รายงานถอดบทเรียนชุมชนจิตอาสาดีเด่นบ้านโหนดหมู่ ตามการขยายผลโครงการจิตอาสาของสำนักงาน กศน.จังหวัดพัทลุง ประจำปี2564

ก

ก คำนำ เอกสารเล่มนี้เป็นผลจากกิจกรรมการถอดบทเรียนของชุมชนจิตอาสาชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง จัดทำขึ้นเพื่อรวบรวมและแสดงศักยภาพของชุมชน บา้ นโหนดหมู่ ทไ่ี ดด้ ำเนินการกิจกรรมต่าง ๆของชุมชน ท่ีนำผลจากการวิเคราะห์ชุมชน การใช้ทุนของชุมชนท่ี มีอย่างหลากหลาย เป็นต้นทุนของการจัดกิจกรรม นำจุดอ่อนของชุมชนมาเป็นตัวตั้งของการพัฒนา และร่วมกันขับเคลื่อนอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน อย่างต่อเนื่อง ผ่านกระบวนการศึกษา เรียนรู้ ลงมือปฏิบัติ และพัฒนา ต่อยอด จนก่อให้เกิดเป็นชุมชนพึ่งตนเองได้ การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การช่วยเหลือกันใน ชุมชน คนในชุมชน เกิดอัตลักษณ์ชุมชนโหนดหมู่พอเพียง เลี้ยงชีพได้ สร้างวัฒนธรรมในการอยู่ร่วมกันแบบ เกื้อกูล ซึ่งคนโหนดหมู่ เรียกว่า “วัฒนธรรมเกื้อกูล” ซึ่งสื่อให้เห็นว่าคนในชุมชน มีความเป็นจิตสาธารณะ มีความรัก ความสามัคคี การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การทำความดีที่ไม่หวังผลตอบแทน และพร้อมที่จะเป็น ผู้ให้แก่ทกุ คนอย่างเทา่ เทียม ก่อให้เกดิ โรงเรียนเศรษฐกจิ พอเพียงของชุมชน ทมี่ ผี ูร้ ู้ของชุมชนเป็นครูผู้ถ่ายทอด องค์ความรู้ จนสามารถเปน็ ชุมชนต้นแบบการเปน็ จิตอาสา สามารถถ่ายทอดองคค์ วามรใู้ หแ้ ก่ชมุ ชนอน่ื ๆ ได้ ในการน้ี ขอขอบคุณ นายรืน่ แจ้งกระจา่ ง กำนันตำบลหารเทา รวมทัง้ ภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐและเอกชน ทไ่ี ดม้ ีส่วนรว่ มในการขับเคลื่อนกจิ กรรมของชุมชนใหเ้ กดิ เปน็ ผลเชิงประจักษ์ หวั ใจสำคัญ คือ ประชาชนคนโหนดหมู่และคณะทำงานชุมชน ที่ได้ร่วมกันถ่ายทอด แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ต่อเติมแนวคิด สู่การบันทึกเป็นบทเรียนความสำเรจ็ หวังอย่างยิ่งว่า เอกสารฉบับนี้ สามารถนำไปเป็นแนวทางให้กับชุมชน/ หม่บู ้านอ่นื ๆในการพฒั นา และเปน็ พลังในการขบั เคลื่อนโครงการจิตอาสาชุมชนในพ้นื ที่ และเปน็ พลงั สำคัญใน การพฒั นาประเทศชาตสิ ืบไป กศน.อำเภอปากพะยูน สำนักงาน กศน.จงั หวัดพทั ลุง มถิ ุนายน 2564

ข บทสรุปสำหรบั ผู้บรหิ าร ชมุ ชนจติ อาสาดเี ด่น : ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หม่ทู ี่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จงั หวัดพัทลุง สำนักงาน กศน.จังหวดั พัทลุง ได้กำหนดโมเดลการขบั เคล่ือนโครงการจิตอาสาของสำนักงาน กศน.จังหวัดพัทลุง ประจำปีงบประมาณ 2564 โดยกำหนดเป็น 3 ระยะ ซึ่งระยะที่สำคญั ของการขบั เคลื่อน งานจิตอาสา คือ การขยายผลโครงการจติ อาสา ทส่ี ำนักงาน กศน.จังหวดั พทั ลุง ได้มอบแนวทางให้สถานศึกษา ดำเนินการสร้างทมี และพัฒนาทีม ของแตร่ ะดับ ดังนี้ 1. ระดับอำเภอ ผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษา นำองค์ความรจู้ ากการอบรมหลักสูตรจิตอาสา ของสำนักงาน กศน. พูดคุย หารือ เชิญชวน นายอำเภอ หัวหนา้ ส่วนราชการระดับอำเภอ จัดตั้งในรูปแบบทีม ระดับอำเภอ เพื่อขบั เคลอ่ื นงานจติ อาสา ของสำนักงาน กศน. 2. ระดับตำบล ครู กศน.ตำบล /ครูอาสาสมัครฯ นำองค์ความรู้จากการอบรม หลักสูตรจิตอาสา ของสำนักงาน กศน. สร้างเวทีเสวนา เชิญชวน ส่วนราชการระดับตำบล นายกเทศมนตรี/ นายกองค์การบริหารสว่ นตำบล จดั ต้งั ในรูปแบบทีมระดับตำบล เพอื่ ขบั เคล่ือนงานจิตอาสา ของสำนกั งาน กศน. 3. ระดับชุมชน ครู กศน.ตำบล /ครูอาสาสมัครฯ นำองค์ความรู้จากการอบรม หลักสูตรจิตอาสา ของสำนักงาน กศน. สร้างเวทีเสวนา เชิญชวน ส่วนราชการระดับชุมชน กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นักศึกษา กศน. และประชาชนจิตอาสา จัดตั้งในรูปแบบทีมระดับชุมชน เพื่อขับเคลื่อนงานจิตอาสา ของสำนกั งาน กศน. ผลความสำเร็จของการขบั เคลื่อนงานจติ อาสา ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง โดยการนำของ นายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนันตำบลหารเทา ได้ขับเคลื่อนพัฒนาชุมชน ด้วยกระบวนการรวมพลังจิตอาสา บ้านเกดิ ดำเนินการกจิ กรรมต่าง ๆของชมุ ชน ท่ีนำผลจากการวิเคราะหช์ มุ ชน มาวางแผนในการพัฒนา การใช้ ทุนของชุมชนที่มีอย่างหลากหลาย ทั้งด้านบุคคล วัตถุดิบ วิถีชีวิตพื้นบ้าน มาเป็นต้นทุนของการจัดกิจกรรม นำจุดออ่ นของชมุ ชนมาเป็นตัวตงั้ ของการพฒั นา และรว่ มกันขับเคลอ่ื นอย่างเป็นรปู ธรรมชดั เจน อยา่ งต่อเนื่อง ผ่านกระบวนการศึกษา เรียนรู้ ลงมือปฏิบัติ และพัฒนา ต่อยอด จนก่อให้เกิดเป็นชุมชนพึ่งตนเองได้ การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การช่วยเหลือกันในชุมชน คนในชุมชน เกิดอัตลักษณ์ชุมชนโหนดหมู่พอเพียง เลีย้ งชพี ได้ สรา้ งวฒั นธรรมในการอยู่รว่ มกันแบบเกื้อกูล ซึง่ คนโหนดหมู่ เรียกวา่ “วฒั นธรรมเก้อื กลู ” ซึ่งสื่อให้ เห็นว่าคนในชุมชน มีความเป็นจิตสาธารณะ มีความรัก ความสามัคคี การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การทำ ความดีที่ไม่หวังผลตอบแทน และพร้อมที่จะเป็นผู้ให้แก่ทุกคนอย่างเท่าเทียม ก่อให้เกิดโรงเรียนเศรษฐกิจ พอเพียงของชุมชน ที่มีผู้รู้ของชุมชนเป็นครูผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ จนสามารถเป็นชุมชนต้นแบบการเป็น จิตอาสา สามารถถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ใหแ้ ก่ชมุ ชนอ่นื ๆ ได้

ค และหัวใจสำคัญของการเป็นจติ อาสาของคนในชมุ ชนบ้านโหนดหมู่ อีกประการหนึ่ง คอื แผนภัยพิบัติ ของชุมชน อันเกิดจากการรวมพลังอาสาพัฒนาชุมชนของประชาชนในหมู่บ้าน ซึ่งชุมชนบ้านโหนดหมู่ ได้จัดทำแผนภัยพิบัติ ออกเป็น 2 กลุ่มโซน แต่งตั้งแกนนำหลักของหมู่บ้านเป็นคณะทำงานฝ่ายต่าง ๆ ในแต่ละกลุ่มโซน มีกำหนดแผนกิจกรรมเป็น 4 ระยะ ที่พร้อมรวมพลังให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ในสถานการณก์ ารเกิดภัยพิบตั ิ ได้แก่ โซน 1 มี 4 กลมุ่ บ้าน ประกอบด้วย 1. กลุ่มบ้านโหนดหมู่ 2. กลมุ่ บ้านควนสะตอ 3. กลุ่มปลายหาร 4. กล่มุ หน้าโรงเรยี นบ้านทะเลเหมียง โซน 2 มี 3 กลุ่มบา้ น ประกอบด้วย 1. กลุ่มบา้ นในพรุ 2. กลุ่มบา้ นโคกปาบ 3. กลุ่มบา้ นทุง่ ขนุ หลวง กำหนดแผนการของกจิ กรรม เป็น 4 ระยะ คอื ระยะที่ 1 ก่อนการเกิดภัยพิบัติ เรียกว่า “ระยะเตรียมพร้อม” เป็นการอบรม สร้างความตระหนัก ให้เห็นถึงความเสียหากที่จะได้รับจากการภัยพิบัติด้านต่าง ๆ สร้างความรู้ความเข้าใจ ให้คนในชุมชนสามารถ เตรยี มปอ้ งกันภัยที่จะเกิดขน้ึ ในชุมชนได้ และรเู้ ทา่ ทนั โดยคณะกรรมการชดุ ที่ 1 ระยะที่ 2 ขณะที่เกิดภัยพิบตั ิ เรียกว่า “ระยะให้ความช่วยเหลือ” เป็นการเข้าไปให้ความช่วยเหลือ แก่ผู้ที่ได้รับความเสียหาย ให้ได้รับการบรรเทาความเดือนร้อน โดยคณะกรรมการชุดที่ 2 ประกอบด้วย ดา้ นอาหาร ด้านชา่ ง ดา้ นสุขภาพอานามยั ระยะท่ี 3 หลังจากเกดิ ภัยพิบัติ เรยี กว่า “ระยะเยยี วยา” เปน็ การเข้าไปช่วยเหลือ เยียวยาหลังจาก ภัยพิบัติได้ผ่านไป ด้วยการสร้างอาชีพใหม่ ทดแทนอาชีพเดิม การระดมทุนให้ความช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความ เดือดรอ้ น หรอื ผลกระทบจากภัยพบิ ตั ิ ระยะที่ 4 เป็น “ระยะฟื้นฟู” เป็นการฟื้นฟูด้านสุขภาพ ทั้งด้านร่างกายและจิต รวมถึง การฟื้นฟู อาชีพ เดมิ ใหม้ คี วามร่งุ เรอื งขึ้นมาใหม่ และสภาพเศรษฐกจิ ของชมุ ชนให้กลบั มา

สารบญั ง เรอื่ ง หนา้ ก คำนำ ข บทสรปุ สำหรบั ผ้บู ริหาร ง สารบญั 1 2 บทที่ 1 บทนำ 8 บทท่ี 2 วิธดี ำเนินการถอดบทเรยี น 11 บทท่ี 3 ผลการถอดบทเรยี น 12 บทท่ี 4 สรุปผลการถอดบทเรียน 13 บทที่ 5 ข้อเสนอแนะ ภาคผนวก ก กำหนดการถอดบทเรียน ประมวลภาพกจิ กรรม ข เคร่ืองมอื ที่ใชใ้ นการถอดบทเรียน ง รายชือ่ คณะผ้ถู อดบทเรยี น ๑ ๖ คำนำ ๘ บทสรุปสำหรับผู้บร ๑๖ หาร ๑๗ สารบญั ๑๘ บทท่ี 1 บทนำ บทที่ 2 วธิ ดี ำเนินการถอดบทเรยี น บทท่ี 3 ผลการถอดบทเรียน บทที่ 4 สรปุ ผลการถอดบทเรียน บทท่ี 5 ขอ้ เสนอแนะ ภาคผนวก - กำหนดการถอดบทเรียน - ประมวลภาพกจิ กรรม - เครอ่ื งมือท่ีใช้ในการถอดบทเรียน - รายชอ่ื คณะผู้ถอดบทเรี

บทท่ี 1 บทนำ ความเป็นมา ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง โดยการแยกตัวออกจาก หมู่ที่ 5 บ้านทะเลเหมียง ตำบลหารเทา เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2535 โดยมีนายสมพงค์ เกิดเอียด เปน็ ผใู้ หญบ่ ้านคนแรก ในอดตี การอยู่อาศัยร่วมกันเปน็ กลุ่ม ตระกลู แรกท่ีเข้ามาอาศัย คือ ตระกูลแจ้งกระจ่าง เมื่อปี พ.ศ. 2545 ผู้นำชุมชนร่วมกับชาวบ้านได้มีการจัดทำแผนพัฒนาชุมชน ทำให้เกิดชุมชนจิตอาสาข้ึน เป็นครั้งแรกในพื้นที่บ้านโหนดหมู่ มีภาคีเครือข่าย เข้ามามีส่วนรว่ มในการขบั เคลื่อน ทำให้คนในชุมชนมีความรัก สามัคคี เกิดการรวมกลุ่มต่าง ๆ ขึ้นในชุมชน เช่น กลุ่มออมทรัพย์ กองทุนหมู่บ้าน กลุ่มสตรี โรงเรียนผู้สูงอายุ โรงเรียนเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้ชุมชนพึ่งพาตนเองได้ เกิดจิตสำนึกในการให้ รู้จักการแบ่งปัน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เปน็ การให้ด้วยใจ โดยไม่หวงั ส่ิงตอบแทนใด ๆ ใหแ้ ล้วรู้สกึ สุขใจไม่ทำใหผ้ ู้อื่นเดือดร้อน เกิดความตระหนักถึงการ อยรู่ ่วมกนั อย่างมีความสุข ส่งผลใหเ้ กิดค่านิยมที่ดีในชุมชน ตลอดจนมีการน้อมนำเอาโครงการอันเน่ืองมาจาก พระราชดำริมาขยายผลในพน้ื ท่ีชุมชนอยดู่ ีมีสขุ เห็นประโยชน์ส่วนรวม มากกวา่ ประโยชน์ส่วนตน เพื่อส่งต่อแนวความคิด การน้อมนำเอาโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มาเป็นต้นแบบในการ พัฒนาชุมชน ผา่ นกระบวนการศึกษา เรียนรู้ ลงมือปฏิบัติ และพฒั นาต่อยอด ประยุกตใ์ ชใ้ ห้สอดคล้องกับวิถี ของคนในชุมชน ตลอดจนนำไปเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตประจำวัน ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ ส่งผลให้ ครอบครัวมีคณุ ภาพชีวติ ที่ดขี นึ้ ชมุ ชนมีความเขม้ แข็ง เกดิ ภาวะวกิ ฤติในสังคมจากสถานการณ์ การแพร่ระบาด โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019(Covid-19) คนในชุมชนสามารถดำเนินชีวิตได้โดยไม่ต้องออกนอกชุมชนใน ระยะเวลา 3 เดือน เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019(Covid-19) ซึ่งการถอด บทเรียนในคร้งั นี้มีความจำเป็นอยา่ งยิ่ง ในการจดั ทำเปน็ บทสรุปความสำเรจ็ นำไปเป็นแนวทางในการปฏิบตั ิ ผลที่คาดว่าจะได้รับประโยชน์จากการถอดบทเรียนชุมชนจิตอาสา บ้านโหนดหมู่ มีความคาดหวังว่า จะได้รับองค์ความรู้ ประสบการณ์ และทักษะในการทำงาน โดยการรวมกลุ่มอาชีพเพื่อสร้างโอกาสในการมี งานทำ สง่ ผลให้คนในชุมชนมีรายได้ มีคณุ ภาพชวี ติ ท่ดี ี มคี วามอยู่กินดอี ยู่ดี สามารถพึง่ พาตนเองได้ ครอบครวั มีความอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง และการแบ่งปัน ตลอดจนใช้ชีวิตอยู่บนพื้นฐานของความเป็นไทย เกิดความ เพียงพอ ดำรงชีวติ พอเพียงตามแนวคดิ ทฤษฎีหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง รู้เหตุ รู้ผล รู้ประมาณ และรู้เท่า ทันการเปลย่ี นแปลง วัตถปุ ระสงค์ของการถอดบทเรียน 1. เพอ่ื ศึกษากระบวนการ ท่ีทำให้ชุมชนบ้านโหนดหมู่ เกิดเอกลกั ษณ์ และอตั ลักษณ์ “โหนดหมู่พอเพียง” 2. เพื่อส่งต่อองค์ความรู้ของชุมชนบ้านโหนดหมู่ สู่ชุมชนอื่นๆ ในการพึ่งตนเอง ก่อให้เกิดวัฒนธรรม เกอื้ กูลของชมุ ชน 3. เพ่ือเป็นแนวทางในการพัฒนา ตอ่ ยอดความสำเรจ็ ของชุมชนในด้านอ่ืน ๆ และขยายผลไปสูช่ มุ ชนอนื่ ๆ และในระดบั ทสี่ งู ข้ึนไป

2 ขอบเขตของการดำเนนิ งานโครงการ ประชาชนกลุ่มเป้าหมาย คณะทำงานของชุมชนในการขับเคลื่อนกิจกรรมจิตอาสาพัฒนาชุมชน บ้านเกดิ กลมุ่ เปา้ หมายในการถอดบทเรยี นครงั้ นี้ ประกอบด้วย แกนนำชุมชนบ้านโหนดหมู่ คณะทำงานด้านจิตอาสาของชุมชนบ้านโหนดหมู่ ภายใต้การนำของ นายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนันตำบลหารเทา รวมจำนวน 24 คน ภาคีเครือข่ายในการส่งเสริมสนับสนุนการ ขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชน จำนวน 5 คน และบุคลากร กศน.อำเภอปากพะยูนและคณะ จำนวน 13 คน ร่วมเปน็ คณะดำเนินงานและจดบันทึก การถอดบทเรียน ในวนั ที่ 21 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2564 สถานท่ีทดี่ ำเนนิ การ ทีท่ ำการชุมชนบา้ นโหนดหมู่ หมทู่ ่ี 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวดั พทั ลุง วันเวลา ท่ดี ำเนนิ การ วันที่ 21 มถิ ุนายน 2564 เวลา 09.00 - 12.00 น. ขนั้ ตอนการดำเนินงาน และกิจกรรมสำคัญ การถอดบทเรียนชุมชนจิตอาสาบา้ นโหนดหมู่ มกี ิจกรรมทีส่ ำคญั ดังนี้ 1. วันที่ 21 มิถุนายน 2564 เวลา 08.30 น. ผู้นำชุมชน แกนนำชุมชน ภาคีเครือข่าย และคณะทำงาน พร้อมกัน ณ ที่ทำการชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จงั หวดั พัทลงุ 2. กล่มุ เป้าหมายเข้ารว่ มเวทเี สวนา โดยมี นายร่นื แจ้งกระจา่ ง กำนันตำบลหารเทา เป็นผู้นำ ในการเปดิ เวทเี สนา โดยการใช้คำถามกระตุน้ คดิ ให้กบั ผู้เขา้ รว่ มกิจกรรม ไดเ้ ลา่ ย้อนถึงความเป็นมาชองชุมชน บ้านโหนดหมู่ การรวมกลุ่มกันของชุมชนในการสร้างกิจกรรม และการมาสู่ความสำเร็จของชุมชน และการต่อยอดชมุ ชนจิตอาสา 3. ผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรม ผลัดกนั รำลึก ถึงเส้นทางในการกอ่ เกิดกิจกรรมแตล่ ะกิจกรรม 4. วทิ ยากรกระบวนการ สรุปประสบการณ์ ท่ีได้รว่ มกันดำเนนิ งาน การแตกกิจกรรมให้ ครอบคลุมสภาพของชุมชน และทุนท่ชี ุมชนมี การสร้างอาชีพแบบลูกโซ่ จากกลุ่มสกู่ ลุ่ม การนำผลกำไรทีไ่ ด้ ไปลงทุนสร้างฐานรากการประกอบอาชีพแบบครบวงจร แนวคดิ ทีไ่ ด้แลกเปลย่ี นเรยี นรู้ 5. ผนู้ ำตอ่ ยอดการพฒั นาของแต่ละกจิ กรรม ตกผลกึ เป็นกิจกรรมเด่นของชุมชน 6. ภาคเี ครอื ข่ายร่วมต่อเตมิ ความสมบูรณ์ 7. คณะทำงานจดบนั ทกึ 8. การเชื่อมโยงผลจากกิจกรรมที่ชุมชนดำเนินการจนประสบความสำเร็จ เกิดวัฒนธรรม เก้อื กลู การใหโ้ ดยไม่หวังผล เกดิ เปน็ ชมุ ชนจิตอาสา 9. คณะทำงานรว่ มถอดบทเรียน และบันทึก ผลเป็นรูปเล่ม

บทท่ี 2 วิธีดำเนินการถอดบทเรียน การขบั เคลอ่ื นจติ อาสา สำนักงาน กศน.จังหวัดพัทลุง ได้กำหนดโมเดลการขับเคลื่อนโครงการจิตอาสาของสำนักงาน กศน. จงั หวัดพัทลงุ ประจำปงี บประมาณ 2564 เปน็ 3 ระยะ ประกอบดว้ ย ระยะที่ 1 การอบรมหลักสูตรจิตอาสาของสำนักงาน กศน. หลักสูตรปกติ ระดับพื้นฐาน เพื่อให้ กลุ่มเป้าหมาย มีความรู้ ความเข้าใจ มีจิตสาธารณะ ที่พร้อมอาสาสมัคร ที่พร้อมอาสาสมัคร ในการบำเพ็ญ ประโยชน์ ต่อส่วนรวม ร่วมกันปกป้อง และเชิดชู สถาบันพระมหากษัตริย์ สร้างความรัก ความสามัคคี ของประชาชน ระยะท่ี 2 การขยายผลโครงการจิตอาสา ประจำปี 2564 โดยการสร้างทีม และพัฒนาทีม ในการให้ ความรู้ แก่ชุมชน นักศึกษา กศน. และผู้เรียนทุกกลุ่มวัย โดยการคัดเลือก เป็นประเภทชุมชนจิตอาสาดีเด่น และประเภทผู้นำชุมชนจติ อาสาดเี ดน่ ระยะที่ 3 การแข่งขันขับร้อง บทเพลงพระราชนิพนธ์ (กศน.ชาเลนจ์) ประจำปี 2564 เพื่อให้ นักศึกษา กศน. ได้รับการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และแสดงออก ถึงความจงรักภักดี ต่อสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ รู้คุณค่า ซาบซึ้งในบทเพลง พระราชนิพนธ์ เผยแพร่ พระอัจฉริยภาพ พระปรีชา สามารถ ทางด้านดนตรี และน้อมรำลึก ถึงพระมหากรุณาธิคุณ ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพิตร พระผู้ทรงเป็นอัครศิลปิน ของปวงชนชาวไทย เพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระวชริ เกล้าเจ้าอยู่หวั ภาพ โมเดลการขบั เคล่อื นโครงการจติ อาสาของสำนักงาน กศน.จังหวัดพัทลงุ

4 1. กลไกการขบั เคล่อื น ระดับตำบล ชมุ ชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพทั ลงุ เปน็ ชุมชนที่มีสรรพกำลัง ของเครือข่ายที่ให้การสนับสนุนเป็นรากฐานกำลังสำคัญ ในการขับเคลื่อนงานทุกกิจกรรมอย่าง รอบด้าน ซง่ึ การถอดบทเรียนในครั้งนี้ เป็นการถอดบทเรยี นความสำเร็จเฉพาะประเดน็ คือ การเปน็ ชมุ ชนจิตสา และการ ขับเคลื่อนกิจกรรมด้านจิตอาสาของชุมชนที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ก่อให้เกิดชุมชนจิตอาสาที่ สมาชกิ ของชมุ ชน /หมู่บ้าน ทกุ คนเป็นสมาชกิ จติ อาสา มีกิจกรรมทีแ่ สดงใหเ้ ห็นถึงถงึ พลังจติ อาสาของหมู่บ้าน และเป็นแกนนำในการดำเนินกิจกรรมแลกเปลี่ยน เกิดกระบวนการที่สามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนา หมู่บ้านได้อย่างต่อเนื่อง ยั่งยืน และเป็นลูกโซ่ บอกกล่าวเล่าเรื่องเพื่อประสานเครือข่ายในพื้นที่ชุมชน สนับสนุนอันเปน็ กลไกสำคัญในการขับเคลื่อนกิจกรรม อนั เกิดจากการได้มีเวทีกิจกรรมเสวนา เพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ที่สามารถนำไปเป็นแนวทางจัดกิจกรรมจิตอาสาให้กับชุมชน มีการทำแผนชุมชน แผนพัฒนาหมู่บ้าน แผนภัยพิบัติ ซึ่งชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง จะเป็นแกนนำ หลกั ของหม่บู ้านโซนเป็น 2 โซน ท่พี ร้อมรวมพลงั ให้ความช่วยเหลือซ่ึงกนั และกนั อันเกิดมวลพลังอาสาพัฒนา ชุมชนของประชาชนในหมบู่ า้ น ได้แก่ โซน 1 มี 4 กลุ่มบา้ น 1. กลมุ่ บา้ นโหนดหมู่ 2. กลุ่มบา้ นควนสะตอ 3. กลมุ่ ปลายหาร 4. กลมุ่ หน้าโรงเรียนบา้ นทะเลเหมยี ง โซน 2 มี 3 กล่มุ บ้าน 1. กลุ่มบ้านในพรุ 2. กลมุ่ บ้านโคกปาบ 3. กลุ่มบา้ นทุ่งขุนหลวง ท้ังนี้ จากการรวมสรรพกำลังของทุกๆฝา่ ย ใช้ทุนของชุมชนท่มี ี ท้งั ด้านคน เงนิ วตั ถุดิบ เครือขา่ ย และ วิธีการที่หลากหลาย สอดคล้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนในชุมชน ก่อให้เกิดกลุ่มต่าง ๆ ทั้งด้านอาชีพ สถาบัน การเงนิ ในชุมชน มกี ารผลิตนำ้ เพ่ือใช้ในการเกษตร โดยใชพ้ ลังงานจากแสงอาทติ ย์ มีโรงสขี ้าวชมุ ชน โรงน้ำด่ืม ชุมชน มีประปาหมู่บ้าน สามารถลดภาระด้านค่าใช้จ่ายในการครองชีพของคนในชุมชนลงได้ ในระดับหน่ึง รวมไปถงึ การสร้างรายได้เสรมิ จากอาชพี หลกั และมกี ารจัดตงั้ โรงเรยี นเศรษฐกิจพอเพยี ง ซง่ึ เป็นหัวใจหลักการ ดำรงชีวติ ของประชาชนทุกคน ท่จี ะสืบความเป็นวถิ ี “เขา ปา่ นา เล” เพ่อื คนเมอื งลงุ ต่อไป

5 2. กระบวนการในการขบั เคลอ่ื น ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง สร้างกระบวนการ ขับเคลื่อนงาน ที่คำนึงถึงความเป็นวัฏจักรของวิถีการใช้ชีวิตของประชาชนในชุมชน ในรูปแบบ PDCA ประกอบด้วย Plan (P) การวางแผน ความสำเร็จที่เกิดขึ้น มาจากกระบวนการวางแผนที่แยบยล ลึกซึ้ง ของนายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนนั ตำบลหาเทา ท่ีใหโ้ อกาสคนในชมุ ชน ภาคีเครอื ขา่ ยทง้ั หนว่ ยงานภาครัฐและภาคเอกชน ปราชญช์ าวบ้าน ภมู ปิ ญั ญาในชุมชน ไดร้ ่วมกนั สำรวจสภาพของชมุ ชนในดา้ นตา่ ง ๆ แล้วนำมาวเิ คราะห์เป็นข้อมลู ในการกำหนด แนวทางในการพัฒนา เป็นแผนพัฒนาชุมชน มีการกำหนดเป้าหมายความสำเร็จ หรือวิสัยทัศน์ร่วมกัน คือ “คนโหนดหมู่มีงานทำ มรี ายได้ อยดู่ กี นิ ดี พง่ึ ตนเองได้ ครอบครวั อบอุน่ ชุมชนเขม้ แข็ง” นำเป้าหมายมาสู่ การจดั ทำแผนพัฒนาชุมชน วางแผนงานกิจกรรมร่วมกับคณะทำงานจากชุมชน สู่ระดบั ตำบล ในผ่านกิจกรรม เวที เสวนา สภากาแฟ และมีการแบ่งงาน/กำหนดภารกิจ/มอบหมายงานสู่ชุมชน สร้างปฏิทินการปฏิบัติงาน กิจกรรม ใหเ้ ป็นไปตามความตอ้ งการของคนในชมุ ชน Do (D) การดำเนนิ การ นำแผนที่ได้ไปสู่การปฏิบัติ ในรูปแบบของคณะกรรมการ โดยอาศัยหลักการทำ “ทำอย่างมีความรู้ เรียนรู้สู่การพัฒนา และตอ่ ยอด” ด้วยกระบวนการจติ อาสาพฒั นาชุมชน ร่วมทำ ร่วมเดินทาง รว่ มแก้ปัญหา ร่วมพัฒนา อยา่ งต่อเน่อื ง ไปยงั เปา้ หมายของประชาชน เพื่อให้ไดร้ บั การพัฒนาคุณภาพชีวติ อยา่ งเป็นขนั้ ตอน ภายใต้การให้ความร่วมมือของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน ทงั้ ภาครฐั เอกชน ในชมุ ชน และนอกชมุ ชน ผลที่ได้ จากการนำแผนสู่การปฏบิ ัติส่งผลใหเ้ กิดความสำเร็จในการพัฒนาคุณภาพชีวติ ของคนในโหนดหมู่ ดังนี้ โครงการพฒั นาคุณภาพชวี ติ สร้างงานสร้าง รายได้ สร้างอาชีพ ๑. โรงเรยี นบา้ นโหนดหมู่ (ใหค้ วามรเู้ รื่องเศรษฐกจิ พอเพียง) ๒. โรงเรียนผูส้ งู อายุ (เปดิ เรียนเม่อื วนั ท่ี 25 มกราคม 2561 (เรยี นทกุ วนั พฤหัสบดี) ๓. โรงเรยี นเศรษฐกจิ พอเพียงบา้ นโหนดหมู่ (ให้ความรู้และฝึกอบบรมเร่ืองเศรษฐกจิ พอเพยี ง) ๔. กลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิตบ้านโหนดหมู่ กอ่ ต้ังเม่ือวนั ท่ี 15 พฤษภาคม 2538 ปจั จุบันมี สมาชกิ 817 คน เงินฝากสจั จะสะสม 17,601,131 บาท (ข้อมลู ณ เดือนพฤษภาคม 2564) ๕. กองทนุ หมู่บา้ น มีสมาชกิ 138 ราย จำนวนเงินทุน 2,300,000 บาท ๖. กองทนุ SML (กองทนุ ปยุ๋ และพนั ธ์ขุ ้าว) มีเงนิ ทนุ 146,210 บาท สมาชิก 54 คน ๗. กองทนุ ประปาหมบู่ า้ น มเี งนิ ทุน 139,471 บาท มีสมาชกิ 167 คน ๘. กล่มุ ทำนา เงินทนุ 110,770 บาท มีสมาชิก 87 คน ๙. ธนาคารหมู่บา้ น มเี งินทนุ 5,476,420 บาท มสี มาชกิ 517 คน ๑๐. กองทนุ สวัสดิการชุมชนตำบล มีเงนิ ทนุ 1,183,826 บาท มสี มาชิก 737 คน ๑๑. โรงสชี มุ ชน มีเงินทุน 15,660 บาท มีสมาชิก 167 คน ๑๒. กองทุนแม่ของแผน่ ดิน มีเงินทุน 97,421 บาท มีสมาชิก 220 คน

6 โครงการพัฒนาสาธารณปู โภคและการบูรณาการทุนในชมุ ชน ๑. ชุมชนบา้ นโหนดหมมู่ รี ะบบนำ้ บาดาลด้วยพลงั งานแสงอาทติ ย์เพอ่ื การเกษตร จำนวน ๘ ชดุ ๒. ปรบั ปรงุ ระบบประปาหมู่บ้าน เปน็ เงิน 800,000 บาท จากเทศบาลตำบลหารเทา ๓. โครงการประชารัฐ กทบ. จำนวน 2 ครง้ั ครัง้ ที่ 1 เป็นเงิน 500,000 บาท และครงั้ ที่ 2 เปน็ เงิน 200,000 บาท ๔. โครงการตำบลละ 5 ล้านบาท คร้งั ท่ี 1 ปรับปรุงต่อเติมอาคารศูนย์เรยี นรู้ชุมชนเปน็ เงนิ 540,000 บาทครง้ั ท่ี 2 ปรบั ปรุงต่อเติมอาคารศนู ย์เรยี นรูช้ มุ ชน 200,000 บาท ๕. โครงการสนับสนุนปัจจัยผลิต เป็นเงิน 1,200,000 บาท จากหน่วยงานกองอำนวยการรักษา ความม่นั คงภายใน (กอ.รมน.) ๖. โครงการสนับสนุนปัจจัยผลิต ด้านโรงสีข้าว เป็นเงิน 1,000,000 บาท จากหน่วยงานกอง อำนวยการรักษาความมัน่ คงภายใน (กอ.รมน.) ๗. โครงการสร้างบ่อบาดาลพร้อมถัง เป็นเงิน 15,000,000 บาท จากหน่วยงานกองอำนวยการ รักษาความมัน่ คงภายใน (กอ.รมน.) ๘. โครงการลดขยะชมุ ชน เป็นเงนิ 26,000 บาท จากเทศบาลตำบลหารเทา ๙. โครงการสนับสนุนสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน งบภาค เป็นเงิน 60,000 บาท และงบกรมการ พฒั นาชุมชน เปน็ เงิน 25,000 บาท จากสำนักงานพฒั นาชมุ ชนจังหวดั พัทลุง ๑๐. โครงการ 9101 ปุ๋ยอนิ ทรยี ช์ ีวภาพ เปน็ เงนิ 200,000 บาท จากสำนกั งานเกษตรจังหวดั พทั ลุง ๑๑. โครงการหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพียง มัน่ คง มัง่ ค่งั ยัง่ ยืน เฉลิมพระเกยี รติ ฯ กรมการพัฒนาชุมชน สนับสนุนงบประมาณในการจดั ทำปา้ ยโครงการฯและจดั ซื้อเมล็ดพนั ธุผ์ ัก เป็นเงนิ 24,550 บาท ๑๒. โครงการจัดตั้งโรงเรียนเศรษฐกิจพอเพียงบ้านโหนดหมู่ กรมการพัฒนาชุมชนสนับสนุน งบประมาณ จดั ซอ้ื วสั ดุอปุ กรณ์ให้ศูนย์เรียนรู้และจดุ เรียนรคู้ รพู อเพยี งฯ เป็นเงิน 300,000 บาท Check (C) การตรวจสอบ นายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนันตำบลหารเทา จะเป็นแกนนำหลักเบื้องต้น ร่วมกับเครือข่ายรวมถึง ประชาชน ในการร่วมกันประเมินกิจกรรมในชุมชน การติดตามสภาพปัญหา อุปสรรค สามารถแก้ไขปัญหาท่ี เกิดขึ้นได้ทันท่วงที มีการประชุมประจำเดือน เพื่อติดตามความก้าวหน้า ของการจัดกิจกรรม จัดทำบัญชี เพื่อให้ทราบสถานะของการลงทุน การมีส่วนร่วมของคนในชุมชน โดยอาศัยเครื่องมือจากสังเกต/สัมภาษณ์ ทีจ่ ะคอยร่วมกนั รับทราบถงึ ปญั หาหรอื อุปสรรค ที่จะรว่ มกันแก้ไข ในโอกาสตอ่ ไป Action (A) การปฏบิ ัตเิ พอ่ื ปรับปรงุ หลงั การตรวจสอบ เมื่อชุมชนได้ดำเนินการทั้งด้านการวางแผน การดำเนินงาน การตรวจสอบ ก็จะมาร่วมกันประชุม เวที เสวนา ถอดบทเรียน สามารถทำให้เห็นถึงสภาพปัญหาในประเด็นต่าง ๆ ประกอบด้วย ผลที่เกิดกับผู้ ปฏิบตั กิ ิจกรรมและผลท่เี กิดแกส่ งั คมภายหลงั จากการปฏบิ ตั ธิ รรม สู่การแกไ้ ขปรบั ปรงุ พฒั นาในกรณที ก่ี ิจกรรม เกิดปัญหา โดยการนำปัญหามาแก้ไขเพื่อทำให้กิจกรรมได้รับการพัฒนา และดำเนินงานโครงการได้อย่างมี ประสทิ ธภิ าพต่อไป

7 3. เครือ่ งมือทีใ่ ช้ในการขบั เคล่ือน 1. การประชุม เสวนา คณะทำงาน 2. เสวนา/ สภากาแฟของชุมชน 3. การระดมสมองเพื่อถอดองค์ความรู้ 4. จดั ตง้ั กลุ่มต่าง ๆ เพอ่ื ขยายฐานการเรยี นร้แู ละพฒั นากจิ กรรม 5. การเผยแพร่กิจกรรมภายในและภายนอกชุมชน เพื่อเปิดช่องทางในการรับแสดงความ คิดเห็นในการพฒั นาตอ่ ยอดกจิ กรรม

8 บทที่ 3 ผลการถอดบทเรยี น 1. ความคาดหวังก่อนการดำเนินการ ผู้นำชุมชนและคณะกรรมการในชุมชน มีความคาดหวังว่าองค์ความรู้ของชุมชนบ้านโหนดหมู่ จะเป็น แนวทางให้แก่ชุมชนอื่นๆ ซึ่งกระบวนการขับเคลื่อน ที่ทำให้ชุมชนบ้านโหนดหมู่ เป็นชุมชนพอเพียง ภายใต้ การนำของนายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนันตำบลหารเทา ชุมชนได้มีการวิเคราะห์ สภาพปัญหาของชุมชน มีการจัดทำแผนชุมชน นำแผนไปสู่การปฏิบัติ โดยมีคณะกรรมการต่าง ๆ ในแต่ละด้าน อาทิ ด้านอาชีพ ด้านการกีฬา มีการนิเทศ ตรวจสอบ โดยมีชุมชนและเครือข่ายทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนิน กิจกรรมจนสามารถทำใหช้ มุ ชนบ้านโหนดหมูเ่ ปน็ ตน้ แบบของการพ่ึงพาตนเองแก่ชุมชนอ่ืน ๆ ภายหลังจากการแยกหมบู่ า้ นในปี พ.ศ 2535 ทางหม่บู า้ นโหนดหมู่ ได้จดั ทำเวทีชาวบา้ น ร่วมประชมุ แลกเปล่ียนเรียนรู้เพื่อวิเคราะห์สภาพปัญหา จากการประชุมในครง้ั น้นั ทำให้ทราบปัญหาโครงสร้างขั้นพ้ืนฐาน ได้แก่ ถนน ประปา ไฟฟ้า ปัญหาการออม เนื่องจากประชาชนในหมู่บ้านประกอบอาชพี ทางการเกษตร โดยมี รายได้จากผลผลิตตามฤดูกาล ต่อมาในปี พ.ศ.2536 ได้มีการประชุมแต่งตั้งกรรมการหมู่บ้านขึ้นเพื่อจัดท ำ แผนพฒั นาชมุ ชนเพื่อแกป้ ัญหาต่าง ๆ โดยในปี พ.ศ. ๒๕๓๘ มกี ารจดั ต้ังกลุ่มออมทรัพยต์ ่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๔๓ นายศักดิ์ชัย ทำโครงการ การแก้ไขปัญหาความยากจน และในปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ได้จัดทำกระบวนการทำแผน ชุมชน ทำแผนชุมชนเพื่อศึกษากระบวนการที่ทำให้ชุมชนบ้านโหนดหมู่เป็นชุมชนพอเพียง และนำองค์ความรู้ ชุมชนบ้านโหนดหมู่ไปสู่ชุมชนอื่นในการพึ่งตนเอง ก่อให้เกิดวัฒนธรรมของชุมชนและเป็นแนวทางในการ พฒั นาต่อยอด ความสำเรจ็ ของชุมชนในด้านอ่ืนและระดับต่อไป ส่งผลใหช้ มุ ชนอยดู่ ีกินดี ชุมชนมีคุณภาพชีวิต ที่ดีขึน้ ชุมชนมงั่ มีศรสี ขุ 2. สงิ่ ทีเ่ กดิ ข้นึ จรงิ หลังการดำเนินกจิ กรรม จากการที่ชุมชนหมู่บ้านโหนดหมู่ ได้น้อมนำศาสตร์พระราชามาเป็นกลไกขับเคลื่อน เพื่อการพ่ึงพา ตนเอง มีการปฏิบัติ ทดลองพัฒนา ต่อยอด และตกผลึกเป็นองค์ความรู้ด้านความพอเพียง สามารถถ่ายทอด ขยายผลสู่ชุมชน ในรูปแบบโรงเรียนเศรษฐกิจพอเพียงบ้านโหนดหมู่ โดยมีปราชญ์ชาวบ้านทำหน้าที่เป็น ครูพอเพียง ถ่ายทอดแลกเปลี่ยนเรียนรู้ นำไปสู่การปฏิบัติจริงจนก่อให้เกิด การลดรายจ่ายในครัวเรือน เพ่ิมรายไดใ้ นครัวเรอื น เกดิ การแบ่งปันในชุมชน โดยเฉพาะในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง ได้ดำเนินโครงการพัฒนาหมู่บ้านตามหลักปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงระดับครัวเรือนตามแผนปฏิบัติการ 90 วัน “ปลูกผักสวนครัว เพื่อสร้างความมั่นคงทาง อาหาร” เพ่อื ให้ชุมชนสามารถอยู่ได้ดว้ ยตนเอง ซง่ึ ชุมชนสามารถปิดหมู่บ้านในชว่ งสถานการณ์แพร่ระบาดโรค ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ได้เป็นเวลาอย่างน้อย 3 เดือน โดยการพึ่งพิง ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ภายในชมุ ชน

9 3. ส่ิงดๆี ท่เี กิดขน้ึ /ปัจจัยแหง่ ความสำเร็จ ส่งิ ดีๆ ทเี่ กดิ ข้ึน บ้านโหนดหมู่ ได้รับโล่รางวัลพระราชทาน สมเด็จ พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อย่เู ย็นเปน็ สขุ ” ประจำปีพทุ ธศกั ราช 2563 ปัจจัยแหง่ ความสำเร็จ ปัจจุบันบ้านโหนดหมู่ มีความเจริญของชุมชนทั้งด้านวัตถุ และจิตใจ จากสิ่งที่ได้ขับเคลื่อนสามารถ สร้างสุขได้ โดยตำบลหารเทาอยู่แนวหน้าในเรื่องความรักสามัคคี ปรองดอง ชุมชนบ้านโหนดหมู่ อยู่แนวหน้าในการร่วมกิจกรรมตา่ งๆเน่ืองจากมีทุนพร้อม เป็นแบบอยา่ งใหช้ มุ ชนอืน่ ๆเช่น กิจกรรมกลุ่ม อาทิ กลุ่มออมทรัพย์ ซึ่งมีความยั่งยืนมากกว่า 26 ปี เนื่องจากคณะกรรมการมีจิตสาธารณะ จิตใจชาวโหนดหมู่ มคี วามรักความสามคั คี เกดิ วฒั นธรรมของคนในชมุ ชนทแี่ ตกต่างจากชุมชนอื่น ๆ คอื วฒั นธรรมเกื้อกูล มีวดั ศาสนสถาน ศลิ ปะ วัฒนธรรมประเพณปี ระจำถนิ่ เปน็ สิง่ เช่อื มโยงคนในชุมชนในสร้างสัมพันธ์ที่ ดีต่อกัน เช่น วันสารทเดือนสิบหล่อหลอมให้คนรักกันโดยการนำขนม กับข้าวมาแจกจ่ายกับผู้สูงอายุ และ ญาติผู้ใหญ่ ทำให้มีการจัดกิจกรรมขึ้นที่บ้านโหนดหมู่ อยู่เสมอ เช่น ประชุม พัฒนาแบ่งปัน ทุกคนร่วม กิจกรรมบริจาค ชุมชนสร้างชุมชนเอง ขับเคลื่อนจากระดมทุนผ่านกลุ่มออมทรัพย์ เสียสละโปร่งใส มีความ เอื้อเฟื้อเผ่ือแผ่ สามัคคี การเกื้อกูลซึ่งกนั และกัน มีความเสียสละ ยอมรับฟังความคดิ เห็นซึ่งกนั และกัน เรียนรู้ เป็นแบบอยา่ งทด่ี ีใหก้ บั ชุมชนใกลเ้ คียง และชุมชนอื่น ๆ มีสวสั ดกิ ารชมุ ชนตำบล ท่ีจดั ตงั้ ขนึ้ เมื่อปี พ.ศ 2553 และกำหนดระเบียบของสวัสดิการชุมชน ในการ แบง่ ปนั เปน็ รูปธรรม ไดแ้ ก่ - สวัสดิการคา่ คลอดบตุ รคนละ 1,000 บาท - กรณีเจ็บป่วยนอนรักษาตัวโรงพยาบาล สมาชิกแรกเข้าคืนละ 300 บาท ไม่เกิน 5 คืน สมาชิก 3 ปขี ึน้ ไปคนื ละ 500 บาท ปีละ 2 ครั้ง - กรณีมีผู้เสียชวี ิต หักเงินสมาชิก คนละ 100 บาท ให้ทายาทผู้เสียชีวติ ไม่น้อยกว่า 70,000 บาท/คน - มอบทุนการศึกษาปีละ 6 ทุน ทนุ ละ 500 บาทให้แกน่ ักเรียนท่ีมีจิตสาธารณะ คนดี สังคม ขยายผลสเู่ ยาวชน - ทุนจัดกิจกรรมวันกตัญญู (รดน้ำผสู้ งู อายุ) ปีละ 30,000 บาท - ดแู ลผ้สู ูงอายุ (ผปู้ ว่ ยติดเตยี ง) ชดุ ละ 1,000 บาท จำนวน 23 ราย/ปี - สวสั ดิการพฒั นาสาธารณประโยชนป์ ระจำเดอื น/จิตอาสาเฉพาะกาล/เฉพาะกจิ - สมทบทุนกีฬาเยาวชนระดบั ตำบล - มีกลุ่มออมทรัพยท์ ่มี ีความยง่ั ยืนเป็นตน้ แบบแก่ชมุ ชนอื่นเปน็ ระยะเวลา 26 ปี

10 4. องคค์ วามรทู้ ไ่ี ด้จากการถอดบทเรยี น ชุมชนบ้านโหนดหมู่ได้ดำเนินการกิจกรรมต่าง ๆ จนสามารถเป็นต้นแบบ ที่สามารถถ่ายทอด องค์ความรู้ และสรุปเป็นบทเรียนเล่มใหญ่ ให้แก่ชุมชนและเครือข่ายต่าง ๆ เป็นที่ประจักษ์ ได้แก่ การขยาย การพึ่งตนเอง เป็นการก่อตั้ง “โรงเรียนเศรษฐกิจพอเพียง” ของชุมชนโหนดหมู่ การขับเคล่ือนแผนพัฒนา ตำบล มีการจัดทำแผนหมู่บ้าน ครอบคลุมทั้ง ๑๑ หมู่บ้าน การจัดทำแผนภัยพิบัติ 2 กลุ่มโซน 4 ระยะ กลุ่มออมทรพั ย์ ทำใหเ้ กิดการจดั ทำกลุ่มออมทรัพย์ได้ทุกหมู่บ้าน มีการบรหิ ารจัดการนำ้ ทดี่ ี จนสง่ ผลให้เกิดผล ดีต่อชมุ ชน เป็นผลทีเ่ กิดจากการสร้างการรบั รู้ ความเข้าใจร่วมกัน เกดิ การปฏบิ ัติไปในทิศทางเดียวกัน ก่อเกิด เปน็ คำขวัญของชุมชน ทสี่ อ่ื ใหเ้ ห็นถึงวถิ ชี วี ติ ของคนโหนดหมไู่ ดอ้ ย่างชัดเจน คือ “หมบู่ ้านพอเพยี งเล้ียงตำบล ตำบลพอเพยี งเลีย้ งอำเภอ อำเภอพอเพยี งเลี้ยงจงั หวัด จงั หวัดพอเพียงเลย้ี งภาค ภาคพอเพียงเล้ยี งประเทศ ประเทศพอเพยี งเลี้ยงคนทั้งโลก”

11 บทที่ 4 สรปุ ผลการถอดบทเรียน ผลจากการถอดบทเรียนชุมชนจิตอาสาดีเด่น บ้านโหนดหมู่ พบว่า ชุมชนโหนดหมู่ ไม่มีปัญหา แต่มี ข้อจำกัดในการพัฒนาต่อยอดของกิจกรรมที่หนดไว้ ทำให้ต้องชะลอออกไปก่อน เนื่องจากสถานการณ์การ แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ซึ่งถือว่าเป็นวิกฤติที่ประเทศไทยต้องพบเจอ ไม่ใช่เฉพาะ โหนดหมู่ คือ 1. การจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน ซึ่งในพื้นที่บ้านโหนดหมู่ ยังขาดการรวมกลุ่มทำกิจกรรมในการ ผลิตและบริโภคสินค้าทีม่ ีอยู่ในพื้นท่ี ซึ่งเป็นสิ่งท่ีชุมชนสามารถทำได้เองโดยไม่มีความยุง่ ยาก คือการทำกินทำ ใชเ้ พ่อื ทดแทนการซอ้ื เป็นการลดรายจา่ ยและยังช่วยให้เศรษฐกิจภายในชุมชนมีความเขม้ แข็งเพิ่มมากขน้ึ และ ยังเป็นการกระจายโอกาสการประกอบอาชีพ ทำให้เกิดการสร้างงานสร้างรายได้ และลดภาระค่าใช้จ่ายให้ สมาชิก ในชมุ ชน สามารถพ่งึ พาตนเองไดม้ ากข้นึ 2. การพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์การประกอบอาชีพให้เข้าสู่มาตรฐานผลิตภัณฑ์ของ ชุมชน OTOP 3. การจัดตั้งร้านของชุมชน โดยคนในชุมชน เพื่อชุมชน ในการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของ ชมุ ชน 4. การสร้างเยาวชนจิตอาสา ทั้งในกลุ่มนอกระบบ และในระบบ ในฐานะสมาชิกรุ่นใหม่ที่ จะสบื ทอดการดำเนินงานด้านเศรษฐกิจพอเพยี ง จิตอาสา และการดำเนินกจิ กรรมตา่ ง ๆ ภายในชมุ ชน ให้เกิด ความตระหนัก รักบ้านเกิด และความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ส่งผลให้ในอนาคตชุมชนบ้านโหนดหมู่ อาจจะขาดความต่อเนื่องและความยั่งยืนของผู้สืบทอดการดำเนินงานด้านเศรษฐกิจพอเพียง จิตอาสา และ กจิ กรรมต่าง ๆ ทใี่ ช้ในการพัฒนาชมุ ชน

12 บทที่ 5 ข้อเสนอแนะ จากกิจกรรมการถอดบทเรียน ชุมชนจิตอาสาดีเด่น บ้านโหนดหมู่ ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง พบว่า คนในชุมชนส่วนใหญ่ จะเป็นผู้ที่มีความรู้ในตัวแบบฝังลึก ที่เกิดจากการศึกษาเรียนรู้ สั่งสมประสบการณ์ ผ่านความพากเพียร จนก่อให้เกิดความสำเร็จ เป็นต้นแบบในด้านต่าง ๆ ได้มากมาย ซึ่งบางครั้งพบว่า เกินความคาดหมาย และนอกเหนือหลักทฤษฎีวิชาการ ในตำรา แต่ด้วยวิถีชีวิตของคนใน ชุมชน ส่วนใหญ่ มุ่งด้านการมีชีวิตอยู่แบบพอมีพอกิน ถ่ายทอดความรู้ที่มีแบบมุขปาฐะ คือ จากปากสู่ปาก ปฏิบัติให้ดู อยู่ให้เห็น เป็นให้สุข แต่ยังขาดประสบการณ์ในการถ่ายทอดเป็นบทเรียนเล่มใ หญ่ ดังน้ัน จงึ เกิดแนวคดิ เพอื่ การพฒั นาประเด็นต่าง ๆ ดงั น้ี ประเดน็ ท่ี 1 การส่งเสรมิ ชุมชน ไดม้ โี อกาสไดถ้ อดบทเรียน และการบนั ทึกเป็นองค์ความรู้ท่ีสามารถเผยแพร่ได้เป็น เอกสารทางวิชาการ จะส่งให้ชมุ ชน มีเอกสาร หลักฐาน ร่องรอยในการดำเนินการและถ่ายทอดที่เป็นรูปธรรม ชัดเจน และจะเป็นฐานข้อมูลในการพัฒนาต่อยอดกจิ กรรมได้ง่ายขึ้น หรือการที่จะยุติในกิจกรรมใด ๆ ที่เห็น ว่า ไม่เกิดความคุ้มค่าในการเดินต่อไป ซึ่งเหล่านี้ ถ้าชุมชนมีผู้นำที่มีความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ในการถอด บทเรยี น มีแกนนำท่ีสามารถดำเนินการเองไดโ้ ดยชมุ ชน จะเปน็ สิ่งท่ดี ีมาก ประเด็นที่ 2 ชุมชนบ้านโหนดหมู่ มีแนวคิดในการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน ให้เกิดขึ้น ซึ่งขณะนี้ชุมชนมีความพร้อมใน ด้านทุนชุมชนที่ครอบคลุม และมีประสิทธิภาพอยู่แล้ว จึงไม่เป็นเรื่องยากในการดำเนินการ ดังนั้น เพื่อให้ ประสบความสำเร็จ ตามตั้งเป้าหมายไว้ คณะกรรมการของชุมชน สามารถนำเสนอโครงการต่อสำนักงาน เกษตรอำเภอ หรอื หน่วยงานทมี่ หี นา้ ท่ใี นการจดั ตัง้ วิสาหกิจชมุ ชน ประเด็นท่ี 3 การพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์การประกอบอาชีพให้เข้าสู่มาตรฐานผลิตภัณฑ์ของชุมชน OTOP หน่วยงานหลักที่ส่งเสริมสนับสนุนคือสำนักงานพัฒนาชุมชน นอกเหนือจากนั้น สำนักงานพัฒนาชุมชนยังมี โครงการที่ส่งเสริมผลิตภัณฑ์ด้านอาชีพของชุมชนที่ชัดเจน ต่อเนื่อง ทั้งในเรื่องของมา ตรฐานผลิตภัณฑ์ การออกแบบตราผลิตภัณฑ์ ประเด็นที่ 4 การสรา้ งเยาวชนจติ อาสา ทั้งในกลุ่มนอกระบบ และในระบบ ในฐานะสมาชิกรุ่นใหมท่ ่จี ะสืบทอดการ ดำเนินงานด้านเศรษฐกิจพอเพียง จิตอาสา และการดำเนนิ กิจกรรมต่าง ๆ ภายในชุมชน ใหเ้ กิดความตระหนัก รักบ้านเกิด และความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ส่งผลให้ในอนาคตชุมชนบ้านโหนดหมู่ อาจจะขาดความ ตอ่ เนอื่ งและความยั่งยืนของผู้สบื ทอดการดำเนินงานดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียง จิตอาสา และกิจกรรมต่าง ๆ ที่ใช้ ในการพัฒนาชุมชน ผู้นำชุมชน หัวใจสำคัญของเยาวชน คือ ครอบครัว ดังนั้น ชุมชนควรจัดให้ มีกิจกรรม สำหรับเยาวชน ในแตล่ ะกลมุ่ อย่างเหมาะสม และชัดเจน ว่าสำหรบั เยาวชนในระบบโรงเรยี น เชน่ คา่ ยเยาวชน จิตอาสา ชมรมคนวัยใสหัวใจรกั ถ่ิน เปน็ ต้น โดยการประสานแผนร่วมกนั กบั สถานศกึ ษาในชมุ ชน

13 ภาคผนวก

14 กำหนดการถอดบทเรยี นชุมชนบา้ นโหนดหมู่ วนั ที่ 21 มถิ นุ ายน 2564 ณ ทท่ี ำการชุมชนบา้ นโหนดหมู่ หมู่ท่ี 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยนู จังหวัดพัทลุง เวลา กิจกรรม 08.30 น. ผูน้ ำชมุ ชน แกนนำชมุ ชน ภาคเี ครอื ข่าย และคณะทำงาน พรอ้ มกนั ณ ท่ีทำการ ชุมชนบา้ นโหนดหมู่ หมูท่ ี่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลงุ 09.00 น. กลุ่มเป้าหมายเข้าร่วมเวทีเสวนา โดยมี นายรื่น แจ้งกระจ่าง กำนันตำบลหารเทา เป็นผู้นำในการเปิดเวทีเสนา โดยการใช้คำถามกระตุ้นคิดให้กับผู้เข้าร่วมกิจกรรม ได้เล่าย้อนถึงความเป็นมาชองชุมชน บ้านโหนดหมู่ การรวมกลุ่มกันของชุมชนใน การสร้างกิจกรรม และการมาสู่ความสำเร็จของชุมชน และการต่อยอดชุมชน จติ อาสา ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ผลดั กนั รำลึก ถงึ เส้นทางในการก่อเกิดกิจกรรมแต่ละกิจกรรม 10.30 -10.45 พกั รับประทานอาหารวา่ ง 10.45 น. วิทยากรกระบวนการ สรุปประสบการณ์ ที่ได้ร่วมกันดำเนินงาน การแตกกิจกรรม ให้ครอบคลุมสภาพของชุมชน และทุนที่ชุมชนมี การสร้างอาชีพแบบลูกโซ่ จากกลุ่มสู่กลุ่ม การนำผลกำไรที่ได้ ไปลงทุนสร้างฐานรากการประกอบอาชีพแบบ ครบวงจร แนวคดิ ที่ได้แลกเปลย่ี นเรยี นรู้ ผนู้ ำต่อยอดการพฒั นาของแตล่ ะกิจกรรม ตกผลึกเปน็ กิจกรรมเด่นของชุมชน ภาคีเครือขา่ ยร่วมตอ่ เตมิ ความสมบรู ณ์ คณะทำงานจดบันทกึ ก า ร เ ช ื ่ อ ม โ ย ง ผ ล จ า ก ก ิ จ ก ร ร ม ท ี ่ ช ุ ม ช น ด ำ เ น ิ น ก า ร จ น ป ร ะ ส บ ค ว า ม ส ำ เ ร็ จ เกิดวัฒนธรรมเกอ้ื กูลการใหโ้ ดยไม่หวังผล เกิดเปน็ ชุมชนจิตอาสา 13.00 น. เป็นตน้ ไป คณะทำงานรว่ มถอดบทเรยี น และบนั ทกึ ผลเป็นรูปเล่ม

15 ประมวลภาพกิจกรรมการถอดบทเรยี น ผนู้ ำชมุ ชน แกนนำชมุ ชน ภาคีเครือขา่ ย และคณะทำงาน รว่ มพบปะ พูดคยุ ถงึ ประเด็นการถอดบทเรยี น ชมุ ชนจติ อาสาดีเดน่ ความพร้อมการเข้ารว่ มการถอดบทเรียนท่ีไดร้ ับความร่วมมือจากภาคีเครือข่าย และประชาชนในชุมชน

16 นายรน่ื แจง้ กระจา่ ง กำนันตำบลหารเทา เปน็ ผ้นู ำในการเปิดเวทเี สนา โดยการใช้คำถามกระตุน้ คิดให้กับผูเ้ ขา้ ร่วมกจิ กรรม ได้เล่ายอ้ นถงึ ความเปน็ มาชองชุมชน บ้านโหนดหมู่ การรวมกลุ่มกนั ของ ชุมชนในการสรา้ งกิจกรรม และการมาสู่ความสำเร็จของชุมชน และการต่อยอดชุมชนจิตอาสา เครือข่ายภาครฐั เขา้ รว่ มสนับสนนุ การใหข้ อ้ มลู การถอดบทเรียน

17 ผ้เู ข้าร่วมถอดบทเรียน ได้เล่าเรื่อง เพอ่ื รำลึกถึง ความเป็นมา ถงึ เสน้ ทางในการก่อเกิดกิจกรรม ชุมชนจิตอาสาบา้ นโหนดหมู่ วทิ ยากรกระบวนการ สรุปประสบการณ์ ท่ไี ดร้ ว่ มกันดำเนินงาน การแตกกจิ กรรมใหค้ รอบคลมุ สภาพของชมุ ชน และทนุ ท่ชี ุมชนมี การสร้างอาชีพแบบลูกโซ่ จากกลมุ่ สู่กลุ่ม การนำผลกำไรท่ไี ด้ ไปลงทุน สร้างฐานรากการประกอบอาชพี แบบครบวงจร

18 ผนู้ ำตอ่ ยอดการพัฒนาของแตล่ ะกิจกรรม ตกผลึกเปน็ กจิ กรรมเด่นของชมุ ชน ผู้รว่ มถอดบทเรียน ร่วมเติมเต็มความสมบรู ณ์ของการถอดบทเรยี น

19 คณะทำงานจดบนั ทกึ สรปุ องค์ความรู้ การเช่อื มโยงผลจากกจิ กรรมทช่ี ุมชนดำเนินการจนประสบความสำเร็จ เกิดวัฒนธรรมเกือ้ กลู เกิดเป็นชมุ ชนจติ อาสาภาพรวมของชุมชน

20 เครอ่ื งมอื ท่ใี ช้ในการขบั เคลื่อน 1. การประชมุ เสวนา คณะทำงาน 2. เสวนา/ สภากาแฟของชุมชน 3. การระดมสมองเพือ่ ถอดองค์ความรู้ 4. จัดต้ังกลมุ่ ตา่ ง ๆ เพื่อขยายฐานการเรยี นรู้และพัฒนากจิ กรรม 5. การเผยแพร่กิจกรรมภายในและภายนอกชุมชน เพื่อเปิดช่องทางในการรับแสดงความคิดเห็นใน การพฒั นาตอ่ ยอดกจิ กรรม

21 บญั ชีรายช่ือผ้เู ข้าร่วมการถอดบทเรยี นชมุ ชนจิตาสาดเี ด่น เพอ่ื ขับเคล่อื นการขยายผลโครงการจติ อาสาของสำนักงาน กศน.จังหวดั พทั ลุง วนั ท่ี 21 มถิ ุนายน พ.ศ. 2564 ณ ชมุ ชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ท่ี 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง ท่ี ชอ่ื - สกลุ ทำหนา้ ที่ 1 นายรน่ื แจง้ กระจา่ ง ผู้นำการถอดบทเรยี น 2 นายยโุ ซะ๊ ปูตลิ ่า ผู้เข้าร่วมถอดบทเรียน 3 นายประเสรฐิ คงบัว ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรียน 4 นายพงศกร คงบวั ผเู้ ข้าร่วมถอดบทเรียน 5 นายศกั ด์ิชัย แจ้งกระจ่าง ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรียน 6 นายสนทิ ขวัญดำ ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรยี น 7 นายกนั ตินันท์ กิมาคม ผูเ้ ขา้ ร่วมถอดบทเรยี น 8 นายณรงค์ แก้วสองเมือง ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรยี น 9 นางนุ่ม ชูนุ้ย ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรยี น 10 นางอนุธิดา ปลม้ื ภะวงั ผู้เข้าร่วมถอดบทเรยี น 11 นางสาวศตุ ิพร คงสีปาน ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรยี น 12 นางแนม จติ รเกลีย้ ง ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรยี น 13 นางพิศ คงศรี ผ้เู ขา้ ร่วมถอดบทเรียน 14 นางสภุ าพ แจ้งกระจ่าง ผเู้ ขา้ ร่วมถอดบทเรยี น 15 นางสมเมยี ด หมนื่ ราช ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรียน 16 นางหยอม บัวแกว้ ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรยี น 17 นางเจมิ ใหมแ่ กว้ ผเู้ ข้าร่วมถอดบทเรียน 18 นางประจวบ ใหมแ่ กว้ ผูเ้ ข้าร่วมถอดบทเรียน 19 นางสมหมาย ราชรองวัง ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรียน 20 นางนธิ ิยา คงพูล ผเู้ ขา้ ร่วมถอดบทเรียน 21 นายสรวีย์ แกว้ คงนวล ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรยี น 22 นายอภิชยั พรหมเมศร์ ผเู้ ขา้ ร่วมถอดบทเรียน 23 นายวอน พรหมแก้ว ผ้เู ขา้ รว่ มถอดบทเรียน 24 นายสมพงค์ เกดิ เอียด ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรียน 25 นายธงชัย หอนอก วทิ ยากรกระบวนการ 26 นายปิยะวฒั น์ จนั ทรแ์ ก้ว วิทยากรกระบวนการ 27 นางจำเรยี ง เซ่งเข็ม 28 นางดวงจติ ร คงเนียม ผบู้ นั ทกึ ข้อมูล 29 นางพชั รศรัณย์ ปรมัตถมันต์ ผูบ้ นั ทึกข้อมลู 30 นางบญุ ญา ณ สยุ ผู้บันทึกข้อมูล 31 นางจรสั ศรี เก้ือเสง้ ผบู้ ันทึกข้อมูล ผบู้ ันทกึ ข้อมลู

22 บญั ชีรายชื่อผ้เู ขา้ ร่วมการถอดบทเรยี นชุมชนจิตาสาดเี ดน่ เพือ่ ขบั เคลอื่ นการขยายผลโครงการจิตอาสาของสำนักงาน กศน.จังหวัดพทั ลุง วันท่ี 21 มิถุนายน พ.ศ. 2564 ณ ชุมชนบ้านโหนดหมู่ หมู่ที่ 9 ตำบลหารเทา อำเภอปากพะยนู จงั หวดั พัทลุง ที่ ชือ่ - สกลุ ทำหน้าท่ี 32 นางสาวกิตติยา อ่อนเกตพุ ล ผู้บันทึกข้อมูล 33 นางสาวธรี ิศรา ดที องอ่อน ผูบ้ นั ทึกข้อมูล 34 นายเจษฎา เอียดเจริญ ผ้บู ันทกึ ภาพ 35 นายกนั ตก์ มล ชูปู ผบู้ ันทกึ ภาพ 36 นางฉัตราภรณ์ เอ่งฉ้วน ผู้อำนวยการถอดบทเรียน 37 วา่ ท่รี ้อยเอกชัยวฒุ ิ เต็มยอด ผอู้ ำนวยการถอดบทเรยี น 38 นายกิตติ สวุ รรณพงษ์ ผูอ้ ำนวยการถอดบทเรยี น

23

24

25 คณะผจู้ ัดทำ ทป่ี รึกษา ผู้อำนวยการสำนักงาน กศน.จงั หวัดพัทลงุ นางบษุ บา ณะแก้ว รองผอู้ ำนวยการสำนักงาน กศน.จังหวดั พัทลุง นางฉัตราภรณ์ เอง่ ฉว้ น ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอปากพะยูน นายศริ พิ งศ์ บวั แดง นักวชิ าการศึกษา ชำนาญการ สำนกั งานศึกษาธกิ ารจงั หวัดพัทลงุ ว่าท่รี ้อยเอกชัยวุฒิ เตม็ ยอด นกั วิชาการศึกษา สำนกั งาน กศน.จังหวดั พัทลุง นายกติ ติ สวุ รรณพงษ์ ผู้นำการถอดบทเรยี น คณะทำงาน ผเู้ ขา้ ร่วมถอดบทเรียน นายรื่น แจ้งกระจา่ ง ผเู้ ข้าร่วมถอดบทเรยี น นายยโุ ซ๊ะ ปตู ลิ า่ ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรียน นายประเสรฐิ คงบวั ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรียน นายพงศกร คงบัว ผเู้ ขา้ ร่วมถอดบทเรียน นายศกั ดช์ิ ยั แจ้งกระจา่ ง ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรยี น นายสนิท ขวญั ดำ ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรียน นายกันตินนั ท์ กมิ าคม ผเู้ ขา้ รว่ มถอดบทเรียน นายณรงค์ แก้วสองเมอื ง ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรียน นางน่มุ ชนู ุ้ย ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรยี น นางอนธุ ดิ า ปล้มื ภะวงั ผู้เข้าร่วมถอดบทเรยี น นางสาวศตุ พิ ร คงสีปาน ผเู้ ขา้ รว่ มถอดบทเรยี น นางแนม จติ รเกล้ียง ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรยี น นางพิศ คงศรี ผเู้ ขา้ รว่ มถอดบทเรียน นางสภุ าพ แจง้ กระจา่ ง ผู้เข้าร่วมถอดบทเรยี น นางสมเมียด หมืน่ ราช ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรียน นางหยอม บวั แกว้ ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรียน นางเจมิ ใหมแ่ กว้ ผู้เขา้ รว่ มถอดบทเรียน นางประจวบ ใหม่แกว้ ผู้เข้ารว่ มถอดบทเรียน นางสมหมาย ราชรองวัง ผู้เข้าร่วมถอดบทเรียน นางนิธิยา คงพลู ผู้เขา้ ร่วมถอดบทเรียน นายสรวยี ์ แกว้ คงนวล ผเู้ ข้ารว่ มถอดบทเรยี น นายอภชิ ยั พรหมเมศร์ ผู้เข้าร่วมถอดบทเรยี น นายวอน พรหมแก้ว นายสมพงค์ เกิดเอียด

26 คณะทำงาน (ต่อ) ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นายธงชยั หอนอก ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นายปยิ ะวฒั น์ จันทร์แก้ว ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นางจำเรยี ง เซ่งเขม็ ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นางดวงจติ ร คงเนียม ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นางพชั รศรัณย์ ปรมัตถมนั ต์ ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นางบุญญา ณ สุย ครู กศน.อำเภอปากพะยูน นางจรสั ศรี เก้อื เส้ง ครู กศน.อำเภอปากพะยูน นางสาวกติ ตยิ า อ่อนเกตพุ ล ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นางสาวธรี ิศรา ดีทองอ่อน ครู กศน.อำเภอปากพะยูน นายเจษฎา เอยี ดเจริญ ครู กศน.อำเภอปากพะยนู นายกนั ตก์ มล ชูปู ครู กศน.อำเภอปากพะยูน จัดพิมพ์ นายธงชยั หอนอก นักวิชาการศกึ ษา สำนกั งาน กศน.จงั หวดั พทั ลงุ ตรวจทาน นายกิตติ สวุ รรณพงษ์