НИЙСЛЭЛИЙН ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН 17 ДУГААР СУРГУУЛЬ

НИЙСЛЭЛИЙН ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН 17 ДУГААР СУРГУУЛЬ 5 дугаар ангийн шалгалтын тест 2021 он

А ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР АХ ДҮҮ ГУРАВ 1 Эрт урьд цагт ах дүү гурван өнчин хүүхэд айл хэсэж юм гуйж аж төрөн амьдардаг байжээ. Нэг өдөр айлаас юм гуйсанд хонины зургаан хүзүү, аяга будаа өгсөнд туйлын баярлав. Ах дүү гурав хээр тал газар руу зургаан хүзүү, аяга будаагаа аваад явжээ. Тэгээд хүзүү будаа хоёроороо хоол хийхээр болж, нэг айлын нутаг дээрээс тогооны тал ширэм олоод нэг өндөр уулын энгэр өөд явж очив. Ингээд “Хүний бага хөдөлдөг, шувууны бага жиргэдэг юм. Хоёр ах нь сууж байя! Миний дүү аргал хоргол түүгээд ир” гэж дүүгээ явуулжээ. Явчихсан хойгуур нь хүзүүгээ чанаад нэгийг нь дүү дээ тавиад, тавыг нь хоёулаа хуваагаад иджээ. Дүү нь аргал түүгээд ирэв. Ах нь хэлсэн нь, -Таван хүзүүтэй хонь юмаа. Хоёр ах нь ахаараа хоёр, хоёр хүзүүг нь идлээ. Дүүдээ нэг хүзүүг нь тавилаа гэжээ. Дүү нь ганц хүзүүгээ мөлжөөд, шөлөнд нь будаагаа хийгээд , ид буцалж байсан чинь өнөөх хагархай ширэм нь хагараад асгачхаж гэнэ. 2 Тэгэхэд дүү нь хэлэв. Одоо гурвуулаа гурван тийшээ явъя. Ах дүү гурвуулаа сан, аман хүзүү зургуулаа сан. Амны хишиг дутахад бас нэг нь алга байдаг байжээ. Шөлөнд нь аяга будаа хийгээд уух гэсэн чинь тогоо хагараад үнсэн буун дайн болж бас байхгүй боллоо. Ингэхлээр гурвуулаа харангатаж үхэх нь ээ. Барьж байгаа гурван модоо энд хатгаад гурван тийшээ явъя. Гурван жил болоод энэ модоо эргэж үзье. Сайн сайхан өнгөтэй байвал амьд байнаа гэж бодъё. Ойчиж гэмтсэн байвал үхэж гэж бодъё гэжээ. Тэгээд гурвуулаа гурван тийшээ явжээ. Тэгж явсаар байтал хамгийн бага дүү нь нэг газар очоод хаан болоод суужээ. Дундах нь айлд зарцлагдаж өөрийн гэсэн гэргүй, арай чамай шар наран, бор хоногийг өнгөрүүлэн явж байжээ. Их ах нь энд тэнд явж байгаад турж үхсэн байжээ. Нэг өдөр дундах ах нь нөгөө гурван модоо үзье гэж бодоод явжээ. Явсаар байгаад нөгөө гурван модон дээрээ очиж гэнэ. Тэгсэн чинь хамгийн бага дүүгийн мод их сайхан ургасан байна гэнэ. Их ахын нь мод хугарч унаад хувхайрсан байна гэнэ. Өөрийн мод муухан өнгөгүй байж гэнэ. Тэгээд буцаж явж байгаад “Ер нь их ах маань үхжээ. Дүү минь амьд байгаа юм байна. Дүүгээ сураглаж, чадвал уулзъя” гэж бодоод явжээ. 5 Баруун урд хязгаарт очоод сураглаж гэнэ. Тэгсэн манай хаан гурван өнчин хү үхдийн нэг юм гэнэ билээ. Амьдарч чадахаа байгаад гурван тийшээ гарсан гэж ярьдаг юм гэнэ билээ гэж ярьж өгч гэнэ. Ах нь тэр мөн байж магад гэж бодоод тэр хаантай уулзах гэж явж гэнэ. Уулзах гээд очсон чинь үүднийх нь харуул оруулахгүй байжээ. Тэгээд гурав дөрөв хоножээ. Тэгэхлээр нэг өдөр ухаан заран тэр хааны няравт: “Хаандаа урьдын бэрх цагт, өндөр уулын өвөрт ах дүү гурвуулаа байхад аман хүзүү тав байж билээ” гэж хэлж өгөөч гэж гуйжээ. Нярав хаанд нэг хүн тэгж хэлүүлж байна гэж хэлжээ. Хаан бодож байгаад тэр хүнийг оруулаад ир гэжээ. Ингээд ах дүү хоёр уулзаад амар сайхан жаргаж гэнэ. Монгол ардын аман зохиол тайлбарт дээж бичиг

1. “харангадах” гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. маш ихээр цангаж ундаасах B. халууцаж ядрах C. цай ундгүй удаан байх D. эцэж цуцах 2. \"үнсэн буун дайн\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. Болгоомжгүйгээс осолдож гал руу ус оруулах B. Бүтэлгүйтэж, хоол цайгаа аcгах C. галын үнс бужигнах D. муудалцах, бужигнах 3. Дараах өгүүлбэрийн тодруулсан асуултадтохирох бүлэг үгсийг сонгоорой. “Бага Хэний? мод сайхан ургаж, их ахын юу? хугарч унаад яаж? харин дунд ахын мод ямар? байж гэнэ.\" А. ахын, мод, өнгөгүй, хувхайрч B. дүүгийн, мод, хувхайрч, өнгөгүй C. дүүгийн, мод, хувхайрч, ургасан D. дүүгийн, мод, цэцэглэсэн, өнгөгүй 4. Хаандаа “Урьдын бэрх цагт өндөр уулын өвөрт ах дүү гурвуулаа байхад аман хүзүү тав байж билээ.” гэж хэлж өгөөч гэж гуйжээ. гэсэн өгүүлбэрт тодруулсан хашилт ямар үүрэгтэй орсныг сонгоно уу. А. бусдын хэлсэн үгийг эшлэх үед хашилтад бичнэ. В. үгийг анхааруулах үед хашилтад бичнэ. С. үйлийн эзнийг тодруулах үед хашилтад бичнэ. D. хүний хэлсэн үгийг тодруулахдаа хашилтад бичнэ. 5. Эхийн гол хэсгийн үйл явдлын зөв дарааллыг сонгоно уу. 1. Ахын мод хорчийж хатсан, дунд ахын мод өнгө муутай, бага дүүгийн мод сайхан нь байсан 2. Гурван тийш салаад гурван жилийн дараа модоо үзэхээр болсон 3 Дунд ах нь хаан дүүгээ сураглаж уулзахаар зорьсон. 4. Тогоо нь хагараад хоолгүй болсон. A. 4,1,3,2 B. 4,2,1,3 C. 1,3,2,4 D. 1,3,4,2 6. Эхийн төгсгөл хэсэгт юуны тухай өгүүлж байна вэ? А. Ах дүү гурав уулзаж амар сайхан жаргасан. B. Бага дүү нь хаан болж амар сайхан жаргасан. С. Дунд ах нь хаан болсон бага дүүтэйгээ уулзаж амар сайхан жаргасан. D. Том ах нь хаан болсон бага дүүтэйгээ уулзаж амар сайхан жаргасан. 7. ”Хоёр ах нь таван хүзүүтэй хонь юмаа” гэж хэлсний учир шалтгаан нь юу вэ? А. дүүдээ хоол өгнө гэж бодсон учраас B. зургаан хүзүүний тавыг нь идчихсэн учраас C. таван хүзүүтэй хонь байсан D. хоёулаа байсан учраас 8. Дараах холбоо үгийн ойролцоо болон эсрэг утгатай үгийг олж бичээрэй. Үндсэн утга Ойролцоо утга Эсрэг утга өндөр уулын өвөр .................................................... ....................................................

9. Эхийн 1-р хэсгээс яагаад? ямар учраас? гэсэн асуулт ашиглан учир шалтгааны асуулт зохио. • .............................................................................................................................................. 10. Гурван жилийн дараа ах дүү гурав ямар байдалтай болсныг тоочин бичнэ үү. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. 11. . \"Дундах нь айлд зарцлагдаж өөрийн гэсэн гэргүй, арай чамай шар наран, бор хоногийг өнгөрүүлэн явж байжээ.” гэсэн өгүүлбэрт уран зохиолын ямар дүрслэл байгааг сонгоод тайлбарлаарай. А. зүйрлэл В. багасгал Яагаад?: ................................................................................................................................. 12. Ах дүү гурвын модыг харьцуулан тайлбарлаад нэгтгэн дүгнэж бичээрэй. Том ахын мод Дунд ахын мод Бага дүүгийн мод ...................................................... ........................................................ ......................................................... ....................................................... ........................................................ ............................................. ...................................................... ......................................................... ........................................ Дүгнэлт:................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 13. Зохиолын баатар болох бага дүүд хандаж хэлэх үгээ 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР “Ах дүү гурав” үлгэрийг цааш үргэлжлүүлэн “Ах дүү хоёр” сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан зохион бичээрэй. (20 оноо) Эхлэл хэсэгт: Ах дүү хоёр цаашид хэрхэн амьдарсан тухай |30-50үг| Гол хэсэгт: Амьдралд нь ямар саад бэрхшээл тулгарсан тухай |60-80үг| Төгсгөл хэсэгт: Саад бэрхшээлээ хэрхэн даван туулсан тухай |30-50үг| ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ХУВИЛБАР-А БАЙГАЛЬ ЭХ ДЭЛХИЙГЭЭ ХАЙРЛАЯ 1 Даш хүү нэгэн өдөр “Өвөө үүнийг хар даа” гэсээр хувинд хийсэн жараахайнуудаа үзүүлэв. Тэгээд өвөөдөө “Голын эрэг дээр барилгын ажил явагдаж байна. Тэнд байгаа тогтоол усанд зөндөө их жараахай байна. Өвөө, өнөөдөр орой энэ жараахайнуудаар хоёулаа сайхан хоол хийх үү?” гэв. Өвөө нь “Чи тэгээд бүгдийг нь идэх юм уу?” гэлээ. Даш “Бүгдийг нь ч арай барахгүй л дээ, үлдсэнийг нь хаячихгүй юу? гэхэд өвөө нь “Идэхгүй байж, энэ олон жараахайг барьж яах гэв? Ямар задарсан тархи вэ чи?” гэж дуугаа өндөрсгөн түүнийг зэмлэв. 2 Удалгүй өвөө нь “Наадуулаа хаанаас барив? Өвөөдөө заагаад аль” гэж Дашид хэллээ. Даш өвөөгөө дагуулан тогтоол усан дээр ирэв. Голын эргээр далан барих барилгын ажил эхлээд ид бужигнаж байлаа. Голын усыг хааснаас болж, тогтоол үүссэн ба дотор нь өч төчнөөн загас харагдана. Хүмүүс лусын амьтныг ингэж хамаагүй зовоож болохгүй юмсан гэж хэлэн харж зогстол: Даш - Зөндөө байгаа биз дээ, өвөө. - Тийм байна. Гэхдээ энэ чигт нь орхиж болохгүй дээ. Удахгүй ус нь багасахаар загаснууд үхчихнэ гэж өвөө санаа зовсон янзтай хэлэв. Тэгээд “Миний хүү, гэрээсээ загасны тороо аваад ир!” гээд өвөө нь ханцуйгаа шамлан оров. - Өвөө тэгээд яах гэж байгаа юм? - Яах юу байдаг юм. Голд нь буцааж хийе. - Гэхдээ энэ чинь олон загас байна шүү дээ! Нэг өдөр амжихгүй ээ! Тэртээ тэргүй удахгүй үхэх юм чинь орхичхооч! гэж Дашийг хэлтэл, өвөөгийн дуу дахин өндөрсөж: - Тэгвэл чамайг нэг өдөр юм идэхгүй бай гээд хаяад явчихвал чи яах вэ? гэхэд - Гэхдээ би загас биш юм чинь! - Загас ч бай, хүн ч бай адилхан амьтай. - Тэр ч тийм л дээ. - Идэхийн тулд барих, харсаар байж үхүүлэх хоёр чинь өөр гэж өвөө учирлан хэллээ. 3 Даш дуртай дургүй торонд гүйлээ. Тэр хоёр өдөржингөө загас шүүрдэн гол руу буцаан хийв. Загас маш их байсан болохоор дуусах шинж алга. Жирийн үед нуруу өвдөөд гээд суучихдаг өвөөд нь загас шүүрдэн тонголзох нь их л хэцүү байгаа бололтой. Гэвч өвөө нь дуу шуугүй хийсээр л байлаа. Даш өвөөдөө тусалж загасыг зөөлцөв. Бид идэхийн тулд загас барьдаг. Идэхгүй байж загас барих туйлын буруу зүйл гэж өвөө нь ярилаа. Даш өвөөдөө туслах тусам “Загас юм чинь үхсэн ч яахав!” гэж бодож байсан бодол нь алга болов. Нэг мэдэхэд загаснуудад хандан, - Алив зугтаарай. Хурдал, хурдал гэж байлаа. Хоёр хоногийн дараа тогтоол усанд загас үзэгдэхээ болив. Бүгд эсэн мэнд голын усанд оржээ. Загасыг олноор нь барьж болохгүй. Түүнийг хамгаалж, үржүүлэх хэрэгтэй. Тэгж байж л байгаль баян, бид хоолтой байна гэсэн өвөөгийн сургаал үнэн байлаа. Байгаль дэлхийгээ хайрлая.

1. тогтоол усанд - гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. далайн их ус В. урсгал голын ус С. хэсэг газар тогтсон урсгал ус D. хэсэг газар тогтсон тогтонги ус 2. \"задарсан тархи\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. будлиу хүүхэд В. дуулгавартай хүүхэд С. сониучхан хүүхэд D. үг авдаггүй дураараа хүүхэд 3. Цаг хугацаа заасан утгаар дэлгэрүүлсэн өгүүлбэрийг олоорой. А. Бүгд эсэн мэнд голын усанд оржээ. B. Идэхгүй байж загас олноор барих туйлын буруу. C.Тэнд байгаа тогтоол усанд зөндөө олон жижиг жараахай бий. D. Хоёр хоногийн дараа тогтоол усанд загас үзэгдэхээ болив. 4. \"Голын усыг хаасан ...........тогтоол үүссэн \" гэсэн өгүүлбэрийн цэгийн оронд тохирох утгатай холбох үгийг сонгоно уу. А. гэтэл B. учраас C. үр дүнд D. эцэст нь 5. Даш хүүгийн хийсэн үйлийн зөв дараалуулсан хэсгийг олоорой. 1. Жараахайг аврахаар гол руу зөөсөн. 2. Жараахай байгаа газрыг өвөөдөө зааж өгсөн. 3. Өвөөгийн сургаал үнэн болохыг ойлгосон. 4. Хувинтай жараахайнуудыг гэртээ авчирсан А. 1, 3, 2, 4 В. 3, 2, 4, 1 С. 4, 2, 1, 3 D. 1, 2, 3, 4 6. Даш “Загаснуудыг тэр чигт нь орхичхож болохгүй юм уу?” гэж хэлсний учир нь юу вэ? А. олон жараахайг голд буцаах хэцүү санагдсан учир B. өвөө сургаалаа хайрласан учир C. тогтоол уснаас голын усруу зөөх боломжгүй учир D. удахгүй голын усандаа орчих байсан учир 7. Эхийн гол санаа юу байсан бэ? A. ан амьтан, байгалиа хайрлаж хамгаалах тухай B. голын орчинд барилгын ажил явуулж болохгүй тухай C. загасыг хэрхэн яаж үржүүлэх тухай D. өвөө хүү хоёрын тухай. 8.Эхийн утгад тохирох зүйр үгийг сонгоод өгүүлбэр зохион бичээрэй. А. Уулыг өндөр гэж бүү няц, явбал давна. Ажлыг их гэж бүү шантар, хийвэл дуусна. В. дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ Өгүүлбэр:..........................................................................................................................................................

9. Яагаад? Ямар учраас гэсэн асуух үгийг ашиглан загаснууд тогтоол усанд орсон шалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиож бичээрэй. • ............................................................................................................................................................... 10. Өвөөгийн хүүдээ хандан хэлсэн сургамжаас 3-ыг тоочин бичнэ үү. • ................................................................................................................................................................ • ................................................................................................................................................................ • ................................................................................................................................................................ 11. Даш өвөөдөө туслах тусам “Загас юм чинь үхсэн ч яахав!” гэж бодож байсан бодол нь алга болов. Нэг мэдэхэд загаснуудад хандан, - Алив зугтаарай. Хурдал, хурдал гэж байлаа. гэсэн хэсэгт Дашийн ямар зан чанарыг илэрхийлснийг тодорхойлж зохиогчийн санааг тайлбарла. Зан чанар:......................................................................................................................................................... Зохиогч ямар учраас Дашийн бодол алга болов гэсэн бэ? • ............................................................................................................................................................... 9. Зохиолын эхэнд Даш хүү ямар бодолтой байсан, төгсгөлд ямар бодолтой болсныг харьцуулж, дүгнэн бичнэ үү. Зохиолын эхэнд Дашийн бодол Зохиолын төгсгөлд Дашийн бодол ............................................................. ............................................................. ............................................................. ............................................................. ................................................................... .............................................................. Дүгнэлт: ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................... 10. “Загасыг олноор нь барьж болохгүй. Түүнийг хамгаалж, үржүүлэх хэрэгтэй. Тэгж байж л байгаль баян, бид хоолтой байна” гэсэн санааг 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Аялагч нарт хандан “Ой модоо хайрлая” сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан уриалж бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Ой модоо хайрлахын тулд юу хийх талаар бичих |30-50үг| Гол хэсэгт: Ой модоо хайрлаж, хамгаалсан үйл хийснээ жишээ баримт дээр үндэсл эн бичих |60-80үг| Төгсгөл хэсэгт: Үүний үр дүнд аялагч нарт хандаж юу гэж уриалахаа бичих |30-50үг| ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................... ................................................ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ХУВИЛБАР-Б БАЙГАЛЬ ЭХ ДЭЛХИЙГЭЭ ХАЙРЛАЯ 1 Даш хүү нэгэн өдөр “Өвөө үүнийг хар даа” гэсээр хувинд хийсэн жараахайнуудаа үзүүлэв. Тэгээд өвөөдөө “Голын эрэг дээр барилгын ажил явагдаж байна. Тэнд байгаа тогтоол усанд зөндөө их жараахай байна. Өвөө, өнөөдөр орой энэ жараахайнуудаар хоёулаа сайхан хоол хийх үү?” гэв. Өвөө нь “Чи тэгээд бүгдийг нь идэх юм уу?” гэлээ. Даш “Бүгдийг нь ч арай барахгүй л дээ, үлдсэнийг нь хаячихгүй юу? гэхэд өвөө нь “Идэхгүй байж, энэ олон жараахайг барьж яах гэв? Ямар задарсан тархи вэ чи?” гэж дуугаа өндөрсгөн түүнийг зэмлэв. 2 Удалгүй өвөө нь “Наадуулаа хаанаас барив? Өвөөдөө заагаад аль” гэж Дашид хэллээ. Даш өвөөгөө дагуулан тогтоол усан дээр ирэв. Голын эргээр далан барих барилгын ажил эхлээд ид бужигнаж байлаа. Голын усыг хааснаас болж, тогтоол үүссэн ба дотор нь өч төчнөөн загас харагдана. Хүмүүс лусын амьтныг ингэж хамаагүй зовоож болохгүй юмсан гэж хэлэн харж зогстол: Даш - Зөндөө байгаа биз дээ, өвөө. - Тийм байна. Гэхдээ энэ чигт нь орхиж болохгүй дээ. Удахгүй ус нь багасахаар загаснууд үхчихнэ гэж өвөө санаа зовсон янзтай хэлэв. Тэгээд “Миний хүү, гэрээсээ загасны тороо аваад ир!” гээд өвөө нь ханцуйгаа шамлан оров. - Өвөө тэгээд яах гэж байгаа юм? - Яах юу байдаг юм. Голд нь буцааж хийе. - Гэхдээ энэ чинь олон загас байна шүү дээ! Нэг өдөр амжихгүй ээ! Тэртээ тэргүй удахгүй үхэх юм чинь орхичхооч! гэж Дашийг хэлтэл, өвөөгийн дуу дахин өндөрсөж: - Тэгвэл чамайг нэг өдөр юм идэхгүй бай гээд хаяад явчихвал чи яах вэ? гэхэд - Гэхдээ би загас биш юм чинь! - Загас ч бай, хүн ч бай адилхан амьтай. - Тэр ч тийм л дээ. - Идэхийн тулд барих, харсаар байж үхүүлэх хоёр чинь өөр гэж өвөө учирлан хэллээ. 3 Даш дуртай дургүй торонд гүйлээ. Тэр хоёр өдөржингөө загас шүүрдэн гол руу буцаан хийв. Загас маш их байсан болохоор дуусах шинж алга. Жирийн үед нуруу өвдөөд гээд суучихдаг өвөөд нь загас шүүрдэн тонголзох нь их л хэцүү байгаа бололтой. Гэвч өвөө нь дуу шуугүй хийсээр л байлаа. Даш өвөөдөө тусалж загасыг зөөлцөв. Бид идэхийн тулд загас барьдаг. Идэхгүй байж загас барих туйлын буруу зүйл гэж өвөө нь ярилаа. Даш өвөөдөө туслах тусам “Загас юм чинь үхсэн ч яахав!” гэж бодож байсан бодол нь алга болов. Нэг мэдэхэд загаснуудад хандан, - Алив зугтаарай. Хурдал, хурдал гэж байлаа. Хоёр хоногийн дараа тогтоол усанд загас үзэгдэхээ болив. Бүгд эсэн мэнд голын усанд оржээ. Загасыг олноор нь барьж болохгүй. Түүнийг хамгаалж, үржүүлэх хэрэгтэй. Тэгж байж л байгаль баян, бид хоолтой байна гэсэн өвөөгийн сургаал үнэн байлаа. Байгаль дэлхийгээ хайрлая.

1. далан барих - гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. гол, усыг өөр тийш нь урсгах гарам В. гол, усыг хааж шороо чулуугаар хийсэн хаалт С. гол, усны урсгалыг тогтоосон хэсэг D. нуурын усыг урсгах зориулалттай гарам 2. \"туслах\" гэсэн үгийн утгад тохирох хэлц үгийг сонгоно уу. А. гараа гаргах B. гар сайтай C. гар сунгах D. гар хөл болох 3. Орон байр заасан утгаар дэлгэрүүлсэн өгүүлбэрийг сонгоно уу. А. Идэхгүй байж загас олноор барих туйлын буруу. В.Тэнд байгаа тогтоол усанд зөндөө олон жижиг жараахай бий. С. Удахгүй ус нь багасахаар бүгд үхчихнэ. D. Хоёр хоногийн дараа загас үзэгдэхээ болив. 4. \"Загас шүүрдэн тонголзох нь хэцүү байгаа бололтой. Гэвч өвөө хийсээр л байв.\" гэсэн өгүүлбэрийн онцолсон үгэнд тохирох утгыг олж сонгоно уу. А. лавшруулах B. харьцуулах C. цаг хугацааны D. эсрэгцүүлэх 5. Эхийн үйл явдлыг зөв дараалуулсан хэсгийг олоорой. 1. Бүгд эсэн мэнд урсгал усандаа орсон. 2. Даш дуртай дургүй загасны торонд гүйсэн. 3. Дашийн загасыг үхсэн ч яахав гэсэн бодол алга болов. 4. Өвөөтэйгөө өдөржин гол руу загаснуудыг зөөсөн A. 3, 2, 1, 4 B. 3, 1, 2, 4 C. 2, 4, 3, 1 D. 2, 1, 4, 3 6. Даш хүүгийн “Загас юм чинь үхсэн ч яахав!” гэсэн бодол алга болж байсны учир нь юу вэ? А. амьтныг хайрлаж хамгаалах хэрэгтэйг ойлгосон учир В. загаснуудыг зөөгөөд завгүй байсан учир С. өвөөдөө туслах нь зугаатай байсан учир . D. өвөөгийн сургаалыг сонссон учир 7. “Даш өвөөгийнхөө хийж буй ажлыг хараад өөртөө юуг тусгаж авсан бол? A. Амьтныг хайрлах сэтгэл зүрхтэй байх хэрэгтэй. B. Загасаар хоол хийж идэж болохгүй. C. Хүмүүс буруу үйлдэл хийж болохгүй. D. Хүн хөдөлмөрч байх хэрэгтэй. 8. “Тэр хоёр өдөржингөө загас шүүрдэн гол руу буцаан хийв. Загас маш их байсан болохоор дуусах шинж алга.” гэсэн хэсгийн утгад тохирох хэлц үгийг сонгоод өгүүлбэр зохион бичээрэй. А. борви бохисхийх чөлөөгүй В. ганзага нийлэх Өгүүлбэр:..........................................................................................................................................................

9. Яагаад? Ямар учраас гэсэн асуух үгийг ашиглан өвөөгийн загаснуудыг аврах болсон шалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиож бичээрэй. • ............................................................................................................................................................... 10. Даш хүүгийн хийсэн үйлүүдээс 3-ыг тоочин бичнэ үү. • ................................................................................................................................................................ • ................................................................................................................................................................ • ................................................................................................................................................................ 11. “Жирийн үед нуруу өвдөөд гээд суучихдаг өвөөд нь загас шүүрдэн тонголзох нь их л хэцүү байгаа бололтой. Гэвч өвөө нь дуугүй шуугүй хийсээр л байлаа.” гэсэн өгүүлбэрт Дашийн ямар зан чанарыг илэрхийлснийг тодорхойлж, тайлбарла. Зан чанар:......................................................................................................................................................... Тайлбар: • .............................................................................................................................................................. 12. Хувинтай жараахайг харсан өвөөгийн царай ямар байсныг төсөөлж, жараахайг аварч дууссаны дараах царайтай харьцуулан, дүгнэн бичээрэй. Хувинтай жараахайг харсан өвөөгийн дүр Жараахайнуудыг аварч дууссаны дараах дүр байдал ямар байсан бол байдал ямар байсан бол ............................................................. ... ............................................................. ............................................................. ................................................................ ............................................................. ................................................................... Дүгнэлт: ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 13. Загасыг үхэх аюулд хүргэсэн буруутай хүмүүсийн талаар шүүмжлэл 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. ........................................................................................................................................ ................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Аялагч нарт хандан “Гол усаа хайрлая” сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан уриалж бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Гол усаа хайрлахын тулд юу хийх талаар бичих |30-50үг| Гол хэсэгт: Гол усаа хайрлаж, хамгаалсан үйл хийснээ жишээ баримт дэ эр үндэслэн бичих |60-80үг| Төгсгөл хэсэгт: Үүний үр дүнд аялагч нарт хандаж юу гэж уриалахаа бичих |30-50үг| ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. .........

УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ЭРХИЙ МЭРГЭН 1 Эрт урьд цагт энэ дэлхий дээр долоон нар гараад, ган гачиг болоод, газрын хөрс улайдаад, ус мөрөн ширгээд, ургамал мод хатаад, амьтан хүн халууцаад, адуу мал харангадаад байх суухын аргагүй болж гэнэ. Тэгтэл тэр нутагт Эрхий мэргэн гэдэг харснаа харвадаг, харваснаа онодог хавтай мэргэн харваач байж гэнэ. 2 Огторгуйд гарсан долоон нарыг чи онож харваад устгаад өгөөч гэж олон амьтан түүнд очиж гуйж гэнэ. Эрхий мэргэн харваач эрхийдээ эрчимтэй, элгэндээ цөстэй, залуу настай, халуун цустай хүн болохоор мэргэн харвадагтаа эрдэж: -Долоон нарыг би долоон сумаар нэг нэг харваад онож устгаж чадахгүй бол эрхий хуруугаа огтлоод, эр хүнээ байгаад, хар ус уухгүй, хагд өвс идэхгүй амьтан (тарвага) болоод харанхуй нүхэнд амьдарна гэж ам алдаж, андгай тангараг өгч гэнэ. Тэгээд дорноос өрнөд хүртэл огторгуйд цуварсан долоон нарыг зүүнээс нь харваад гарч гэнэ. Зургаан сумаар зургаан нарыг устгаад, долоо дахь нарыг харвахаар шагайж, шившиж байгаад харваад орхисон чинь хараацай шувуу хоорондуур нь орж халсанд сүүлийг нь сэт оносон учир алтан хараацайн сүүл хоёр салаа болчихсон гэнэ. Харин өнөөх сүүлчийн нар харваачаас айгаад баруун уулын цаагуур барс гээд далд орчхож гэнэ. 3 Эрхий мэргэн харваач хараацай шувууг садаа боллоо гэж харцага алаг мориороо хөөж алах гэсэнд, морь нь “Харуй бүрийгээс харуй бүрий хүртэл хөөгөөд хараацай шувууг би гүйцэхгүй бол хөл мөчийг минь огтлоод хөдөө газар хаяарай! Би эмээлт морио байгаад энхэл донхол газар амьдрах болно” гэж ам тангараг өгч гэнэ. Хараацай шувууг хөөгөөд арай чамай гүйцэхийн даваан дээр хараацай шувуу хаашаа ч хамаагүй хальт булт үсрээд арай л гүйцэгдэхгүй зугтаасаар үүрийн бүрэнхий хүргэчхэж гэнэ. Эрхий мэргэн уурлаад харцага алаг мориныхоо урд хоёр хөлийг огтлоод хөдөө газар хаячихсан чинь алаг даага болчхож гэнэ. Алаг дааганы урд хоёр хөл богино байдгийн учир тэр гэнэ. Бас хараацай шувуу харуй бүрийгээр морьтой хүний урдуур хойгуур ээрэн тойрон нисэхдээ: “Сайн эрийн дөрөөн доогуур, Муу эрийн сахал доогуур” гэж хэлээд намайг гүйцэх үү, гүйцэх үү? гэж дооглож байгаа нь тэр гэнэ. 4 Эрхий мэргэн өөрөө эр хүний ам тангараг ёсоор эрхий хуруугаа огтолж хаяад, эр хүнээ байгаад, хар ус уудаггүй, хагд өвс иддэггүй тарвага болоод харанхуй нүхэнд амьдардаг болсон гэнэ. Тарваганы хөлийн сарвуу дөрөв байдаг нь үүнээс болсон гэнэ. Бас эрхий мэргэн харваач тарвага болсноо мартаад отож байж нарыг харвана гэж, өглөө оройн нарнаар нүхнээсээ гардгийн учир тэр гэнэ. Тарваганд хүн мах гэж идэж болдоггүй мах байдаг нь Эрхий мэргэний мах учраас тэр гэнэ. Мөн энэ дэлхийд үлдсэн ганц нар, Эрхий мэргэнээс айгаад уулын цаагуур орчихсон учраас өдөр шөнө ээлжилдэг болсон гэнэ. Монгол ардын аман зохиол тайлбарт дээж бичиг

1. хөрс улайдах гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. газрын хөрс бүлээцэх В. газрын хөрс хагарах С. газрын хөрс хэт халах D. газрын хөрс чийгтэх 2. \"ам алдах\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. санаандгүй гэндэж, хэлэх үгээ мартах В. санаатайгаар хэлэхгүй зүйлсийг хэлэх С. хэлэхгүй зүйлсийг санаандгүй гэндэж хэлэх D.хэлэхгүй зүйлсийг шууд хэлэх 3. “Хараацай шувууг хөөгөөд гүйцэхийн даваан дээр хаашаа ч хамаагүй үсэрч зугтаасаар үүрийн харуй бүрий хүргэчхэж гэнэ.” гэсэн өгүүлбэрт байгаа үйл хөдлөл заасан бүлэг үгсийг олоорой. А. харуй бүрий, хөөгөөд, үсэрч зугтаасаар, хүргэчхэж B. хөөгөөд, гүйцэхийн даваан дээр, үсэрч зугтаасаар, хүргэчхэж C. хөөгөөд, гүйцэхийн даваан дээр, үүрийн харуй бүрий D. шувууг, гүйцэхийн даваан дээр, үсэрч зугтаасаар, хүргэчхэж 4. “Долоон нарыг устгаж чадахгүй бол хар ус уухгүй, хагд өвс идэхгүй амьтан (тарвага) болоод харанхуй нүхэнд амьдарна гэж андгай тангараг өгч гэнэ.” гэсэн өгүүлбэрт байгаа тодруулсан дугуй хаалт ямар үүрэгтэй орсон болохыг сонгоно уу. А. зэрэгцсэн үгийг дугуй хаалтанд хийнэ В. илүүдсэн үгийг дугуй хаалтанд хийнэ С. нэмэлт тайлбарыг дугуй хаалтанд хийнэ D. хүний хэлсэн үгийг дугуй хаалтанд хийнэ 5. Эхийн 2-р хэсгийн үйл явдлын зөв дараалуулсан хэсгийг сонгоно уу. 1. Долоон нар гараад ган гачиг болж хүн амьтан хэцүүдсэн. 2. Зургаан нарыг харваад сүүлийн нарыг харваж чадаагүй. 3. Сүүлийн нар уулын цаагуур орж өдөр шөнө ээлжлэх болсон. 4. Эрхий мэргэн долоон сумаар долоон нарыг харвахаар болсон. А. 1, 2, 3, 4 В. 1, 4, 2, 3 С. 3, 2, 1, 4 D. 1, 4, 3, 2 6. Эрхий мэргэн ямар учраас тарвага болсон бэ? А. алаг морь нь алаг даага болсон учраас В. ам тангаргатаа хүрч чадаагүй учраас С. ам тангаргатаа хүрч чадсан учраас D. хараацайн сүүлийг салаа болгосон учраас 7. Эхийн эхлэл хэсэгт юуны тухай өгүүлж байна вэ? А. ард түмний тухай В. долоон нарны хор уршгийн тухай С. мэргэн харваачийн тухай D. эх дэлхийн тухай 8. Дуудлага ижил үгийн утгыг тодруулсан өгүүлбэр зохиогоорой. харав:.............................................................................................................................................. харва: .............................................................................................................................................

9. Эхийн 2-р хэсгийн агуулгыг үнэлж дүгнэх 1 асуулт зохиогоорой. • ........................................................................................................................................... 10. Эхээс эрхий мэргэнтэй холбоотой уран сэтгэмжээр дүрсэлсэн 3 жишээг тоочин бичнэ үү. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. 11. \"Эрт урьд цагт энэ дэлхий дээр долоон нар гараад, ган гачиг болоод, газрын хөрс улайдаад, ус мөрөн ширгээд, ургамал мод хатаад, амьтан хүн халууцаад, адуу мал харангадаад байх суухын аргагүй болж гэнэ \" гэсэн өгүүлбэрт ямар дүрслэл байгааг сонгоод тайлбарлаарай. А. хэтрүүлэл В. зүйрлэл Яагаад? ................................................................................................................................. 12 Алаг морь амлалт өгснөөр юунд хүрснийг дүрсэлж, амлалт өгөөгүй бол яах байсан бол г эдгийг төсөөлж бичээд харьцуулан дүгнэлт бичээрэй. Морь амлалт өгснөөр юунд хүрсэн бэ? Морь амлалт өгөөгүй бол яах байсан бэ? • ............................................................. • ............................................................. ........................................................................ ................................................................... Чиний бодлоор: ................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. 13. “Эрхий мэргэн” үлгэрийг уншаад чамд ямар сэтгэгдэл төрснөө 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. .............

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Уул усны тухай үлгэр 120-150 үгэнд багтаан зохион бичээрэй. Зохион бичихдээ үлгэрийн үйл явдлыг цаг хугацаа орчинтой нь холбож бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Үлгэрт хаана, хэзээ, юу байгаа буюу юун тухай өгүүлэхээ бичнэ. Гол хэсэгт: Тэнд ямар үйл явдал өрнөж юу болсон бэ? Төгсгөл хэсэгт: Үлгэр яаж төгссөн бэ? ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ЭРХИЙ МЭРГЭН 1 Эрт урьд цагт энэ дэлхий дээр долоон нар гараад, ган гачиг болоод, газрын хөрс улайдаад, ус мөрөн ширгээд, ургамал мод хатаад, амьтан хүн халууцаад, адуу мал харангадаад байх суухын аргагүй болж гэнэ. Тэгтэл тэр нутагт Эрхий мэргэн гэдэг харснаа харвадаг, харваснаа онодог хавтай мэргэн харваач байж гэнэ. 2 Огторгуйд гарсан долоон нарыг чи онож харваад устгаад өгөөч гэж олон амьтан түүнд очиж гуйж гэнэ. Эрхий мэргэн харваач эрхийдээ эрчимтэй, элгэндээ цөстэй, залуу настай, халуун цустай хүн болохоор мэргэн харвадагтаа эрдэж: -Долоон нарыг би долоон сумаар нэг нэг харваад онож устгаж чадахгүй бол эрхий хуруугаа огтлоод, эр хүнээ байгаад, хар ус уухгүй, хагд өвс идэхгүй амьтан (тарвага) болоод харанхуй нүхэнд амьдарна гэж ам алдаж, андгай тангараг өгч гэнэ. Тэгээд дорноос өрнөд хүртэл огторгуйд цуварсан долоон нарыг зүүнээс нь харваад гарч гэнэ. Зургаан сумаар зургаан нарыг устгаад, долоо дахь нарыг харвахаар шагайж, шившиж байгаад харваад орхисон чинь хараацай шувуу хоорондуур нь орж халсанд сүүлийг нь сэт оносон учир алтан хараацайн сүүл хоёр салаа болчихсон гэнэ. Харин өнөөх сүүлчийн нар харваачаас айгаад баруун уулын цаагуур барс гээд далд орчхож гэнэ. 3 Эрхий мэргэн харваач хараацай шувууг садаа боллоо гэж харцага алаг мориороо хөөж алах гэсэнд, морь нь “Харуй бүрийгээс харуй бүрий хүртэл хөөгөөд хараацай шувууг би гүйцэхгүй бол хөл мөчийг минь огтлоод хөдөө газар хаяарай! Би эмээлт морио байгаад энхэл донхол газар амьдрах болно” гэж ам тангараг өгч гэнэ. Хараацай шувууг хөөгөөд арай чамай гүйцэхийн даваан дээр хараацай шувуу хаашаа ч хамаагүй хальт булт үсрээд арай л гүйцэгдэхгүй зугтаасаар үүрийн бүрэнхий хүргэчхэж г энэ. Эрхий мэргэн уурлаад харцага алаг мориныхоо урд хоёр хөлийг огтлоод хөдөө газар хаячихсан чинь алаг даага болчхож гэнэ. Алаг дааганы урд хоёр хөл богино байдгийн учир тэр гэнэ. Бас хараацай шувуу харуй бүрийгээр морьтой хүний урдуур хойгуур ээрэн тойрон нисэхдээ: “Сайн эрийн дөрөөн доогуур, Муу эрийн сахал доогуур” гэж хэлээд намайг гүйцэх үү, гүйцэх үү? гэж дооглож байгаа нь тэр гэнэ. 4 Эрхий мэргэн өөрөө эр хүний ам тангаргийн ёсоор эрхий хуруугаа огтолж хаяад, эр хүнээ байгаад, хар ус уудаггүй, хагд өвс иддэггүй тарвага болоод харанхуй нүхэнд амьдардаг болсон гэнэ. Тарваганы хөлийн сарвуу дөрөв байдаг нь үүнээс болсон гэнэ. Бас эрхий мэргэн харваач тарвага болсноо мартаад отож байж нарыг харвана гэж, өглөө оройн нарнаар нүхнээсээ гардгийн учир тэр гэнэ. Тарваганд хүн мах гэж идэж болдоггүй мах байдаг нь Эрхий мэргэний мах учраас тэр гэнэ. Мөн энэ дэлхийд үлдсэн ганц нар, Эрхий мэргэнээс айгаад уулын цаагуур орчихсон учраас өдөр шөнө ээлжилдэг болсон гэнэ. Монгол ардын аман зохиол тайлбарт дээж бичиг

1. харангадах гэсэн үгийн утгад тохирох үгийг сонгоно уу. А. маш ихээр цангаж ундаасах B. маш ихээр шингэн зүйл уух C. халууцаж ядрах D. эцэж цуцах 2. ”амлалт өгөх\" гэсэн үгийн утгад тохирох хэлцийг сонгоно уу. А. ам гарах В. ам халах С. бардам ам шалдан гуя D. зүрх гаргах 3. “Мэргэн харваач амласан ёсоор хар ус уудаггүй, хагд өвс иддэггүй тарвага болоод харанхуй нүхэнд амьдардаг болсон гэнэ.” гэсэн өгүүлбэрт байгаа ямар? гэсэн асуултад хариулагдах бүлэг үгсийг олоорой. А. мэргэн, хар, хагд, харанхуй B. мэргэн, хар, хагд, нүх C. мэргэн, хар, ёс, харанхуй D. харваач, хар, хагд, харанхуй 4. “Эрхий мэргэн харваач эрхийдээ эрчимтэй, элгэндээ цөстэй, залуу настай, халуун цустай хүн.” гэсэн өгүүлбэрт байгаа таслалууд ямар үүрэгтэй орсон болохыг сонгоно уу. А. бусдын хэлсэн үгийг зааглах утгатай таслал B. тоочсон үгийг зааглах утгатай таслал C. үгийг анхааруулах утгатай таслал D. үйлийн эзнийг тодруулах таслал 5. Эхийн 3-р хэсгийн үйл явдлын зөв дараалуулсан хэсгийг сонгоно уу. 1. Амласан ёсоор алаг морь нь алаг даага болсон. 2. Сүүлийн нарыг харвах гэтэл хараацай урдуур нь орсон. 3. Харуй бүрий болж хараацайг гүйцэж чадаагүй. 4. Эрхий мэргэн эр хүнээ байж тарвага болсон. A. 1, 3, 2, 4 B. 1, 2, 3, 4 C. 2, 3, 1, 4 D. 3, 2, 4, 1 6.Хараацай морьтой хүний урдуур хойгуур тойрон нисдэгийн учир юу вэ? А. хараацай хурдан нисээд гүйцэгддэггүй учир В. хараацай хоёр салаа сүүлтэй болсон учир C. эрхий мэргэн хараацай шувууг гүйцэж чадаагүй учир D. эрхий мэргэн хараацай шувууг гүйцсэн учир 7. Эхэд юуны тухай өгүүлж байна вэ? А. алаг морь хараацайг хөөсөн тухай В. өдөр шөнө ээлжилдэг болсон тухай С. хүн махыг идэж болохгүй тухай D. харваач баатар долоон нар харвасан тухай 8. Дуудлага ижил үгийн утгыг тодруулсан өгүүлбэр зохиогоорой. ширэг:.............................................................................................................................................. ширгэ: .............................................................................................................................................

9. Эхийн 3-р хэсгийг уншаад үнэлж дүгнэх асуулт зохиогоорой. • .......................................................................................................................................... 10 . Эхээс уран сэтгэмжийг дүрсэлсэн 3 жишээ олж бичнэ үү. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. • ............................................................................................................................................. 11. \"Харин өнөөх сүүлчийн нар харваачаас айгаад баруун уулын цаагуур барс гээд далд орчхож гэнэ.\" гэсэн өгүүлбэрт ямар дүрслэл байгааг сонгоод тайлбарлаарай. А. амьдчилал В. зүйрлэл Яагаад?: ................................................................................................................................. 12. Эрхий мэргэн харваач амлалт өгснөөр юунд хүрснийг дүрсэлж, амлалт өгөөгүй бол яах байсныг төсөөлж бичээд харьцуулан дүгнэж бичээрэй. Эрхий мэргэн амлалт өгснөөр юунд хүрсэн Эрхий мэргэн амлалт өгөөгүй бол яах байсан бэ? бэ? ........................................................................... .............................................................................. ............................................................................ ................................................................................ Чиний бодлоор: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .............. 13. Эхийн 4-р хэсгээс ойлгосноо 30-35 үгэнд багтаан найруулан бичнэ үү. .................................................................................................................................................................. ......... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ан амьтны тухай үлгэр 120-150 үгэнд багтаан зохион бичээрэй. Зохион бичихдээ үлгэрийн үйл явдлыг цаг хугацаа орчинтой нь холбож бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Үлгэрт хаана, хэзээ, юу байгаа буюу юун тухай өгүүлэхээ бичнэ. Гол хэсэгт: Тэнд ямар үйл явдал өрнөж юу болсон бэ? Төгсгөл хэсэгт: Үлгэр яаж төгссөн бэ? ..................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................... ............. ............. ............. ............. ............. ............. ............. ......... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ............................. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

ГЭР Монголын дээд өвөг хээрээр гэр, хэцээр дэр хийж явсан өнө эртний үед юм гэнэ. Хөх цэнхэр дээвэртэй, хөрст ногоон дэвсгэртэй орчлон дэлхий хэмээх оосор бүчгүй нэгэн их гэрт хүн, амьтан цөмөөрөө л эвтэй сайхан амьдарч байжээ. Тэгтэл юунаас болсныг бүү мэд, хоорондоо муудалцан уралцаж, хүчтэй нь хүчгүйгээ барьж идэхэд хүрэв гэнэ. Амьтад мөр мөрөө хөөн салж, зарим нь газар нүхлэн шургаж, нэг хэсэг нь усны гүнд, нөгөө хэсэг нь модны оройд гэртэй болжээ. Газар малтах хумс, усанд залах сэлүүр, тэнгэрт нисэх жигүүр хүнд байсангүй. Харин хүссэн бүхнээ хийж чадах ухаан гэгчийг хүнд заяажээ. Тэр цагт насан өндөр болтлоо ухаанаас ондоо өв хөрөнгө хураагаагүй нэгэн өвгөн байж гэнэ. Нэгэн өдөр долоон хүүдээ: -\"Их гэрийн үлгэрээр бага гэрийг барьж болно\" гэхэд хөвгүүд нь бодоод бодоод учрыг үл ухав гэнэ. Өвгөн ханаран хүрээлсэн эргэн тойрны уулсыг дуурайлган бургасан хана хийв. Цасан шуурганд хаагддаг, цагийн сайханд нээгддэг өмнийн хадан хавцлаас санаа авч хаалга урлав. Чанх дээр голл осон үдийн нарнаас тооно, тал тал тийш урссан алтан цацрагнаас нь унь, уулын араас ургасан манан будангаас туурга, дээгүүр бүрхсэн зузаан үүлсээс дээвэр хийх санаа олжээ. Түшилдэн ханхайсан уул нуруудын араар сансрын хурдан салхи эрчлэн эргэж байгаа даа гэ ж бодуутаа хялгас томж, бүслүүр хийв. Тэгээд өвгөн долоон хүүтэйгээ ханаа дэлгэж, хаалгаа босгож, тооноо өргөж, униа өлгөж, туургаа барьж, дээврээ тавьж, бүслүүрээ татаад бөмбөрцөг дэлхийн хэлбэртэй бөмбөгөр цагаан гэртэй болов. Нарны гэрлийг наашлуулж татдаг, салхины хүчийг цаашлуулж хорьдог, нүүе гэвэл эвхээд ачдаг, бууя гэвэл дэлгээд барьдаг тийм таатай гэр хийсэн өвгөн буурал эцгийнхэ э ухаанд хөвгүүд нь биширч аятай тавтай аж төрөх болжээ. Урт насалж, удаан жаргасан өвгөн аав нь нэг өдөр хэвтэрт орж, хөвгүүдээ тойруулан суулгаад: -\"Төрөх нэг өдөр байхад, төгсөх нэг өдөр бий. Ханан гэрээсээ аав нь хадан гэртээ буцах боллоо. Яаж аж төрөхийг гэр чинь заагаад өгнө. Гагцхүү бүслүүрээ л чангалж яваарай\" гээд насан өөд болжээ. Хөвгүүд нь урьдын адил мөн л учрыг ололгүй гайхаж хоцров. Гэтэл нэг өдөр гэрийнх нь бүслүүр суларчээ. Бие биедээ найдсаар хэн нь ч чангалж таталгүй суутал гэр нь яайжийж унав. Ах дүү долоо чамаас боллоо, танаас боллоо гэлцэн хэрэлдэж, сүүлдээ бүр таарч тохирохоо больж тарж салахдаа хүрчээ. Тэд эцгээс үлдсэн хөрөнгийг эн тэнцүү хувааж авахаар шийдээд хана, унь, хаалга, тооно, дээвэр, туургаа салган үүрч харсан зүгтээ одоход отгон дүүд нь бүслүүрээс өөр юм үлдсэнгүй. Ууган хүү нэгэн газар хүрч хаалгаа босгон хэрүүл уруулгүй амар жимэр сууж байтал өдөржин хурц нар төөнөөд арай л шатаачихсангүй. Харин удаах хүү сараалжин ханаа дэлгээд хэвттэл гэнэт ширүүн бороо асгаж, аянга тасхийж эгээтэй л ниргэчихсэнгүй. Дараах хүү туургандаа хоргодон суутал уулын үер урсгаад явчихаж. Бас нэг нь дээвэр дороо амарч хэвттэл хуй салхи хуу татаад хаячихав гэнэ. Нөгөө нь толгой дээрээ тооноо өргөөд сууж байтал шөнө болж, араатан чоно тал талд нь архиралдаж золтой л хүү татчихсангүй. Униа боож овоохойлчихоод хоргодож суусан нэгийг нь хүйтэн жавар хайрч хөлдүүс болгох дөхөж гэнэ. Бүслүүрээс ондоо юм үлдээгүй болохоор отгон дүү нь бүр ч хэцүү байсан нь мэдээж. Нэг өдөр түүн дээр хана үүрсэн ах нь буцаад иржээ. Удаах ах нар нь удалгүй хаалга, тооно, унь, дээвэр, туургаа үүрсээр ар араасаа цувран айсуй. Тийнхүү долоон хүү өвг өн буурал эцгийнхээ гэрээс үгийн учрыг сая л ухаарч түүнээс хойш үеийн үед сургаалтай өргөө цагаан гэрээ эвийн сүлд болгон дээдэлсээр амар сайхандаа жаргажээ. Ж.Дашдондог

УНШИХ ЧАДВАРЫГ СОРЬСОН ДААЛГАВАР: 1. “мөр мөрөө хөөх” гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг олоорой. A. бусдын замаар явах B. өөр өөрийн замаар явах C. өөртөө зам олох D. өөр замыг хайх 2. “Нарны гэрлийг наашлуулж татдаг Салхины хүчийг цаашлуулж хорьдог” гэсэн нь уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? A. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3. Дараах хэлцийг ойролцоо утгатай нь харгалзуулаарай. а. санаа сэтгэл нэгдэх 1. гар сунгах b. сайтар бодох 2. учрыг нь олж, хужрыг нь тунгаах c. бие биедээ туслах 3. дөрөө нийлэх d. хэцүү зүйлийн учрыг олох 4. ухаан зарах A. а-1, b-2, c-1, d-4 B. a-3, b-3, c-2, d-2 C. a-3, b-4, c-1, d-2 D. a-3, b-4, c-2, d-1 4. Дараах хэсгээс зөв дараалалтай хэсгийг сонгоно уу. А. өвгөн гэр хийсэн, амьтад мөр мөрөө хөөсөн, хөвгүүд муудалцсан, эцгийн гэрээсийг ухаарсан B. амьтад мөр мөрөө хөөсөн, өвгөн гэр хийсэн, хөвгүүд муудалцсан, эцгийн гэрээсийг ухаарсан C. амьтад мөр мөрөө хөөсөн, эцгийн гэрээсийг ухаарсан, өвгөн гэр хийсэн, хөвгүүд муудалцсан D. өвгөн гэр хийсэн, эцгийн гэрээсийг ухаарсан, амьтад мөр мөрөө хөөсөн, хөвгүүд муудалцсан 5. “Тэгээд өвгөн долоон хүүтэйгээ ханаа дэлгэж, хаалгаа босгож, тооноо өргөж, униа өлгөж, туургаа барьж, дээврээ тавьж, бүслүүрээ татаад бөмбөрцөг дэлхийн хэлбэртэй бөмбөгөр цагаан гэртэй болов.” гэж ямар хэлбэрээр илэрхийлж бичсэн байна вэ? А. бодит байдлаас нь багасгаж бичсэн B. бодит байдлаас нь ихэсгэж бичсэн C. бодит биш байдлыг дүрсэлж бичсэн D. бодит байдлыг дүрслэн бичсэн 6. Эхэд юуны тухай өгүүлсэн бэ? A. монгол гэр үүссэн тухай B. монгол гэр олсон тухай C. монгол өвөөгийн тухай D. долоон хүүгийн тухай 7. Гэр нь яагаад яайжийж унасан бэ? A. бүслүүр нь суларсан учраас B. бие биедээ найдсан учраас C. бүслүүргүй болсон учраас D. бие биедээ уурласан учраас 8. Амьтад яагаад мөр мөрөө хөөн амьдрах болсны учрыг тайлбарлан бичээрэй. • ............................................................................................................................................ 9. \"Хүссэн бүхнээ хийж чадах ухаан гэгчийг хүнд заяажээ?\" гэсэн өгүүлбэрийн хэлэх аялгыг тодорхойлж, алдааг засаж бичнэ үү. Хэлэх аялга: ................................................................................................................................................................... Засаж бичих: ............................................................................................................................................... 10. Өвгөн аав нь долоон хүүдээ захиж хэлсэн захиасаас 3-ыг тоочин бичнэ үү. • .......................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... • ...........................................................................................................................................

11. \"Хөх цэнхэр дээвэртэй, хөрст ногоон дэвсгэртэй, орчлон дэлхий хэмээх оосор бүчгүй нэгэн их гэрт хүн, амьтан цөмөөрөө амьдардаг байжээ.\" гэсэн өгүүлбэрт юу юуны тухай дүрсэлснийг тайлбарлан бичнэ үү. Юуг дүрсэлсэн бэ? • ...................................................................................................................................................... Тайлбар: • ...................................................................................................................................................... 12. Дараах зүйр үгүүдийн утгыг тайлбарлаад уншсан эхтэйгээ холбон дүгнэлт бичээрэй. Аавын ачийг өнгөрсний хойно Эвт шаазгай Айлын ачийг нүүсний хойно Буга барина .................................................................. ................................................................... ..................................................................... Өөрийн дүгнэлт: ...................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 13. \"Нарны гэрлийг наашлуулж татдаг, нүүе гэвэл эвхээд ачдаг, бууя гэвэл дэлгээд барьдаг.\" гэсэн хэсэгт монгол гэрийн онцлогийг хэрхэн дүрсэлснийг тайлбарлан 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР \"Гэр\" өгүүллэгээс санаа авч \"Машин\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан үлгэр зохион бичээрэй. Төлөвлөх: Эхлэл хэсэгт - Хүн яагаад машин бүтээх болсон тухай Гол хэсэгт - Машиныг юунаас санаа авч, юу юуг дуурайлган хийсэн тухай Төгсгөл хэсэгт - Машин хүнд ямар ач тустай бүтээл болсон талаар бичих ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................

ХУВИЛБАР -Б ГЭР Монголын дээд өвөг хээрээр гэр, хэцээр дэр хийж явсан өнө эртний үед юм гэнэ. Хөх цэнхэр дээвэртэй, хөрст ногоон дэвсгэртэй орчлон дэлхий хэмээх оосор бүчгүй нэгэн их гэрт хүн, амьтан цөмөөрөө л эвтэй сайхан амьдарч байжээ. Тэгтэл юунаас болсныг бүү мэд, хоорондоо муудалцан уралцаж, хүчтэй нь хүчгүйгээ барьж идэхэд хүрэв гэнэ. Амьтад мөр мөрөө хөөн салж, зарим нь газар нүхлэн шургаж, нэг хэсэг нь усны гүнд, нөгөө хэсэг нь модны оройд гэртэй болжээ. Газар малтах хумс, усанд залах сэлүүр, тэнгэрт нисэх жигүүр хүнд байсангүй. Харин хүссэн бүхнээ хийж чадах ухаан гэгчийг хүнд заяажээ. Тэр цагт насан өндөр болтлоо ухаанаас ондоо өв хөрөнгө хураагаагүй нэгэн өвгөн байж гэнэ. Нэгэн өдөр долоон хүүдээ: -\"Их гэрийн үлгэрээр бага гэрийг барьж болно\" гэхэд хөвгүүд нь бодоод бодоод учрыг үл ухав гэнэ. Өвгөн ханаран хүрээлсэн эргэн тойрны уулсыг дуурайлган бургасан хана хийв. Цасан шуурганд хаагддаг, цагийн сайханд нээгддэг өмнийн хадан хавцлаас санаа авч хаалга урлав. Чанх дээр голлосон үдийн нарнаас тооно, тал тал тийш урссан алтан цацрагнаас нь унь, уулын араас ургасан манан будангаас туурга, дээгүүр бүрхсэн зузаан үүлсээс дээвэр хийх санаа олжээ. Түшилдэн ханхайсан уул нуруудын араар сансрын хурдан салхи эрчлэн эргэж байгаа даа гэж бодуутаа хялгас томж , бүслүүр хийв. Тэгээд өвгөн долоон хүүтэйгээ ханаа дэлгэж, хаалгаа босгож, тооноо өргөж, униа өлгөж, туургаа барьж, дээврээ тавьж, бүслүүрээ татаад бөмбөрцөг дэлхийн хэлбэртэй бөмбөгөр цагаан гэртэй болов. Нарны гэрлийг наашлуулж татдаг, салхины хүчийг цаашлуулж хорьдог, нүүе гэвэл эвхээд ачдаг, бууя гэвэл дэлгээд барьдаг тийм таатай гэр хийсэн өвгөн буурал эцгийнхээ ухаанд хөвгүүд нь биширч аятай тавтай аж төрөх болжээ. Урт насалж, удаан жаргасан өвгөн аав нь нэг өдөр хэвтэрт орж, хөвгүүдээ тойруулан суулгаад: -\"Төрөх нэг өдөр байхад, төгсөх нэг өдөр бий. Ханан гэрээсээ аав нь хадан гэртээ буцах боллоо. Яаж аж төрөхийг гэр чинь заагаад өгнө. Гагцхүү бүслүүрээ л чангалж яваарай\" гээд насан өөд болжээ. Хөвгүүд нь урьдын адил мөн л учрыг ололгүй гайхаж хоцров. Гэтэл нэг өдөр гэрийнх нь бүслүүр суларчээ. Бие биедээ найдсаар хэн нь ч чангалж т аталгүй суутал гэр нь яайжийж унав. Ах дүү долоо чамаас боллоо, танаас боллоо гэлцэн хэрэлдэж, сүүлдээ бүр таарч тохирохоо больж тарж салахдаа хүрчээ. Тэд эцгээс үлдсэн хөрөнгийг эн тэнцүү хувааж авахаар шийдээд хана, унь, хаалга, тооно, дээвэр, туургаа салган үүрч харсан зүгтээ одоход отгон дүүд нь бүслүүрээс өөр юм үлдсэнгүй. Ууган хүү нэгэн газар хүрч хаалгаа босгон хэрүүл уруулгүй амар жимэр сууж байтал өдөржин хурц нар төөнөөд арай л шатаачихсангүй. Харин удаах хүү сараалжин ханаа дэлгээд хэвттэл гэнэт ширүүн бороо асгаж, аянга тасхийж эгээтэй л ниргэчихсэнгүй. Дараах хүү туургандаа хоргодон суутал уулын үер урсгаад явчихаж. Бас нэг нь дээвэр дороо амарч хэвттэл хуй салх и хуу татаад хаячихав гэнэ. Нөгөө нь толгой дээрээ тооноо өргөөд сууж байтал шөнө болж, араатан чоно тал талд нь архиралдаж золтой л хүү татчихсангүй. Униа боож овоохойлчихоод хоргодож суусан нэгийг нь хүйтэн жавар хайрч хөлдүүс болгох дөхөж гэнэ. Бүслүүрээс ондоо юм үлдээгүй болохоор отгон дүү нь бүр ч хэцүү байсан нь мэдээж. Нэг өдөр түүн дээр хана үүрсэн ах нь буцаад иржээ. Удаах ах нар нь удалгүй хаалга, тооно, унь, дээвэр, туургаа үүрсээр ар араасаа цувран айсуй. Тийнхүү долоон хүү өвгөн буурал эцгийнх ээ гэрээс үгийн учрыг сая л ухаарч түүнээс хойш үеийн үед сургаалтай өргөө цагаан гэ рээ эвийн сүлд болгон дээдэлсээр амар сайхандаа жаргажээ. Ж.Дашдондог

УНШИХ ЧАДВАРЫГ СОРЬСОН ДААЛГАВАР: 1. “учрыг үл ухав” гэдэг үгийн утгад тохирох хэсгийг олоорой. A. огт анзаараагүй B. огт ойлгоогүй C. огт санаагүй D. огт тайлбарлаагүй 2. “Өдөржин хурц нар төөнөөд арай л шатаачихсангүй” гэсэн нь уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? A. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3. Дараах хэлцийг ойролцоо утгатай нь зөв харгалзуулсныг сонгоорой. а. яс хаях 1. эв түнжингүй b. өөх ч биш булчирхай ч биш 2. хоёрын хооронд туйлбаргүй c. савангийн хөөс шиг 3. хутган үймүүлэх d. шуудайд хийсэн үхрийн эвэр шиг 4. амархан хялбар эвдрэх A. а-3, b-4, c-2, d-1 B. a-3, b-2, c-4, d-1 C. a-2, b-1, c-3, d-4 D. a-4, b-2, c-3, d-1 4. Өвгөний хийсэн үйлийг зөв дараалалд оруулсныг сонгоорой. А. гэр хийх санаа олсон, насан өөд болсон, гэртэй болсон, хүүхдүүддээ сургаалаа хэлсэн В. гэр хийх санаа олсон, гэртэй болсон, насан өөд болсон, хүүхдүүддээ сургаалаа хэлсэн С. гэр хийх санаа олсон, гэртэй болсон, хүүхдүүддээ сургаалаа хэлсэн, насан өөд болсон D. насан өөд болсон, гэр хийх санаа олсон, гэртэй болсон, хүүхдүүддээ сургаалаа хэлсэн 5. “Түшилдэн ханхайсан уул нуруудын араар сансрын хурдан салхи эрчлэн эргэж байгаа даа гэж бодуутаа хялгас томж, бүслүүр хийв.” гэж ямар хэлбэрээр илэрхийлж бичсэн байна вэ? А. байж болохгүй зүйлийг дүрсэлж бичсэн B. байж болох зүйлийг төсөөлж бичсэн C. бодит байдлаас нь багасган дүрсэлж бичсэн D. бодит байдлаас нь ихэсгэн дүрсэлж бичсэн 6. Өвгөн хөвгүүдээ тойруулан суулгаад юу гэж захисан бэ? A. бие биедээ байнга найдаарай B. гэрийнхээ бүслүүрээ л чангалж яваарай. C. урт насалж удаан жаргаарай D. төрөх нэг өдөр байхад төгсөх нэг өдөр бий. 7. Үлгэрийн төгсгөлд ах, дүү долуулаа яагаад буцаж нэгдсэн бэ? A. аавынхаа үгийг ухаарсан учир B. ах нь хана үүрч ирсэн учраас C. өргөө гэрээ барья гэсэн учраас D. эвтэй амьдрахыг хүссэн учраас 8. Хүн яагаад гэр бүтээх болсныг тайлбарлан бичээрэй. • ......................................................................................................................................... 9. \"Юунаас болж хүчтэй нь хүчгүйгээ барьж идэхэд хүрсэн бэ.\" гэсэн өгүүлбэрийн хэлэх аялгыг тодорхойлж, цэг тэмдгийг гүйцээнэ үү. Хэлэх аялга: ................................................................................................................................................................... Бичих: ............................................................................................................................................... 10. Гэрийнх нь бүслүүр сулрахад ах дүү долоо хэрэлдэн салж явсны дараа тэдэнд юу юу тохиолдсон бэ? 3-ыг тоочин бичнэ үү. • ......................................................................................................................................... • ......................................................................................................................................... • ..........................................................................................................................................

11. \"Зарим нь газар нүхлэн шургаж, нэг хэсэг нь усны гүнд, нөгөө хэсэг нь модны оройд гэртэй болжээ.\" гэсэн өгүүлбэрт ямар ямар амьтны тухай дүрсэлснийг тайлбарлан бичнэ үү. Юуг дүрсэлсэн бэ? • .............................................................................................................................................. ........ Тайлбар: • .............................................................................................................................................. ........ .................................................................................................................................. ............. 12. Дараах зүйр үгүүдийн утгыг тайлбарлаад уншсан эхтэйгээ холбон дүгнэлт бичээрэй. Төрөх нэг өдөр байхад Ханан гэрээсээ Төгсөх нэг өдөр бий Хадан гэртээ буцах Тайлбар: Тайлбар: ............................................................... ..................................................................... ............................................................ ...................................................................... Дүгнэлт: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 13. Юу, юуг дуурайлган гэрийг бүтээснийг 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү? ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ....................................................................................................................................................... ............ ..................................................................................................................................................... БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР \"Гэр\" өгүүллэгээс сэдэвлэн \"Онгоц\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан үлгэр зохион бичээрэй. Төлөвлөх:

Эхлэл хэсэгт - Хүн яагаад онгоцыг бүтээх болсон тухай Гол хэсэгт - Онгоцыг юунаас санаа авч юу, юуг дуурайлган хийсэн тухай Төгсгөл хэсэгт - Онгоц бүтээснээр ямар ямар ач холбогдолтой болсон тухай .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ........... .......................................................................................................................................... ...........

Бага боловсролын Математик шалгалтын тест 1. Дараах 63 857 040 тоонд 7 гэсэн цифр ямар оронг илэрхийлж байна вэ? А. зуут В. мянгат С. аравт D. арван мянгат 2. 3. Дараах 13 805 247 тоонд 8 гэсэн цифр ямар оронг илэрхийлж байна вэ? А. зуут В. мянгат С. саят D. зуун мянгат 4. 5. Саяын ангийн 52 нэгж, мянгын ангийн 405 нэгж, нэгжийн ангийн 23 нэгжээс бүтсэн тоог цифрээр бичээрэй. А. 5240523 В. 23405052 С. 52405023 D. 520405023 6. 7. Саяын ангийн 524 нэгж, мянгын ангийн 24 нэгж, нэгжийн ангийн 105 нэгжээс бүтсэн тоог цифрээр бичээрэй. А. 52424105 В. 524240105 С. 524240150 D. 524024105 8. 9. Дараах 201705 тоог мянгатаар тоймлоорой. А. 201 000 В. 202 000 C. 201 700 D. 201 710 10. 11. Дараах 201705 тоог зуутаар тоймлоорой. А. 201000 В. 202 000 C. 201710 D. 201 700 12. 13. Дараах 201705 тоог аравтаар тоймлоорой. А. 201000 В. 201 710 C. 201700 D. 202 000 14. 15. Гурван зуун арван найман бүхэл мянганы зургааг зөв бичсэнийг олоорой. А. 318.06 В. 318.006 С. 318.1106 D. 318.1006 16. 17. Дараах 47.05 гэсэн бутархай тоог аравны хэсгээр тоймлоорой. А. 47.1 В. 48.0 C. 48.10 D. 48.5 18. 19. Дараах 23.05 гэсэн бутархай тоог аравны хэсгээр тоймлоорой. А. 23.0 В. 23.5 C. 23.1 D. 24.10 20. 21. 47.05 -ыг бүхэл хэсгээр тоймлоорой.

А. 47 В. 50 C. 470 D. 4705 22. 23. Анхны тоо нь.................................. (нөхөж бичээрэй) А. 1 хуваагчтай В. 2 ба 3 хуваагчтай С. яг 2 хуваагчтай D. 2 -оос олон хуваагчтай 24. 25. Анхны тоо нь................................... (нөхөж бичээрэй) А. 2 хуваагчтай В. 1 хуваагчтай С. 3 хуваагчтай D. 3-аас дээш хуваагчтай 26. 27. Дараах ноoгдворын утгыг олоорой. 243 : 100 А. 0.24 В. 2.43 C. 243 D. 0.243 28. 29. Дараах ноoгдворын утгыг олоорой. 234 : 10 А. 2.34 В. 24.3 C. 23.4 D. 0.234 30. 31. Анги 38 сурагчтай. Бүх сурагчдын 23 нь хөвгүүд, 15 нь охид байв. Хөвгүүд ба охидын тооны харьцааг олоорой. А. 23 : 15 B. 15 : 23 C. 38 : 23 D. 23 : 38 32. 33. Анги 29 сурагчтай. Бүх сурагчдын 14 нь хөвгүүд, 15 нь охид байв. Охид ба хөвгүүдийн тооны харьцааг олоорой. А. 14 : 15 B. 15 : 14 C. 15 : 29 D. 29 : 15 34. C. 12 D. 24 35. 24 ба 16-ын ерөнхий хуваагчийг олоорой. А. 3 В. 4 36. 37. 18 ба 27-ын ерөнхий хуваагчийг олоорой. А. 54 В. 3 C. 6 D. 18 38. D. 48 39. 24 ба 16-ын ерөнхий хуваагдагчийг олоорой. А. 3 В. 8 C. 32 40. 41. 18 ба 12-ын ерөнхий хуваагдагчийг олоорой. А. 6 В. 24 C. 36 D. 54

42. 43. 5А анги 18 охидтой байв. Хөвгүүд ба охидын тооны харьцаа 3 : 2 бол энэ ангийн хөвгүүдийн тоог олоорой. А. 12 B. 23 C. 27 D. 45 44. 45. 4Б анги 18 хөвгүүдтэй байв. Охид ба хөвгүүдийн тооны харьцаа 2 : 3 бол энэ ангийн охидын тоог олоорой. А. 6 B. 9 C. 12 D. 24 46. 47. Дөрвөн эгч дүүс хоорондоо дөрөв, дөрвөн насны зөрөөтэй. Хамгийн том эгч нь отгон дүүгээсээ 4 дахин их настай бол отгон дүүгээсээ хэдээр эгч вэ? А. 4 B. 7 C. 12 D. 16 48. 49. Дөрвөн ах дүүс хоорондоо гурав, гурван насны зөрөөтэй. Хамгийн том ах нь отгон дүүгээсээ 4 дахин их настай бол отгон дүүгээсээ хэдээр ах вэ? А. 3 B. 7 C. 9 D. 12 50. 51. Хүү сургуульдаа ирэх үед агаарын хэм -1o байв. Харих үед агаарын хэм +5o болсон. Агаарын хэм хэдэн хэмээр өөрчлөгдсөн бэ? Тоон шулуун дээр тооцоолоорой. А. -6 B. 6 C. -4 D. 4 52. 53. Охин сургуульдаа ирэх үед агаарын хэм -1o байв. Харих үед агаарын хэм +4o болсон. Агаарын хэм хэдэн хэмээр өөрчлөгдсөн бэ? Тоон шулуун дээр тооцоолоорой. А. -5 B. 5 C. -3 D. 3 54. 55. Тоглоомын талбайд 30 хүүхэд тоглож байв. Бүх хүүхдийн 1/2 нь хөлбөмбөг, ба 1/ 3 нь сагсан бөмбөг, бусад хүүхдүүд нь гар бөмбөг тоглодог бол хэдэн хүүхэд гар бөмбөг тоглодог вэ? А. 5 B. 10 C. 15 D. 18 56. 57. Зогсоолд 24 машин байв. Бүх машины 1 / 4 нь цагаан, ба 1/3 нь хар машин, үлдсэн нь улаан өнгийн машин байсан бол хэдэн улаан машин байсан бэ? А. 4 B. 6 C. 8 D. 10 58. 59. Хоёр тооны ялгавар 38.7 байв. Нэгдүгээр тооны бүхлийн цэгийг 1 оронгоор хойшлуулбал хоёрдугаар тоо нь үүснэ. Нэгдүгээр тоог олоорой. А. 3.87 B. 4.3 C. 387 D. 430 60.

61. Хоёр тооны ялгавар 48.6 байв. Хоёрдугаар тооны бүхлийн цэгийг 1 оронгоор хойшлуулбал нэгдүгээр тоо нь үүснэ. Нэгдүгээр тоог олоорой. А. 5.4 B. 54 C. 486 D. 540 62. 63. Жолооч өдөрт 50 000 төгрөгт шатахуун авдаг. Шатахууны үнэ 2 дахин нэмэгдэх үед жолоочийн өдөрт худалдан авдаг шатахууны хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? А. 2 дахин нэмэгдэнэ. B. 2 дахин багасна. C. 20 хувиар багасна. D. 20 хувиар нэмэгдэнэ 64. 65. Тоон шулуун дээр байгаа М цэгт харгалзах тоог олоорой. А. 5 B. 1 бүхэл 1/2 C. 1/5 D. 1/2 66. Тоон шулуун дээр байгаа А цэгт харгалзах тоог олоорой. А. 3 B. 1 бүхэл 1/3 C. 1/3 D. 3/10 67. Хотын агаарын хэм өдрийнхөөс 10 хэмээр буурч шөнөдөө -4 хэм болов.Хотод өдөр хэдэн хэм дулаан байсан бэ? Тоон шулуун дээр тооцоолоорой А.─6 В. ─2 C. 6 D.10 68. Хотын агаарын хэм өглөөнөөс 4 хэмээр нэмэгдэж өдөртөө -10 хэм болов. Xотод өглөө хэдэн хэм дулаан байсан бэ? Тоон шулуун дээр тооцоолоорой. А. ─6 В. ─14 C. 6 D.14 69. 70. Тоог цифрээр бичээрэй. Гурван тэрбум дөчин хоёр сая нэг зуун долоон мянга арван ес А. 3 420 107 019 B.304 210 719 C. 3 042 107 019 D. 3 420 107 109

71. 72. Хорин сая, гурван зуун долоон мянга, хорин тавыг цифрээр бичээрэй. А. 20300725 B. 2030725 C. 20307025 D. 203007025 73. 74. Нэгжийн ангийн 5 аравт, мянгатын ангийн 2 нэгж, саяын ангийн 7 аравтаас бүтсэн тоог стандарт хэлбэрээр бичсэн аль нь вэ? А. 70 200 050 В. 70 020 005 С. 70 002 050 D. 7 002 050 75. 76. Доорх тоог стандарт бичлэгээр бичсэнийг дугуйлаарай. 2 түм 5 мянга 6 зуу 8 дан А. 25 608 B.20 568 C.25 068 D.25 008 77. \"Таван сая гурав\" гэсэн тоог стандарт хэлбэрээр бичсэн бичлэг аль нь вэ? А.5 300 000 B.5 003 000 C.5 030 000 D. 5 000 003 78. 79. Дараах тоог үгээр бичээрэй. 9 362 130 509 А. Есөн тэрбум гурван B. Есөн зуун гучин C. Есөн тэрбум гурван D. Есөн тэрбум гурван зуун жаран хоёр сая жургаан сая хоёр зуун зуун жаран хоёр сая зуун хорин нэгэн сая нэг зуун гучин мянга арван гурван мянга нэг зуун гурван мянга нэг зуун гучин мянга таван зуун ес таван зуун ес таван зуун ес таван зуун ес 80. 81. 8049136 тооны мянгатын оронд байгаа цифрийг олоорой. А. 4 B. 9 C. 0 D. 1 82. 83. 7304512 тооны арван мянгатын оронд ямар цифр байна вэ? А.3 B. 4 C. 0 D. 5 84. 85. 268 736 205 106 тооны 8 гэсэн цифр ямар орныг илэрхийлж байна вэ? А. Арван сая В. Нэгж тэрбум C. Зуун тэрбум D. Аль нь ч биш 86. 87. 268 736 205 106 тооны 8 гэсэн цифр ямар орныг илэрхийлж байна вэ? А. Арван сая В. Нэгж тэрбум C. Зуун тэрбум D. Аль нь ч биш 88. 89. Тодруулсан цифр ямар орныг илэрхийлж байна вэ? 256 401 563

А. Тэрбум B. Мянгат C. Зуун мянгат D. Сая 90. 91. \"Далан сая гурван зуун дөчин мянга зуун дөрөв\" гэсэн тоог стандарт хэлбэрээр зөв бичсэн хариуг олоорой. А.70340140 B. 7340104 C. 70340104 D. 703400104 92. 93. Хоёр тооны нийлбэр 16799, ялгавар 3201 бол уул тоонуудыг олоорой. А. 6999, 10000 B. 10000, 6799 C. 16700, 99 D 20000, 13598 94. 95. 672 328 тоог мянгаар тоймлоорой. А. 672300 B. 672000 C. 672320 D. 673000 96. 97. 4258- ыг зуутаар тоймлосон тоо аль нь вэ? А. 4250 B. 4200 C. 4260 D. 4300 98. 99. 78.054 бутархайг аравны хэсгээр тоймлоорой. А. 78.05 B. 78 C. 78.1 D.78.2 100. Хоосон нүдэнд тохирох утгыг олоорой. 2.5 : = 2500 101. А. 100 B. 0.01 C. 1000 D. 0.001 102. 52 093 – 4 136 ялгаварт хамгийн ойр байх тоог олоорой. 103. А. 60 000 B. 50 000 C. 40 000 D. 10 000 104. Хуваагч нь 54, ноогдвор нь 27, үлдэгдэл нь 16 бол хуваагдагчийг олоорой. 105. А. 1 500 B. 1 474 C. 1 416 D. 1 418 106. \"Дөрвөн бүхэл тавны гурав\" гэсэн тоог энгийн бутархай хэлбэрээр бичээрэй 107. А. 4 бүхэл 5 / 3 B. 4 бүхэл 3 / 5 C. 3 бүхэл 4 / 5 D. 5 бүхэл 3 / 4 108. 4 706 421 тооны цифрүүдийн нийлбэрийг олоорой. 109. А. 24 B.25 C. 42 D. 421 110. Ямар тоог 29-д хуваахад 3406 оногдож, 21 үлдэх вэ? 111.

А. 98774 В. 98795 С. 4015 D. 98753 112. 1 кг цагаан будаа 600 төгрөгний үнэтэй бол 84 000 төгрөгөөр хэдэн кг цагаан 113. будаа авах вэ? А. 104 кг B.14 кг C. 1024 кг D. 140 кг 114. Тэгш өнцөгтийн будагдсан хэсэг нь нийт талбайн хэдэн хувийг эзлэх вэ? 115. А. 25% B.50% C.75% D. 100% 116. 3.058 бутархайг энгийн бутархай хэлбэртэй бичсэнийг олоорой. А. 3 бүхэл 58 / 100 B. 3 бүхэл 58 / 10 C. 3 бүхэл 58 / 1000 D. 3 бүхэл 58 / 10000 117. 23.402 ͯ 1000 илэрхийллийн утгыг олоорой. 118. А. 2.3402 B. 234.02 C. 23.402 D. 23402 119. 120. бутархайг аравтын бутархайгаар илэрхийлээрэй. А. 1.2 B. 1.02 C. 0.12 D.12 121. Хуваагч нь 54, ноогдвор нь 27, үлдэгдэл нь 16 бол хуваагдагчийг олоорой. 122. А. 1 500 B. 1 474 C. 1 416 D.1 418 123. Хоёр анхны тооны үржвэр 143 бол эдгээр тооны нийлбэрийг олоорой. 124. А. 24 B. 22 C. 21 D. 20 125. (7046 - х)+109=3062 тэгшитгэлийг бодоорой. 126. А. 9999 B. 10217 C. 3875 D. 4093 127. Ээж 478000 төгрөгийн цалин авч, 262500 төгрөгөөр оёдлын машин, 87900 128. төгрөгөөр тоос сорогч худалдан авлаа. Ээжид хэдэн төгрөг үлдсэн бэ? А. 127600 төг B. 128600 төг С. 137600 төг D. 137400 төг 129.

130. Хоёр тооны нийлбэр 16 780. Нэг тоо нь нөгөө тооноос 4 дахин их бол тоо тус бүрийг олоорой. А. 3356 ба13424 B. 4195 ба 12585 C. 2097.5 ба 14682.5 D. 1678 ба 15102 131. 10000-ыг санасан тоо ба 19-ийн үржвэрээр багасгахад 1431 гарна. Санасан тоог 132. олоорой. А.450 B. 451 C. 8550 D. 8569 133. Малчин Дагва 1440 бог малтай. Ямаа нь хониноос 8 дахин цөөн бол ямааны тоог 134. олоорой. А. 144 ямаа B. 180 ямаа C. 160 ямаа D. 80 ямаа 135. Хоёр онгоц нийлээд 3500 т ачаа зөөжээ. Нэг онгоц нөгөөгөөс 1.5 дахин их ачаа 136. зөөсөн байлаа. Онгоц бүр хичнээн тонн ачаа зөөсөн бэ? А. 1400т ба 2100т В. 1000 т ба 2500 т C. 2333.3т ба 1166.7 т D. 1750 т ба 1750 т 137. Талбайг хэмжих нэгжийг зөв шилжүүлээрэй. 1 га = ? 138. А. 10м.кв В. 100 м.кв С. 1000 м.кв D. 10000 м.кв 139. Талбайг хэмжих нэгжийг зөв шилжүүлээрэй. 1 ар = ? 140. А. 10м.кв В. 100 м.кв С. 1000 м.кв D. 10000 м.кв 141. Талбайг хэмжих нэгжийг зөв шилжүүлээрэй. 1м.кв = ? 142. А. 10см.кв В. 100 см.кв С. 1000 см.кв D. 10000 см.кв 143. Талбайг хэмжих нэгжийг зөв шилжүүлээрэй. 1дм.кв = ? 144. А. 10см.кв В. 100 см.кв С. 1000 см.кв D. 10000 см.кв 145. Өгсөн хэмжээг бүхлээр тоймлоорой. 5 км 50 м 146. А. 5 км В. 6 км С. 550м D. 5050 м 147. Өгсөн хэмжээг бүхлээр тоймлоорой. 3 км 50 м 148. А. 3 км В. 4 км С. 350 м D. 3050 м 149. Өгсөн хэмжээг бүхлээр тоймлоорой. 3 цаг 15 мин 150.

А. 3 цаг В. 4 цаг С. 32 мин D. 320 мин D.240 мин 151. Өгсөн хэмжээг бүхлээр тоймлоорой. 2 цаг 37 мин D. см.куб D. см.куб 152. А. 2цаг В. 3 цаг С. 24 мин 153. Талбайн хэмжээг хэмжих нэгжийг нэрлээрэй. 154. А. см В. дм С. см.кв 155. Эзлэхүүний хэмжээг хэмжих нэгжийг нэрлээрэй. 156. А. см В. дм С. м.кв 157. Асуултын тэмдгийн оронд тохирох хэмжээг олоорой 158. А. 8 / 7 кг В. 1 / 3 кг C. 8 / 3 кг D. 3 / 2 кг 159. Асуултын тэмдгийн оронд тохирох хэмжээг олоорой А. 5 / 7 м В. 8 / 3м C. 8 / 7 м D. 7 / 2 м 160. Квадратын периметр нь 280 см бол түүний талбайн хэмжээг олоорой. А. 70см В. 140 см С. 490 см.кв D. 4900 см.кв 161. Квадратын периметр нь 200 см бол түүний талбайн хэмжээг олоорой. 162. А. 50см В. 100см С. 250см D. 2500 см.кв 163. Урт нь 5см, өргөн нь 4 см хэмжээтэй тэгш өнцөгтийг 2 тэнцүү талбайтай 164. гурвалжинд хуваасан бол нэг гурвалжны талбайн хэмжээг олоорой. А. 5 см.кв B. 9 см.кв C. 10 см.кв D. 20 см.кв 165. Хугацааг минутаар илэрхийлж бичээрэй. 1 / 4 цаг = .....мин 166. А. 4 В. 15 С. 25 D. 40 167.

168. Хугацааг минутаар илэрхийлж бичээрэй. 1 / 4 хон = .....цаг А. 3 В. 4 С. 6 D. 12 169. Хайрцагны ирмэгүүд 15 см, 8 см, 7 см бол түүний эзлэхүүний хэмжээг олоорой. 170. А. 30 см.куб В. 60 см.куб С.161 см.куб D. 840 см.куб 171. Хайрцагны ирмэгүүд 12 см, 8 см, 5 см бол түүний эзлэхүүний хэмжээг олоорой. 172. А. 25 см.куб В. 50 см.куб С.100 см.куб D. 480 см.куб 173. Өгсөн хэмжээг сантиметрээр илэрхийлээрэй. 2 бүхэл 1 / 4 м = .... см 174. А. 24 В. 241 С. 225 D. 2250 175. Өгсөн хэмжээг сантиметрээр илэрхийлээрэй. 3 бүхэл 1 / 5 м = .... см 176. А. 35 В. 351 С. 320 D. 3200 177. Нэг сард (30 хоногтой) хэдэн цаг байдаг вэ? 178. А. 180 В. 300 С. 360 D. 720 179. Нэг хоногт хэдэн минут байдаг вэ? 180. А. 240 В. 360 С. 720 D. 1440 181. Tэнцэтгэл бишд тохирох шийдийг олоорой. 56 м.кв > 182. А. 55 км.кв В. 56 м.кв С. 57м.кв D. 580 дм.кв 183. Tэнцэтгэл бишд тохирох шийдийг олоорой. 35 м кв > 184. А. 34 км.кв В. 35м.кв С. 36 м.кв D. 370 дм кв 185. 3 кг гурилаар 3.3 кг талх хийдэг.12 кг гурилаар хэдэн килограмм талх хийх вэ? 186. А. 1.1 В. 10.2 С. 10.9 D. 13.2 187. 5 кг гурилаар 5.5 кг талх хийнэ. 15 кг гурилаар хэчнээн кг талх хийх вэ? 188. А. 1.1 В. 10.5 С. 13.6 D. 16.5 189.

190. Тэгш өнцөгтийн талбайн хэмжээ 1280 м.кв ба өргөн нь 16 м бол түүний периметр хэдэн метр вэ? А. 80 В. 96 С. 192 D. 384 191. Тэгш өнцөгтийн талбайн хэмжээ 720 м.кв ба өргөн нь 18 м бол түүний периметр 192. хэдэн метр вэ? А. 40 В. 58 С. 116 D. 232 193. Квадратын хүрээний урт 80 см, талын уртыг 2 см -ээр ихэсгэвэл түүний хүрээний 194. урт хэдэн хувиар нэмэгдэх вэ? А. 8 В. 10 С. 20 D. 88 195. Квадратын периметр 60 см, талын уртыг 3 см -ээр ихэсгэвэл түүний периметр 196. хэдэн хувиар нэмэгдэх вэ? А. 3 В. 12 С. 20 D. 72 197. Будсан хэсгийн талбайн хэмжээг олооорой. 198. А. 27 м.кв В. 213 м.кв С. 240 м.кв D. 6480 м.кв 199. Будсан хэсгийн талбайн хэмжээг олооорой. А. 27 м.кв В. 213 м.кв С. 240 м.кв D.6480 м.кв 200. 5 кг гурилаар боорцог хийхэд 1500 г тос ширгэнэ. 20 кг гурилаар боорцог хийхэд хэчнээн хэмжээний тос ширгэх вэ? А. 300г B. 6 кг С. 3000 г D. 60 кг 201. 4 кг гурилаар боорцог хийхэд 1200 г тос ширгэнэ. 20 кг гурилаар боорцог хийхэд 202. хэчнээн хэмжээний тос ширгэж уурших вэ? А. 3кг B. 600 г C. 300 г D. 6кг 203. Кубын ирмэг 4 см бол бүтэн гадаргуугийн талбайн хэмжээ хэдэн см.кв вэ? 204.

А. 16 B. 64 C. 96 D. 128 205. Кубын ирмэг 5 см бол бүтэн гадаргуугийн талбайн хэмжээ хэдэн см.кв вэ? 206. А. 25 B. 100 C. 125 D. 150 207. Кубын ирмэг 5 см бол эзлэхүүний хэмжээ хэдэн см.куб хэмжээтэй вэ? 208. А. 20 B. 25 C. 100 D. 125 209. Кубын ирмэг 6 см бол эзлэхүүний хэмжээ хэдэн см.куб хэмжээтэй вэ? 210. А. 12 B. 24 C. 144 D. 216 211. Тэгш өнцөгтийн урт 40 см, өргөн нь уртаас 2 дахин богино бол түүний периметр 212. хэдэн сантиметр болох вэ? А. 60 В. 120 С.240 D. 800 213. Тэгш өнцөгтийн урт нь 20 см, өргөн нь уртаас 2 дахин богино бол тухайн дүрсийн 214. хүрээний уртыг олоорой. А. 30 см В. 60 см С.120 см D. 200 см 215. Халуун орны мод 17.5 м өндөртэй ба 4 жилийн өмнө 15.9м өндөртэй байсан бол 216. жил бүр ямар хэмжээгээр ургасан байх вэ? А. 0.4см B. 1.6 м C. 4см D. 40см 217. Хулс мод 14.6 м өндөртэй ба 3 жилийн өмнө 11.9 м өндөртэй байсан бол хулс 218. мод жил бүр ямар хэмжээгээр ургасан бэ? А. 0.9 см B. 2.7 м C. 9 см D. 90см 219. Зөв тэнцэтгэл бишийг олоорой. 220. А. 56 м кв > 560 дм.кв В. 700м.кв < 0.07 га С. 80 ар < 800 м.кв D. 4 м.кв > 40000 см.кв 221. Өгсөн дүрсийн талбайн хэмжээг см.кв нэгжээр илэрхийлээрэй. (Зураг дээрх 1 нүд 222. нь 1 / 4 см.кв) А. 5 см.кв В. 13 см.кв С. 18 см.кв D. 52 см.кв

223. Өгсөн дүрсийн талбайн хэмжээг см.кв нэгжээр илэрхийлээрэй. (Зураг дээрх 1 нүд нь 1 / 4 см.кв) А. 8 см.кв В. 9 см.кв С. 36 см.кв D. 64 см.кв 224. Сургуулийн хонгилын урт 24 м, өргөн нь 18 м хэмжээтэй ба шалыг 15 дм талтай квадрат хэлбэртэй хулдаасаар бүрэхээр бол хэдэн ширхэг хулдаас орох вэ? А. 5.12 B. 7.2 C. 192 D. 288 225. 4см ба 5см талуудтай хоёр квадратыг зурагт үзүүлснээр зэрэгцүүлж, дараах 226. байдлаар будав. Будсан хэсгийн талбайн хэмжээг олоорой. А. 10 см.кв В. 20.5 см.кв С. 22.5 см.кв D. 23 см.кв 227. 3 см ба 4 см талуудтай хоёр квадратыг зурагт үзүүлснээр зэрэгцүүлж, дараах байдлаар будав. Будсан хэсгийн талбайн хэмжээг олоорой. А. 6 см.кв В. 10.5 см.кв С. 14 см.кв D. 14.5 см.кв 228. Барилгын тоосгоны урт 25см, өргөн 12см, зузаан 4см ба жин 2.4 кг бол энэ тоосгоны 1 см.куб хэсэг нь ямар жинтэй байх вэ? А. 2г B. 24г C. 500г D. 2400г 229. Барилгын хавтангийн зузаан 4 см, урт 25см, өргөн 12см, түүний жин 4.8 кг бол 230. энэ хавтангийн 1 см.куб хэсэг нь ямар жинтэй байх вэ? А. 2.5г B. 4г C. 250г D. 2400г 231. Тэгш өнцөгтийн урт ба өргөний хэмжээ 4:3 харьцаатай байв. Түүний хүрээний урт 232. нь 28 см бол тэгш өнцөгтийн уртын хэмжээг олоорой. А. 4см B. 7 см C. 6 см D. 8 см 233. Тэгш өнцөгтийн өргөн ба уртын хэмжээ 3:5 харьцаатай байв. Түүний хүрээн ий урт 234. 48 см бол тэгш өнцөгтийн уртын хэмжээг олоорой.

А. 16 см B. 6 см C. 30 см D. 10 см 235. Талх чихрийн үйлдвэр 2т чихэр үйлдвэрлэсэн. Түүний 1 / 4-ийг хүүхдийн баярын 236. бэлгэнд зориулав. Үлдсэн чихрийн 1 / 3-ыг худалдаанд гаргасан бол хэчнээн хэмжээний чихэр худалдаанд гаргасан бэ? А. 250 кг B. 500 кг C. 1000 кг D. 7500 кг 237. Талх чихрийн үйлдвэр 2т еэвэн үйлдвэрлэсэн. Түүний 1 / 4-ыг худалдаанд 238. гаргасан. Үлдсэн еэвэнгийн 1 / 3 -ийг цагаан сараар ахмадуудад бэлэглэсэн бол хэчнээн хэмжээний еэвэн үлдсэн бэ? А. 500 кг B. 1500 кг C. 1000 кг D. 7500 кг 239. Параллелепипедийн 2 суурийн нийт талбайн хэмжээ 96 см.кв, өргөн нь 4 см, 240. өндөр нь 3 см бол параллелaпипедийн уртын хэмжээг олоорой. А. 12 см B. 16 см C. 24 см D. 36 см 241. Параллелепипедийн 2 суурийн нийт талбайн хэмжээ 80 см.кв, өргөн нь 5 см, 242. өндөр нь 4 см бол параллелaпипедийн уртын хэмжээг олоорой. А. 8 см B. 16 см C. 26 см D. 32 см 243. Квадратын талуудын урт 20%-оор нэмэгдэв. Квадратын талбайн хэмжээ хэдэн 244. хувиар нэмэгдсэн бэ? А. 20% B. 40% C. 44% D. 80% 245. Квадратын талуудын урт 10%-оор уртасгав. Квадратын талбайн хэмжээ хэдэн 246. хувиар нэмэгдсэн бэ? А. 10% B. 21% C. 40% D. 100% 247. 2 см ирмэгтэй кубын бүтэн гадаргууг будахад 1г будаг хэрэгтэй. 6см ирмэгтэй 248. кубын бүтэн гадаргууг будахад хэдэн грамм будаг хэрэгтэй вэ? А. 3г B. 8 г C. 9г D. 24г 249. Тэгш өнцөгт гурвалжны нэг хурц өнцөг нь 20o бол нөгөө хурц өнцгийн хэмжээг олоорой. А. 900 B. 700 C. 350 D. 800

250. Хоногийн хагас нь хэдэн минут болох вэ? 251. А. 120 мин B. 600 мин C. 720 мин D. 1 440 мин 252. Үйлдлийг гүйцэтгээрэй. 5 кг- 2 кг 250 г = 253. А. 1 кг 750 г B. 3 кг 750 г C. 2 кг 750 г D. 3 кг 250 г 254. 69 м –ийг км-ээр илэрхийл. 255. А. 69 км B. 6,9 км C. 0,69 км D. 0,069км 256. 520000 куб.см –ийг литрээр илэрхийлээрэй. 257. А. 52000л B. 5200л C. 52л D. 520л 258. Хоногт хэдэн секунд байх вэ? 259. А. 86 400 сек В. 43 200 сек C. 1440 сек D. 21600 сек 260. 2420 граммыг кг-аар илэрхийлээрэй. 261. А. 0,2420кг B. 2,42кг C. 24,20кг D. 2420кг 262. Адил хажуут гурвалжны оройн өнцөг нь 40o бол суурийн өнцгийг олоорой. 263. А. 40° B. 50° C. 70° D. 140° 264. Тэгш өнцгийн 5 / 9 нь хэдэн градустай тэнцүү байх вэ? 265. А. 70° B. 40 ° C. 50 ° D. 100° 266. 5 см-ыг метрээр илэрхийлээрэй. 267. А. 5 / 10 B. 5 / 1000 C. 5 / 100 D. 5 / 10000 268. 35 м.кв нь хэдэн см.кв бэ? 269. А. 350000 см.кв B. 35000см.кв C. 3500000см.кв D. 3500см.кв 270. Хоногийн 25% нь хэдэн цаг вэ? 271. А. 8 цаг B. 6 цаг С. 4 цаг D. 18 цаг 272.

273. 1 дм.куб нь хэдэн м.куб болох вэ? А. 1 / 10 м.куб B. 1 / 100 м.куб C. 1 / 10000 м.куб D. 1 / 1000м.куб 274. Tохирох тоог бичээрэй. 3 т 5 ц 24 кг = кг 275. А. 8024 кг B. 3524 кг C. 524 кг D. 3024 кг 276. Үйлдлийг гүйцэтгээрэй. 12цаг:24мин= 277. А. 30 B. 3 C. 50 D. 5 278. 279. Хэдэн литрийн нь 12 л байх вэ? А. 63л B. 60л C. 45л D. 180 280. Тэмцээн 1.25 цагийн хугацаанд үргэлжлэв. Тэмцээн хэдэн минут үргэлжилсэн бэ? 281. А. 85мин B. 75мин C. 80мин D. 125мин 282. 4 төг 56 мөн × 8.2= 283. А. 3739төг2мөн B. 37төг392 мөн C. 33259төг2мөн D. 37392төг 284. 2см-ыг метрээр илэрхийлж бичээрэй. 285. А. 0.2 м B. 0.02 м C. 0.002 м D. 2 м 286. Тэгш өнцгийн есний найм, дэлгэмэл өнцгийн аравны долоо хоёрын аль нь их вэ? 287. А=Тэгш өнцгийн есний найм B=Дэлгэмэл өнцгийн аравны долоо А. A >B B. A < В C. A ≥ B D. A ≤ B 288. 1: 20 000 000 масштабтай газрын зураг дээр 2.1 см-ээр хэдэн км зайг тэмдэглэх вэ? А. 21км B. 42км C.210км D.420км 289. Дэлгэмэл өнцгийн 9 / 20 хэсэг нь хэдэн градус байх вэ ? 290.

А. 25° B. 121° C. 81° D. 180 ° 291. Гурвалжны талбай нь 81 кв.см бөгөөд гурвалжны өндөр нь 9 см бол гурвалжны 292. суурыг олоорой. А. 9 см B. 18 см C. 27 см D. 81см 293. Кубийн суурийн талбай 144 кв.см бол гадаргуугийн талбайг олоорой. 294. А. 432кв.см B. 576кв.см C. 864 кв.см D. 1152кв.см 295. Хурц өнцөг нь тэгш өнцгөөс 3 дахин бага. Хурц өнцгийг олоорой. 296. А. 40° В. 65° С. 45° D.30° 297. Хурц өнцөг нь дэлгэмэл өнцгөөс 3 дахин бага. Хурц өнцгийн хэмжээг олоорой. 298. А. 30° B. 60° C. 120° D.150° 299. Сагсан бөмбөгийн тэмцээнд 7 тоглолт болов. Нэг тоглолт 20 минут үргэлжилсэн 300. бол 9 цаг 14 минутад эхэлсэн тэмцээн хэдэн цагт дуусах вэ? А. 11:34мин B. 10:34мин C. 11:14мин D.12:14мин