* Tð liÖu tham kh¶o : · HiÕn ph¸p n¨m 2013 §iÒu 30 1. Mäi ngðêi cã quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn vÒ nh÷ng viÖc lµm tr¸i ph¸p luËt cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n. 2. C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ph¶i tiÕp nhËn, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o. Ngðêi bÞ thiÖt h¹i cã quyÒn ®ðîc båi thðêng vÒ vËt chÊt, tinh thÇn vµ phôc håi danh dù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. Nghiªm cÊm viÖc tr¶ thï ngðêi khiÕu n¹i, tè c¸o hoÆc lîi dông quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o ®Ó vu khèng, vu c¸o lµm h¹i ngðêi kh¸c. · LuËt KhiÕu n¹i n¨m 2011 §iÒu 4. Nguyªn t¾c khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ViÖc khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ph¶i ®ðîc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ; b¶o ®¶m kh¸ch quan, c«ng khai, d©n chñ vµ kÞp thêi. §iÒu 7. Tr×nh tù khiÕu n¹i (trÝch) 1. Khi cã c¨n cø cho r»ng quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh lµ tr¸i ph¸p luËt, x©m ph¹m trùc tiÕp ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh th× ngðêi khiÕu n¹i khiÕu n¹i lÇn ®Çu ®Õn ngðêi ®· ra quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh hoÆc c¬ quan cã ngðêi cã hµnh vi hµnh chÝnh hoÆc khëi kiÖn vô ¸n hµnh chÝnh t¹i Toµ ¸n theo quy ®Þnh cña LuËt Tè tông hµnh chÝnh. §iÒu 8. H×nh thøc khiÕu n¹i (trÝch) 1. ViÖc khiÕu n¹i ®ðîc thùc hiÖn b»ng ®¬n khiÕu n¹i hoÆc khiÕu n¹i trùc tiÕp. 2. Trðêng hîp khiÕu n¹i ®ðîc thùc hiÖn b»ng ®¬n th× trong ®¬n khiÕu n¹i ph¶i ghi râ ngµy, th¸ng, n¨m khiÕu n¹i ; tªn, ®Þa chØ cña ngðêi khiÕu n¹i ; tªn, ®Þa chØ cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n bÞ khiÕu n¹i ; néi dung, lÝ do khiÕu n¹i, tµi liÖu liªn quan ®Õn néi dung khiÕu n¹i vµ yªu cÇu gi¶i quyÕt cña ngðêi khiÕu n¹i. §¬n khiÕu n¹i ph¶i do ngðêi khiÕu n¹i kÝ tªn hoÆc ®iÓm chØ. 3. Trðêng hîp ngðêi khiÕu n¹i ®Õn khiÕu n¹i trùc tiÕp th× ngðêi tiÕp nhËn khiÕu n¹i hðíng dÉn ngðêi khiÕu n¹i viÕt ®¬n khiÕu n¹i hoÆc ngðêi tiÕp nhËn ghi l¹i viÖc khiÕu n¹i b»ng v¨n b¶n vµ yªu cÇu ngðêi khiÕu n¹i kÝ hoÆc ®iÓm chØ x¸c nhËn vµo v¨n b¶n, trong ®ã ghi râ néi dung theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy.[...] 51
III - Bμi tËp 1. T lµ häc sinh chËm tiÕn, thðêng xuyªn giao du víi bän xÊu vµ bÞ chóng l«i kÐo vµo con ®ðêng hót chÝch. Cã lÇn chóng b¾t T ph¶i lÊy trém tiÒn cña c¸c b¹n cïng líp ®Ó nép cho chóng. Lµ b¹n häc cïng líp víi T, em sÏ lµm g× ®Ó gióp ®ì b¹n ? 2. Khi ph¸t hiÖn thÊy Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n quËn ra QuyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh ®èi víi chÞ B×nh vðît qu¸ thÈm quyÒn, «ng ¢n (hµng xãm nhµ chÞ B×nh) cã quyÒn khiÕu n¹i QuyÕt ®Þnh trªn cña Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n quËn kh«ng ? V× sao ? 3. H·y nhËn xÐt vµ ph¸t biÓu suy nghÜ cña m×nh vÒ c¸c ý kiÕn sau : a) Thùc hiÖn tèt quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o lµ tham gia qu¶n lÝ nhµ nðíc, qu¶n lÝ x· héi. b) Thùc hiÖn quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o kh«ng ph¶i lµ tham gia qu¶n lÝ nhµ nðíc mµ chØ ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña b¶n th©n c«ng d©n. 4. NhËn xÐt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o (ngðêi cã quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o vµ môc ®Ých khiÕu n¹i, tè c¸o). 19Bµi QuyÒn tù do ng«n luËn I - §Æt vÊn ®Ò Trong c¸c viÖc lµm dðíi ®©y, viÖc lµm nµo thÓ hiÖn quyÒn tù do ng«n luËn cña c«ng d©n ? a) Häc sinh th¶o luËn bµn biÖn ph¸p gi÷ g×n vÖ sinh trðêng, líp. b) Tæ d©n phè häp bµn vÒ c«ng t¸c trËt tù an ninh ë ®Þa phð¬ng. c) Göi ®¬n kiÖn ra Toµ ¸n ®ßi quyÒn thõa kÕ. d) Gãp ý kiÕn vµo dù th¶o luËt, dù th¶o HiÕn ph¸p. Gîi ý a) Em hiÓu thÕ nµo lµ quyÒn tù do ng«n luËn ? b) C«ng d©n thùc hiÖn quyÒn tù do ng«n luËn cña m×nh b»ng c¸ch nµo ? II - Néi dung bμi häc 1. QuyÒn tù do ng«n luËn lµ quyÒn cña c«ng d©n ®ðîc tham gia bµn b¹c, th¶o luËn, ®ãng gãp ý kiÕn vµo nh÷ng vÊn ®Ò chung cña ®Êt nðíc, x· héi. 52
2. C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ ; cã quyÒn ®ðîc th«ng tin theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ; c«ng d©n sö dông quyÒn tù do ng«n luËn trong c¸c cuéc häp ë c¬ së (tæ d©n phè, trðêng líp,...) ; trªn c¸c phð¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (qua quyÒn tù do b¸o chÝ) ; kiÕn nghÞ víi ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n trong dÞp tiÕp xóc víi cö tri ; hoÆc gãp ý kiÕn vµo c¸c dù th¶o cð¬ng lÜnh, chiÕn lðîc, dù th¶o v¨n b¶n luËt, bé luËt quan träng,... Sö dông quyÒn tù do ng«n luËn ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ quyÒn lµm chñ cña c«ng d©n, gãp phÇn x©y dùng nhµ nðíc, qu¶n lÝ x· héi. 3. Nhµ nðíc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c«ng d©n thùc hiÖn quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ vµ ®Ó b¸o chÝ ph¸t huy ®óng vai trß cña m×nh. * Tð liÖu tham kh¶o : · HiÕn ph¸p n¨m 2013 §iÒu 25 C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ, tiÕp cËn th«ng tin, héi häp, lËp héi, biÓu t×nh. ViÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nµy do ph¸p luËt quy ®Þnh. · LuËt B¸o chÝ n¨m 1989 (söa ®æi, bæ sung n¨m 1999) §iÒu 2. B¶o ®¶m quyÒn tù do b¸o chÝ, quyÒn tù do ng«n luËn trªn b¸o chÝ. Nhµ nðíc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c«ng d©n thùc hiÖn quyÒn tù do b¸o chÝ, quyÒn tù do ng«n luËn trªn b¸o chÝ vµ ®Ó b¸o chÝ ph¸t huy ®óng vai trß cña m×nh [...] Kh«ng ai ®ðîc l¹m dông quyÒn tù do b¸o chÝ, quyÒn tù do ng«n luËn trªn b¸o chÝ ®Ó x©m ph¹m lîi Ých cña Nhµ nðíc, tËp thÓ vµ c«ng d©n. III - Bμi tËp 1. Trong c¸c t×nh huèng dðíi ®©y, t×nh huèng nµo thÓ hiÖn quyÒn tù do ng«n luËn cña c«ng d©n ? a) Gãp ý trùc tiÕp víi ngðêi cã hµnh vi x©m ph¹m tµi s¶n nhµ nðíc, x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng d©n. b) ViÕt bµi ®¨ng b¸o ph¶n ¸nh viÖc lµm thiÕu tr¸ch nhiÖm, g©y l·ng phÝ, g©y thiÖt h¹i ®Õn tµi s¶n nhµ nðíc. c) Lµm ®¬n tè c¸o víi c¬ quan qu¶n lÝ vÒ mét c¸n bé cã biÓu hiÖn tham nhòng. d) ChÊt vÊn ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n trong c¸c k× tiÕp xóc cö tri. 2. Khi phð¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®¨ng c¸c th«ng tin vÒ dù th¶o LuËt Gi¸o dôc, nhiÒu häc sinh muèn ph¸t biÓu ý kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh, nhðng c¸c 53
b¹n cßn ng¹i kh«ng biÕt häc sinh cã ®ðîc phÐp gãp ý, ph¸t biÓu kh«ng vµ thùc hiÖn b»ng c¸ch nµo. Em h·y chØ ra mét phð¬ng ¸n gióp c¸c b¹n. 3. HiÖn nay trªn ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh vµ mét sè b¸o cã më nh÷ng chuyªn môc ®Ó c«ng d©n tham gia ®ãng gãp ý kiÕn, tr×nh bµy th¾c m¾c, ph¶n ¸nh nguyÖn väng cña m×nh. Em h·y nªu tªn mét vµi chuyªn môc mµ em biÕt. 20Bµi HiÕn ph¸p nðíc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam I - §Æt vÊn ®Ò 1. HiÕn ph¸p n¨m 2013 §iÒu 37 (trÝch) 1. TrÎ em ®ðîc Nhµ nðíc, gia ®×nh vµ x· héi b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc ; §iÒu 119 (trÝch) 1. HiÕn ph¸p lµ luËt c¬ b¶n cña nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, cã hiÖu lùc ph¸p lÝ cao nhÊt. Mäi v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c ph¶i phï hîp víi HiÕn ph¸p. 2. LuËt B¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 §iÒu 11. QuyÒn ®ðîc khai sinh vµ cã quèc tÞch (trÝch) 1. TrÎ em cã quyÒn ®ðîc khai sinh vµ cã quèc tÞch. §iÒu 12. QuyÒn ®ðîc ch¨m sãc, nu«i dðìng TrÎ em cã quyÒn ®ðîc ch¨m sãc, nu«i dðìng ®Ó ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc. §iÒu 16. QuyÒn ®ðîc häc tËp 1. TrÎ em cã quyÒn ®ðîc häc tËp. 2. TrÎ em häc bËc TiÓu häc trong c¸c c¬ së gi¸o dôc c«ng lËp kh«ng ph¶i tr¶ häc phÝ. 3. LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2014 §iÒu 2. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chÕ ®é h«n nh©n vµ gia ®×nh (trÝch) 54
3. X©y dùng gia ®×nh Êm no, tiÕn bé, h¹nh phóc ; c¸c thµnh viªn gia ®×nh cã nghÜa vô t«n träng, quan t©m, ch¨m sãc, gióp ®ì lÉn nhau ; kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con. 4. Nhµ nðíc, x· héi vµ gia ®×nh cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, hç trî trÎ em [...] thùc hiÖn c¸c quyÒn vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh [...]. Gîi ý a) Trªn c¬ së quyÒn trÎ em ®· häc, em h·y nªu mét ®iÒu trong LuËt B¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em, mµ theo em ®ã lµ sù cô thÓ ho¸ §iÒu 37 cña HiÕn ph¸p. b) Tõ §iÒu 37, §iÒu 119 cña HiÕn ph¸p vµ c¸c ®iÒu LuËt trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a HiÕn ph¸p víi LuËt B¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em, LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ? II - Néi dung bμi häc 1. HiÕn ph¸p lµ luËt c¬ b¶n cña Nhµ nðíc, cã hiÖu lùc ph¸p lÝ cao nhÊt trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam. Mäi v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c ®Òu ®ðîc x©y dùng, ban hµnh trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, kh«ng ®ðîc tr¸i víi HiÕn ph¸p. 2. Néi dung HiÕn ph¸p quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò nÒn t¶ng, nh÷ng nguyªn t¾c mang tÝnh ®Þnh hðíng cña ®ðêng lèi x©y dùng, ph¸t triÓn ®Êt nðíc : b¶n chÊt nhµ nðíc, chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, chÝnh s¸ch v¨n ho¸ x· héi, quyÒn, nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n, tæ chøc bé m¸y nhµ nðíc. 3. HiÕn ph¸p do Quèc héi x©y dùng theo tr×nh tù, thñ tôc ®Æc biÖt, ®ðîc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p. 4. Mäi c«ng d©n ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh HiÕn ph¸p, ph¸p luËt. * Tð liÖu tham kh¶o : · HiÕn ph¸p n¨m 2013 §iÒu 2 (trÝch) 1. Nhµ nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nhµ nðíc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña Nh©n d©n, do Nh©n d©n, v× Nh©n d©n. [...] 3. QuyÒn lùc nhµ nðíc lµ thèng nhÊt, cã sù ph©n c«ng, phèi hîp, kiÓm so¸t gi÷a c¸c c¬ quan nhµ nðíc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p, tð ph¸p. §iÒu 120 (trÝch) 1. [...] Quèc héi quyÕt ®Þnh viÖc lµm HiÕn ph¸p, söa ®æi HiÕn ph¸p khi cã Ýt nhÊt hai phÇn ba tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thµnh. 55
III - bμi tËp 1. Dðíi ®©y lµ mét sè ®iÒu trong HiÕn ph¸p n¨m 2013, em h·y s¾p xÕp c¸c ®iÒu theo tõng lÜnh vùc : ChÕ ®é chÝnh trÞ ; ChÕ ®é kinh tÕ ; V¨n ho¸, x· héi, gi¸o dôc, khoa häc vµ c«ng nghÖ ; QuyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ; Tæ chøc bé m¸y nhµ nðíc. §iÒu 16 (trÝch). Mäi ngðêi ®Òu b×nh ®¼ng trðíc ph¸p luËt. §iÒu 50 (trÝch). Nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ, ph¸t huy néi lùc, héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ, [...] thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt nðíc. §iÒu 58 (trÝch). Nhµ nðíc, x· héi vµ gia ®×nh cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc søc khoÎ ngðêi mÑ, trÎ em, thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. §iÒu 33. Mäi ngðêi cã quyÒn tù do kinh doanh trong nh÷ng ngµnh nghÒ mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. §iÒu 32 (trÝch). QuyÒn së h÷u tð nh©n vµ quyÒn thõa kÕ ®ðîc ph¸p luËt b¶o hé. Trðêng hîp thËt cÇn thiÕt v× lÝ do quèc phßng, an ninh hoÆc v× lîi Ých quèc gia, t×nh tr¹ng khÈn cÊp, phßng, chèng thiªn tai, Nhµ nðíc trðng mua hoÆc trðng dông cã båi thðêng tµi s¶n cña tæ chøc, c¸ nh©n theo gi¸ thÞ trðêng. §iÒu 2 (trÝch). Nhµ nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nhµ nðíc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña Nh©n d©n, do Nh©n d©n, v× Nh©n d©n [...] do Nh©n d©n lµm chñ ; tÊt c¶ quyÒn lùc nhµ nðíc thuéc vÒ Nh©n d©n mµ nÒn t¶ng lµ liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc. §iÒu 102 (trÝch). Toµ ¸n nh©n d©n lµ c¬ quan xÐt xö cña nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, thùc hiÖn quyÒn tð ph¸p. §iÒu 86. Chñ tÞch nðíc lµ ngðêi ®øng ®Çu Nhµ nðíc, thay mÆt nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. 2. §iÒu 69 cña HiÕn ph¸p n¨m 2013 quy ®Þnh : Quèc héi lµ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña Nh©n d©n, c¬ quan quyÒn lùc nhµ nðíc cao nhÊt cña nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Quèc héi thùc hiÖn quyÒn lËp hiÕn, quyÒn lËp ph¸p, quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt nðíc vµ gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi ho¹t ®éng cña Nhµ nðíc. C¨n cø vµo §iÒu 69 trªn, em h·y cho biÕt nh÷ng c¬ quan nµo (Quèc héi, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu tð, ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh, Trung ð¬ng §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh) cã thÈm quyÒn ban hµnh c¸c v¨n b¶n dðíi ®©y : a) HiÕn ph¸p ; b) §iÒu lÖ §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh ; 56
c) LuËt Doanh nghiÖp ; d) Quy chÕ tuyÓn sinh ®¹i häc vµ cao ®¼ng ; ®) LuËt ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ; e) LuËt Gi¸o dôc. 3. Theo HiÕn ph¸p n¨m 2013, bé m¸y nhµ nðíc ta gåm c¸c c¬ quan quyÒn lùc nhµ nðíc ; c¬ quan qu¶n lÝ nhµ nðíc ; c¬ quan xÐt xö ; c¬ quan kiÓm s¸t. H·y s¾p xÕp c¸c c¬ quan dðíi ®©y vµo hÖ thèng c¸c c¬ quan nªu trªn : Quèc héi, Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, ChÝnh phñ, Héi ®ång nh©n d©n tØnh, Uû ban nh©n d©n quËn, Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Toµ ¸n nh©n d©n tØnh, Së Lao ®éng - Thð¬ng binh vµ X· héi, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o. 21Bµi Ph¸p luËt nðíc céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam I - §Æt vÊn ®Ò 1. HiÕn ph¸p n¨m 2013 §iÒu 30 (trÝch) 1. Mäi ngðêi cã quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn vÒ nh÷ng viÖc lµm tr¸i ph¸p luËt cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n. [...] 3. Nghiªm cÊm viÖc tr¶ thï ngðêi khiÕu n¹i, tè c¸o hoÆc lîi dông quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o ®Ó vu khèng, vu c¸o lµm h¹i ngðêi kh¸c. 2. Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 (söa ®æi, bæ sung n¨m 2009) §iÒu 132. Téi x©m ph¹m quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o (trÝch) 2. Ngðêi nµo tr¶ thï ngðêi khiÕu n¹i, tè c¸o th× bÞ ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®Õn ba n¨m hoÆc bÞ ph¹t tï tõ s¸u th¸ng ®Õn n¨m n¨m. §iÒu 189. Téi huû ho¹i rõng (trÝch) 1. Ngðêi nµo ®èt, ph¸ rõng tr¸i phÐp hoÆc cã hµnh vi kh¸c huû ho¹i rõng g©y hËu qu¶ nghiªm träng hoÆc ®· bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh vÒ hµnh vi nµy mµ cßn vi 57
ph¹m, th× bÞ ph¹t tiÒn tõ mðêi triÖu ®ång ®Õn mét tr¨m triÖu ®ång, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®Õn ba n¨m hoÆc bÞ ph¹t tï tõ s¸u th¸ng ®Õn n¨m n¨m. 2. Ph¹m téi thuéc mét trong c¸c trðêng hîp sau ®©y, th× bÞ ph¹t tï tõ ba n¨m ®Õn mðêi n¨m : [...] c) Huû ho¹i diÖn tÝch rõng rÊt lín ; d) ChÆt ph¸ c¸c lo¹i thùc vËt quý hiÕm thuéc danh môc quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ; ®) G©y hËu qu¶ rÊt nghiªm träng. 3. Ph¹m téi thuéc mét trong c¸c trðêng hîp sau ®©y, th× bÞ ph¹t tï tõ b¶y n¨m ®Õn mðêi l¨m n¨m : a) Huû ho¹i diÖn tÝch rõng ®Æc biÖt lín ; b) Huû ho¹i rõng phßng hé, rõng ®Æc dông ; c) G©y hËu qu¶ ®Æc biÖt nghiªm träng. Gîi ý a) H·y nªu nhËn xÐt cña em vÒ §iÒu 30 HiÕn ph¸p vµ §iÒu 132 Bé luËt H×nh sù. b) Kho¶n 2, §iÒu 132 cña Bé luËt H×nh sù thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm g× cña ph¸p luËt ? c) Hµnh vi ®èt, ph¸ rõng tr¸i phÐp hoÆc huû ho¹i rõng bÞ xö lÝ nhð thÕ nµo ? Gi¶i thÝch t¹i sao ? II - Néi dung bμi häc 1. Ph¸p luËt lµ c¸c quy t¾c xö sù chung, cã tÝnh b¾t buéc, do Nhµ nðíc ban hµnh, ®ðîc Nhµ nðíc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc, cðìng chÕ. 2. §Æc ®iÓm cña ph¸p luËt : a) TÝnh quy ph¹m phæ biÕn : c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ thðíc ®o hµnh vi cña mäi ngðêi trong x· héi quy ®Þnh khu«n mÉu, nh÷ng quy t¾c xö sù chung mang tÝnh phæ biÕn. b) TÝnh x¸c ®Þnh chÆt chÏ : c¸c ®iÒu luËt ®ðîc quy ®Þnh râ rµng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ, thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. 58
c) TÝnh b¾t buéc (tÝnh cðìng chÕ) : Ph¸p luËt do Nhµ nðíc ban hµnh, mang tÝnh quyÒn lùc nhµ nðíc, b¾t buéc mäi ngðêi ®Òu ph¶i tu©n theo, ai vi ph¹m sÏ bÞ Nhµ nðíc xö lÝ theo quy ®Þnh. 3. B¶n chÊt ph¸p luËt : Ph¸p luËt nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thÓ hiÖn ý chÝ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng dðíi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, thÓ hiÖn quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ViÖt Nam trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi (chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc). 4. Vai trß cña ph¸p luËt : Ph¸p luËt lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn qu¶n lÝ nhµ nðíc, qu¶n lÝ kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi ; gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi, lµ phð¬ng tiÖn ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. III - Bμi tËp 1. B×nh lµ häc sinh chËm tiÕn, B×nh thðêng xuyªn vi ph¹m néi quy cña nhµ trðêng nhð ®i häc muén, kh«ng lµm ®ñ bµi tËp, mÊt trËt tù trong giê häc, ®«i lÇn cßn ®¸nh nhau víi c¸c b¹n trong trðêng. Theo em, ai cã quyÒn xö lÝ nh÷ng vi ph¹m cña B×nh ? C¨n cø ®Ó xö lÝ c¸c vi ph¹m ®ã ? Trong c¸c hµnh vi trªn cña B×nh, hµnh vi nµo lµ vi ph¹m ph¸p luËt ? 2. Em h·y cho biÕt t¹i sao nhµ trðêng ph¶i cã néi quy. BiÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o cho néi quy ®ðîc thùc hiÖn ? NÕu kh«ng cã néi quy th× trðêng häc sÏ ra sao ? H·y h×nh dung nhµ trðêng nhð mét x· héi thu nhá vµ thö tðëng tðîng mét x· héi kh«ng cã ph¸p luËt th× sÏ nhð thÕ nµo. Gi¶i thÝch v× sao mäi c«ng d©n ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh ph¸p luËt. 3. §iÒu 105 cña LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2014 quy ®Þnh vÒ nghÜa vô vµ quyÒn cña anh, chÞ, em nhð sau : \"Anh, chÞ, em cã quyÒn, nghÜa vô thð¬ng yªu, ch¨m sãc, gióp ®ì nhau ; cã quyÒn, nghÜa vô nu«i dðìng nhau trong trðêng hîp kh«ng cßn cha mÑ hoÆc cha mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn tr«ng nom, nu«i dðìng, ch¨m sãc, gi¸o dôc con\". C©u hái : a) H·y t×m mét c©u ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ quan hÖ gi÷a anh chÞ em. b) ViÖc thùc hiÖn bæn phËn ®ðîc nªu trong ca dao, tôc ng÷ dùa trªn c¬ së nµo ? NÕu kh«ng thùc hiÖn cã bÞ xö ph¹t kh«ng ? H×nh thøc ph¹t lµ g× ? c) NÕu vi ph¹m §iÒu 105 cña LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2014 th× cã bÞ xö ph¹t kh«ng ? V× sao ? 4. H·y so s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt vÒ c¬ së h×nh thµnh ; tÝnh chÊt, h×nh thøc thÓ hiÖn vµ c¸c phð¬ng thøc b¶o ®¶m thùc hiÖn. 59
Môc lôc Trang Bµi 1: T«n träng lÏ ph¶i 3 Bµi 2: Liªm khiÕt Bµi 3: T«n träng ngðêi kh¸c 6 Bµi 4: Gi÷ ch÷ tÝn 9 Bµi 5: Ph¸p luËt vµ kØ luËt 11 Bµi 6: X©y dùng t×nh b¹n trong s¸ng, lµnh m¹nh 13 Bµi 7: TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ - x· héi 15 Bµi 8: T«n träng vµ häc hái c¸c d©n téc kh¸c 18 Bµi 9: Gãp phÇn x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n cð 20 Bµi 10: Tù lËp 22 Bµi 11: Lao ®éng tù gi¸c vµ s¸ng t¹o 25 Bµi 12: QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong gia ®×nh 28 Bµi 13: Phßng, chèng tÖ n¹n x· héi 30 Bµi 14: Phßng, chèng nhiÔm HIV/AIDS 34 Bµi 15: Phßng ngõa tai n¹n vò khÝ, ch¸y, næ vµ c¸c chÊt ®éc h¹i 38 Bµi 16: QuyÒn së h÷u tµi s¶n vµ nghÜa vô t«n träng tµi s¶n cña ngðêi kh¸c 41 Bµi 17: NghÜa vô t«n träng, b¶o vÖ tµi s¶n nhµ nðíc vµ lîi Ých c«ng céng 44 Bµi 18: QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n 47 Bµi 19: QuyÒn tù do ng«n luËn 50 Bµi 20: HiÕn ph¸p nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 52 Bµi 21: Ph¸p luËt nðíc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 54 57 60
61
Search
