พรหมวิการ 4 ที่ประเสริฐทำให้เกิดความดี

หนังสืออา่ นเพิ่มเตมิกลมุ่ สาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรมสาหรับนักเรียนช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4 วรี ภทั ร ปธานนิ

หนังสอื อา่ นเพม่ิ เตมิกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมสาหรบั นักเรยี นชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4เร่ือง พรหมวิหาร 4 ทป่ี ระเสรฐิ ทาใหเ้ กิดความดีเขยี นบทโดย : นายปธานนิ ข้ามสาม รหสั นกั ศกึ ษา 58031030120ภาพประกอบโดย : นายวีรภทั ร เกตุหลู้ รหัสนักศกึ ษา 58031030133จดั พมิ พ์โดย : ปธานินและวีรภัทรผตู้ รวจภาษา : นางสาวจฑุ ามาศ ไชยปรงุ รหสั นกั ศึกษา 58031030106 นางสาวพิมวภิ า จนั ทรว์ ิลัย รหสั นักศึกษา 58031030127ผู้อานวยการผลิต : อาจารย์พณั นิดา อุปหนองผู้ประเมนิ หนังสืออ่านเพมิ่ เตมิ1.อาจารย์ ดร.ไพโรจน์ เผา่ ดี2.นางสาวพิชญดา มลู เขียน นกั ศึกษาช้ันปที ี่ 43.นายศุภกฤต จิตพยคั นกั ศึกษาชัน้ ปที ี่ 3

ก คานา หนงั สอื อา่ นเพ่ิมเติม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมเร่ือง พรหมวิหาร 4 ท่ีประเสริฐ ทําให้เกิดความดี สําหรับนักเรียนช้ันประถมศึกษาท่ี 4 มีสาระการเรียนรู้ตรงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน กลุ่มสาระสังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม พุทธศักราช 2551 ตัวช้ีวัด ส 1.1 ป.4/7 ปฏิบัติตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพื่อการอยู่ร่วมกันเป็นชาติอย่างสมานฉันท์ โดยใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้ ให้นักเรียนได้ศึกษาหาความรู้ในเร่ืองพรหมวิหาร 4 เกี่ยวกับหลักธรรมเพ่ือการอยู่รว่ มกันอยา่ งสมานฉันท์ ในการจัดทําหนังสืออ่านเพิ่มเติมครั้งนี้ ได้นําเสนอเน้ือหา สาระ ในรูปแบบของหนังสอื การต์ นู ท่เี ป็นลักษณะของการดําเนนิ เรอื่ งเปน็ เชงิ สนทนา ผู้จัดทํา ขอขอบคุณอาจารย์พัณนิดา อุปหนอง ผู้สอนรายวิชา การวิเคราะห์และสร้างแบบเรยี นสังคมศึกษา อาจารย์ ดร.ไพโรจน์ เผ่าดี นางสาวพิชญดา มูลเขียน และนายศุภกฤต จิตพยัค รวมท้ังผู้มีส่วนเก่ียวข้องทุกท่านท่ีให้คําแนะนํา ในการจัดทําหนังสืออ่านเพมิ่ เติมเลม่ น้จี นประสบความสาํ เรจ็ สดุ ท้ายหวงั เป็นอยา่ งยิ่งว่า หนังสืออา่ นเพิม่ เตมิ นี้ จะเป็นประโยชน์ต่อนักเรียนครู และสถานศึกษา ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ช่วยส่งเสริมให้นักเรียนปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพ่ือการอย่รู ่วมกนั เปน็ ชาตไิ ด้อย่างสมานฉนั ท์ ดงั พุทธศาสนสุภาษิตที่ว่า กัลยานะการี กัลยานังปาปะการี จะ ปาปะกงั แปลวา่ ทาํ ดไี ดด้ ี ทาํ ชัว่ ได้ชว่ั การทาํ ความดยี ่อมไดร้ บั ผลแหง่ การทําความดนี ั้นตอบแทน นายปธานิน ข้ามสาม นายวรี ภทั ร เกตุหลู้ นักศึกษาสาขาสังคมศกึ ษา คณะครศุ าสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอตุ รดิตถ์

สารบญั ขเรื่องปกใน หนา้คาํ นาํสารบัญ กคําแนะนําในการใช้หนงั สืออา่ นเพิ่มเติม ขแนะนําตัวละคร 1เนื้อเร่อื ง 2ขอ้ คดิ ที่ไดจ้ ากเรอื่ ง 1-20กจิ กรรมเสริมความคดิ 21เฉลยกจิ กรรมเสรมิ ความคิด 22แหลง่ อ้างอิง 23 24

คาแนะนาในการใชห้ นงั สอื อา่ นเพ่ิมเติม ค หนังสืออ่านเพ่ิมเติมกลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม เร่ือง พรหมวิหาร 4 ท่ีประเสริฐ ทําให้เกิดความดี สําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาท่ี 4 ใช้อ่านเพิ่มเติมให้มีความรู้ ความเข้าใจและปฏิบัติตามหลักธรรมของศาสนาท่ีตนนับถือเพื่อการอยู่รว่ มกนั เปน็ ชาตอิ ยา่ งสมานฉันท์ ซึ่งหลักธรรมพรหมวิหาร4 เป็นส่ิงที่ดีงามสมควรแก่การนําไปประพฤติปฏิบัติตน เพ่ือให้สังคมอยอู่ ยา่ งมีความสงบสขุ หลังจากที่นักเรียน ได้ศึกษาหนังสืออ่านเพ่ิมเติมเล่มนี้แล้วให้นกั เรยี นทาํ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ และตรวจกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ภายในเล่มเพ่ือประเมินความรู้ ความเข้าใจในเนื้อหา ถ้านักเรียนยังมีข้อสงสัยในเนื้อหา หรือกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ให้ปรึกษาครูเพื่อขอคําแนะนําเพือ่ ชว่ ยเหลือ

แนะนาตวั ละคร 1 ลุงยม : ตาของหนนู า ซึง่ เป็นหัวหนา้ ครอบครวั ยึดหลัก พรหมวหิ าร 4 ในการดแู ลเอาใจใส่ครอบครวั พอ่ : เป็นพอ่ ของหนูนาหนูนา: เปน็ หลานของ ลุงยม ซึง่ กาํ ลังศึกษาอยชู่ ้ันประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรยี นประจาํ ตาํ บลในหมบู่ า้ นมะเหนง่ : เพอื่ นของหนนู าครูวันเพ็ญ : ครสู อนวิชาพระพทุ ธศาสนา

2 ณ หมู่บ้านแห่งหน่ึง ชาวบ้านในหมู่บ้านมีวิถีชีวิตแบบด้ังเดิม คนในหมู่บ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีความสงบสุขร่มเย็น เนื่องจากหมู่บ้านแห่งนี้มีความเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ต่อกันตามหลักของพระพทุ ธศาสนา

ครอบครัวลงุ ยมเปน็ ครอบครัวเลก็ ๆ 3 ทม่ี ีแตค่ วามสงบสขุ สวสั ดีคะ่หลานเจา้ นา่ รักจังเลยยม เจ้าสอนยงั ไงเน่ยี

ขา้ ไดใ้ ชห้ ลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนาคือ 4พรหมวหิ าร 4 ในการดแู ลเอาใจใส่ครอบครวั หน่ะเราตอ้ งรจู้ ักชว่ ยเหลือผอู้ ื่นนะตาจะสอนพ่ออยู่เสมอ

5เชา้ วันร่งุ ขึ้น พระมาหรือยังนะ?

6คะ่ ตา พระมาแล้วหนนู า

ตา พอ่ มารบั แลว้ 7หนไู ปโรงเรยี นก่อน ตั้งใจเรยี นนะจะ๊ นะคะ

อะไรเหรอลกู 8พ่อจา๋ หยดุ รถก่อนจะ๊ ดีเลยลูก เราเกดิ เป็นมนษุ ย์เราตอ้ ง มีความเมตตา กรุณามุทติ า อุเบกขา ต่อเพอื่ นมนุษย์ดว้ ยกนั ตามหลกั พรหมวหิ าร 4ของศาสนาพทุ ธเราลกู ใหพ้ คี่ นนน้ั ขา้ ม ถนนไปกอ่ นค่ะ

908.00 น.

10กริ๊งๆๆ

สวัสดคี ่ะเดก็ ๆ 11 สวสั ดีครบั /สวัสดีค่ะคุณครูหวั หน้าหอ้ ง : นักเรียนท้งั หมดทาํ ความเคารพคณุ ครูครวู นั เพ็ญ : สวสั ดีคะ่ นกั เรียนชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 ทนี่ า่ รกั ของครูครวู นั เพญ็ : “นักเรยี นเชื่อไหม โอวาท 3 ทําให้คนเปน็ พรหมได้”มะเหน่ง : พรหมเชด็ เท้าหรือครบั ครู

12เกง่ มากเพอื่ นร่วมชัน้ : หัวเราะกนั ยกใหญ่ครวู นั เพ็ญ : มเี ลน่ มกุ ด้วยนะมะเหนง่หนนู า : เชอ่ื คะคณุ ครู หนไู ด้ยิน คุณพอ่ ของหนพู ดู บอ่ ยๆ เกย่ี วกบั โอวาท 3 มี คุณธรรม 4 ประการ ที่ เรยี กวา่ พรหมวิหาร 4 น่ีแหละคะ ทท่ี าํ ใหค้ นเปน็ พรหมครวู ันเพญ็ : เกง่ มาก หนูนา

13ครวู นั เพ็ญ : วันนน้ี ะคะ ครจู ะอธิบายในประเดน็ การทาํ ความดีกบั พรหมวหิ าร 4 สัมพนั ธ์กันอยา่ งไร ในประเดน็ ดงั ตอ่ ไปน้ี ถา้ ใครสงสยั หรือไม่เข้าใจตรงไหน สามารถถามครไู ด้นะคะหนนู า : ครวู ันเพ็ญคะ เมอ่ื เช้าหนูไดบ้ อกให้คุณพอ่ หยดุ รถให้ พ่คี นหนึง่ เดนิ ข้ามถนนด้วยคะ่ พอ่ หนบู อกว่าเปน็ การแบ่งปนั น้าํ ใจ ชว่ ยเหลือเพ่อื นมนุษย์ดว้ ยกัน ไม่ว่าเขาจะเป็นใครครวู ันเพ็ญ : เปน็ ส่ิงทีด่ มี ากเลยหนูนา เพราะการทําความดี คือ การทาํ สงิ่ ท่กี ่อให้เกิดความสุขความเจริญ เชน่ ปฏิบตั ติ ามหลกั พรหมวหิ าร 4

14 พรหมวหิ าร 4 นค้ี อื อะไรครับมะเหน่ง : ครคู รบั พรหมวหิ าร 4 คอื อะไรเหรอครับ ผมอยากรคู้ รับครวู ันเพ็ญ : พรหมวหิ าร 4 ก็คอื ธรรมประจาํ ใจอันประเสรฐิ 4 อยา่ งหนูนา : แล้วประกอบไปดว้ ยอะไรบา้ งคะ คุณครูครูวนั เพญ็ : 1 เมตตา 2. กรณุ า 3 มทุ ิตา 4 อเุ บกขาหนนู า : หนูงง จงั คะ่ เมตตา กรุณา มุทติ า อุเบกขา คอื ยังไงเหรอคะ ทําไมเขา้ ใจยากจงั เลยคะ่ครูวนั เพ็ญ : เดี๋ยวครูจะอธิบาย และยกตัวอยา่ งใหฟ้ งั แบบง่ายๆนะคะ เพ่อื ให้เกดิ ความเขา้ ใจมากย่ิงขนึ้หนนู า : เย้ๆๆ ดเี ลยคะ่ คณุ ครู

15เมตตา คือ ความรัก หมายถึง ความรกัต่อมนุษย์และสัตว์ เปน็ ความรกั บรสิ ุทธิ์เช่น พอ่ แมร่ ักลูกกรุณา คอื ความสงสาร ชว่ ยเหลอื เพ่อื นมนุษยแ์ ละสตั วท์ ่ีมคี วามทุกข์ความเดอื ดร้อนมุทิต า คือ ควา มพล อยยินดี กับผู้ประสบความสาํ เรจ็ หรอื มีความเจริญงอกงามอุเบกขา คือ ความมีใจเป็นกลางไ ม่ ลํ า เ อี ย ง เ ข้ า ข้ า ง ฝ่ า ย ใ ด ฝ่ า ย ห น่ึ งด้วยความชอบ

16 ออ๋หนูนา : อ๋อ! เป็นอยา่ งนน้ี ี่เอง ท่ีเรียกว่า พรหมวิหาร 4ครูวนั เพ็ญ : คุณธรรม 4 ประการน้แี หละทําให้คนเปน็ พรหม เชน่ ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ตรัสว่า “มารดาบดิ าเปน็ พรหมของบุตร” กเ็ พราะว่ามีพรหมวิหาร 4 นแี่ หละ ก่อนจะไปเรยี นชว่ั โมง ต่อไปครูขอฝากการบา้ นให้นกั เรียนไปทํา ในหวั ข้อเรือ่ ง นักเรียนสามารถนําหลักพรหมวิหาร4 ไปประยุกต์ใช้ ในชีวติ ประจําวนั อยา่ งไร และส่งในชัว่ โมงต่อไปนะคะหนูนา : นักเรียนท้ังหมดทําความเคารพคุณครู ขอบคุณครับ/ ขอบคุณคะ่

17เวลา 15.30 น. กริ๊งๆๆๆพ่อเรามารบั แลว้ เรากลบั บา้ น ก่อนนะ มะเหน่ง จ๊ะ

18ปะ่ ! ขน้ึ รถลกู บ๊ายบาย มะเหน่ง พรุ่งน้เี จอกันนะ

19มคี ะ่ วันนีค้ รูวนั เพญ็ ก็สอน เรื่องพรหมวหิ าร 4 คะ่

20 ให้เขาไปเถอะหนูนา เราต้องมีความเมตตา ความดไี มม่ ขี ายถ้าอยากได้ เราต้องทําเอง

21 ขอ้ คิดที่ได้จากเรอ่ื ง ใ น ก า ร จั ด กิ จ ก ร ร ม ก า ร เ รี ย น รู้ ก ลุ่ ม ส า ร ะ ก า ร เ รี ย น รู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช่วยส่งเสริมให้นักเรียนปฏิบัติตนตามหลกั ธรรมของศาสนาทต่ี นนับถือ เพือ่ การอยู่รว่ มกนั เป็นชาติไดอ้ ยา่ งสมานฉันท์ เช่น การทําความดี ย่อมได้รับผลแห่งการได้ทําความดีน้นั ตอบแทนถึงแม้ผู้อื่นจะไม่รู้แต่ตัวเราเองก็ย่อมรู้ และเกิดมีปิติสุขเพราะผลแห่งการได้ทําความดี ซึ่งตรงกันข้ามกับความช่ัวคือ ความช่ัวเมื่อทําไปแล้วย่อมได้รับความทุกข์ร้อนใจถึงผู้อื่นไม่รู้แต่เรารู้เอง และกรรมที่บุคคลทําแล้วไม่ว่าดีหรือช่ัวย่อมตามให้ผลอยา่ งแนน่ อน ดังพุทธศาสนสุภาษิตทว่ี า่ กัลยานะการี กัลยานัง ปาปะการี จะ ปาปะกงั แปลว่า ทําดีได้ดี ทําชวั่ ไดช้ ่ัว

22กจิ กรรมส่งเสริมความคิดคาชีแ้ จง : ให้นกั เรียนตอบคาํ ถามต่อไปนใี้ ห้ถกู ต้อง1. พรหมวิหาร 4 คอื อะไร2. เมตตา คืออะไร3. กรณุ า คืออะไร4. มุทติ า คืออะไร5. อเุ บกขา คอื อะไร กดปมุ่ สฟี ้าเพอื่ เฉลย

23แหลง่ อา้ งองิที่มาภาพ.Mahidol Kids. 2549. ของขวัญจากดิน. [ออนไลน์]. สืบคน้23/9/2561 ท่มี าจาก. https://www.youtube.com/watch?v=qszthWnshDgMrs Smith's Classroom. 2550. หลกั ธรรมพรหมวิหาร ๔. [ออนไลน์].สบื ค้น 23/9/2561 ที่มาจาก. https://sites.google.com/site/reuxnghlakthrrmphrhmwihar4/Posted by pimahn. 2551. มาเป็นพรหมกนั เถอะนะ. [ออนไลน์]. สืบค้น 25/9/2561 ที่มาจาก. http://oknation.nationtv.tv/blog/pimahn/2008/04/28/entry-2พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมั มจติ โต) และ คณะ. 2557. พระพุทธศาสนา ป.4. กรุงเทพมหานคร : องคก์ ารค้าของ สกสค.ธวัชชยั สุวรรณสาร. 2549. พรหมวหิ าร 4 หลักธรรมสาคญั สงู สดุ แหง่ ภาวะผนู้ า. [ออนไลน์]. สืบค้น 3/10 / 2561 ทม่ี าจาก. http://guruleadership.blogspot.com/2012/09/4.html

24ประวตั ิผจู้ ัดทานายปธานนิ ขา้ มสาม รหสั นกั ศึกษา 58031030120นกั ศึกษาชัน้ ปีท่ี 4 คณะครุศาสตร์ สาขาสงั คมศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยราชภฏั อุตรดิตถ์นายวีรภัทร เกตุหลู้ รหัสนกั ศึกษา 58031030133นกั ศึกษาช้ันปีท่ี 4 คณะครุศาสตร์ สาขาสังคมศกึ ษา มหาวิทยาลัยราชภฏั อุตรดิตถ์



หน้าหลกั หน้าคาถามพรหมวหิ าร 4 คอื อะไร หลกั ธรรมประจาํ ใจอนั ประเสรฐิ 4 อย่าง

หน้าหลักหนา้ คาถาม เมตตา คืออะไร คอื ความรัก

หน้าหลักหนา้ คาถาม กรุณา คืออะไร คอื ความสงสาร

หน้าหลัก หนา้ คาถามมุทติ า คอื อะไร คือ ความพลอยยินดีกับผ้ปู ระสบความสาํ เรจ็หรอื มคี วาม เจรญิ งอกงาม

หน้าหลกั หน้าคาถามอเุ บกขา คอื อะไร คอื ความมีใจเปน็ กลาง