กิจกรรมที่ 4 ส่ือและแหล่งเรยี นรู้ 1. คมู่ ือ สนุก Kids สนุก Code กบั KidBright โดย สวทช. 2. ผลงานตัวอย่างโครงการสอ่ื การสอนโปรแกรมมงิ่ ในโรงเรยี น http://gg.gg/KB-Case1 ! ข้อเสนอแนะ 1. ครคู วรเน้นย้�าใหน้ กั เรียนประเมนิ ผลงานของเพอ่ื นตามความเปน็ จริงโดยพิจารณาจากเกณฑ์การประเมินที่ ก�าหนดให้ เพ่ือปลูกฝงั คณุ ลกั ษณะที่ดใี ห้เกิดกับตนเอง 2. ครูอาจเปลี่ยนสถานทใ่ี นการน�าเสนอผลงานทผ่ี ู้สนใจสามารถเขา้ รว่ มงานได ้ เพื่อเปดิ โอกาสใหน้ ักเรยี นได้แสดง ความสามารถของตนเองต่อสาธารณะ 49
กจิ กรรมที่ 4 แบบประเมนิ ช้นิ งานและการน�าเสนอ 50
กจิ กรรมท่ี 4 เกณฑก์ ารประเมนิ เกณฑก์ ารประเมนิ ชนิ้ งาน 4-7 คะแนน ควรปรบั ปรงุ 8-11 คะแนน พอใช ้ 12-15 คะแนน ดี 51
กจิ กรรมท่ี 4 ใบความรทู้ ี่ 4 การสรา้ งเกมและตวั อยา่ งเกม เกมบนคอมพวิ เตอรน์ น้ั มหี ลายประเภท แตล่ ะประเภทมอี งคป์ ระกอบปลกี ยอ่ ยแตกตา่ งกนั เชน่ เกมตอ่ สอู้ าจจะตอ้ งเนน้ องค์ ประกอบด้านความเหมือนจริงของภาพมากกว่าเกมแนวปริศนา อย่างไรก็ตามองค์ประกอบพื้นฐานของเกมที่นักพัฒนาจะ ตอ้ งค�านึงถงึ มดี งั น้ี 1. กลไกหลกั ของเกม กลไกของเกมจะระบุกฎกติกาทผ่ี ู้เลน่ สามารถด�าเนนิ การใด ๆ ในโลกของเกมนัน้ ได ้ กลไกของเกมจะ ตอ้ งสร้างความท้าทายใหก้ บั ผู้เล่นและมอบรางวัลให้กับผเู้ ล่น เม่อื สามารถดา� เนินการบางอย่างได้สา� เร็จ ตวั อยา่ งของกลไกหลักของเกม เช่น ในเกม Angry Birds เรามนี กทสี่ ามารถยิงใสฉ่ ากท่ปี ระกอบด้วยสงิ่ ของต่าง ๆ ได้ สงิ่ ของเหลา่ นน้ั จะพงั ทลายไปตามกฎฟสิ กิ สแ์ ละความสามารถของนก เปา้ หมายของการทา� ลายฉากตา่ ง ๆ เพอื่ จะทา� ลาย หมูทขี่ โมยไขข่ องนกไป หรือตวั อยา่ งเชน่ ในเกมตีตุน่ เราจะมีรูอยู่ท่พี นื้ จะมีตัวตนุ่ โผลข่ น้ึ มาจากรเู หล่าน ี้ ตวั ตนุ่ จะโผลม่ า แล้วหายไปตามเวลา ผ้เู ล่นมีค้อนทจ่ี ะต้องนา� ไปตตี ัวตุ่นท่โี ผล่ขึ้นมา 2. สว่ นตดิ ตอ่ กบั ผใู้ ช ้ องคป์ ระกอบนข้ี องเกมจะเปน็ สว่ นทผ่ี ใู้ ชจ้ ะเหน็ และตดิ ตอ่ ดว้ ย หนา้ ทข่ี องสว่ นนคี้ อื การสรา้ งภาพและ เสียงของเกมตามกลไกของเกมท่ีออกแบบไว้ และรับข้อมูลจากผู้เล่นว่าจะด�าเนินการในเกมเช่นใด ส่วนติดต่อกับผู้ใช้นี้ นอกจากจะต้องสรา้ งสสี นั ให้กับเกมแลว้ ความเปน็ ธรรมชาติของการใช้งานยังเป็นส่งิ ที่จา� เปน็ ถ้าผ้พู ัฒนาเกมต้องการให้ ผใู้ ชส้ นุกและรสู้ กึ มสี ่วนรว่ มอยใู่ นโลกของเกมนนั้ จริง ๆ นอกจากกลไกหลักของเกมและส่วนติดต่อกับผู้ใช้ จะมีความส�าคัญแล้ว ในบางเกมท่ีใช้เวลาในการเล่นมากข้ึน การเล่า เรือ่ งราวก็มีส่วนสา� คญั เช่นเดยี วกัน 52
กจิ กรรมที่ 4 3. การเลา่ เรอ่ื งราว ในหลาย ๆ เกมทมี่ กี ารดา� เนนิ เรอ่ื งยาวนาน มหี ลายฉาก หรอื มหี ลายดา่ นยอ่ ยทเ่ี ชอื่ มโยงหนว่ ยยอ่ ยตา่ ง ๆ เข้าดว้ ยกนั ก็คอื เรือ่ งราวทวี่ างเปน็ พืน้ หลังของเกม เรือ่ งราวทถ่ี ูกเลา่ ไปพร้อม ๆ กบั การดา� เนินไปของเกมจะทา� ให้ผูเ้ ล่น เห็นเปา้ หมายของเกมไดช้ ัดเจนยง่ิ ข้นึ นอกจากนี้ หลายครั้งผู้เล่นจะเข้าใจกลไกของเกมรวมถึงรูปแบบในการติดต่อกับผู้ใช้ได้ไม่ยาก ถ้าผู้ใช้มีความรู้และ ประสบการณท์ ่เี ก่ยี วข้องกับเกมนน้ั ๆ ดังน้นั เกมท่วี างอยูบ่ นเร่อื งราวทว่ั ไป ก็จะเป็นเกมท่ีเขา้ ถงึ ได้งา่ ยโดยแทบไมต่ ้องใช้ ค�าอธบิ ายอย่างใดเลย กอ่ นการสร้างเกมเราควรกา� หนดแนวทางวา่ จะท�าเกมออกมาในกลุ่มของเกมใด ซง่ึ เป็นตัวกา� หนด กลุ่มเป้าหมายของผู้เล่น เพื่อเป็นแนวในการก�าหนดเทคโนโลยีท่ีจะน�ามาใช้งาน ประเภทของเกมมีการแบ่งไว้หลาย รปู แบบ โดยอาจแบง่ ตามการใชป้ ระโยชน ์ เชน่ เพอ่ื ความสนกุ สนาน เพอื่ ฝกึ ทกั ษะ หรอื เพอ่ื การเรยี นการสอน หรอื แบง่ ตาม ลกั ษณะการสรา้ งภาพ เชน่ เกม 2 มติ ิ เกม 3 มติ ิ หรอื ขน้ึ อยกู่ บั องค์ประกอบของเกม ซงึ่ อาจแบ่งได้หลายประเภท ดังน้ี 1. เกมเลยี นแบบหรอื การจา� ลอง (Simulation Games) เช่น SIMS ซงึ่ เปน็ เกมท่พี ยายามเลยี นแบบเหตุการณจ์ รงิ เพ่ือ พัฒนาทกั ษะของผเู้ ลน่ เช่น การฝึกบนิ จา� ลอง การขบั รถจา� ลอง เป็นตน้ 2. เกมแอคชั่นแบบ FPS (Action First Person Shooters Games) เป็นเกมยิงปืนท่ีผู้เล่นเป็นตัวเอกไล่ยิงผู้ร้าย ไปจนถงึ สัตวป์ ระหลาดตา่ ง ๆ ตามระดบั การเล่นซึ่งมที ้งั แบบเล่นแบบคนเดยี วและแบบเลน่ เปน็ กลุ่ม 3. เกมผจญภัย (Adventure Games) มีวัตถุประสงค์ของเกมเพื่อทา� ภารกิจให้ส�าเร็จในดินแดนที่สร้างข้ึน ต้องแก้ไข ปัญหาหรอื หาสง่ิ จา� เป็นในระดับของเกมท่ีแตกตา่ งกันไป เช่น หากุญแจเพ่ือไขเปดิ ห้องลบั เพอ่ื ไปหยิบอาวุธ เปน็ ต้น 4. เกม RPG (Role-Playing Games) เป็นเกมท่ผี ู้เลน่ สามารถสรา้ งหรือเลือกคุณลักษณะ (Character) ของตัวละครให้ ตรงกบั ความชอบของตวั เอง แล้วเลน่ ไปตามเน้อื เรอ่ื งของเกม 5. เกมต่อส้ ู (Fighting Games) เป็นเกมตอ่ สกู้ ันโดยมีตวั ละครต่อสกู้ นั แบบตัวต่อตวั ด้วยเทคนคิ ในการต่อสเู้ ฉพาะตัว 6. เกมวางแผน (Strategy Games) เกมท่ีใช้ความคิด 8 น�ากลยุทธ์มาใช้เพื่อเอาชนะ เกมมีเรื่องราวเป็นนิทาน หรือ ต�านาน มีตัวละครนา� และการผกู เรอื่ งเขา้ กับการตอ่ สู้และวางแผนในเกม 7. เกมปริศนา (Puzzle Games) เกมแกป้ ัญหาใหล้ ุล่วงตามจุดประสงคห์ ลักของเกม เชน่ เกมตัวตอ่ เปน็ ตน้ 8. เกมกฬี าและการแขง่ ขัน (Sport & Racing Games) วัตถปุ ระสงค์ของเกมเพ่อื การเปน็ ทห่ี น่ึงของการแขง่ ขัน เช่น แขง่ รถ แข่งฟตุ บอล เป็นต้น 9. เกมการศกึ ษา (Education Game) วัตถปุ ระสงคเ์ พ่อื ใหไ้ ดค้ วามร้แู ละความเพลดิ เพลิน ส�าหรับผู้เร่ิมต้นพัฒนาอาจจะเน้นศึกษาแค่บางองค์ประกอบก่อน แต่ต้องไม่ลืมว่าในการออกแบบและการพัฒนาเกม คอมพิวเตอรน์ ้นั องคป์ ระกอบท้งั สามส่วนดังทก่ี ล่าวมาขา้ งต้นตอ้ งได้รบั การออกแบบใหเ้ ข้ากนั อย่างเหมาะสม เกมท่ีพัฒนา ขึ้นจึงจะประสบผลสา� เร็จได้ แหลง่ ท่มี า: แผนการจัดการเรยี นรหู้ ลักสูตร Scratch เพ่อื สง่ เสริมความคดิ สรา้ งสรรค์ โดย สสวท. 53
กจิ กรรมท่ี 4 ตวั อยา่ งการสรา้ งเกมด้วยบอรด์ KidBright บนบอรด์ KidBright เราสามารถออกแบบสว่ นตดิ ต่อกบั ผ้ใู ช้ผ่านองคป์ ระกอบต่าง ๆ ท่ใี ชใ้ นการรบั ค่าหรอื แสดงผล เพื่อใหม้ ี ปฏิสมั พนั ธก์ ับผ้เู ล่น เชน่ ใช้สวิตช์ 1 (S1) และ สวติ ช ์ 2 (S2) ในการรบั คา่ ใช้หน้าจอแสดงผล LED ในการแสดงภาพ และ เขยี นโปรแกรมโดยใชบ้ ล็อกค�าสั่งต่าง ๆ ในโปรแกรมสร้างชดุ คา� สงั่ KidBright IDE มาสร้างเปน็ เกมอย่างง่าย โดยในใบความรูน้ จี้ ะแสดงตัวอยา่ งเกม Lucky Number ซึ่งมผี ู้เลน่ 2 คน และมวี ิธกี ารเลน่ หรือกตกิ า ดังนี้ 1. ผเู้ ล่นแตล่ ะฝ่าย ผลดั กนั กดสวิตช์เพือ่ เปลี่ยนตัวเลข 2. กดได้ 1 ครัง้ หรือ 2 ครั้ง ต่อรอบกไ็ ด ้ 3. กดสวติ ช ์ 1 (S1) จ�านวน 1 ครั้ง หมายถึง การเพิ่มค่าให้ตัวเลขขนึ้ 1 4. กดสวติ ช ์ 2 (S2) จา� นวน 1 ครั้ง หมายถึง การลดค่าตัวเลขลง 1 5. ผู้เลน่ คนใด สามารถกดตวั เลขไดต้ รงกบั Lucky Number จะเปน็ ผู้ชนะ ตัวอยา่ งผงั งานเกม Lucky Number 54
กจิ กรรมท่ี 4 ตัวอย่างโปรแกรมเกม Lucky Number 55
กจิ กรรมท่ี 4 ใบกจิ กรรมที่ 4 ปฏบิ ตั ิการสรา้ งเกม ค�าช้ีแจง 1. นักเรียนสนใจจะเขยี นโปรแกรม เกม (ชื่อเกม) 2. เกมที่นักเรยี นคดิ มผี เู้ ล่น คน 3. มวี ิธีการเลน่ เกม หรอื กตกิ า อยา่ งไร 4. มกี ารออกแบบใหโ้ ปรแกรมรับขอ้ มูลอย่างไร 5. มีการออกแบบให้โปรแกรมค�านวณหรือตรวจสอบตามเงื่อนไขของเกมโดยใช้บล็อกค�าส่ังอะไรบ้าง และเรียงล�าดับ การตรวจสอบอย่างไร 6. ออกแบบให้แสดงผลลัพธอ์ ย่างไร 56
กจิ กรรมที่ 4 7. เขยี นผงั งานของเกม ไดด้ ังนี้ 8. เขยี นโปรแกรมตามผงั งานดว้ ยโปรแกรมสรา้ งชดุ คา� สง่ั KidBright IDE ใหไ้ ดต้ ามเงอ่ื นไขของเกมทกี่ า� หนด และบนั ทกึ ไฟล์ โปรแกรมท่เี ขียนขน้ึ ดว้ ยชื่อเกม (ภาษาอังกฤษ) 57
คณะผ้จู ดั ทา� คณะทีป่ รกึ ษา ดร.ณรงค ์ ศริ ิเลิศวรกลุ ผูอ้ า� นวยการ สา� นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ รองผ้อู า� นวยการ ส�านักงานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ ดร.ชฎามาศ ธุวะเศรษฐกุล ทป่ี รกึ ษาและผู้ทรงคณุ วฒุ ิพิเศษ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้อ�านวยการ ส�านักวิชาคณิตศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันส่งเสริมการ รองศาสตราจารย์ยืน ภูว่ รวรรณ สอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดร.ศรเทพ วรรณรตั น์ คณะผู้จดั ทา� แผนการเรียน KidBright ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 นายเสนยี ์ ศรมี ณ ี โรงเรียนชุมชนบา้ นบางโหนด จงั หวดั นครศรธี รรมราช นางสวุ รี ด์ า ปะนิทานะโต โรงเรียนบ้านบงุ่ คล้า อา� เภอหล่มสกั จงั หวดั เพชรบูรณ์ นายอภไิ ธย ทองใบ โรงเรยี นอนุบาลมหาสารคาม จงั หวดั มหาสารคาม นางสาวพรพมิ ล ต้ังชัยสิน สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี นายนริ มิษ เพยี รประเสรฐิ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คณะผู้พจิ ารณา ศนู ย์เทคโนโลยอี ิเลก็ ทรอนกิ ส์และคอมพิวเตอร์แหง่ ชาติ ศูนยเ์ ทคโนโลยีอเิ ลก็ ทรอนิกส์และคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ ดร.สรุ พล ตนั อรา่ ม ศูนย์เทคโนโลยีอเิ ล็กทรอนกิ ส์และคอมพิวเตอร์แหง่ ชาติ ดร.ดุษฎ ี ตรีอา� นรรค ศูนยเ์ ทคโนโลยอี ิเลก็ ทรอนกิ ส์และคอมพวิ เตอร์แหง่ ชาติ นายวุฒพิ งษ ์ พรสขุ จันทรา สถาบันส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นายสมพงษ ์ กติ ตปิ ิยกลุ สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี นางสาวพรพิมล ตัง้ ชัยสิน สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นายนริ มิษ เพียรประเสรฐิ นางสาวจนิ ดาพร หมวกหม่นื ไวย ผู้อ�านวยการ ศนู ย์เทคโนโลยีอิเลก็ ทรอนกิ สแ์ ละคอมพิวเตอรแ์ หง่ ชาติ รองผ้อู �านวยการ ศนู ย์เทคโนโลยีอเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ชาติ คณะบรรณาธิการ ศูนยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนิกส์และคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ ศูนย์เทคโนโลยอี ิเลก็ ทรอนกิ สแ์ ละคอมพวิ เตอร์แห่งชาติ ดร.ชัย วฒุ วิ ิวฒั น์ชยั ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ ดร.กลั ยา อดุ มวทิ ติ ศูนย์เทคโนโลยอี เิ ล็กทรอนกิ ส์และคอมพวิ เตอร์แห่งชาติ ดร.เสาวลกั ษณ ์ แกว้ กา� เนดิ ดร.อภิชาติ อนิ ทรพานชิ ย ์ นายอนชุ ิต ลลี ายุทธโ์ ท นางสาวพีรนันท ์ กาญจนาศรสี ุนทร
Search
