Best-Practice-ปง-การสานเส้นพลาสติกพื้นฐาน

แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ัตทิ ่ดี ี (Best Practice) 1

ก คำนำ เอกสารฉบับนี้ จัดทำข้ึนเพ่ือเป็นการสรุปรายงานผลการปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ด้านการจัด การศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชพี “การสานเส้นพลาสตกิ พ้ืนฐาน” ซึ่งได้นำเสนอเกี่ยวกับปลการปฏิบัติงานท่ีประสบ ผลสำเร็จในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ ประชาชนมีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบ อาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการวา่ งงานและสง่ เสริมความเขม้ แข็งใหแ้ กเ่ ศรษฐกิจชุมชน สามารถใหป้ ระชาชนไดม้ ี อาชีพที่สามารถสร้างรายได้ ที่มั่นคง มั่งค่ัง และมีงานทำอย่างย่ังยืน ขอขอบพระคุณผู้บริหาร คณะครู กศน. อำเภอปง ทกุ ท่าน ท่ีให้การสนับสนุนในการจัดกจิ กรรมดา้ นการจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชพี ตลอดจนผมู้ ี ส่วนเก่ียวข้องทุกฝ่าย ที่ทำให้ประสบผลสำเร็จในการจัดกิจกรรมครั้งน้ี หวังเป็นอย่างยิ่งว่า รายงานผลการ ปฏิบตั ทิ ี่ทีด่ ี (Best Practice) ฉบบั น้จี ะเปน็ ประโยชนแ์ ก่ผสู้ นใจนำไปศกึ ษาและเรียนรู้รวมถึงเผยแพร่ตอ่ ไป นายพริ ุณ กุลชวาล ครู กศน.ตำบล ผู้จัดทำ แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิท่ีดี (Best Practice) 2

ข สารบญั หน้า คำนำ ก สารบญั ข ชอ่ื ผลงาน 1 วตั ถุประสงค์ 2 แนวทางวงจรคณุ ภาพของเดมม่งิ (Deming Cycle : PDCA) 5 กลยทุ ธห์ รอื ปัจจัยท่ีทำให้ประสบความสำเร็จ 6 ภาคผนวก - รูปภาพกิจกรรมการส่งเสริมอาชีพการสานเสน้ พลาสตกิ พ้นื ฐาน - คณะผู้จัดทำ แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ่ีดี (Best Practice) 3

1. ชื่อผลงาน การสานเส้นพลาสติกพื้นฐาน 2. หนว่ ยงาน/สถานศึกษา/กศน.ตำบล : กศน.ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา 3. คณะทำงานพฒั นาแนวปฏบิ ัตทิ ีด่ ี : นายพิรุณ กุลชวาล 4. ความสอดคลอ้ ง 2. สง่ สรมิ การจัดการศกึ ษาและการเรยี นรู้ตลอดชวี ติ สำหรับประชาชนทเี่ หมาะสมกับทกุ ชว่ งวยั 2.1 ส่งเสริมการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำ ในรูปแบบ Re-Skill& Up-Skill และการสร้าง นวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ท่ีมีคุณภาพ มคี วามหลากหลาย ทันสมัย และตอบสนองความต้องการของประชาชน ผรู้ ับบริการ และสามารถออกใบรับรองความรู้ความสามารถเพือ่ นําไปใช้ในการพัฒนาอาชีพได้ ภารกจิ ตอ่ เนือ่ ง 1.3 การศึกษาตอ่ เน่ือง 1) จัดการศึกษาอาชพี เพื่อการมีงานทำอย่างยง่ั ยนื โดยให้ความสำคญั กับการจดั การศกึ ษาอาชีพ เพ่ือ การมีงานทำในกลุ่มอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม คหกรรม และอาชีพเฉพาะทางหรือการ บริการ รวมถึงการเน้นอาชีพช่างพน้ื ฐาน ท่ีสอดคล้องกบั ศักยภาพของผู้เรียน ความต้องการและศกั ยภาพของ แต่ละพ้ืนที่ มีคุณภาพได้มาตรฐานเป็นท่ียอมรับ สอดรับกับความต้องการของตลาดแรงงาน และการพัฒนา ประเทศ ตลอดจน สร้างความเข้มแข็งให้กบั ศนู ย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน โดยจัดให้มกี ารสง่ เสรมิ การรวมกลุ่มวิสาหกิจ ชุมชน การพัฒนา หนึ่งตำบลหน่ึงอาชีพเด่น การประกวดสินค้าดีพรีเมี่ยม การสร้างแบรนด์ของ กศน. รวมถึง การส่งเสริมและจัดหาช่องทางการจําหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ และให้มีการกำกับ ติดตาม และรายงานผล การจดั การศกึ ษาอาชพี เพ่อื การมงี านทำอยา่ งเป็นระบบและตอ่ เนอื่ ง สอดคล้องกบั พนั ธกจิ กศน.อำเภอปง “สง่ เสริมสนบั สนนุ การจดั การศึกษาดา้ นอาชพี และพัฒนา ทักษะชวี ติ ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง” 5. ท่มี าและความสำคัญของผลงาน การจดั การศกึ ษาอาชพี ในปัจจุบันมีความสำคญั มาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชากรของประเทศให้ มีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ เข้มแข็งใหแ้ ก่เศรษฐกิจชุมชน สามารถใหป้ ระชาชนได้มีอาชีพท่ีสามารถสรา้ งรายได้ ท่ีม่ันคง ม่ังคั่ง และมีงาน ทำอย่างยั่งยืน สำนกั งาน กศน.จึงได้กำหนดหลักการในการจดั ทำแผนพัฒนาการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำ ไว้วา่ ต้องเป็นการดำเนนิ งานท่ีมคี วามยืดหยุ่นด้านหลกั สูตร ดงั น้นั การจดั ทำหลักสตู รอาชพี ที่เก่ยี วขอ้ งกบั สาขา การความคิดสร้างสรรคจ์ ึงนับว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งการประกอบอาชพี ในชุมชนถอื ว่ามคี วามสำคญั เป็นอยา่ ง มาก กศน.ตำบลปง สังกัดศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอปง ได้เห็น ความสำคัญของการพัฒนาทักษะอาชีพ จึงได้จัดกิจกรรมส่งเสริมอาชพี ให้กับประชาชนขึ้น เพ่ือเป็นการสร้าง แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิทดี่ ี (Best Practice) 1

อาชีพให้กบั ชุมชนและผู้ท่ีสนใจฝึกฝนอาชีพเพื่อการมงี านทำในชุมชนได้นำความรทู้ ่ีได้รับจากการอบรมไปเป็น แนวทางในการประกอบอาชพี เพอื่ สร้างรายได้ใหก้ บั ตนเองและชุมชน ได้อย่างมัน่ คง 6. วัตถปุ ระสงค์ 1. เป็นหลกั สูตรท่ีส่งเสริมใหผ้ ้เู รียนเรียนรจู้ ากการลงมือปฏิบตั จิ รงิ 2. เป็นหลักสูตรทมี่ ีโครงสร้างยดื หยนุ่ ท้งั ด้านสาระ เวลา และการจดั การเรยี นรู้ 7. วธิ ีดำเนนิ การ 7.1 วางแผนการดำเนินงาน 7.2 ขออนุมัตโิ ครงการ 7.3 ดำเนินการจัดกิจกรรมส่งเสรมิ อาชีพชมุ ชน 7.4 สรุปผลและรายงานผล 8. ตวั ชวี้ ดั ความสำเร็จ 1. ผเู้ รยี นมีความรู้ ความเขา้ ใจและมที ักษะในการสานเส้นพลาสตกิ 2. ผ้เู รียนสามารถเพ่ิมรายได้ใหก้ บั ครอบครวั และเปน็ อาชีพเสรมิ 3. ผเู้ รยี นในพืน้ ที่ เหน็ ช่องทางการในการประกอบอาชพี 9. การประเมินผลและเครอื่ งมอื ประเมนิ ผล - แบบสอบถามความพึงพอใจ 10. ผลการดำเนินงาน ผเู้ รยี นมีความรู้ ความเข้าใจและเกิดทักษะในการสานเส้นพลาสติก ทำใหม้ ีรายได้เพิ่มขนึ้ และมีอาชีพ เสริมในช่วงหลงั จากการทำการเกษตรและสรา้ งอาชีพใหก้ บั ชุมชนและผทู้ ส่ี นใจ 11. บทสรุป การส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนในพ้ืนที่ตำบลปง หลักสูตรการสานเส้นพลาสติกพื้นฐาน มวี ัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรยี นเรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจรงิ และเป็นหลักสูตรที่มีโครงสร้างยืดหยุ่นทั้ง ดา้ นสาระ เวลา และการจัดการเรียนรู้ มีการดำเนนิ การตามแนวทางวงจรคุณภาพของเดมมง่ิ (Deming Cycle : PDCA) ดังนี้ ด้านการวางแผน (P) 1. ศึกษาสภาพ ความต้องการของชุมชนในการสร้างอาชีพ สร้างรายได้แก่ตนเอง ครอบครัว และชุมชน โดยกำหนดกลุ่มเป้าหมายชุมชนบ้านหนุน มีจำนวน 12 คน โดยการจัดเวทีประชาคม สำรวจความ ต้องการ เพือ่ นำข้อมูลไปวเิ คราะห์สภาพ ปัญหาและวางแผนการจัดกิจกรรมตามความตอ้ งการให้สอดคลอ้ งกับคน ในชมุ ชน 2. วิเคราะห์งานตามบทบาทหน้าที่ วิเคราะห์ความสอดคล้องที่เกี่ยวข้อง เช่น ยุทธศาสตร์และ จุดเน้นการดำเนินงาน กศน. วิสัยทัศน์/พันธกิจ ฯลฯ ซึ่งวิเคราะห์เห็นได้ว่า การสานเส้นพลาสติกพื้นฐาน แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ัตทิ ่ดี ี (Best Practice) 2

บ้านหนุน หมู่ 6 ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา นี้ เป็นบทบาทหน้าที่ของ บุคลากร กศน. ที่จะต้อง ช่วยเหลือสง่ เสริมความตอ้ งการของชุมชนใหส้ ามารถบรรลุจดุ ประสงคโ์ ครงการ 3. คน้ หา Best Practice โดยพจิ ารณาประเด็น ดงั นี้ - เป็นเรื่องทเี่ กีย่ วขอ้ งกับภารกจิ โดยตรงของบทบาทหน้าที่ - สนองนโยบาย การแก้ปญั หา การพัฒนาประสิทธิภาพของชุมชน - เปน็ วธิ ีการรเิ ริ่มสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่ หรือประยกุ ตข์ ้ึนมาใหม่ (นวตั กรรม) โดยตัง้ คำถาม ว่า นวตั กรรมนัน้ คืออะไร (What) ทำอยา่ งไร (How) ทำเพอ่ื อะไร (Why) - มีการประเมนิ ความพงึ พอใจของคนในชุมชน - สามารถนำไปใชเ้ ปน็ มาตรฐานการทำงานต่อไปให้ย่ังยืน - มีการพฒั นาปรับปรงุ ตอ่ ไป จากการพิจารณาประเด็นต่างๆ ดังกล่าวเพื่อค้นหา Best Practice การส่งเสริมอาชีพให้กับ ประชาชนในพ้ืนที่ตำบลปง หลกั สตู รการสานเสน้ พลาสติกพนื้ ฐาน บา้ นหนุน หมู่ 6 ตำบลปง อำเภอปง จงั หวัด พะเยา พบว่าเป็นเร่ืองเกี่ยวกับกับบุคลากร กศน.ตำบลปง ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพ่ือให้ประชาชนมี ความรู้ ความเขา้ ใจและเกดิ ทกั ษะในการแปรรูปถวั่ ลิสง ทำให้มีรายได้เพิ่มขน้ึ และมีอาชพี เสรมิ ดงั นี้ 1. ครูสรา้ งความเขา้ ใจร่วมกับชุมชนในการร่วมกันส่งเสริมอาชีพหลักสูตรการสานเส้นพลาสติก พน้ื ฐาน 2. ครูศกึ ษาข้อมลู และเทคนิควธิ ีการจดั กระบวนการจัดกิจกรรม รวมถงึ หลักสูตรการสานเส้น พลาสตกิ พ้ืนฐาน จากแหล่งเรยี นรู้ต่างๆ ได้แก่ เอกสารงานวิจยั ทเ่ี กีย่ วข้อง อินเตอร์เน็ต ผรู้ ู้ ภมู ิปัญญาท้องถิ่น ฯลฯ เพ่ือนำมาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการแปรรปู ถ่ัวลิสง ด้านการดำเนินงาน (D) ดำเนินการส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนในพื้นท่ีตำบลปง หลักสูตรการสานเส้นพลาสติก พื้นฐาน โดยดำเนินการดังนี้ 1. ประชุมเพ่อื ช้ีแจงวัตถปุ ระสงคใ์ นการดำเนินงาน 2. ศึกษาข้อมูล และวิเคราะห์อาชีพที่เกี่ยวข้องกับการสานเส้นพลาสติก ท่ีพบได้ในชุมชน จากข้อมูลต่างๆ ครู ผู้เรียนและผู้รู้ ร่วมกันอภิปรายเก่ียวกับทิศทางการประกอบอาชีพการสานเส้นพลาสติก พ้นื ฐาน ในรปู แบบท่ีเหมาะสมกบั ตนเอง 3. จดั ซือ้ อปุ กรณแ์ ละเตรียมอุปกรณ์ 4. ดำเนนิ การเรียนรูแ้ ละฝกึ ทกั ษะตามหลกั สูตรเกีย่ วข้องกบั การสานเสน้ พลาสติก 5. ทดสอบทักษะการสานเสน้ พลาสติกตามขน้ั ตอนทไี่ ด้เรยี นรู้ 6. ดำเนนิ การเก็บรวบรวมข้อมลู ได้แก่ แบบประเมินความพงึ พอใจ 7. ทำการปรบั ปรุงแก้ไขปัญหาท่ีพบจากการติดตามการทดสอบทักษะการสานเส้นพลาสติก ตามข้ันตอนท่ไี ด้เรยี นรู้ แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ัติที่ดี (Best Practice) 3

ด้านการตรวจสอบและประเมนิ ผล (C) 1. ประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรม โดยใช้แบบประเมินความพึงพอใจต่อการ สง่ เสรมิ อาชีพ หลกั สูตรการสานเสน้ พลาสติกพนื้ ฐานต่อไป 2. ดำเนินการติดตามผลการสง่ เสริมอาชีพ หลักสตู รการสานเสน้ พลาสติกพื้นฐาน โดยการติด ตามหลังเข้าร่วมกิจกรรม เพือ่ นำข้อมูลไปปรบั ปรุงได้ ดา้ นการปรับปรุงและพัฒนาผลการปฏิบัติงาน (A) นำข้อเสนอแนะของผู้เข้าร่วมการส่งเสริมอาชีพ หลักสูตรการสานเส้นพลาสติกพ้ืนฐาน มาพัฒนาปรับปรุง เพอื่ เผยแพร่ใหก้ บั ผ้สู นใจ ได้นำไปปรับใชใ้ นการจดั กจิ กรรมตอ่ ไป แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิท่ีดี (Best Practice) 4

การดำเนินสง่ เสรมิ อาชีพชุมชน หลกั สูตร การสานเส้นพลาสติกพนื้ ฐาน บ้านหนุน หมู่ 6 ตำบลปง อำเภอปง จงั หวัดพะเยา ตามแนวทางวงจรคุณภาพของเดมม่ิง (Deming Cycle : PDCA) ดงั กลา่ ว สามารถแสดงได้ดังผงั งานแนวปฏบิ ตั ทิ ีด่ ดี า้ นการพัฒนาสังคมและชุมชน ดงั น้ี 1. ศกึ ษาสภาพปญั หาความตอ้ งการของชุมน 2. วิเคราะห์งานตามบทบาทหนา้ ท่ี p 3. วิเคราะห์ความสอดคล้องท่ี เก่ียวข้อง 4. นำขอ้ มูลจากการวเิ คราะหม์ ากำหนดกรอบการดำเนินงาน 5. ประชุมเพื่อชแี้ จงวตั ถปุ ระสงค์ในการดำเนนิ งาน 6. ศึกษาข้อมลู และวิเคราะห์อาชีพท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั การสานเสน้ พลาสตกิ พ้ืนฐาน 7. จัดซื้ออปุ กรณแ์ ละเตรียมอปุ กรณ์ D 8. ดำเนินการเรียนรู้และฝึกทักษะตามหลักสูตรเกี่ยวข้องกับการสานเส้น พลาสติกพน้ื ฐาน 9. ทดสอบทักษะการสานเส้นพลาสติกพน้ื ฐานตามข้นั ตอนทไ่ี ด้เรยี นรู้ 10. ดำเนินการเกบ็ รวบรวมข้อมูล 11. ทำการปรบั ปรุงแก้ไขปญั หาทพ่ี บจากการติดตาม 12. ประเมินความพึงพอใจของผู้เขา้ ร่วมกจิ กรรม C 13. ดำเนินการตดิ ตามผลการสานเส้นพลาสติกพ้ืนฐาน 14. สรุปผลการดำเนนิ งาน/โครงการ และจัดทำรูปเล่มรายงาน A 15. นำผลการจัดกิจกรรมและข้อเสนอแนะมาปรบั ปรุง พฒั นาให้ 5 สอดคลอ้ งกบั สภาพปญั หาและความต้องการของชุมชนตอ่ ไป แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิท่ดี ี (Best Practice)

12. กลยุทธ์หรือปจั จัยที่ทำให้ประสบความสำเร็จ 1. การรวบรวมความรู้ที่กระจัดกระจายจากแหล่งต่างๆ นำมาจัดหมวดหมู่ วิเคราะห์ จัดเรียงให้เป็นระบบ การปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันโดยใช้แหล่งข้อมูลที่หลากหลาย ถอดความรู้และ บันทึกอย่างเป็นระบบเพื่อนำเสนอต่อสาธารณะ มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อแก้ปัญหา และมีการปรับปรุง แก้ไขให้ได้รับความรู้ที่สามารถต่อยอดไปสู่ความรู้ใหม่ได้ตลอดเวลา 2. วิทยากรมีความรู้และทักษะในการจัดการความรู้ และดำเนินการส่งเสริมอาชีพชุมชน หลักสูตรการแปรรูปถ่ัวลิสง ตามวงจรของเดมมิ่ง (PDCA) ที่เรมิ่ ดว้ ยการสำรวจสภาพ ความต้องการของชุมชน ศึกษาค้นคว้า รวบรวมข้อมูลท่ีเกี่ยวข้องนำมาพัฒนาปรับปรุงระบบ ตามหลักการที่ได้รับความรู้มา ดำเนิน กิจกรรมให้ความรู้แก่ชุมชนและลงมือร่วมกันปฏิบัติ มีการปรับปรุง จนสามารถใช้เพิ่มรายได้ พร้อมทั้งมีการ ติดตามผลและประชาสัมพนั ธ์ใหแ้ กผ่ ู้สนใจ 13. ข้อเสนอแนะ ปญั หาและอปุ สรรค - เป็นกจิ กรรมท่ชี ว่ ยใหป้ ระชาชนในพนื้ ท่ี มีความรู้ ความเข้าใจและมีทกั ษะในการสานเส้นพลาสติก พื้นฐาน และก่อให้เกิดรายได้กบั ตนเอง ชมุ ชนและครอบครวั อย่างยงั่ ยนื 14. การอ้างอิง สืบคน้ จาก https://cooking.kapook.com/view190599.html สืบคน้ จาก http://www.clinictech.ops.go.th/online/cmo/FinalReport/201616131261.pdf สบื ค้นจาก https://www.bangkokbanksme.com/en/peanuthousenan-deliciousness- souvenir แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ี่ดี (Best Practice) 6

15. ภาคผนวก รปู กิจกรรมช้แี จงวัตถปุ ระสงค์ในการดำเนินงาน กิจกรรมใหค้ วามรู้ และฝกึ ทกั ษะการสานเส้นพลาสตกิ พื้นฐาน แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ทิ ดี่ ี (Best Practice) 7

แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ัตทิ ่ดี ี (Best Practice) 8