E pub

เอกสารประกอบการอบรม หลักสูตร การสรา้ งสอื่ ส่ิงพิมพ์อเิ ล็กทรอนิกส์ ตามมาตรฐานสงิ่ พมิ พ์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (EPUB3) วันที่ 1 (ช่วงบา่ ย) การสร้างหนงั สือ EPUB ดว้ ยโปรแกรม Sigil

คมู ือการใชงานโปรแกรม Sigil สาํ หรับสรางหนงั สืออิเล็กทรอนิกส (EPUB) โดย..อาจารยประสิทธ์ิ คลองงเู หลือม [email protected]

สารบัญ 3 บทนํา 4 การติดต้งั โปรแกรม Sigil 8 การสรางหนังสอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส 14 การสรางสารบญั 16 การนําเขารปู ภาพ และการเพ่ิมขอความซอนในรูปภาพ 19 การขน้ึ หนาหนงั สอื ใหม และการใชเสนจบเนื้อหา 21 การสรางหนาปกหนังสือ 23 การกําหนดเมทาดาทา 25 การฝงฟอนตลงในหนังสือ 29 การเพิม่ Sound และ Video คมู่ อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 2

บทนํา Sigil เปนโปรแกรมประเภทโอเพนซอรส และฟรี ใชเปนเครอื่ งมือสาํ หรับแปลง และแกไขรูปแบบไฟล EPUB มันเปนโปรแกรมทถี่ ูกออกแบบมาเพอ่ื ความสะดวกในการแกไขไฟล EPUB ในแบบ WYSIWYG (ได อยางที่เห็น) และสําหรบั การแปลงไฟลในรปู แบบอืน่ ๆ เพอื่ มาเปนไฟล EPUB นอกจากน้ียงั มีคุณสมบัตสิ ําหรับ ผใู ชระดับสูง เชน การแกไข XHTML, CSS และ XPGT คุณสามารถใช Sigil เพือ่ เพิ่มรายการเมตาดาตาอนื่ ๆ ท่สี นบั สนุนตามขอกําหนดของ EPUB และสรางระดบั ชนั้ ของสารบญั Sigil ทาํ งานบน 3 แพลตฟอรมทส่ี ําคัญ ไดแก Windows, Linux และ Mac OS X Sigil เปนเครือ่ งมือท่เี หมาะสมในการสรางหนงั สอื อิเลก็ ทรอนิกส (eBook) ในรูปแบบไฟล EPUB ใน เบอื้ งตน และใชสําหรับตกแตงแกไขไฟล EPUB ท่ีมกี ารแปลงไฟลมาจากโปรแกรมอนื่ เชน การแกไข, คนหา ขอความ, การแทรกรปู ภาพ, การสรางสารบญั , การใสเสียง และภาพเคลือ่ นไหว เปนตน หากคุณมีทกั ษะ ทางดานการเขียนโปรแกรม คุณสามารถปรบั แตงแกไขให EPUB สมบรู ณมากยง่ิ ขึน้ โดยการเขียนคาํ ส่งั (Code) เพ่มิ เติมเขาไปใน EPUB คูมอื เลมนีจ้ ะนาํ เสนอคาํ ส่งั หรือเคร่อื งมือในการใชงานเบอ้ื งตนของโปรแกรม Sigil โดยเนอื้ หาภายใน เหมาะสาํ หรับผูทีย่ งั ไมมีพ้ืนฐานในดานการทาํ หนังสืออิเลก็ ทรอนกิ ส (eBook) และเนอื้ หาสวนใหญคูมอื น้ี เปน เน้ือหาทีจ่ ัดทําขึ้นเพอื่ ใชสาํ หรบั ผทู ีเ่ ขาฝกอบรม โครงการพัฒนาศักยภาพดานการอานสําหรับนกั เรยี นพกิ าร ดวยการพัฒนาหนังสอื ที่ทกุ คนเขาถึงและใชประโยชนได ซง่ึ เปนการฝกอบรมเพื่อสรางสือ่ ส่ิงพมิ พ อิเลก็ ทรอนิกส ตามมาตรฐานส่ิงพิมพอเิ ลก็ ทรอนกิ ส (EPUB3) ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 3

การติดต้ังโปรแกรม Sigil Sigil เป็นโปรแกรมประเภทโอเพนซอรส์ เปน็ โปรแกรมฟรี สำมำรถดำวนโ์ หลดไดท้ ี่ https://code.google.com/p/sigil หรอื http://sigil-ebook.com/ บน Windows ถ้ำคุณมี Windows เวอรช์ ั่น 64 bit คณุ ควรดำวนโ์ หลด และติดตง้ั Sigil เวอร์ช่ัน 64 bit เพ่อื ควำมเหมำะสม และมปี ระสิทธภิ ำพในกำรทำงำน ในหนำ้ ดำวนโ์ หลด Sigil ให้สังเกตชุ ่อื ไฟล์ทก่ี ำกับ ด้วย x86_64 โปรแกรม Sigil ได้ทำกำรทดสอบบน Windows XP, Vista x64 และ Windows 7 x64 วิธีติดต้งั โปรแกรม Sigil สาหรับ Windows 1. เม่อื ดำวน์โหลดโปรแกรม Sigil เสรจ็ เรยี บร้อยแลว้ ใหท้ ำกำรดับเบ้ิลคลกิ ท่ีรูปสญั ลักษณ์ หรอื ไอคอนของกำรตดิ ตง้ั โปรแกรม ซ่งึ เป็นไฟลช์ นดิ .exe (ภำพประกอบ: โปรแกรม Sigil จะเป็นเวอรช์ ั่น 0.9.6) 2. หลังจำกนัน้ จะปรำกฏ dialog box ตอ้ นรบั เข้ำส่กู ำรตดิ ตั้ง “Welcome to the…” ให้กดปุ่ม Next เพอื่ เขำ้ ส่ขู ั้นตอนต่อไปของกำรติดตั้ง คมู่ อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 4

3. ยนิ ยอมตามขอตกลงของการใชโปรแกรม โดยคลกิ เลือก I accept the agreement จากน้ันคลิกกดปุม Next 4. กาํ หนดตําแหนงสาํ หรบั ตดิ ต้งั โปรแกรม Sigil คลิกปุม Next ติดตัง้ ไวทโ่ี ฟวเดอร Program Files หมายเหตุ หากตองการตดิ ตั้งในโฟวเดอรท่ีแตกตาง ใหคลกิ Browser เพือ่ เลือกโฟวเดอรทต่ี องการ 5. กําหนดเลอื กสวนประกอบของการติดต้ัง เชน - สรางไอคอนไวที่หนาจอ (Create a desktop icon) - ทําใหไฟลหนงั สือรูปแบบ EPUB มคี วามสัมพันธ หรอื ทําใหรูจักกนั กบั Sigil (Associate ebook files with Sigil) เม่ือกําหนดสวนประกอบเสร็จแลว ใหคลกิ ปุม Next ค่มู อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 5

6. เลอื กเมนูโฟวเดอรสําหรบั Sigil คลกิ กดปมุ Next 7. กดปุม Install เพอ่ื ตดิ ต้ังโปรแกรม ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 6

8. เมื่อตดิ ต้ังเสรจ็ สมบูรณแลว ใหคลิกปมุ Finish เพอื่ ออกจากการตดิ ตั้งโปรแกรม 9. เม่อื ทาํ การตดิ ตั้งเสร็จสมบรู ณ จะปรากฏไอคอน shortcut ของโปรแกรม Sigil อยบู นหนาจอ คอมพิวเตอร ใหดับเบ้ิลคลิกที่ไอคอน เพื่อเขาสโู ปรแกรม 10. เมือ่ เปดเขาสโู ปรแกรมแลว จะปรากฏหนาตางหลักของโปรแกรม ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 7

การสรางหนังสืออิเล็กทรอนิกส ในบทน้ี จะไดเรยี นรวู ธิ กี ารสรางหนงั สืออิเล็กทรอนกิ ส (eBook) ในรูปแบบของ EPUB โดยการพิมพ และจดั รปู แบบดวย Sigil การนําเขาขอมูลท่เี ปนเน้ือหาอาจใชการพมิ พโดยตรง หรือใชวิธกี ารคัดลอก/วาง แลว ทําการจัดรปู แบบก็ได นอกจากเน้ือหาแลว เรายงั สามารถใสภาพประกอบเนื้อหา ซึง่ จะตองมกี ารจัดเตรยี มไวลวงหนาใน รปู แบบ .jpg หรือ .png สวนประกอบหนาตางในโปรแกรม Sigil เม่อื เปดโปรแกรม Sigil ขน้ึ มา จะปรากฏหนาตางโปรแกรม ซ่งึ ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงั นี้ 1. เมนคู าํ ส่ังหลัก (Main Menu) เปนสวนของเมนูหลักที่ใชในการเขาถึงการทาํ งานของโปรแกรม เชน เมนู File, Edit, Insert เปนตน 1. เมนคู าํ ส่งั หลัก 2. แถบเครือ่ งมอื 3. หนาตางพ้นื ท่ีทาํ งาน 2. แถบเคร่อื งมอื (Toolbars) เปนสวนของเครอื่ งมอื ทช่ี วยใหผูใชงานเขาถงึ คําสงั่ การทาํ งานไดงาย และรวดเร็ว โดยไมตองไมเลอื กคาํ สง่ั ในเมนหู ลกั 3. หนาตาง (Windows) เปนสวนของพ้นื ที่ทาํ งาน สําหรับแสดงมมุ มองตางๆ และแสดงรายละเอยี ด ภายใน ซึง่ ประกอบดวย สวนของการเลอื กหนงั สอื (Book Browser), สวนของการแสดงเนือ้ หา และ รายละเอยี ดของหนงั สือ) Book View, สวนของสารบญั (Table of Content) และสวนของการขยายมมุ มอง คูม่ อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 8

การแสดงเน้อื หา และรายละเอยี ด สามารถแบงการแสดงออก 2 สวน ดงั น้ี สวนแสดงหนงั สือ (Book View) เปนสวนท่ีแสดงเนื้อหาของหนงั สือ มีลกั ษณะเหมือนใน ระบบการอาน เมอ่ื หนงั สือถกู นําเสนอใหกบั ผูอาน การทาํ งานโดยทวั่ ไป จะทาํ ใน Book View ไมวาจะใส ขอความ, แทรกรปู ภาพ, กําหนดลักษณะของตวั อกั ษร หรือกาํ หนดการจัดวางเนอื้ หา เปนตน สวนแสดงโคด (Code View) เปนสวนที่ใชในการแกไขโคดพ้นื ฐาน XHTML, CSS และ XPGT ซ่ึงจะ แสดงโดยการเนนทโ่ี ครงสรางของภาษา หรอื รปู แบบในการเขียนภาษาคอมพวิ เตอร (Syntax) และมี หมายเลขบรรทัดอยดู านซาย คูม่ อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 9

กาํ หนดเวอรชนั่ EPUB คุณสามารถกาํ หนดเวอรช่ันของ EPUB กอนการสรางหนังสืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส เพ่อื ใหไดเวอรช่นั ที่ เหมาะสม และตามท่ตี องการ โดยกําหนดทีค่ ําสั่ง Preferences 1. เลือกเมนู Edit > Preferences… จะปรากฏหนาตาง Preferences ขึน้ มา 2. คลกิ เลอื กรายการ General Settings ภายใตหัวขอ Create New or Empty Epubs as: เลอื ก Version 2.0 หรอื Version 3.0 จากนน้ั คลกิ ปมุ OK วธิ สี รางหนงั สอื อิเล็กทรอนิกส ในรปู แบบ EPUB 1. เลือก File > New เพือ่ สราง eBook ใหม จะปรากฏหนาตางไฟลใหมขนึ้ มา ชอ่ื untitled.epub ทาํ การบันทกึ เพ่อื ต้ังชอ่ื ไฟลหนังสือใหม เลอื กคําส่งั File > Save คมู่ ือสร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 10

2. พิมพเนื้อหา หรอื นําเนอื้ หามาวางในหนาตาง Book View 2.1 คลิกโฟวเดอร Text และคลิก Section0001.xhtm ในสวน Book Browser 2.2 ใหพมิ พเนอื้ หา หรอื นําเน้อื หาทีค่ ัดลอกไวแลว มาวางในหนาตาง Book View ดงั ภาพดานลาง หมายเหตุ การคัดลอกเนื้อหาจากแหลงอื่น เชน จากเอกสาร Word ควรนาํ มาวางในโปรแกรม NotePad กอน เพอ่ื ลบสไตลท่ีใชในเอกสาร Word ออก ใหเหลือเฉพาะขอความ แลวจงึ ทาํ การคัดลอก ขอความจาก NotePad อีกคร้ัง เพื่อนําไปวางใน Sigil 3. กาํ หนดขนาด และการจดั วางตัวอักษร สามารถกาํ หนด โดยใชรูปแบบที่มีอยใู นโปรแกรม Sigil อยู ภายใตเมนู Format หรือเลอื กใชรูปแบบทอ่ี ยูบนแถบเคร่ืองมอื เพือ่ ความสะดวกในการทํางาน h1 หัวเรือ่ งหลัก H2 หัวเร่ืองยอย คู่มือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 11

3.1 กําหนดขอความหัวเร่ือง ใหคลกิ ที่หัวเรอ่ื งทีต่ องการกําหนดใน Book View จากน้ันเลอื ก สไตล h1 (หวั เร่อื งหลัก) บนแถบเครื่องมือ หากตองกําหนดเปนหวั เรอื่ งยอ ใหเลอื ก h2 หรือ h3 จนถึง h6 ลกั ษณะสไตลของหวั เรอ่ื งในจะมีขนาดลดหล่ันกนั ไปตามลาํ ดับ หมายเหตุ การกาํ หนดหัวเร่อื งดวยสไตล จะชวยใหหัวเรอ่ื งถกู นําไปใชเปนสารบัญ สําหรับใชเช่ือมโยง เขาสูเนือ้ หาในแตละสวน 3.2 กาํ หนดรปู แบบการจดั วางใหขอความ เลือก P (เปนการจดั วางขอความแบบปกติ ธรรมดา ตามการตัง้ คาไวใน Preferences) 3.3 กําหนดการยอหนาใหกบั ขอความในบรรทัดแรก โดยคลิกเมาสทบี่ รรทัดแรกของ พารากราฟขอความ จากน้ันกด Tab ทค่ี ยี บอรด 1 ครั้ง เพือ่ เปนการยอหนาระดบั ท่ี 1 P พารากราฟแบบปกติ 3.4 การเพิ่มยอหนาทัง้ พารากราฟ โดยคลิกเมาสท่หี นาพารากราฟทต่ี องการเพ่ิมยอหนา จากน้นั คลิกเคร่ืองมอื Increase Indent ทีค่ ียบอรด 1 ครั้ง เพื่อเพิม่ ยอหนาในระดบั ที่ 1 ปุมคาํ สง่ั Increase Indent การยอหนาทัง้ พารากราฟ 12 คู่มอื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

เครื่องมือพื้นฐานจาํ เปนในการจดั วางหนา และจัดรูปแบบตัวอักษร เครื่องมอื คาํ อธบิ าย เปนสไตลทไี่ ดจดั เตรยี มไวสําหรับรูปแบบตัวอักษร ท่ใี ชกบั หวั เรือ่ ง และตวั เน้อื หา ซึง่ จะปรบั ขนาด ตวั อกั ษร ต้ังแตขนาดเลก็ ไปจนถึงตวั อกั ษรขนาด ใหญ ใชกาํ หนดลกั ษณะของตัวอกั ษร เชน ตวั หนา ตวั เอยี ง ตัวขดี เสนใต หรือตัวยก ใชสาํ หรบั จดั วางหนา โดยกําหนดตําแหนงของ ตัวอกั ษรจัดชดิ ซาย ชดิ ขวา กึ่งกลาง และเสมอ หนาหลัง ใชสําหรับจดั ทาํ หัวขอเน้ือหาใหเปนลักษณะของ Bullet หรือลําดับหมายเลขขอ ใชสาํ หรับเปล่ียนตวั อักษรภาษาองั กฤษ เปน ตวั เขยี นเล็กท้งั หมด เปนตวั เขียนใหญท้ังหมด หรอื เปนตัวนําตาม เปนตน ใชสาํ หรบั การตดั ขอความเพื่อหนากระดาษใหม ใชเพอ่ื สรางการเชื่อมโยงจากขอความ ไปยังแหลง เชอื่ มโยงภายนอก เชน การเช่ือมโยงไปยังเวบ็ ไซต ใชเพม่ิ ตวั อักษร หรอื สญั ลักษณพิเศษ ลงใน เน้ือหา ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 13

การสรางสารบัญ การสรางสารบัญจากเน้อื หาของหนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส จะใชการอางอิงจากสไตลหวั เรอ่ื ง เพื่อสราง สารบญั ขน้ึ มาอัตโนมัติ สารบัญชวยอาํ นวยความสะดวกใหกับผูอานหนงั สืออิเล็กทรอนิกส เพราะจะเปนการ เชอื่ มโยงจากหัวเรอ่ื ง เขาสเู นอ้ื หาสวนตางๆ ซ่งึ ซอฟตแวรการอาน eBook สวนใหญจะมฟี งกช่ันสาํ หรับการ แสดงสารบัญ ทําใหผูอานสามารถเขาถงึ เนอื้ หาสวนตางๆ ไดงาย และรวดเรว็ ยงิ่ ข้นึ วธิ กี ารสรางสารบญั 1. เลือกเมนูคาํ ส่งั Tools > Table of Contents > เลอื ก Generate Table Of Contents หรือเลือกปุมคําสง่ั Generate Of Contents จากแถบเครือ่ งมอื จากน้นั โปรแกรม Sigil จะทาํ การตรวจเนื้อหาทีใ่ ชหัวเร่ือง ซงึ่ มกี ารใชสไตล h1 ถงึ h6 เม่อื ตรวจสอบเสร็จแลว โปรแกรมจะทําการสรางรายการสารบัญทัง้ หมดข้ึนมา คณุ สามารถกําหนดวาจะใหรวม หรอื ไมรวมหวั เร่ืองใดบางที่จะสรางสารบัญ ปมุ สรางสารบัญ รายการสารบัญ 2. เม่ือกาํ หนดเลือกหวั เรือ่ งเสรจ็ เรียบรอยแลว ใหคลกิ ปมุ OK เพอื่ ยืนยนั การสรางสารบญั เม่ือสราง สารบัญเสร็จแลว สารบญั จะไปปรากฏอยใู นสวนของหนาตาง Table of Contents ทแ่ี สดงอยูดานขวามอื คู่มือสร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 14

สารบัญ วิธีการสรางหนาสารบญั ในหนังสือ 1. เลือกเมนคู ําส่งั Tools > Table of Contents > เลอื ก Create HTML Table Of Contents 2. โปรแกรมจะสรางไฟล TOC.xhtml เพ่ิมข้นึ มา ดงั ภาพดานลาง คุณสามารถแกไขขอความสารบัญได ตวั อยาง เปลยี่ นจาก “Table of Contents” เปน “สารบญั ” ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 15

การนาํ เขารูปภาพ และเพ่ิมขอความ ซอนในรูปภาพ การนําเขาไฟลรูปภาพ เปนการนําเขารปู ภาพมาประกอบในเนือ้ หา เพื่อใหเนอื้ มีความสมบูรณ และสรางความเขาใจในเน้อื หา มายิ่งขึ้น ภาพยงั ชวยสรางความสนใจ และดึงดูดผอู าน ภาพท่จี ะนาํ มาใชควรมกี ารตกแตงมาใหเรยี บรอย เสยี กอน จากโปรแกรมตกแตง และจดั การภาพท่ัวไป แลวบันทึกใหเปนชนดิ ของรูปภาพท่เี หมาะสมกบั การใช งานในไฟล EPUB เชน ชนดิ .jpg หรือ .png นอกจากชนดิ ของรปู ภาพทีเ่ หมาะสมแลว การตัง้ ชือ่ ไฟลรูปภาพควรต้ังเปนภาษอังกฤษตัวพมิ พเลก็ และจะตองไมมชี องวางระหวาง วิธนี ําเขาไฟลรูปภาพประกอบในเน้อื หา 1. คลิกขวา ทโี่ ฟวเดอร Images ที่อยูภายใตหนาตาง Book Browser แลวเลอื กคาํ สัง่ Add Existing Files 2. เลือกรูปภาพท่ตี องการนําเขามาประกอบในเนือ้ หา จากนั้นคลิกปมุ Open เลอื กไฟลรปู ภาพ คู่มือสร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil ไฟลรปู ภาพท่ีนาํ เขา เรียบรอยแลว 16

หลงั จากนาํ เขาไฟลรปู ภาพเรียบรอยแลว ไฟลรปู ภาพจะถกู เกบ็ อยูในโฟวเดอร Images ของหนังสือ EPUB ท่สี รางข้นึ หมายเหตุ กรณีทต่ี องการเลอื กหลายรูปภาพ เพือ่ ทจ่ี ะนําเขาพรอมกัน ใหกด Shift คางไว ในขณะท่ี เลือกรูปภาพ วธิ ีการนํารปู ภาพไปแทรกในเน้ือหา 1. คลกิ เมาสในตําแหนงทต่ี องการวางรปู ภาพ จากน้ันคลกิ เมนคู ําสงั่ Insert > File หรอื คลิกไอคอน บนแถบเครอื่ งมือ 2. เลอื กภาพที่ตองการ ในรายการ Insert File จากน้นั คลกิ ปุม Open ภาพจะถูกวางในเนื้อหา ตาม ตําแหนงทก่ี าํ หนด รูปภาพวางชิดซาย รปู ภาพวางกึ่งกลาง สามารถปรับเลอ่ื นตาํ แหนงของภาพ ใหวางชดิ ซาย ชดิ ขวา หรอื กง่ึ กลาง 17 ค่มู อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

การเพ่มิ ขอความซอนในรปู ภาพ (Alternative Text) หลงั จากนําเขาภาพมาประกอบในเน้ือหาเรียบรอยแลว หากตองการเพิม่ ขอความซอนในรปู ภาพ เพ่ือ ใชสําหรับการอาน สาํ หรบั การเขาถงึ และใชประโยชนได คุณสามารถเพม่ิ ขอความไวในรปู ภาพ เพอื่ ให โปรแกรมสงั เคราะหเสียงไดอานขอความ และสังเคราะหออกมาเปนเสยี ง วธิ เี พิ่มขอความซอนในรปู ภาพ 1. ในสวนของ Preview ใหคลกิ ที่รปู ภาพ (เลือกคําสง่ั View > Preview) แถบสเี หลอื ง เปน Tag รปู ภาพ คลกิ ท่รี ปู ภาพ 2. ในสวน Code View จะแสดงแถบสีเหลอื ง ใหมองหา Tag <img> ซ่ึงเปน Tag ของรูปภาพ 3. ภายในแอตทรบิ ิวต alt ใหเพ่มิ ขอความ Alternative Text ไดความตองการ ขอความทีเ่ พิม่ เขาไปใน alt 4. หลงั จากเพิ่มเขาความซอนในรูปภาพเสร็จเรยี บรอยแลว 18 ใหทําการบนั ทกึ ไฟล EPUB เลอื กคาํ ส่ัง File > Save คู่มอื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

การขึ้นหนาหนังสือใหม และการใชเสนจบเน้ือหา การข้นึ หนาหนังสอื ใหม ในการจดั หนาหนงั สือท่ีถูกตอง ควรแยกเน้อื หาใหเปนหมวดหมู เชน บท, ตอน หรอื หนวยการเรยี นรู ควรจัดหนาโดยแยกเนื้อหาแตละสวนออกจากกนั โดยใหข้ึนหนาใหม สําหรบั โปรแกรม Sigil จะมีเครอื่ งมือ สาํ หรับการขึน้ หนาใหม เพือ่ ใชในการแยกเนอ้ื หา วธิ กี ารขนึ้ หนาหนังสือใหม 1. ใหคลิกเมาสทีด่ านหนาของเนอ้ื หา ที่ตองการขน้ึ หนาใหม เชน บท, ตอน, หนวยการเรยี นรู หรือ หัวขอตาง ๆ 2. จากนน้ั เลือกเมนคู ําสั่ง Edit > Split As Cursor หรอื คลิกทไ่ี อคอน บนแถบเคร่ืองมอื คาํ สั่งนี้ เปนการแยกหนาในบรเิ วณที่มกี ารคลิกเคอรเซอรไว 3. เนื้อหาจะถกู แยกขนึ้ หนาใหม และถูกสรางไฟลใหมขึ้นมา อยภู ายในโฟวเดอร Text (จากภาพ ตวั อยาง จะไดใฟลใหมชือ่ section0002.xhtml) ค่มู อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 19

โปรแกรมจะสรางหนาใหมขน้ึ มา การเพิ่มเสนจบเน้อื หา โปรแกรม Sigil มีเครื่องมอื สําหรับสรางเสน เพื่อระบกุ ารจบเนื้อหา ซึง่ ลกั ษณะของเสนจะเปนตรง วธิ เี พมิ่ เสนจบเนือ้ หา 1. ใหคลิกเมาสที่ตําแหนงจบเน้อื หา เลือก Insert >> Split Marker 2. หลังจากเพิ่มเสน Maker ในเน้ือหาแลว จะเกิดเสนจบเนอ้ื หาขน้ึ มา เสนจบเน้อื หา 20 ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

การสรางหนาปกหนังสือ การสรางหนาปกหนังสอื ปกหนงั สือจะใชหลักการเดียวกนั กับการนําเขาไฟลรปู ภาพ โดยทีต่ องออกแบบรูปภาพปกไวกอน และ บันทึกไวในรูปแบบไฟล .jpg หรือ .png วิธีการขน้ึ หนาหนังสอื ใหม 1. เลอื กเมนคู าํ สงั่ Tools > Add Cover 2. เลือก Other Files เพ่อื เพิ่มรปู หนาปก 3. เลือกรปู ทต่ี องการทําหนาปก คลกิ ปุม Open 21 คู่มือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

4. จะมีไฟล Cover.xhtml เพิ่มขึ้นมา พรอมกบั แสดงหนาปกของหนงั สอื ปกหนงั สือทีน่ ําเขามา ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 22

การกาํ หนดเมทาดาทา การกาํ หนดเมทาดาทาหนงั สอื (Metadata Book) Metadata เปนการกําหนดเพิ่มขอมลู สําหรบั ใชอธบิ ายหนังสอื ในรูปแบบ EPUB เพอื่ ใชเปนขอมูล สําหรับการสบื คนขอมลู บรรณานุกรม เชน ชือ่ เรอื่ ง ชื่อผแู ตง, ภาษาหลักของหนังสอื , สาํ นกั พิมพ, วนั ทีใ่ นการ สรางหนงั สอื หรอื ISNB วิธกี ารขึ้นหนาหนงั สือใหม 1. เลือกเมนคู ําสงั่ Tools > Metadata Editor จะปรากฏหนาตาง Metadata Editor ขึ้นมา 2. พิมพขอมลู Metadata ชอื่ เรอ่ื ง (dc:title), กาํ หนดภาษาหลัก (dc:language) 3. หากตองการเพิม่ Metadata อ่ืนๆ ใหคลกิ ปมุ Add Metadata เชน ชอ่ื ผแู ตง (Author), สาํ นกั พิมพ (Publisher) คมู่ อื สรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 23

4. ถาตองการปรบั เลื่อนตาํ แหนงของ Metadata ใหคลิกปุมลกู ศรเล่อื นขึ้น-ลง ถาตองการลบ Metadata ใหคลิกปุม Remove หลังจากกาํ หนด Metadata เรยี บรอยแลว ใหคลิกปมุ OK เพ่อื ยนื ยัน ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 24

การฝงฟอนตลงในหนังสือ การฝงฟอนต ไฟลมาตรฐาน EPUB รองรบั ฟอนตชนดิ TrueTyle (.ttf) และ OpenType (.otf) ในโปรแกรม Sigil สามารถฝงฟอนตลงในหนังสือรูปแบบ EPUB โดยจะจดั เก็บฟอนตไวในโฟวเดอร fonts การฝงฟอนตลงในหนงั สอื เพื่อใชแสดงผลฟอนตไดอยางถกู ตองบนอุปกรณ หรอื เครือ่ งมอื อาน EPUB โดยท่ไี มตองตดิ ตั้งฟอนตในระบบ การฝงฟอนตในโปรแกรม Sigil จะสามารถทําไดในโหมด Code View วิธกี ารฝงฟอนตลงในหนงั สือ 1. คลิกขวาทโ่ี ฟวเดอร Fonts ภายใตหนาตาง Book Browse เลอื ก Add Existing File 2. เลือกไฟลฟอนตนามสกลุ ttf หรือ oft 3. คลกิ ปมุ Open เพอ่ื นาํ เขาฟอนต ฟอนตจะถกู นําไปเกบ็ ไฟวทีโ่ ฟวเดอร fonts 25 คมู่ ือสร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

ฟอนตทีถ่ กู นําเขามาในหนังสือ 4. เปล่ยี นมมุ มองของโปรแกรมใหอยูในโหมด Code View 5. คลกิ ขวาทโี่ ฟวเดอร Styles เลอื ก Add Blank Stylesheet จะไดสไตลชที ทส่ี รางขนึ้ ใหม ช่ือ “Style0001.ccs” 6. คลิกขวาไฟล css ท่ีสรางขนึ้ และเลอื ก Rename เพ่ือเปลยี่ นชือ่ ไฟล เปน “font” 7. ซง่ึ จะไดไฟล css เปลา ใหพมิ พโคด 26 ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil

พมิ พโคดในการเพิม่ ฟอนต ดังน้ี @font-face { font-family: \"THSarabun\"; src:url(../Fonts/THSarabun.ttf) ; } body{ font-family: \"THSarabun\"; } * font-family จะใชชอื่ เดียวกับช่อื ฟอนตท่ีนาํ เขามา * src คอื ตาํ แหนงทอ่ี ยูของฟอนต 8. เมอื่ เสรจ็ แลวใหทําการบนั ทกึ (Save) 9. เปดไฟลสวนของเนอ้ื หา คลกิ เลือก Section ของเนอื้ หาทตี่ องการเพิ่ม CSS ในเนือ้ หา ในโฟวเดอร Text ภายใตหนาตาง Book Browser พิมพโคด CSS ของฟอนต ค่มู อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 27

10. ในสวนของ head ใหทําการพิมพโคดเพื่อนาํ css ของฟอนตมาใชงาน <link href=\"../Styles/font.css\" rel=\"stylesheet\" type=\"text/css\" /> 11. เมอ่ื เสรจ็ แลวใหทาํ การบนั ทึก (Save) 12. เลือก View > Preview ในสวน Preview จะแสดงฟอนตของเนอ้ื หาทีเ่ ปลี่ยนไป แสดงฟอนตทฝ่ี งลงในหนังสอื ค่มู อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 28

การเพ่ิม Sound และ Video เสยี ง และวิดโี อ รองรับเฉพาะ EPUB 3.0 เทานนั้ ซง่ึ การสรางหนังสือ EPUB จากโปรแกรม Sigil จะตองเลอื กเวอรช่นั ของ EPUB จากใน Preferences เปน version 3 กอน เม่อื เพิม่ คลปิ เสียง และวดิ โี อ เขา ไปแลว จึงจะสามารถเลนคลปิ ท้ังสองได วิธีกาํ หนดเวอรชั่น EPUB กอนการสรางหนงั สือ 1. เปดโปรแกรม Sigil เลอื กคําสงั่ Edit > Preferences 2. เลือกรายการ General Settings ภายใตหวั ขอ Create New or Empty Epubs as: 3. เลือก Version 3 จากนั้นคลกิ ปมุ OK การเพมิ่ เสียง และวดิ โิ อ จะทาํ เหมอื นการเพิม่ หรือการนําเขารูปภาพ สําหรับชนดิ ของไฟลเสียง และ วิดโิ อท่ีรองรบั และใชไดกับ EPUB 3.0 คือ MP3 และ MP4 วิธีเพ่ิมไฟลเสียง และวิดิโอ ในหนังสือ EPUB 1. เปดโปรแกรม Sigil เปดไฟล EPUB 3 ท่ีตองการเพม่ิ เสียง และวิดิโอ 2. เพม่ิ ไฟลเสียง และวิดิโอ คลิกไอคอน (Add Existing File) บนแถบเครื่องมอื หรอื คลิกขวาท่ี ไดเรกทอร่ขี องแตละประเภทไฟล ภายใต Book Browser แลวเลอื ก Add Existing File คูม่ อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 29

3. จากนั้นเลอื กไฟลเสียง และไฟลวดิ ิโอทีต่ องการ จากนั้นคลกิ ปุม Open เมือ่ เพ่ิมไฟลเสียง และวิดิโอเขามาแลว ไฟลจะยังไมถกู แทรกเขาไปยงั เน้อื หา คณุ จะตองทําการแทรก เขาไปอีกครัง้ โดยใชคาํ สั่ง Insert File 4. การแทรกไฟล ใหนํา cursor ไปคลกิ ในเน้อื หา ตาํ แหนงทต่ี องการแทรกไฟลเสียง และวดิ โิ อ จากน้นั เลอื กเมนคู ําส่ัง Insert > File… 5. จะปรากฏหนาตาง Insert File ขนึ้ มา ใหเลอื กไฟลเสียง และวดิ โิ อทีต่ องการแทรก คมู่ อื สร้าง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 30

6. จากน้ันคลกิ ปมุ OK ไฟลเสียง และวดิ โิ อจะถูกแทรกไปทนั ที คณุ สามารถคลกิ ท่ปี มุ ควบคมุ การเลนเลนเสยี ง และวิดีโอ ในหนาตาง Book View หรอื Preview เพอ่ื ทดสอบฟงเสียง และดวู ดิ โิ อ แถบควบคุมการแสดงเสยี ง จะแทรกอยูในเนือ้ หา คลปิ วดิ ิโอ พรอมแถบควบคุม จะแทรกอยูในเนือ้ หา ค่มู ือสรา้ ง eBooks ดว้ ยโปรแกรม Sigil 31