Best-Practice-ปง-การแปรรูปถั่วลิสง บ้านห้วยสิงห์ ม.1 ต.ปง อ.ปง จ.พะเยา

แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ด่ี ี (Best Practice)

ก คำนำ เอกสารฉบับน้ี จัดทำขึ้นเพื่อเป็นการสรุปรายงานผลการปฏิบัติท่ีดี (Best Practice) ด้านการจัด การศึกษาเพอ่ื พฒั นาอาชีพ “การแปรรูปถ่วั ลิสง” ซ่ึงไดน้ ำเสนอเกี่ยวกบั ปลการปฏิบัติงานทีป่ ระสบผลสำเร็จใน การจัดการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชีพ ประชาชนมีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เปน็ การ แก้ปญั หาการว่างงานและสง่ เสรมิ ความเข้มแข็งใหแ้ ก่เศรษฐกิจชุมชน สามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพทีส่ ามารถ สร้างรายได้ ที่มั่นคง ม่งั คั่ง และมงี านทำอย่างย่งั ยืน ขอขอบพระคุณผู้บริหาร คณะครู กศน.อำเภอปง ทุกทา่ น ท่ีให้การสนับสนุนในการจัดกิจกรรมด้านการจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชีพ ตลอดจนผู้มีส่วนเก่ียวข้องทุกฝ่าย ที่ทำให้ประสบผลสำเร็จในการจัดกิจกรรมครั้งน้ี หวังเป็นอย่างย่ิงว่า รายงานผลการปฏิบัติท่ีที่ดี (Best Practice) ฉบบั นีจ้ ะเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจนำไปศึกษาและเรียนรู้รวมถึงเผยแพร่ต่อไป นายพิรณุ กลุ ชวาล ครู กศน.ตำบล ผ้จู ัดทำ แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ิทด่ี ี (Best Practice)

สารบัญ ข คำนำ หน้า สารบญั ก ชือ่ ผลงาน ข วตั ถปุ ระสงค์ 1 แนวทางวงจรคณุ ภาพของเดมม่งิ (Deming Cycle : PDCA) 2 กลยทุ ธ์หรือปจั จัยทท่ี ำให้ประสบความสำเร็จ 5 ภาคผนวก 6 - รปู ภาพกจิ กรรมการส่งเสริมอาชพี การแปรรปู ถวั่ ลสิ ง - คณะผูจ้ ัดทำ แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ดี่ ี (Best Practice)

1. ชือ่ ผลงาน การแปรรูปถัว่ ลิสง 2. หนว่ ยงาน/สถานศึกษา/กศน.ตำบล : กศน.ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา 3. คณะทำงานพฒั นาแนวปฏบิ ัตทิ ดี่ ี : นายพิรุณ กลุ ชวาล 4. ความสอดคล้อง 2. สง่ สริมการจดั การศึกษาและการเรยี นร้ตู ลอดชีวิตสำหรบั ประชาชนทีเ่ หมาะสมกับทุกช่วงวัย 2.1 ส่งเสริมการจัดการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทำ ในรูปแบบ Re-Skill& Up-Skill และการสร้าง นวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ท่ีมีคุณภาพ มีความหลากหลาย ทันสมัย และตอบสนองความต้องการของประชาชน ผ้รู บั บรกิ าร และสามารถออกใบรบั รองความรูค้ วามสามารถเพอ่ื นาํ ไปใช้ในการพัฒนาอาชีพได้ ภารกจิ ตอ่ เนอื่ ง 1.3 การศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง 1) จัดการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทำอย่างย่ังยืน โดยให้ความสำคัญกับการจัดการศึกษาอาชีพ เพื่อ การมีงานทำในกลุ่มอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม คหกรรม และอาชีพเฉพาะทางหรือการ บริการ รวมถึงการเน้นอาชีพช่างพ้ืนฐาน ท่ีสอดคล้องกับศักยภาพของผู้เรียน ความต้องการและศักยภาพของ แต่ละพื้นที่ มีคุณภาพได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับ สอดรับกับความต้องการของตลาดแรงงาน และการพัฒนา ประเทศ ตลอดจน สร้างความเข้มแข็งให้กับศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน โดยจัดให้มีการส่งเสริมการรวมกลุ่มวิสาหกิจ ชุมชน การพัฒนา หน่ึงตำบลหน่ึงอาชีพเด่น การประกวดสินค้าดีพรีเมี่ยม การสร้างแบรนด์ของ กศน. รวมถึง การส่งเสริมและจัดหาช่องทางการจําหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ และให้มีการกำกับ ติดตาม และรายงานผล การจดั การศึกษาอาชีพ เพื่อการมีงานทำอยา่ งเป็นระบบและต่อเนื่อง สอดคลอ้ งกับ พันธกจิ กศน.อำเภอปง “ส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาดา้ นอาชีพและพัฒนา ทักษะชีวิตตามแนวปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง” 5. ท่ีมาและความสำคญั ของผลงาน การจัดการศึกษาอาชพี ในปจั จุบันมคี วามสำคัญมาก เพราะจะเป็นการพฒั นาประชากรของประเทศให้ มีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ เข้มแข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน สามารถให้ประชาชนได้มีอาชีพท่ีสามารถสร้างรายได้ ท่ีมั่นคง ม่ังค่ัง และมีงาน ทำอย่างยั่งยืน สำนักงาน กศน.จึงได้กำหนดหลักการในการจัดทำแผนพัฒนาการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทำ ไวว้ ่า ต้องเป็นการดำเนินงานทีม่ ีความยืดหยุ่นด้านหลักสตู ร ดงั นั้นการจัดทำหลกั สตู รอาชพี ท่ีเกีย่ วข้องกับสาขา การความคิดสรา้ งสรรค์จึงนบั ว่ามีความสำคญั อย่างยิ่งการประกอบอาชีพในชมุ ชนถอื ว่ามคี วามสำคัญเป็นอย่าง มาก ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอปง โดย กศน.ตำบลปง ได้เห็นความสำคัญ ของการพัฒนาทักษะอาชีพ จึงได้จัดกิจกรรมส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนขึ้น เพ่ือเป็นการสร้างอาชีพให้กับ แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ิทด่ี ี (Best Practice)

ชุมชนและผู้ที่สนใจฝึกฝนอาชีพเพ่ือการมีงานทำในชุมชนได้นำความรู้ที่ได้รับจากการอบรมไปเป็นแนวทางใน การประกอบอาชพี เพ่ือสร้างรายได้ใหก้ ับตนเองและชมุ ชน ได้อย่างมั่นคง 6. วตั ถุประสงค์ 1. เปน็ หลกั สูตรทีส่ ่งเสรมิ ใหผ้ ู้เรียนเรียนร้จู ากการลงมือปฏิบัติจรงิ 2. เปน็ หลักสูตรทมี่ โี ครงสร้างยดื หย่นุ ทั้งดา้ นสาระ เวลา และการจดั การเรียนรู้ 7. วิธีดำเนนิ การ 7.1 วางแผนการดำเนนิ งาน 7.2 ขออนมุ ตั โิ ครงการ 7.3 ดำเนินการจัดกิจกรรมส่งเสริมอาชีพชมุ ชน 7.4 สรุปผลและรายงานผล 8. ตัวชวี้ ัดความสำเรจ็ 1. ผู้เรยี นมคี วามรู้ ความเข้าใจและมีทักษะในการแปรรปู ถั่วลสิ ง 2. ผเู้ รยี นสามารถเพิม่ รายไดใ้ ห้กับครอบครวั และเปน็ อาชพี เสริม 3. ผ้เู รียนในพน้ื ท่ี เห็นช่องทางการในการประกอบอาชีพ 9. การประเมินผลและเครือ่ งมือประเมินผล - แบบสอบถามความพึงพอใจ 10. ผลการดำเนนิ งาน ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจและเกิดทักษะในการแปรรปู ถ่ัวลสิ ง ทำให้มีรายได้เพ่มิ ขึน้ และมีอาชพี เสริม ในช่วงหลังจากการทำการเกษตรและสรา้ งอาชพี ให้กบั ชุมชนและผ้ทู ่สี นใจ 11. บทสรุป การส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนในพ้ืนที่ตำบลปง หลักสูตรการแปรรูปถั่วลิสง มีวัตถุประสงค์เพ่ือ สง่ เสริมใหผ้ เู้ รยี นเรียนรูจ้ ากการลงมือปฏิบัติจริงและเป็นหลักสตู รที่มีโครงสรา้ งยืดหยุ่นท้ังด้านสาระ เวลา และ การจัดการเรียนรู้ มีการดำเนนิ การตามแนวทางวงจรคณุ ภาพของเดมม่งิ (Deming Cycle : PDCA) ดงั นี้ ด้านการวางแผน (P) 1. ศึกษาสภาพ ความต้องการของชุมชนในการสร้างอาชีพ สร้างรายได้แก่ตนเอง ครอบครัว และชุมชน โดยกำหนดกลุ่มเป้าหมายชุมชนบ้านห้วยสิงห์ มีจำนวน 15 คน โดยการจัดเวทีประชาคม สำรวจ ความต้องการ เพื่อนำข้อมูลไปวิเคราะห์สภาพ ปัญหาและวางแผนการจัดกิจกรรมตามความต้องการให้สอดคล้อง กับคนในชุมชน 2. วิเคราะห์งานตามบทบาทหน้าที่ วิเคราะห์ความสอดคล้องที่เกี่ยวข้อง เช่น ยุทธศาสตร์และ จุดเน้นการดำเนินงาน กศน. วิสัยทัศน์/พันธกิจ ฯลฯ ซึ่งวิเคราะห์เห็นได้ว่า การแปรรูปถั่วลิสง บ้านห้วยสิงห์ แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิทด่ี ี (Best Practice)

หมู่ 1 ตำบลปง อำเภอปง จังหวัดพะเยา นี้ เป็นบทบาทหน้าที่ของ บุคลากร กศน. ท่ีจะต้องช่วยเหลือส่งเสริม ความตอ้ งการของชุมชนใหส้ ามารถบรรลจุ ดุ ประสงคโ์ ครงการ 3. ค้นหา Best Practice โดยพิจารณาประเด็น ดงั นี้ - เป็นเรอื่ งทเี่ กี่ยวข้องกับภารกิจโดยตรงของบทบาทหน้าท่ี - สนองนโยบาย การแก้ปญั หา การพฒั นาประสิทธิภาพของชมุ ชน - เป็นวิธกี ารรเิ ร่มิ สร้างสรรคข์ ึ้นมาใหม่ หรือประยกุ ต์ข้นึ มาใหม่ (นวตั กรรม) โดยตงั้ คำถาม วา่ นวตั กรรมนน้ั คืออะไร (What) ทำอย่างไร (How) ทำเพอ่ื อะไร (Why) - มีการประเมินความพึงพอใจของคนในชุมชน - สามารถนำไปใช้เป็นมาตรฐานการทำงานตอ่ ไปให้ยงั่ ยืน - มกี ารพฒั นาปรับปรงุ ต่อไป จากการพิจารณาประเด็นต่างๆ ดังกล่าวเพ่ือค้นหา Best Practice การส่งเสริมอาชีพให้กับ ประชาชนในพื้นที่ตำบลปง หลักสูตรการแปรรูปถั่วลิสง บ้านห้วยสิงห์ หมู่ 1 ตำบลปง อำเภอปง จังหวัด พะเยา พบว่าเป็นเรื่องเก่ียวกับกับบุคลากร กศน.ตำบลปง ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพ่ือให้ประชาชนมี ความรู้ ความเข้าใจและเกดิ ทักษะในการแปรรูปถว่ั ลสิ ง ทำให้มรี ายได้เพมิ่ ขึ้นและมอี าชีพเสริม ดังนี้ 1. ครสู ร้างความเข้าใจร่วมกับชุมชนในการรว่ มกนั ส่งเสริมอาชีพหลกั สตู รการแปรรูปถ่วั ลิสง 2. ครูศึกษาข้อมูลและเทคนิควิธีการจัดกระบวนการจัดกิจกรรม รวมถึงหลักสูตรการแปรรูป ถว่ั ลสิ ง จากแหล่งเรยี นร้ตู ่างๆ ได้แก่ เอกสารงานวิจัยท่ีเกี่ยวขอ้ ง อนิ เตอร์เนต็ ผู้รู้ ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน ฯลฯ เพ่ือ นำมาประยุกตใ์ ช้ในการแปรรปู ถวั่ ลิสง ด้านการดำเนนิ งาน (D) ดำเนินการส่งเสริมอาชีพให้กับประชาชนในพื้นท่ีตำบลปง หลักสูตรการแปรรูปถั่วลิสง โดย ดำเนนิ การดังนี้ 1. ประชุมเพ่อื ชีแ้ จงวตั ถุประสงค์ในการดำเนนิ งาน 2. ศึกษาข้อมูล และวิเคราะห์อาชีพท่ีเกี่ยวข้องกับการแปรรูปถั่วลิสง ที่พบได้ในชุมชน จาก ข้อมูลต่างๆ ครู ผู้เรียนและผู้รู้ ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับทิศทางการประกอบอาชีพการแปรรูปถ่ัวลิสง ใน รปู แบบท่เี หมาะสมกับตนเอง 3. จัดซอื้ อปุ กรณแ์ ละเตรียมอุปกรณ์ 4. ดำเนนิ การเรียนรู้และฝึกทักษะตามหลกั สตู รเก่ยี วขอ้ งกบั การแปรรปู ถวั่ ลิสง 5. ทดสอบทักษะการแปรรปู ถ่ัวลิสงตามขั้นตอนที่ได้เรยี นรู้ 6. ดำเนนิ การเกบ็ รวบรวมข้อมลู ไดแ้ ก่ แบบประเมนิ ความพึงพอใจ 7. ทำการปรับปรุงแกไ้ ขปัญหาทพ่ี บจากการติดตามการทดสอบทกั ษะการแปรรูปถ่ัวลิสงตาม ขั้นตอนทีไ่ ด้เรยี นรู้ แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ทิ ดี่ ี (Best Practice)

ดา้ นการตรวจสอบและประเมนิ ผล (C) 1. ประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรม โดยใช้แบบประเมินความพึงพอใจต่อการ สง่ เสรมิ อาชีพ หลกั สตู รการแปรรปู ถ่ัวลิสงต่อไป 2. ดำเนินการติดตามผลการส่งเสริมอาชีพ หลักสูตรการแปรรูปถั่วลิสง โดยการติดตามหลัง เข้ารว่ มกิจกรรม เพือ่ นำข้อมูลไปปรับปรุงได้ ด้านการปรบั ปรุงและพัฒนาผลการปฏิบตั ิงาน (A) นำข้อเสนอแนะของผู้เขา้ รว่ มการสง่ เสริมอาชีพ หลักสตู รการแปรรูปถ่ัวลิสง มาพัฒนาปรับปรุง เพื่อเผยแพร่ให้กับผสู้ นใจ ไดน้ ำไปปรับใช้ในการจัดกิจกรรมต่อไป แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ทิ ดี่ ี (Best Practice)

การดำเนนิ สง่ เสรมิ อาชีพชมุ ชน หลักสูตร การแปรรูปถัว่ ลสิ ง บ้านห้วยสงิ ห์ หมู่ 1 ตำบลปง อำเภอปง จงั หวัดพะเยา ตามแนวทางวงจรคุณภาพของเดมมง่ิ (Deming Cycle : PDCA) ดังกล่าว สามารถ แสดงได้ดงั ผังงานแนวปฏิบัติที่ดดี ้านการพัฒนาสังคมและชุมชน ดังนี้ 1. ศึกษาสภาพปญั หาความต้องการของชุมน 2. วิเคราะห์งานตามบทบาทหนา้ ท่ี p 3. วิเคราะห์ความสอดคล้องท่ี เก่ยี วข้อง 4. นำข้อมูลจากการวิเคราะหม์ ากำหนดกรอบการดำเนนิ งาน 5. ประชุมเพื่อชแี้ จงวัตถปุ ระสงค์ในการดำเนินงาน 6. ศกึ ษาข้อมูล และวเิ คราะห์อาชีพท่ีเก่ยี วข้องกับการแปรรูปถั่วลสิ ง 7. จดั ซ้ืออปุ กรณแ์ ละเตรยี มอปุ กรณ์ D 8. ดำเนนิ การเรียนรูแ้ ละฝึกทักษะตามหลกั สูตรเกย่ี วข้องกับการแปรรูปถั่วลิสง 9. ทดสอบทักษะการแปรรปู ถ่วั ลสิ งตามขัน้ ตอนท่ีได้เรยี นรู้ 10. ดำเนินการเกบ็ รวบรวมข้อมูล 11. ทำการปรบั ปรุงแกไ้ ขปญั หาที่พบจากการติดตาม 12. ประเมินความพงึ พอใจของผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรม 13. ดำเนนิ การตดิ ตามผลการเคร่อื งกงั หนั น้ำเชิงกลไปใช้ C 14. สรุปผลการดำเนินงาน/โครงการ และจดั ทำรูปเล่มรายงาน A 15. นำผลการจัดกิจกรรมและข้อเสนอแนะมาปรับปรงุ พัฒนาให้ สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของชุมชนต่อไป แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิทดี่ ี (Best Practice)

12. กลยทุ ธ์หรือปัจจยั ที่ทำให้ประสบความสำเร็จ 1. การรวบรวมความรู้ที่กระจัดกระจายจากแหล่งต่างๆ นำมาจัดหมวดหมู่ วิเคราะห์ จัดเรียงให้เป็นระบบ การปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันโดยใช้แหล่งข้อมูลที่หลากหลาย ถอดความรู้และ บันทึกอย่างเป็นระบบเพื่อนำเสนอต่อสาธารณะ มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อแก้ปัญหา และมีการปรับปรุง แก้ไขให้ได้รับความรู้ที่สามารถต่อยอดไปสู่ความรู้ใหม่ได้ตลอดเวลา 2. วิทยากรมีความรู้และทักษะในการจัดการความรู้ และดำเนินการส่งเสริมอาชีพชุมชน หลักสตู รการแปรรูปถ่ัวลิสง ตามวงจรของเดมม่ิง (PDCA) ท่ีเริ่มด้วยการสำรวจสภาพ ความต้องการของชุมชน ศึกษาค้นคว้า รวบรวมข้อมูลที่เก่ียวข้องนำมาพัฒนาปรับปรุงระบบ ตามหลักการที่ได้รับความรู้มา ดำเนิน กิจกรรมให้ความรู้แก่ชุมชนและลงมือร่วมกันปฏิบัติ มีการปรับปรุง จนสามารถใช้เพ่ิมรายได้ พร้อมทั้งมีการ ตดิ ตามผลและประชาสมั พันธใ์ ห้แกผ่ สู้ นใจ 13. ข้อเสนอแนะ ปญั หาและอปุ สรรค - เป็นกจิ กรรมทช่ี ว่ ยให้ประชาชนในพืน้ ที่ มีความรู้ ความเขา้ ใจและมที ักษะในการแปรรูปถัว่ ลิสง และ กอ่ ใหเ้ กดิ รายได้กบั ตนเอง ชุมชนและครอบครวั อย่างยั่งยนื 14. การอา้ งอิง สบื ค้นจาก https://cooking.kapook.com/view190599.html สบื คน้ จาก http://www.clinictech.ops.go.th/online/cmo/FinalReport/201616131261.pdf สบื คน้ จาก https://www.bangkokbanksme.com/en/peanuthousenan-deliciousness- souvenir แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ิทด่ี ี (Best Practice)

15. ภาคผนวก กจิ กรรมจัดเวทปี ระชมุ เพ่ือช้ีแจงวตั ถปุ ระสงค์ในการดำเนินงาน กิจกรรมให้ความรู้ และทักษะการแปรรปู ถว่ั ลิสง แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบตั ทิ ด่ี ี (Best Practice)

แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ด่ี ี (Best Practice)

ท่ปี รกึ ษา คณะผจู้ ัดทำ นายรัฐวัฒ นธุ รรม ผอ.กศน.อำเภอปง นายปฐมพงษ์ สมเชื้อ ครผู ้ชู ว่ ย ผู้รวบรวมข้อมูล ครู กศน.ตำบล นายพริ ุณ กลุ ชวาล ครู กศน.ตำบล ผพู้ มิ พ์ นายพิรุณ กลุ ชวาล แนวทางการนำเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ดี่ ี (Best Practice)