การใช้งานโปรแกรม Visio

สารบญั หน้า เร่ือง 1 2 การเขียนผงั การปฏบิ ตั ิงาน (FlowChart) 4 การเขยี นผังการปฏบิ ตั ิงาน (FlowChart) 6 สัญญาลักษณ์การเขยี นผังงาน โครงสรา้ งของผังงาน 11 ตัวอยา่ งการเขยี นผังงาน 12 13 การสรา้ งผงั งานกบั Microsoft Visio 2007 14 มารูจ้ กั กับ Microsoft Office Visio 2007 15 สว่ นประกอบของหน้าจอ 21 Stencil การทางานกบั Connector เริม่ ตน้ สรา้ งผงั งานกับ Visio การเลอื กเทมเพลตเพ่ือเขียนผงั งานแบบ Swimlane

การเขยี นผังการปฏิบัติงาน (Flow chart) การเขยี นผังงาน ( Flow chart ) ผงั งาน คือ แผนภาพที่มีการใชส้ ัญลักษณ์รปู ภาพและลูกศรที่แสดงถึงขั้นตอนการทางานของโปรแกรมหรือ ระบบทีละขน้ั ตอน โดยแต่ละสญั ลักษณ์ในแผนภาพ จะหมายถึงการทางานหน่ึงขั้นตอน ส่วนลูกศรจะแทนลาดบั การ ทางานข้ันตอนต่างๆ รวมทั้งทิศทางการไหลของข้อมูลต้ังแต่เร่ิมต้นจนได้ผลลัพธ์ตามต้องการ ระบบงานทุกชนิดท่ี ผา่ นการวิเคราะห์เปน็ ลาดับขน้ั ตอนแลว้ จะสามารถเขียนเปน็ ผงั งานได้ ประโยชน์ของผังงาน • ช่วยลาดับขน้ั ตอนการทางานได้ง่าย ไม่สับสน • ช่วยในการตรวจสอบ และแก้ไขงานได้ง่าย เมื่อเกิดขอ้ ผิดพลาด • ช่วยให้การดัดแปลง แกไ้ ข ทาได้อยา่ งสะดวกและรวดเรว็ • ชว่ ยให้ผอู้ น่ื สามารถศึกษาการทางานได้อย่างง่าย และรวดเร็วมากข้ึน • เราสามารถเรียนรู้และเข้าใจผังงานได้ง่าย เพราะผังงานไม่ขึ้นอยู่กับภาษาคอมพิวเตอร์หรือภาษา ใดภาษาหนึ่ง ผังงานเป็นการสื่อความหมายด้วยภาพ ทาให้ง่ายและสะดวกต่อการพิจารณาลาดับ ข้ันตอนในการทางานดีกว่าการบรรยายเป็นตัวอักษร ข้อจากัดของการเขียนผังงาน การเขียนผังงานไม่เหมาะกับงานที่มีวิธีการซับซ้อน เช่น มีการที่เงื่อนไขในการทอสอบมากมาย ซึ่ง มักจะใช้ตารางการตัดสินใจ (DECISION TABLE) เข้ามาช่วยมากกว่า วิธีการเขยี นผงั งานทดี่ ี • ใช้สญั ลักษณต์ ามท่กี าหนดไว้ • ใช้ลูกศรแสดงทิศทางการไหลของข้อมูลจากบนลงลา่ งหรือจากซ้ายไปขวา • คาอธิบายในภาพควรสน้ั กระทัดรดั และเข้าใจง่าย • ทกุ แผนภาพต้องมีลกู ศรแสดงทิศทางเข้า-ออก • ไมค่ วรโยงเส้นเชอื่ มผงั งานท่อี ยไู่ กลมากๆควรใช้สญั ลักษณ์จุดเชือ่ มต่อแทน • ผงั งานควรมกี ารทดสอบความถกู ต้องของการทางานก่อนนาไปเขียนโปรแกรม Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 1

สญั ลกั ษณ์การเขียนผงั งาน เป็นเคร่ืองมือ(Tools) ท่ีใช้อธิบายรายละเอียดการทางานตามขั้นตอนการทางาน (Algorithm) โดยใช้ สัญลักษณ์ (Symbol) แทนคาสั่ง ใช้ข้อความ(Statement) ในสัญลักษณ์แทนการดาเนินการทางการคานวณและ การเปรียบเทียบ อีกทั้งยังแสดงความสัมพันธ์ของการทางานต่างๆอย่างเป็นลาดับข้ันตอนโดยสามารถแบ่งลักษณะ ของความสัมพันธ์เป็นรปู แบบต่างๆได้แก่ การทางานแบบมีลาดับ การทางานแบบให้เลือกทา และการทางานแบบ ทาซ้าในเง่ือนไขต่างๆ โดยที่สามารถสรปุ รายละเอยี ดของสญั ลักษณ์ทีส่ าคัญและทน่ี ยิ มใชง้ านบ่อยๆได้ดงั น้ี สัญญาลักษณแ์ สดงขัน้ ตอนการทางาน สญั ญาลักษณ์ ความหมาย ตัวอยา่ ง Start/Stop การกาหนดจดุ เรม่ิ ต้นของการทางาน และแสดงจุดสิ้นสดุ START ของการทางาน STOP Process การแสดงรายละเอยี ดของการทางาน และกระบวนการ Total = 0 ทางาน Total = Total + (b * c) Decision การแสดงรายละเอียดการเปรียบเทยี บเงอ่ื นไขต่างๆ ใช้ใน ขัน้ ตอนท่มี ีการตดั สนิ ใจวา่ ใช่ หรอื ไม่ใช่ (a-b) > (b+c) Flowline การแสดงทศิ ทางความสมั พนั ธข์ องการทางานในระบบงาน (!CkFlg) AND หรือลาดบั งาน IN-Page Connector (a=0) Between-Page การกาหนดจดุ อา้ งอิงในการเชื่อมตอ่ ในหน้ากระดาษ เดียวกันของการเขียนผงั งานโครงสรา้ ง(Structured 1 Annotation Flowchart) 1 การกาหนดจดุ อ้างองิ ในการเชื่อมต่อ ระหวา่ ง MasPersonal หนา้ กระดาษของการเขยี นผงั งานโครงสร้าง (Structured Flowchart) การระบหุ มายเหตเุ พือ่ ใชอ้ ธบิ ายรายละเอียดเพม่ิ เตมิ ของ การทางาน เชน่ การอ่านขอ้ มูลในครั้งนอ้ี ่านจาก แฟม้ ขอ้ มลู อะไร หรืออธิบายการทางานบางอยา่ งโดยมี จดุ มุ่งหมายเพ่ือเตอื นความจา เปน็ ต้น Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 2

SubProgram การทางานยอ่ ยทม่ี ขี อบเขตการทางานทม่ี คี วามหมาย CalTax (Earning) ชดั เจนในตวั ของมนั เอง โดยสามารถรับค่าข้อมลู ท่ถี กู สง่ Return Tax เขา้ ไปเพื่อเป็นขอ้ มลู ประกอบการทางาน และ/หรือ CalVAT() สามารถสง่ ขอ้ มลู ผลลพั ธ์กลบั มาใหเ้ พื่อใช้ทางาน CalArea(x,y) สญั ลกั ษณ์ที่ใชร้ บั ค่าขอ้ มูล ความหมาย ตวั อย่าง สัญญาลักษณ์ StdRec การรับค่าขอ้ มลู หรอื อ่านข้อมลู เข้ามาโดยไมร่ ะบอุ ุปกรณ์ รบั ขอ้ มลู (Input Device) โดยอาจรับค่าขอ้ มลู มาจาก a,b,c Read คยี ์บอรด์ หรอื จากแฟ้มข้อมลู ก็ได้ การรับค่าข้อมลู หรืออา่ นขอ้ มลู เข้ามาจากคีย์บอรด์ a,b,c Keyboard ตวั อยา่ ง สญั ลกั ษณ์ท่ีใช้แสดงผลของข้อมูล ‘Total =’ , Total สัญญาลักษณ์ ความหมาย ‘Total =’ , การแสดงรายละเอียดขอ้ มูล หรอื แสดงผลลพั ธข์ องการ Total ประมวลผล หรือเขยี นข้อมูลไปยงั แฟ้มขอ้ มลู โดยไมร่ ะบุ ‘Total =’ ,Total อปุ กรณก์ ารแสดงผล (Output Device) โดยอาจแสดงไป Write ที่จอภาพ (Monitor) หรอื เครือ่ งพิมพ์(Printer) หรอื แฟม้ ข้อมลู (File) กไ็ ด้ Monitor การแสดงรายละเอียดข้อมูล หรอื แสดงผลลพั ธข์ องการ ประมวลผล ไปท่จี อภาพ(Monitor) Printer การแสดงรายละเอียดข้อมลู หรือแสดงผลลพั ธ์ของการ ประมวลผล ไปทีเ่ คร่ืองพมิ พ์ (Printer) Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 3

โครงสรา้ งของผังงานสามารถแบ่งได้เป็น 3 รูปแบบคือ 1. SEQUENCE การทางานแบบตามลาดบั คือ การเขยี นให้เป็น ลาดับข้ันตอนการทางานแบบไมม่ ีการตัดสนิ ใจ ดงั รูปที่ 1. รูปท่ี 1 2. SELECTION Y การเลอื กกระทาตามเง่อื นไข คือ การตัดสินใจ หรอื เลือกเง่ือนไขคอื โดยปกติจะมเี หตุการณ์ให้ทา 2 กระบวนการ คอื เง่ือนไขเป็นจรงิ จะ กระทากระบวนการหนึ่ง และเป็นเท็จจะกระทาอีกกระบวนการหน่งึ N รปู ท่ี 3 3. ITERATION การทาซา้ คือ กระบวนการกลับมาทางานในข้ันตอนเดิม จะเหน็ วา่ flowchart มีลกั ษณะวน ซ่ึงเรียกว่า loop จะสังเกตุว่า การวน loop ดงั รูปท่ี 4 จะไม่มีทางออกไปทางานในขนั้ ตอนตอ่ ไปไดเ้ ลย Copy Right 2014©by IT-HR รูปท่ี 4. การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 4

การเขียน flowchart จะมี loop ใหเ้ ลอื กใช้ได้สองประเภทคอื DO WHILE และ DO UNTIL  DO WHILE รปู แบบนีม้ ีจะมีลักษณะการทางาน คือ จะทาในคาสัง่ loop ก่อน 1 คร้งั ถ้าเง่อื นไขนั้นเป็นจรงิ จะทาตามคาสง่ั และวนกลบั ไปทาขัน้ ตอนเดิม จนกวา่ เง่ือนไขเปน็ เท็จ เพ่ือที่จะออกจาก loop ดังรูปท่ี 5. N Y รูปท่ี 5.  DO UNTIL รูปแบบน้ีมีจะมีลักษณะการทางาน คือ จะทางานในคาสั่งกอ่ น 1 ครั้ง และตรวจสอบเง่ือนไข ถ้าเงื่อนไขเป็นเทจ็ จะกลับไปทาในคาสงั่ เดิม จนกวา่ เงือ่ นไขจะเปน็ จรงิ ดงั รปู ท่ี 6. Y N รูปท่ี 6. Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 5

ตัวอย่างการเขยี นผังงาน Example1*การเขยี นผังงานเพือ่ แสดงขั้นตอนในการเลอื กซื้อสินค้า ลาดบั รายละเอียด 1. เร่ิมต้น 2. เลือกซื้อสนิ คา้ 3. ถามราคา / ดูปา้ ยราคา 4. ตรวจนับเงนิ ในกระเป๋า 5. ถา้ เงินไม่พอ กด ATM เพ่มิ 6. ถ้าเงินพอใหช้ าระเงนิ 7. จบการทางาน Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 6

Example2*การเขียนผงั งานเพอ่ื แสดงขัน้ ตอนวิธีในการเข้ามาใช้บริการ Fitness 1. เรม่ิ ตน้ 2. บุคลากรแสดงบตั ร Smart Card 3. เจ้าหนา้ ทีศ่ นู ย์กีฬารบั ลงทะเบียน และเกบ็ บัตรประจาตัวบคุ ลากร 4. เจา้ หน้าทีศ่ ูนย์กีฬาให้ผา้ สะอาดกับบคุ ลากร 5. บคุ ลากรรบั ผา้ - ถ้ามผี า้ จะเล่นเคร่อื งออกกาลังกายคร้ังแรก - ถ้าไม่มผี า้ เลน่ เคร่ืองออกกาลังกายครัง้ แรก 6. Trainer แนะนาให้ความรู้เคร่ืองออกกาลงั กายกับบุคลากร 7. บุคลากรออกกาลังกาย 8. บคุ ลากรหยุดออกกาลังกาย - ถ้าหยดุ ไปลงทะเบยี นกลับ - ถา้ ยังไมห่ ยดุ ออกกาลงั กายเลน่ เคร่อื งออกกาลังกายอนื่ ๆคร้ังแรก 9. เจ้าหน้าที่ศนู ยก์ ีฬาเช็คการคืนผ้า - ถ้ายงั ไมผ่ ้าคืน เจ้าหนา้ ที่ศนู ย์กีฬาแจ้งใหบ้ คุ ลากรคนื ผ้า - ถ้ามีผ้าคืนรับบตั รคืน 10. จบการทางาน Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 7

Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 8

Example3 การเขยี นผงั งานเพือ่ แสดงขน้ั ตอนในการส่งลูกท่ี Day Care 1. เร่มิ ตน้ 2. ผูป้ กครองนาลูกมาสง่ พร้อมกระเปา๋ และของใชส้ ่วนตวั 3. วัดอุณหภูมิของเด็ก - ถ้าอุณหภูมิ > 37.5 °C แจง้ ผู้ปกครองให้มารบั กลับบ้าน หากผปู้ กครองไม่สะดวกมารบั กลบั ทันที พี่ เล้ียงจะเช็ดตัว, ปอ้ นขา้ ว และแปรงฟนั ทาง Day care จะดูแลเดก็ ให้ 2 ชม. และผู้ปกครองมารับ กลับบา้ น - ถ้าอุณหภมู ิ < 37.5 °C ใหเ้ ด็กอยตู่ ่อ 4. พเี่ ลยี้ งจะป้อนขา้ ว, แปรงฟัน และอาบน้าให้เด็ก 5. กจิ กรรมท่ี 1 สอนพัฒนาการเด็ก ได้แก่ การทายภาพ, คา และเลา่ นทิ าน 6. พักผอ่ นหลงั อาหารกลางวนั 11.00-14.00 7. ถา้ เด็กๆตื่นพเ่ี ลี้ยงจะพาไปล้างหน้าและแปลงฟัน 8. กนิ นม+ขนม 9. กิจกรรมที่ II ประดษิ ฐส์ ิง่ ของ และวาดรูป 10. 15.30 น. เปิดการต์ ูนรอผู้ปกครองมารับ 11. ถา้ เดก็ ต้องการยมื หนงั สอื การ์ตนู สามารถยมื ไดด้ งั นี้ - วนั จนั ทร์ – พฤหัสบดี 1 เล่ม - วันศกุ ร์ 2 เล่ม 12. ผ้ปู กครองรบั ลูกกลับบา้ น Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 9

Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 10

การสร้างผงั งานกบั Microsoft Visio 2007 มารจู้ ักกับ Microsoft Office Visio 2007 Visio เป็นโปรแกรมท่ีถูกสร้างขึ้นมาเพ่ือชว่ ยในการสร้างFlow Chart หรอื Diagram ของงานในสาขาต่างๆ ให้ทาได้ง่ายขึ้น ลักษณะที่สาคัญอย่างหนึ่งของการสร้าง Flow Chart บน Visio คือ มีรูปไดอะแกรมพื้นฐานต่างๆ จดั เตรยี มไวใ้ ห้ ข้อดีของโปรแกรม Visio คือ เป็นโปรแกรมท่ีถูกสร้างให้สนับสนุนการทางานกับโปรแกรมออฟฟิศอ่ืนๆได้ เป็นอย่างดี โดยเฉพาะ Microsoft Office ซอฟต์แวร์ Visio เป็นซอฟต์แวร์ที่ช่วยสร้างกราฟฟิกและแผนภูมิได้ ง่ายดายอย่างมีประสิทธิภาพเพ่ืออานวยความสะดวกให้กับองค์กรที่ต้องใช้กราฟฟิก แผนภูมิ แผนผัง และตาราง ต่างๆ ในการนาเสนองานรวมทัง้ การสร้างบนเว็บไซต์ Visio เป็นเคร่ืองมือที่เสริมการทางานของ Microsoft Office ในการช่วยให้สร้างแผนภูมิ แผนผัง ตาราง แสดงโครงสรา้ งองค์กร แผนภูมิทางการตลาด ตารางเวลา และอื่นๆ ได้อย่างง่ายดาย รวมท้ังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ในการส่ือสารโดยช่วยให้แต่ละแผนกสามารถดูแผนภูมิหรือตารางในรูปแบบไฟล์ที่แตกต่างกันตามต้องการได้ เช่น ไฟล์ท่ีส่งทางอี-เมล์, ระบบอินทราเน็ต และ อินเทอร์เน็ต เป็นต้น และยังช่วยให้ผู้จัดทาเอกสารสร้างภาพกราฟฟิก ใหม่ๆ แปลกๆ ได้สะดวก เพ่ือเพิ่มสีสัน ความชัดเจนให้กับข้อมูลต่างๆ ได้เป็นอย่างดี และที่สาคัญก็คือ Visio ช่วย ประหยดั เวลาในการสรา้ งเอกสารหรือไฟลเ์ หล่านไี้ ด้ คณุ สมบตั ขิ องโปรแกรม Visio เป็นโปรแรกมท่มี ีคุณสมบัติสาหรบั การวาดแผนภาพตา่ งๆ ไดแ้ ก่  ภาพ Flow Chart  ภาพองคก์ ร  แผนผังอาคาร ห้องทางาน  ภาพแผนท่ี  Network Diagram  Rack Layout  Datacenter Layout Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 11

ส่วนประกอบของหน้าจอ Standard Toolbar Title Bar Shape Toolbar Menu Bar ชื่อ Stencil Bar Diagram/Chartarea Shape Pane Drawing Area Status Bar องคป์ ระกอบสาคญั ของการใชง้ านโปรแกรม  Drawing Area คือ เปน็ พืน้ ทีท่ีใชใ้ นการออกแบบงาน  เชพ (Shape) คอื รปู ภาพต่าง ๆ ท่โี ปรแกรมเตรียมไว้ใช้ในการวาดช้นิ งาน โดยการลากไปวางบน Drawing Area  สเตนซิล (Stencils) คือ กลุมของ Shape ซ่ึงจะถูกกาหนดมาให้หลงั จาก การเลือกเทมเพลท แต่ เราสามารถเพิ่ม Stencils เข้าไปได้อกี ตามความต้องการใชง้ าน Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 12

Stencil Stencil สามารถแบ่งเปน็ หมวดที่สาคญั มีดังน้ี Block Diagram กลมุ่ Shape พื้นฐาน 2 มติ ,ิ 3 มิต,ิ นูน, แผนภาพ, Diagram Databae วาดฐานขอ้ มลู , ความสัมพนั ธ์ของข้อมลู Flowchart วาดลาดบั การทางาน, การวเิ คราะห,์ การไหลของข้อมลู Froms/Chart วาดฟอรม์ Internet วาดภาพเกยี่ วกบั Internet Map วาดภาพแผนท่ี Network Diagram วาดภาพเครือขา่ ย Office Layout วาดภาพเกี่ยวกบั สานักงาน Organization Chart วาดลาดบั การบริหารงานในองค์กร Project Schedule กาหนดระยะเวลาการวางแผนโครงการ Software วาดขั้นตอนการทางานของโปรแกรม Visio Extra กล่มุ พเิ ศษของ Shape Formatting Shape Line Style การเปลีย่ นแปลงรูปแบบของเส้นวัตถุ Fill Color การเปลย่ี นแปลงภาพพน้ื หลังของวัตถุ Theme รปู แบบ Flow Chart Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 13

การทางานกับ Connector ในไดอะแกรมบางประเภท คอนเนกเตอร์ (Connector) มีความสาคัญเป็นอย่างมาก เพราะคอนเนกเตอร์ เป็นเส้นท่ีใช้บอกทิศทางความสัมพันธ์ระหว่างเชพต่าง ๆบนไดอะแกรมรูปแบบของคอนเนกเตอร์แบ่งได้ 2 รูปแบบ คือ การเชือมต่อแบบ Dynamic และการเช่ือต่อแบบ Static ซึ่งแต่ละรูปแบบมีคุณสมบัติการใช้งานทีแตกต่างกัน ดงั นี้  Dynamic Connector การเชือมต่อแบบน้ี เมื่อภายหลังเราเปลี่ยนแปลงตาแหนง่ ของเชพ จดุ ท่ีใช้ ในการเชือมต่อจะเปล่ยี นแปลงไปโดยอตั โนมตั ติ ามความเหมาะสม ไมย่ ดึ ตดิ กับจุดหรือ ตาแหนง่ ใด  Static Connector การเชื่อมต่อแบบนี้ ไม่วาเราจะเปล่ียนแปลงตาแหน่งของเชพไว้ที่ใด จุดท่ี เชื่อมตอ่ กย็ งั เป็นจุดเดมิ เสมอ Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 14

เร่ิมตน้ สรา้ งผงั งานกับ Visio เราจะมาเริ่มต้นสร้างผังงานด้วยโปรแกรม Visio ตั้งแต่เริ่มต้น จนกระทั่งได้ผังงานออกมาใช้ตาม วัตถุประสงค์ท่ีเราต้องการ การสร้างผังงานเพ่ือให้ได้ผังงานที่มีคุณภาพและผิดพลาดน้อยท่ีสุด ควรสร้างตามท้ัง 4 ข้ันตอนดงั น้ี 1. กาหนดโครงร่างของผังงาน 2. เลือก Template ใน Visio 3. สรา้ งผังและปรบั แตง่ 4. นาผังงานไปใชง้ าน ตามจดุ ประสงค์ ขน้ั ตอนท่ี 1 กานดโครงสร้างของผังงาน เป็นการร่างโครงสร้างของผังงานท่ีเราต้องการจะสร้างไว้ในกระดาษก่อน เพื่อป้องกันความผิดพลาดเมื่อ สร้างงานโดยใช้โปรแกรม Visio Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 15

ขนั้ ตอนท่ี 2 เลือกเทมเพลตใน Visio เมื่อเราเลือกเทมเพลตตามลักษณะงานท่ีต้องการสร้าง โปรแกรม Visio จะเตรีมสเตนซิล(Stencil) ท่ี รวบรวมเชพต่างๆ ที่ตรงกับงานไว้ให้เรานามาใช้ได้ ดังตัวอย่างเม่ือเราเลือกหมวดหมู่ Flowchart ก็จะมีเทมเพลต ตา่ งๆ เก่ยี วกบั การสร้างโฟลวชารต์ รปู แบบต่างๆ ใหเ้ ราเลือก ซง่ึ ในตัวอย่างเราเลอื กเทมเพลต Basic Flowchart 1 1 23 5 4 Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 16

1. ไปทแี่ ทบ็ File และเลอื ก New แสดงเทมเพลตแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ตา่ งๆ 2. เลือก Flowchart 3. เลือกเทมเพลตท่ตี อ้ งการ ในที่น้เี ราเลือก Basic Flowchart 4. แสดงหนา้ จอการทางานจากเทมเพลตทเ่ี ลือก 5. แสดงสเตซลิ ทรี่ วบรวมเชพตา่ งๆ เกยี่ วข้องกับเทมเพลตท่เี ราเลือก ถ้าหากเราเลือกสรา้ งช้นิ งานเปน็ หน้าพ้นื ทว่ี าดวา่ งๆ โดยเลือก Blank drawing เราจะต้องเลือกสเตซิลเขา้ มาใช้ งานเอง หรือหากเป็นไดอะแกรมทส่ี ร้างจากเทมเพลตและมีสเตซิลมาใหเ้ บ้ืองต้นแล้ว หากตอ้ งการสเตซลิ อน่ื ๆ เขา้ มาใชง้ านเพิ่มเตมิ สามารถเลือกเข้ามาใช้ได้ ดงั นี้ 3 1 2 1. ไปท่แี ท็บ File และเลอื ก Shape แสดงเทมเพลตแบง่ ออกเปน็ หมวดหมู่ตา่ งๆ 2. เลือกหมวดที่ต้องการ 3. เลอื กสเตซิลทตี่ ้องการเพิ่มเติม Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 17

หนว่ ยวดั Metric และ US Unit ในการเลอื กสร้างไฟล์งาน Visio ทง้ั การเลือกสร้างจากเทมเพลตและเลอื กจากแถบสเตนซิลนน้ั โปรแกรมจะ ให้เราเลือกหน่วยวัดท่ีใช้ก่อน ระหว่างหน่วย Metric กับน่วย US Unit (โดยมีตัวเลือกเหนือปุ่ม Create เมื่อเลือก สร้างช้ินงานจากเทมเพลตและอยู่หลังรายชื่อสเตนซิล เมื่อเลือกสร้างชิ้นงานจากแถบสเตนซิล) ซ่ึงมีรายละเอียด ดงั น้ี Metric หนว่ ยวดั เมตริก ท่ใี ช้ในยโุ รป และเอเชยี ไดแ้ ก่ ระยะทาง : เซนตเิ มตร (cm) เมตร (m) กิโลเมตร (km) นา้ หนัก : กรมั (g) กิโลกรมั (kg) เป็นต้น Us Unit หนว่ ยวดั ของอเมรกิ า ไดแ้ ก่ ระยะทาง : นิ้ว (inch) ฟุต (feet) ไมล์ (mile) นา้ หนกั : ออนซ์ (ounce) ปอนด์ (pound) เปน็ ตน้ ข้ันตอนที่ 3 สร้างผงั และปรับแต่ง เร่ิมตน้ สรา้ งผังงานในโปรแกรม Visio จากการนาเชพในสเตนซลิ ต่างๆ ท่ีอยใู่ นเทมเพลตทเ่ี ราเลือกจาก ขนั้ ตอนทผี่ า่ นมา มาสรา้ งเป็นช้นิ งาน จากนน้ั ทาการปรับแต่งสว่ นต่างๆ ให้ตรงกับแบบที่เราได้สรา้ งไว้ 3.1 สรา้ งโฟลวชาร์ต โดยเรม่ิ จากคลิกเลอื ก เชพจากสเตนซิลทางด้านซา้ ยมือมาวางบนพน้ื ที่ วาดตามจานวนท่เี ราได้กาหนดโครงร่างเอาไว้ จ แล้วจดั วางตาแหนง่ ให้เหมาะสม Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 18

3.2 คลิกปุ่ม เพอ่ื สร้างคอนเน็ก เตอร์สาหรับเช่ือมต่อแตล่ ะเชพ 3.3 ให้คลิกทเี่ ชพตัวแรกค้างไวแ้ ล้วลาก เมาสม์ ายงั เชพตัวถัดไป จะพบวา่ มีเส้นลูกศร เชอ่ื มตอ่ ระหว่างเชพท้ังสอง หลงั จากนน้ั ให้ ลากเส้นเชื่อมต่อใหค้ รบทุกเชพ 3.4 คลิกปุ่ม เพ่อื สรา้ งข้อความ บรรยายในแตล่ ะเชพ 3.5 คลกิ ท่เี ชพเพื่อพิมพ์ขอ้ ความ เมอื่ พมิ พ์ เสรจ็ แลว้ ให้คลิกบนพ้นื ท่ีวา่ ง แลว้ ใหพ้ ิมพ์ ข้อความลงในเชพทเ่ี หลือ จะไดโ้ ฟลวชารต์ ท่ี สมบูรณ์ Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 19

3.6 โฟลวช์ าร์ตทีเ่ สร็จเรียบรอ้ ยแลว้ ขน้ั ตอนที่ 4 นาผังงานไปใชง้ านตามจดุ ประสงค์ เป็นขนั้ ตอนสุดท้ายในการสรา้ งไดอะแกรม โดยเราจะนาไดอะแกรมที่เราสร้างเรยี บรอ้ ยแลว้ ไปใช้งานตาม จุดประสงค์ท่เี ราได้วางไว้ เชน่ นาไปใชน้ าเสนอโปรแกรม PowerPoint หรอื พมิ พ์ออกสู่เคร่ืองพมิ พ์ Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 20

การเลอื กเทมเพลตเพอ่ื เขียนผงั งานแบบ Swimlane เลอื กเทมเพลต Cross Functional Flowchart 1. ไปท่แี ทบ็ File และเลอื ก New แสดงเทมเพลตแบ่งออกเป็นหมวดหม่ตู า่ งๆ 2. เลือก Flowchart 3. เลอื กเทมเพลตช่ือ Cross Functional Flowchart 4. หน้าจอจะแสดงหน้าตา่ ง ให้เลอื กวา่ ตอ้ งการแบบแนวนอน (Horizontal) หรอื แนวตั้ง (Vertical) และใส่ จานวนชอ่ งท่ีตอ้ งการ แล้วคลิก OK จะแสดงดงั รูปด้านล่าง Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 21

รปู เทมเพลตเพ่ือเขยี นผังงานแบบ Swimlane การเขียนผังงานแบบ Swimlane 1. สามารถทาไดท้ งั้ แนวต้งั และแนวนอน 2. แต่ละ Lane สามารถระบุชอื่ ผู้รบั ผิดชอบ หรอื กลุม่ รบั ผิดชอบได้เพียงกลมุ่ เดียว 3. ผรู้ บั ผิดชอบจะทาหน้าทขี่ องตนทรี่ ะบใุ นเลนนั้นๆ 4. Activity หนึ่งๆจะอยู่ภายใน1 Swimlane เท่านั้น แต่การติดต่อหรือส่งผ่านระหว่าง activity สามารถถเกิดขึ้นข้ามจาก swimlane หนึ่งไปยงั อกี swimlane หน่งึ ได้ Copy Right 2014©by IT-HR การเขียนผังงานโดย Microsoft Visio 2007 | 22

NOTE ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………. Copy Right 2014©by IT-HR การเขยี นผงั งานโดย Microsoft Visio 2007 | 23

Pre-test รหสั บคุ คล ................................ จับคูค่ วามหมายสัญลักษณ์ของผังปฏิบตั ิงาน โดยเลือกความหมายทางดา้ นขวามือมาตอบในชอ่ ง .................. ให้ถูกต้องท่สี ดุ คาถาม/ตอบ ความหมาย A = จุดเชอ่ื มต่อ ตวั อยา่ ง ตอบ.... A .... ตอบ......C........ A = เริ่มต้น / ส้ินสดุ B = ทศิ ทางการไหล C = กิจกรรมและการปฏบิ ตั งิ าน D = การตดั สนิ ใจ ตอบ........D......... ตอบ.........B.......... ตอบ........A......... จากภาพเปน็ โครงสรา้ งของการเขียนผงั งานในรปู แบบใด (วงกลมคาตอบที่ถูกตอ้ งทสี่ ุด) A . การทางานแบบตามลาดบั (Sequence) B. การเลือกกระทาตามเงื่อนไข (Selection) C. การทาซ้า (Interation)

จงเลอื กหมายเลขเรียงลาดบั หนา้ ข้อความ และเขยี นผงั งานให้ถกู ตอ้ ง ลาดบั รายละเอียด 1 1. เริ่มต้น 2 2. เลือกซ้อื สนิ คา้ 3 3. ถามราคา / ดปู ้ายราคา 4. ตรวจนับเงนิ ในกระเป๋า 5. ถา้ เงินไมพ่ อ กด ATM เพิ่ม 6. ถ้าเงนิ พอใหช้ าระเงิน 7. จบการทางาน 4 5 6 7

เฉลย Post-test โจทย์ จงเขยี นผงั งานแบบ Swimlane เพอ่ื แสดงขัน้ ตอนการ Support และให้คาแนะนากับผใู้ ชง้ านของหน่วย สารสนเทศ โดยมขี ้นั ตอนดังนี้ 1. เร่ิมตน้ 2. บุคลากรจากหน่วยงานภายในHR และภายนอก โทรเขา้ มาสอบถาม และแจ้งปญั หากบั หน่วยสารสนเทศ 3. หนว่ นสารสนเทศรบั ปัญหา และวเิ คราะห์ปญั หาทเี่ กิดขนึ้ 4. หาแนวทางแก้ไข 5. แกไ้ ขปัญหาเบื้องต้น a. ถ้าสามารถแก้แกไ้ ขปัญหาได้ หน่วยสารสนเทศจะแจง้ กบั เจ้าหน้าท่ีให้แก้ปัญหาทนั ที b. ถ้าไม่สามารถแก้ไขได้ หนว่ ยสารสนเทศจะรวบรวมปญั หา และส่งตอ่ ไปท่ีฝา่ ยเวช สารสนเทศ 6. ฝ่ายเวชสารสนเทศดาเนินการแกไ้ ขปัญหาให้ 7. ฝ่ายเวชสารสนเทศแจง้ การแก้ไขปัญหากลบั มาท่ี หน่วยสารสนเทศของ HR 8. หนว่ ยสารสนเทศของHR แจง้ ไปยงั บุคลากรว่าดาเนนิ การแกป้ ญั หาเรยี บร้อยแล้ว 9. จบการทางาน ผู้ที่เก่ยี วขอ้ งในการทางาน 1. บุคลากรจากหนว่ ยงานภายในHR และภายนอก 2. หน่วนสารสนเทศของ HR 3. ฝ่ายเวชสารสนเทศ