้ี คือ คว�มมั่นคงของประเทศที่ต้องมีหลักคิด หลักปฏบิ ัตทิ ่ีจะหวงแหนสมบัติของเร�เอ�ไว้ 60

สมติ มผี ทู้ ถ่ี ามผมวา่ เศรษฐกจิ พอเพยี งเปน็ ทฤษฎขี องตะวนั ออก จะเขา้ กบั การบริหารจัดการของตะวันตกหรอื ไม่ โดยตวั เอง ได้พิสูจน์แล้ว พบว่า ส่ิงท่ีได้รับการศึกษาจากตะวันตก ไม่ได้แตกต่างจากส่ิงท่ีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสอน ซึ่งทรงสอนเร�ม�ตั้งแต่ปี ๒๕๑๗ ก่อนที่จะเกิดทฤษฎีต่ �งๆ หล�ยทฤษฎี เช่น เร่ืองของคว�มพอประม�ณ ตอนน้ีก็มีกระแสก�รบริห�ร จัดก�รที่สหรัฐอเมริก� เรื่อง Sustainable Enterprise เพ่ือให้องค์กรมีอ�ยุ ย�วน�น คืออยู่อย่�งพอประม�ณ เป็นสิ่งท่ีปรัชญ�ตะวันตกคิดเหมือนกันเร่ือง คว�มมีเหตุผล และภูมิคุ้มกันก็เช่นเดียวกัน ตอนน้ีมีก �รศึกษ�เร่ือง Risk Management จะทำ�อย�่ งไรกับวิกฤตเศรษฐกิจ เพร�ะคนไม่รู้ว่�คว�มเสี่ยง คืออะไร ส่ิงน้ีเป็นหล�ยๆ ทฤษฎีม�รวมกัน ซ่ึงเป็นปรัชญ�ตะวันตก แต่ไม่มี อันใดอันหน่ึงม�รวมกันแล้ว ครอบคลุมเท�่ กับปรัชญ�ของเศรษฐกิจพอเพียง และเร�ส�ม�รถพูดได้เต็มป�กเตม็ คำ�ว�่ หลกั ปรัชญ�ของเศรษฐกจิ พอเพียง ของพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัว ใช้ได้กับธุรกิจในประเทศไทยและ ต่�งประเทศ แล้วส่ิงท่ีใช้แล้วก็มีผลดีเกิดขึ้นกับคน กับธุรกิจต่�งๆ จึงอย�กให้ทุกท่�นภูมิใจ และไปบอกใครๆ ก็ต�มว่� ส่ิงที่เร�เรียนรู้ จ�กพระบ�ทสมเด็จพระเจ�้ อยหู่ วั เป็นสิง่ ทเี่ กดิ ผลและปฏิบตั ไิ ดจ้ ริง 61

ดร. ปรยี านชุ ท่าน ดร. จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา ได้พูดถึงหนังสือ เล่มน้ี ๙ ซ่ึงดิฉันเป็นผู้ที่มีส่วนร่วมในการเขียน และได้ นำาเสนอเป็นเอกสารครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๕๐ ในก�รประชุม น�น�ช�ติว่�ด้วยก�รพัฒน�ท�งเลือก (International Conference on Alternative Development and Sufficiency Economy) และผู้วิพ�กษ์ บทคว�มน้ีคือ Professor Amartya Sen ท่ีได้ร�งวัลโนเบลส�ข�เศรษฐศ�สตร์ ซง่ึ ท�่ นไดม้ �ประเทศไทย และรบั ฟงั ก�รน�ำ เสนอเอกส�ร รวมทง้ั ไดใ้ หข้ อ้ เสนอแนะ โดยท�งเร�ได้ปรับปรุงเอกส�รแล้ว และตัดสินใจพิมพ์เผยแพร่ในปี ๒๕๕๒ ก็ใช้เวล�ทำ�ง�นประม�ณสองปีกว่�ท่ีจะปรับปรุงแก้ไขสำ�เร็จ ก็คิดว่�น่�จะ ถึงเวล�ที่จะได้นำ�เร่ืองร �วเกี่ยวกับปรัชญ �ของเศรษฐกิจพอเพียงไปเผยแพร่สู่ ช�วโลกอย่�งถกู ต้องและชดั เจน และเม่อื วันที่ ๗ ธนั ว�คม ๒๕๕๒ หนังสือพิมพ์ The Nation ก็ได้มี Special Report ท่ีพูดถึงหนังสือเล่มนี้ ซึ่งหล�ยท่�นอ�จ ได้อ่�นแล้ว เร�นำ�หนังสือเล่มนี้ม�แจกในง�นนี้เป็นง�นแรก และจะเร่ิมเผยแพร่ ต้ังแต่เดือนธันว�คม ๒๕๕๒ เป็นต้นไป วันนี้เป็นโอก�สดี ท่ีได้พบกับเจ้�หน้�ที่ ของกระทรวงก�รต่�งประเทศ ห�กมีข้อคิดเห็นหรือแนวคิดท่ีจะส�ม�รถทำ�ง�น ร่วมกันได้ในก�รเผยแพร่ปรัชญ�ของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่ต่�งประเทศ ดิฉัน ก็น้อมรับและอย�กจะขอรับฟังคว�มคิดเห็นจ�กท่�น ไม่ว่�จะเป็นเรื่องร�วต่�งๆ ที่เร�อ�จจะทำ�ง�นร่วมกันได้ นอกจ�กน้ี ในหน�้ แรกของหนังสือเล่มน้ี มี Website อยู่ และเร�กำ�ลังพัฒน� Website หน�้ ภ�ษ�อังกฤษเก่ียวกับเร่ือง เศรษฐกจิ พอเพียง จึงคดิ ว�่ ปี ๒๕๕๓ น่�ท่ีจะเผยแพร่ออกไปไดม้ �กยิ่งข้ึน ๙ Chaiyawat Wibulswasdi, Priyanut Piboolsravut and Kobsak Pootrakool. (2010) “Sufficiency Economy Philosophy and Development.” Bangkok : Sufficiency Economy Research Project, The Crown Property Bureau. 62

ดิฉันคิดว่�ก�รใช้ชีวิตอย่�งพอเพียง เป็นเรื่องก �รใช้ชีวิตที่คุ้มค่ � เพร�ะว่� ก�รใช้ทรัพย�กรที่มีคุณค่�ม�กที่สุดของพวกเร�ทุกคน ก็คือเวล�ในชีวิตของเร� ก�รใช้ชีวิตที่คุ้มค่� ก็คงจะต้องเป็นก�รใช้ชีวิตให้มีคว�มเจริญก้�วหน้�และ มน่ั คง และคณุ ลงุ แสนหมน้ั กพ็ ดู ไวว้ ่� ชวี ติ จะเจรญิ ก้�วหน้�มน่ั คงไปดว้ ยนน้ั ต้องมีคว�มสุขด้วย และต้องเป็นคว�มสุขท่ีแท้จริงท่ีไม่ได้เกิดจ�กก�ร เบียดเบียนผ้อู น่ื ไม่ได้เกิดจ�กก�รท�ำ สิ่งทเ่ี ปน็ โทษ ดิฉันทำ�ง�นในเร่ืองเศรษฐกิจพอเพียงม� ๖ - ๗ ปีแล้ว บ�งทีก็คิดว่�พระบ�ท สมเด็จพระเจ้�อยู่หัวทรงมีพระร�ชดำ�ริเรื่องนี้ได้อย่�งไร พอเร�ทำ�ง�นเรื่องน้ี แล้วลงลึกม�กๆ เร�ก็ยิ่งเห็นคว�มลึกซึ้งและคุณประโยชน์ และนี่ก็เป็นส่ิงหน่ึง ที่แสดงถึงพระอัจฉริยภ �พของพระองค์ท่ �น องค์ก�รสหประช�ช�ติ โดย น�ย Kofi Annan เลข�ธิก�รสหประช�ช�ติในขณะน้ัน ได้เดินท�งม�ทูลเกล้�ฯ ถว�ยร�งวัลก�รพัฒน�ทรัพย�กรมนุษย์อันสูงสุดแด่พระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัว เมื่อปี ๒๕๕๐ ในฐ�นะที่พระองค์ท่ �นได้พระร�ชท�นแนวท�งก�รพัฒน� โดยใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียงซ่ึงเป็นหัวใจหลักในก�รพัฒน�คน ท่ีทั่วโลกก็รู้จัก และก็เป็นทท่ี ร�บกันดี การที่กระทรวงการต่างประเทศได้จัดการสัมมนาในวันน้ี นับเป็นโอกาสอันดี รวมทั้งในโอก�สที่เป็นมห�มงคลเดือนแห่งคว�มสุข ของคนไทยทุกคน ดิฉันหวังว่� ดิฉันเองและวิทย�กรทุกท่�นที่ได้ม�เล่�สู่กันฟัง เกี่ยวกับเร่ืองร�วที่พวกเร�ได้ทำ�ม� หวังว่�จะเป็นประโยชน์สำ�หรับชีวิตก�รง�น และก�รใช้ชีวิตพอเพยี งของทกุ ท�่ นตอ่ ไป 63

พอเพยี งเศรกษารปเฐผรกยัชแญิจพรา่ของ ISBN 978-616-374-909-3 เผยแพรค่ รง้ั แรกในวารสารบรหิ ารการทตู ปที ่ี ๑ ฉบบั ท่ี ๑ (พเิ ศษ) ๒๕๕๓ พมิ พค์ รง้ั ท ่ี ๑ มนี าคม ป ี ๒๕๕๔ ๑,๐๐๐ เลม่ พมิ พค์ รง้ั ท ่ี ๒ พฤษภาคม ป ี ๒๕๕๖ ๕,๐๐๐ เลม่ พมิ พค์ รง้ั ท ่ี ๓ ธนั วาคม ป ี ๒๕๕๖ ๓,๐๐๐ เลม่ พมิ พค์ รง้ั ท ่ี ๔ ธนั วาคม ป ี ๒๕๕๗ ๕,๐๐๐ เลม่ จดั พมิ พโ์ ดย ศนู ยส์ ถานศกึ ษาพอเพยี ง มลู นธิ ยิ วุ สถริ คณุ ๑๗๓ ถนนนครราชสมี า เขตดสุ ติ กรงุ เทพมหานคร ๑๐๓๐๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๗๘๗ ๗๐๓๓ - ๔ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๘๒๒๖ www.sufficiencyeconomy.org Facebook / Page ศนู ยส์ ถานศกึ ษาพอเพยี ง มลู นธิ ยิ วุ สถริ คณุ ออกแบบและผลติ โดย บรษิ ทั ดาวฤกษ์ คอมมนู เิ คชน่ั ส์ จ�ำ กดั (หนง่ึ ในกลมุ่ บรษิ ทั ทมี ) ๑๕๑ ชน้ั ๑๒ อาคารทมี ถนนนวลจนั ทร์ แขวงนวลจนั ทร์ เขตบงึ กมุ่ กรงุ เทพมหานคร ๑๐๒๓๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๕๐๙ ๙๐๙๑ - ๒ โทรสาร ๐ ๒๙๔๔ ๖๒๖๐