บทที่ 3ตัวดำเนินการ

นพิ จนค์ อื อะไร การนาค่าคงที่ ตัวแปร นิพจน์ หรือฟังก์ชันต่างๆ (Operand) มาเช่ือมต่อกันด้วยเคร่ืองหมายทาง คณิตศาสตร์หรือตัวดาเนินการ (Operator)ซึ่งมักจะ เป็นเครือ่ งหมายหรือสัญลกั ษณพ์ เิ ศษต่างๆ เชน่ +, -, *, >, < เปน็ ตน้ พูดไดว้ า่ นิพจน์ ก็ คือ การนาเอาโอเปอแรนดแ์ ละโอเปอเรเตอรห์ ลายๆ ตัว มารวมเขา้ ดว้ ยกันเป็นประโยคเดยี วนน่ั เอง

1. ตัวดาเนนิ การทางคณติ ศาสตร์ (Arithmetic operators) ตวั ดาเนินการนจ้ี ะใช้กับชนดิ ข้อมลู ตัวเลข (Numerus) สาหรับ การคานวณทางคณติ ศาสตรโ์ ดยแบง่ ได้เปน็ 7 ประเภท ดงั นี้ ตวั ดาเนนิ การ ความหมาย ตวั อยา่ ง ผลลพั ธ์ 9 + บวก 7+2 5 14 - ลบ 7-2 3.5 1 (เพราะ 7 หาร 2 เหลือเศษ 1) * คณู 7*2 49 3 (เพราะ 7 หาร 2 ได้ 3.5 จงึ ปดั เศษ / หาร 7/2 % หารเอาเศษ 7 % 2 ** ยกกาลัง 7 ** 2 // ห า ร ไ ม่ เ อ า 7 // 2 เศษ

ตัวอยา่ ง แสดงการทางานของตวั ดาเนนิ การทางคณติ ศาสตร์ print (+3+2 = \", 3+2) ผลลพั ธ์ print (“3-2 = \", 3-2) 3+2 = 5 print(\"3*2 = \",3*2) 3-2 = 1 print (\"3/2 = ,3/2) 3*2 = 6 print(\"3*2 = 1,3%2) 3/2 = 1.5 print (\"3* *2 = \", 3*2) 3%2 = 1 print (\"3/12 = \",3/12) 3** 2 = 9 37/2 = 1

2. ตัวดาเนนิ การทางตรรกศาสตร์ (Logical operators) ตัวดาเนนิ การประเภทนี้จะใชส้ าหรับตรวจสอบว่านพิ จน์มีคา่ ความจริง เป็น จรงิ (True)หรอื (False) โดยแบ่งไดเ้ ป็น 3 ประเภท ดังน้ี and (และ) จะไดค้ ่าเปน็ True เมอ่ื ค่าโอเปอ แรนด์ A และ B เป็นจรงิ or (หรอื ) จะได้ค่าเป็น True เม่ือค่าโอเปอ แรนด์ A และ B ตวั ใดตัวหนงึ่ เปน็ จริง not (นเิ สธ) จะไดค้ า่ เปน็ จรงิ จะได้ค่าเปน็ False แตถ่ ้าโอเปอแรนดเ์ ป็นเทจ็ จะไดค้ ่าเปน็ เทจ็

3 ตวั ดาเนนิ การสาหรบั เปรียบเทยี บบติ ของเลขฐานสอง ( Bltwine operatorn) เป็นการดาเนินการกับข้อมูลระดับบิตในรูปแบบฐานสอง ซึ่งมีค่า 0 และ 1 โดยมีสัญลักษณ์ของตัวดาเนินการระดับบิตและผลลัพท์ท่ี ได้ ดังตารางต่อไปน้ี ตวั ดาเนนิ การ ความหมาย ความหมาย & and | or ถา้ บติ ทนี่ ามาเปรยี บเทยี บกนั มคี า่ เปน็ 1 เหมอื นกนั ผลลัพธ์ ⋀ xor จะได้ 1 ∼ not ถา้ บติ ทน่ี ามาเปรยี บเทยี บกนั มบี ติ ใดบติ หนึง่ เปน็ 1 ผลลพั ธ์ << Left shift จะได้ 1 >> Right shift ถา้ บติ ทน่ี ามาเปรยี บเทยี บกนั มคี ่าเหมือนกนั ผลลพั ธจ์ ะได้ 0 แตถ่ ้าบติ ทนี่ า มาเปรยี บเทยี บกนั มคี า่ ต่างกนั ผลลัพธจ์ ะได้ 1 (จางา่ ยๆวา่ เหมอื น 0 ตา่ ง 1) ถา้ บติ มคี ่าเปน็ 0 ผลลพั ธจ์ ะได้ 1 แตถ่ า้ บติ มีคา่ เปน็ 1 ผลลัพธจ์ ะได้ 0 การเลอ่ื นบติ ไปทางซา้ ยโดยเตมิ บติ 0 เขา้ มาทางดา้ นขวา เชน่ ถา้ เลอ่ื นบติ ออกไปทางซา้ ย 2 บิต กจ็ ะเตมิ บติ 0 จานวน 2 บติ เขา้ มาทางดา้ นขวา การเลือ่ นบติ ไปทางขวาโดยเตมิ บติ 0 เขา้ มาทางดา้ นซา้ ย เชน่ ถา้ เลอ่ื นบติ ออกไปทางขวา 2 บติ กจ็ ะเตมิ บติ 0 จานวน 2 บติ เขา้ มาทางดา้ นซา้ ย

ผลลัพธ์ A B A&B A|B ∼A ∼B ⋀ 1111000 1001011 0101101 0000110

4 Assignment operatorn ตวั ดำเนนิ กำรกำหนดคำ่ ใหก้ บั ตวั แปร = กำหนดคำ่ ใหก้ ับตัวแปร A=3 += บวกคำ่ ก่อนกำหนดคำ่ ใหต้ ัวแปร a=4 a=a+3 a+=3 a = 4 + 3 ผลลพั ธ์ 7

-= ลบค่ำกอ่ นกำหนดค่ำให้ตัวแปร a=4 a=a-3 a-=3 a = 4 - 3 ผลลพั ธ์ 1 *= คณู ค่ำกอ่ นกำหนดค่ำให้ตัวแปร a=4 a=a*3 a*=3 a = 4 * 3 ผลลพั ธ์ 12

/= หำรค่ำก่อนกำหนดค่ำใหต้ วั แปร a=4 a=a/3 a /=3 a = 4 / 3 ผลลพั ธ์ 1.33 %= หำรเอำเศษค่ำก่อนกำหนดค่ำให้ตัว แปร a = a % 3 a=4 a=4%3 a%=3 ผลลพั ธ์ 12

//= หำรไม่เอำเศษก่อนกำหนดคำ่ ใหต้ ัวแปร a=4 a=a/3 a /=3 a = 4 / 3 ผลลพั ธ์ 1.33 **= ยกกำลงั ก่อนกำหนดคำ่ ให้ตัวแปร a=4 a=a%3 a%=3 a = 4 % 3 ผลลพั ธ์ 12

5 Conariton operatorn ดว้ ดำเนนิ กำรเปรยี บเทยี บคำ่ == ผลลพั ธ์ False เทำ่ กบั เชน่ 7 == 2 != ผลลพั ธ์ True ไมเ่ ทำ่ กบั เชน่ 7 != 2 > ผลลพั ธ์ True มำกกว่ำ เชน่ 7 > 2

< ผลลพั ธ์ False นอ้ ยกวำ่ เชน่ 7 < 2 >= ผลลพั ธ์ True มำกกวำ่ เชน่ 7 >= 2 <= ผลลัพธ์ False นอ้ ยกวำ่ เชน่ 7 <= 2