ความรู้เรื่อง โรคและภัยสุขภาพ

อาการในคน

การปฏบิ ตั ติ นอยา่ งถกู ตอ้ ง เมอื่ ถกู กดั 1. ลา้ งแผลใหส้ ะอาด ดว้ ยนา้ เปลา่ และสบหู่ ลายๆ ครง้ั นาน 15 นาที (ลา้ งนา้ ไหล เบาๆ ใหถ้ งึ กน้ แผล) 2. ซบั แผลเบาๆ ใสย่ ารกั ษาแผลสด : เบตาดนี หรอื โปรวดี นี 3. ไป รพ. เพอ่ื ฉดี วคั ซนี ป้ องกนั โรคพษิ สนุ ขั บา้ ใหค้ รบตามนดั ทกุ ครงั้ 4. จดจาสตั วท์ ก่ี ดั ใหไ้ ด้ เพอ่ื สบื หาเจา้ ของ กกั สตั วไ์ วด้ อู าการ 10 วนั สอบถามประวตั วิ คั ซนี ป้ องกนั โรคพษิ สนุ ขั บา้ ของสตั วท์ ก่ี ดั

การฉดี วคั ซนี ป้ องกนั โรคพษิ สนุ ขั บา้ หลงั สมั ผสั โรค ▪ ฉีดวคั ซนี ใหค้ รบชดุ ตามแพทยน์ ดั ▪ สหงรั เอื กพตยอาาบกาาลรขทอที่ งาสกตัาวรทร์ กกัี่ ษดั าภทารยาใบนอ1า0กาวรนั ขแอลงสะแตั จวง้ ใ์ เหพแ้อื่ พพทจิ ายร์ ณาการ ใหว้ คั ซนี ตอ่ ▪ ระยะเวลาตงั้ แตส่ มั ผสั โรคครง้ั สุดทา้ ย-วนั ทสี่ มั ผสั โรคพษิ สุนขั บา้ ครงั้ นี้ ภายใน 6 เดอื น ฉีดกระตนุ้ อกี 1 เข็ม หลงั จาก 6 เดอื นขนึ้ ไป ฉีดกระตนุ้ อกี 2 เข็ม ตามแพทยน์ ดั

สอ่ื สารความเสย่ี ง Key message นกั เรยี น/นกั ศกึ ษา/ผใู้ หญ่ - “ถกู กดั ตอ้ งรบี แก้ ลา้ งแผล ใสย่ า กกั หมา หาหมอ ฉดี วคั ซนี ตอ่ ใหค้ รบชุด” - วธิ สี งั เกตอาการในสตั ว์ เด็กเล็ก/เด็กประถม - คาถา 5 ย ป้ องกนั การถกู กดั - “ถกู กดั ตอ้ งรบี แก้ บอกพอ่ แม่ ครู ผปู้ กครอง” คาถา 5 ย.

โรคตดิ ตอ่ นาโดยยงุ ลาย โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย โรคไวรสั ซกิ กา้

พาหะนาโรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยุงลาย โรคไวรสั ซกิ กา้ ยุงลายบา้ น ยงุ ลายสวน

วงจรการเกดิ โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยุงลาย โรคไวรสั ซกิ กา้ ยุงลายกดั ยุงลาย อายุขยั ~ 45 วนั ยุง มเี ชอื้ กดั ทุก 3 วนั ตาย เชอื้ ฟั กตวั กดั ระยะ ยุงลายกดั ยุงลาย ผูป้ ่ วยระยะมไี ข้ ฟั กตวั เชอื้ มเี ชอื้ (มเี ชอื้ ไวรสั ใน ฟั กตวั กระแสเลอื ด) ของ ระยะ โรค คน ฟั กตวั ปกติ ของ คน ผูป้ ่ วยมี โรค ปกติ อาการ ผูป้ ่ วยมี ผูป้ ่ วยไมม่ ี อาการ อาการ ผูป้ ่ วยไม่มี อาการ

วงจรชวี ติ ยุง 1-2 days ไอโ้ มง่ Pupae ประมาณ 8-16 วนั ไข่ Eggs ลกู น้ำ Larvae 5-8 days 3-7 days

นิสยั ของยงุ ลาย ▪ ออกหำกินในเวลำกลำงวนั ▪ หลงั กินเลอื ด 2-3 วนั วำงไข่ 8.00-17.00 น. ชอบวำงไขใ่ นตอนบ่ำยๆ ▪ หำกนิ ไมไ่ กลจำกแหลง่ ▪ ไมช่ อบแสงและลมแรง เพำะพนั ธ์ุ ▪ ยงุ ลำยบำ้ นชอบกดั คนในบำ้ น ▪ ยงุ ลำยสวนชอบกินเลอื ดสตั ว์ ▪ บินระยะ50-100 เมตร และคนนอกบำ้ น ▪ มีอำยปุ ระมำณ 1-2 เดือน ▪ ชอบเกำะพกั ตำมสิ่งหอ้ ย แขวนต่ำงๆ ▪ ยงุ ลำยตวั เมียกินเลอื ด ประมำณ 3-4 วนั /ครง้ั

แหลง่ เพาะพนั ธุย์ ุงลาย

การแพรข่ องโรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย โรคไวรสั ซกิ กา้ • ยงุ ลำยบินระยะใกลป้ ระมำณ 50-100 เมตร ม. A ม. B

โรคไขเ้ ลอื ดออก

สาเหตุ ยงุ ลายบา้ น ยงุ ลายสวน ▪ เชอื้ เดงกไ่ี วรสั (Dengue virus) พาหะนาโรคไขเ้ ลอื ดออก ▪ มี 4 serotypes DEN1, DEN2, DEN3, DEN4 ▪ Genus Flavivirus ▪ ระยะฟกั ตวั ของโรค 5 – 8 วนั (สน้ั สดุ 3 วนั ยาวสดุ 15 วนั ) ▪ เป็ นไวรสั สกลุ เดยี วกบั ไวรสั ทกี่ อ่ โรค ไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย (Chikungunya virus) ตดิ เชอื้ ไวรสั ซกิ า (Zika virus) อาการ • ไขส้ งู เฉยี บพลนั และสงู ลอย 2-7 วนั สว่ นใหญส่ งู เกนิ 38.5 เซลเซยี ส  ปวดเมอ่ื ยตามตวั ปวดหวั ปวดหลงั  หนา้ แดง ซมึ คลนื่ ไส้ เบอ่ื อาหาร  มกั ไมม่ ไี อ จาม นา้ มกู ไหล ซง่ึ จะชว่ ยแยกจากไขห้ วดั ใหญไ่ ดบ้ า้ ง

อาการ อาการไขเ้ ลอื ดออกผปู้ ่ วยมอี าการรนุ แรง • มเี ลอื ดออกผดิ ปกติ เชน่ จดุ เลอื ดออกสแี ดงทผ่ี วิ หนงั ตามตวั แขน ขา อาจมอี าเจยี นเป็ นเลอื ด หรอื อจุ จาระเป็ นสดี า  ตบั โต พบไดใ้ นวนั ที่ 3 หรอื 4 นบั จากเรม่ิ ป่ วย ตบั จะนมุ่ และกดเจ็บ  ตวั เย็น ช็อก ถงึ เสยี ชวี ติ ได้ (ช็อก หมายถงึ การไหลเวยี นโลหติ ลม้ เหลว) การรกั ษา • ไมม่ ยี าตา้ นไวรสั ตอ่ เชอ้ื ไวรสั เดงก่ี และวคั ซนี ป้ องกนั กาลงั อยใู่ นระหวา่ งทดลอง • รกั ษาตามอาการและประคบั ประคอง • จะตอ้ งรบี ไปโรงพยาบาลทนั ที หากมอี าการไขส้ งสยั วา่ เป็ นโรคไขเ้ ลอื ดออก • ในระยะไขส้ งู ใหก้ นิ ยาลดไข้ พาราเซตามอล หา้ มกนิ ยาลดไข้ ในกลมุ่ NSAIDs เชน่ แอสไพรนิ (Aspirin), ไอบโู พรเฟน (Ibuprofen), นาพรอกเซน (Naproxen), ไดโคลฟี แนค (Diclofenac) เป็ นตน้

โรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลายหรอื ชคิ นุ กนุ ยา

สาเหตุ ▪ เชอ้ื ไวรสั ชคิ นุ กนุ ยา (Chikungunya virus) RNA Virus Genus Alphavirus Family Togaviridae ▪ ระยะฟกั ตวั 3 - 12 วนั โดยเฉลยี่ 4 - 7 วนั ▪ เป็ นไวรสั สกลุ เดยี วกบั ไวรสั ทกี่ อ่ โรค ตดิ เชอ้ื ไวรสั ซกิ า (Zika virus) ตดิ เชอ้ื เดงกไี่ วรสั (Dengue virus) ยงุ ลายบา้ น ยงุ ลายสวน พาหะนาโรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย อาการ ▪ มไี ขส้ งู เฉยี บพลนั 2-3 วนั รว่ มกบั อาการอยา่ งนอ้ ยสองอาการดงั นี้ - มผี น่ื - ปวดกลา้ มเนอ้ื - ปวดกระดกู หรอื ขอ้ - ปวดศรี ษะ - ปวดกระบอกตา

อาการ ▪ อาการในผใู้ หญอ่ าการทเี่ ดน่ ชดั คอื อาการปวดขอ้ ▪ สว่ นใหญใ่ นเด็กจะมอี าการไมร่ นุ แรงเทา่ ผใู้ หญ่ ▪ ไมพ่ บผปู้ ่ วยทมี่ อี าการรนุ แรงถงึ ช็อก ซง่ึ แตกตา่ งจากโรคไขเ้ ลอื ดออก ▪ อาการแทรกซอ้ นทพ่ี บบอ่ ยทสี่ ดุ คอื อาการปวดขอ้ เรอ้ื รงั การรกั ษา ▪ ไมม่ ยี าตา้ นไวรสั ตอ่ เชอ้ื ไวรสั ชคิ นุ กนุ ยา ▪ รกั ษาตามอาการและประคบั ประคอง ▪ ในระยะไขส้ งู ใหก้ นิ ยาลดไข้ พาราเซตามอล ▪ อาการปวดขอ้ แนะนาพกั ในชว่ งทปี่ วดและเรม่ิ การเคลอื่ นไหวทลี ะนอ้ ย เพอ่ื ป้ องกนั ขอ้ ยดึ ตดิ กรณีมอี าการปวดขอ้ พจิ ารณาใหก้ นิ ยาในกลมุ่ NSAIDs เชน่ แอสไพรนิ (Aspirin), ไอบโู พรเฟน (Ibuprofen) แตม่ ขี อ้ ยกเวน้ ในรายทผ่ี ปู้ ่ วย เป็ นโรคแผลในกระเพาะ ผปู้ ่ วยทไี่ ดย้ าตา้ นการแข็งตวั ของเลอื ด ผปู้ ่ วยโรคไต และในโรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ไมค่ วรให้

โรคตดิ เชอื้ ไวรสั ซกิ า

สาเหตุ ▪ เชอ้ื ไวรสั ซกิ า (Zika virus) ยงุ ลายบา้ น ยงุ ลายสวน ▪ ระยะฟกั ตวั 3 - 12 วนั โดยเฉลย่ี 4 - 7 วนั ▪ เป็ นไวรสั สกลุ เดยี วกบั ไวรสั ทกี่ อ่ โรค ไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย (Chikungunya virus) ตดิ เชอ้ื เดงกไ่ี วรสั (Dengue virus) พาหะนาโรคไวรสั ซกิ กา้ อาการ ▪ ไข้ มผี นื่ maculopapular rash เยอื่ บตุ าอกั เสบ ▪ ปวดศรี ษะ ปวดขอ้ * อาการเหลา่ นปี้ กตแิ ลว้ จะเป็ นเพยี งเล็กนอ้ ยและอาการจะเป็ นอยปู่ ระมาณ 2 - 7 วนั * สงิ่ สาคญั คอื กลมุ่ ผหู้ ญงิ ตง้ั ครรภ์ เมอื่ ตดิ เชอ้ื โรคนแี้ ลว้ จะคลอดทารกทมี่ คี วามผดิ ปกตศิ รี ษะเล็ก การรกั ษา ▪ ไมม่ ยี าตา้ นไวรสั ตอ่ เชอ้ื ไวรสั ซกิ า ▪ รกั ษาตามอาการและประคบั ประคอง ▪ ในระยะไขส้ งู ใหก้ นิ ยาลดไข้ พาราเซตามอล หา้ มกนิ ยาลดไข้ ในกลมุ่ NSAIDs เชน่ แอสไพรนิ (Aspirin), ไอบโู พรเฟน (Ibuprofen), นาพรอกเซน (Naproxen), ไดโคลฟี แนค (Diclofenac) เป็ นตน้

ขอ้ แตกตา่ งระหวา่ ง โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยุงลาย โรคตดิ เชอื้ ไวรสั ซกิ า โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย โรคตดิ เชอ้ื หรอื ชคิ นุ กนุ ยา ไวรสั ซกิ า เชอื้ เดงกไ่ี วรสั 1. สาเหตุ (Dengue virus) เชอื้ ไวรสั ชคิ นุ กนุ ยา เชอื้ ไวรสั ซกิ กา้ (Chikungunya virus) (Zika virus) 2. ระยะฟกั ตวั 5-8 วนั 2 – 3 วนั 4 - 7 วนั สน้ั ทสี่ ดุ 3 วนั – สน้ั ทส่ี ดุ 1 วนั – สน้ั ทส่ี ดุ 3 – นานทส่ี ดุ 15 วนั นานทส่ี ดุ 12 วนั นานทส่ี ดุ 12 วนั มไี ขส้ งู 3. ไข้ ไขส้ งู เฉยี บพลนั และสงู ลอย ไขส้ งู เฉยี บพลนั 1-2 วนั 4. ผน่ื petechial rash maculopapular rash maculopapular rash 5. ปวดขอ้ เม็ดๆ เล็กๆ ป้ื น แดง นนู ปื้ น แดง นนู มอี าการปวดขอ้ มอี าการปวดขอ้ ไมม่ ี

ขอ้ แตกตา่ งระหวา่ ง โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยุงลาย โรคตดิ เชอื้ ไวรสั ซกิ า โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลาย โรคตดิ เชอื้ หรอื ชคิ นุ กนุ ยา ไวรสั ซกิ า 6. ผลกระทบ ไมม่ ี ไมม่ ี ทาใหท้ ารกศรี ษะเล็ก ตอ่ ทารก ไมม่ ี ในครรภ ์ พบได้ ในเด็กอายุ < 5 ปี Guillain-Barré 7. อาการทาง กรณีไดร้ บั ยา aspirin syndrome ระบบประสาท 8. ความรนุ แรง รนุ แรงมาก รนุ แรงปานกลาง ไมร่ นุ แรง เนอ่ื งจากมโี อกาสทาให้ แตผ่ ลกระทบสงู เกดิ อาการช็อคได้ ▪ รกั ษาตามอาการ 8. การรกั ษา ▪ รกั ษาตามอาการ ▪ รกั ษาตามอาการ ประคบั ประคอง ประคบั ประคอง ประคบั ประคอง ▪ หา้ มกนิ ยากลมุ่ เอ็น ▪ หา้ มกนิ ยากลมุ่ เอ็นเสด ▪ กรณีปวดขอ้ กนิ ยากลมุ่ เสด NSAID NSAID เอ็นเสด NSAID ได้ แตม่ ขี อ้ ยกเวน้

1.

2. ▪ นอนในหอ้ งมงุ้ ลวด หรอื นอนกางมงุ้ ▪ การสวมเสอื้ ป้ องกนั รา่ งกายใหม้ ดิ ชดิ ▪ การใชส้ ารทาป้ องกนั ยงุ ▪ การใชย้ าจดุ กนั ยงุ 3. มอี าการรบี พบแพทย์ ▪ หากมอี าการสงสยั โรคไขเ้ ลอื ดออกและโรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลายและโรคตดิ เชอื้ ไวรสั ซกิ า ใหร้ บี พบแพทย์ และ ไมค่ วรซอื้ ยากนิ เอง โดยเฉพาะยากลมุ่ NSAID เชน่ แอสไพรนิ หรอื ไอบโู ปรเฟน เพราะเพม่ิ โอกาสเลอื ดออก ตามเนอ้ื เยอ่ื และอวยั วะตา่ ง ๆ ▪ โดยแนะนาใหก้ นิ ยาแกป้ วดพาราเซตามอลแทน 4. ▪ สามารถสอบถามขอ้ มลู และแจง้ ขา่ วไดท้ ส่ี ายดว่ นกรม ควบคมุ โรค โทร. 1422 ฟรี 24 ชว่ั โมง ▪ สานกั งานป้ องกนั ควบคมุ โรคที่ 1 โทร 053-140774 – 776 ในเวลาราชการ 8.30 – 16.30 น.

โรคหนอนพยาธ ิ

พฤตกิ รรมสขุ ภาพและปจั จยั ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม ตอ่ การตดิ เชอื้ โรคหนอนพยาธิ ผลการสมุ่ สารวจ • ไมล่ า้ งผกั ผลไมก้ อ่ นกนิ พฤติ กรรมเสยี่ ง ตอ่ สขุ ภาพของ • กนิ ป/ู ปลานา้ จดื ทไ่ี มไ่ ดป้ รงุ ใหส้ กุ ดว้ ยความรอ้ น นกั เรยี น ชน้ั ป.4-6 • กนิ ลาบ/หล/ู่ ซา่ /แหนม ในพน้ื ที่ โครงการฯ • ขบั ถา่ ยอจุ จาระนอกสว้ มเมอ่ื ออกไปทางานนอกบา้ น • ไมต่ ดั เล็บอยา่ งนอ้ ยอาทติ ยล์ ะ 1 ครง้ั ปจั จยั ดา้ น ชมุ ชนทต่ี ง้ั โรงเรยี นและศนู ยก์ ารเรยี นรฯู้ สง่ิ แวดลอ้ ม สว่ นใหญ่ ยงั มปี ญั หา เรอื่ ง การมแี ละการใชส้ ว้ ม • ไมม่ นี า้ ใชใ้ นชว่ งฤดแู ลง้ • พนื้ ทตี่ ง้ั ของชุมชนอยใู่ นเขตอทุ ยานแหง่ ชาติ จงึ มขี อ้ จากดั ในการสรา้ งสง่ิ ปลกู สรา้ งถาวร

Albendazole ขนาด 200 mg. 2 เม็ด ครงั้ เดยี ว หลงั อาหารเย็นหรอื กอ่ นนอน หา้ มใชใ้ นหญงิ ตง้ั ครรภ์ และเด็กอายตุ า่ กวา่ 2 ปี

1-7 Albendazole ขนาด 200 mg. 2 เม็ด ครงั้ เดยี ว หลงั อาหารเย็นหรอื กอ่ นนอน หา้ มใชใ้ นหญงิ ตงั้ ครรภ์ และเด็กอายตุ า่ กวา่ 2 ปี

Albendazole ขนาด 200 mg. 2 เม็ด ครงั้ เดยี ว หลงั อาหารเย็นหรอื กอ่ นนอน หา้ มใชใ้ นหญงิ ตง้ั ครรภ์ และเด็กอายตุ า่ กวา่ 2 ปี

Albendazole ขนาด 200 mg. 2 เม็ด ครงั้ เดยี ว หลงั อาหารเย็นหรอื กอ่ นนอน หา้ มใชใ้ นหญงิ ตง้ั ครรภ์ และเด็กอายตุ า่ กวา่ 2 ปี

พยาธใิ บไมต้ บั Praziquantel ตามนา้ หนกั ตวั ขนาด 40 mg. ตอ่ นา้ หนกั ตวั 1 kg. ยา 1 เม็ด มี 600 mg หลงั อาหารเย็นหรอื กอ่ นนอน หา้ มใชใ้ นหญงิ ตงั้ ครรภ์ และเด็กอายตุ า่ กวา่ 5 ปี



โรคไขห้ วดั ใหญ่

สาเหตแุ ละระยะฟกั ตวั • เกดิ จากเชอื้ ไวรสั ไขห้ วดั ใหญซ่ งึ่ มี 3 ชนดิ (type) คอื A, B และ C • ระยะฟกั ตวั 1-3 วนั (อาจยาวนานไดถ้ งึ 7 วนั ) • ระยะแพรเ่ ชอื้ ผปู้ ่ วยสามารถแพรเ่ ชอ้ื ไวรสั ไขห้ วดั ใหญต่ งั้ แต่ 1 วนั กอ่ นมอี าการ และ จะแพรเ่ ชอื้ ตอ่ ไปอกี 3-5 วนั หลงั มอี าการในผใู้ หญ่ สว่ นในเด็กอาจแพรเ่ ชอื้ ไดน้ านกวา่ 7 วนั ผทู้ ไี่ ดร้ บั เชอื้ ไวรสั ไขห้ วดั ใหญแ่ ตไ่ มม่ อี าการก็สามารถแพรเ่ ชอื้ ในชว่ งเวลานนั้ ไดเ้ ชน่ กนั การตดิ ตอ่ เชอ้ื ไวรสั ไขห้ วดั ใหญต่ ดิ ตอ่ ทางการหายใจ โดยจะไดร้ บั เชอ้ื ทอ่ี อกมาปนเปื้ อนอยใู่ นอากาศ เมอื่ ผปู้ ่ วยไอ จาม หรอื พดู ในพน้ื ทที่ ม่ี คี นอยรู่ วมกนั หนาแนน่ เชน่ โรงเรยี น โรงงาน การแพร่ เชอื้ จะเกดิ ไดม้ าก นอกจากนกี้ ารแพรเ่ ชอื้ อาจเกดิ โดยการสมั ผสั ฝอยละอองนา้ มกู นา้ ลายของผปู้ ่ วย (droplet transmission) จากมอื ทสี่ มั ผสั กบั พน้ื ผวิ ทม่ี เี ชอ้ื ไวรสั ไขห้ วดั ใหญ่ แลว้ ใชม้ อื สมั ผสั ทจ่ี มกู และปาก

อาการ อาการจะเรมิ่ หลงั ไดร้ บั เชอื้ 1-4 วนั ผปู้ ่ วยจะมไี ขแ้ บบทนั ทที นั ใด ( 38 ซ ในผใู้ หญ่ สว่ นในเด็กมกั จะสงู กวา่ น)้ี ปวดศรี ษะ หนาวสน่ั ปวดเมอื่ ยกลา้ มเนอื้ ออ่ นเพลยี มาก และอาจพบอาการ คดั จมกู เจ็บคอ ถา้ ป่ วยเป็ นระยะเวลานานอาจจะมอี าการไอจากหลอดลมอกั เสบ (post viral bronchitis) อาการจะรนุ แรงและป่ วยนานกวา่ ไขห้ วดั ธรรมดา (common cold) ผปู้ ่ วยสว่ นใหญจ่ ะหายเป็ นปกตภิ ายใน 1-2 สปั ดาห์ แตม่ บี างรายทมี่ อี าการรนุ แรง เนอื่ งจากมภี าวะแทรกซอ้ นทสี่ าคญั คอื ปอดบวม ซงึ่ อาจทาใหเ้ สยี ชวี ติ ได้ การรกั ษา การรกั ษาโรคไขห้ วดั ใหญต่ ามฤดกู าล การดแู ลรกั ษาตนเองเบอ้ื งตน้ 90-95% อาการป่ วยไมร่ นุ แรง หายไดเ้ อง • กนิ ยาลดไข้ เช็ดตวั ดว้ ยนา้ ธรรมดา ยาลดไข้ (หา้ มใช้ aspirin) • นอนพกั มากๆ อยใู่ นทที่ ม่ี อี ากาศถา่ ยเทสะดวก ยาแกห้ วดั แกไ้ อ ตามอาการ ยาแกอ้ กั เสบไมม่ ปี ระโยชน์ ยกเวน้ มโี รคแทรกซอ้ น ไมช่ น้ื เกนิ ไป หากไขส้ งู ไมล่ ด หรอื มอี าการรนุ แรง → ไปพบแพทย์ • ดม่ื นา้ มากๆ งดดม่ื นา้ เย็น (เพอ่ื รบั ยาตา้ นไวรสั ) • รบั ประทานอาหารออ่ น เชน่ โจก๊ ขา้ วตม้ นม • รบั ประทานผลไมท้ ม่ี วี ติ ามนิ ซสี งู เชน่ ฝรง่ั สม้ • หากอาการไมด่ ขี น้ึ ภายใน 2 วนั หรอื หอบ เหนอ่ื ย ตอ้ งรบี พบแพทยท์ นั ที โดยเฉพาะเด็กและผสู้ งู อายุ

โรคปอดอกั เสบ จากเชอ้ื ไวรสั โคโรนาสายพนั ธุใ์ หม่ (เมอื งอฮู่ น่ั )

สถานการณ์ • โรคปอดอกั เสบจากเชอ้ื ไวรสั โคโรนาสายพนั ธใุ์ หม่ จากการสอบสวนโรคเบอื้ งตน้ ในประเทศจนี พบวา่ ผปู้ ่ วยสว่ นใหญท่ างานในตลาดหรอื มปี ระวตั เิ ดนิ ทางไปที่ ตลาด South China Seafood Market ในเมอื งอฮู่ น่ั ซงึ่ เป็ นตลาดทม่ี กี ารคา้ สตั ว์ หลายชนดิ เชน่ นก ไกฟ่ ้ า งู เครอ่ื งในกระตา่ ย และสตั วป์ ่ าอน่ื ๆ ขณะนตี้ ลาดดงั กลา่ วได้ มกี ารจดั การดา้ นสขุ าภบิ าลสงิ่ แวดลอ้ ม และถกู ปิ ดตง้ั แตว่ นั ท่ี 1 มกราคม 2563 • วนั ที่ 5 มกราคม 2563 ประเทศจนี รายงานจานวนผปู้ ่ วยโรคปอดอกั เสบจากเชอ้ื ไวรสั โคโรนาสายพนั ธใุ์ หม่ 2019 เป็ นครง้ั แรก จานวน 41 ราย • วนั ท่ี 22 มกราคม 2563 มผี ปู้ ่ วยยนื ยนั เป็ น 258 ราย ซง่ึ ในจานวนนม้ี รี ายงานพบ เชอ้ื ในบคุ ลากรทางการแพทย์ 15 ราย มผี เู้ สยี ชวี ติ 9 ราย สว่ นใหญเ่ ป็ นเพศ หญงิ อายุ 25-89 ปี มไี ข้ ไอ แนน่ หนา้ อก และเหนอ่ื ยหอบ โดยผปู้ ่ วยสว่ นใหญม่ ปี ระวตั เิ กยี่ วขอ้ ง กบั South China Seafood Wholesale Market แตม่ บี างรายทปี่ ฏเิ สธการเขา้ ตลาด นอกจากนท้ี างการประเทศจนี ได้ ประกาศวา่ เชอ้ื นสี้ ามารถตดิ ตอ่ จากคนสคู่ นได้ • วนั ท่ี 23 มกราคม 2563 พบผปู้ ่ วยยนื ยนั จานวน 571 ราย ในเมอื งอฮู่ น่ั 371 ราย และในหลายเมอื งของประเทศ จนี แผน่ ดนิ ใหญ่ 200 ราย (กวางตงุ้ ปกั กง่ิ เซยี่ งไฮ้ เจอ้ เจยี ง ฉงชงิ่ เทยี นจนิ เสฉวน จยี งซี เหอหนาน ซานตง ยนู นาน และหหู นาน เป็ นตน้ ) มอี าการรนุ แรง 95 ราย เสยี ชวี ติ 17 ราย และมผี สู้ มั ผสั ใกลช้ ดิ 5,897 ราย

สถานการณ์ภายนอกประเทศ • วนั ที่ 24 มกราคม 2563 พบผปู้ ่ วยยนื ยนั ในประเทศจนี กระจายไป 28 เมอื งของ จนี แผน่ ดนิ ใหญ่ จานวน 830 ราย เสยี ชวี ติ 26 ราย เป็ นผปู้ ่ วยยนื ยนั ในมณฑลหเู ป่ ย 549 ราย เสยี ชวี ติ 25 ราย และพบผเู้ สยี ชวี ติ ในมณฑลเหอเป่ ย 1 ราย นอกจากนวี้ นั ท่ี 24 มกราคม 2563 พบผปู้ ่ วยยนื ยนั นอกประเทศจนี แผน่ ดนิ ใหญ่ จานวน 15 ราย อยใู่ น ประเทศสหรฐั อเมรกิ า (1) สงิ คโปร์ (3) ญป่ี ่ นุ (2) เกาหลใี ต้ (2) เวยี ดนาม (2) ไตห้ วนั (1) เขตปกครองพเิ ศษฮอ่ งกง (2) และมาเกา๊ (2) • ลา่ สดุ วนั ท่ี 28 มกราคม 2563 พบผปู้ ่ วยยนื ยนั ในประเทศ กระจายเกอื บทกุ เมอื ง (ยกเวน้ เมอื ง Xizang หรอื ธเิ บต) จานวน 5,974 ราย อาการรนุ แรง 1,239 ราย เสยี ชวี ติ 132 ราย และมรี ายงานผปู้ ่ วย ยนื ยนั ทว่ั โลก จานวนทงั้ สนิ้ 6,066 ราย พบผปู้ ่ วยยนื ยนั นอกประเทศจนี แผน่ ดนิ ใหญ่ จานวน 78 ราย ใน 17 ประเทศ ไดแ้ ก่ สหรฐั อเมรกิ า สาธารณรฐั สงิ คโปร์ ญป่ี ่ นุ สาธารณรฐั เกาหลใี ต้ สาธารณรฐั สงั คมนยิ ม เวยี ดนาม สาธารณรฐั ฝรง่ั เศส เครอื รฐั ออสเตรเลยี มาเลเซยี แคนาดา ไตห้ วนั ราชอาณาจกั รเนปาล เขตปกครองพเิ ศษฮอ่ งกง มาเกา๊ สหพนั ธส์ าธารณรฐั เยอรมนี ราชอาณาจกั รกมั พชู า และสาธารณรฐสั งั คมนยิ มประชาธปิ ไตยศรลี งั กา

สถานการณ์ภายในประเทศ • ตง้ั แตว่ นั ที่ 3 – 29 มกราคม 2563 กรมควบคมุ โรคไดด้ าเนนิ การเฝ้ าระวงั คดั กรองผโู้ ดยสารเครอื่ งบนิ ใน เสน้ ทางทบี่ นิ ตรง มาจากเมอื งอฮู่ น่ั ประเทศจนี ณ ทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ิ ทา่ อากาศยานดอนเมอื ง ทา่ อากาศยานเชยี งใหม่ ทา่ อากาศยานภเู ก็ต และทา่ อากาศยานกระบี่ (เรมิ่ คดั กรองวนั ท่ี 17 มกราคม 2563) จานวน 137 เทย่ี วบนิ ผเู้ ดนิ ทางและลกู เรอื ไดร้ บั การคดั กรอง ทงั้ สน้ิ 21,522 ราย • วนั ที่ 29 มกราคม 2563 พบผปู้ ่ วยอาการเขา้ ไดต้ ามนยิ ามเพมิ่ ขนึ้ จานวน 44 ราย ทาใหร้ วมพบผปู้ ่ วยทม่ี อี าการเขา้ ไดต้ ามนยิ ามทง้ั หมด 202 ราย - คดั กรองไดท้ สี่ นามบนิ 31 ราย - รกั ษาที่ โรงพยาบาลเอกชน 105 ราย - โรงพยาบาลรฐั 49 ราย - จานวน 44 ราย ไมพ่ บผปู้ ่ วยอาการรนุ แรง ผปู้ ่ วย อาการดขี น้ึ และไดก้ ลบั บา้ นแลว้ พบผปู้ ่ วยยนื ยนั ตดิ เชอ้ื Novel Coronavirus 2019 จานวน 14 ราย รอผลตรวจวนิ จิ ฉยั ทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร 144 ราย - https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation.php

การแจง้ เตอื น ผทู้ มี่ ปี ระวตั เิ ดนิ ทางไปในสาธารณรฐั ประชาชนจนี หรอื พนื้ ทเี่ สย่ี งหากมอี าการ • ไข้ • อาการระบบทางเดนิ หายใจ เชน่ ไอ เจ็บคอ มนี า้ มกู หายใจเหนอื่ ยหอบ ภายใน 14 วนั หลงั เดนิ ทางกลบั ถงึ ประเทศไทย ขอใหส้ วมหนา้ กากอนามยั และรบี ปรกึ ษา เจา้ หนา้ ทที่ างการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ทนั ทหี รอื โทร.1422 อาการ การรกั ษา • โรคปอดอกั เสบ (pneumonia) สว่ นใหญเ่ กดิ จากการตดิ เชอ้ื ในระบบทางเดนิ หายใจ พบไดท้ งั้ การตดิ เชอ้ื ไวรสั แบคทเี รยี และเชอื้ รา ทาใหเ้ กดิ การอกั เสบของถงุ ลมปอด และเนอ้ื เยอื่ โดยรอบ • อาการสาคญั ไดแ้ ก่ มไี ข้ ไอ หายใจเหนอื่ ยหอบ • ยงั ไมม่ ยี ารกั ษา รกั ษาตามอาการ



วธิ ปี ้ องกนั ตนเองของนกั เดนิ ทาง วธิ ปี ้ องกนั ตนเองของนกั เดนิ ทาง ณ วนั ที่ 23 มกราคม 2563 องคก์ ารอนามยั โลก ยงั ไมม่ ปี ระกาศจากดั การเดนิ ทาง อยา่ งไรก็ดที างการจนี ไดป้ ระกาศปิ ดการเดนิ ทาง สาธารณะทเ่ี ขา้ ออกเมอื งอฮู่ น่ั ทกุ ชอ่ งทางตงั้ แตว่ นั พฤหสั บดที ี่ 23 มกราคม 2563 เวลา 10.00 น. ดงั นนั้ ประชาชนควรปฏบิ ตั ติ ามคาแนะนา ดงั น้ี • ประชาชนสามารถเดนิ ทางไปประเทศจนี ได้ อยา่ งไรก็ดคี วรหลกี เลย่ี งการเดนิ ทางไป ยงั เมอื งอฮู่ น่ั ตามคาประกาศของทางการจนี • ระหวา่ งเดนิ ทางในตา่ งประเทศขอใหห้ ลกี เลยี่ งการอยใู่ นสถานทแี่ ออดั หรอื มมี ลภาวะ และไมอ่ ยใู่ กลช้ ดิ ผปู้ ่ วยไอจาม หากเลยี่ งไมไ่ ดใ้ หส้ วมใสห่ นา้ กากอนามยั • หลกี เลยี่ งการเขา้ ไปตลาดคา้ สตั วม์ ชี วี ติ การสมั ผสั หรอื อยใู่ กลช้ ดิ กบั สตั ว์ โดยเฉพาะ อยา่ งยงิ่ สตั วท์ ปี่ ่ วย หรอื ตาย และหลกี เลยี่ งการรบั ประทานอาหารรวมถงึ เนอ้ื สตั วท์ ไ่ี ม่ สกุ ดี • หมน่ั ลา้ งมอื ใหส้ ะอาดอยเู่ สมอดว้ ยนา้ และสบู่ หรอื แอลกอฮอลเ์ จลลา้ งมอื ไมน่ ามอื มา สมั ผสั ตา จมกู ปาก โดยไมจ่ าเป็ น • ไมใ่ ชข้ องสว่ นตวั รว่ มกบั ผอู้ นื่ (เชน่ ผา้ เช็ดหนา้ แกว้ นา้ ผา้ เช็ดตวั ) เนอื่ งจากเชอื้ กอ่ โรคทางระบบทางเดนิ หายใจสามารถเขา้ สรู่ า่ งกายไดท้ างการสมั ผสั สารคดั หลง่ั ของผู้ ตดิ เชอ้ื • รกั ษารา่ งกายใหอ้ บอนุ่ อยเู่ สมอและนอนหลบั พกั ผอ่ นใหเ้ พยี งพอ • หลงั เดนิ ทางกลบั ถงึ ประเทศไทย ภายใน 14 วนั ถา้ มอี าการไข้ มอี าการระบบทางเดนิ หายใจ เชน่ ไอ เจ็บคอ มนี า้ มกู หายใจเหนอ่ื ยหอบ ใหส้ วมหนา้ กากอนามยั และรบี ไป พบแพทยห์ รอื เจา้ หนา้ ทสี่ าธารณสขุ ทนั ที พรอ้ มทงั้ แจง้ ประวตั กิ ารเดนิ ทาง เนอื่ งจากมี โอกาสเกดิ ภาวะแทรกซอ้ นปอดบวม และมอี าการรนุ แรง ถงึ ขนั้ เสยี ชวี ติ ได้ • หากมขี อ้ สงสยั เพม่ิ เตมิ สอบถามไดท้ ี่ สายดว่ นกรมควบคมุ โรค 1422

โรคทปี่ ้ องกนั ไดด้ ว้ ยวคั ซนี





วณั โรค (Tuberculosis)

โรคตบั อกั เสบ บี (Hepatitis B)

โรคคอตบี (Diphtheria)

โรคไอกรน (Pertussis)

โรคบาดทะยกั (Tetanus)

โรคโปลโิ อ (Poliomyelitis)