FILE_20211108_095619_TSBKTT - Nhà hoá học tí hon

11000214 KHOA HOC vui TSBKTT 01085 NHA HOA HOCO Ti SN AA Nhieu tác gid NHA XUÁT BÁN MÝ THUAT Kién thúc bÕich Khám pháthúvi Thi nghiêm li thü

KHOA HOC VUi NHA HOA HOC THU Ngudi dich: Cao Vän Tinh NHAÀ XUAT BÅN MÝ THUAT

P PIY Oey 6uoy nyo bunuN iO 6una op Buoi na Buen ngu o Bugouy na ngu new '6uoy oq e oDe oonp uep new 6uon no eno ops new 6uoi6 Ops new OPo np go wonuu oonua Bi oéi Quo 6ucnud opo Buga uIyu i Qi ops Bunyu n1 6os en yuis oPo ouo new wonyu on ieA ni6 Q1 ops opo ueuu n 6uoJ oéy 6uoy ens Buoi oq oyo Bugs ngw wónyu dnið ep kpu oi ops yuu unoJP QI Ogs enyo qo 9p woi Ieo Qu/ p Buon pw 'woi eo| IOw u ep Oey 6uoy op ei 9g Suoy new bues ueÁnyo ugp BuOi Oq 'UeI6 1Q41 1Qw nes 6unyu wex neu oo uon Bunuo Buo 'ei yus oónp 3éy 6upu 4H buoy neu oo jéj oéy bugy 6ug1 oes NIHN NZIHI WONHN 0NHL

Ban cân: THÍ NGHIEM 1 cái bát to 1 coc sua vUI 1 KPACHTEAb 1 thia thuòc táy U cnhie Màu thuc phám M y cn h i s My (1. Dep quá! Nhung Dó sua ra bát. sta này không uông dugcâu 2KPACKTEb các ban nhé! Nho vài giot màu thuc phám cua mot màu ho·c nhiêu loai màu vào bát sïa d các vË trí khác nhau. . Do 1 thia thuôctây vào giüa bát.. Sau mot vài giây b¡n sé thây trên bé m·t lóp sïa xuât hiÇn nhung hoa vn s·c sõ ràt ep. 3

MUC TÀNG HINH Làm thê nào é oc ugc nhúng búc thông diÇp dugc vièt bang myc \"tàng hinh\"? Doi khi trong mot trang giày tráng, ban có thêtim thày mÙtthông diÇp bí m-t dugc vit bäng mÙt lo¡i myc tàng hinh. Sau day là ba cách có thé giúp b¡n doc dugc nhúng dòng chú nåy: a) Hd nóng tò giay. b) Xem nó duói ánh sáng tia cuc tim. c) Thâm uát tÝ giây bng mÙt dung dich hóa chât dãc biÇt. 1-H HH0 Ngoài minh ra, còn ai có thê doc dugc (nhkngthông diÇp này chu? Loai muc tàng hinh áu tiên dugc làm tù nudc cot quå sói. ây là mÙt chåt có vË dáng. Vän b£n dugc viêt bàng lo¡i måc này sau 12 tiêng thi hiÇn ra cho. 4

Ban can: THÍ NGHIÊM 1quà chanh vu 2 TThhôonngg Th 1 cái tam bông 1 chen nuóc nhóo Våt nuoc côt chanh vào chén nuóc. 1 ( )Nhung tm bông vào dung dich N nuóc còt chanh rôi viêt lên giay nhung thông diÇp bi måt cua minh. Chi cán ho nóng búc thong diep là tó có thé doc dugc nó rói! Dgi dên khi búc thông diÇp pnb sikn . nay kho di thi cho sé bièn måt! Ha nóng búc thông diÇp duói ánh dèn và Íc nó.

PHÁN TU HUONG THOM Mui góm có nhúng gi? Khi các phân tu mang mùi cua mÙt v-t theo không khi lot vào u cckháhimudnognhctah-,nucndhguúotnacgdmtãaocisaécmçcamnhmâÙnnthdbâuôngncdgumhgÙoctamp, hùmáiùnci çccaççaavàsmtuÙdvóta.tl.oCCaióhtúthhnúégcntáóanicróháontghá,cé thâm chi mùi là cça mÙt chiêcô tô. Chúng ta có thê t¡o ra các loai nuóc hoa, Oái! Chón nên thom hay hudng liÇu bng cách sú hoi! dung các chât có huong thom khác nhau PAT có nguôn gôc tù thuc vât A và các sinh v-t sông trong ty nhien. Oi thom qua! Ngoai nhung mùi hudng có sån trong ty nhiên, con ngudi cung tu t¡o ra nhung loai hudng thom khác nhau. Vi då, ta ngui thay mot bánh xâ phóng có huang tham cua hoa, song thuc tè, dó không phài la mùi huong cça nhkng bông hoa thât mna la cua nhumg chât hóa hÍc nhân tao. 6

Ban can: THÍ NGHIEM 5 BAWMN 3 vUI3 1/2 bánh 1 lo dâu thom khoàng 5g (có müi mà b¡n thích) a phhòonngg9 Mot chút vani xà phòng trè em Xà 1 cái khuôn nhò Vài cánh hoa 1 cái bát kim loai 000 (1.) Chà bánh xà phòng vào tâm 0 bào dê có ugc các sgi xàà 0 phong. 00 Dó dau thdm vào bát kim lo¡i Chúng ta cóthêty làm và -t bát ó vào mÙt nói xa phong bánh có các nuóc. Sau ó b¡n hy nhÝ mùi hudng khác nhau dày các ban a! nguoi lón d·t nói ó lên bÁp dun. Doi ên khi nuóc sôi. AVA Cho thêm vào bát 1 chút xà phòng dâ ugc bào nho, nua côc nuóc và trÙn déu tât cà vÛi nhau. Hay nho nguoi lÛn nhàc BAHHRHR ww noi ra khôi bêp. Cho vào .) khuôn mÙt chút vani và mÙt vai cánh hoa. Do dung dich vua dun vào khuôn và ¿ nguoi trong vâi gid. Chúng ta se dugc mÙt bánh xà phòng thdm rôi dåy!

KHO BÁU cUA TRAI DAT Các logl dá quý có & dau? Dá quy là các tinh the dá Khi dung nham núi lúa nguÙí di thì xuat hlen các ld hong, trong dó có các nguyên tò hóa hÍc kêt hop vdinhau. Ket qua là tao ra các tinh the sác so nhu kim cuong,.ngoc bích, hông ngoc.. Ngay cà khi ß nhà, chung ta cung có the< taora các tinh thé. 0 Ngày nay, con nguôi dâ chê t¡o ra ugc dá quý nhân ¡o. Con ngudi có các lo¡i a chúng të tó t ngudi và lông thú thé t¡o r c nuoi trong nhà. 8

Ban cán: THÍNGHIEM Sunrur VUI4 1 cái bút chi Mot t bot dóng sunfat (dugc bán trong các T h ex a n cia hang hóa chåt) Tinh tn 1/2 coc nuóc nóng 1 cái dai oc Khi lam thi nghiem, ban 1 cuon chi hiäy that cán thán nhé Dó khoang 40g bot dông sunfat To da tu tao ra các tinh thê rõi nay! vao mot coc nuóc nóng va khuay déu cho den khi bÙt tan hoan 1 toan trong nuoc. Buoc dai ôc vào mÙt áu sgi chi, dáu con lai buoc vao thân cáy bit chi, sau dó thà dai ôc vão trong coc nuóc sao cho ai óc khöng cham vào áy côc. (2. Khi dung dich nguoi di, hay dat cocvão ndi mät me. Moi truong càng lanh thi tinh thé tao ra càng ión và trong thoi gian càng låu. Sau mot vài ngày ban sê thày trên soi chi xuât hiÇn nhkng tinh thé/ nho màu xanh da trai, nhüng tinh thé nay sé ngày cáng lón lên.

Ngudi ta chê biên dáu mo trong HON HOP NHIEN LIU mot cái binh ·c biÇt. Trong binh T húgigiúp ô to có thé chay dugc, máy bay này, dâu mo ugc tách thành có bay duoc? thé các loai nhien liÇu khác nhau. Dé chuyéén dÙng dugc thi ô tô cân phá Ga sinh hoat có nhiên liÇu - là chåt mà khi dôt cháy thi sinh Xäng dáu và nhiên liÇu diezen drthnhaauguiugnocochnhiigÇtosatéohthlÇtur-âaospyintngëtnhr.uhdtnuChâg:áuái,cxpmnvhlgìóoá,v.t¡-iKtyr,nhidêithârnitouêhcnnaághi cõltitÇuaup,uohônguctgdahôn.úl.argn.iågtdctioéÇctunóna chay bng diên hoãc nng lugng mt troi 0900 Dáy hoa Con o to diÇn cça tó së không làm ô nhiém moi truong! Dáu boi tron, sáp và O to cça tó chay nhya dudng nhanh nhát! E 10

Ban can: THI NGHIEM 1 cái nút chai 1 cái chai 3 thia nudc côt chanh VUI5 rugu vang thuy tinh Giày màu Phóng 1 lo keo chiêc khån thi 1. nghiêm,Dán Khi lam 1thia nho ban hay Baking Soda (NaHCO0) vào 2 m·t cça nút chai that cán th-n nhé! nhung dai giây màu ¿ t¡o thành cách tên léa. Dó vào chai 3 thia nuÓc côt Nhung bong bón chanh và 3 thia nuÓc lÍc. BÍc NaHCO, vào tâm khän nhó, dùng chi dugc sinh ra tu NaHCo, vá quân lai và thà vào trong chai. nuóc côtchanh â làm. tên lua\" bán ra! 3. Dùng nút chai \"tên lúa\" bËt chai thùy tinh lai, lc chai vài lán, sau dó d·t chai lên m·t dât vâ tránh ra xa. .Tên lua cua ban sê bay vút lên cao cùng mÙt tiëng nô lÛn. 11

KE CAP OxY Cál gl glúp chúng ta dáp tát lia? Quá trinh cháy dien ra khi khi ôxy trong không khí tham gia vào quá trinh tuong tác vÛi các v-t liÇu de cháy. Trong quá trinh ôt cháy cay nên ôxy. Soi bàc trong cay nèn phåi nhô Clêunngkhcoói ssáspthnaêmn, gniÁauc ça khi dù dài và thì cây nên sê bi tåt vi thièu khí không ôxy. Quá trinh dôt cháy có thà dien ra nhanh Nào chúng minh cùng di tim mÙt hoãc ch-m. Nêu quá trinh này diên ra ban nhò nhát gan nhanh thi ta sê thày mÙt ngon lua ho·c mÙt nhé! dám cháy àm i. Nhung nÁu nó diên ra hêt súc cham thi chúng ta có the không nhân ra nó trong mÙt thoi gian dài. Vi då diên hinh cua quátrinh dôt cháy ch-m su ån mon kim loai. 12

Ban can: 1/2 bánh xà phòng THÍ NGHIEM 1 cai dia sâu 1 cái bát såt vu 6 N e nl à m 1/2 coc giâm 5% 1 soi chi to, làm bàc nen 1 muông loc 1 cái khuôn st có dáy Mài bánh xa phòng thành soi vào chiec bát st và cho vào dó mÙt chút nuóc. Sau dó d·t chièc bát vào trong mÙt cái nôi có mÙt chút nu c và nho nguoi lón ·t chièc nôi lên bêp dun. Khuày deu hòn hqp. Sau dó nho Minh vua tu làm nguoi lón nhàc chièc nôi ra khòi dugc nên të xà bep vàdo vào bât trong noi mÙt phòng rôi này! chút giàm. Ban se thày mÙt khôi kêt tça màu 13 tráng noi lên trên bé m·t bát. Sau dó ban hy loc hôn hop ó bng mot chièc muông loc: ta thây mot khoi màu trng còn dong lai trong muông. Nhúng ng-p khuôn vào dung dich xà phòng véa loc ra và nhâc khuon ra. Sau dó un nóng cháy khoi màu trng còn lai trong muông rôi dô vào khuôn, cm soi chi to vào làm bàc. Thê là chúng minh ã có mÙt cây nên tù xà phòng rôi!

BOT KHÍ Vi sao bánh mi l¡i phóng nhu v-y? Bot nhào bánh mi, cing giông nhu mÙt quå bóng bay, có the phong lên trong lò nuóng nhÝ vào khií CO, có trong nâm men. Khi dugc dun nóng, khí trong bÙt có xu huóng thoát ra ngoai và lám cho bánh mi và bánh ngot phóng lên và trò nên xôp hon. Tai sao chièc bánh ngot cùa tó l¡i không phong? A Khi Cácbonic (CO,) - nhân to cán thièt cho su sông cça thuc v-t, là chât khí không màu không 8mùi, tôn t¡i trong không khi. Khi quang hop, thåc vat hàp ths CO, thông qua lávà nhà ra khí Öxy, là chat cán thiêt cho sy hô hâp cua con nguoi và ong vat. Chúng ta hit khí Öxy vào và thß khí cO 14

Ban can: O Mot it chàt 2 thia nhò THÍ NGHIEM tay Baking Soda (NaHCO) VUI7 unyd MÙt chút bot 2 thia giàm 5% N ú il u aP N ú iu a mau do Dât nan Lay dât n·n n·n thành hinh ngon nui lua và ·t trên mÙt chiec khay. Khoét mÙt lQ sâu trên dinh núi de t¡o miêng núi lùa. (1) 2) O! Núi lua dã Do vào miÇng núi lùa 2 thia phun trào nham NaHCO, th¡ch rói! Gio thi chúng ta cùng làm dung nham. Ban hay hòa vào trong côc mot chút giàm, mÙt chút bÙt màu do và vài giot chåt tây. Dotùtù dung dich vùa chÁ vào miêng núi lua. Dung dËch së sô lên và quá trinh phun trào dung nham cua núi léa së diên ra. 15

CHAT KÉT DINH Tai sao keo l¡i dinh? M Khi chúng ta kêt dính hai hay nhiêu vât nào dó vào vdi nhau, luc hút và lyc kêt dính giua các phân të cua keo dinh và các phân tù cça nhkng v-t này bt âu phát huy tác dung. Nuóc trong keo se bay hoi, keo së dân ông cung lai và các v-t ugc dinh li vÛi nhau. Nho có keo dinh mà chung ta có the làm dugc chiêc diêu này. M Nguon goc cua nhiêu lo¡i keo (hó) dính là të tinh bÙt. Tinh bÙt có tinh kêt dinh rât tôt và thuóng gap trong các lo¡i thúc n cua chúng ta, nhu ga0, ngo, khoai, sn.. 16

Ban cân: THÍ NGHIÆM Dung cy ráy bÙt 4 thia mút hoa quà 1 lit nuóc nóng VuI8 N u o cb o 3 thia duong Mot chút axit chanh 1 muông cà phê tinh bÙt Hoa tan 4 thia mút hoa quà vào 1 lít nuóc 1. nóng véa un sôi. Và hy nhd ngudi ln dat chièc noi ó lên bêp un trong vài phút. Nuóc bot quà này ngon quá! Sau dó loc hôn hgp này qua dång cu ray bot. Rói thêm 3 thia duÝng và mot chút axit chanh vào dó. Khuày tan mot muÑng cà phê tinh bÙt 17 . trong mot côc nuc un sôi dê nguÙi và dó dung djch này vào trong chiêc noi có hôn hop vùa rôi. Ban hay nhà nguòi lón d-t hôn hop lên bêp un mÙt lán núa và khi nó sôi thi l-p túc nhâc xuông. V-y là chúng minh ã có nuóc bÙt qua th-t ngon roi!

PHAN TU CHO Sr PHÁT TRIÉN Thú gi giúp chúng ta lón lên? (qpcruôhatúnitndthgroaontynag.gdvNatàmrphorcò)noàgtclmêàótinohnpàghcrnpôh-tnobcê.ÙhicnVâdctimhÇtcuchàaêobtcrôlhipànúshhrnuâásgntnngqttauùgnalógóncnunçgtôlraénoncndv,ogay.vith-ttnreroò Prôtêin t râ Prôtêin dãc biÇt có Oi, vo måt rói! Pnhiêu trong trúng và pho mát tuoi! Trong trúng gà có chúa rât nhiéu prôtêin. Khi ta luÙc hoãc tráng trúng thi lòng trng trúng tù màu trong suot sê chuyén thành màu tráng, vi khi trúng bi dun nóng thi các phân të prôtêin bi phá hoy và måt i kêt câu von có. Quá trinh này duçc gi là quá trinh biên Ñi chåt. 18

Ban cân THI NGHIEM E 2 thia sua chua dãc Vu 9 O 2 chièc nói (mÙt chièc TulàmP 1 chiêc khn noi nho d·t dugc vào mong trong chiêc nôi to) 1/2 lit sua tuoi Dô hêt sua tudi vào noi nhò, d-y np vung l¡i và -t vào mÙt nai âm áp de süa lên men nhanh hon. Cho thêm 2 thia sïa chua ·c vào Pho mát tu minh nôi nhò. Sau ó ·t nó vào bên làm là thom ngon trong chiêc nôi to và dô mÙt chút nhat! nudc vào nôi to. (2 Ban hay nhò nguài lón ·t chièc noi to lên bêp và v·n nhò lua. Khi nhin thày bot trng cùa pho mkháöti, ban hay nhâc ngay nôi sïa ra bêp và ·t nó vào ndi mát m. Dat khn vào trong mÙt chiêc khay. Dùng thia vát bot trng ra khòi nói và cclpmaòhhiánoavtnàdlvaatnàiryouet.rodokCclnhêhcgnäúòncbn.kêhbsBnn¡óunttÙrêldncanigucogccánhchcáimèygâcoiuÇrikanh.lgàaPkyphhnhdâoné 19

Azbukvarik Group, 2016. All rights are reserved. Cong ty Co phán Vän hóa và Giáo duc Tan Viêt giü bàn quyén xuát bàn và phát hành án bàn ti¿ng ViÇt trên toàn lnh thó ViÇt Nam. NHA XUAT BÅN MÝ THU¬T 44B Hàm Long - Hoàn Kiém - Hà NÙi Chiu trách nhiÇm xu¥t bàn: Giám doc- Tongbiên t-p: Däng ThË Bich Ngân Nhiéu tác giá; Biên t-p: Vû ThË Huong Trinh bày: Huyén Mai - Hóng Nhä; Theo döi in: Chu Quyén In 2.000 cuÑn khQ 21 x 27 cm SoDKXB: 3086-2016/CXBIPH/16-49/MT. QDXB s6: 1211/QD-NXBMT.Cáp ngày 29 tháng9 nm 2016. In tai Công ty TNHH In Bao Bi Hà NÙi Dja chi: Khu công nghiÇp Quang Minh - Mê Linh - Hà NÙi In xong và nÙp ltu chiéu Quý IV nm 2016. Ma ISBN: 978-604-78-5044-0

ron bo 3 cuyen Cách giai thich Nhüng thí Nha vat ly ti hon các hiÇn tugng nghiÇm th-t thú v Nha sinh hÍc ti hon hóa hoc th-t Nhà ào thu-t tí hon AA de hieu Nha noa hoc dan Nhà thám hiêm tí hon ChAr xtT DIN N d nly N ( Ban háo h1úc muon tim hiéu: tai sao lông cua hong hac lai có màu hong hay nhing yéu tó nao giun con nguoi chúng ta lón lèn? Ban có muon nhin thay nhiüng vât vo hinh và t¡o ra nhüng tinh the tuyêt dep khong? Vây thi cuon sách này chính là danh cho ban roi! Rat nhiéu kiën thúc bó ich và nhüng thi nghiem khoa hoc li thú dang chÝ ban khám phá dáay! ISBN 978 604-78-5044-0 NHA SÁCH TÂN VIÆT - Náng tâm tri thte 786047 850440 315 Bach Mai- Hai Bà Trung-Hà NÙi; Te:04.3627 2120 8 935210\"206855 TANVIET 478 Minh Khal- Hal Bà Trung-Hà NÙl; Tel:04.3972 8108 Giá: 18.000d 7&17 Dinh L- Hà NÙl; Tel: 04.3574 6020-04.3821 3509 www.tanvietbooks.com.vn -facebook.com/nhasachtanviet.vn