พระพุทธศาสนากับระบบนิเวศวิทยา.พระปุญญพัฒน์ ญาณธมฺโม

รายงานวชิ าพระพุทธศาสนากบั ระบบนิเวทวิทยา นาเสนอ อาจารณป์ ระจาวชิ าอาจารณ์ ธีรทิพย์ พวงจนั ทร์ เรื่อง ระบบนิเวทวทิ ยากบั ปราสาทปลายบดั ปราสาทเมอื งต่า ปราสาทพนมรุ้ง นาเสนอโดย พระ ปุญญพฒั น์ ญาณธมฺโม / ทนิรัมย์ / พธ.บ. ปี ๒ / ๖๔๐๙๕๐๑๐๒๒

๑. ปราสาทปลายบดั เป็นระบบนิเวศวทิ ยาทม่ี นษุ ยเ์ ป็นผสู้ รา้ งขึน้ เพื่อบชู าเทพเจา้ ของคนสมยั โบราน โดยสรา้ งจากหนิ ทรายและหินภเู ขาจากบริเวรใกลเ้ คยี ง มกี ารสรา้ งรูปเคารบและมกี ารสรา้ งประติมากรรมตา่ งๆไว้ มากมาย ทงั้ รูปแบบโครงสรา้ งที่มจี ดุ เดน่ ตามคติความเชอื่ ระบบนเิ วศโดยรอบตวั ปราสาทปลายบดั ที่ธรรมชาติสรา้ ง ปราสาทปลายบดั ตงั้ อย่บู นภเู ขาไฟทด่ี บั สนิดแลว้ ที่ มีความสงู จากนา้ ทะเลประมาณ ๓๐๐ เมตร สภาพโดย ท่วั ไปเป็นป่าช่มุ เช่อื นตลอดปีเพราะมนี า้ ซมึ และมตี านา้ ไหล ตลอดปีสลบั กบั ป่าหนิ ป่าพชื สมนุ ไพร เชน่ ทงุ่ ดอกกระเจยี ว ดอกเขา้ พรรษา และดอกไมป้ ่าอกี หลายชนดิ เป็นตน้ ๒.ปราสาทเมอื งตา่ เป็นระบบนเิ วททมี่ นษุ ยส์ รา้ งขนึ้ สรา้ งขนึ้ จากหินทรายและหินศิลาแลง โดยใชห้ ินปู พนื้ ดว้ ยหนิ ศิลาแลงแลว้ จึงโครงสรา้ งตวั ปราสาท สว่ นตวั ปราสาทใชห้ ินทรายและหนิ ท่อี ยใู่ นบริเวรนน้ั เป็นตวั สรา้ ง โครงสรา้ งและตวั ปราสาท โดยมีการแกะสลกั ลวดลาย ตามคตคิ วามเชอื่ ของฮินดแู ละความเชอื่ ของพทุ ธศาสนา โดยตวั ปราสาทมีอยู่ ๕ หลงั มีปราสาทประธานอย่ตู รง กลางและอีก ๔ หลงั อย่ทู ศิ ทงั้ ๔ ทิศโดยมีกาแพงแกว้ ลอ้ ม ลอบมปี ระตทู งั้ ๔ ทิศ ดา้ นในกาแพงแกว้ มีสระนา้ ลอ้ มลอบ ตวั ปราสาทประธานทงั้ ๔ ดา้ น ลอบนอกกาแพงแกว้ ไดม้ ี การจดั ภมู ทิ ดั ใหม่ โดยมีการปลกู ตน้ ไมป้ ระดบั ตกแต่งและปลกู หญา้ ทาทางเดินจดั แผนผงั ใหม้ คี วาม สะดวกในการเทยี่ วชมโบรานสถานปราสาทเมอื งต่า ระบบนิเวททธี่ รรมชาติสรา้ งขนึ้ แทบจะไมม่ ีเหลือเพราะ กรายเป็นแหลง่ ชมุ ชนสงิ่ ทีพ่ อจะมองเห็นคอื ตน้ ไมใ้ หญไ่ ม่ก่ตี น้ ที่เกดิ ขนึ้ ตามธรรมชาติ เป็นตน้

๓. ปราสาทเขาพนมรุง้ เป็นระบบนเิ วทท่ีมนษุ ยส์ รา้ งขนึ้ ตวั ปราสาทหนิ พนมรุง้ ฐานลา่ งปดู ว้ ยหินศลิ าแลง โครงสรา้ งและตวั ปราสาททาจากหินทรายและหินที่มีอยใู่ นบรเิ วรนนั้ ทางขนึ้ ปราสาทหินพนมรุง้ เดินขนึ้ บนั ไดทอดยาวจนถงึ ตวั ปราสาท ระหวา่ งทางจะตอ้ งผ่านสะพานพญานาคซ่ึงมีความเช่อื วา่ เป็นประตสู อู่ กี โลกสวรรคเ์ พอื่ ใหก้ ษัตริยต์ ดิ ต่อเทพเจา้ ในศาสนาฮินดู พอขา้ มสะพานนาคราชกเ็ ดนิ ขนึ้ ตามบนั ไดนาคเป็น ชนั้ ๆจนถงึ กาแพงแกว้ ลอบปราสาท ในกาแพงแกว้ จะมปี ระตอู ยู่ ๔ บาน ๔ ทศิ ประตดู า้ นหนา้ จะสามารถเดนิ ทะลไุ ปถงึ ตัวปราสาท ประธานหลงั ใหญ่ โดยประตดู า้ นหนา้ ประตตู วั ปราสาทประธาน และประตดู า้ นหลงั จะสามารถเดินทะลถุ ึงกนั และตรงกันพอดิบ พอดี ในแตล่ ะปีจะมีชว่ งเวลาบางชว่ งจะสามารถมองเหน็ แสงของ ดวงอาทติ ยล์ อดผา่ นประตูทงั้ หมด ๑๕ บานอย่างอศั จรรย์ ระบบนเิ วทโดยลอบตวั ปราสาทที่เกดิ ขึน้ ตามธรรมชาติ โดยตวั ปราสาทตงั้ อยบู่ นภเู ขาไฟทด่ี บั แลว้ สภาพท่วั ไปเป็นป่าดิบชนื้ สลบั ป่าลานหิน โดยมนี า้ ซึมไหลตลอดปีในสมยั โบรานจึงนิยมนา นา้ จากทีน่ ีไ่ ปประกอบพธิ ีเพราะมีความเช่ือวา่ เป็นนา้ ศกั ดิ์สิทธิ์ ภเู ขาไฟลกู ท่ีตงั้ ของตวั ปราสาทหนิ พนมรุง้ มีความสงู จากระดบั นา้ ทะเลประมาณ ๓๕๐ เมตร เป็นตน้