065 อสมา

(DQ: Digital Intelligence Quotient)

นางสาว อสมา เจน รหสั นกั ศึกษา 634102065 คบ.2 ภาษาองั กฤษ หมู2่ เสนอ อาจารย์ สุธิดา ปรีชานนท์ ช้ินงานน้ีเป็นสว่ นหน่ึงของรายวิชา นวตั กรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือการส่ือสารการศึกษาและการ เรียนรู้ PC62506

คำนำ รายงานเลม่ น้ีจดั ทาข้ึนเพ่ือเป็นสว่ นหน่ึงของวิชานวตั กรรมและเทคโนโลยี สารสนเทศเพ่ือการส่ือสารการศึกษาและการเรียนรู้ PC62506 เพ่ือใหไ้ ดศ้ ึกษาหา ความรูใ้ นเร่ือง DQ:Digital Intelligence Quotient และไดศ้ ึกษาอยา่ งเขา้ ใจเพ่ือ เป็นประโยชน์กบั การเรียน ผูจ้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานเลม่ น้ีจะเป็นประโยชนก์ บั ผูอ้ า่ นหรือนักศึกษาท่ีกาลงั หา ขอ้ มูลเร่ืองน้ีอยู่ หากมีขอ้ แนะนาหรือขอ้ ผิดพลาดประการใด ผูจ้ ดั ทาขอนอ้ มรบั ไวแ้ ละขออภยั มา ณ ท่ีน้ีดว้ ย ผจู้ ดั ทำ นำงสำวอสมำ เจน

สำรบญั หนำ้ ท่ี เร่ือง ก ข หนา้ ปก ค คานา 5 สารบญั 6 ความฉลาดทางดิจิตอลคือ? 7 ทาไมจึงตอ้ งเพ่ิมทกั ษะความฉลาดทางดิจิตอล? 8 ความเป็นพลเมืองดิจิทลั (Digital Citizenship) คืออะไร 9 ทกั ษะท่ีสาคญั 8 ประการ การเป็นพลเมืองในยุคดิจิทลั 1. ทกั ษะในการรักษาอตั ลกั ษณท์ ่ีดีของตนเอง (Digital Citizen Identity) 10 2. ทกั ษะการคิดวิเคราะหม์ ีวิจารณญาณท่ีดี (Critical Thinking) 11 มีองคป์ ระกอบของกำรคิดวิเครำะหม์ ีวิจำรณญำณที่ดี 12 3. ทกั ษะในกำรรกั ษำควำมปลอดภยั ของตนเอง ในโลกไซเบอร์ (Cybersecurity Management) 13 4. ทกั ษะในการรกั ษาขอ้ มูลสว่ นตวั (Privacy Management) 14 5. ทกั ษะในกำรจดั สรรเวลำหนำ้ จอ (Screen Time Management) 15 6. ทกั ษะในกำรบริหำรจดั กำรขอ้ มลู ที่ผูใ้ ชง้ ำน มีกำรท้ิงไวบ้ นโลกออนไลน์ (Digital Footprints) 16 7. ทกั ษะในกำรรบั มือกบั กำรกลนั่ แกลง้ บนโลกไซเบอร์ (Cyberbullying Management) 17 8. ทกั ษะกำรใชเ้ ทคโนโลยีอย่ำงมีจริยธรรม (Digital Empathy) 18 อำ้ งอิง

ควำมฉลำดทำงดิจิตอลคือ ความฉลาดทางดิจิทลั (DQ: Digital Intelligence Quotient) คือ กลุม่ ความสามารถทางสงั คม อารมณ์ และการรับรู้ ท่ีจะทาใหค้ นคนหน่ึงสามารถเผชิญ กบั ความทา้ ทายของชีวิตดิจิทลั และสามารถ ปรบั ตวั ใหเ้ ขา้ กบั ชีวิตดิจิทลั ได้ ความ ฉลาดทางดิจิทลั ครอบคลุมทง้ั ความรู้ ทกั ษะ ทศั นคติและคา่ นิยม ท่ีจาเป็นตอ่ การใช้ ชีวิตในฐานะสมาชิกของโลกออนไลน์ กลา่ วอกี นยั หน่ึงคือ ทกั ษะการใชส้ ่ือและ การเขา้ สงั คมในโลกออนไลน์

ทำไมจึงตอ้ งเพ่ิมทกั ษะควำมฉลำดทำงดิจิตอล? การรบั รูแ้ ละการใชช้ ีวิตของเด็กรุ่นใหม่ มีลกั ษณะท่ีแตกตา่ งจากเจนเนอเรชน่ั รุ่นกอ่ นๆ มาก ทกั ษะชีวิตใหมๆ่ ตอ้ งไดร้ ับการเรียนรูแ้ ละฝึกฝน เพ่ือท่ีเด็กท่ีเติบโตมาในยุคท่ีเต็มไปดว้ ยขอ้ มูล ขา่ วสารและเทคโนโลยีสามารถนาไปใชใ้ นชีวิตประจาวนั การใชช้ ีวิตของคนรุ่นใหมย่ งั ผูกติด กบั เครือขา่ ยอินเทอรเ์ น็ตและส่ือออนไลนเ์ กือบตลอดเวลา ตวั ช้ีวดั อยา่ ง IQ ไดถ้ ูกนามาใชพ้ ฒั นาระดบั ทกั ษะทางสติปัญญาของมนุษย์ ในขณะท่ี EQ ได้ นามาศึกษาเพ่ือพฒั นาระดบั ทกั ษะความฉลาดทางอารมณ์ แตด่ ว้ ยบริบททางสงั คมท่ีเปล่ียนไป ปัจจุบนั ทกั ษะความฉลาดทางปญั ญาและทางอารมณ์ ไมเ่ พียงพอตอ่ ส่ิงท่ีเยาวชนตอ้ งเผชิญใน โลก ไซเบอร์

ความเป็นพลเมืองดิจิทลั (Digital Citizenship) คืออะไร ความเป็นพลเมืองดิจิทลั คือ พลเมืองผูใ้ ชง้ านส่ือดิจิทลั และส่ือสงั คมออนไลน์ท่ีเขา้ ใจบรรทดั ฐานของ การ ปฏิบตั ิตวั ใหเ้ หมาะสมและมีความรับผิดชอบในการใชเ้ ทคโนโลยี โดยเฉพาะอยา่ งย่ิง การส่ือสาร ในยุค ดิจิทลั เป็นการส่ือสารท่ีไรพ้ รมแดน สมาชิกของโลกออนไลน์คือ ทุกคนท่ีใชเ้ ครือขา่ ยอินเทอร์เน็ต บน โลกใบน้ี ผูใ้ ชส้ ่ือสงั คมออนไลน์มีความหลากหลายทางเช้ือชาติ อายุ ภาษา และวฒั นธรรม พลเมือง ดิจิทลั จึงตอ้ งเป็นพลเมืองท่ีมีความรับผิดชอบ มีจริยธรรม เห็นอกเห็นใจและเคารพผูอ้ ่ืน มีสว่ นร่วม และ มุง่ เนน้ ความเป็นธรรมในสงั คม การเป็นพลเมืองในยุคดิจิทลั น้ัน มีทกั ษะท่ีสาคญั 8 ประการ

ทกั ษะท่ีสาคญั 8 ประการ การเป็นพลเมืองในยุคดิจิทลั

1. ทกั ษะในกำรรกั ษำอตั ลกั ษณท์ ่ีดีของตนเอง (Digital Citizen Identity) สามารถสรา้ งและบริหารจดั การอตั ลกั ษณท์ ่ีดีของตนเองไวไ้ ดอ้ ยา่ งดีทงั้ ในโลกออนไลน์ และโลกความจริง อตั ลกั ษณท์ ่ีดีคือ การท่ีผูใ้ ชส้ ่ือดิจิทลั สรา้ งภาพลกั ษณใ์ นโลกออนไลน์ ของตนเองในแงบ่ วก ทงั้ ความคิด ความรูส้ ึก และการกระทา โดยมีวิจารณญานในการ รบั สง่ ขา่ วสารและแสดงความคิดเห็น มีความเห็นอก เห็นใจผูร้ ่วมใชง้ านในสงั คมออนไลน์ และรูจ้ กั รับผิดชอบตอ่ การกระทา ไมก่ ระทาการท่ีผิดกฎหมาย และจริยธรรมในโลก ออนไลน์ เชน่ การละเมิดลิขสิทธ์ิ การกลน่ั แกลง้ หรือการใชว้ าจาท่ีสรา้ งความ เกลียดชงั ผูอ้ ่ืนทางส่ือออนไลน์

2. ทกั ษะการคิดวิเคราะหม์ ีวิจารณญาณท่ีดี (Critical Thinking) สามารถในการวิเคราะหแ์ ยกแยะระหวา่ งขอ้ มูลท่ีถูกตอ้ งและขอ้ มูลท่ีผิด ขอ้ มูลท่ีมี เน้ือหาเป็นประโยชน์ และขอ้ มูลท่ีเขา้ ขา่ ยอนั ตราย ขอ้ มูลติดตอ่ ทางออนไลน์ท่ีน่าตง้ั ขอ้ สงสยั และน่าเช่ือถือได้ เม่ือใชอ้ ินเทอร์เน็ต จะรูว้ า่ เน้ือหาอะไร เป็นสาระ มี ประโยชน์ รูเ้ ทา่ ทนั ส่ือและสารสนเทศ สามารถวิเคราะหแ์ ละประเมิน ขอ้ มูลจาก แหลง่ ขอ้ มูลท่ีหลากหลายได้ เขา้ ใจรูปแบบการหลอกลวงตา่ งๆ ในโลกไซเบอร์ เชน่ ขา่ วปลอม เว็บปลอม ภาพตดั ตอ่ เป็นตน้

กำรคิดวิเครำะหม์ ีวิจำรณญำณท่ีดีมี องคป์ ระกอบดงั น้ี

3. ทกั ษะในกำรรกั ษำควำมปลอดภยั ของตนเอง ในโลกไซเบอร์ (Cybersecurity Management) สามารถป้องกนั ขอ้ มูลดว้ ยการสรา้ งระบบความปลอดภยั ท่ีเขม้ แข็ง และป้องกนั การ โจรกรรมขอ้ มูล หรือการโจมตีออนไลนไ์ ด้ มีทกั ษะในการรักษาความปลอดภยั ของ ตนเองในโลกออนไลน์ การรกั ษา ความปลอดภยั ของตนเองในโลกไซเบอรค์ ือ การ ปกป้องอุปกรณด์ ิจิทลั ขอ้ มูลท่ีจดั เก็บและขอ้ มูลสว่ นตวั ไมใ่ หเ้ สียหาย สูญหาย หรือ ถูกโจรกรรมจากผูไ้ มห่ วงั ดีในโลกไซเบอร

4. ทกั ษะในกำรรกั ษำขอ้ มูลส่วนตวั (Privacy Management) มีดุลพินิจในการบริหารจดั การ ขอ้ มูลสว่ นตวั รูจ้ กั ปกป้องขอ้ มูล ความสว่ นตวั ในโลกออนไลน์ โดยเฉพาะ การแชรข์ อ้ มูล ออนไลน์เพ่ือป้องกนั ความเป็น สว่ นตวั ทง้ั ของตนเองและผูอ้ ่ืน รูเ้ ทา่ ทนั ภยั คุกคามทาง อินเทอร์เน็ต เชน่ มลั แวร์ ไวรสั คอมพิวเตอร์ และกลลวงทางไซ เบอร

5. ทกั ษะในกำรจดั สรรเวลำหนำ้ จอ (Screen Time Management) สามารถในการบริหารเวลาท่ีใชอ้ ปุ กรณย์ ุคดิจิทลั รวมไปถึงการควบคุมเพ่ือใหเ้ กิดสมดุลระหวา่ ง โลกออนไลน์ และโลกภายนอก ตระหนักถึงอนั ตรายจากการใชเ้ วลาหนา้ จอนานเกินไป การ ทางาน หลายอยา่ งในเวลาเดียวกนั และผลเสียของการเสพติดส่ือดิจิทลั สานักวิจยั สยาม เทคโนโลยีอินเทอรเ์ น็ตโพลลร์ ะบุวา่ วยั รุ่นไทยเกือบ 40 % อยากใชเ้ วลาหนา้ จอ มากกวา่ ออก กาลงั กาย

6. ทกั ษะในกำรบริหำรจดั กำรขอ้ มลู ท่ีผใู้ ชง้ ำน มีกำรท้ิงไวบ้ นโลกออนไลน์ (Digital Footprints) สามารถเขา้ ใจธรรมชาติของการใชช้ ีวิตในโลกดิจิทลั วา่ จะหลงเหลือร่อยรอยขอ้ มูลท้ิงไวเ้ สมอ รวมไปถึง เขา้ ใจผลลพั ธท์ ่ีอาจเกิดข้ึน เพ่ือการดูแลส่ิงเหลา่ น้ีอยา่ งมีความรบั ผิดชอบ รอยเทา้ ดิจิทลั (Digital Footprints) คืออะไร รอยเทา้ ดิจิทลั คือ คาท่ีใชเ้ รียกร่องรอยการกระทาตา่ งๆ ท่ี ผูใ้ ชง้ านท้ิงรอยเอาไวใ้ นโลกออนไลน์ โซเชียล มีเดีย เว็บไซตห์ รือโปรแกรมสนทนา เชน่ เดียวกบั รอยเทา้ ของคนเดินทาง ขอ้ มูลดิจิทลั เชน่ การลงทะเบียน อีเมล การโพสตข์ อ้ ความ หรือรูปภาพ เม่ือถูกสง่ เขา้ โลกไซเบอร์แลว้ จะท้ิงร่อยรอยขอ้ มูลสว่ นตวั ของ ผูใ้ ชง้ านไวใ้ หผ้ ูอ้ ่ืน ติดตามไดเ้ สมอ แมผ้ ูใ้ ชง้ านจะลบไปแลว้ ดงั นนั้ หากเป็นการกระทาท่ีผิดกฎหมาย หรือศีลธรรม ก็อาจมีผลกระทบตอ่ ช่ือเสียงและภาพลกั ษณข์ องผูก้ ระทา กลา่ วงา่ ยๆ รอยเทา้ ดิจิทลั คือ ทุกส่ิง ทุกอยา่ งในโลกอินเทอรเ์ น็ตท่ีบอกเร่ืองของเรา

7. ทกั ษะในกำรรบั มือกบั กำรกลนั่ แกลง้ บนโลกไซเบอร์ (Cyberbullying Management) การกลน่ั แกลง้ บนโลกไซเบอร์คือ การใชอ้ ินเทอรเ์ น็ตเป็นเคร่ืองมือหรือชอ่ งทางเพ่ือกอ่ ใหเ้ กิดการคุกคาม ลอ่ ลวงและการกลน่ั แกลง้ บนโลกอินเทอรเ์ น็ตและส่ือสงั คมออนไลน์ โดยกลุม่ เป้าหมายมกั จะเป็น กลุม่ เด็กจนถึงเด็กวยั รุ่น การกลน่ั แกลง้ บนโลกไซเบอร์คลา้ ยกนั กบั การกลน่ั แกลง้ ในรูปแบบอ่ืน หากแตก่ าร กลน่ั แกลง้ ประเภทน้ีจะกระทาผา่ นส่ือออนไลนห์ รือส่ือดิจิทลั เชน่ การสง่ ขอ้ ความทาง โทรศพั ท์ ผูก้ ลน่ั แกลง้ อาจจะเป็นเพ่ือนร่วมชนั้ คนรูจ้ กั ในส่ือสงั คมออนไลน์ หรืออาจจะเป็นคน แปลกหนา้ ก็ได้ แตส่ ว่ น ใหญผ่ ูท้ ่ีกระทาจะรูจ้ กั ผูท้ ่ีถูกกลน่ั แกลง้

8. ทกั ษะกำรใชเ้ ทคโนโลยีอย่ำงมีจริยธรรม (Digital Empathy) มีความเห็นอกเห็นใจ และสรา้ งความสมั พนั ธท์ ่ีดีกบั ผูอ้ ่ืนบนโลกออนไลน์ แมจ้ ะเป็น การส่ือสารท่ี ไมไ่ ดเ้ ห็นหนา้ กนั มีปฏิสมั พนั ธอ์ นั ดีตอ่ คนรอบขา้ ง ไมว่ า่ พอ่ แม่ ครู เพ่ือนทงั้ ในโลกออนไลน์และใน ชีวิตจริง ไมด่ ว่ นตดั สินผูอ้ ่ืนจากขอ้ มูลออนไลน์แต่ เพียงอยา่ งเดียว และจะเป็นกระบอกเสียงใหผ้ ูท้ ่ี ตอ้ งการความชว่ ยเหลือ

อำ้ งอิง http://cclickthailand.com

THANK YOU