วิชาการพัฒนาอาชีพให้มีความเข้มแข็ง ม.ต้น อช 21003

51 ใบงานที่ 2 การพัฒนาอาชพี ใหม คี วามเขมแขง็ ใหผูเรียนรวมกลุม กัน 3-5 คน แลกเปลีย่ นเรียนรูซ่ึงกนั และกนั วา จะพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง อยา งไรในอาชพี ท่ีประกอบการอยูหรอื อาชพี ที่ผูเ รยี นสนใจ แลว สรุปผลการอภปิ ราย ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

52 บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหม คี วามเขม แขง็ สาระสําคัญ โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง เปนการวิเคราะหความเปนไปไดของแผน การเขียน โครงการ การตรวจสอบ และการปรับปรุงแกไขโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง ตวั ช้วี ัด 1. วิเคราะหความเปนไปไดของแผนตาง ๆ 2. เขียนโครงการการพัฒนาอาชีพ 3. ตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพ 4. ปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ ขอบขา ยเน้ือหา เรื่องท่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผนตางๆ เร่ืองท่ี 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง เรื่องท่ี 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการ เร่ืองท่ี 4 การปรังปรุงแกไขโครงการพัฒนาอาชีพ ส่ือการเรียนรู ใบความรูท ่ี 1 / ใบงาน การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน ใบความรูท ่ี 2 / ใบงาน การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง ใบความรูที่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง ใบความรทู ี่ 4 การปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ ใบงาน การตรวจสอบและปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

53 ใบความรทู ่ี 1 การวเิ คราะหค วามเปนไปไดข องแผน การปฏิบัติงานขององคกรกอนที่จะทํางานในเรื่องใด ไมวาจะเปนชวงเวลาที่สั้นหรือยาวตองกําหนด ลวงหนาวาอนาคตทัง้ ใกลและไกล ตามสภาพความจําเปนตางๆเราจะทําอะไรบาง มีประสิทธิภาพและ ประสิทธิผล เพือ่ ใหงานที่ทําบรรลุวัตถุประสงคเกิดประโยชนสูงสุดตอองคกรและประชาชนทุกดานของ องคกรจึงถูกกําหนด และออกแบบไวลวงหนาโดย “แผน”ขององคกร แผนจึงตองผานการวิเคราะห การ ประเมินอนาคต และกําหนดวัตถุประสงคที่พึงปรารถนา เพือ่ เตรียมรับสถานการณทีไ่ มแนนอน และเพือ่ ให บุคคลใชเปนแนวทางในการปฏิบัติงานวาจะทําอะไร เพื่อใคร เพราะเหตุใดจึงตองทํา และจะทําเมื่อใด 1. ความหมายของการวิเคราะหแผน แผน หมายถึง งานทุกดานขององคกรทีถ่ ูกกําหนดขึน้ อยางมีเหตุผล เปนระเบียบวิธี หรือ ขั้นตอนที่เปนระบบที่บุคลากรใชเปนคูมือหรือแนวทางการดําเนินงานขององคกร การวิเคราะห หมายถึง การแยกแยะรายละเอียด ความเปนไปไดแลวสังเคราะหใหเห็น ความสมั พนั ธแ ละเกิดกิจกรรมท่ีมีเปา หมายทิศทางไปสูความสําเร็จ 2. ประเภทของแผน 1. แผนระยะยาว เปน แผนทีม่ ขี อบขายกวางมคี วามยดื หยุนสงู มรี ะยะเวลาต้งั แต 10 - 20 ป 2. แผนระยะปานกลาง เปนแผนที่มีความแนนอนและเฉพาะเจาะจงมากกวาแผนระยะยาว มีระยะเวลา 4 - 6 ป 3. แผนระยะส้นั เปน แผนท่สี ามารถดําเนนิ การใหสาํ เรจ็ ไดใ นเวลาอันสนั้ อยทู อี่ งคกรกาํ หนด การวิเคราะหความเปนไปไดของแผนในเรือ่ งนี้ เปนการนําแผนตาง ๆ ทีไ่ ดจัดทําไวในบทกอน หนานี้ ไดแก แผนการพัฒนาการตลาด แผนพัฒนาการผลิตหรือการบริการ การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก นํามา วิเคราะหอีกครั้งหนึ่ง เพือ่ ตรวจสอบความเปนไปไดกอนทีจ่ ะเขียนเปนโครงการ เชน แผนพัฒนาการผลิต ในการปลูกผักเกษตรอินทรีย มีตรวจสอบความเปนไปไดจากการทําปุย หมัก มาเปนการปลูกปุยพืชสดแลว ไถกลบ เนือ่ งจากมีความเปนไปไดมากกวา เพราะไมตองจัดหาวัสดุทําปุย หมักทีไ่ มมีในทองถิน่ ทั้งยังตอง เสียคา ขนสงทาํ ใหตนทุนสูงข้นึ

54 ใบงานท่ี 1 การวเิ คราะหค วามเปนไปไดข องแผน คาํ ส่งั ใหผ เู รยี นวิเคราะหแผนพัฒนาอาชีพที่ประกอบการอยูหรืออาชีพที่สนใจ เพื่อตรวจสอบความเปนไป ไดอีกครั้งหนึ่งกอนนําขอมูลมาเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง 1. แผนพัฒนาการตลาด สงิ่ ทต่ี องปรบั ปรงุ มีดังน้ี ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... 2. แผนพัฒนาการผลติ /การบริการ สง่ิ ที่ตองปรับปรงุ มดี ังนี้ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... 3. แผนการพัฒนาธุรกิจเชิงรุก สง่ิ ทต่ี องปรบั ปรงุ มีดังนี้ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

55 ใบความรทู ่ี 2 การเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพใหม ีความเขม แขง็ โครงการ เปนการสรุปการดําเนินงานของการพัฒนาอาชีพ เพือ่ ใชเปนแผนการปฏิบัติงานตรวจสอบโครงการ ไดวาบรรลุจุดประสงคของโครงการที่กําหนดไวหรือไม ความหมายของโครงการ หมายถึง แผนงานยอยท่ีประกอบดวยกิจกรรมหลายกิจกรรม หรือหลายงานท่ีระบุรายละเอียดชัดเจน ดังนั้น การเขียนโครงการขึ้นมารองรับแผนงาน ยอมเปนสิ่งสําคัญและจําเปนยิ่ง เพราะจะทําใหงายตอการ ปฏิบัติ และงายตอการติดตามและประเมินผล เพราะถาโครงการบรรลุผลสําเร็จ นั่นยอมหมายความวา แผนงานและนโยบายนน้ั บรรลผุ ลสาํ เรจ็ ดว ย ความสําคัญของโครงการ 1. ชว ยชี้ใหเ หน็ ถึงปญ หา และภูมิหลังของการทํางาน 2. ชวยใหปฏิบัติงานตามแผนเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ 3. ชว ยใหแ ผนงานมีความชัดเจน โดยบุคคลที่เกี่ยวของมีความเขาใจและรับรูถึงปญหารวมกัน 4. ชวยใหแผนงานมีทรัพยากรใชอยางเพียงพอ เหมาะสมกับสภาพปฏิบัติจริง เพราะมีรายละเอียด การใชทรัพยากรที่ชัดเจน 5. ชวยใหแผนงานมีความเปนไปไดสูงเพราะมีผูรับผิดชอบ และมีความเขาใจในการดําเนนิ งาน 6. ชวยลดความขัดแยงและขจัดความซ้าํ ซอนในหนาทีค่ วามรับผิดชอบของหนวยงาน เพราะแต ละหนวยงานมีโครงการทีไ่ ดรับผิดชอบเปนการเฉพาะ เหมาะสมกับความรูค วามสามารถของ บุคคลในหนวยงาน 7. สรางทัศนคติที่ดีตอบุคลากรในหนวยงาน เปนการเสริมสรางความสามัคคีและความรับผิดชอบ รวมกัน ตามความรู ความสามารถ และศักยภาพของแตละบุคคลอยางเต็มที่ 8. สรางความมัน่ คงใหกับแผนงาน และสรางความมัน่ ใจในการดําเนินงานใหกับผูม ีหนาที่ รับผดิ ชอบ 9. สามารถควบคุมการทํางานไดสะดวก ไมซ้าํ ซอน เพราะงานไดแยกออกเปนสวนตางๆตาม ลักษณะเฉพาะของงาน

56 ลกั ษณะสําคัญของโครงการ การเขียนโครงการ มีลักษณะการเขียนแตกตางไปจากการเขียนประเภทอื่นๆ โครงการทีด่ ีควรมี ลกั ษณะดังตอไปน้ี 1. ตองมีระบบ โครงการตองประกอบดวยสวนตางๆทีม่ ีความสัมพันธเกี่ยวของเปนกระบวนการ ถา สวนใดเปลย่ี นแปลงไป จะเกดิ การเปลย่ี นแปลงในสว นอน่ื ๆตามไปดว ย 2. ตองมีวัตถุประสงคชัดเจน โครงการตองกําหนดวัตถุประสงคสอดคลองกับความเปนมาของ โครงการ มีความเปนไปไดชัดเจน และเปาหมายของโครงการตองประกอบดวยเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ 3. ตองเปนการดําเนินงานอนาคต เนือ่ งจากการปฏิบัติงานทีผ่ านมามีขอบกพรอง และควรแกไข ปรับปรุง โครงการจึงเปนการดําเนินงานเพื่ออนาคต 4. เปนการทํางานชัว่ คราว โครงการเปนการทํางานเฉพาะกิจเปนคราวๆเพื่อแกไขปรับปรุง และ พัฒนา ไมใชการทํางานที่เปนการทํางานประจํา หรืองานปกติ 5. มีกําหนดระยะเวลาที่แนนอน โครงการตองกําหนดระยะเวลาทีแ่ นนอน โดยกําหนดเวลา เริม่ ตน และเวลาทีส่ ิน้ สุดใหชัดเจน ถาไมกําหนดเวลาหรือปลอยใหโครงการโครงการดําเนิน ไปเรื่อยๆยอมไมสามารถประเมินผลสําเร็จได ซึ่งจะกลายเปนการดําเนินงานตามปกติ 6. มีลักษณะเปนงานที่เรงดวน โครงการตองเปนกิจกรรมที่จัดขึน้ เพื่อสนองนโยบายเรงดวน ท่ีตองการจะพฒั นางานใหก า วหนาอยางรวดเรว็ ทนั ตอ เหตุการณ หรอื เปน งานใหม 7. ตองมีตนทุนการผลิตต่ํา การดําเนินงานตามโครงการตองมีการใชทรัพยากรหรืองบประมาณ ซ่งึ โครงการจะมปี ระสิทธภิ าพ ก็ตอเมื่อมกี ารลงทนุ นอยแตไดรบั ประโยชนส ูงสุด 8. เปนการริเริ่มหรือพัฒนางาน โครงการตองเปนความคิดริเริ่มที่แปลกใหมเพือ่ แกปญหาและ อุปสรรค และพัฒนางานใหเ จรญิ กา วหนา ลักษณะของโครงการทด่ี ี โครงการท่ดี ีน้นั ควรมีลกั ษณะดงั ตอไปน้ี 1. สามารถแกปญหาขององคกรหรือหนวยงานนั้นได 2. มรี ายละเอียด วตั ถุประสงค และเปาหมายตางๆชัดเจน สามารถดําเนินงานได 3. รายละเอียดของโครงการตอเนื่องสอดคลองสัมพันธกัน 4. ตอบสนองความตองการของกลุมชน สังคมและประเทศชาติ 5. ปฏิบัติแลวสอดคลองกับแผนงานหลักขององคกร 6. กําหนดขึ้นอยางมีขอมูลความจริงและเปนขอมูลที่ไดรับการวิเคราะหอยางรอบคอบ 7. ไดรับการสนับสนนุ จากผูบ รหิ ารทุกดาน โดยเฉพาะดา นทรพั ยากรทจ่ี ําเปน 8. มรี ะยะเวลาในการดาํ เนนิ งานแนน อน ระบวุ นั เวลาเรม่ิ ตน และสน้ิ สดุ 9. สามารถติดตามประเมินผลได

57 โครงสรา งของโครงการ 1. ชื่อโครงการ 2. ชื่อผทู ท่ี าํ โครงการหรือช่ือกลุมท่รี วมทําโครงการ 3. ช่ือทีป่ รึกษาโครงการ 4. หลกั การและเหตผุ ล โดยใหอธบิ ายถึงสาเหตุที่เลอื กทําโครงการและบอกประโยชน ของโครงการที่มีตอการพัฒนาอาชีพ 5. วัตถุประสงคของโครงการ ใหบอกจุดประสงคในการทําโครงการใหชัดเจนวาเมื่อทํา โครงการนี้แลว จะสามารถนําความรูที่ไดรับไปประยุกตใชพรอมพัฒนาอาชีพได อยางไร 6. เปาหมาย ควรระบุเปาหมายใหชัดเจนวาจะเกิดอะไรขึ้นกับใคร 7. ขั้นตอนการดําเนินงาน ใหอ ธบิ ายถงึ ขัน้ ตอนการปฏิบัตงิ านอยา งละเอียดต้งั แต การศึกษาขอมูล ขั้นตอนการปฏิบัติงานตามลําดับขั้น กําหนดระยะเวลาในการปฏิบัติ ทกุ ขั้นตอน การประเมินผลในแตละข้ันตอนเพอื่ หาทางแกไข 8. ระยะเวลาดาํ เนินการ กาํ หนดวันเริ่มตนทาํ งาน จนถงึ วันทีป่ ฏิบัติงานเสรจ็ 9. สถานทปี่ ฏิบตั งิ าน ใหร ะบสุ ถานท่ีปฏิบัติงานใหช ัดเจน 10. งบประมาณคาใชจ า ย คาใชจ ายถามคี วรระบใุ หชัดเจน เชน คาวสั ดุอปุ กรณ คา จา ง (บริการ) เชน คาถา ยเอกสาร และระบุแหลงทม่ี าของเงินคาใชจายดวย 11. ผลทค่ี าดวา จะไดร บั ใหระบุวา เมือ่ ทาํ โครงการนี้เสรจ็ เรยี บรอ ยแลว ผูเรียนคาดวา จะ ไดรบั อะไร 12. ตวั ชว้ี ัดผลสาํ เรจ็ ของโครงการ - ตัวชว้ี ัดผลผลิต หมายถงึ ตวั ช้วี ดั ทแี่ สดงผลงานเปนรปู ธรรมในเชงิ ปรมิ าณ และหรือคุณภาพอันเกิดจากงานตามวัตถุประสงคของโครงการ - ตัวชว้ี ดั ผลลัพธ หมายถึง ตัวช้ีวดั ท่ีแสดงถงึ ผลประโยชนจากผลผลิตทม่ี ตี อ บุคคล ชมุ ชน ส่งิ แวดลอ ม เศรษฐกจิ และสงั คมโดยรวม

58 ตัวอยา งโครงการพัฒนาอาชพี ใหม คี วามเขมแข็ง 1. ชื่อโครงการ การปลูกพชื สมนุ ไพรปอ งกนั กําจดั ศัตรูพชื 2. ชอื่ ผูรับผดิ ชอบโครงการ นายเดน ดวงดี 3. ชอื่ ที่ปรึกษาโครงการ ผูใหญบานแดง มีความสามารถ 4. เหตุผลความจําเปน อาชีพการเกษตรในปจจุบันมีการพัฒนาอยางตอเนือ่ งตลอดเวลาในการทําใหพืชปลอดสารเคมี เนือ่ งจากสารเคมีที่ใชจะกอใหเกิดมลภาวะเปนพิษ กระทบตอสภาพแวดลอมและชีวิตความเปนอยูของ เกษตรกร คือ เสี่ยงตอการเปนมะเร็งสูงมาก จนเกษตรกรผูใ ชเองก็เริ่มตระหนักถึงผลทีเ่ กิดขึน้ กับสมาชิกใน ครอบครัวที่มีสุขภาพเสื่อมโทรม รวมทั้งสงผลตอผลผลิตการเกษตรที่เปนสินคาสงออกไปตางประเทศ เนื่องจากสารพิษตกคางทีม่ ีเกินกวาคาความปลอดภัย นอกจากนีแ้ ลว สารเคมีทางการเกษตรทีส่ ังเคราะหขึน้ ยังทําใหศัตรูธรรมชาติลดนอยลง และประสิทธิภาพในการทําลายแมลงศัตรูพืชก็ลดลง เนื่องจากเกิดการ ตานทานของโรคและแมลงศัตรูพืช และทําใหตองเสียคาใชจายสูงในการซือ้ สารเคมี ดังน้ัน เพือ่ เปนการ แกป ญ หาที่เกิดข้ึนจากการใชสารเคมีทางการเกษตรชนิดสังเคราะห จึงตองหาสิง่ ทดแทน คือ สารธรรมชาติ จากพชื ท่ีมีศักยภาพในการปอ งกนั กาํ จดั ศตั รูพชื ซึ่งมีคณุ สมบตั ิ ดงั นี้ เกษตรกรสามารถทําใชเองได สามารถสลายตัวไดเร็ว ไมก อปญ หาสารพษิ ตกคางในพชื และส่งิ แวดลอ ม ไมเกิดปญ หาสง่ิ แวดลอ มเปนพษิ ไมทาํ ใหโ รคและแมลงสรางความตานทานไดเร็วกวาสารสังเคราะห เรือ่ งการปลูกพืชสมุนไพร ปองกันกําจัดศัตรูพืช เพือ่ นําสารธรรมชาติจากพืชสมุนไพรชนิดตาง ๆ มาสกัดสารออกฤทธิท์ ี่ สามารถใชป องกันกาํ จดั ศตั รูพืช แทนการใชสารเคมีสังเคราะห 5. วัตถุประสงค เพื่อใหการพัฒนาอาชีพมีความเขมแข็ง โดยการปลูกพืชสมุนไพรมาใชปองกันกําจัดศัตรูพืช ทําใหผล ผลิตเปน ทต่ี องการของลูกคาสงู 6. เปา หมาย ปลูกพชื สมุนไพรปองกันกาํ จัดศัตรพู ชื 1 ไร สาํ หรบั ใชก ับพืชท่ีปลกู 10 ไร

59 7. การดาํ เนนิ งาน 5.1 ประชุมประสานงานทุกฝายที่เกี่ยวของ จัดทํารางโครงการ 5.2 ศึกษาดูงานผูที่ประสบความสําเร็จหรือหนวยงานตาง ๆ ที่เกี่ยวกับการสกัดสารธรรมชาติ 5.3 เปดเวทสี มั มนาแลกเปลี่ยนเรียนรูซ่งึ กนั และกนั 5.4 ดําเนินการโดยใหแตละคนไปปฏิบัติจริงยังแปลงของตนเอง 5.5 นําผลการดาํ เนนิ งานมาสมั มนาแลกเปล่ยี นเรยี นรซู ง่ึ กันและกัน 5.6 แตละคนบนั ทึกสรปุ เปนความรูของตนเองเพอื่ พัมนาตอ ไป 8. ระยะเวลาดาํ เนนิ การ วันท่ี 1 .เดือนพฤษภาคม พ.ศ 2554 ถึงวนั ท่ี 30 เดือนกนั ยายน พ.ศ. 2554 9. พน้ื ที่ดําเนนิ การ หองประชุม กศน.ตําบล............อาํ เภอ........จังหวดั ... 10. งบประมาณ 5,000 บาท เปนคาใชจายดังนี้ 1. การไปศึกษาดูงาน 4,000 บาท 2. คาวสั ดุฝกในการสาธติ 1,000 บาท 11. ประโยชนท่ีคาดวา จะไดร ับ 10.1 มกี ารพฒั นาพืชสมุนไพรสําหรับปองกันกําจัดศัตรูพชื 10.2 สามารถใชส ารธรรมชาติจากพืชสมุนไพร 10.3 ใชพชื สมุนไพรในการปอ งกนั และกําจัดศัตรูพชื ไดถูกตอง 12. ตวั ชี้วดั ความสําเร็จของโครงการ สามารถใชพชื สมนุ ไพรกาํ จัดศตั รพู ืชในพืน้ ท่ี 10 ไร

60 การเขียนแผนปฏบิ ัติการ เมื่อจัดทําโครงการพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขม แข็งเสร็จแลว เพอ่ื ใหนําสูก ารปฏิบัตไิ ดควรทาํ แผน ดาํ เนนิ การลาํ ดับงานกอน หลัง ตามภารกจิ ของงานนั้น ๆ เชน การพัฒนาอาชีพโดยการปลูกพชื สมนุ ไพรใช ปอ งกันกาํ จดั ศัตรูพืชในแปลงปลูกพืช ตัวอยาง แผนปฏบิ ตั ิการ ท่ี กจิ กรรมดาํ เนินงาน ระยะเวลาดาํ เนินการป 2554 ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1 จัดเตรียมปจจยั การปลูกพืช สมุนไพร เพอื่ นํามาใชพ ฒั นา อาชีพ 2 เตรียมดนิ 3 ปลูกพืชสมุนไพร 4 ดแู ลรกั ษาพชื สมนุ ไพร 5 การทยอยเก็บเกย่ี ว 6 สกดั สารจากพชื สมุนไพร 7 นาํ ไปใชใ นแปลงปลูกพืช ฯลฯ

61 ใบงานที่ 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหเขม แขง็ คําส่ัง ใหผูเรยี นเขียนโครงการพัฒนาอาชพี ใหเ ขมแข็งในอาชพี ของทา นหรอื อาชพี ทส่ี นใจ จาํ นวน 1 โครงการ 00 1. โครงการพัฒนาอาชีพใหเขมแข็ง...................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 2. แผนปฏิบัตกิ าร............................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................

62 ใบความรทู ่ี 3 การตรวจสอบความเปนไปไดข องโครงการพฒั นาอาชพี ใหม ีความเขม แข็ง 1. ตรวจสอบความถูกตองของโครงการโดยการเช็คขอมูลรายการตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับการนํามาใชเขียน โครงการ เชน ตรวจสอบหลักการและเหตผุ ลวาสอดคลองกับสิ่งทจ่ี ะตองทาํ หรอื ไม เปนเหตุเปนผลกัน หรือไม หรือเขยี นโครงการมคี วามชัดเจน เปน รปู ธรรมหรือไม ดงั ตัวอยาง ตัวอยางแบบ แบบรายงานการตรวจสอบโครงการ ชื่อโครงการ............................................................................................... รายการตรวจสอบ ผลการตรวจสอบ ขอ เสนอแนะ มี ไมมี 1. หลกั การและเหตผุ ล 1.1 มขี อ มูลยืนยนั ชดั เจน 1.2 มีความเปนเหตุเปนผลนาเชื่อถือ 1.3 มีความสอดคลองกับนโยบายของหนวยงาน 2. วัตถุประสงคของโครงการ 2.1 มีความชัดเจนเฉพาะเจาะจง 2.2 มีความเปนไปไดในการดําเนินการ 2.3 สามารถวดั และประเมนิ ได 3. มีเปาหมายที่ชัดเจน 4. วิธีการดําเนินการของโครงการ 4.1 สอดคลองกับวัตถุประสงค 4.2 ความสัมพันธต อ เนือ่ งระหวา งกจิ กรรม 4.3 วธิ ดี าํ เนนิ งานชดั เจนและเขา ใจงา ย 4.4 กิจกรรมเปนไปตามทฤษฎีหรือหลักการที่เหมาะสม 4.5 ชวงเวลาในการดําเนินงานมีความเหมาะสม 5 มแี ผนการดาํ เนินงานทช่ี ดั เจน 6. คาใชจายเหมาะสมกับโครงการ 7. มีการกําหนดตัวชว้ี ัด 8. มีระบบการติดตามและประเมินที่ชัดเจน

รายการตรวจสอบ ผลการตรวจสอบ 63 ขอ เสนอแนะ มี ไมมี 9. มีความสัมพันธตอเนื่องกันระหวางองคประกอบตางๆของ โครงการ หลักการและเหตุผล วตั ถุประสงค วิธีการดาํ เนินการ ระยะเวลาและงบประมาณ 10. เปน ประโยชนตอกลุมเปาหมายอยางชัดเจน 11. แกปญหาไดอยางชัดเจน 12. โครงการมีความสมั พนั ธกบั กิจกรรมอ่ืน ๆ 2. ตรวจสอบความคุม ทุน โดยตรวจสอบจากบัญชีรายรับ – รายจายทีท่ ําไววาควรเปลีย่ นแปลงรายการใด เชน นาํ เคร่อื งจักรมาใชแทนแรงงานคน จะทําใหประหยัดกวา และใชระยะเวลานอย ประโยชนของการตรวจสอบโครงการพัฒนาอาชพี 1. ชวยใหขอมูลและสารสนเทศตาง ๆ เพื่อนําไปใชในการตัดสินเกี่ยวกับการวางแผนงานและ โครงการ ตรวจสอบความพรอมของทรัพยากรตาง ๆ ทีจ่ ําเปนในการดําเนินโครงการ ตลอดจนตรวจสอบ ความเปนไปไดในการจัดกิจกรรม 2. ชวยทําใหการกําหนดวัตถุประสงคของโครงการมีความชัดเจน 3. ชวยในการจัดหาขอมูลเกี่ยวกับความกาวหนา ปญหาและอุปสรรคของการดําเนินโครงการ 4. ชวยใหขอมูลเกีย่ วกับความสําเร็จ และความลมเหลวของโครงการเพื่อนําไปใชในการตัดสินใจ และวนิ จิ ฉยั วา จะดาํ เนนิ โครงการในชวงตอไปหรือไม จะยกเลิกหรือขยายการดําเนินโครงการตอไป 5. ชวยใหไดขอมูลทีบ่ งบอกถึงประสิทธิภพของการดําเนินงานโครงการวาเปนอยางไร คุมคา กับการลงทุนหรือไม 6. เปนแรงจูงใจใหผูป ฏิบัติการงานโครงการ เพราะการประเมินโครงการดวยตนเอง จะทําให ผูป ฏิบัติงานไดทราบผลการดําเนินงาน จุดเดน จุดดอย และนําขอมูลไปใชในการปรับปรุงและพัฒนา โครงการใหม ปี ระสิทธภิ าพยงิ่ ข้ึน

64 ใบความรทู ่ี 4 การปรบั ปรงุ โครงการพัฒนาอาชพี การปรบั ปรงุ โครงการ เปนการปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพทีไ่ ดจัดทําไวแลว เพื่อใหไดโครงการที่มีความ เปนไปไดใหมากทีส่ ุด การกํากับติดตามเปนกิจกรรมของผูบ ริหาร เพือ่ หาคําตอบและตอบคําถามการใช ทรัพยากรไดครบตรงตามวัตถุประสงคหรือไม โครงการเปนไปตามแผนทีก่ ําหนดไวหรือไม งบประมาณ เพียงพอและเปนประโยชนตอประชาชนเพียงใด ซึง่ ขอมูลที่ไดมาจะเปนประโยชนอยางยิง่ ตอการปรับปรุง โครงการดําเนินไปตามเปาหมายแลวเสร็จภายในเวลา ประโยชนของการปรับปรงุ โครงการ การปรับปรุงโครงการเปนกิจกรรมที่สําคัญที่สุดในวงจรการวางแผนและการบริหาร โครงการ พอสรปุ ไดดงั น้ี 1. ชวยใหต ัดสนิ ใจการใชทรัพยากรที่จําเปนและความเปนไปไดของกิจกรรมตางๆใน โครงการ 2. ชวยใหการกําหนดวัตถุประสงคของโครงการมีความชัดเจน 3. ชวยใหไดขอมูลความกาวหนา ปญหา อุปสรรคของโครงการ 4. ชว ยใหรขู อมลู ความสําเรจ็ หรือลม เหลวของโครงการเพอ่ื นําไปใชใ นการตัดสนิ ใจ 5. ชวยบงบอกประสิทธิภาพของการดําเนินโครงการวามีคุณคากับการลงทุนหรือไม

65 ใบงานท่ี 3 การตรวจสอบและปรบั ปรุงโครงการพฒั นาอาชพี ใหมีความเขม แข็ง ใหผเู รียนตรวจสอบและปรบั ปรงุ โครงการพฒั นาอาชพี ใหมคี วามเขม แขง็ ที่ไดจดั ทาํ ไวแ ลว แลว บันทึก ดงั น้ี 1. โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็งของทานมีวิธีการตรวจสอบอยางไร พบขอบกพรองอะไรบาง ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 2. โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็งของทาน เมื่อพบขอบกพรองแลวปรับปรุงอยางไร ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

66 ท่ปี รกึ ษา คณะผจู ัดทาํ 1. นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง เลขาธิการ กศน. รองเลขาธิการ กศน. 2. ดร.ชัยยศ อิม่ สุวรรณ รองเลขาธิการ กศน. 3. นายวชั รนิ ทร จําป ทป่ี รึกษาดา นการพัฒนาหลกั สตู ร กศน. ผอู าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ 5. นางรักขณา ตณั ฑวฑุ โฒ ผเู ขยี นและเรียบเรียง นายอทุ ัย หนแู ดง ขาราชการบํานาญ ผบู รรณาธิการ และพฒั นาปรับปรุง 1. นายพชิ ติ แสงลอย ผูอ ํานวยการ กศน. อาํ เภอนครชยั ศรี จังหวัดนครปฐม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทยั กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางพรทิพย เข็มทอง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ ม่ันมะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นายศุภโชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 4. นางสาวศริญญา กุลประดิษฐ 5. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจิตวฒั นา ผูพ ิมพตน ฉบบั 1. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจติ วฒั นา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวปย วดี คะเนสม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาวชาลินี ธรรมธษิ า 4. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจติ วฒั นา ผูออกแบบปก นายศภุ โชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน