Foder Album

1 รายงานการฝึกประสบการณ์ในสถานศึกษาตน้ แบบ ของ นางสาวพมิ พ์มณี นวลศรที อง กล่มุ ที่ ๒๐ เลขที่ 8 หลักสตู รการพัฒนาขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา กอ่ นแตง่ ตงั้ ให้ดำรงตำแหนง่ รองผู้อำนวยการสถานศึกษา สังกัดสำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ระหว่างวนั ที่ ๒๕ - ๒๙ เมษายน ๒๕๖๕ และ ๒ –๖ พฤษภาคม ๒๕๖๕ สำนักพัฒนาสมรรถนะครูและบุคลากรอาชีวศกึ ษา สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา รว่ มกบั สถาบันพฒั นาครู คณาจารย์และบคุ ลากรทางการศกึ ษา สำนักงานงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร

กก คำนำ รายงานฉบับนี้ ประกอบด้วยแนวปฏิบัติและภารกิจของผู้เข้ารับการพัฒนา การฝึกประสบการณ์ใน สถานศกึ ษา การพฒั นาสมรรถนะรองผอู้ ำนวยการ สถานศกึ ษา ครอบคลุมเนอ้ื หาทงั้ 3 สมรรถนะ คอื การดำรงตน ของรองผูอ้ ำนวยการสถานศกึ ษา อาชวี ศกึ ษายคุ ชีวิตวิถีอนาคต (Next Normal) ภาวะผู้นำทางวชิ าการและวชิ าชีพ อาชีวศึกษาและ การบริหารสถานศกึ ษาอาชีวศกึ ษา รวมถงึ การศึกษาดูงาน การนำเสนอผลงานและการประเมินผล การพัฒนาซึง่ ผู้เข้ารับการพัฒนาต้องศึกษาและทำความเข้าใจเพ่ือใหส้ ามารถปฏิบัตติ นได้อย่างถูกต้องและสามารถ นำความรูป้ ระสบการณ์จากการพฒั นาไปประยุกตใ์ ชใ้ นการบริหาร สถานศึกษาให้เปน็ องค์กรแห่งคณุ ภาพต่อไป ข้าพเจ้าใคร่ขอขอบคุณ คณะผู้บริหาร บุคลากรทางการศึกษา ทั้ง 2 วิทยาลัย วิทยาลัยการอาชีพหลวง ประธานราษฎร์นิกร และวิทยาลัยสารพัดช่างสุราษฎร์ธานี ที่ได้ถ่ายทอดความรู้หลักการบริหารและเอื้อขอ้ มูล ใน การจัดทำรายงานฉบับน้ีสมบูรณ์ ขอขอบคุณ ดร.พลู สุข ธชั โอภาส และดร.ปรีดี เกตุทอง วิทยากรพี่เลี้ยง ท่ีกรุณา ให้ข้อคิดเห็นในการนำทฤษฎีมาใช้ในการจัดทำรายงานในครั้งนี้ และขอขอบคุณผู้ที่เกี่ยวข้องทุกๆท่าน ที่ให้ความ รว่ มมอื ใหร้ ายงานฉบับนปี้ ระสบความสำเรจ็ นางสาวพิมพ์มณี นวลศรที อง (ผูจ้ ัดทำ)

ข สารบัญ หนา้ คำนำ ก สารบัญ ข ข้อมลู ทัว่ ไปของถานศกึ ษา 1 ประเด็นท่มี อบหมาย 2 ประเด็นท่ี ๑ กลยุทธใ์ นการขับเคลอ่ื น Futuer Skill ของสถานศึกษา 4 ประเดน็ ท่ี ๒ การสรา้ งความเข้มแข็งของระบบความร่วมมือกับสถานประกอบการ 6 ประเด็นท่ี ๓ ระบบบรหิ ารจดั การสถานศึกษาสู่คุณภาพ 8 ประเดน็ ท่ี ๔ การขับเคลื่อนระบบงานวชิ าการ 10 สรุปแนวทางการนำไปใช้ 11 ภาคผนวก ก รปู ภาพกจิ กรรมกิจกรรมระหวา่ งฝกึ ประสบการณ์ 14 ภาคผนวก ข รปู กิจกรรมการศึกษาดูงาน

1 ข้อมูลสถานศกึ ษา สถานศึกษาแห่งที่ 1 วิทยาลัยการอาชพี หลวงประธานราษฎรนกิ ร วิสยั ทัศน์ของสถานศึกษา “ ทักษะเด่น เน้นคุณธรรม นาํ วิชาการ บรกิ ารสงั คม ” พนั ธกิจของสถานศึกษา 1. บรหิ ารจัดการสถานศกึ ษาเพ่ือผลิตและพฒั นากําลังคน ดานวชิ าชีพใหมีสมรรถนะและคณุ ลกั ษณะตาม ปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง 2. สรางเครือขายและความรวมมือการบริการวิชาการและวิชาชีพทั้งในและ ต่างประเทศ 3.สงเสรมิ และพัฒนาการวจิ ัย ส่ิงประดิษฐ นวตั กรรมและ เทคโนโลยใี หมคี ณุ ภาพระดับสากล 4.พฒั นาระบบการประกนั คุณภาพการศึกษาและ ขับเคลื่อนสถานศึกษาสูประชาคมอาเซยี น อตั ลักษณ์ “ จิตบรกิ าร ชํานาญวิชาชีพ ”เปน็ คนดี หมายถึง มีคณุ ธรรม จริยธรรม มีความตง้ั ใจจรงิ ในการ ปฏบิ ัตงิ าน มีความเป็น ประชาธิปไตย มีจติ อาสาให้บรกิ ารสังคม มวี นิ ัย ตรงต่อเวลา มีความรับผิดชอบ และไมย่ งุ่ เก่ยี วกบั ยา เสพตดิ จุดเดน่ 1. สถานศึกษาตั้งอยู่ในแหล่งชุมชน การคมนาคมสะดวก 2. หลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเป็นที่ ยอมรับของชุมชน 3. บุคลากรมีความรู้ความสามารถและมีศักยภาพ ใน วิชาชีพเป็นที่ยอมรับของชุมชน 4. เปิด สอนหลายหลักสูตรตรงกับความต้องการของ ผู้เรียนและตลาดแรงงาน 5. สถานศึกษาเป็นที่รู้จักของชุมชนเป็น อยา่ งดี ในดา้ น การบริการสังคม 6. เป็นสถานศกึ ษาของรัฐ จุดที่ต้องพัฒนา 1. ขาดการประชาสัมพันธ์ที่ต่อเนื่อง 2. ขาดการมีส่วนร่วมในการบริหารงาน 3. การ บริหารงานบุคคลที่ด้อยประสิทธิภาพ 4. ขาดการติดตามประเมินผลและการนําผลไปใช้ในการ ปรับปรุงงาน 5. การบรหิ ารจดั การอาคารสถานที่ไมม่ ีประสทิ ธิภาพ 6. ขาดการบริหารจัดการระบบเทคโนโลยแี ละสารสนเทศ อย่าง เป็นระบบ 7. ขาดการพัฒนาบุคลากรด้านความรู้เฉพาะทางอย่าง ต่อเนื่อง 8. ขาดการสื่อสารภายในองค์การ 9. การใช้กฎระเบียบวินัยในการปกครองไม่เข้มแข็ง 10. ปัญหาเด็กออกกลางคันของนักเรียน 11. ผลงานที่เป็น นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์สร้างสรรค์ หรือ งานวิจัยของครูมีน้อย 12. ผลงานวิจัยที่เป็นโครงงานทางวิชาชีพหรือ สิ่งประดิษฐ์ ของนกั เรียนมนี ้อย 13. ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี นวิชาสามัญและวชิ าชีพต่ำกวา่ เกณฑ์ของ สมศ. สถานศึกษาแหง่ ที่ 2 วทิ ยาลัยสารพดั ชางสรุ าษฎรธานี วสิ ยั ทัศน์ “ผ้สู ำเร็จด้านอาชวี ศึกษามคี ุณธรรม บรกิ ารวชิ าชีพทห่ี ลากหลาย ไดม้ าตรฐานตามหลกั ปรัชญา ของ เศรษฐกิจพอเพยี ง” พันธกิจของสถานศกึ ษา 1. ผลติ และพัฒนากำลงั คนด้านวิชาชพี ให้มคี ุณธรรม ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง 2. บริหาร จัดการตามหลักธรรมาภิบาล 3. สง่ เสริมงานวิจยั สง่ิ ประดิษฐ์ นวตั กรรม เทคโนโลยีและสร้างองค์ความรู้ 4. เป็น แหลง่ เรียนรูแ้ ละบรกิ ารวชิ าชีพท่หี ลากหลาย 5. ทำนบุ ำรงุ ศาสนา ศิลปวฒั นธรรม ภูมิปญั ญาท้องถิน่ อตั ลักษณ์ “ทกั ษะดี มจี ิตสาธารณะ สร้างภาวะผูน้ ำ” เอกลักษณ์ “บริการวชิ าชพี ส่กู ารพฒั นาสังคมและท้องถ่ิน” จุดเดน่ 1. ผู้เรียนท่ีสำเร็จการศึกษาผ่านการประเมินมาตรฐานวิชาชีพระดับยอดเยี่ยม 2. วทิ ยาลัยฯ มอบหมายใหค้ รูจัดทำแผนการสอนการจัดการเรียนรู้ครบตาม หลักสตู ร มกี ารวัดและประเมนิ ผลทหี่ ลากหลาย จดั

2 เคร่ืองมอื และอุปกรณ์การฝึกไว้อย่างครบถ้วน เพียงพอ 3. วทิ ยาลยั ฯ มีการจดั การเรยี นการสอนหลักสตู รวิชาชีพ ระยะส้นั ตามความ ต้องการของประชาชน 4. ผูบ้ ริหารมีศักยภาพสูงในการบรหิ ารจดั การ จดุ ท่ีต้องพัฒนา 1. วทิ ยาลยั ฯ ต้องสนบั สนนุ ให้มผี สู้ ำเร็จการศกึ ษาของวิทยาลัยฯ เมื่อเทียบกับ จำนวน ผเู้ รยี นเม่อื แรกเขา้ ให้มีจำนวนผสู้ ำเรจ็ การศกึ ษาทสี่ งู ข้ึน 2. วิทยาลัยฯ ต้องสนบั สนนุ ส่งเสรมิ ใหผ้ เู้ รียนมี ความสามารถพิเศษเข้าร่วมการ แข่งขันทักษะวชิ าชีพหรอื การประกวดต่างๆ ในระดบั จังหวดั ระดบั ภาค และ ระดบั ชาติ หรอื ระดบั นานาชาติให้ มากข้นึ ในอนาคตที่นวตั กรรมมกี ารพัฒนาไปอย่างต่อเนื่อง เทคโนโลยีจะค่อย ๆถูกนำมาแทนที่แรงงานมนษุ ย์ ส่ิง ที่ตามมาก็คืออาชีพบางอาชีพที่ไม่ได้ต้องการทักษะพิเศษที่เฉพาะอย่างจะค่อย ๆสูญหายไป สิ่งนี้เองคือความน่า กลัวของผู้ที่ยังอยู่ในสายอาชีพแห่งความเสี่ยงครับ ในขณะเดียวกันก็เริ่มมีการพูดถึงคำว่า “ทักษะแห่งอนาคต” (future Skill) กันมากขึ้น โดยมีการพูดถึงความจำเป็นที่เราจะต้องพัฒนาทักษะที่ว่านี้ให้เกิดขึ้นมาเพื่อ เตรียมพร้อมรับมอื กบั การเปลย่ี นแปลงในอนาคต เปน็ สง่ิ สำคญั สำหรับการทำงานในศตวรรษที่ 21 ตามที่ข้าพเจ้าได้เข้ารับการฝึกประสบการณ์ในสถานศึกษา จำนวน 2 แห่ง ก่อนการแต่งตั้งดำรงตำแหนง่ รองผ้อู ำนวยการ แห่งแรก ณ วิทยาลยั การอาชีพหลวงประธานราษฎรน์ ิกร และแหง่ ท่ี 2 ณ วิทยาลัยสารพัดช่างสุ ราษฎร์ธานี ข้าพเจ้าได้ศึกษาบริบทและได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการบริหารของสถานศึกษาทั้ง 4 ฝ่าย คือ ฝ่าย บรหิ ารทรพั ยากร ฝ่ายแผนงานและความร่วมมือ ฝ่ายวิชาการ และฝ่ายพัฒนากจิ กรรมนักเรยี น นกั ศึกษา พอสรุป ได้ว่า ผู้บริหารสถานศึกษาจำเป็นต้องนำสถานศึกษาของตนเองเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 และรับผิดชอบต่อผลการจัด การศกึ ษาในสถานศกึ ษาการอาชีวศึกษาของตนเอง โดยเชอื่ มโยงกับหลกั ทฤษฏีการบริหาร ดงั นี้ ๑. กลยุทธ์ในการขบั เคลอื่ น Futuer skill ของสถานศกึ ษา ๒. การสรา้ งความเขม็ แข็งของระบบความรว่ มมือกับสถานประกอบการ ๓. ระบบบรหิ ารจัดการสถานศกึ ษาสคู่ ณุ ภาพ ๔. การขับเคล่อื นระบบงานวิชาการ ๑.กลยทุ ธ์ในการขับเคลื่อน Futuer skill ของสถานศึกษา การขับเคล่ือนความเป็นเลศิ และศูนยพ์ ฒั นาทกั ษะเฉพาะทาง ( Establish a Center of Excellence and a Center for Special Skills Development ) ในการขบั เคลือ่ นความเปน็ เลิศและศูนย์พัฒนาทักษะเฉพาะทางนนั้ ทางสถานศึกษามีการศึกษาข้อมูลและ ทิศทางการพัฒนาของประเทศ ตลอดจนศึกษายุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี นโยบายจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ จุดเนน้ ของสำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา สถานศกึ ษาไดด้ ำเนินการดงั น้ี 1) ร่วมมือระดม ความคิด วิเคราะห์ นโยบาย ศึกษายุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี นโยบายจุดเน้นของ กระทรวงศึกษาธกิ าร จุดเน้นของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา 2) รว่ มวางแผนกำหนดวัตถุประสงคตอบสนอง ผู้ประกอบการตลอดจนกำหนดรูปแบบของความร่วมมือ ทีม่ คี วามเป็นไปไดใ้ นทางปฏิบัติ 3) รว่ มวางแผนพัฒนาสถานศกึ ษาและร่วมจดั ทำแผนกจิ กรรมโครงการ

3 4) ร่วมมือกับสถาบันอุดมศึกษาในประเทศและสถานประกอบการ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาการและ วิชาชพี ของครแู ละผ้เู รยี น 5) ร่วมทบทวนแผนงานกิจกรรมโครงการก่อนนำสู่ไปปฏบิ ตั ิด้วยวธิ ีการรูปแบบคณะกรรมการประเมนิ วธิ ีการและแนวทางปฏิบัติ สถานศึกษาได้วิเคราะห์กิจกรรมโครงการ ตามกรอบมาตรฐานวิชาชีพและมาตรฐานคุณภาพการศึกษา โดยกำหนดโครงสร้างการบริหารในการสนับสนุน ทรัพยากรเพื่อการศึกษา จัดทำฐานขอมูลและระบบเทคโนโลยี สารสนเทศทีม่ ีการเชือ่ มโยงขอมลู ถงึ กันในหน่วยงาน จัดทำฐานขอมลู การผลิตและพฒั นากำลังคนเป็นปัจจุบันเลือก ใชระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศในการบรหิ ารจดั การอาชีวศึกษาทท่ี ันสมยั และจดั ใหขอ้ มลู ดูแลระบบ แต่งตง้ั กำหนด หนาที่ ในรปู แบบคณะกรรมการบรหิ ารงานภายในสถานศกึ ษาในการจดั อาชวี ศกึ ษา กำหนดกรอบระยะเวลาในการ ร่วมมือ ดำเนินการจัดการอาชีวศึกษา โดยสอครับการพัฒนาทักษะทั้ง New Skills Re skills และ Up skills ซึ่ง ถอื วา่ เปน็ กลไกทสี่ ำคัญสำหรับคนในตลาดแรงงานท่ี ตองพฒั นาทักษะใหม่ ๆ เพือ่ ใหมี “ทกั ษะใหม่” หรือ “ทักษะ ท่ีหลากหลาย” รวมทั้งการ “พัฒนาทักษะ” บนความ เปลี่ยนแปลงและความมก้าวหนาทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะ ทักษะดานเทคโนโลยีและดิจิทัล สถานศึกษาได้กำหนดและระบุหลักสูตรการเรียนการสอนสอดคล้องกับทักษะ ดงั นี้ ทักษะด้านการ Re-skills: ปรับปรงุ ทกั ษะเดมิ ท่ีมีอยูใหสามารถ ปฏิบัติงานหรือเพิ่มผลิตภาพได้ โดยมีการ ประยุกตใช และ เรียนรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีใหมๆ และมีความจำเป็นสําหรับการทำงานในโลกยุคอนาคต เชน Big Data, Data Science, ทักษะด้านการ Up-skills: พัฒนาและยกระดับทักษะการทำงาน ที่แรงงานมีอยูเดิม ใหมีประสิทธิภาพ เพิ่มขึ้น รวมถึงการ สรางเสริมทักษะเฉพาะทางดานเทคโนโลยีดิจิทัลใหแก แรงงาน ทั้งนี้เพื่อจะเพิ่มผลิตภาพ แรงงานและเพมิ่ ผลผลิตในการทาํ งาน ทักษะด้านการ New skills: สรางทักษะใหมใหเกิดขึ้นในตัว ผูเรียน ตามสถานการณ หรือตรงตาม ความตองการของภาคอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นบทบาทและหนาที่โดยตรงของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงาน คณะกรรมการอาชีวศึกษาในการรับผิดชอบ ด้านการจัดการศึกษาวิชาชีพ และพัฒนากำลังคนสมรรถนะ ของ แรงงานตามเทคโนโลยีท่เี ปลี่ยนแปลงตลอดเวลา สถานศึกษามีการประเมินผลการจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่องด้วยวิธีการหลากหลายเพื่อสะท้อนถึงจุดท่ี สมควรปรับปรงุ ในการดำเนินงาน ด้วยระบบงานวิจัย แลว้ นำขอ้ มลู จากการวิจยั ไปปรบั ปรงุ แก้ไขต่อไป ผู้เรียนมีคุณภาพตรงตามความต้องการของสถานประกอบการ บรรลุตามวัตถุประสงค์ ผู้ปกครอง ชุมชน และสถานประกอบการมีความเชื่อมั่น สถานศึกษาได้รับรางวัลเชิญประจักษ์ เช่น รางวัลสถานศึกษาพระราชทาน สถานศกึ ษาผา่ นการประเมินประกันคุณภาพสถานศึกษาท้ังภายในและภายนอก สรุปแนวคิด การพัฒนากําลังคนอาชีวศึกษาดานระยะส้ันหลากหลายวิชาชีพ เพื่อรองรับการพัฒนา เศรษฐกิจฐานแนวอาชีพใหม่ จึงควรตองมีการพัฒนากําลังคนอาชีวศึกษาที่สามารถ ผสมผสานวิชาการดานเทค โนโลยี และนวตั กรรมใหเขากบั หลักสตู รระยะสัน้ เพื่อสรางนวตั กรรมและอาชีพใหม ๆ ควบคกู บั การพัฒนาทักษะ การเรียนรู ในศตวรรษท่ี 21 (นวัตกร) อันจะนําไปสูการยกระดับความสามารถทางเทคโนโลยีใหกับอาชีพ หลากหลายของประเทศ เพอ่ื ใหประเทศ ไทยมอี าชพี รองรบั ทมี ีมาตรฐานฝีมือสสู่ ากล

4 ๒.การสร้างความเข็มแข็งของระบบความร่วมมือกับสถานประกอบการ การสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงเรียนกับชุมชนช่วยให้โรงเรียนและชุมชนเกิดความเข้าใจอันดี ต่อ กัน ชว่ ยลดปญั หาความขัดแย้ง และชว่ ยใหเ้ กดิ ความรว่ มมืออันดีต่อกัน ท้ังนี้ท้งั สองฝา่ ยจะต้องปฏบิ ัติตาม บทบาท ของตนด้วยวธิ ีการทีเ่ หมาะสม จงึ จะสามารถสรา้ งความสมั พันธอ์ นั ดีให้เกดิ ขึ้นได้ ใช้เครอื ขา่ ยสถานศกึ ษาพัฒนาหลักสตู รและสนับสนนุ การจัดการเรยี นการสอนสู่ความล้าสมัยรองรับอาชีพ ในอนาคต ( Future Skill ) Use Educational Network โดย 1) ร่วมมือวเิ คราะห์ข้อมูลและเสริมเสริมสร้างทักษะการสื่อสาร ติดตอประสานงาน ระหว่างสถานศึกษา และสถานประกอบการในการจดั การศึกษาอาชีวศกึ ษา (Communication) โดยใช้บคุ ลากร เครอ่ื งมือ ชอ่ งทาง และ วิธกี ารสือ่ สารท่ีมีประสทิ ธภิ าพ 2) ร่วมสร้างความเข้าใจในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาร่วมกับเครือข่าย องค์กรต่างทั้งภาครัฐและ เอกชนโดยสร้างความ เข้าใจที่ ถูกตองเกี่ยวกับหลักสูตรระยะสั้น ทวิภาคผู้เรียน ใหกับผู้เรียน และ ผู้ปกครอง 3) ร่วมจัดโครงสรา้ งระบบกลไกและแผนในการระดมทรัพยากรจาก เครอื ขา่ ย องค์กรตา่ งทั้งภาครัฐและ เอกชนทในการจัดการศึกษา โดยกำหนดแผนการจัดสรรงบประมาณสนับสนุนการจัดการศึกษานำสู่ การปฏบิ ตั ิ 4) รว่ มกำหนดสมรรถนะของผู้เรยี นให้สอดคลอ้ งกับ มาตรฐานอาชีพและคุณวฒุ วิ ิชาชีพ วิธกี ารและแนวทางปฏบิ ตั ิ สถานศึกษาได้กำหนดแนวทางและกลไกการพัฒนาความร่วมมือกับเครือข่าย องค์กรต่างท้ังภาครัฐและ เอกชน ในการจัดการอาชีวศึกษาเชิงรุก ประเภทวิชาหลัดสูตรระยะสั้นหลากหลายอาชีพ แนวทางการพัฒนา ความร่วมมอื กับเครอื ขา่ ย องคก์ รต่างท้ังภาครฐั และเอกชน ในการจดั การอาชวี ศึกษา แนวทางและกลไกขบั เคล่ือน การพฒั นาความรว่ มมือกบั เครือขา่ ย องคก์ รต่างทั้งภาครฐั และเอกชนในการจัดการศกึ ษา โดย ขับเคล่ือนการนำ นโยบาย วิสัยทัศน์ สู่การปฏิบัติ โดยมีกลไก กำหนด กลยุทธ์และวิธีการจัดการศึกษา วางแผนผลิตและพัฒนา กำลังคนอาชีวศึกษาในสาขาวิชาอาชีพ โดยครูผู้สอนร่วมพัฒนาหลักสูตร รายวิชาชีพให้สอดคล้องกับมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิวิชาชีพและกรอบมาตรฐานจัดให้มีการทดสอบผู้เรียนอาชีวศึกษาตามมาตรฐาน วิชาชีพ และ มาตรฐานฝมี อื แรงงาน ตลอดจนคณุ วฒุ ิวิชาชพี ทีส่ อดคล้องกับความต้องการแรงงาน โดยมีกลไกดังน้ี 1. กำหนดมาตรการบังคับให้ภาคประกอบการแจ้ง ความต้องการแรงงานในแต่ละสาขาอาชีพผ่านระบบ ฐานข้อมลู เทคโนโลยีสารสนเทศเพือ่ การผลิตกำลงั คน 2. พัฒนามาตรฐานกำลังคนอาชีวศึกษา ด้านนวัตกรรม เทคโนโลยี โดยเพิ่มจำนวนผู้เรียนในสาขาวิชาที่ ตอบสนอง การผลิตและบริการในกลุ่มระยะสั้นเป็นหลัก ให้ทุนการประกอบอาชีพ สำหรับผู้เรียนในสาขาวิชาที่ เป็น ความต้องการของชุมชนหลัก ขอความร่วมมือเครือข่าย องค์กรต่างทั้งภาครัฐและเอกชน ร่วมให้ ทุนการศึกษา กำหนดข้อตกลงร่วมกันระหว่างสถานศกึ ษาและเครือข่าย องค์กรต่างท้ังภาครัฐและเอกชน ในการ จัดสรรผลประโยชน์และการลงทุน รวมทั้งแผนและกิจกรรมที่จะเกิดขึ้นจากความร่วมมือ มีการลงนามบันทึก ความรว่ มมอื การจดั ศกึ ษาระหว่างสถานประกอบการ

5 3.กำหนดกลยุทธ์ให้สอดคล้องกับแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนพัฒนา การอาชีวศึกษา และความตอ้ งการของเครือข่าย องค์กรต่างท้ังภาครัฐและเอกชน 4. กำหนดวัตถุประสงคแ์ ละมาตราฐานสถานศกึ ษาตอบสนอง ผูป้ ระกอบการตลอดจนกำหนดรูปแบบของ ความร่วมมอื ทมี่ ีความเป็นไปไดใ้ นทางปฏิบัติ 5.กำหนดกรอบเวลาปฏบิ ัติ มีตัวช้วี ดั ความกา้ วหนา้ และลักษณะผลลัพธ์ท่พี งึ ประสงค์ 6.แต่งตั้งคณะกรรมการจากบคุ ลากภายในสถานศึกษาร่วมกับหลักสูตรระยะสั้นหลากหลายอาชีพ 7.กำหนดบทบาทหนา้ ท่ี สง่ เสริมสนบั สนนุ การ จดั การศึกษาใหเ้ หมาะสม 8. กำหนดบทบาทและแบ่งภาระความรับผิดชอบ ในการทำงานชัดเจนตามระดับและประเภทวิชาชีพ สอดคล้องกับลักษณะ สถานประกอบการ ส่งเสริมสนับสนุนความร่วมมือในการจัดการอาชีวศึกษากับ ภาค ประกอบการอย่างเป็นระบบ พัฒนาศักยภาพทางการบริหารของผู้บริหาร สถานศึกษาที่ร่วมจัดอาชีวศึกษา ผูบ้ รหิ ารสถานศึกษามีบทบาทในการสร้าง ความสมั พันธก์ บั หลักสูตรระยะส้นั หลากหลายอาชีพ ขยายเครือข่ายความร่วมมือการจัดอาชีวศึกษากับหลักสูตรระยะสั้นหลากหลายอาชีพเชิงรุก จัดดตั้งหน่วยงาน ประสานงานและแต่งตงั้ บคุ คล สร้างเครอื ขา่ ยความรว่ มมือบนพ้นื ฐานของความพร้อม ความเข้าใจ ควบคุม กำกับ ติดตามการจัดการอาชีวศึกษาอย่างเป็นระบบประเมินความก้าวหน้าสมรรถนะวิชาชีพ ของผเู้ รยี น ตามเป้าหมายของหลักสตู ร ประเมินผลการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องโดยใช้บุคลากร เครื่องมือ ช่องทาง และ วิธีการสื่อสารที่มี ประสทิ ธิภาพ ผู้เรียนมีคุณภาพสอดคล้องกับความต้องการของสถานประกอบการ เพื่อยกระดับคุณภาพในการพัฒนา และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ บรรลุตามวัตถุประสงค์ ผู้ปกครอง ชุมชนและสถาน ประกอบการมีความเชื่อมนั่ ตอ่ สถานศึกษา สรุปแนวคดิ แนวทางเพือ่ พัฒนาความร่วมมอื ในการจัดการศึกษาหลักสูตรหลักสูตรระยะสั้นหลากหลาย อาชีพของวิทยาลัยการอาชีพหลวงประธานราษฎร์นิกร และวิทยาลัยสารพัดช่างสุราษฎร์ธานี ประกอบไปด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ ด้านการวางแผนพัฒนา การตัดสินใจพัฒนาและแก้ปัญหา ด้านการทำงานร่วมกัน และด้าน การติดตามและประเมินผล

6 ๓.ระบบบริหารจดั การสถานศกึ ษาสู่คุณภาพ การบรหิ ารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลศิ ในศตวรรษท่ี21 (Education Management Towards Excellence In The 21st Century) ผู้บริหารสถานศึกษาเป็นกลไกสำคัญและมีอิทธิพลสูงสุดตอ่ คุณภาพของผลลัพธ์ที่ได้จาก ระบบการศึกษา ประสิทธิภาพของการบริหารและประสิทธิผลของสถานศึกษา นักวิชาการหลายท่าน มี ความเห็นตรงกันว่า ความสำเร็จหรอื ความลม้ เหลวทางการศกึ ษานั้น ขึน้ อยู่กับผ้บู ริหารส่วนหนึ่ง ดงั นนั้ ผูบ้ ริหารจึงเปน็ ตัวแปรสำคญั ใน ด้านการจัดการศึกษาให้มีคุณภาพผู้บริหารสถานศึกษาในยุคใหม่ในศตวรรษที่ 21 จึงต้องมีความรู้ ความสามารถ ทักษะ และประสบการณ์ทางการบริหารการศึกษาเพ่ือพัฒนาสถานศึกษาให้ ทนั สมัยเหมาะสมกบั การเปลี่ยนแปลง ของโลก ดงั นี้ 1. ร่วมมือพัฒนาสถานศึกษาใหเป็นแหล่งเรียนรูและสงเสริมการเรียนรู ตลอดชีวิต เป็นองคกรหลักใน การพฒั นาสังคมและส่ิงแวดลอม และเป็นตนแบบของสงั คมแหงคุณธรรมและสันติสุขของสงั คม อยา่ ง ยั่งยืน 2. ร่วมสร้างศักยภาพของคณะกรรมการบริหาร ครูและ บุคลากรทางการศึกษาทุกคนใหเป็นผู้นำทาง วิชาการและผู้นำ เชิงจริยธรรม เป็นบุคคลแหงการเรียนรูที่สงผลตอการยกระดับ คุณภาพการศึกษา รอบดา้ น 3. ร่วมสร้างความเขมแข็งของภาคีเครือขายทาง การศึกษา แสวงหาความร่วมมือและสนับสนุนให ทุก ภาคสวนในสังคมเขามามสี วนรว่ มในการจัดการศึกษอย่างหลากหลาย โดยยดึ หลักธรรมมาภิบาลและ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง วิธกี ารและแนวทางปฏิบัติ 1. พัฒนาสถานศกึ ษาสู่ความเป็นองคการแหงการเรยี นรูและ องคการทีม่ สี มรรถนะสูง ดงั นี้ พัฒนาศักยภาพทีมงานบรหิ าร และบุคลากรทุกระดับ บนฐาน สมรรถนะสำคัญที่สงผลต่อคุณภาพ การจัดการศึกษา มีความรอบรูคูคุณธรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประยุกตใชระบบบริหารแบบมุ่ง ผลสัมฤทธิ์ พัฒนากระบวนการ คิดและการวางแผนเชิงกลยุทธ พัฒนาระบบประกันคุณภาพ รวมทั้งการจัดทำ ขอตกลงวาด้วยผลงานที่มีมาตรฐานสูง ประยุกตใชหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการบานเมืองที่ดี โดยสร้าง จิตสำนึกการใหบริการ (Service Mind) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใหบริการใหเป็นที่พึงพอใจแกผู้รับบริการ จัด วางระบบควบคมุ ภายในและมาตรการบรหิ ารความเสี่ยง เพ่ือเพิ่มสมรรถนะองคการและรักษาระดบั คุณภาพ ความ เป็นองคการที่มสี มรรถนะสงู มคี วามโปรงใสพรอมรับการตรวจสอบได ทกุ เม่อื 2.พัฒนาและเสรมิ สร้างความเขมแขง็ ของระบบประกนั โอกาสทางการศกึ ษา ดงั นี้ จัดระบบขอมูลประชากรวัยเรียนในเขตบริการใหถูกตอง ครบถวน เป็นปจจุบัน โดยประยุกตใช ระบบ สารสนเทศทางภูมิศาสตร (GIS) เชื่อมโยงกับฐาน ขอมูลการเขาเรียนไดทุกระดับ ระดมทรัพยากรเพื่อ สนบั สนนุ ปจั จัยพื้นฐานให ผู้เรียนไดรับโอกาสเขาเรียนฟรีอยางมคี ุณภาพจนจบ การศึกษาขัน้ พื้นฐาน มศี ักยภาพใน การเรียนรู ตลอดชีวติ และมีคุณภาพชีวติ ทีด่ ี พัฒนารูปแบบการจดั การศึกษาใหมีความหลากหลาย สามารถสนอง ความแตกต่างระหว่างบุคคลรวมทั้งการจัดการศึกษาทางเลือกสำหรับผู้ที่มีความตองการพิเศษ ประสานความ รว่ มมอื และวางระบบการสงตอ่ นกั เรียนระหวา่ งสถานศึกษาใหอตั ราการตกหลน่ หรอื ออกกลางคันเป็นศูนย์

7 3.พฒั นาศักยภาพสถานศึกษาเพื่อการยกระดบั คุณภาพและมาตรฐานการศึกษา ดังนี้ สรางความตระหนกั และรบั ผดิ ชอบตอนโยบาย เป้าหมาย และ มาตรฐานการศกึ ษา สร้างวัฒนธรรม และคานิยมท่ีมุ่งเนนคุณภาพและ การเป็นวิสัยทัศนร่วม (Share Value) จัดระบบขอมูลคุณภาพการศึกษาเพ่ือ การติดตาม ดูแล ช่วยเหลือ เพื่อการยกระดับคุณภาพแต่ละมาตรฐานและตัวบงชี้ด้วยระบบควบคุม เชิงประจักษ (Visual Control) ซึ่งตองมีระบบการรายงานผลเปน็ ระยะๆ สร้างความเขมแข็งของระบบประกันคุณภาพภายใน โดยใช ผลการประเมินของตนสังกัด สมศ. สภาพบรบิ ท ปญหา และ ความตองการของโรงเรยี นเป็นฐานการพัฒนา คุณภาพการศึกษา ประสานการจัดระบบโรงเรียนคูพัฒนาและจัดทำข้อตกลงกับ สถาบันการศึกษาต่างๆ ว่าดวย ความรวมมือชวยเหลือกันในการ ยกระดับคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษ เสริมสรางศักยภาพของแหลงเรียนรู หองปฏิบัติการ หองสมุด ศูนย ICT รวมทั้งสงเสริมการใชแหล่งเรียนรูและภูมิปัญญาทองถิ่นเพื่อประโยชนในการ พัฒนาคุณภาพการศึกษา อยา่ งหลากหลาย พฒั นาศักยภาพครูและนักเรยี น โดยจดั เวทีการแลกเปลย่ี น เรียนรูและ แขงขันทางวิชาการเพอ่ื ยกระดับคณุ ภาพสู่ความเป็นเลศิ อยา่ งแท้จริง 4. พฒั นาภาคีเครอื ขายทางการศึกษาและสงเสรมิ การมีสวนรว่ มของทกุ ภาค บรหิ ารภาคเี ครอื ข่ายในการจดั การศกึ ษา 1.ด้านการวางแผน ควรเปิดโอกาสให้ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการวางแผน กำหนดนโยบายใน การจัดการศึกษารว่ มกับผ้บู รหิ ารและครู 2.ด้านการจัดองคก์ าร ควรเปดิ โอกาสใหภ้ าคี เครือข่ายแสดงความคดิ เห็นเกย่ี วกับการปฏบิ ัติหนา้ ที่ 5. บริหารโดยยึดหลกั ธรรมมาภิบาลและหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ประเมินผลการการปฏิบัติด้วยวิธีที่หลากหลาย ติดตามตรวจสอบ วัดผล การดำเนินงาน แล้วนำผลการ ประเมินผล เพื่อใหเ้ กดิ การปรับปรุง พฒั นา ผา่ นการประกนั คุภาพภายนอกในระดับดเี ยีย่ ม สรุปแนวคิด การบริหารและการจัดการศึกษาที่มุ่งให้สถานศึกษาที่มุ่งให้สถานศึกษาเป็น องค์กรหลักใน การจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ ( Efficiency & Effectiveness School ) ภายใต้กรอบของ กฎหมายที่กำหนด โดยมกี ารกระจายอำนาจการตัดสินใจทจ่ี ะพัฒนานโยบาย วสิ ยั ทัศน์ พันธกิจ และ เป้าประสงคข์ องสถานศึกษาและ รว่ มมอื ดำเนินการ ทง้ั ดา้ นวชิ าการ งบประมาณ บุคลากร และบรหิ ารท่วั ไป โดยบคุ คลท่มี ีส่วนได้ส่วนเสียอย่างเท่า เทียมกัน โดยมุ่งเน้นผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบที่เกิดกับผู้เรียนเป็น สำคัญ ภายใต้การมีส่วนร่วมและการ ตรวจสอบของผ้มู สี ว่ นไดส้ ่วนเสีย

8 ๔.การขับเคลื่อนระบบงานวิชาการ การสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษ ท่ี21 (Model of 21st Century Outcomes and Support Systems) การเรียนรูตองไม่ใชสถานการณสมมติในหองเรียน แต่ตองออกแบบการเรียนรูใหได เรียนในสภาพที่ใกล เคียงชีวิตจรงิ ท่ีสุด และควรเปนบริบทหรือสภาพแวดลอมในขณะเรียนรู เกิดการสั่งสมประสบการณใหม เอามาโต แยงความเชอ่ื หรือคานยิ มเดิม ทำใหละจากความเชอ่ื เดมิ หนั มายึดถือ ความเชื่อ หรอื คานิยมใหม ท่ีเรียกวากระบวน ทัศนใหม ทำให้เป็นคนที่มีความคิดเชิงกระบวนทัศนที่ชัดเจน และเกิดการเรียนรูเชิงกระบวนทัศนใหม่ได้ ทั้งน้ี จำเป็นตองมีความสามารถในการรับรูขอมูล หลักฐานใหม และนำมาสังเคราะห์เป็นความรูเชิงกระบวนทัศนใหม่ ดงั นี้ 1. วิเคราะห์ พฒั นาหลักสตู รให้ล้ำสมยั 2. รว่ มพัฒนาออกแบบแผนการเรียน 3. ร่วมจัดทำตารางเรียน ครู 4. รว่ มพฒั นาระบบจดั การเรยี นในชน้ั เรียน นอกชั้นเรียนใหผ้ เู้ รียนมคี ุณภาพสูง 5. รว่ ม คดิ ออกแบบ ระบบ วดั ผล ประเมนิ ผล ให้หลากหลาย วธิ ีการและแนวทางปฏบิ ตั ิ วางแผนและดำเนินการใช้ หลักสูตรอย่างเป็นระบบ มีประสิทธภิ าพและเกิดประสทิ ธิผล เชื่อมโยงมาจาก ระบบ การรา่ งหลักสตู ร ระบบการบริหารหลักสูตร สถานศึกษาได้พัฒนาหลักสูตรระยะสั้นหลากหลายอาชีพนั้น สอดคล้องกับความต้องการของสถาน ประกอบการ สถานสึกษามีกลไกให้ครผู สู้ อนร่วมพฒั นาหลักสตู ร รายวชิ าชพี โดยสอดรับ Re-skills หลักสูตรระยะ สั้น หลากหลายอาชีพ Up-skills หลักสูตรระยะสัน้ New skills หลักสูตรเฉพาะทาง ในสาขางาน การประกอบ อาหาร การผลิตหลากหลายอาชีพ สาขางานเสริมสวย ตัดผมชาย ขนมอบ อาหาร้อน และพัฒนาออกแบบ แผนการเรียน ตลอดจัดทำตารางเรียนของผู้เรียนและตารางสอนของครูร่วมถึงการพัฒนาระบบจดั การเรียนในชน้ั เรียน นอกช้นั เรียนใหผ้ ู้เรียนมีคุณภาพสูง พรอ้ มออกแบบ ระบบ วดั ผล ประเมนิ ผล ทห่ี ลากหลาย โดยสถานศึกษา ดำเนินการในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ตอบสนองจุดประสงค์การเรียนรู้ และจุดมุ่งหมายของหลักสูตร การวัดและการประเมินการเรียน คำอธิบายในแต่ละกลุ่มประสบการณ์ ซึ่งระบุเนื้อหาที่ต้องให้นักเรียนได้เรียน ตามลำดบั ขัน้ ตอนกระบวนการที่ต้องใหน้ ักเรยี นได้ฝึกปฏิบัติ และจุดประสงค์การเรยี นรูท้ ี่ตอ้ งการให้เกิดการเรียนรู้ ศึกษาความสอดคล้องสัมพันธ์กันกับองค์ประกอบแต่ละส่วนของหลักสตู ร ลำดับความคิดรวบยอดที่จัดให้นักเรยี น แต่ละระดับชั้นได้เรียนรู้ก่อนหลัง โดยพิจารณาขอบข่ายเนื้อหา และกิจกรรมที่กำหนดไว้ในคำอธิบายรายวิชา กำหนดผลที่ต้องการให้เกิดกับนักเรียน เมื่อได้เรียนรู้ความคิดรวบยอดแต่ละเรื่อง กำหนดกิจกรรมการเรียนการ สอนตามลำดับขั้นตอนที่กำหนดไว้ในคำอธิบาย รายวิชา หรืออาจพิจารณาจากกิจกรรมที่เหมาสมกับเนือ้ หาสาระ กำหนดเวลาเรยี นให้เหมาะสมกับขอบข่ายเน้ือหาสาระหรือความคิดรวบยอด จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้และกิจกรรมท่ี กำหนดไว้ สู่การจัดทำแผนการเรียน และจัดทำตารางเรียน โดยนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาบริหารระบบจัดการในช้ัน เรียนและนอกชั้นเรียน นำไปสู่การวัดและประเมินทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ต้องเป็นการวัดและ ประเมนิ ผลสภาพท่ีแท้จริง ของนักเรียนเป็นพ้นื ฐานของเหตุการณ์ในชีวิตจรงิ ยดึ การปฏบิ ตั ิเป็นสำคัญและสัมพันธ์ กบั การเรยี นการสอน เนน้ พฒั นาการทปี่ รากฏให้เห็นผู้เกยี่ วข้องในการประเมินมีหลายฝา่ ยและเกิดข้ึนในทุกบริบท

9 ทั้งในห้องเรียนและ นอกห้องเรียนหรือสถานท่ีอื่นๆ นอกโรงเรียนโดยครูไม่ได้จัดสถานการณ์ ต้องบูรณาการอยู่ใน กระบวนการเรียน การสอนในชั้นเรียนอย่างแนบเนียนและเหมาะสม มีการประเมินทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็น ทางการ โดยการ ดำเนินการดังกลา่ วเกิดขึน้ ตลอดระยะเวลาของการจัดการเรียนการสอน นับตั้งแต่กอ่ นการเรยี น การสอน ระหว่าง การเรียนการสอน และหลังการเรียนการสอน เพื่อให้ประสบความสำเร็จทั้งในดานการทำงาน และการดำเนินชีวิต ดังนั้นการพัฒนาหลักสูตรและการวัดและประเมินทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จะต้อง เป็นการประเมินผลเชิงคุณภาพ เน้นการ ปฏิบัติจริง บูรณาการวิธีการประเมิน และใช้เครื่องมือวัดที่หลากหลาย สร้างและพัฒนาระบบแฟ้มสะสมงานของ ผู้เรียน นำเทคโนโลยีมาใช้ในการวัดและประเมินผล และนำประโยชน์ ของผลสะท้อนจากการปฏิบตั ขิ องผูเ้ รียนมา ปรับปรงุ แก้ไข สรุปแนวคิด ผลลัพธ์ของการจัดการเรียนการสอน การวัดและประเมินผลที่ได้ต้องทำให้ผู้เรียนมีคุณภาพ และมีผลสัมฤทธิ์ตามที่กรอบมาตรฐานได้กำหนดไว้ ดังนั้น การเลือกใช้รูปแบบและเครื่องมือของเทคโนโลยี สารสนเทศท่มี ีความเหมาะสมและใช้งานได้งา่ ยเป็นส่งิ ท่ี จำเปน็ อย่างยิ่งที่จะทำให้การจัดการเรียนการสอน การวัด และประเมินผลตอบผลลัพธ์ทีจ่ ะได้มาซึ่งคุณภาพ และประสิทธิภาพ รวมถึงการเรียนรู้การใช้งานระบบเทคโนโลยี สารสนเทศท้ังผสู้ อนและผ้เู รยี นทม่ี ีการ เปล่ียนแปลงทั้งในปัจจุบันและอนาคต

10 จากการศึกษาแลกเปลี่ยนความรูจ้ ากผู้บริหาร ครู ที่ได้ผ่านการฝกึ ประสบการณ์ในสถานศึกษาทั้ง 2 แห่ง พบวา่ สถานศกึ ษาทงั้ 2 แหง่ มกี ลยุทธใ์ นการขับเคลื่อน future skill อย่างเป็นระบบ มกี ารสรา้ งความเข้มแข็งของ ระบบความรว่ มมือ กับเครือข่าย องค์กรต่างท้ังภาครัฐและเอกชน มีระบบการบริหารจัดการสู่คุณภาพท่ีจัดชดั เจน และสามารถขับเคล่ือนระบบงานวชิ าการอย่างมีคุณภาพ ส่งผลใหผ้ ูเ้ รยี นมคี ุณภาพตรงตามความต้องการของสถาน ประกอบการทั้งบุคลิกภาพ ความมีมนุษยสัมพันธ์ และทักษะที่มาตราฐาน สามารถสรุปแบบการบริหาร SPIRIT modle ทีจ่ ะสามารถนำไปประยกุ ตเ์ มอื่ ไปปฏิบตั ิหนา้ ทรี่ องผู้อำนวยการสถานศึกษา ดังนี้ S = Sustainable (ย่ังยนื ) P=Participation (การมีส่วนรว่ ม) I=Inspiration (สร้างแรงจงู ใจ) R=Reach (เขา้ ถงึ ) I =Intelling (อัจฉรยิ ะ) T=Teachology (เทคโนโลย)ี

11 ภาคผนวก ก รปู ภาพกิจกรรมกิจกรรมระหวา่ งฝึกประสบการณ์ วทิ ยาลัยการอาชีพหลวงประธานราษฎรน์ กิ ร

12 ภาคผนวก ก รูปภาพกจิ กรรมกจิ กรรมระหวา่ งฝกึ ประสบการณ์ วทิ ยาลัยสารพดั ช่างสุราษฎร์ธานี รว่ มกบั อศจ.สุราษฎร์ธานี

13 ภาคผนวก ข รปู กจิ กรรมการศกึ ษาดงู าน

14

15