ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ในการทดลองเพอื่ หาคาตอบวา่ “ ปุ๋ย ก. ท้าใหพ้ ืช เจรญิ เตบิ โต ได้ดกี ว่า ปุ๋ย ข. จริงหรือไม่ ” ควำมเจรญิ เตบิ โตของพชื อำจวดั ไดจ้ ำก 1. ควำมสูงของลำตน้ 2. ขนำดและจำนวนใบไม้ 3. เสน้ รอบวงของลำตน้ ◼ ในกรณนี ีจ้ ะกา้ หนดนยิ ามเชงิ ปฏบิ ตั กิ ารของคา้ ว่า “ เจรญิ เตบิ โต ” ไดอ้ ยา่ งไร เพอื่ ให้เกดิ ความเข้าใจตรงกนั

11. การกาหนดและควบคมุ ตัวแปร (Identifying and controlling Variables) หมายถงึ ความสามารถทจ่ี ะชี้บ่งได้ว่าในการ ทดลองหนง่ึ ๆตัวแปรใด เป็น ตัวแปรตน้ ตัวแปรตาม และ ตวั แปรทจี่ ะตอ้ งควบคุม

เราสามารถจาแนกตัวแปรได้เปน็ 3 ชนิด คอื 1. ตวั แปรตน้ หรอื ตวั แปรอสิ ระ 2. ตัวแปรตาม 3. ตัวแปรทต่ี อ้ งควบคุม

1. ตัวแปรต้นหรอื ตวั แปรอสิ ระ คอื สิง่ ทเ่ี ราตอ้ งการทดลองดวู ่า เปน็ สาเหตุ ทีก่ ่อให้เกิดผลเชน่ นี้จรงิ หรือไม่ 2. ตวั แปรตาม คอื สงิ่ ท่เี ปน็ ผลเนื่องมาจากตวั แปรต้น 3. ตวั แปรท่ตี อ้ งควบคมุ คือ สง่ิ อน่ื ๆ นอกเหนอื จากตัวแปรตน้ ทีม่ ผี ลตอ่ การ ทดลอง ซงึ่ จะต้องควบคุมใหเ้ หมือนๆ กัน มฉิ ะนน้ั จะทาให้ผลการทดลอง คลาดเคลือ่ น ดิน ปุ๋ย น้า แสงแดด สภาวะแวดลอ้ ม มผี ลตอ่ การเจริญเติบโตของพชื

* ความสงู ของต้นถวั่ ขึ้นอย่กู ับปรมิ าณของน้าทต่ี ้นถั่วได้รบั ตัวแปรตน้ คอื ........................................................ ตวั แปรตาม คือ ......................................................

** เมอื่ น้ามีอุณหภูมสิ ูงขึ้น ไข่จะตม้ สุกเร็วขึ้น ตวั แปรตน้ คอื ........................................................ ตัวแปรตาม คือ ......................................................

*** หญา้ จะสูงขึน้ ถา้ ไดร้ บั ปริมาณน้าและปุ๋ยมากข้นึ ตวั แปรต้น คอื ........................................................ ตวั แปรตาม คือ ......................................................

12. การทดลอง (Experimenting) หมายถึง กระบวนการปฏิบัติ เพอ่ื หา คาตอบหรอื ตรวจสอบสมมตฐิ านทตี่ ้งั ไว้

การทดลอง ประกอบดว้ ยกิจกรรมดงั น้ี 1. การออกแบบการทดลอง 1.1 วิธกี ารทดลอง 1.2 วสั ดอุ ปุ กรณท์ ่ีใช้ในการทดลอง 2. การปฏิบัติการทดลอง 3. การบันทกึ ผลการทดลอง

เธอจะทาการทดลองได้อย่างไร จึงจะทราบวา่ ลมทาใหผ้ า้ แห้งเรว็ ขึน้ จริงหรอื ไม่ เอาผ้าเปียกมา 2 ผืน ขนาดและ ชนิดเดียวกัน ผนื หนึง่ ไว้ในที่อับลม อีกผืนหนึ่งไวใ้ นท่ลี มพดั ค่ะ เอาผ้าเปียก ขนาดและชนดิ เดยี วกนั มา 2 ผนื ผืนหนึ่งไว้ ในทีร่ ่ม อีกผนื หนึ่งไว้กลาง แดดคะ่ ทา่ นคดิ วา่ คนใดออกแบบ การทดลองไดถ้ ูกต้อง

จะทาการทดลองอย่างไร จึงจะทราบ วา่ รากมหี น้าทีด่ ดู น้าจรงิ หรอื ไม่... นาพืชชนิดลาต้นใสตน้ เลก็ ๆ มา 1 ตน้ จุ่มรากลงในนา้ สีแชท่ ้งิ ไว้ 1 ช่ัวโมง นาพืชชนิดลาต้นใสต้นเลก็ ชนิดและขนาด เดยี วกนั มา 2 ตน้ ตดั รากตน้ หนึ่งออก แล้วจุ่มพืชทั้ง 2 ในนา้ สี แชท่ ิง้ ไว้ 1 ชัว่ โมง ปรยี า สมชาย คาถามของครตู อ้ งการใหท้ าอะไรและคาตอบของใครดีกว่ากนั

13. การตคี วามหมายขอ้ มลู และลงสรปุ ข้อมลู (Interpreting data and making conclusions) การตีความหมายข้อมูล หมายถึง การแปลความหรือบรรยาย ความหมายของข้อมลู ทไี่ ดจ้ ดั กระทาแลว้ หรือ ขอ้ มูลทม่ี ีอยแู่ ละ อยู่ในรปู แบบ ใชใ้ นการส่ือความหมายแลว้ การลงข้อสรปุ หมายถงึ การสรปุ ความสัมพันธ์ ของขอ้ มูล ซึง่ จะเกยี่ วข้องกับความสัมพันธข์ องตัวแปร ตา่ งๆ ทตี่ อ้ งการศึกษา การลงขอ้ สรุปจะเก่ียวข้องกบั สมมติฐานทีต่ ั้งไวก้ อ่ นการทดลอง

จากตารางการทดลองนาภาชนะขนาดเท่ากนั แตต่ ่างชนิดกนั มาใส่น้ารอ้ นปริมาณเท่ากัน ปลอ่ ยท้งิ ไว้ สงั เกตผลไดด้ ังน้ี ชนดิ ภาชนะ อุณหภมู นิ า้ ทลี่ ดลง (ฐ C) จานกระดาษ 2.5 จานพลาสตกิ 3.0 จานแกว้ 3.5 จากการทดลอง คิดวา่ ชนดิ ของภาชนะ มผี ลต่อการลดอณุ หภมู หิ รอื ไม่ มคี รับ ภาชนะต่างชนิดกนั ทาให้อุณหภมู ิลดต่างกันครบั ! คาถามนม้ี งุ่ หมายใหใ้ ชท้ กั ษะการตคี วามหมายขอ้ มลู หรอื ทกั ษะการลงขอ้ สรปุ