# e-book เล่ม 4 ใจสงบพบความสุข final

หน้า ก คานา เอกสารประกอบการเรียน ชุด พระพุทธศาสนาน่ารู้ กลุ่มสาระ การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม) สาหรับนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 จัดทาข้ึนเพ่ือ ประกอบการเรียนรายวิชาพระพุทธศาสนา ตามจุดมุ่งหมายของ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐานพุทธศักราช 2551 โดยมุ่งให้ นั ก เ รี ย น เ กิ ด ค ว า ม ศ รั ท ธ า ใ น พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า แ ล ะ น า ห ลั ก ธ ร ร ม ทางพระพุทธศาสนาไปปฏบิ ตั ิในการดาเนนิ ชีวติ เอกสารประกอบการเรียนชุด พระพุทธศาสนาน่ารู้ เล่มท่ี 4 เร่ือง ใจสงบพบความสุข ประกอบด้วยเนื้อหา ภาพประกอบ กิจกรรม การเรยี นรู้และแบบทดสอบ ท่ีเหมาะสมกับพัฒนาการของนักเรียนและ สอดคล้องกับสาระ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้ีวัดและจุดประสงค์ การเรียนรู้ เน้นนักเรียนเป็นสาคัญ ฝึกทักษะและปฏิบัติได้ด้วยตนเอง สามารถศึกษา ค้นคว้า แสวงหาความรู้ ความเข้าใจ และสามารถ นาความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ในชวี ิตประจาวนั ได้ ผู้ จั ด ท า ห วั ง เ ป็ น อ ย่ า ง ยิ่ ง ว่ า เ อ ก ส า ร ป ร ะ ก อ บ ก า ร เ รี ย น เ ล่ ม นี้ จ ะ เ ป็ น โ ย ช น์ แ ล ะ พั ฒ น า นั ก เ รี ย น ใ ห้ ไ ด้ รั บ ค ว า ม รู้ แ ล ะ เ ป็ น แ น ว ท า ง ให้ผู้ท่ีมีความสนใจใช้ในการจัดการเรียนการสอนต่อไปขอขอบพระคุณ ผู้ให้คาปรึกษา แนะนา ตรวจสอบในการจัดทาเอกสารประกอบ การเรียนเลม่ น้จี นสาเรจ็ ลลุ ว่ งด้วยดี ราตรี องิ ม่ัน

สารบญั หน้า คาชี้แจง ข คาแนะนาการใช้สาหรับครู คาแนะนาการใช้สาหรับนกั เรียน หน้า สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ดั สาระสาคัญ 1 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 2 แบบทดสอบก่อนเรียน 3 ใบความรู้ เร่ือง ใจสงบพบความสขุ 4 กจิ กรรมการเรียนร้ทู ี่ 1 5 กจิ กรรมการเรยี นร้ทู ี่ 2 6 กิจกรรมการเรยี นร้ทู ่ี 3 9 กจิ กรรมการเรยี นรทู้ ่ี 4 21 แบบทดสอบหลังเรียน 22 คาศัพทน์ ่ารู้ 23 ภาคผนวก 24 บรรณานุกรม 25 29 30 36

ห1น้า คาชี้แจง เอกสารประกอบการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม) สาหรับ นักเรียนช้ันประถมศึกษาปีท่ี 3 ใช้เป็นส่ือการเรียนรู้ของนักเรียนซ่ึงช่วย ให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพ โดยทากิจกรรมตามคาชี้แจงในเอกสาร ประกอบการเรยี นรูท้ าใหผ้ เู้ รียนเกิดความรู้ความเขา้ ใจในเนือ้ หาทเ่ี รยี น เอกสารประกอบการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม) ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ ที่ 4 ใจสงบพบความสุข มสี ว่ นประกอบ ดงั นี้ ชอ่ื เรื่อง คาชแ้ี จง คาแนะนาการใช้สาหรับครู คาแนะนาการใชส้ าหรบั นกั เรียน สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ดั สาระสาคญั จดุ ประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ใบความรู้ กจิ กรรมการเรียนรู้ แบบทดสอบหลงั เรียน ภาคผนวก บรรณานุกรม

ห2น้า คาแนะนาการใชส้ าหรับครู 1. ศกึ ษาเอกสารประกอบการเรียนรู้ก่อนนาไปใชส้ อนนกั เรยี น 2. เตรยี มเอกสารประกอบการเรยี นรู้และการทากิจกรรม การเรียนรู้ของนกั เรยี นให้พรอ้ ม กอ่ นใช้ทุกครั้ง 3. บอกจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรใู้ หน้ กั เรียนทราบก่อนทจ่ี ะเรยี น 4. ชแ้ี จงใหน้ ักเรยี นทราบถงึ ข้ันตอนและวธิ ีทาเอกสารประกอบ การเรียนรูใ้ ห้ชัดเจน 5. สังเกตการทางานของนกั เรียน และแนะนานักเรียน เมื่อนกั เรยี นไมเ่ ขา้ ใจ 6. ประเมินผลและเสรมิ แรงแกน่ กั เรยี นเป็นระยะ 7. ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรยี น 8. สรปุ ผลคะแนนในแบบบนั ทกึ เพ่อื ทราบผลการเรยี นและ ผลการพัฒนา

ห3น้า คาแนะนาการใชส้ าหรับนักเรียน เอกสารประกอบการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศา ส นา แล ะวั ฒ นธร รม (ส า ร ะศา สนา ศี ลธร รม จริ ย ธร รม ) ช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 เล่มท่ี 4 ใจสงบพบความสุข เพื่อให้นักเรียน พัฒนาการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้ันตอนในการใช้เอกสาร ประกอบการเรยี นรู้ มวี ธิ กี ารดาเนนิ การ ดังน้ี 1. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อทดสอบความรู้ พ้ืนฐานของนกั เรียน จานวน 10 ข้อ 2. นักเรียนลงมือฝึกปฏิบัติตามคาช้ีแจงในเอกสารประกอบ การเรยี นรู้ตามลาดับขั้นตอน ถา้ ไมเ่ ข้าใจให้ขอคาแนะนาจากครูผูส้ อน 3. เม่อื ทาเอกสารประกอบการเรียนรู้เรียบร้อยแต่ละกิจกรรม การเรียนรู้ ให้นักเรียนนาเอกสารประกอบการเรียนรู้ส่งให้แก่ครู เพื่อตรวจและบนั ทึกคะแนน 4. เมื่อทากิจกรรมการเรียนรู้ครบแล้ว ให้นักเรียนทาแบบทดสอบ หลงั เรียน จานวน 10 ข้อ

หน้า 4 สาระ มาตรฐานการเรยี นรู้ ตัวช้วี ดั สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม มาตรฐาน ส 1.1 รู้และเข้าใจประวัติความสาคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน มีศรัทธาท่ีถูกต้อง ยึดม่ัน และ ปฏิบัตติ ามหลักธรรม เพ่ืออยู่รว่ มกนั อย่างสันตสิ ขุ ตัวชวี้ ัด ป.3/6 เห็นคุณคา่ และสวดมนต์แผ่เมตตา มีสติที่เป็นพ้ืนฐานของ สมาธิในพระพุทธศาสนาหรอื การพัฒนาจติ ตามแนวทางของศาสนา ทีต่ นนับถือตามทกี่ าหนด สาระสาคัญ ก า ร ส ว ด ม น ต์ ไ ห ว้ พ ร ะ เ ป็ น ก า ร ก ล่ า ว ส ร ร เ ส ริ ญ คุ ณ ข อ ง พระรัตนตรัย เราสามารถทาได้ตลอดเวลาแต่เวลาท่ีกระทากัน เปน็ ประจา ได้แก่ ตอนเช้าก่อนเข้าห้องเรียนและตอนกลางคืนก่อนนอน หลังจากสวดมนต์ไหว้พระแล้ว เราควรแผ่เมตตาเพื่อส่งความรักและ ความปรารถนาดใี หแ้ กผ่ อู้ ื่น สาหรบั ในการฝึกบริหารจิตและเจริญปัญญา เราควรสวดมนต์ไหว้พระและแผ่เมตตา ท้ังนี้เพ่ือให้เกิดความสุขและ ความสงบ

หน้า 5 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ จุดประสงคข์ องการทาเอกสารประกอบการเรียนรู้ หลังจากศึกษาเอกสารประกอบการเรียนรู้ และทาเอกสาร ประกอบการเรียนรู้ เล่มท่ี 4 ใจสงบพบความสุข เล่มน้ี เป็นเอกสารที่ จัดทาข้ึนเพ่อื ใช้เป็นส่ือประกอบการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม) ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 มคี วามรูค้ วามสามารถ ดังน้ี 1. นักเรียนบอกประโยชนข์ องการสวดมนตไ์ หว้พระ และแผ่เมตตา ไดถ้ ูกตอ้ ง (K) 2. นักเรียนฝึกปฏิบัติการสวดมนต์ไหว้พระ และแผ่เมตตา ได้ถูกตอ้ ง (P) 3. นกั เรียนมีความสนใจใฝ่เรียนร้แู ละมงุ่ ม่ันในการทางาน (A)

หน้า 6 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น กล่มุ สาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม) ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ ท่ี 4 ใจสงบพบความสขุ จานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน คาชี้แจง ให้นักเรยี นทาเครื่องหมาย  ในช่อง ก ข ค และ ง ทเ่ี ป็นคาตอบท่ีถูกตอ้ งลงในกระดาษคาตอบ 1. เน้อื หาของคาสวดมนต์ไหว้พระ คืออะไร ก. คาสอนใหร้ ู้ถึงความตาย ข. คาสอนใหเ้ สียสละ ค. คาสอน คาเตือนใจ ง. คาสอนให้ขยัน หมั่นเพยี ร 2. การสวดมนตไ์ หว้พระเปน็ การแสดงความนอบน้อมต่อใคร ก. ต่อญาตผิ ใู้ หญ่ ข. ต่อพ่อแม่ ค. ตอ่ พระรตั นตรัย ง. ต่อป่ยู า่ ตายาย

หน้า 7 3. การทาสมาธิกอ่ นเรยี น มผี ลดอี ยา่ งไร ก. ทาใหเ้ รียนเก่ง ความจาดี ข. ทาให้เพอื่ นรัก ค. ทาให้หอ้ งเรียนสงบ ง. ทาใหอ้ ่านเนอ้ื หาง่ายข้ึน 4. การมสี ตใิ นการถาม มีลกั ษณะอย่างไร ก. ถามในเรื่องที่ยงั ไม่ไดเ้ รียน ข. ถามอยา่ งมีเหตผุ ล ค. ถามเพอ่ื ตรวจสอบความรู้ครู ง. ถามเพอ่ื แสดงวา่ ตนเข้าใจดี 5. สติ มคี วามหมายตรงกบั ข้อใด ก. ความรับผิดชอบในเรอื่ งท่ีเรียน ข. ความเอาใจใส่ในเร่อื งท่เี รยี น ค. ความเขา้ ใจในเรอื่ งน้ัน ๆ ง. ความรู้สกึ ตวั อย่เู สมอ 6. จุดมุง่ หมายสูงสดุ ของการสวดมนต์ไหวพ้ ระ คือขอ้ ใด ก. ต้องการความสงบของจติ ใจ ข. ต้องการโชคลาภ วาสนาดี ค. ต้องการความรกั จากคนรกั พอ่ แม่ ง. ต้องการความม่งั คงั่ ร่ารวย

หน้า 8 7. ขณะเรยี นนกั เรียนควรฝกึ สมาธิอย่างไร ก. นง่ั หลับตาทาสมาธิไปดว้ ย ข. ฟงั ไปด้วยอา่ นหนังสือไปด้วย ค. แลกเปลยี่ นความคิดกบั เพอ่ื น ง. ตงั้ ใจมงุ่ มั่นตอ่ การเรยี น 8. การสวดมนตไ์ หวพ้ ระ มีประโยชน์อยา่ งไร ก. ทาใหพ้ ระเจ้าคุ้มครอง ข. ทาใหจ้ ติ ใจสงบ ค. ทาตามหน้าท่ขี องชาวพทุ ธ ง. ทาให้ฐานะดีขึน้ 9. เราสวดมนต์ไหวพ้ ระเม่อื ใด ก. ตอนตนื่ นอน ข. ก่อนไปทาธรุ ะการงาน ค. ก่อนนอน ง. ก่อนไปโรงเรยี น 10. หลงั สวดมนต์ไหว้พระเสรจ็ แลว้ ควรทาอะไร ก. กรวดนา้ ข. แผ่เมตตา ค. นอน ง. สวดอ้อนวอนเทวดา

หน้า 9 ใบความรู้ เรอ่ื ง ใจสงบพบความสุข การสวดมนตไ์ หวพ้ ระ การสวดมนต์ไหว้พระ เป็นการระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย มีประโยชน์ทาให้มีสมาธิ จิตใจผ่องใส ไม่ฟุ้งซ่าน เมื่อปฏิบัติเป็นประจา จะทาให้มีสตปิ ัญญาดี ดาเนนิ ชวี ติ ไดอ้ ยา่ งมสี ติ การสวดมนต์ไหว้พระ เป็นการฝึกบริหารจิต เจริญปัญญาและ เป็นการแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ประโยชน์ของการสวดมนต์ 1. จิตสงบ สดชื่น ความเกียจคร้านจะหมดไป 2. ตดั ความเห็นแก่ตวั เพราะขณะสวดจิตจะไปอยกู่ ับคาสวด ทาให้ไมค่ ิดถงึ ตวั เอง 3. ได้ปญั ญา เพราะทาให้ทราบความหมายของบทสวด 4. จติ เป็นสมาธิ 5. ได้ปฏบิ ัตบิ ชู าพระพทุ ธเจ้า 6. ได้ระลึกถึงคณุ พระรัตนตรยั 7. เปน็ การสบื อายุพระพุทธศาสนา

หน้า 10 การแผเ่ มตตา การแผ่เมตตา หมายถึง การต้ังจิตปรารถนาดี ขอให้ผู้อื่น มีความสุข เป็นการอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้กับสรรพสิ่งท้ังหลาย ดว้ ยจติ ใจอนั บริสุทธิ์ ประโยชนข์ องการแผเ่ มตตา 1. ทาใหม้ ใี จโอบอ้อมอารี 2. หลับเปน็ สขุ ตนื่ เป็นสุข 3. ไม่ฝันรา้ ย 4. เป็นทร่ี ักของมนุษย์ 5. เป็นทร่ี ักของอมนษุ ย์ 6. เทวดารกั ษา 7. จิตเป็นสมาธิ 8. สีหนา้ ผ่องใส 9. เวลาตายจะตายอยา่ งสงบ 10. หากยงั ไมบ่ รรลคุ ณุ ธรรมระดบั สูง ยอ่ มจะไปบังเกิดในสุคติ กรวดน้าและแผ่เมตตา ทม่ี า : https://s.isanook.com/ho/0/rp/r/w728/ya0xa0m1w0/aHR0cHM6Ly 9zLmlzYW5 vb2suY29tL2hvLzAvdWQvMjAvMTAyMTE3L3AyLmpwZw==.jpg

หนา้ 11 ข้ันตอนของการสวดมนตแ์ ละแผเ่ มตตา ข้นั ตอนท่ี 1 น่งั คุกเข่าประนมมอื ตงั้ จติ ให้สงบ มสี มาธิ ขน้ั ตอนท่ี 2 ก่อนเร่ิมสวดมนต์ควรทาจิตใจให้สงบนิ่ง ตั้งสติ โดยเร่ิมจาก การตั้งนะโม 3 จบ ดังน้ี นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพทุ ธัสสะ นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพทุ ธสั สะ นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พทุ ธัสสะ คาบูชาพระรัตนตรัย อะระหัง สัมมาสมั พุทโธ ภะคะวา, พุทธงั ภะคะวันตงั อภวิ าเทมิ สวากขาโต ภะคะวาตา ธัมโม, ธมั มงั นะมสั สามิ สปุ ะฏปิ ันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สังฆัง นะมามิ ข้นั ตอนท่ี 3 เมื่อสวดมนต์จบแล้ว ให้นั่งท่าที่สบายหรือน่ังขัดสมาธิ มือวางบนตัก หลบั ตา และเตรียมแผ่เมตตา

หน้า 12 ขัน้ ตอนที่ 4 เริ่มแผ่เมตตา โดยตงั้ จติ ว่าตามบทแผ่เมตตา แผ่เมตตาให้ตวั เอง อะหงั สขุ โิ ต โหมิ ขอใหข้ ้าพเจา้ จงเปน็ ผถู้ งึ สุข อะหงั นทิ ทุกโข โหมิ ขอให้ข้าพเจ้าจงเปน็ ผไู้ รท้ กุ ข์ อะหัง อะเวโร โหมิ ขอใหข้ ้าพเจา้ จงเป็นผูไ้ มม่ เี วร อะหัง อพั ยาปชั โฌ โหมิ ขอใหข้ า้ พเจ้าจงเปน็ ผไู้ มเ่ บยี ดเบยี นซึ่งกนั และกนั อะหงั อะนีโฆ โหมิ ขอให้ขา้ พเจ้าจงเป็นผไู้ มม่ ีทุกข์ สขุ ี อัตตานัง ปะริหะรามิ ขอให้ข้าพเจา้ จงรักษาตนอยเู่ ปน็ สุขเถดิ แผ่เมตตาให้ เจา้ กรรมนายเวร และผู้อ่ืน สัพเพ สตั ตา สุขติ า โหนตุ นิททุกขา อะเวรา อพั ยาปัชฌา อะนฆี า สขุ ี อตั ตานงั ปะริหะรนั ตุ ขอสัตว์ทงั้ หลายทงั้ ปวง จงถึงความสุข ปราศจากความทุกข์ ไมม่ ีเวร ไมม่ ภี ยั ไม่มีความคบั แคน้ ใจ จงมีความสขุ กายสขุ ใจ รักษาตนใหพ้ ้นจากทกุ ขภ์ ยั ท้งั ปวงเถดิ

หนา้ 13 แผเ่ มตตาแบบทว่ั ไป และใหส้ รรพสตั ว์ สพั เพ สตั ตา สตั วท์ ั้งหลายทงั้ ปวงที่เป็นเพอ่ื นทุกข์ เกิดแกเ่ จบ็ ตายด้วยกันหมดทั้งสนิ้ อะเวรา โหนตุ จงเป็นสขุ เป็นสขุ เถิด อยา่ ได้มีเวรแก่กัน และกันเลย อพั ยาปัชฌา โหนตุ จงเปน็ สุขเป็นสุขเถิด อยา่ ได้เบียดเบียน ซง่ึ กันและกันเลย อะนฆี า โหนตุ จงเป็นสขุ เปน็ สขุ เถิด อยา่ ได้มีความทุกข์ กายทุกขใ์ จเลย สขุ ี อตั ตานัง ปะริหะรนั ตุ จงมคี วามสขุ กายสุขใจ รักษาตนใหพ้ น้ จาก ทกุ ขภ์ ัยอันตรายท้งั สิน้ เถิด ขั้นตอนท่ี 5 เม่อื แผเ่ มตตาเสรจ็ แลว้ ใหย้ กมอื ข้นึ ไหว้ และกลา่ วสาธุในใจ ยกมือขน้ึ ไหว้ และกลา่ วสาธุในใจ ทม่ี า : https://www.thamboongroup.com/images/content/original-1537504685216.jpg

หน้า 14 การฝึกให้มสี ตแิ ละสมาธิ ความหมายและประโยชนข์ องสติ สติ หมายถึง ความระลึกได้ สานึกรู้อยูเ่ สมอ ไม่ประมาท ไมเ่ ผลอ และทาสง่ิ ทด่ี ีอยูต่ ลอดเวลา ประโยชน์ของการมีสติ 1. รู้ตัวอยวู่ า่ กาลังทาอะไร มีสติ ควบคุมตัวเองใหท้ าแตส่ ิง่ ทีด่ ี 2. มีความจาดี เรียนร้ไู ด้รวดเรว็ ทางานได้สาเร็จ 3. จิตสงบ ม่ันคง รจู้ กั ควบคมุ อารมณไ์ ด้ 4. เป็นคนรอบคอบ ไม่ประมาท มสี ตสิ มั ปชญั ญะ ท่มี า : https://tuemaster.com/wp-content/uploads/2020/01/02-960x480.jpg

หนา้ 15 ความหมายและประโยชนข์ องสมาธิ สมาธิ หมายถึง อาการทีใ่ จต้ังม่นั อยใู่ นอารมณ์เดียว อย่างต่อเน่ือง หรือ อาการทใ่ี จหยดุ นิง่ แนว่ แน่ ไม่ซัดส่ายไปมา เป็นอาการท่ีใจสงบรวม เป็นหน่ึงแน่วแน่ อันจะก่อให้เกิดท้ังกาลังใจ กาลังปัญญา และความสุข แก่ผู้ปฏิบตั ิในเวลาเดียวกนั สมาธิ ที่มา : https://www.dmc.tv/images/Resized_cover_in_11-46.jpg ประโยชนข์ องสมาธิ 1. จติ ใจสงบ 2. มีสมาธิในการเรียน ทาให้เรยี นได้รวดเรว็ และเข้าใจเน้อื หาในบทเรียน 3. อดทนอดกล้นั ตอ่ ส่งิ ต่าง ๆ ทเ่ี ขา้ มา กระทบจติ ใจ

หนา้ 16 การฝึกสมาธมิ หี ลายวธิ ี ดงั นี้ 1. การฝกึ สมาธสิ ามารถทาได้ทกุ ขณะอริ ิยาบถ การยืน ยืนตรง วางมอื ขวาทับมอื ซา้ ย ควา่ มอื ทงั้ สอง หลบั ตา หรือลมื ตาสดุ แทแ้ ต่จะสะดวกในการทา แลว้ เพง่ ไปท่ีคาว่า พุทโธ จนจติ ต้ังมน่ั ได้ ฝึกสมาธดิ ว้ ยการยนื ทม่ี า : https://i.ytimg.com/vi/55K_tiRFFDU/maxresdefault.jpg การเดิน เรียกว่า เดินจงกรม ให้กาหนดความส้ัน ความยาว ของเส้นทางที่จะเดิน ควรจะหาสถานท่ี และเวลาที่เหมาะสม ไม่อึกทึก ครึกโครม และไม่มีสิ่งรบกวนจากรอบข้าง นอกจากนั้นพื้นที่ท่ีจะเดิน ไม่ควรสูง ๆ ต่า ๆ แต่ควรเรียบเสมอกัน เม่ือหาสถานท่ีและเวลาท่ี เหมาะสมได้แล้วก็ตั้งสติ อย่าเงยหน้าหรือก้มหน้า ให้สารวมสายตา ให้ทอดลงพอดี วางมือท้ังสองลงข้างหน้าทับกันเหมือนกับยืน การเดิน แต่ละกา้ วกใ็ ห้จติ ต้ังมั่นอยู่กับคาบริกรรมว่า พุทโธ โดยเดินอย่างสารวม ชา้ ๆ ไม่เรง่ รบี กาหนดรใู้ นใจ

หนา้ 17 ฝกึ สมาธิด้วยการเดนิ ท่มี า : http://3.bp.blogspot.com/-m12iZH0fET0/TgxLDDirqoI/AAAAAAAAARs/ yE6kT9cUriE/s400/1271910836watmongkol%255B1%255D.jpg การน่ัง คือนั่งให้สบาย แล้วเพ่งเอาจิตไปท่ีการบริกรรมคาว่า พุทโธ ทอ่ งภาวนาไวเ้ ป็นอารมณ์ใหก้ าหนดรอู้ ยู่ในใจ ฝึกสมาธดิ ว้ ยการน่งั ท่มี า : https://www.organicbook.com/wp-content/uploads/2014/11/children- 480112_1280-e1417164372959.jpg การนอน คือให้นอนตะแคงข้างขวา เอามือขวาวางรองศีรษะ ยดื มอื ซ้ายไปตามตัว ไม่นอนขด นอนคว่า หรือนอนหงาย แล้วก็สารวม สติตง้ั มนั่ ด้วยการภาวนาคาว่า พุทโธ ใหต้ ้ังมั่นอยู่ในอารมณเ์ ดียว

หน้า 18 ฝึกสมาธดิ ้วยการนอน ที่มา : https://media.komchadluek.net/media/img/size1/2011/01/13/ 98dhi6b5b7hhbaih5ecge.jpg การฝึกสมาธใิ นการเรยี นและการทางาน ในการศึกษาเล่าเรียนหรือการทางาน เราต้องมีการฝึกสมาธิ ในการฟงั การพูด การอา่ น การเขยี น การคดิ อยู่ตลอดเวลา จะช่วยให้ เรามีความเข้าใจที่ถูกต้อง ไม่สับสน สามารถทางานตามท่ีได้รับ มอบหมายอย่างถกู ต้องและเสร็จทันเวลา สมาธิในการฟัง เราต้องต้ังใจฟังครู ไม่คุย ไม่เล่น ให้ติดตาม ในสิ่งทคี่ รูสอน มีสมาธิในการฟงั ท่มี า : https://wrenthamcableaccess.com/wp-content/uploads/2020/01/8.jpg

หน้า 19 สมาธิในการพูด หากมีข้อสงสัยให้ถามอย่างมีสติ เมื่อครูถาม คาถาม ให้ต้ังใจฟังและคิดให้ดกี ่อนตอบ มสี มาธิในการพูด ท่มี า : https://fbi.dek-d.com/1/content/2017/46305_500x500_1499774220.jpg สมาธิในการอ่าน มีทั้งการอ่านออกเสียงและการอ่านในใจ เราต้องมีสมาธิในการอ่านเพราะจะทาให้เข้าใจในส่ิงที่อ่าน และทาให้ มีความรมู้ ากขน้ึ จากการอ่าน มสี มาธิในการอา่ น ท่มี า : https://www.sila5.com/global/img/center/news8/100007302644_1_16.jpg? v=2 021-10-25%2019:40:34

หนา้ 20 สมาธใิ นการเขียน เราตอ้ งตั้งใจเขียน มีสมาธิในสง่ิ ทเ่ี ขยี น มสี มาธใิ นการเขียน ทม่ี า : https://www.gooza.com/wp-content/uploads/2016/10/1-29.png สมาธิในการคิด เป็นส่ิงท่ีสาคัญที่สุดของการเรียนรู้ เราต้องคิด อย่างมีเหตุผล รอบคอบ คดิ เรอ่ื งทมี่ ปี ระโยชน์ มีความคิดสรา้ งสรรค์ มสี มาธใิ นการคดิ ทีม่ า : https://www.dek-d.com/pre-exam/assets/onet01/images/pre-onet-03.jpg การฝึกสมาธมิ ีประโยชนต์ ่อนกั เรียน เพราะทาให้มีสตอิ ยกู่ บั ตวั ตลอดเวลา เปน็ คนช่างสังเกต ความจาดี และเรยี นหนังสือเกง่ ทาให้ร้จู กั ระมัดระวัง ยบั ย้งั ไม่ให้ ไปในทางเสื่อมเสีย ขณะเรียนหนงั สอื มสี ติ จาสิง่ ท่ีครูสอน จะทาใหน้ ักเรียนเขา้ ใจสง่ิ ทีเ่ รียน อย่างชดั เจน

หนา้ 21 กิจกรรมการเรยี นรทู้ ่ี 1 ส 1.1 ป.3/6 เห็นคณุ ค่าและสวดมนตแ์ ผเ่ มตตา มีสติท่เี ป็นพ้ืนฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาท่ีตนนับถอื ตามทกี่ าหนด คาชีแ้ จง นักเรยี นตอบคาถามต่อไปนี้ใหถ้ กู ต้อง 1. ถ้านกั เรยี นมีสมาธใิ นการเรียน จะเกดิ ผลดีต่อนกั เรียนอย่างไร ตอบ 2. ถา้ นกั เรียนเดินอยา่ งมีสมาธิ จะเกดิ ผลดตี ่อนักเรยี นอยา่ งไร ตอบ 3. ถา้ นักเรยี นมีสมาธิในการนอน จะเกดิ ผลดีต่อนกั เรยี นอยา่ งไร ตอบ 4. การจดจ่อตอ่ ลมหายใจ ขณะน่ังสมาธิ ควรปฏิบตั ิอย่างไร ตอบ 5. ถา้ นกั เรยี นรับประทานอาหารอย่างมีสติ จะเกดิ ผลดีตอ่ นักเรยี น อย่างไร ตอบ

หนา้ 22 กิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี 2 ส 1.1 ป.3/6 เหน็ คณุ ค่าและสวดมนตแ์ ผ่เมตตา มีสตทิ เี่ ป็นพ้ืนฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรอื การพัฒนาจติ ตามแนวทาง ของศาสนาทีต่ นนบั ถือตามท่กี าหนด คาช้ีแจง นักเรียนนาพยญั ชนะทางขวามอื ไปเตมิ หน้าขอ้ ความ ทม่ี ีเนื้อหาสมั พนั ธ์กนั _____ 1. สติ ก. นั่งขดั สมาธิ _____ 2. สมั ปชัญญะ ข. ทางานไดน้ าน ไม่เหม่อลอย _____ 3. ประโยชน์ของ ค. ความระลกึ ได้ ง. อะระหัง สัมมา สมั พธุ โธ การมีสติสัมปชัญญะ จ. ความรตู้ วั _____ 4. สมาธิ ฉ. จติ ใจสงบ ควบคุมอารมณ์ได้ _____ 5. ท่านง่ั ฝกึ สมาธิ ช. สัพเพ สตั ตา _____ 6. ประโยชนข์ อง ซ. ความตงั้ มนั่ แห่งจติ ฌ.หลับเป็นสุข ตน่ื เป็นสุข การฝึกสมาธิ ญ.การระลึกถงึ คณุ งามความดี _____ 7. บทสวดมนต์ _____ 8. การแผ่เมตตา _____ 9. การสวดมนต์ _____ 10. ประโยชนข์ อง การแผ่เมตตา

หน้า 23 กจิ กรรมการเรยี นรทู้ ี่ 3 ส 1.1 ป.3/6 เหน็ คุณค่าและสวดมนต์แผเ่ มตตา มสี ตทิ เ่ี ป็นพื้นฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาทต่ี นนบั ถอื ตามท่ีกาหนด คาชแ้ี จง นักเรยี นทาเครื่องหมาย ท้ายขอ้ ความทีแ่ สดงวา่ “มสี ติ” หรอื “ไม่มีสติ” ข้อความ มีสติ ไม่มีสติ 1. หลินเป็นคนยา้ คิดย้าทา จึงขาดประสทิ ธภิ าพ ในการทางาน 2. ปล้ืมเป็นคนมองโลกในแงด่ ี เขาจึงยม้ิ ได้ เมื่อภยั มา 3. แอว๋ รู้ตวั ว่ากาลงั ทาส่ิงใดอยู่ และรู้ว่า ส่ิงทท่ี านนั้ เป็นสิง่ ทด่ี ีหรือไมด่ ี 4. นา้ ทิพย์เป็นคนข้ีวติ กกงั วลเรือ่ งอนาคต ทย่ี งั มาไมถ่ ึงและย้อนคิดถึงอดตี ทผ่ี ดิ พลาด 5. ปรีชาใช้วธิ ีคิดแบบเป็นอยู่ในปจั จุบนั ดาเนนิ ชีวิตประจาวันอยา่ งมคี วามสุข

หน้า 24 กจิ กรรมการเรียนรทู้ ี่ 4 ส 1.1 ป.3/6 เหน็ คุณค่าและสวดมนต์แผเ่ มตตา มสี ติทเ่ี ป็นพื้นฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาทีต่ นนับถือตามที่กาหนด คาชี้แจง นกั เรียนวิเคราะห์วา่ เปน็ การปฏบิ ัตทิ ่ีมีสมาธิ ใหท้ าเครอ่ื งหมาย สว่ นข้อใดเป็นการปฏิบัตไิ มม่ ีสมาธิ ใหท้ าเคร่ืองหมาย  _____ 1. ต้นขา้ วค้นหาดินสอในกระเปา๋ เรยี นขณะครสู อน _____ 2. ขวญั ดกู ารต์ ูนขณะเขยี นเรียงความ _____ 3. ต้นกล้าตง้ั ใจฟังเพอื่ นรายงานความรู้เรอ่ื ง “การฝกึ สมาธิ” _____ 4. ขา้ วฟา่ งพูดคุยกับเพื่อนขณะอ่านหนังสือ _____ 5. แกว้ หยอกลอ้ กับเพอื่ นขณะทางาน _____ 6. แปง้ ร่าเอาใจใส่ต่อการอ่านหนงั สอื ในหอ้ งสมดุ _____ 7. แป้งหอมเอาใจจดจ่อตอ่ การทาการบ้านสง่ ครู _____ 8. แปง้ ฝนุ่ คัดลายมอื ด้วยตวั อักษรสวยงามเปน็ ระเบยี บ เรยี บร้อย _____ 9. ขา้ วเม่าคดิ ไตร่ตรองว่าจะแก้ปญั หาโจทย์ข้อน้ีโดยวิธใี ด _____ 10. ข้าวตงั รบี ทาการบ้านโดยไมค่ ิดให้รอบคอบ เพราะจะไดไ้ ป ข่ีจักรยานเล่นกับเพอ่ื น ๆ

หนา้ 25 แบบทดสอบหลังเรียน กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (สาระศาสนา ศลี ธรรม จริยธรรม) ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่มที่ 4 ใจสงบพบความสขุ จานวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน คาช้ีแจง ให้นักเรียนทาเครอ่ื งหมาย  ในช่อง ก ข ค และ ง ทเี่ ปน็ คาตอบที่ถูกต้องลงในกระดาษคาตอบ 1. การสวดมนต์ไหวพ้ ระเป็นการแสดงความนอบนอ้ มตอ่ ใคร ก. ตอ่ ญาตผิ ู้ใหญ่ ข. ตอ่ พ่อแม่ ค. ต่อพระรตั นตรัย ง. ตอ่ ปยู่ ่าตายาย 2. เน้อื หาของคาสวดมนตไ์ หวพ้ ระ คอื อะไร ก. คาสอนให้ร้ถู ึงความตาย ข. คาสอนให้เสียสละ ค. คาสอน คาเตอื นใจ ง. คาสอนใหข้ ยนั หม่นั เพยี ร

หน้า 26 3. จดุ มุง่ หมายสงู สดุ ของการสวดมนต์ไหว้พระ คอื ขอ้ ใด ก. ตอ้ งการความสงบของจติ ใจ ข. ตอ้ งการโชคลาภ วาสนาดี ค. ต้องการความรักจากคนรัก พ่อแม่ ง. ตอ้ งการความมัง่ คง่ั รา่ รวย 4. การทาสมาธิกอ่ นเรียน มผี ลดีอยา่ งไร ก. ทาให้เรียนเก่ง ความจาดี ข. ทาใหเ้ พอ่ื นรกั ค. ทาให้หอ้ งเรียนสงบ ง. ทาให้อ่านเนอ้ื หางา่ ยข้นึ 5. การมีสตใิ นการถาม มีลกั ษณะอย่างไร ก. ถามในเรื่องท่ยี งั ไมไ่ ด้เรยี น ข. ถามอยา่ งมีเหตผุ ล ค. ถามเพอื่ ตรวจสอบความรคู้ รู ง. ถามเพอ่ื แสดงวา่ ตนเข้าใจดี 6. สติ มีความหมายตรงกับขอ้ ใด ก. ความรบั ผดิ ชอบในเรื่องที่เรียน ข. ความเอาใจใส่ในเรือ่ งที่เรยี น ค. ความเข้าใจในเร่ืองนั้น ๆ ง. ความรู้สกึ ตวั อยู่เสมอ

หน้า 27 7. หลังสวดมนตไ์ หว้พระเสรจ็ แล้ว ควรทาอะไร ก. กรวดนา้ ข. แผเ่ มตตา ค. นอน ง. สวดออ้ นวอนเทวดา 8. ขณะเรยี นนักเรยี นควรฝึกสมาธอิ ย่างไร ก. นั่งหลบั ตาทาสมาธไิ ปดว้ ย ข. ฟงั ไปดว้ ยอ่านหนังสอื ไปดว้ ย ค. แลกเปลย่ี นความคิดกับเพื่อน ง. ตงั้ ใจมงุ่ ม่นั ตอ่ การเรียน 9. การสวดมนตไ์ หว้พระ มีประโยชน์อยา่ งไร ก. ทาใหพ้ ระเจ้าคุ้มครอง ข. ทาให้จิตใจสงบ ค. ทาตามหน้าที่ของชาวพทุ ธ ง. ทาใหฐ้ านะดขี ึน้ 10. เราสวดมนต์ไหว้พระเมื่อใด ก. ตอนต่ืนนอน ข. กอ่ นไปทาธรุ ะการงาน ค. ก่อนนอน ง. กอ่ นไปโรงเรยี น

หน้า 28 กระดาษคาตอบ ชอื่ สกลุ เลขที่ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น แบบทดสอบหลงั เรียน ขอ้ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 9. 9. 10. 10. คะแนนทไี่ ด้ คะแนนทีไ่ ด้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ผา่ น คะแนน ไม่ผา่ น ทดสอบก่อนเรยี นได้ คะแนน คะแนน ทดสอบหลงั เรยี นได้ คะแนนพฒั นา

หนา้ 29 คาศพั ท์น่ารู้ คาศพั ท์ คาอ่าน ความหมาย อิรยิ าบถ อ-ิ ร-ิ ยา-บด อาการท่ีรา่ งกายอยูใ่ นท่าใดทา่ หน่งึ บริกรรม บอ-ร-ิ กัม สารวมใจสวดมนต์ภาวนา สารวมใจ รา่ ยมนตรห์ รอื เสกคาถาซ้า ๆ เพื่อให้ ฟงุ้ ซ่าน ฟุ้ง-ซ่าน เกดิ ความขลงั ความศกั ดิส์ ิทธิ์ เจรญิ ปัญญา จะ-เรนิ -ปนั -ยา ไมส่ งบ พลา่ นไป สา่ ยไป (ใช้แก่จติ ) การฝกึ ฝนอบรมหรอื การพฒั นาตนให้ ปรารถนา ปราด-ถะ-หนา เกิดปญั ญา อมนุษย์ อะ-มะ-นุด มงุ่ หมาย อยากได้ ต้องการ ผูท้ ไ่ี มใ่ ช่มนุษย์ (หมายรวมทง้ั เทวดา อกึ ทึกครึกโครม อึก-ทกึ -ครึก-โครม สตั วน์ รก เปรต ภตู ผปี ศี าจ เปน็ ตน้ ) สมาธิ สะ-มา-ทิ อึกทึก,ครึกโครม,อื้ออึง ความตัง้ มัน่ แหง่ จติ

หน้า 30 ภาคผนวก

หน้า 31 เฉลยกิจกรรมการเรยี นรทู้ ี่ 1 ส 1.1 ป.3/6 เหน็ คณุ ค่าและสวดมนตแ์ ผเ่ มตตา มีสตทิ เี่ ปน็ พ้ืนฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรอื การพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาท่ีตนนบั ถือตามทกี่ าหนด คาชี้แจง นักเรยี นตอบคาถามต่อไปนี้ใหถ้ ูกตอ้ ง 1. ถา้ นกั เรียนมสี มาธิในการเรยี น จะเกดิ ผลดีต่อนกั เรยี นอยา่ งไร ตอบ ทาให้เรียนเกง่ ความจาดี 2. ถา้ นกั เรยี นเดินอยา่ งมสี มาธิ จะเกิดผลดีตอ่ นกั เรียนอยา่ งไร ตอบ ทาใหเ้ ดนิ ไมผ่ ิดพลาด ไมส่ ะดดุ ไม้ หิน ตอ หกลม้ 3. ถา้ นกั เรียนมสี มาธใิ นการนอน จะเกดิ ผลดตี ่อนักเรยี นอย่างไร ตอบ ทาใหน้ อนหลบั สบาย 4. การจดจ่อตอ่ ลมหายใจ ขณะนงั่ สมาธิ ควรปฏบิ ัติอย่างไร ตอบ นงั่ ตัวตรง ปล่อยลมหายใจให้สบาย 5. ถา้ นกั เรยี นรับประทานอาหารอย่างมีสติ จะเกดิ ผลดีต่อนกั เรยี น อยา่ งไร ตอบ ทาใหร้ ับประทานอาหารอร่อย มีสุขภาพดี

หน้า 32 เฉลยกิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี 2 ส 1.1 ป.3/6 เหน็ คณุ ค่าและสวดมนต์แผ่เมตตา มสี ติท่เี ป็นพ้ืนฐานของ สมาธิในพระพุทธศาสนาหรอื การพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาทตี่ นนบั ถือตามทีก่ าหนด คาช้ีแจง นักเรยี นนาพยัญชนะทางขวามอื ไปเติมหน้าข้อความ ที่มีเนือ้ หาสมั พนั ธก์ นั ค 1. สติ ก. น่งั ขดั สมาธิ จ 2. สัมปชัญญะ ข. ทางานได้นาน ไม่เหม่อลอย ข 3. ประโยชน์ของ ค. ความระลึกได้ ง. อะระหงั สมั มา สมั พธุ โธ การมีสตสิ ัมปชญั ญะ จ. ความรตู้ ัว ซ 4. สมาธิ ฉ. จิตใจสงบ ควบคุมอารมณ์ได้ ก 5. ท่านง่ั ฝึกสมาธิ ช. สพั เพ สตั ตา ฉ 6. ประโยชน์ของ ซ. ความตัง้ มั่นแห่งจติ ฌ.หลบั เปน็ สุข ตนื่ เปน็ สขุ การฝกึ สมาธิ ญ.การระลึกถึงคุณงามความดี ง 7. บทสวดมนต์ ช 8. การแผเ่ มตตา ญ 9. การสวดมนต์ ฌ 10. ประโยชนข์ อง การแผ่เมตตา

หน้า 33 เฉลยกิจกรรมการเรยี นรทู้ ี่ 3 ส 1.1 ป.3/6 เห็นคณุ ค่าและสวดมนต์แผเ่ มตตา มสี ตทิ ่ีเป็นพื้นฐานของ สมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรอื การพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาทีต่ นนับถือตามท่ีกาหนด คาชแ้ี จง นกั เรียนทาเครอื่ งหมาย ทา้ ยข้อความทแ่ี สดงวา่ “มสี ติ” หรอื “ไม่มสี ติ” ข้อความ มสี ติ ไม่มีสติ  1. หลินเปน็ คนย้าคิดยา้ ทา จงึ ขาดประสทิ ธิภาพ ในการทางาน   2. ปล้มื เป็นคนมองโลกในแงด่ ี เขาจึงย้มิ ได้ เมอ่ื ภยั มา   3. แอ๋วรู้ตวั ว่ากาลงั ทาส่ิงใดอยู่ และรูว้ ่า สง่ิ ท่ีทาน้ันเปน็ สิง่ ทด่ี ีหรอื ไมด่ ี 4. นา้ ทิพยเ์ ป็นคนขว้ี ิตกกังวลเรื่องอนาคต ทย่ี ังมาไมถ่ ึงและยอ้ นคิดถึงอดีตทผี่ ดิ พลาด 5. ปรชี าใช้วธิ คี ิดแบบเป็นอย่ใู นปจั จุบนั ดาเนนิ ชีวติ ประจาวนั อย่างมีความสขุ

หนา้ 34 เฉลยกิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี 4 ส 1.1 ป.3/6 เห็นคุณค่าและสวดมนต์แผ่เมตตา มีสตทิ ่เี ปน็ พื้นฐานของ สมาธิในพระพุทธศาสนาหรอื การพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาท่ตี นนับถือตามท่ีกาหนด คาชแ้ี จง นกั เรียนวิเคราะห์ว่าเป็นการปฏบิ ตั ทิ ่ีมสี มาธิ ให้ทาเครอื่ งหมาย สว่ นขอ้ ใดเปน็ การปฏิบัติไมม่ สี มาธิ ให้ทาเครื่องหมาย   1. ต้นข้าวคน้ หาดินสอในกระเป๋าเรียนขณะครูสอน  2. ขวัญดกู ารต์ นู ขณะเขยี นเรยี งความ  3. ตน้ กลา้ ต้ังใจฟังเพอื่ นรายงานความรู้เรือ่ ง “การฝกึ สมาธิ”  4. ข้าวฟา่ งพูดคยุ กบั เพอ่ื นขณะอ่านหนังสือ  5. แกว้ หยอกล้อกับเพอื่ นขณะทางาน  6. แป้งร่าเอาใจใส่ต่อการอ่านหนังสอื ในห้องสมุด  7. แป้งหอมเอาใจจดจ่อตอ่ การทาการบ้านส่งครู  8. แปง้ ฝนุ่ คดั ลายมือดว้ ยตัวอักษรสวยงามเป็นระเบยี บ เรียบร้อย  9. ขา้ วเมา่ คดิ ไตร่ตรองว่าจะแกป้ ัญหาโจทย์ขอ้ นโ้ี ดยวิธีใด  10. ข้าวตังรีบทาการบ้านโดยไม่คิดให้รอบคอบ เพราะจะไดไ้ ป ข่จี ักรยานเลน่ กบั เพอ่ื น ๆ

หน้า 35 เฉลยแบบทดสอบ ช่อื สกุล เลขท่ี แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรยี น ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง 1.  1.  2.  2.  3.  3.  4.  4.  5.  5.  6.  6.  7.  7.  8.  8.  9.  9.  10.  10.  คะแนนท่ไี ด้ คะแนนที่ได้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ผา่ น คะแนน ไม่ผา่ น ทดสอบก่อนเรียนได้ คะแนน คะแนน ทดสอบหลังเรยี นได้ คะแนนพัฒนา

หนา้ 36 บรรณานกุ รม จงจรสั แจม่ จันทร์. (2563). หนงั สือเรยี น รายวชิ าพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 3 กล่มุ สาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรงุ เทพฯ: ไทยรม่ เกล้า. ไตรรตั น์ เอ่ยี มพนั ธ์. (2563). แบบฝึกปฏบิ ตั ทิ ักษะรวบยอด พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรงุ เทพฯ: ไทยรม่ เกลา้ . ราชบณั ฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ.2554. กรงุ เทพฯ: ราชบัณฑติ ยสถาน. ศรชัย ทา้ วมติ ร. (2563). หนงั สือเรยี น รายวิชาพนื้ ฐาน พระพทุ ธศาสนา ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรงุ เทพฯ: บรษิ ัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). สาลี รกั สทุ ธี. (2556). แบบฝกึ เสรมิ รายวิชาพระพทุ ธศาสนา ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 3. กรงุ เทพฯ: เพม่ิ ทรพั ย์การพมิ พ.์ เอกรนิ ทร์ สม่ี หาศาล (2563). ส่ือการเรยี นรู้ รายวชิ าพน้ื ฐาน ชุดแมบ่ ท พื้นฐาน Active Learning สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3. กรุงเทพฯ: ไทยร่มเกลา้ . เอกรนิ ทร์ สี่มหาศาล และคณะ. (2563). สือ่ การเรยี นรู้ รายวชิ าพนื้ ฐาน ชดุ แมบ่ ทพ้ืนฐาน หลักสูตรแกนกลางฯ พระพุทธศาสนา ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: ไทยรม่ เกลา้ .

หนา้ 37 บรรณานกุ รมภาพ กรวดน้าและแผ่เมตตา https://s.isanook.com/ho/0/rp/r/w728/ ya0xa0m1w0/aHR0cHM6Ly9zLmlzYW5vb2suY29tL2hvLzAvdWQvMj AvMTAyMTE3L3 AyLmpwZw==.jpg ยกมือขน้ึ ไหว้ และกล่าวสาธุในใจ https://www.thamboongroup.com/ images/content/original-1537504685216.jpg มสี ติสัมปชัญญะ https://tuemaster.com/wp-content/uploads/2020/01/02- 960x480.jpg สมาธิ https://www.dmc.tv/images/Resized_cover_in_11-46.jpg ฝึกสมาธิดว้ ยการยนื https://i.ytimg.com/vi/55K_tiRFFDU/maxresdefault.jpg ฝึกสมาธดิ ้วยการเดิน http://3.bp.blogspot.com/m12iZH0fET0/TgxLDDirqoI/ AAAAAAAAARs/yE6kT9cUriE/s400/1271910836watmongkol%255B1% 255D.jpg ฝึกสมาธิด้วยการนงั่ https://www.organicbook.com/wp-content/uploads/ 2014/11/children-480112_1280-e1417164372959.jpg ฝึกสมาธดิ ว้ ยการนอน https://media.komchadluek.net/media/img/size1/ 2011/01/13/ 98dhi6b5b7hhbaih5ecge.jpg มสี มาธใิ นการฟัง https://wrenthamcableaccess.com/wp-content/uploads/ 2020/01/8.jpg มสี มาธใิ นการพูด https://fbi.dek-d.com/1/content/2017/46305_500x500_ 1499774220.jpg มสี มาธใิ นการอ่าน https://www.sila5.com/global/img/center/news8/ 100007302644_1_16.jpg? v=2 021-10-25%2019:40:34 มีสมาธใิ นการเขียน https://www.gooza.com/wp-content/uploads/ 2016/10/1-29.png มีสมาธิในการคิด https://www.dek-d.com/pre-exam/assets/onet01/ images/pre-onet-03.jpg