คู่มือการผลิดไม้ดอกแกลดิโอลัส

แคมู อื การผลติ ไมด อก ก ล ดิ โ อ ลั ส ทม่ี าขอ มลู : กรมสงเสริมการเกษตร จดั ทาํ เอกสารอิเล็กทรอนิกสโดย : สาํ นกั สง เสรมิ และฝก อบรม มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร • ขอมูลทั่วไป • ความสําคญั ทางเศรษฐกจิ • ทําเลหรือพื้นที่ปลูก • ลกั ษณะทว่ั ไปทางพฤกษศาสตร • พนั ธดุ อกแกลดิโอลัส • ขยายพันธุโดยใชหัวและหัวยอย • การเตรยี มดนิ • การปลกู และดแู ลรกั ษา • โรคและแมลง • การตดั ดอก

ขอมูลทั่วไป ชื่อไทย : แกลดิโอลัส ชื่อสามัญ (Common name) : Gladiolus ช่ือวิทยาศาสตร (Scientific name) : Gladiolus hybrida ชื่อวงศ (Family) : Iridaceae ถ่ินกาํ เนดิ (Native) : แอฟรกิ าใต ความสําคญั ทางเศรษฐกจิ แกลดโิ อลัส หรอื ซอนกล่ินฝรงั่ เปน ไมต ดั ดอกทไ่ี ด รับความนิยมสงู ในปจ จบุ นั มสี สี นั สะดดุ ตา เชน สขี าว เหลอื ง ชมพู แดง มว ง สม มชี อ ดอกยาว เหมาะสําหรับปลกู เพ่อื ตัด ดอกเปนการคา เพราะสามารถตดั ชอ ดอกไดต ง้ั แตด อกยงั ไม บาน ทําเลหรือพื้นที่ปลูก ทาํ เลหรอื พน้ื ทก่ี ารปลกู แกลดโิ อลัส ควรปลกู บรเิ วณ ท่ีสูง มีอากาศคอ นขา งเยน็ ซง่ึ ปจ จบุ นั เมอ่ื การขนสง สะดวก ข้ึน จึงสามารถตดั ปญ หาเรอ่ื งการขนสง ออกไปได แตก็ทําให คาใชจายในการ ขนสง เพม่ิ ขน้ึ ดว ย ฉะนน้ั ถา เกษตรกรปลกู ใน ปลูกพ้ืนทท่ี เ่ี หมาะสมกส็ ามารถไดผ ลผลติ คมุ คา กบั ที่เสียไป กับการขนสง ปจจบุ ันนพี้ น้ื ทีก่ ารปลกู แกลดิโอลสั สว นใหญ จะเปน บริเวณจังหวัดทางภาคเหนือ เชน เชียงใหม เชยี งราย และใน ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื เชน อ.ปากชอง จังหวัด นครราชสีมา และในพ้นื ที่ บรเิ วณเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ดว ย สว นใหญแ กลดิโอลสั ทป่ี ลกู จะสง มาขายยงั ตลาด ใน กรุงเทพมหานคร และสง ไปขายยงั ตลาดตา งประเทศอกี บา ง เลก็ นอย เชน ซาอุดอิ าระเบีย แคนาดา ซึ่งจะ ประสบปญหา เกี่ยวกับ ดอกไมส มา่ํ เสมอ คา ขนสง สงู ปลายชอ ดอกโคง งอ ทาํ ใหค ณุ ภาพดอกลดลง ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร แกลดโิ อลสั จัดเปนพืชหัว (Corm) เมอ่ื ปลกู แลว จะ เกิดหัวใหมขึ้นแทนหัวเกา สามารถใชข ยายพนั ธุ ไดต อ ไป และยังมหี ัวยอ ยเกดิ ขน้ึ อกี มากมาย ปจ จบุ นั นม้ี กี ารผลติ หวั

ยอยไดผลดีที่ภาคเหนือ ชนดิ ของแกลดิโอลัสทเ่ี กดิ ขน้ึ ตามธรรมชาติ และไดม กี ารนาํ มาใชเ ปน หลกั ใน การพฒั นาการผลติ พนั ธแุ กลดโิ อลสั พนั ธใุ หม ๆ คอื 1. แกลดโิ อลสั แกรนดฟิ ลอรสั (Gladiolus grandiflorus) เปน ชนดิ ตน ใหญ ชอ ดอกอวบยาว และ แข็งแรง ดอกใหญเรียงชิดกัน ชอ ดอกหนง่ึ ๆ อาจมดี อกถงึ 20 ดอก และดอกบานพรอ มกนั ประมาณ 5-7 ดอก 2. แกลดิโอลัส พรายมลู นิ สั (Gladiolus primulinus) เปน ชนดิ ตน เลก็ ชอ ดอกเล็กยาวเรยี ว ดอกเล็กเรียงหางกนั จาํ นวนดอกในชอ นอ ย มลี กั ษณะพเิ ศษคอื กลบี บนชน้ั ในงมุ งอปรกเกสร 3. แกลดโิ อลสั ทูเบอเจนนอิ าย (Gladiolus tubergenii) เปน ชนดิ ทต่ี น และดอกเลก็ แตด อกในชอ เรยี ง ชิดกนั ใชใ นการผสมเพอ่ื ผลติ แกลดโิ อลสั พนั ธดุ อกจว๋ิ 4. แกลดิโอลัส โควิลลีอาย (Gladiolus covillei) เปน ลกู ผสม ระหวาง แกลดโิ อลสั คารดินาลิส (Gladiolus cardinalis) ซึ่ง เปน ชนดิ ทม่ี ตี น สงู ใหญ ดอกสแี ดง กบั แกลดโิ อลัส ทริสติส (Gladiolus tristis) ซง่ึ เปน ชนดิ ดอกเลก็ สงู ไมเ กนิ 60 ซม. ใน 1 ชอ มเี พยี ง 2-4 ดอก มสี ขี าวหรอื ครมี และมสี ี มว งหรอื สนี า้ํ ตาลปนอยเู ปน เสน 5. แกลดโิ อลสั นานุส (Gladiolus nanus) เปนประเภทหนึ่งของพันธุโควิลลีอายที่ตนมีขนาด เล็ก ชอดอกเลก็ เรียวยาว ขนาดดอกเลก็ บอบบาง มสี องสใี นแตล ะกลบี จาํ นวนดอกในชอ นอ ยและ ดอก จะบานพรอ มกนั คราวหนง่ึ เพยี ง 1-2 ดอก ในแตล ะชอ พนั ธดุ อกแกลดิโอลสั แกลดโิ อลสั มมี ากกวา 150 ชนิด มที ง้ั กลน่ิ หอมและไมม ี กล่ิน ปจ จบุ นั มพี นั ธทุ ป่ี ลกู เปน การคา เกอื บ 3,000 พันธุ สําหรับพันธุที่ปลูกในประเทศไทยไมแนนอน เพราะไดม กี ารสง่ั พันธุ แกลดิโอลัสใหม ๆ เขา มาปลกู อยเู สมอ เพราะตอ งการให ตรงกับความนยิ มของผใู ช และคุณภาพ ของพันธทุ ี่ไดจากการ เก็บหวั พนั ธมุ าปลกู จะลดลง พันธุที่แนะนาํ ใหป ลกู เปน ไมต ดั ดอก พันธุดอกกลางและดอกใหญ 1. Peerless ดอกมีสีแดงสดสมา่ํ เสมอทว่ั ทง้ั กลบี โดยไมม สี อี น่ื เจอื ปน กลบี ดอกหนาแขง็ เปด กวางขอบกลบี เปน คลน่ื เลก็ นอ ย ชว งชอยาว 75-80 ซม. ดอกในชอ มปี ระมาณ 20-25 ดอก บานเรยี ง สลับฟนปลาเกยกา ยซอ นกนั ในคราวเดยี ว 5-6 ดอก ทนรอ นไดด ี แตหากออกดอกชวง ฝนตกจะทาํ ให ดอกชา้ํ ได จึงทาํ ใหเหมาะสําหรบั ปลกู ไมต ดั ดอก 2. Aztec Gold ดอกมีสีเหลืองออน ในคอดอกจะมสี เี หลอื งเขม กวา สว นของกลบี ดอกเลก็ นอ ย ดอกบานกวาง กลีบบนงมุ คลมุ เกสร กลบี ลา งโคง งอมว นไปดา นหลงั จรดกา นดอก กลบี ดอกหนา แข็ง

ขอบกลีบเปนคลน่ื เล็กนอย ปลายกลบี นอกบนหยกั ทนรอ นไดด พี อสม ควร ชอ ดอกยาว มี 16-18 ดอกตอ ชอ และบานพรอ มกนั 5-6 ดอก ใชเปน ไมต ดั ดอกไดด เี ชน กนั 3. Precision ดอกมีสีกุหลาบมวงแดง คอสคี รมี แตม เปน ปน เสนกลางกลีบขาวจากโคลนมาถึง ปลายกลีบ ขอบกลบี เปน คลน่ื เลก็ นอย อบั เกสรมสี มี ว งแดง ชอ ดอกยาว 125-130 ซม. ชว งชอ ดอก ยาว 60 ซม. ดอกในชอ มปี ระมาณ 18-20 ดอก บานพรอ มกนั 6-7 ดอก ความสมา่ํ เสมอของชอ ดอก ดมี าก ตง้ั ตรง แข็งแรงใชทาํ ไมต ดั ดอกไดด ี 4. Sentry สีแดงสดใส ในคอกลบี สแี สดมเี สน สขี าวแซมจากกลางถงึ ปลายกลบี ทาํ ใหส กี ลบี ดู เดนขึ้น เกสรสีมวง ปลายกลบี มน ขอบกลบี เปน คลน่ื เลก็ นอ ย ชอ ดอกอวบแตแ ขง็ แรง สงู ประมาณ 130-140 ซม. ชวงชอ 60-65 ซม. จาํ นวนดอกในชอ 19-20 ดอกและบานพรอ มกนั 6-7 ดอก ปลกู เล้ียงงาย ตน สมา่ํ เสมอดมี าก ไมม ปี ญ หาดา นโรค เหมาะสําหรบั ปลกู ตดั ดอก 5. Shilo เปนไมสามสขี นาดกลางทน่ี า สนใจ กลบี สเี หลอื งสว นบนสคี รมี ปากสแี ดงสด กลบี หนา แข็งผิวมันคลายเคลอื บดว ยขผี้ ง้ึ ชอ ดอกตง้ั ตรงแขง็ แรงและสม่ําเสมอ ดอกในชอ 20-22 ดอก บาน พรอมกัน 7-8 ดอก ขยายพันธุไดเร็วพอสมควร นา ใชเ ปน ไมต ดั ดอก 6. Vega ดอกสีขาวสวยงามมากชนิดหนง่ึ กลบี ดอกเปด กวา ง กลบี หนา ขอบกลบี เปน คลน่ื สวย ตนใหญแขง็ แรง จาํ นวนดอกในชอ 24-26 ดอกบานพรอ มกนั 7-8 ดอก ขยายพันธุไดเ รว็ ปลกู เปน ไม ตัดดอกไดด ที ง้ั ในฤดรู อ น ฤดฝู น และฤดูหนาว พันธุดอกเลก็ และดอกจว๋ิ 1. Ajax มีดอกสีขาว คอดอกสเี ขยี วออ น กลบี ดอกเปด กวา ง ขอบเปนคล่ืนปานกลางพอเหมาะ กบั ขนาดของชอ ดอก ชอ ดอก เรียวงาม มดี อก 16-18 ดอก บานเรยี งพรอ มกนั 5-6 ดอก ชวง ชอ 50-55 ซม. บานทนเมอ่ื ใชจ ัดแจกัน 2. Candice มีดอกสแี ดงปนสม ปากสแี สดปนแดงเขม กลบี ดอกเปดกวาง ปลายกลบี แหลม และมว นงอไปดา นหลงั ชอ ดอกเรยี วเลก็ แตต ง้ั ตรง แข็งแรงมาก ดอก ในแตล ะชอ 18-20 ดอก บานพรอ มกนั 6-7 ดอก บนชาวงชอที่ยาว 40-45 ซม. การเรยี งของดอกจดั สลับฟนปลาเปน ระเบยี บ ดมี าก เหมาะสําหรบั ใชเ ปน ไมต ดั ดอก 3. Firestorm จดั เปน แกลดิโอลัสพนั ธจุ ว๋ิ ทม่ี สี แี ดงเสมอทกุ กลบี กลบี ดอกเมอ่ื บานเตม็ ทจ่ี ะโคง ไป ดานหลังเล็กนอ ย สว นกลบี ในจะมสี นี นู วง่ิ จากกลางถงึ ปลายกลบี และกลบี จะงมุ มาขา งหนา ปลาย กลีบแหลม ขอบกลบี เรยี บตน สงู ประมาณ 90 ซม. ชวงชอ 40-45 ซม. ดอกในชอ 18-20 ดอก และจะ บานพรอมกัน 6-7 ดอก การเรยี งของดอกเปน ระเบยี บดใี ชจ ดั แจกนั เลก็ ไดง ดงาม

4. Gigi ดอกสีชมพูเขม ในคอขาว ดสู ดใส ขอบกลบี เปน คลน่ื พองาม ชอ ดอกเรียวสวย ชวงชอ 50-55 ซม. ดอกในชอ 18-20 ดอก บานพรอ มกนั 6-7 ดอก เปน ไมท เ่ี หมาะสมสําหรบั ปลกู ตดั ดอก 5. Krystal เปนไมสีแดง กลบี เปน คลน่ื ชอ ดอกสวย กานแข็งแรง ใชเ ปน ไมต ดั ดอกไดด ี 6. Small Wonder ดอกสีชมพูออน ในคอสคี รมี ขอบเปน คลน่ื ดอกเปด กวา ง ชอ ดอกเรยี วสวย ดอกในชอ 18-20 ดอก บานพรอ มกนั 5-6 ดอก เปน ไมจ ว๋ิ สาํ หรับปก แจกันไดเหมาะสมมาก การ ขยายพันธุ เชน การเพาะเมลด็ การเพาะเลย้ี งเนอ้ื เยอ่ื ใชหัว และหัวยอย แตโดยปกตินิยม ขยายพันธุโดยใชหัวและหัวยอย หวั คือ สวนของลาํ ตนั ทโ่ี ปง พองอยใู ตด นิ หอหุมดวยกาบใบที่ตายแลว หลังจากเก็บเกี่ยวหัว แลว ไมส ามารถนําหวั ไปปลกู ไดเ ลย เพราะแกลดโิ อ ลัสจะมชี ว งพกั ตวั ซง่ึ จะกนิ เวลา 2-3 เดอื น แลวแตพันธุ หัวพันธุที่พน ระยะพักตัวและสามารถนําไปปลูกไดสังเกตไดจากตาบนหัวจะแหลม และโปงพองออกพรอ มทจ่ี ะงอก ทฐ่ี านของหวั จะมปี มุ รากเกดิ ขน้ึ เมอ่ื นําไปปลูกตาบนหัวจะเจริญ เปน ตน ซึ่งประกอบดวยกาบใบ การแทงชอ ดอกของแกลดโิ อลัส จะเรม่ิ เมอ่ื แกลดโิ อลสั มใี บ 3-7 ใบ ซง่ึ ชว งนต้ี อ งมกี ารใหน า้ํ อยางสม่ําเสมอ ซึ่งชวงท่ีมีการแทงชอดอกนี้หัวเกา จะเรม่ิ ฝอ ไป และมกี ารเรม่ิ สรา งหวั ใหมบ รเิ วณ โคน ตนที่อยูชิดกบั หัว กจ็ ะเรม่ิ สะสมอาหารและพองออกสว นทพ่ี องออกนจ้ี ะเจรญิ เปน หวั ใหม ตอ ไป บรเิ วณ รอยตอ ระหวา งหัวเกากับหวั ใหมน ยี้ ังเปนท่ีสราง Stolonที่ปลาย Stolon จะสรางหัว ขนาดเลก็ เรยี กวา หัว ยอ ย (Cormel) และบรเิ วณรอยตอ นย้ี งั สรา งรากสะสมอาหาร (Contractile Root) หลงั จากตดั ดอก ประมาณ 2 เดอื น หัวใหมและหัวยอยก็จะเจริญเต็มที่ควรงดการใหนํ้าสกั 7-10 วัน ใบจะแหงหัวเกาจะ ฝอไป แลวจึงขุดหัวและหวั ยอยเพอ่ื ใชป ลกู ในฤดกู าลตอ ไป ปจจุบัน มกี ารนําสารเคมมี าทําลายระยะพกั ตวั ของหวั แกลดโิ อลัส เพอ่ื ปลกู ในรุน ตอ ไปไดเ รว็ ขน้ึ เชน การรมดว ยสารเอธิลนี คลอโรไฮดรนิ อตั รา 0.5-4 ซ.ี ซ.ี ตอนาํ้ 1 ลติ ร ในภาชนะปด เปน เวลา 2 วัน จะทาํ ใหยนระยะการ พักตัว และยังเพิ่มเปอรเซนตการงอกดวย แชแกลดิโอลัสใน แอลกอฮอล 1 ชั่วโมง จะเพม่ิ เปอรเ ซน็ ตก ารงอกและปอ งกนั โรคได มีผล ทาํ ใหใ บเลก็ ลง โตชา แตต น แขง็ แรง การรมดว ยเอธลิ นี อเี ธอร ในอตั รา 1 ซีซ.ี ตอ นา้ํ 2 ลติ ร ใน ภาชนะปด การเตรยี มดนิ เน่ืองจากแกลดิโอลัสเปนพืชหัว ดินท่ีเหมาะสมจึงเปน ดินรว นปนทราย มอี นิ ทรยี วตั ถสุ งู ระบายนา้ํ ดี และเกบ็ ความช้นื ดี แปลงปลกู ควรกวา งประมาณ 1 เมตร สว นความยาวแลว แต ขนาดของพน้ื ท่ี แตล ะแปลงประกอบดวยแถวคู 2 แถว ระยะ

ระหวางแถว 15 ซม. ระยะระหวางแถวคู 20 ซม. ระหวา งตน หา งกนั 15 ซม. แตละแถวทาํ เปน รอ งตวั วี (V) ลกึ 15 ซม. ยาวตลอดแปลงปลกู รองกนหลุมดวยปยุ ซุปเปอรฟ อสเฟต 1 ชอนชา ตอ หลมุ คลกุ เคลา กบั ดนิ เลก็ นอ ย การปลกู และการดแู ลรกั ษา การปลูกแกลดิโอลัสใหไดด อกทม่ี คี ุณภาพดี ควรมกี ารคดั ขนาดของหวั กอ นนําไปปลกู โดยคัด หัวที่มีขนาดใกลเคียงกัน และเปน หวั ทม่ี อี าหารสะสมอยมู าก สงั เกตไดจ ากเสน ผา ศนู ยก ลางของ หัวควร มีขนาดอยา งตา่ํ 1.5 นว้ิ และสว นบนของหวั นนู แหลมขน้ึ ไมค วรเลอื กหวั ทบ่ี บุ ลกึ ลงเพราะ ทําใหต น ที่ งอกใหมไมแข็งแรง เนอ่ื งจากเปน หวั เกา การปลกู ตอ งฝง หวั ลกึ พอสมควร ขน้ึ อยกู บั ขนาดของหวั และ ลักษณะดิน ถาเปน ดนิ เหนยี วหรอื ดนิ หนกั ควรปลกู ใหต น้ื กวา ดนิ รว นปนทราย คอื ดนิ รว นปนทรายปลกู ลึกประมาณ 4-5 นว้ิ ถา เปน ดนิ เหนยี วปลกู ลกึ ประมาณ 3-4 นว้ิ ควรใสป ยุ รองกน หลมุ สตู ร 14- 14-21, 13-13-21 หรือ 9-24-24 อตั รา 10 กรมั ตอ พน้ื ทป่ี ลกู 1 ตารางเมตร แลว กลบดนิ กอ น เพื่อไมใหหวั พันธโุ ดนปยุ โดยตรง และควรใสย าฆา แมลงประเภทดดู ซมึ เชน ฟรู าดาน รองกน หลมุ ดว ย เพื่อปองกันแมลงในดิน ระยะระหวางหัวควรหางกัน 15 ซม. แลว จงึ กลบดนิ คลมุ ทบั ดว ยฟางขา วหรอื แกลบอกี ครง้ั หนง่ึ เพอื่ รักษาความชืน้ และกําจัดวัชพืชไดงายขึ้น ในตางประเทศไดแบงเกรดตามขนาดของเสนผาศูนยกลางของหัวได 7 เกรด คือ 1. Jumbo เสน ผา ศนู ยก ลาง 2 นว้ิ 2. No. 1 เสน ผา ศนู ยก ลาง 1.5-2 นว้ิ 3. No. 2 เสน ผา ศนู ยก ลาง 1.25-1.5 นว้ิ 4. No. 3 เสน ผา ศนู ยก ลาง 1-1.25 นว้ิ 5. No. 4 เสน ผา ศนู ยก ลาง 0.75-1 นว้ิ 6. No. 5 เสน ผา ศนู ยก ลาง 0.50-0.75 นว้ิ 7. No. 6 เสน ผา ศนู ยก ลาง 0.50 นว้ิ หรอื อาจจดั เปน 3 เกรด คอื 1. Large เสน ผา ศนู ยก ลาง 1.50 นว้ิ 2. Medium เสน ผา ศนู ยก ลาง 0.75-1.25 นว้ิ 3. Small เสน ผา ศูนยก ลาง 0.50 นว้ิ นําหัวที่พนระยะพักตัวแลววางไวที่กนหลุม โดยเอาสว นแหลมของหวั ตง้ั ขน้ึ และแกะเอา เปลอื ก หุมออกบางกลบดินเลก็ นอ ยเม่ือตน งอกสงู ประมาณ 30 ซม. จงึ พลกิ ดนิ ขา งรอ งกลบโคนตน ถา ตน เอน ตอ งใชไ มค า้ํ - การใหนา้ํ ควรใหอ ยา งสมา่ํ เสมอโดยเฉพาะอยา งยง่ิ ในฤดทู ม่ี อี ากาศรอ นจดั และในระยะทแ่ี ทง ชอ ดอกไมค วรใหต น ขาดนา้ํ - การใสป ยุ แบง เปน 2 ระยะ ระยะที่ 1 หรอื ระยะตง้ั แตเ รม่ิ ปลกู จนถงึ ออกดอก เปน ระยะทแ่ี กลดโิ อลสั ใชอ าหารสะสมทอ่ี ยู ใน หวั ดงั นน้ั แกลดิโอลัสจงึ ตอ งการปยุ นยิ มใหใ นชว งน้ี คอื จะใชปุยสูตร 5-10-10 ประมาณ 2 ชอนชา/ ตน แบง ใส 2 ครง้ั ๆ ละ 1 ชอนชา ครง้ั แรกใสร องกน หลมุ และครง้ั ที่ 2 ใสห ลงั ปลกู ประมาณ 1 เดอื น ระยะท่ี 2 หลงั จากตดั ดอกแลว แกลดิโอลัสตอ งการอาหารจากภายนอกเพอ่ื สรา งและสะสม อาหารในหวั ใหม และหัวยอย ใสป ยุ 5-10-10 ประมาณ 2 ชอนชา แบง ใส 2 ครง้ั ครง้ั แรกใส หลงั ตดั ดอก ครง้ั ท่ี 2 หลงั จากใสค รง้ั แรก 2 สัปดาห

โรคและแมลง 1. โรคหวั เนา (Fusarium Dry Rot) เกดิ จากเชอ้ื รา Fusarium oxysporium โรคนี้ทาํ ใหหัวที่ปลกู เนาและมผี ลใหใบเหลอื ง ปลายและขอบใบแหง ถา เกดิ กบั ตน ทย่ี งั ไมใ หด อก จะทาํ ใหต น ตาย ไปกอนที่ ใหดอก โรคนเ้ี มอ่ื เกดิ ขน้ึ จะกาํ จดั ไดย ากมาก วธิ ปี อ งกนั กาํ จดั ควรขดุ ขน้ึ มาเผาทําลาย ทง้ั ตน หากเก็บหัว ที่เปนโรคไวจะแสดงอาการระหวางเก็บรักษาโดยมีแผลสีนํ้าตาลเกิดขึ้นท่ีหัว และแผลขยายวงออกไป เร่ือย ๆ ทาํ ใหหัวเนาเสียหายเปนอันมาก การปอ งกนั กาํ จัด ควรตรวจเช็คหัวกอนปลูกถาพบหัวเปนโรค ทาํ ลายเสียไมควรเก็บไวทาํ พนั ธุ ตอไปเพราะจะเปน แหลง กระจายโรคและกอ นปลูกควรแชหัวในนา้ํ ยา ไลโซล 4 ชอ นโตะ ตอ นา้ํ 11 ลติ ร นาน 4 ชม. 2. โรคใบจดุ (Curvularia Leaf Spot) เกิดจากเช้อื รา Curvularia lunata โดยเกดิ ขน้ึ ทง้ั บนใบ และ กานชอ ดอก โดยเรม่ิ จากจดุ กลมสนี า้ํ ตาลหรอื น้าํ ตาลแดง ขอบแผลมสี เี หลอื งบางแผลมขี นาดใหญ ใบจะแหง และรว งหลน ชอ ดอกสน้ั เชื้อนี้จะระบาดโดยติดไปกับหัวพันธุ การปอ งกนั กาํ จัด ควรคลุกหัว พันธุดวยยาปอ งกนั เชอ้ื รากอ นปลกู และถา ระบาดในแปลงควรใช ยาไดไธโอคารบ าเมต เชน ไซเนบ มา เนบ ฉีดพน 3. โรคใบดา งดอกดา ง เกดิ จากเชื้อไวรัส อาการจะปรากฏชดั บนใบและดอก โดยจะเห็นรอย ดาง เปนทางทาํ ใหด อกไมส มบรู ณ เมอ่ื พบควรถอนและทาํ ลายโดยการเผาไฟ 4. เพลย้ี ไฟ (Trips) จะดดู กนิ นา้ํ เลย้ี งทง้ั ใบและดอก ดอกที่ถูกเพลี้ยไฟดูดเกาะทําลายมาก ๆ จะไมบานและเหี่ยวแหงไป ถาดอกบานแลวจะทาํ ใหด อกมรี อยขดี ซดี ๆ ดเู หมอื นกลบี ดอกดา ง มตี ําหนิ ขายไมได ควรฉดี พนดวยยาโตกุไธออนหรือยาประเภทดดู ซมึ สปั ดาหละครัง้ ในชว งท่ี แทงชอดอก 5. ไรแดง (Spider Mites) เมื่อเขาทาํ ลายจะสังเกตเห็นใบเหลืองหรือแหงโดยเฉพาะบนใบแก ขอบใบและปลายใบ จะแหงผิวใบกรานมีจุดละเอียดสีขาวโดยทั่วไปควรฉีดยาเคลเทนเมื่อพบ 6. หนอน กระทู (Cutworm) หนอนผเี สอ้ื (Caterpillar) และแมลงเตา ญป่ี นุ (Japanese Beetle) จะกัดกินและ ทําลายตน ออ นอาจใชย าฆา แมลง เชน มาลาไธออน อโซดริน หรือ แลนแนต ฉีดพน การตดั ดอก แกลดิโอลัสจะใหด อกเมอื่ อายุประมาณ 60-140 วนั หลงั ปลกู และควรตดั ดอกเมอ่ื ดอกลา งสดุ 2-4 ดอกปรากฏสขี องดอก (ยงั ไมบ าน) โดยใชม ดี คม ๆ ตดั การ ตัดควรเหลอื ทง้ิ ใบไวบ นตน อยา งนอ ย 4-5 ใบเพราะถา ตดั ตา่ํ เกนิ ไปจะทําใหหัวใหมมีขนาดเล็กและไมสมบูรณ หลังจากตัดดอกแลว ควรแชนํ้าทันที คัดขนาดของชอดอกใหเสมอกันโดยพิจารณาจาก ความยาว ของชอ ดอกและจาํ นวนดอกในแตล ะชอ จากนน้ั นําชอ ดอก มามัดรวมกนั มดั ละประมาณ 20 ชอ และเพอ่ื ปอ งกนั ดอกสญู เสยี น้ํามากเกินไปควรใหมิดดวยกระดาษหนังสือพิมพ เมอ่ื ขนสง จงึ บรรจใุ สก ลอ ง ถา เปน ไปไดค วรเกบ็ ดอก ไวท่ีหองเยน็ อณุ หภมู ิ 4-6 องศา C ในระหวา งรอการ ขนสง เพราะสามารถยดื อายอุ ายกุ ารเกบ็ รกั ษาได

3-7 วัน ในทุกข้ันตอนของการดาํ เนนิ การควร ใสช อ ตง้ั ขน้ึ เพราะถา วางในแนวราบปลายชอ ดอกจะโคง งอเน่ืองจากการตา นแรงดงึ ดดู ของโรค เกรดของชอดอกแกลดโิ อลสั ซง่ึ สมาคมผปู ลกู เลย้ี งแกลดโิ อลสั แหง มลรฐั ฟลอรดิ าไดแ บง ไวด งั น้ี เกรด ความยาวของกา น จํานวนดอกในชอ Extra Fancy 42 นิ้ว ขึ้นไป ไมนอยกวา 12 Special 38-42 นิ้ว ไมนอยกวา 12 A 34-48 นิ้ว ไมนอยกวา 12 B 30-24 นิ้ว ไมนอยกวา 10 C 24-30 นิ้ว ไมนอยกวา 7 สวนโครงการหลวงไดส รปุ คณุ ภาพของแกลดโิ อลัส ไวเปน 3 เกรด คอื เกรด A, B และ C โดย ชอหนึ่ง ๆ ตอ งมดี อกทไ่ี มบ าน 12, 8 และ 6 ดอกขน้ึ ไป และมกี า นชอ ดอกยาวมากกวา 100, 80 และ 60 ซม. ตามลําดบั โดยใสใ นกลอ งกระดาษขนาด 104 x36x 19.5 ซม. ซง่ึ ควรมคี วาม แข็งแรงเพียง พอทเ่ี มอ่ื บรรจดุ อกแกลดิโอลสั วางซอ นกนั แลว กลองกระดาษจะไมเสยี รปู ทรง และไมทาํ ใหดอกเสียหาย การตลาด แกลดิโอลัสจัดเปน ไมดอกเมืองหนาว ทม่ี กี ารผลติ เปน การคา มาไมน าน ตลาดยังไมกวางขวาง ตลาดทส่ี าํ คญั ของแกลดโิ อลสั อาจจะหาซอ้ื ไดท ต่ี ลาดปาก คลองตลาดหรือรา นขายสง ดอกไมท ว่ั ไป หรอื จากรา นจดั ดอกไมส ดบางแหง ซึ่ง มักจะสง่ั ซอ้ื ดอกแกลดโิ อลัส โดยตรงจากผูผลิต ราคาของ ดอกแกลดโิ อลสั จะ แตกตางไปตามคณุ ภาพ ซง่ึ เปน ไปตามขนาดความยาวของกา นดอกเปน สําคญั ราคาเฉลี่ยจะอยูระหวาง 1-8 บาท ตอ ชอ ดอก จดั ทําเอกสารอิเล็กทรอนิกสโดย : สาํ นกั สง เสรมิ และฝก อบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร