Organa Retroperitonea Organ-organ systema urinarium (ren, ureter, dan, pada perempuan, organ-organ genital) berada bersama-sama dengan pembuluh darah dan saraf (aorta, vena cava inferior, plexus Solaris, dll.) didalam spatium retroperitoneale. Bagian atas ginjal sampai setinggi margo inferior paru. Ketika respirasi, ginjal sedikit ber- gerak di dalam fascia Gerota. Sejajar dengan columna vertebralis, ureter berjalan ke arah kandung kemih (vesica urinaria). Pusat sistem saraf a u t o n o m besar, plexus coeliacus (gang- lion coeliacum, dll.) terletak di depan aorta abdominalis. Organ-organ genital perempuan (uterus, tuba uterina, ovarium) terletak di dalam rongga panggul (cavitas pelvis). Pada laki-laki, testes sudah keluar dari rongga abdomen (cavitas abdominis) dan menembus canalis inguinalis dan akhirnya berada di dalam organ ekstra- genital.Organ-organ retroperitoneal p e r e m p u a n (diliiiat dari anterior). Posisi ren dan systema urinarium dan genitaleGambar pelvis perempuan yang memperlihatkan ligamenta uteri, perempuan ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r , g a m b a r s k e m a t i k ) .ovarium, dan vesica urinaria (dari LiJtjen-Drecoll, Rohen, Diperlihatkan simpangan gerakan ginjal karenaInnenansichten des menschlichen Korpers, 2010). pergerakan diaphragma selama pernapasan. 1 Ren 2 Ureter 3 Vena cava inferior 4 Aorta abdominalis 5 Ovarium 6 Tuba uterina 7 Uterus 8 Ligamentum teres uteri et canalis inguinalis 9 Vesica urinaria10 Vagina
Letak Organa Urinaria 11 1 Antrum pyloricum 2 Arteria gastroduodenalis 12 3 Duodenum, pars descendens 4 Vestibulum bursae omentalis 13 5 Vena cava inferior et hepar 14 6 Corpus vertebrae lumbalis 15 7 Cauda equina 16 8 Ren dexter 17 9 Musculus latissimus dorsi 18 10 Musculus iliocostalis 19 11 Musculus rectus abdominis 20 12 Gaster 21 13 Bursa omentalis 22 14 Vena splenica (vena lienalis) 15 Arteria mesenterica superior 23 16 Pancreas 17 Aorta et arteria renalis sinistraPotongan horizontal melalui rongga abdomen (cavitas abdominis) s e t i n g g i v e r t e b r a 18 Colon transversumlumbalis I (dilihat dari bawah). 19 Arteria et vena renalis 20 Splen (lien) 21 Ren sinister 22 Musculus psoas major 23 Musculus multifidus 24 Margo inferior pulmonis 25 Margo inferior pleurae 26 Pelvis renalis 27 Ureter sinister 28 Colon descendens 29 Rectum 30 Glandula suprarenalis dextra 31 Costa XII 32 Colon ascendens 33 Ureter dexter 34 Caecum 35 Appendix vermiformis 36 Vesica urinaria 37 Hati (hepar) 38 Fascia renalis, lamina anterior 39 Duodenum 40 Corpus adiposum pararenale 41 Fascia renalis, lamina posterior 42 Cavitas abdominisLetak organa urinaria ( d i l i h a t d a r i b e l a k a n g ) . Jaringan retroperitoneal, l e t a k g i n j a l k a n a nPerhatikan bahwa bagian atas ginjal sampai setinggi margo (gambar skematik).pleurae dan margo inferior paru. Kuning = capsula adiposa renis.
Potongan Melalui Spatium Retroperitoneale 1 Musculi scaleni anterior, medius, et posterior 2 Arteria subclavia sinistra 3 Vena subclavia sinistra 4 Valva trunci pulmonalis 5 Conus arteriosus 6 Ventriculus dexter cordis 7 Hati (hepar) 8 Gaster 11 9 Colon transversum 10 Intestinum tenue 11 Pulmo sinister 12 12 Bronchus principalis sinister 13 Cabang-cabang vena pulmonalis 14 Ventriculus sinister 13 15 Splen (lien) 14 16 Arteria et vena splenica et pancreas 17 Ren sinister 18 Musculus psoas major 19 Vena cava inferior 20 Vena renalis 21 Corpus vertebrae thoracicae XII et canalis vertebralis 22 Ren dexter 15 23 Arteria mesenterica superior 24 Vena mesenterica superior 25 Pancreas 16 26 Aorta abdominalis 27 Musculus psoas major sinister et musculus quadratus lumborum 17 28 Fascia renalis, lamina anterior Gerota 29 Fascia renalis, lamina posterior 30 Corpus adiposum pararenale 31 Cavitas abdominis 32 Colon descendens et colon sigmoideum 18Potongan parasagital melalui cavitas thoracis dan cavitasabdominis s e t i n g g i g i n j a l k i r i ( 5 , 5 c m s e b e l a h k i r i b i d a n g m e d i a n ) .Potongan horizontal spatium retroperitoneale s e t i n g g i 32v e r t e b r a t h o r a c i c a X I I . (CTscan, d i l i h a t d a r i b a w a h ) . Jaringan retroperitoneal, l e t a k g i n j a l k i r i (gambar skematik).
Ren, Ginjal 1 Vena renalis 2 Arteria renalis 3 Pelvis renalis 4 Ureter, pars abdominalis 5 Calyx renalis major 6 Area cribrosa papillae renalis 7 Cortex glandulae suprarenalis 8 Medulla glandulae suprarenalis 9 Cortex renalis 10 Medulla renalis 11 Papillae renales 12 Calyx renalis minor 13 Sinus renalis 14 Columnae renales 15 Capsula fibrosa renisPotongan koronal ginjal kanan dan glandula suprarenalis Masing-masing ginjal dapat dibagi menjadi(dilihat dari posterior). Pelvis renalis dibuka dan jaringan lemak lima segmen yang masing-masing disuplaidibuang untuk memperlihatkan pembuluh darah ginjal. oleh satu arteria interlobaris yang dianggap s e b a g a i a r t e r i u j u n g {end artery). J a d i , s u m - batan menyebabkan infark yang menandai batas-batas segmen yang bersangkutan. Per- mukaan ginjal bagian depan menampakkan empat segmen, sedangkan bagian belakang hanya tiga. (No. 1,4, dan 5).Ginjal kanan ( d i l i h a t d a r i p o s t e r i o r ) . P o t o n g a n k o r o n a l Cetakan pelvis renalis dan calices.parsial untuk memperlihatkan bagian dalam ginjal. 1-4 = Segmen-segmen ginjal pada permukaan anterior.
Ren, Ginjal 327 1 Vena hepatica 2 Truncus vagalis anterior et posterior 3 Vena cava inferior 4 Diaphragma, pars lumbalis 5 Nervi splanchnici dextri major et minor 6 Truncus coeliacus 7 Ganglion coeliacum et plexus coeliacus 8 Arteria mesenterica superior 9 Vena renalis sinistra 10 Truncus sympathicus dexter et ganglion sympathicum 11 Pars abdominalis aortae 12 Truncus sympathicus sinister 13 Oesophagus (dipotong), nervus splanchnicus major sinister 14 Glandula suprarenalis sinistra 15 Arteria renalis sinistra 16 Pelvis renalis 17 Papilla renalis et calyx minor 18 Vena testicularis sinistra 19 Ureter 20 Musculus psoas major 21 Musculus quadratus lumborum 22 Vertebra lumbalis (Lj) 23 Calyx renalis 24 KateterPelvis renalis dengan calices dan ureter(Sinar-X, suntikan retrograd; terima kasih kepadaProf. Herrlinger, FiJrth, Jerman).Ren dexter ( g a m b a r u l t r a s o n o g r a f i ; Ren sinister dan glandula suprarenale in situ. L a p i s a n k o r t e k s a n t e r i o rterima kasih kepada Prof. Herrlinger, FiJrth, Jerman). ginjal sudah dibuang untuk memperlihatkan pelvis renalis dan papillae.
Ren: Arteriae 1 Truncus coeliacus 2 Arteria mesenterica superiorPars abdominalis aortae ( a n g i o g r a f i s u b s t r a l < s i ) . 3 Arteriae colica media 4 Pars abdominalis aortae (dengan kateter) 5 Arteria splenica 6 Extremitas superior renis 7 Ramus anterior arteriae renalis 8 Arteriae interlobares 9 Arteria renalis sinistra 10 Extremitas inferior renis 11 Corpus vertebrae lumbalis I 12 Ramus posterior arteriae renalis 13 Arteria segmenti anterioris superioris 14 Arteria suprarenalis superior 15 Arteria capsularis superior 16 Arteria perforans 17 Arteria capsularis inferior 18 Ureter 19 Arteria phrenica inferior dextra 20 Arteria phrenica inferior sinistra 21 Arteria suprarenalis media 22 Arteria suprarenalis inferior 23 Arteria renalis 24 Arteria testicularis (atau ovarica) sinistra 25 Arteria mesenterica inferiorGinjal mendapatkan perfusi sekitar 1.500-1.800 L darah bermanfaat seperti glukosa dan ion. Yang diekskresi hanyaper hari melalui arteriae renales. Di glomeruli yang ber- 1 -1,5 L urine yang mengandung material buangan.j u m l a h lebih dari 1,2 j u t a , 1 % dari v o l u m e ini ( 1 5 0 - 1 8 0 L) Penyakit pada sistem vaskular ginjal dapat mengganggudifiltrasi sebagai cairan bebas sel. Di dalam sistem proses filtrasi sehingga juga mengganggu komposisi darah.tubulus, 99%-nya direabsorpsi bersama dengan zat-zat
Ren: Arteriae et Venae 1 Diaphragma i mjy 2 Venae hepaticae 3 Vena cava inferior Organa retroperitonealia, ren, glandulae suprarenales in situ ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) . 4 Arteria hepatica communis Merah = arteri; biru = vena. 5 Glandula suprarenalis 6 Truncus coeliacus 7 Arteria renalis dextra 8 Ren 9 Pars abdominalis aortae10 Nervus subcostalis11 Nervus iliohypogastricus12 Centrum tendineum diaphragmatis13 Arteria phrenica inferior14 Pars cardiaca (gaster)15 Splen16 Arteria splenica17 Arteria renalis superior18 Arteria mesenterica superior19 Musculus psoas major20 Arteria mesenterica inferior21 Ureter22 Glomerulus23 Arteriola glomerularis afferens24 Glomeruli25 Arteria corticalis radiata26 Arteria subcorticalis atau arteria arcuata27 Vena subcorticalis atau vena arcuata28 Vena interlobularis29 Arteria interlobularis30 Arteria et vena interlobaris31 Pembuluh darah di capsula renalis32 Arteriol eferen glomerulus33 vasa recta (medulla renalis)34 Arteriae spirales pelvis renalisGlomeruli ( 2 1 O X ) . M i k r o g r a f e l e k t r o n s c a n n i n g y a n g m e m p e r l i h a t k a n Arsitektur sistem vaskular ginjalglomeruli dan arteri-arteri yang menyokong. (gambar skematik).
Spatium Retroperitoneale: Systema UrinariumOrgana retroperitonealia, systema urinarium laki-laki ( d i l i i i a t d a r i d e p a n ) . P e r i t o n e u m t e l a h d i b u a n g .1 Arcus costalis 8 Musculus iliacus 17 Arteria mesenterica inferior2 Vena renalis dextra 9 Arteria iliaca externa 18 Arteria iliaca communis3 Ren dexter 10 Ureter (pars pelvica) 19 Crista iliaca4 Vena cava inferior 11 Ductus deferens 20 Promontorium ossis sacri5 Nervus iliohypogastricus et 12 Testis et epididymis 21 Rectum (dipotong) 13 Truncus coeliacus 22 Ligamentum umbilicale musculus quadratus lumborum 14 Arteria mesenterica superior6 Ureter (pars abdominalis) 15 Ren sinister mediale7 Musculus psoas major et 15 Pars abdominalis aortae 23 Vesica urinaria 24 Penis nervus genitofemoralis
Spatium Retroperitoneale: Systema UrinariumOrgana retroperitonealia, systema urinarium in situ ( d i l i h a t d a r i d e p a n ) . P e r i t o n e u m t e l a h d i b u a n g .Perhatikan plexus autonomici dan ganglia autonomica di pars abdominalis aortae.1 Diaphragma 7 Vena spermatica dextra 13 Truncus coeliacus et 17 Plexus hypogastricus2 Vena cava inferior 8 Musculus psoas major ganglion coeliacum superior et ganglion3 Glandula suprarenalis 9 Splen hypogastricum superius4 Ren 10 Pars cardiaca (gaster) 14 Arteria et vena renalis5 Arteria mesenterica superior 11 Pars abdominalis aortae 15 Vena spermatica 18 Arteria iliaca communis6 Ureter 12 Arteria splenica sinistra sinistra 16 Nervus ilio-inguinalis 19 Colon sigmoideum
Spatium Retroperitoneale: Ductus Lymphatici et NodiDuctus lymphatici dan nodi lymphoidei di dinding posterior cavitas thoracis dan cavitasabdominis ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) . H i j a u = p e m b u l u h d a n k e l e n j a r l i m f e ; b i r u = v e n a ;merah = arteri; putih = saraf.1 Vena jugularis interna 10 Ren dexter 19 Nodi cervicales profundi 27 Arteria renalis sinistra2 Arteria carotis communis 11 Truncus lumbalis dexter 20 Ductus thoracicus yang 28 Ren sinister 12 Ureter dexter 29 Cisterna chyli dextra et nen/us vagus dexter 13 Nodi iliaci communes bermuara ke angulus 30 Nodi lumbales3 Nodus jugulo-omohyoideus 14 Arteria iliaca interna dextra venosus sinister 31 Aorta abdominalis4 Ductus lymphaticus dexter 15 Nodi iliaci externi 21 Vena subclavia sinistra 32 Ureter sinister5 Truncus subclavius 16 Arteria iliaca externa dextra 22 Vena brachiocephalica sinistra 33 Nodi sacrales6 Vena subclavia dextra 17 Arteria carotis communis 23 Ductus thoracicus 34 Rectum (tepi potongan)7 Truncus bronchomediastinalis 24 Nodi mediastinales8 Vena azygos sinistra et nervus vagus sinister 25 Aorta thoracica9 Diaphragma 18 Vena jugularis interna 26 Glandula suprarenalis sinistra
Spatium Retroperitoneale: Pembuluh Darah dan Saraf P e m b u l u h darah dan saraf di dinding posterior a b d o m e n (dilihat dari anterior). Sebagian musculus psoas major kiri sudah dibuang untuk memperlihatkan plexus lumbalis. Merah = arteri; biru = vena. 1 Diaphragma 11 Arteria iliaca communis 20 Arteria splenica (arteria lienalis) 31 Musculus psoas major 2 Venae hepaticae 12 Musculus iliacus 21. Truncus coeliacus (dipotong) dan arteri 3 Vena cava inferior 13 Ureter dexter (dipotong) 22 Arteria mesenterica superior yang memperdarahi 4 Arteria phrenica inferior 14 Nervus cutaneus femoralis lateralis 23 Arteria renalis sinistra 5 Vena renalis dextra 15 Arteria iliaca interna 24 Nervus ilio-inguinalis 32 Rectum (dipotong) 6 Nen/us iliohypogastricus 16 Nervus femoralis 25 Truncus sympathicus 33 Vesica urinaria 7 IVIusculus quadratus lumborum 17 Arteria iliaca externa 26 Musculus transversus abdominis 8 Nen/us subcostalis 18 Arteria epigastrica inferior 27 Crista iliaca 9 Arteria mesenterica inferior 19 Pars cardiaca (gaster) et rami 28 Nen/us genitofemoralis sinister10 Nen/us genitofemoralis dexter 29 Nervus obturatorius sinister esophagei arteriae gastricae 30 Arteria sacralis mediana et musculus psoas major sinistrae
Spatium Retroperitoneale: Sistem Saraf OtonomDinding posterior cavitas thoracis dan cavitas abdominis dengan truncus Susunan sistem saraf otonomsympathicus, nervus vagus, dan ganglia otonomica ( d i l i h a t d a r i d e p a n ) . (menurut Mattuschka). (Gambar skematik).Organ thorax dan abdomen sudah dibuang, kecuali oesophagus dan aorta. Kuning = saraf parasimpatis; hijau = saraf simpatis.
Spatium Retroperitoneale: Sistem Saraf OtonomGanglia dan plexus pada sistemsaraf otonom di dalam spatiumretroperitoneale ( d i l i h a t darianterior). Ginjal dan vena cavainferior beserta cabang-cabangnyasudah dibuang. 1 Nervus vagus dexter 17 Nervus laryngeus recurrens 32 Nervus splanchnicus minor 47 Musculus psoas major 2 Arteria subclavia dextra sinister 33 Nen/i splanchnid lumbales 48 Crista iliaca 3 Oesophagus 34 Nen/i splanchnid sacrales 49 Vena cava inferior 4 Arcus aortae 18 Nervus cardiacus cervicalis 35 Ganglion hypogastricum inferius 50 Musculus iliacus 5 Truncus sympathicus inferior 51 Ureter 6 Nervus splanchnicus major et plexus hypogastricus inferior 52 Nervus vagus sinister yang 7 Nervus intercostalis 19 Aorta thoracica 36 Nervus laryngeus recurrens 8 Pars abdominalis oesophagi 20 Plexus oesophageus membentuk plexus 21 Vena azygos sinister oesophageus et truncus vagalis 22 Diaphragma 37 Plexus aorticorenalis et arteria 53 Nen/us vagus sinister yang 9 Truncus coeliacus et 23 Arteria splenica (arteria lienalis) membentuk plexus gastricus 24 Arteria renalis sinistra et plexus renalis 54 Oesophagus yang berlanjut ganglion coeliacum 38 Ganglion impar sebagai cardia (gaster)10 Arteria mesenterica superior et renalis 39 Oesophagus dan cabang- 55 Trigonum lumbocostal 25 Ganglion mesentericum inferius 56 Letak costa XII ganglion mesentericum superius cabang nervus vagus 57 Truncus lymphaticus lumbalis11 Musculus psoas major et et Arteria mesenterica inferior 40 Venae hepaticae sinister 26 Arteria iliaca externa sinistra 41 Crus dextrum diaphragmatis 58 Ganglion trunci sympathici Nen/us genitofemoralis 27 Ganglion cen/icale 42 Arteria phrenica inferior 59 Musculus12 Arteria iliaca communis 43 Nen/us vagus dexter yang quadratuslumborum13 Plexus hypogastricus superior superius trunci sympathici 60 Pars lumbalis trunci 28 Nervus cardiacus cervicalis masuk ke ganglion coeliacum sympathici sinistri et ganglion hypogastricum 44 Truncus lymphaticus lumbalis 61 Vasa lymphatica iliaca superius superior14 Nen/us vagus sinister 29 Ganglion cen/icale medium dexter15 Plexus brachialis 30 Ganglion cen/icale inferius 45 Pars lumbalis trunci sympathici16 Arteria subclavia sinistra 31 Nen/us laryngeus recurrens dextri dexter 46 Arteria et vena lumbalis
Systema Urogenitale Masculinum, Sistem Urogenital Laki-Laki 1 Colon sigmoideum 2 Ampulla recti 3 Ampulla ductus deferentis 4 Musculus sphincter ani externus 5 Musculus sphincter ani internus 6 Canalis analis 7 Bulbus penis 8 Testis (penampang lintang) 9 Ligamentum umbilicale medianum 10 Vesica urinaria 11 Musculus sphincter vesicae internus e t ostium urethrae internum 12 Symphysis pubica 13 Urethra, pars prostatica 14 Prostata 15 Pars membranacea urethrae et musculus sphincter urethrae externus 16 Corpus cavernosum penis 17 Pars spongiosa urethrae 18 Corpus spongiosum penis 19 Preputium penis 20 Glans penis 21 R e n 22 Pelvis renalis 23 Pars intramuralis ureteris 24 Pars pelvica ureteris 25 Vesicula seminalis 26 Ductus ejaculatorius 27 Glandula bulbo-urethralis (Cowper) 28 Ductus deferens 29 Epididymis 30 Umbilicus 31 Trigonum vesicae et ostium ureteris 32 Fossa navicularis urethrae 33 Ostium urethrae externum 34 TestisSystema urogenitale masculinum, p o t o n g a n m i d s a g i t a l p e l v i s . \ 34 Prostat t e r l e t a k di a n t a r a v e s i c a u r i n a r i a d a n d i a p h r a g m aSystema urogenitale masculinum ( g a m b a r s k e m a t i k ) . u r o g e n i t a l e . D i d a l a m p e n i s , t e r d a p a t urethra s e h i n g g a penis berperan untuk miksi d a n ejakulasi. Sphincter urethrae internus (involunter) dan externus (volunter) ter- p i s a h j a u h . Ureter y a n g m e n y i l a n g d u c t u s d e f e r e n s ber- muara di basis vesica urinaria. Peritoneum melipat dari permukaan posterior vesica urinaria ke permukaan rectum sehingga membentuk excavatio rectovesicalis.
Systema Urogenitale IVIasculinum, Sistem Urogenital Laki-LakiOrgana genitalia mascuiina, d i i s o l a s i ( d i l i h a t d a n l a t e r a l k a n a n ) . Organa genitalia mascuiina i n s i t u ( d i l i h a t d a r i l a t e r a l k a n a n ) . 2- 1 Ureter24- 2 Vesicula seminalis 3 Prostata 3 4 Diaphragma urogenitale et urethra (pars membranacea) 5 Glandula bulbo-urethralis (Cowper) Letak organa genitalia mascuiina ( d i l i h a t d a r i l a t e r a l k i r i ) . 6 Bulbus penis (Gambar skematik). 7 Crus penis dextrum et sinistrum 8 Epididymis 9 Testis 10 Vesica urinaria 11 Apex vesicae 12 Ductus deferens 13 Corpus cavernosum penis 14 Corpus spongiosum penis 15 Glans penis 16 Ampulla recti 17 Musculus levator ani 18 Canalis analis et musculus sphincter ani externus 19 Funiculus spermaticus (dipotong) 20 Promontorium ossis sacri 21 Colon sigmoideum 22 Pentoneum (tepi potongan) 23 Excavatio rectovesicalis 24 Ductus ejaculatorius 25 Plica umbilicalis lateralis 26 Plica umbilicalis medialis 27 Anulus inguinalis profundus et ductus deferens 28 Symphysis pubica 29 Urethra, pars prostatica 30 Urethra, pars spongiosa
Organa Genitalia IVlasculina, Organ Genital Laki-Laki (Diisolasi) 1 Ureter 2 Ductus deferens 3 Plica interureterica 4 Ostium ureteris 5 Vesicula seminalis 6 Tngonum vesicae 7 Pars prostatica urethrae et colliculus seminalis et crista urethralis 8 Musculus transversus perinei profundus 9 Pars membranacea urethrae 10 Pars spongiosa urethrae 11 Tunica mucosa vesicae urinariae 12 Ostium urethrae internum et uvula vesicae 13 Prostata 14 Utriculus prostaticus 15 Corpora cavernosa penis dextrum et sinistrum 16 Ductus ejaculatorius 17 Musculus sphincter urethrae 18 Plica umbilicalis mediana dengan sisa urachus 19 Plica umbilicalis lateralis dengan sisa arteria umbilicalis 20 Vesica urinaria 21 Excavatio rectovesicalis 22 Rectum 23 Os sacrum 24 Arteria circumflexa ilium profunda 25 Anulus inguinalis profundus et ductus deferens 26 Arteria et vena iliaca externa 27 Nervus femoralis 28 Nervus obturatorius et arteria iliaca interna 29 Ossa ilium et sacrum 30 Arteria epigastrica inferior 31 Musculus iliopsoasOrgana urogenitalia mascuiina; d i i s o l a s i ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) . V e s i c aurinaria, prostata, dan urethra dibuka. Vesica urinaria dikempiskan.Cavitas pelvis mascuiina ( d i l i h a t d a r i a t a s ) . Separuh posterior urethra dan prostata laki-laki b e r s a m b u n g d e n g a n c e r v i x v e s i c a e (dilihat dari anterior).
Organa Genitalia Mascuiina, Organ Genital Laki-Laki (Diisolasi) 1 Apex vesicae et ligamentum umbilicale medianum (chorda urachi) Vesica urinaria Ureter Ductus deferens Ampulla ductus deferentis Vesicula seminalis Prostata 8 Glandula bulbo-urethralis (Cowperi) 9 Bulbus penis 10 Crus penis Corpus spongiosum penis Corpus cavernosum penis Testis et epididymis dengan pembungkusnya Glans penis Fundus vesicae 16 Caput epididymidis 17 Testis 18 Tunica mucosa vesicae urinariae 19 Trigonum vesicae 20 Ostium ureteris 21 Ostium urethrae internum 22 Colliculus seminalis 23 Prostata 24 Pars prostatica urethrae 25 Pars membranacea urethrae 26 Pars spongiosa urethrae 27 Fascia penis superficialis 28 Vena dorsalis profunda penis 29 Artena dorsalis penis 30 Tunica albuginea corporum cavernosorum penis 31 Septum penis 32 Arteria profunda penis 33 Tunica albuginea corporis spongiosi penis 34 Fascia penis profundaOrgana genitalia mascuiina, d i i s o l a s i ( d i l i h a t d a r i p o s t e r i o r ) .Vesica urinaria, urethra, et penis ( d i l i h a t Potongan melintang penis ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) .dari anterior, dibuka secara longitudinal).
Organa Genitalia Externa MascuiinaOrgana genitalia externa mascuiina dengan penis, testis, dan funiculus spermaticus,lapisan superfisial (dilihat dari lateral).Pembuluh darah untuk organ genital laki-laki ( g a m b a r s k e m a t i k ) . 1 Nervus femoralisA = dilihat dari lateral; B= potongan melintang penis. 2 Arteria etvena femoralis 3 Ramus femoralis nervi genitofemoralis 4 Funiculus spermaticus dengan ramus genitalis nervi genitofemoralis 5 Penis dengan fascia profunda 6 Vena saphena magna 7 Musculus cremaster 8 Testis dengan musculus cremaster 9 Anulus inguinalis superficialis Fascia spermatica interna (tepi potongan) Nen/us ilio-inguinalis Funiculus spermaticus sinister Plexus venosus pampiniformis Fascia spermatica externa Vena dorsalis penis superficialis
Organa Genitalia Externa MascuiinaOrgana genitalia externa mascuiina dengan penis, testis, dan funiculus spermaticus, l a p i s a n d a l a m(dilihat dari anterior). Fascia penis profunda sudah dibuka untuk memperlihatkan nervi dorsales danpembuluh darah dorsal penis.16 Glans penis O r g a n a genitalia mascuiina (arteriografi, dilihat dari lateral). Panah = arteria17 Vena testicularis helicina.18 Arteria testicularis19 Vena dorsalis profunda penis20 Arteria dorsalis penis21 Arteriae helicinae22 Preputium23 Testis dengan tunica albuginea24 Ductus deferens25 Ureter26 Vesica urinaria27 Vesica seminalis28 Prostata29 Plexus venosus vesicoprostaticus30 Arteria profunda penis31 Arteria buIbi penis32 Arteria pudenda interna33 Corpus spongiosum penis34 Corpus cavernosum penis35 Urethra36 Fascia cremasterica denga musculus cremaster37 Nervus dorsalis penis38 Epididymis39 Tunica vaginalis penis (lapisan viseral)40 Tunica vaginalis penis (lapisan perietal)41 Testis dengan lengkung-lengkung pembuluh darah
Organa Genitalia Externa Mascuiina: PenisOrgana genitalia externa mascuiina ( d i l i h a t d a r i l a t e r a l ) . Potongan sagital cavitas pelvis dengan organaCorpus spongiosum penis dan glans penis dipisahkan dan dilipat. genitalia externa mascuiina (MRI scan; d a r i H e u c k e t a l . , MRT-Atlas 2009).Cetakan resin penis ereksi. Organa genitalia externa mascuiina 1 Corpus cavernosum penis dan kelenjar-kelenjar tambahan 2 Corpus spongiosum penis (gambar skematik). 3 Corona glandis 4 Glans penis 5 Ligamentum supensorium penis 6 Ramus pubicus arteriae epigastricae inferioris 7 Crus penis 8 Bulbus penis 9 Vena dorsalis profunda penis 10 Septum pectiniforme 11 Arteria dorsalis penis 12 Glandula bulbo-urethralis [Cowperi] 13 Vesica urinaria 14 Vesicula seminalis 15 Ampulla ductus deferentis 16 Ductus deferens 17 Pars membranacea urethrae 18 Prostata 19 Ureter 20 Arteria et vena iliaca communis 21 Corpus vertebrae lumbalis V 22 Lengkung usus 23 Usus 24 Symphysis pubica 25 Radix penis 26 Os sacrale 27 Ampulla recti 28 Canalis analis 29 Musculus sphincter ani externus
Organa Genitalia Interna Mascuiina: Testis et EpididymisTestis dan epididymis serta Testis dan epididymis Testis, epididymis, dan funiculuslapisan-lapisan pembungkusnya (dilihat dari lateral). Tunica spermaticus (sisi k i r i , d i l i h a t d a r i(dilihat dari lateral). vaginalis dibuka. posterolateral). Diseksi funiculus spermaticus dan ductus deferens.1 Funiculus spermaticus yang dibungkus oleh fascia cremasterica 8 Testis et tunica vaginalis testis (lamina visceralis) 16 Vena-vena posterior plexus 9 Corpus epididymidis pampiniformis2 IVIusculus cremaster 1 0 Plexus venosus pampiniformis3 Letak epididymis 17 Cauda epididymidis4 Fascia spermatica interna (vena-vena anterior) 18 Peralihan ductus epididymidis5 Letak testis 11 Arteria testicularis6 Fascia spermatica interna et tunicae 12 Tunica vaginalis (lamina parietalis, menjadi ductus deferens dan plexus venosus vaginales testis [lamina parietalis et tepi potongan) 19 Lamina parietalis tunicae vaginalis testis viceralis] (permukaan potongan) 1 3 Kulit dan musculus dartos (dilipat) 20 Appendix epididymidis7 Caput epididymidis 1 4 Ductus deferens 21 Appendix testis 15 Arteria ductus deferentis 22 Gubernaculum testisPotongan longitudinal melaluitestis dan epididymis. G a m b a r k i r imenunjukkan septula testis setelahtubuli seminiferi dibuang.1 Funiculus spermaticus (permukaan potongan)2 Caput epididymidis (permukaan potongan)3 Septula testis4 Mediastinum testis5 Tunica albuginea6 Extremitas superior testis7 Tubuli seminiferi contorti8 Extremitas inferior testis
Organa Genitalia Interna Mascuiina: Kelenjar Tambahan 1 Ureter 2 Ductus deferens Kelenjar-kelenjar tambahan pada organ genitalia pria in situ. P o t o n g a n l < o r o n a l 3 Vesicula seminalis melalui cavitas pelvis. Penampang posterior vesica urinaria, prostata, vesicula seminalis. 4 Ampulla ductus deferentis 5 Ductus ejaculatorius (bagian proksimal) 6 Prostata 7 Pars membranacea urethrae 8 Glandula bulbo-urethralis [Cowperi] Bulbus penis Penis Glans penis Vesica urinaria Musculus levator ani Musculus obturator internus Os coxae (tepi potongan) 16 Ligamentum puboprostaticum 17 Corpus spongiosum penis 18 Caput epididymidis 19 Pangkal ductus deferens 20 Testis 21 Cauda epididymidis 22 Corpus cavernosum penis 23 Funiculus spermaticus 24 Musculus pectineus et musculi adductores 25 Os pubis 26 Pars prostatica urethrae (colliculus seminalis) 27 Rectum 28 Nervus ischiadicus 29 Vena saphena magna 30 Musculus sartorius 31 Arteria etvena femoralis 32 Musculus rectus femoris 33 Musculus tensor fasciae latae 34 Musculus pectineus 35 Musculus iliopsoas 36 Musculus vastus lateralis 37 Musculus obturator externus 38 Femur 39 Tuber ischiadicum 40 Musculus gluteus maximusPotongan horizontal melalui cavitas pelvis s e t i n g g i p r o s t a t a .
Cavitas Pelvis Laki-Laki: Potongan Koronal1 Acetabulum articulationis coxae 10 Musculus transversus perinei profundus 19 Vesicula seminalis2 Vesica urinaria 11 Crus penis et musculus ischiocavernosus 20 Musculus sphincter ani internus3 Caput ossis femoris 12 Urethra, pars prostatica 21 Musculus sphincter ani externus4 Ostium urethrae internum 13 Plexus prostaticus 22 Anus5 Prostata 14 Musculus levator ani 23 Musculus psoas major6 Colliculus seminalis 15 Musculus obturator externus 24 Discus inten/ertebralis7 Musculus obturator internus 16 Bulbus penis 25 Os ilium8 Fossa ischiorectalis 17 Ampulla recti 26 Ligamentum capitis femoris9 Urethra, pars membranacea 18 Canalis analis 27 PromontoriumPotongan koronal cavitas pelvis {MRI scan). Potongan koronal melalui canalis analis.
Cavitas Pelvis Laki-Laki: Pembuluh Darah Organ PelvisC a v i t a s pelvis laki-laki (potongan parasagital sisi kanan). Arteri disuntik dengan resin merah.Lapisan parietal peritoneum telah diangkat. Vesica urinaria diisi penuh. 1 Arteria iliaca communis sinistra 18 Cauda equina et dura mater (dipotong) 2 Arteria iliaca communis dextra 19 Discus intervertebralis antara vertebra 3 Ureter dexter 4 Arteria iliaca interna dextra lumbalis V dan os sacrum 5 Arteria et vena iliaca externa dextra 20 Promontorium ossis sacri 5 Nervus obturatorius dexter et arteria obturatoria 21 Mesocolon sigmoideum 22 Ureter sinister dextra 23 Arteria pudenda interna sinistra 7 Arteria umbilicalis 24 Spina ischiadica (dipotong), ligamentum 8 Colon sigmoideum et arteria vesicalis superior 9 Ductus deferens sinister sacrospinal, arteria glutea inferior10 Vesica urinaria 25 Arteria vesicalis inferior sinistra11 Os pubis (dipotong) 26 Vesicula seminalis12 Prostata (glandula prostatica) 27 Musculus levator ani13 Plexus venosus vesicoprostaticus 28 Cabang-cabang arteria rectalis inferior14 Vena dorsalis profunda penis et artena dorsalis penis 29 Arteria perinealis15 Penis et vena dorsalis superficialis penis 30 Anus16 Funiculus spermaticus et arteria testicularis 31 Rami scrotales posteriores nervi ilio-inguinalis17 Bulbus penis et arteria profunda penis 32 Nervus pudendus et ligamentum sacrotuberale
Cavitas Pelvis Laki-Laki: Pembuluh Darah Organ PelvisPembuluh darah di cavitas pelvis laki-laki ( d i l i h a t d a r i m e d i a l , 1 Arteria ilaca internapotongan midsagital). IVIusculus gluteus maximus sudah dibuang. 2 Arteria iliaca externa 3 Ureter 4 Nen/us obturatorius 5 Arteria umbilicalis 6 Anulus inguinalis profundus 7 Vesica urinaria 8 Symphysis pubica Pars prostatica urethrae Musculus sphincter urethrae Urethra (pars spongiosa) Corpus cavernosum penis Glans penis Sacrum Promontorium ossis sacri Arteria sacralis lateralis Plexus sacralis 18 Arteria glutea inferior 19 Arteria pudenda interna 20 Arteria obturatoria 21 Plexus hypogastricus inferior 22 Ductus deferens 23 Vesicula seminalis 24 Rectum 25 Plexus venosus prostaticus 26 Prostata 27 Canalis analis 28 Corpus spongiosum penis 29 Plexus pampiniformis 30 Testis et epididymis 31 Arteria iliaca communis 32 Arteria umbilicalis 33 Ligamentum umbilicale mediale 34 Cabang-cabang arteria vesicalis superior 35 Diaphragma urogenitale 36 Arteria profunda penis 37 Arteria dorsalis penis 38 Penis 39 Arteria iliolumbalis 40 Arteria glutea superior 41 Arteria rectalis media 42 Musculus levator ani 43 Arteria rectalis inferior 44 Arteria vesicalis inferior Cabang-cabang utama arteria iliaca interna pada laki-laki ( g a m b a r s k e m a t i k ) .
Cavitas Pelvis Laki-Laki: Pars Abdominalis Aortae 1 V e r t e b r a t h o r a c i c a X I I (1,2) 2 Costa XII 3 Arteria mesenterica inferior 4 Vertebra lumbalis IV( g 5 Sacrum 6 Articulatio sacroiliaca 7 Aorta (pars abdominalis) 8 Arteria iliaca communis sinistra (termasuk dalam aneurisma) 9 Aorta dengan aneurisma 10 Corpus vertebrae lumbalis 11 Musculi dorsi intrinsik 12 Bagian trombotik aneurisma (hijau) 13 Vena cava inferior (tertekan, biru) 14 Musculus iliopsoas 15 Canalis vertebralis 16 Aneurysma aortae (merah) Pars abdominalis aortae memperlihatkan aneurisma infrarenal y a n g t e r j a d i p a d a k e d u a a r t e r i a iliaca ( p a n a h ) (Rekonstruksi 3-D, terima kasih kepada Prof. H. Rupprecht dan Dr. M . Rexer, Klinikum FiJrt, Jerman).Pars abdominalis aortae dengan aneurisma, s e t e l a h d i s u n t i k m e d i u m k o n t r a s .Atas = Potongan horizontal melalui rongga abdomen, memperlihatkan konsentrasi medium kontrasyang berbeda didalam aorta dan didalam aneurisma; bawah = rekonstruksi 3-D aneurisma;merah = aorta; hijau = daerah-daerah trombotik; biru = vena (vena cava inferior, sebagian tertekan).
Cavitas Pelvis Laki-Laki: Pembuluh Darah dan Saraf Organ PelvisP e m b u l u h darah d a n saraf di rongga pelvis laki-laki (dilihat dari medial, potongan midsagital). Rectumdilipat untuk memperlihatkan plexus hypogastricus inferior.1 Arteria iliaca externa 10 Pars prostatica urethrae 20 Nervi splanchnici pelvici (nervi erigentes)2 Nervus hypogastricus dexter 11 Plexus venosus prostaticus 21 Musculus levator ani3 Ureter 12 Musculus sphincter urethrae 22 Plexus hypogastricus inferior4 Arteria iliaca interna 13 Pars spongiosa urethrae5 Arteria glutea inferior et arteria 14 Corpus spongiosum penis (plexus pelvicus) 15 Corpus cavernosum penis 23 Prostata pudenda interna 16 Glans penis 24 Rectum (dilipat)6 Arteria obturatoria 17 Sacrum 25 Canalis analis et musculus sphincter ani externus7 Vesica urinaria 18 Arteria sacralis lateralis 26 Plexus pampiniformis bersambung dengan vena8 Ductus deferens 19 Plexus sacralis9 Symphysis pubica testicularis 27 Testis et epididymis
Diaphragma Pelvis dan Diaphragma Urogenitale Laki-Laki 1 Glans penis 2 Corpus spongiosum penis 3 Corpus cavernosum penis 4 IVIusculus gracilis 5 Musculi adductores 6 Musculus ischiocavernosus menutup crus penis 7 Corpus perineale 8 Musculus gluteus maximus 9 Os coccygis 10 Musculus bulbospongiosus 11 Musculus transversus perinei profundus dibungkus oleh fascia inferior diaphragmatis urogenitalis 12 Musculus transversus perinei superficialis 13 Anus 14 Musculus sphincter ani externus 15 Musculus levator ani Ligamentum anococcygeum Musculus obturatorius internus Urethra Musculus transversus perinei profundusOtot-otot diaphragma urogenitale dan diaphragma pelvis padalaki-laki ( d i l i h a t d a r i b a w a h ) . Otot-otot diaphragma urogenitale dan diaphragma pelvis pada laki-laki ( d i l i h a t d a r i bawah). Penis dipotong (gambar skematik).
Diaphragma Pelvis dan Diaphragma Urogenitale Laki-Laki 1 Testis dexter (dilipat ke lateral dan ke atas) 2 Musculus bulbospongiosus 3 Musculus ischiocavernosus 4 Musculus adductor magnus 5 Nen/i scrotales posteriores et arteriae perineae superficiales 6 Arteria et vena scrotalis posterior 7 Arteria buIbi penis dextra 8 Corpus perineale (centrum perinei) 9 Rami perineales nervi pudendi 10 Nen/us pudendus et arteria pudenda interna 11 Nen/i et arteriae rectales inferiores 12 Nen/us clunium inferior 13 Letak os coccygis 14 Penis 15 Testis sinister (dilipat ke lateral) 16 Arteria scrotalis posterior sinistra 17 Musculus transversus perinei profundus 18 Arteria buIbi penis sinistra 19 Nen/us cutaneus femoris posterior 20 Musculus sphincter ani externus 21 Anus 22 Musculus gluteus maximus 23 Nervi anococcygei 24 Acetabulum (femur dibuang) 25 Ligamentum capitis femoris 26 Corpus ossis ischii (dipotong) 27 Nervus ischiadicus 28 Musculus coccygeus 29 Musculus levator ani a musculus iliococcygeus b musculus pubococcygeus c musculus puborectalis 30 Plexus venosus prostaticus 31 Corpus ossis pubis 32 TestisDiaphragma pelvis dan organa genitalia externa laki-laki d e n g a n p e m b u l u h d a r a hdan saraf (dilihat dari bawah). Testis dilipat ke lateral. Diaphragma pelvis dan organa genitalia externa laki-laki. Bagian kanan pelvis termasuk musculus obturator internus dan femur telah dibuang untuk memperlihatkan belahan kanan musculus levator ani.
Diaphragma Pelvis dan Diaphragma Urogenitale Laki-Laki 1 Testis dexter (dilipat) 2 Nervi scrotales posteriores 3 Crus penis sinistrum et musculus ischiocavernosus (dilipat ke lateral) 6 4 Anus 5 Nervi clunium inferiores 6 Penis 7 7 Testis sinister (dilipat) 1 8 Nervus et arteria dorsalis penis 9 Urethra 10 Musculus transversus perinei profundus 11 Ramus perinealis nervi pudendi (nervus perinealis) 12 Arteria buIbi penis (dilipat) 8 13 Cabang-cabang nervus cutaneus femoralis posterior 9 14 Arteria pudenda interna et nervus pudendus 15 Nen/i et arteriae rectales inferiores 10 16 Musculus gluteus maximus 11 17 Nervus dorsalis penis 12 18 Nen/us cutaneus femoris posterior 19 Nen/i perineales 20 Nen/i rectales inferiores 13 21 Musculus bulbocavernosus (di dalam: arteria dorsalis penis) 14 22 Arteria perinealis 23 Musculus sphincter ani externus 24 Arteria rectalis inferior et venae rectales inferiores 15 5 16Diaphragma urogenitale dan organa genitalia externa laki-laki ( d i l i h a t d a r i b a w a h ) .Crus penis sinistrum diisolasi dan dilipat ke lateral bersama-sama dengan bulbus penis.Urethra sudah dipotong.Regio urogenitalis dan regio analis laki-laki(dilihat dari bawah). Sisi kanan = saraf;sisi kiri = pembuluh arteri dan vena.
Diaphragma Pelvis dan Diaphragma Urogenitale Laki-Laki 1 Testis dexter (dilipat) 2 Corpus spongiosum penis 3 Corpus cavernosum penis 4 Nervus cutaneus femoralis posterior, ramus perinealis 5 Nervi et arteriae scrotales posteriores 6 Arteria profunda penis 7 Musculus transversus perinei profundus 8 Nen/i perineales dextri 9 Nervi rectales inferiores10 Nen/i clunium inferior11 Nervi anococcygei12 Funiculus spermaticus sinister13 Testis sinister (permukaan potongan)14 Nen/us et arteria dorsalis penis15 Vena dorsalis penis profunda16 Urethra (dipotong)17 Arteria buIbi penis18 Musculus transversus perinei superficialis19 Arteria buIbi penis sinistra20 Nervus perinealis21 Anus22 Musculus sphincter ani externus23 Musculus gluteus maximus24 Arteria pudenda interna et nervus pudendus25 Ligamentum sacrotuberale26 Os coccygis27 Diaphragma pelvis (musculus transversus perinei profundus)28 Centrum perinei (corpus perineale)29 Musculus levator ani30 Ligamentum anococcygeum31 Musculus obturator internus32 Arteria dorsalis penis Diaphragma urogenitale dan organa genitalia externa laki-laki ( d i l i h a t d a r i b a w a h ) . Pangkal penis dipotong. Diseksi diaphragma urogenitale. \/Diaphragma pelvis dan diaphragma urogenitale padalaki-laki ( d i l i h a t d a r i b a w a h ) . P e n i s d i b u a n g . P a n a h m e n u n j u k -kan perjalanan pembuluh darah dan saraf (gambar skematik).
Systema Urogenitale Femininum, Sistem Urogenital Perempuan 1 Umbilicus 2 Duodenum Systema urogenitale femininum, p o t o n g a n m i d s a g i t a l m e l a l u i b a d a n . 3 Pars ascendens duodeni Vesica urinaria kosong, posisi dan bentuk uterus normal. 4 Radix mesenterii 5 Intestinum tenue 6 Mesenterium 7 Musculus rectus abdominis 8 Uterus 9 Excavatio vesicouterina 10 Vesica urinaria (kempis) 11 Symphysis pubica 12 Fornix vaginae anterior 13 Urethra 14 Clitoris 15 Labium minus pudendi 15 Labium majus pudendi 17 Canalis vertebralis dengan cauda equina 18 Discus intervertebralis 19 Corpus vertebrae lumbalis V 20 Promontorium 21 Mesosigmoideum 22 Colon sigmoideum 23 Excavatio recto-uterina (Douglas) 24 Ampulla recti 25 Fornix vaginae posterior 26 Cervix uteri 27 Musculus sphincter ani externus 28 Canalis analis 29 Vagina 30 Musculus sphincter ani internus 31 Anus 32 Hymen 33 Ureter sinister 34 Peritoneum (tepi potongan) 35 Ureter dexter (dipotong) 36 Plica umbilicalis mediana dengan urachus 37 Infundibulum tubae uterinae 38 Fimbriae tubae uterinae 39 Ovarium 40 Tuba uterina (isthmus) 41 Ligamentum teres uteriPosisi organa genitalia feminina ( d i l i h a t d a r i m e d i a l ,gambar skematik).
Systema Urogenitale Femininum, Sistem Urogenital Perempuan 1 Lapisan musl<ular vesica urinaria 2 Lipatan membrana mul<osa vesica urinaria 3 Ostium ureteris dextri 4 Plica interureterica 5 Ostium urethrae internum 6 Plexus venosus vesico-uterinus 7 Urethra 8 Ospubicum (tepi potongan) 9 Ostium urethrae externum 10 Vestibulum vaginae 11 Ostium ureteris sinistri 12 Trigonum vesicae 13 Musculus obturator internus 14 Musculus levator ani 15 Bulbus vestibuli 16 Labium minus sinistrum 17 Musculus psoas major 18 Ampulla recti 19 Uterus 20 Vesica urinaria 21 Promontorium ossi sacri 22 Colon sigmoideum 23 Tuba uterina 24 Caput femoris 25 VaginaPotongan koronal melalui vesica uterina dan urethra pada perempuan(dilihat dari anterior).Potongan koronal melalui cavitas pelvis pada perempuan {MRI scan). Systema urogenitale femininum sangat berbeda dari pada laki- laki. Selama masa perkembangan embrio, uterus danovarium tetap berada di dalam cavitas pelvis, tempat terjadinya ovulasi setelah pubertas. Karena itu, pada perem- puan fungsi systema urinarium tetap terpisah dari organ-organ genital.
Organa Genitalia Feminina, Organ Genital Perempuan (Diisolasi)356 Organa genitalia feminina, d i i s o l a s i ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) . D i n d i n g a n t e r i o r d i b u k a u n t u k m e m p e r l i h a t k a n p o r t i o v a g i n a l i s c e r v i c i s . Ovarium Mesovarium Fundus uteri Excavatio vesico-uterina Cen/ix uteri Portio vaginalis cervicis Vagina Crus clitoridis Labium minus pudendi Fimbriae tubae uterinae Infundibulum tubae uterinae Ligamentum ovarii proprium Mesosalpinx Tuba uterina (salpinx) Ligamentum suspensorium ovarii (digeser ke kaudal) Ligamentum latum uteri Ligamentum teres uteri Corpus cavernosum clitoridis Glans clitoridis Hymen, ostium vaginae Promontorium Linea terminalis pelvis Symphysis pubica
Organa Genitalia Feminina, Organ Genital Perempuan (Diisolasi) 1 Fundus uteri 2 Tuba uterina 3 Ligamentum ovarii proprium 4 Ovarium 5 Infundibulum tubae uterinae 6 Fimbriae tubae uterinae 7 Ureter 8 Rectum 9 Apex vesicae et ligamentum umbilicale medianum 10 Vesica urinaria 11 Ligamentum teres uteri 12 Mesosalpinx 13 Mesovarium 14 Excavatio recto-uterina (Douglas) 15 Ligamentum suspensorium ovarii 16 Parut ovarium (setelah ovulasi) 17 Ostium abdominale tubae uterinae 18 Corpus uteri 19 Canalis cervicis uteri 20 Portio vaginalis cervicis uteri (kongesti) 21 Vagina 22 Membrana mucosa uteri 23 Fornix anterior vaginaeOvarium dan tuba uterina kanan, d i i s o l a s i ( d i l i h a t d a r i s u p e r i o r - p o s t e r i o r ) . F i m b r i a etubae uterinae dilipat untuk memperlihatkan ostium abdominale tubae uterinae.Uterus dan organ-organ terkait ( d i l i h a t d a r i p o s t e r i o r ) . D i n d i n g p o s t e r i o r u t e r u sdibuka.
Organa Genitalia Interna FemininaOrgana genitalia interna feminina. C a v i t a s p e l v i s ( d i l i h a t d a r i a t a s ) . U t e r u s d i l i p a t k e k a n a n . 1 Plica umbilicalis mediana dengan urachus 2 Vesica urinaria 3 Tempat masuk tuba uterina di fundus uteri 4 Ligamentum teres uteri 5 Ligamentum suspensorium ovarii 6 Tuba uterina (isthmus) 7 Ovarium 8 Ampulla tubae uterinae 9 Rectum 10 Uterus 11 Vagina 12 Excavatio recto-uterina (Douglas) 13 Fimbriae tubae uterinae 14 Ligamentum suspensorium ovarii 15 Arteria iliaca communis dextra (terbungkus peritoneum 16 Mesosalphinx 17 Colon sigmoideum 18 Hiatus saphenus 19 Excavatio vesico-uterina Organa genitalia interna feminina. C a v i t a s p e l v i s ( d i l i h a t d a r i a t a s ) .
Organa Genitalia Interna Feminina: Uterus dan Organ Terkait 359 1 Nervus ilioinguinalis 11 2 Ureter 12 3 Musculus psoas major 4 Nervus genitofemoralis 2 5 Vena iliaca communis 6 Arteria iliaca communis 7 Ovarium 8 Tuba uterina 6 9 Peritoneum 10 Ligamentum teres uteri 11 Vena cava inferior 12 Pars abdominalis aortae 13 13 Plexus hypogastricus superior 14 Rectum 15 Excavatio rectouterina (Douglas) 14 16 Uterus 17 Excavatio vesicouterina 18 Vesica urinaria 15 19 Crista iliaca 7 20 Symphysis pubica 21 Placenta 22 Amnion et chorion 16 23 Adnexa uteri (tuba uterina et ovarii) 17 24 Myometrium 25 Ostium anatomicum uteri 10 internum 26 Cen/ix uteri 18 27 Funiculus umbilicalis 19 20 Panorama pelvis perempuan yang memperlihatkan uterus dan organ-organ terkait (dilihat dari superior). 27 10 Uterus genap bulan dengan plasenta ( d i l i h a t d a r i anterior). Dinding anterior uterus dibuang untuk memperlihatkan letak plasenta.
Organa Genitalia Interna Feminina: Arteria etVasa LymphaticaArteri untul< organ genital perempuan ( g a m b a r s l < e m a t i l < ) . Drainase utama pembuluh limfe uterus dan adnexanya ( d i t u n j u k d e n g a n p a n a h ) . ( G a m b a r s k e m a t i k ) . IVIerah = arteri; hitam = pembuluh dan kelenjar limfe.1 Uterus 10 Bulbus vestibuli 19 Arteria ligamenti teretis uteri 28 Nodi iliaci interni2 Ovarium 11 Glandula vestibularis major 20 Arteria pudenda interna 29 Arteria glutea superior3 Tuba uterina 12 Arteria ovarica 21 Arteria vaginalis 30 Arteria obturatoria4 Ligamentum teres uteri 13 Ligamentum suspensorium ovarii 22 Nodi lumbales 31 Arteria glutea inferior5 Portio vaginalis cervicis uteri 14 Arteria iliaca interna 23 Nodi iliaci externi 32 Arteria sacralis mediana6 Vagina 15 Ramus tubarii arteriae ovaricae 24 Nodi inguinales 33 Arteria femoralis7 Clitoris 16 Ramus ovarii arteriae ovaricae 25 Pars abdominalis aortae 34 Pembuluh darah labium8 Corpus cavernosum clitoridis 17 Arteria uterina 26 Arteria iliaca externa9 Ostium vaginae 18 Ramus ovarii arteriae uterinae 27 Nodi sacrales majus 35 FemurPembuluh darah pelvis pada perempuan ( a r t e r i o g r a f i , d i l i h a t d a r i a n t e r o - p o s t e r i o r ) .
Organa Genitalia Externa Fenninina 1 Glans clitoridis 2 Labium majus pudendi 3 Vestibulum vaginae 4 Hymen 5 Commissura labiorum posterior 6 Corpus clitoridis 7 Labium minus pudendi 8 Osti u m u reth ra e extern u m 9 Ostium vaginae 10 Ureter 11 Adnexa uteri 12 Preputium clitoridis 13 Crus clitoridis 14 Glandulae vestibulares majores (Bartholini) 15 Anus et musculus sphincter ani internus 16 Ligamentum umbilicale medianum yang berisi urachus 17 Vesica urinaria 18 Infundibulum tubae uterinae 19 Ovarium 20 Ampulla tubae uterinae 21 Ligamentum suspensorium ovarii 22 Musculus bulbospongiosus et bulbus vestibuli 23 Centrum perinei (corpus perineale) 24 Musculus sphincter ani externusOrgana genitalia externa feminina ( d i l i h a t d a r i a n t e r i o r ) . L a b i a d i b u k a .Organa genitalia externa feminina d a l a m h u b u n g a n n y a d e n g a n o r g a n agenitalia interna dan systema urinarium (diisolasi, dilihat dari anterior).
Organa Genitalia Externa FemininaJaringan l<avernosa organ genital luar perempuan, Diaphragma pelvis dan diaphragma urogenitale ( d i l i h a t d a r idiisolasi (dilihat dari anterior). anterior, gambar skematik.) Biru = jaringan kavernosa clitoris dan bulbus vestibuli.12 13 14 15 16 1 Corpus cavernosum clitoridis 2 Crus clitoridis 10 11 3 Bulbus vestibuliCanalis inguinalis dan ligamentum teres uteri in situ (sisi k a n a n , dilihat dari v e n t r a l ) . 4 Preputium clitoridis 5 Glans clitoridis 6 Frenulum clitoridis 7 Labium minus pudendi 8 Ostium vaginae 9 Glandula vestibularis major 10 Crus laterale anuli ingunalis superficialis 11 Nervus ilio-inguinalis 12 Fibrae intercrurales 13 Anulus inguinalis superficialis 14 Ligamentum teres uteri 15 Crus mediale anuli inguinalis superficialis 16 Aponeurosis musculi obliqui externi abdominis 17 Musculus transversus perinei profundus et fascia 18 Arteria profunda clitoridis 19 Musculus transversus perinei superficialis 20 Musculus levator ani 21 Musculus gluteus maximus 22 Ligamentum suspensorium clitoridis 23 Ostium urethrae externum 24 Arteria pudenda interna 25 Arteria rectalis inferior 26 Centrum perinei (corpus perineale) 27 Musculus sphincter ani externus 28 Anus
Diaphragma Urogenitale dan Organa Genitalia Externa FemininaDiaphragma urogenitale dan organa genitalia externa feminina, l a p i s a n s u p e r f i s i a l(dilihat dari bawah).Otot-otot diaphragma pelvis dan diaphragma 1 Jaringan lemak yang membungkus ligamentum teres uteriurogenitale ( d i l i h a t d a r i b a w a h , g a m b a r s k e m a t i k ) . 2 Letak symphysis pubica 3 Clitoris 4 Labium minus pudendi 5 Bulbus vestibuli 6 IVIusculus ischiocavernosus 7 Glandula vestibularis major (Bartholini) 8 Rami perineales nen/i pudendi (nervi perineales) 9 Musculus levator ani 10 Nervi rectales inferiores 11 Musculus sphincter ani externus 12 Musculus gluteus maximus 13 Os coccygis 14 Jaringan lemak mons pubis 15 Ostium urethrae externum 16 Diaphragma pelvis et fascia musculi transversi perinei profundi 17 Ostium vaginae 18 Musculus transversus perinei superficialis 19 Anus 2 0 Musculus bulbospongiosus 2 1 Musculus obturator internus
Diaphragma Urogenitale dan Organa Genitalia Externa FemininaDiaphragma urogenitale dan organa genitalia externa feminina, l a p i s a n s u p e r f i s i a l(dilihat dari bawah). Pada sisi kanan, bulbus vestibuli telah diangkat. Preputium clitoridis Labium minus pudendi Ostium vaginae Musculus transversus perinei profundus Nervus dorsalis clitoridis Nervi labiales posteriores Musculus adductor magnus Rami perineales nervi pudendi (nervi perineales) 9 Anus dan musculus sphincter ani externus 10 Nervi clunium inferiores 11 M o n s pubis 12 Crus clitoridis et musculus ischiocavernosus 13 Bulbus vestibuli 14 Musculus transversus perinei superficialis 15 Nervus pudendus dan arteria pudenda interna 16 Nervi rectales inferiores 17 Musculus levator ani 18 Musculus gluteus maximus 19 Ligamentum anococcygeum 20 Ostium urethrae externum 21 Glans clitoridisOrgana genitalia externa feminina. L e t a k a r t e r i d a n s a r a f - s a r a f ;bulbus vestibuli diberi warna biru (gambar skematik).
Diaphragma Urogenitale dan Organa Genitalia Externa Feminina 1 Letak symphysis pubica 2 Corpus clitoridis 3 Preputium clitoridis 4 Musculus adductor longus et musculus gracilis 5 Ostium vaginae et labium minus 6 Nervus labialis posterior 7 Centrum perinei (corpus perineale) 8 Arteria profunda clitoridis et nervus dorsalis clitoridis 9 Musculus adductor brevis 10 Glans clitoridis 11 Crus clitoridis et musculus ischiocavernosus 12 Bulbus vestibuli et musculus bulbospongiosus 13 Ramus anterior nervi obturatorii 14 Labium minus pudendi 15 Ostium vaginae 16 Nervi labiales posteriores 17 Cabang-cabang nervus pudendus 18 Musculus sphincter ani 19 Anus 20 Bulbus vestibuli (dipotong) 21 Arteria dorsalis clitoridis 22 Musculus transversus perinei superficialis 23 Ramus perinealis nervi cutanei femoris posterioris 24 Musculus levator ani 25 Nervus pudendus et arteria pudenda interna 26 Nervi rectales inferiores 27 Musculus gluteus maximus 28 Ligamentum anococcygeum Diaphragma urogenitale dan organa genitalia externa feminina ( d i l i h a t d a r i lateral inferior). Sebagian bulbus vestibuli telah diangkat, labium minus pudendi sinistrum dipotong.
Cavitas Pelvis Perempuan 1 Corpus vertebrae lumbalis V, ligamentum suspensorium ovarii,Cavitas pelvis pada p e r e m p u a n , organa genitalia interna in situ (dilihat dari lateral). dan promontorium ossis sacriBelahan kanan pelvis dan sacrum telah dibuang. 2 Ureter 3 Ligamentum umbilicale mediale (sisa arteria umbilicalis) 4 Infundibulum tubae uterinae 5 Ampulla tubae uterinae 6 Ovarium 7 Arteria uterina 8 Tuba uterina 9 Rectum 10 Musculus levator ani (diaphragma pelvis—tepi potongan) 11 Musculus sphincter ani externus 12 Anus (sonde) 13 Arteria iliaca interna 14 Sisa urachus (ligamentum umbilicale medianum) 15 Uterus 16 Ligamentum teres uteri 17 Vesica urinaria 18 Vagina 19 Clitoris 20 Labium minus 21 Ostium urethrae externum 22 Ostium vaginae 23 Ligamentum umbilicale laterale 24 Arteria epigastrica inferior 25 Arteria et vena obturatoria, dan nen/us obturatorius 26 Arteria iliaca externa 27 Excavatio recto-uterina (cavum Douglasi) 28 Plica recto-uterina 29 Excavatio vesicouterina 30 Ligamentum suspensorium ovarii 31 Glandula vestibularis major et bulbus vestibuli Cavitas pelvis pada perempuan, organa genitalia interna in situ (dilihat dari atas). Peritoneum pada belahan kiri cavitas pelvis sudah dibuang untuk memperlihatkan tuba uterina, pembuluh darah, dan saraf.
Cavitas Pelvis pada Perempuan: Potongan Koronal dan HorizontalPotongan koronal cavitas pelvis perempuan ( b a n d i n g k a n MRI scan p a d a h a l a m a n 3 5 5 ) . Ilium RectumPotongan horizontal melalui cavitas pelvis perempuan s e t i n g g i u t e r u s(dilihat dari bawah). Uterus diretroversi k e kiri. Plica recto-uterina Ovarium Tuba uterina Vesica urinaria Urethra Labium minus Excavatio recto-uterina (cavum Douglasi) 10 Uterus (excavatio vesico-uterina) 11 Ligamentum capitis femoris 12 Caput femoris 13 Vestibulum vaginae 14 Labium majus 15 Rima ani 16 Os coccygis 17 Rectum 18 Myometrium uteri 19 Cavitas uteri 20 Musculus obturator internus 21 Musculus iliopsoas 22 Musculus sartorius 23 Nervus ischiadicus et musculus gluteus maximus 24 Plexus venosus uterinus 25 L i g a m e n t u m l a t u m u t e r i 26 Intestinum tenue 27 Arteria et vena femoralis 28 Nervus femoralis 29 Musculus pyramidalis 30 Rectum (canalis analis) 31 Vagina 32 Musculus sphincter urethrae (basis vesicae urinariae) 33 Symphysis pubica 34 Musculus levator ani 35 Musculus obturator externus 36 Mons pubis 37 Musculus pectineusPotongan horizontal cavitas pelvis perempuan s e t i n g g i s p h i n c t e r u r e t h r a e d a n v a g i n a(dilihat dari bawah).
Search
Read the Text Version
- 1 - 45
Pages: