การผลิตมะม่วงนอกฤดูโดยการเสียบกิ่ง

เรยี บเรยี ง / ภาพ: สงั วร สขุ สามคั คี สํานกั งานเกษตรจงั หวัดเชยี งใหม อาจารยพาวนิ มะโนชัย มหาวทิ ยาลยั แมโ จ ปจจุบัน การผลติ มะมว งใหส ามารถเกบ็ เกย่ี วนอกฤดกู าลทาํ ไดหลายวิธี เชน การใชสารพาโคล บิวทราโซล บังคับใหอ อกดอกการปลกู มะมว งพนั ธทุ วาย (เชน พนั ธโุ ชคอนนั ต ซง่ึ เปน พนั ธทุ อ่ี อกดอก มากกวาหน่ึงคร้ังตอ ป) นอกจากทง้ั สองวธิ ดี งั กลา วแลว ยงั มกี ารผลติ มะมว งนอกฤดกู าลทน่ี า สนใจอกี วธิ ี หน่ึงนน่ั คอื \"การชักนําใหม ะมว งออกดอกนอกฤดโู ดยการเสยี บกง่ิ \" หลกั การ ขั้นตอนใหญในการชักนาํ ใหมะมว งออกดอกนอกฤดู โดยการ เสียบกิ่ง มดี งั น้ี 1. นํายอดพนั ธมุ ะมว งทเ่ี ราตอ งการ (ในฤดกู าลปกติ) มา เสียบกับก่ิงตน พนั ธโุ ชคอนนั ตก อ นทม่ี ะมว งพนั ธโุ ชคอนนั ตจ ะออก ดอกประมาณ 1 เดอื น (เดอื นมนี าคม) 2. เม่ือยอดมะมว งพนั ธโุ ชคอนนั ตอ อกดอกนอกฤดู (เดอื น เมษายน) ก็จะชักนาํ ใหย อดพนั ธมุ ะมว งทน่ี ํามาเสยี บออกดอกตาม ใชย อดพนั ธดุ เี สยี บกง่ิ กบั ใหผ ลพนั ธดุ ตี ามทต่ี อ งการนอกฤดู ตนพันธุโชคอนันต

เทคนคิ วธิ กี าร วิธีการชกั นําใหมะมว งออกนอกฤดกู าลโดยการเสยี บกง่ิ มดี งั น้ี 1. การเลือกตน พนั ธุ ที่ใชชักนาํ การออกดอกจะตอ งเปน พนั ธทุ วายเทา นน้ั (พันธุท ี่ไดผลดี คอื พันธโุ ชคอนนั ต) 2. ชวงเวลาในการเสียบ ควรทาํ การเสยี บกง่ิ กอ นทพ่ี นั ธมุ ะมว งโชคอนนั ตจ ะออกดอกประมาณ 1 เดือน โดยปกตมิ ะมว งพนั ธโุ ชคอนนั ตจ ะออกดอกนอกฤดใู นชว งเดอื นเมษายนถงึ พฤษภาคม ฉะน้ันจึงทาํ การเสยี บกง่ิ ในชว งตน เดอื นมนี าคม 3. การเลอื กยอดพนั ธุ ที่จะนาํ มาเสยี บควรเปน พนั ธทุ ต่ี ลาดตอ งการและจาํ หนา ยราคาสงู เชน พนั ธนุ า้ํ ดอกไม, เขียวเสวย, ฟา ลน่ั , หนองแซง ฯลฯ 4. ตาํ แหนงการเสียบควรทาํ การเสียบที่ปลายยอด เพราะจะทาํ ใหม กี ารแทงชอ ดอกไดด กี วา การ เสยี บในตําแหนง อน่ื 5. จํานวนยอดตอ ตน ปรมิ าณยอดทจ่ี ะเสยี บตอ ตน จะมากนอ ยขน้ึ อยกู บั ความสมบรู ณข องตน พันธุโชคอนนั ตท ใ่ี ชเ ปน ตน ตอ 6. วิธีการเสียบกิ่ง ใชวธิ ีการเสยี บขาง โดยเฉอื นเปลอื กกง่ิ ตน ตอเปน แผลยาวประมาณ 1.5 นว้ิ (ภาพ ก.) แลวนาํ ยอดพนั ธดุ ตี ดั ใบออกใหห มด พรอ มกบั เฉอื นเปน รปู ปากฉลามความยาว 1.5 นว้ิ เชนกนั นาํ มาประกบกบั รอยแผลตน ตอ เสรจ็ แลว พันพลาสตกิ (ภาพ ข.) 7. หลังจากที่เสียบยอดไดประมาณ 20-25 วนั ยอดพนั ธดุ กี จ็ ะเรม่ิ แตกตา ใหเ ปด พลาสตกิ ตรง บริเวณยอดพนั ธดุ ี (ภาพ ค.) ใหย อดพนั ธดุ เี จรญิ เติบโตตอไป (ภาพ ง) ภาพ ก ภาพ ข ยอดพันธุดีเริ่มแตกตา เปดพลาสติก ใหยอดพันธุดี เจรญิ เตบิ โต (ภาพ ค)

ควรเสยี บกง่ิ ทป่ี ลายยอด ใหย อดพันธุดีเจริญเติบโตตอไป ทาํ ใหแทงชอไดดี ขอเสนอแนะ ขอแนะนาํ ทน่ี า จะเพม่ิ โอกาสในการตดิ ผล มีดังนี้ 1. ควรบาํ รงุ รกั ษาตน ใหม คี วามสมบรู ณอ ยเู สมอ คอื ตอ งมกี ารใหน ้าํ และปยุ อยา งสม่ําเสมอ 2. ยอดทน่ี าํ มาเสยี บจะตอ งสมบรู ณ 3. ควรปลดิ ชอ ดอกพนั ธโุ ชคอนนั ตท ง้ิ บา ง เพอ่ื ลดการแกง แยง อาหาร 4. เม่ือมะมวงมกี ารตดิ ผลออ น ควรมกี ารฉดี ฮอรโ มนพวก เอน็ .เอ.เอ. เพอ่ื ปอ งกนั ผลรว ง เม่ือผลออ นมอี ายปุ ระมาณ 1 เดอื น จากแนวทางการผลติ มะมว งนอกฤดกู าลโดยการเสียบกง่ิ จะเห็นไดวา ไมเ ปน เรอ่ื งทย่ี ากเลย เพียงแตเราไดรูหลักการ, เทคนคิ วิธกี าร และมตี น พนั ธกุ ส็ ามารถผลติ มะมว งพนั ธทุ ต่ี อ งการไดน อกฤดู กาล วิธีการน้ีเปน หนง่ึ ในอกี หลายวธิ ที ไ่ี มต อ งลงทนุ มาก แตสามารถทาํ ใหมะมว งออกดอกและตดิ ผล นอกฤดูโดยไมตองใชสารเคมีที่มีราคาแพง จดั ทําเอกสารอเิ ลก็ ทรอนกิ สโ ดย : สาํ นกั สง เสรมิ และฝก อบรม มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร