367-aw-all-e-Book

รปู แบบท่สี อง โรงง�นในโรงเรยี น “โรงง�นในโรงเรียน” เปน็ รปู แบบทีม่ ่งุ เน้นก�รฝึกทกั ษะ ก�รผลิต ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน ก�รจำ�หน่�ยและก�รจัดก�รจ�กก�รปฏิบัติง�นในโรงฝึกง�นของโรงเรียนท่ีมีสภ�พก�รผลิต จำ�หน่�ยหรือบริก�ร อยู่เป็นประจำ� และมีร�ยได้ต�มสภ�พเศรษฐกิจของท้องถ่ิน ซ่ึงจะทำ�ให้นักเรียนได้มีประสบก�รณ์ตรง ในก�รฝึกทักษะอ�ชีพและทักษะก�รจัดก�รอ�ชีพในสถ�นประกอบก�ร ก�รจัดก�รเรียนก�รสอนให้จัดระยะเวล� สำ�หรบั ก�รเรยี นทฤษฎคี ว�มร้ขู องตัวชว้ี ดั ร�ยวิช�ต้องรทู้ ี่จ�ำ เปน็ และส�ำ คญั ระยะเวล�ชว่ งเช�้ ช่วงบ่�ยจดั ก�รเรยี น ก�รสอนหน่วยเรียนรู้บูรณ�ก�รรูปแบบหน่วยฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะส้ันที่ใช้สมรรถนะง�นของร�ยวิช�เพ่ิมเติม เป็นฐ�นแล้วนำ�ตัวชี้วัดร�ยวิช�พื้นฐ�นทุกกลุ่มส�ระก�รเรียนรู้ม�บูรณ�ก�รกับกระบวนก�รและขั้นตอน ของสมรรถนะง�น โดยดึงเวล�ประม�ณ 1 ชั่วโมงต่อสัปด�ห์ของวิช�พ้ืนฐ�นทุกกลุ่มส�ระก�รเรียนรู้ม�รวมกับ เวล�ของร�ยวชิ �เพ่มิ เตมิ ท่ีใช้จัดทำ�หนว่ ยฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะสัน้ ซ่งึ จะได้ระยะเวล�ประม�ณ 8 - 14 ชว่ั โมง ต่อสัปด�ห์ ในรูปแบบน้ีจะเหมือนกับรูปแบบแรกเพียงแตกต่�งกันตรงที่นักเรียนได้ฝึกทักษะสมรรถนะง�น ในโรงฝึกง�นของโรงเรียนไม่ได้ออกไปท่ีสถ�นประกอบก�ร กลุ่มอ�ชีพอิสระนอกโรงเรียน ดังน้ันนักเรียนจะได้ ไปเรียนรู้ทักษะสมรรถนะง�นที่โรงฝึกง�นของโรงเรียนในช่วงบ่�ย ก�รจัดต�ร�งสอนจะต้องจัดเป็นไปต�ม กระบวนก�รทำ�ง�นในชว่ งบ่�ย และมีก�รกำ�หนดชว่ งเวล�ตดิ ต�มวัดผลของกระบวนก�รเปน็ ระยะ ๆ รูปแบบที่ส�ม ก�รประกอบอ�ชีพอิสระระหว่�งเรียน “ก�รประกอบอ�ชีพอิสระ ระหว่�งเรียน” เป็นรูปแบบท่ีมุ่งส่งเสริมและพัฒน�อ�ชีพในท้องถ่ิน ซึ่งจะมีผลต่อก�รพัฒน�เศรษฐกิจของท้องถ่ินและปัญห� ก�รย้�ยถิ่นเข้�สู่เมืองโดยก�รเปดโอก�สให้ผู้เรียนเสนอโครงก�รอ�ชีพอิสระและประกอบอ�ชีพน้ันระหว่�งเรียน ทำ�ให้นักเรียนมีประสบก�รณ์ในก�รประกอบอ�ชีพอิสระและเห็นช่องท�งในก�รพัฒน�อ�ชีพต่อไป รูปแบบน้ี เหม�ะสำ�หรับกลุ่มนักเรียนท่ีเสี่ยงออกกล�งคัน หรือกลุ่มท่ีจบภ�คบังคับไม่ต้องก�รเรียนต่อ ก�รจัดก�รเรียน ก�รสอนให้จัดระยะเวล�สำ�หรับก�รเรียนทฤษฎีคว�มรู้ของตัวชี้วัดร�ยวิช�ต้องรู้ท่ีจำ�เป็นและสำ�คัญแบบ Block Course ระยะเวล�ประม�ณไม่เกนิ 1 เดือน ระยะเวล�ทีเ่ หลอื จัดก�รเรยี นก�รสอนหน่วยเรยี นรู้บรู ณ�ก�ร รปู แบบหนว่ ยฐ�นสมรรถนะอ�ชพี ระยะสนั้ รวมกนั เปน็ ส�ข�วชิ �ชพี ทป่ี ระเมนิ ผลเปน็ หนว่ ยกติ ของร�ยวชิ �เพมิ่ เตมิ สว่ นร�ยวชิ �พน้ื ฐ�นของทกุ กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรใู้ หน้ �ำ ตวั ชว้ี ดั ร�ยวชิ �ไปบรู ณ�ก�รเพอ่ื อธบิ �ยแกป้ ญั ห�ปร�กฏก�รณ์ ของกระบวนก�รและข้ันตอนก�รทำ�ง�นของสมรรถนะง�นของร�ยวิช�เพ่ิมเติมที่ใช้เป็นฐ�นก�รบูรณ�ก�ร ที่มีก�รวัดผลอิงม�ตรฐ�นและตัวช้ีวัดต�มสภ�พจริงและประเมินผลเวล�และระดับผลก�รเรียนเป็นหน่วยกิต ร�ยวชิ � ดงั นนั้ นกั เรยี นจะไดไ้ ปเรยี นรกู้ บั สถ�นประกอบก�ร กลมุ่ อ�ชพี อสิ ระ หรอื ธรุ กจิ ชมุ ชน SMEs แบบเตม็ เวล� ตลอดวันต�มต�ร�งก�รทำ�ง�นจริง หรือที่เรียกว่� “โรงเรียนในโรงง�น” ซึ่งเป็นก�รจัดก�รเรียนก�รสอนรูปแบบ ทวภิ �คนี น้ั เอง ก�รจดั ต�ร�งสอนใหจ้ ดั เปน็ ไปต�มกระบวนก�รท�ำ ง�น นกั เรยี นจะไดฝ้ กึ ประสบก�รณท์ �ำ ง�นแบบจรงิ และได้ค่�ตอบแทนต�มข้อตกลงในรูปแบบทำ�สัญญ�ระหว่�งนักเรียน โดยก�รยินยอมของผู้ปกครอง กบั สถ�นประกอบก�ร กลมุ่ อ�ชพี อสิ ระ หรือธุรกิจชุมชน SMEs โดยมีครูในน�มสถ�นศกึ ษ�เปน็ พย�นและผู้รบั รอง และให้มีก�รกำ�หนดช่วงเวล�ติดต�มวัดผลของกระบวนก�รเป็นระยะ ๆ ท่ีโรงเรียน หรือสถ�นที่ฝึกประสบก�รณ์ ต�มคว�มเหม�ะสม ข้อสำ�คัญต้องทำ�คู่มือและข้อตกลงกับสถ�นประกอบก�ร กลุ่มอ�ชีพอิสระ หรือธุรกิจชุมชน SMEs การขบั เคล่ือนการศึกษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพ่อื การมงี านทําแห‹งศตวรรษที่ 21 43

ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน รูปแบบที่สี่ รูปแบบก�รจัดก�รศึกษ�หน่ึงคน หน่ึงสมรรถนะอ�ชีพ เป็นอย่�งน้อย เป็นก�ร เปดหลักสูตรวิช�ชีพระยะสั้นให้ผู้เรียนได้เรียนต�มคว�มถนัด โดยทำ�คว�มร่วมมือกับสถ�นศึกษ� สงั กดั ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� สถ�นประกอบก�ร กลมุ่ อ�ชพี อสิ ระ จดั ท�ำ เอกส�รคมู่ อื แนวท�งก�รจดั ก�รเรียนรู้ แบบฝึกและถอดประสบก�รณ์ท่ีเช่ือมโยงกับร�ยวิช�เพิ่มเติมหลักสูตรสถ�นศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น ในระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษ�ตอนตน้ ก�ำ หนดรหสั วชิ � ค�ำ อธบิ �ยร�ยวชิ � ผลก�รเรยี นรทู้ ตี่ รงกบั เรอ่ื งทถี่ อดประสบก�รณ ์ พร้อมทั้งจัดทำ�นำ้�หนักเวล�และส�ระสำ�คัญร�ยวิช�ท่ีเป็นภ�คทฤษฏีและภ�คปฏิบัติ กำ�หนดร�ยวิช�เพิ่มเติม เปน็ ร�ยวชิ �สะสมหน่วยกติ เตรียมอ�ชวี ศกึ ษ� (Pre - Vocational Education : Pre - Ved) ต�มคว�มร่วมมอื กับสถ�บันในสังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� เพ่ือนำ�ไปเทียบโอนหน่วยกิตในร�ยวิช�กลุ่มทักษะ วชิ �ชพี ต�มประเภทวชิ �ชพี และส�ข�วชิ �ชพี ในก�รเรยี นระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ยต�มโครงก�รเรยี นรว่ มหลกั สตู ร อ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ทวิศึกษ�) โดยอ�จใช้แนวท�งก�รบริห�รจัดก�รกิจกรรมลดเวล�เรียน เพิ่มเวล�รู้ ม�ใชส้ �ำ หรบั ว�งแผนจัดก�รเรยี นก�รสอน รปู แบบทห่ี �้ รปู แบบโครงง�นอ�ชพี “ก�รเรยี นรเู้ ปน็ ผปู้ ระกอบก�รท�ำ ธรุ กจิ พอเพยี ง” เปน็ รปู แบบ ที่เหม�ะสำ�หรบั นกั เรียนมุ่งเรยี นตอ่ มัธยมศกึ ษ�ตอนปล�ย ส�ยวชิ �ก�รเพ่อื เตรยี มตัวเรียนตอ่ มห�วิทย�ลัยส�ยวจิ ัย หรือมห�วิทย�ลัยส�ยเทคโนโลยี (ส�ยปฏิบัติก�ร) นักเรียนจะเรียนร�ยวิช�ท่ีเป็นศ�สตร์พ้ืนฐ�นของ STEM ในวิช�เพิ่มเติม และเรียนรู้เป็นผู้ประกอบก�รรูปแบบโครงง�นต�มกระบวนก�ร Project - based Learning ท่ีมีก�รสำ�รวจปัญห�คว�มต้องก�รของชุมชนในกลุ่มผู้ผลิต ผู้บริโภค ผู้จัดจำ�หน่�ย เพ่ือถอดประสบก�รณ์คว�มรู้ ต�มกระบวนก�รทำ�ง�นเดิมที่ใช้อยู่ และทำ�ก�รประยุคต่อยอดด้วยทฤษฎีคว�มรู้จ�กเทคโนโลยีใหม่ หรือทฤษฎี คว�มรู้อื่น เพื่อพัฒน�ผลิตภัณฑ์ สินค้� และบริก�ร เชิงนวัตกรรม มีก�รทดสอบ พิสูจน์ จนใช้ได้จริง มีก�รห�ช่องท�งอันหล�กหล�ยในก�รส่ือส�รนำ�เสนอไปถึงกลุ่มเจ้�ของปัญห�และคว�มต้องก�รให้รับรู้ ประเมินคุณค่�ของผลิตภัณฑ์ สินค้� และบริก�ร เชิงนวัตกรรม และห�ช่องท�งรับหรือนำ�ส่งไปใช้ได้จริง ทมี่ กี �รสอ่ื ส�รใหค้ ว�มรวู้ ธิ กี �รใช ้ หรอื บรกิ �รและรบั ผดิ ชอบกบั ผลก�รใชผ้ ลติ ภณั ฑ ์ สนิ ค�้ และบรกิ �ร เชงิ นวตั กรรม ก�รจดั ก�รเรยี นก�รสอนใหจ้ ดั ระยะเวล�ส�ำ หรบั ก�รเรยี นทฤษฎคี ว�มรขู้ องตวั ชวี้ ดั ร�ยวชิ �ตอ้ งรทู้ จ่ี �ำ เปน็ และส�ำ คญั ระยะเวล�ในชว่ งเช�้ ชว่ งบ�่ ยจดั ก�รเรยี นก�รสอนหนว่ ยเรยี นรบู้ รู ณ�ก�ร โดยดงึ เวล�ประม�ณ 1 ชวั่ โมงตอ่ สปั ด�ห์ ของวิช�พ้ืนฐ�นทุกกลุ่มส�ระก�รเรียนรู้ม�รวมกับเวล�ของร�ยวิช�โครงง�น ซึ่งจะได้ระยะเวล�ประม�ณ 8 - 10 ช่ัวโมงต่อสัปด�ห์ ก�รจัดต�ร�งสอนจึงต้องจัดเป็นไปต�มกระบวนก�รทำ�ง�น และมีก�รกำ�หนดช่วงเวล�ติดต�ม วดั ผลของกระบวนก�รเปน็ ระยะ ๆ ต�มสภ�พจริงต�มคว�มเหม�ะสม ในก�รดำ�เนินง�นของสถ�นศึกษ� ส�ม�รถพัฒน�หรอื ปรับหลกั สตู รอ�ชพี ระยะส้นั ทผี่ �่ นก�รรับรอง ม�ตรฐ�นหลักสูตรและม�ตรฐ�นคุณวุฒิ จ�กสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� กระทรวงศึกษ�ธิก�ร กรมพัฒน�ฝีมือแรงง�น กระทรวงแรงง�น หรือหน่วยง�นอ่ืน ๆ ท่ีได้จัดทำ�ไว้ แล้วนำ�ม�กำ�หนดไว้ในหลักสูตร สถ�นศึกษ�ของโรงเรียนก�ำ หนดไว้ในส�ระพ้นื ฐ�น/เพม่ิ เตมิ /กจิ กรรมพฒั น�ผู้เรยี น ดังน ้ี 44 การขบั เคล่ือนการศกึ ษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21

โครงสร�้ งเวล�เรยี น หลกั สตู รสถ�นศึกษ�โรงเรียน................ ระดับชน้ั มัธยมศกึ ษ�ปที่....... ภ�คเรยี นที่ 1 ภ�คเรียนท่ี 2 ร�ยวิช� / กิจกรรม หน่วยกติ / เวล�เรียน ร�ยวิช� / กิจกรรม หน่วยกติ / เวล�เรยี น (ช่วั โมง / ภ�คเรยี น) (ชว่ั โมง / ภ�คเรียน) ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน ร�ยวิช�พื้นฐ�น 11.0 / 440 ร�ยวิช�พื้นฐ�น 11.0 / 440 - จัดร�ยวิช�พ้ืนฐ�นใน 8 กลุ่มส�ระ ต�มโครงสร้�งเวล�เรียนท่ีหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ� ขนั้ พืน้ ฐ�น พ.ศ. 2551 ก�ำ หนด - จัดทำ�หน่วยก�รเรียนรู้บูรณ�ก�รระดับช้ันข้�มกลุ่มส�ระทั้ง 8 กลุ่มส�ระ ในภ�คบ่�ย โดยดงึ เวล�เรียนของ 8 กลุ่มส�ระก�รเรียนรปู้ ระม�ณ 1 ชวั่ โมงตอ่ สัปด�ห ์ ม�จดั กจิ กรรมก�รเรยี นรู้บูรณ�ก�ร รว่ มกบั วชิ �เพมิ่ เตมิ ทเี่ ปน็ หนว่ ยฐ�นสมรรถนะอ�ชพี ระยะสน้ั ด�ำ เนนิ ก�รใหม้ ใี บกจิ กรรมก�รจดั กระบวนก�รเรยี นร้ ู ต�มกระบวนก�ร Five Step for Learning มีก�รฝึกทักษะก�รสังเกต ก�รฝึกก�รตรวจก�รแสดงออก ท�งคุณลักษณะและค่�นยิ ม 12 ประก�ร ก�รส�ำ รวจแหลง่ เรยี นรขู้ องหนว่ ยบูรณ�ก�ร ก�รอภิปร�ยแลกเปลย่ี น คำ�ถ�มและค�ดเด�คำ�ตอบ ก�รอภิปร�ยเชื่อมโยงคำ�ถ�มกับส�ระสำ�คัญวิช�ท่ีอิงม�ตรฐ�นและตัวชี้วัด มสี ถ�นก�รณค์ ว�มรขู้ องตวั ชว้ี ดั ทใ่ี ชแ้ ทนดว้ ยบรรณ�นกุ รม หรอื ใบคว�มร ู้ จดั กจิ กรรมก�รก�รสบื คน้ อ�่ นห�คว�มรู้ ที่อ้�งอิงเชื่อถือได้ม�อธิบ�ยแก้ปัญห�ปร�กฏก�รณ์ของกระบวนก�รและขั้นตอนท่ีได้ค�ดเด�คำ�ตอบไว้ และจัดทำ�แผนผังคว�มรู้นำ�เสนอโดยมีครูท่ีรับผิดชอบตัวช้ีวัดเสนอแนะให้ข้อคิดเห็นเพ่ิมเติมประเด็นสำ�คัญ ท่ขี �ดห�ยไป พรอ้ มทั้งมกี �รจัดทำ�เอกส�ร สือ่ ก�รเรียนรู ้ ประกอบก�รจดั กระบวนก�รเรียนร ู้ - จดั ท�ำ หนว่ ยก�รเรยี นรเู้ ปน็ ร�ยวชิ �ของแตล่ ะกลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรใู้ นภ�คเช�้ ใชส้ อ่ื ทเ่ี ปน็ สถ�นก�รณ์ กระตุ้นนำ�ไปสู่ก�รนำ�สถ�นก�รณ์คว�มรู้ของตัวช้ีวัดต้องรู้ไปใช้อธิบ�ยแก้ปัญห� ท่ีครูเป็นผู้กระตุ้น ช้ีแนะ แหลง่ คว�มร ู้ สรปุ ประเดน็ คว�มรตู้ �มตวั ชวี้ ดั ตอ้ งร ู้ หรอื น�ำ เอ�ตวั ชวี้ ดั ตอ้ งรแู้ ละควรรใู้ นชว่ งบ�่ ยม�สรปุ เพมิ่ เตมิ ได ้ ร�ยวชิ �เพม่ิ เตมิ 5.0 / 100 ร�ยวชิ �เพิ่มเติม 5.0 / 100 น�ำ ประเภทวชิ �/ส�ข�วชิ �/กลมุ่ วชิ � ชอ่ื ร�ยวชิ �หลกั สตู รวชิ �ชพี ระยะสน้ั จ�กส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชีวศึกษ� หรือจ�กที่กรมพัฒน�ฝีมือแรงง�น กระทรวงแรงง�น กำ�หนดไว้ ม�ปรับเป็นร�ยวิช�เพิ่มเติม จดั กจิ กรรมทเ่ี น้นก�รถอดประสบก�รณ์คว�มรูจ้ �กสถ�นประกอบก�ร กลมุ่ อ�ชีพอสิ ระ หรือธรุ กจิ ชุมชน SMEs ท่ีมีก�รจัดทำ�หน่วยฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะส้ันเป็นฐ�นบูรณ�ก�ร และมีตัวชี้วัดร�ยวิช�ต้องรู้บ�งตัวช้ีวัด ตวั ชวี้ ดั ควรรขู้ องร�ยวชิ �พน้ื ฐ�นน�ำ ม�รว่ มบรู ณ�ก�ร มกี �รฝกึ ทกั ษะท�งอ�ชพี เพอ่ื ก�รเรยี นรเู้ ปน็ ผปู้ ระกอบก�ร เชอ่ื มโยงกับหลักก�รจัดก�รศกึ ษ�ต�มหลกั ปรัชญ�ของเศรษฐกิจพอเพียง หรอื ร�ยวิช�โครงง�น ใช้กระบวนก�ร เรียนรูร้ ปู แบบก�รเรยี นรโู้ ดยใชป้ ัญห�เป็นฐ�น (Problem - Based Learning : PBL) เป็นวธิ ีก�รเรียนร้ทู ีเ่ นน้ ผู้เรียนเป็นศูนย์กล�งโดยจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนเผชิญสถ�นก�รณ์ปัญห�จริงและดำ�เนินก�รแก้ปัญห�น้ัน โดยเชื่อว่� กระบวนก�รต่�ง ๆ ท่ีผู้เรียนดำ�เนินก�ร เช่น ก�รคิดวิเคร�ะห์ปัญห� ก�รแสวงห�ท�งแก้ปัญห� ปฏิบัติก�รแก้ปัญห� ก�รเก็บข้อมูล วิเคร�ะห์และสรุปผล โดยผู้สอนเป็นผู้อำ�นวยคว�มสะดวก (facilitator) ใหผ้ เู้ รยี นเกดิ ก�รเรยี นรู้อย�่ งลกึ ซ้ึง รวมท้งั ช่วยพัฒน�ทักษะก�รคดิ และทักษะท�งสงั คมของผ้เู รยี นดว้ ย การขบั เคลือ่ นการศึกษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพ่อื การมีงานทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21 45

กิจกรรมพฒั น�ผู้เรียน 60 (ชม.) กิจกรรมพัฒน�ผูเ้ รียน 60 (ชม.) ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน - ใช้ชั่วโมงกิจกรรมแนะแนวในก�รคัดกรองเพ่ือให้ผู้เรียนค้นพบคว�มถนัดของตนเอง คว�มถนัด ท�งอ�ชพี เพ่อื ใชเ้ ป็นขอ้ มูลว�งแผนในก�รศกึ ษ�ต่อ - ใช้เวล�เรียนในชั่วโมงกิจกรรมชุมนุม/กิจกรรมเพ่ือสังคมและส�ธ�รณประโยชน์เรียนรู้ ก�รประกอบอ�ชีพอิสระโดยใช้กิจกรรมโครงง�น เป็นก�รจัดก�รเรียนรู้ที่เปดโอก�สให้ผู้เรียนได้ศึกษ�ค้นคว้� ในเร่ืองที่สนใจจ�กแหลง่ เรียนรูต้ �่ ง ๆ โดยมีคว�มมงุ่ หม�ยเฉพ�ะทช่ี ดั เจน มกี �รดำ�เนินโครงง�นอย่�งเปน็ ระบบ มีก�รคิดวิเคร�ะห ์ สร�้ งสรรค ์ มกี �รแกป้ ัญห� มีกำ�หนดเวล�แลว้ เสร็จและส�ม�รถประเมินได้ แนวท�งก�รจัดทำ�หน่วยฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะสั้น ระดับชั้นมัธยมศึกษ�ตอนต้น ที่เน้น ท้ังภ�คทฤษฎีและภ�คปฏิบัติและฝึกทักษะฝึกและถอดประสบก�รณ์กับสถ�นประกอบก�รที่มีคว�มยืดหยุ่น ด้�นเน้ือห�ระยะเวล�เรียน โดยมีส่วนร่วมของสถ�นประกอบก�ร สังคม ชุมชนที่มีส่วนเก่ียวข้องและคำ�นึงถึง ก�รทีใ่ หผ้ เู้ รียนจะน�ำ ไปใช้ประโยชนเ์ ก่ียวกับก�รพัฒน�คุณภ�พชีวิต 1. ง�นหลักสูตรสถ�นศึกษ�โรงเรียน ประส�นง�นกับกลุ่มส่งเสริมก�รจัดก�รศึกษ�ของสำ�นักง�น เขตพ้นื ทก่ี �รศกึ ษ� ขอใชส้ �รสนเทศจ�กคลงั ทะเบยี นแหล่งเรียนรทู้ ่เี ป็นสถ�นประกอบก�รและคลงั ทะเบียนอ�ชีพ ทไี่ ดม้ กี �รชว่ ยกนั รวบรวมขอ้ มลู จ�กแผนพฒั น�เศรษฐกจิ ของจงั หวดั หอก�รค�้ จงั หวดั แรงง�นจงั หวดั อตุ ส�หกรรม จังหวดั และจดั เสวน�คว�มต้องก�รคุณลักษณะ สมรรถนะจ�กสถ�นประกอบก�รและผนู้ ำ�กล่มุ ต�่ ง ๆ ในทอ้ งถิน่ เพ่ือนำ�ม�เป็นส�รสนเทศประกอบก�รตัดสินใจเปดโปรแกรมก�รเรียนให้ตรงต�มคว�มต้องก�รอัตร�กำ�ลังแรงง�น ของอ�ำ เภอและจังหวดั เพื่อก�รพัฒน�จังหวัดและอำ�เภอ 2. ง�นแนะแนวโรงเรียนประส�นง�นกับกลุ่มส่งเสริมก�รจัดก�รศึกษ�ของสำ�นักง�นเขตพ้ืนท่ี ก�รศึกษ� ขอใช้ส�รสนเทศจ�กคลังทะเบียนอ�ชีพของจังหวัดและอำ�เภอเพื่อแนะนำ�ลักษณะอ�ชีพพื้นฐ�น สมรรถนะและคุณลักษณะท่ีเป็นไปต�มคว�มต้องก�รของสถ�นประกอบก�รและกลุ่มอ�ชีพอิสระในจังหวัด และอำ�เภอท่ีนักเรียนควรรู้จักและเป็นไปต�มคว�มต้องก�รพัฒน�จังหวัดและประเทศ นำ�ไปจัดทำ�แผนก�รจัด ก�รเรียนรู้และจัดกิจกรรมแนะแนวเพื่อให้นักเรียนได้สืบค้น รวบรวมข้อมูลด้�นอ�ชีพต่�ง ๆ กระตุ้นคว�มสนใจ ในกล่มุ อ�ชพี และลกั ษณะอ�ชีพใหก้ ับนักเรียนเปน็ ร�ยบุคคล 3. ง�นแนะแนวโรงเรียนประส�นง�นกับกลุ่มส่งเสริมก�รจัดก�รศึกษ�ของสำ�นักง�นเขตพื้นที่ ก�รศึกษ�และศูนย์แนะแนวสำ�นักง�นเขตพ้ืนท่ีก�รศึกษ�ประจำ�จังหวัด ประส�นง�นทำ�คว�มร่วมมือกับ ศูนย์ก�รจัดก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�นเพ่ือก�รมีง�นทำ�ต�มแนวท�งก�รจัดทักษะก�รเรียนรู้ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำ นกั ง�นพัฒน�ฝมี อื แรงง�นจังหวดั กรมพัฒน�ฝีมอื แรงง�น กระทรวงแรงง�น พัฒน�ระบบง�นแนะแนวโรงเรียน ใหม้ ที กั ษะในก�รใชเ้ ครอ่ื งมอื ทดสอบคว�มถนดั ท�งอ�ชพี และแปลผล ก�รวดั คว�มสนใจ บคุ ลกิ ภ�พและคว�มถนดั เพ่ือนำ�ผลไปใช้เป็นข้อมูลในก�รตัดสินใจของนักเรียนและผู้ปกครองเลือกร�ยวิช�เพิ่มเติม ตลอดจนเลือก กิจกรรมชุมนุมเพือ่ ก�รเรยี นรู้ก�รเปน็ ผ้ปู ระกอบก�รในอ�ชีพประเภทต่�ง ๆ 46 การขับเคลอื่ นการศกึ ษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทําแห‹งศตวรรษที่ 21

4. โรงเรียนทำ�คว�มร่วมมือกับสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน หรือศูนย์พฒั น�ฝมี ือแรงง�นจังหวัด หรือศนู ย์ก�รศึกษ�นอกโรงเรยี น สังกดั ส�ำ นักง�นสง่ เสริมก�รศึกษ�นอกระบบ และก�รศึกษ�ต�มอัธย�ศัย โดยก�รประส�นง�นช่วยเหลือของศึกษ�นิเทศก์สำ�นักง�นเขตพื้นท่ีก�รศึกษ� จัดทำ�ร�ยวิช�เพิ่มเติมให้สอดคล้องกับคว�มต้องก�รอัตร�กำ�ลังแรงง�นของจังหวัดและอำ�เภอ กำ�หนดร�ยวิช� ฐ�นสมรรถนะหลักสูตรอ�ชีพระยะส้ันในร�ยวิช�เพิ่มเติม โดยก�รขอทำ�คว�มร่วมมือใช้หลักสูตรของสถ�บัน ก�รศึกษ�และหน่วยง�นดังกล่�วข้�งต้นมีก�ร บันทึกคว�มร่วมมือก�รจัดทีมเพ่ือจัดก�รเรียนก�รสอน เป็นพ่ีเลี้ยงดูแลม�ตรฐ�นหลักสูตร ฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะสั้น ตลอดจนทำ�คว�มร่วมมือกับสถ�นประกอบก�ร ทผี่ �่ นก�รประเมนิ คว�มพรอ้ มให้ใช้เปน็ ทฝี่ ึกและถอดประสบก�รณ์ร�ยวิช�ฐ�นสมรรถนะหลกั สตู รอ�ชีพระยะสนั้ 5. โรงเรียนมอบหม�ยคณะครูผู้สอนทำ�คว�มเข้�ใจหลักสูตรร�ยวิช�ฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะส้ัน โดยครูต้องวิเคร�ะห์กระบวนก�รและขั้นตอนของก�รจัดทำ�หน่วยฐ�นสมรรถนะอ�ชีพให้สอดคล้องกับม�ตรฐ�น ตัวชี้วัด เพ่ือเน้นให้ผู้เรียนไปสืบค้นคว�มรู้ท่ีได้ม�อธิบ�ย ม�นำ�เสนอ เพ่ือให้เกิดผลง�นและจัดทำ�กิจกรรม ของหน่วยก�รเรียนรู้แบบบูรณ�ก�ร ในก�รทำ�ง�นท่ีสถ�นประกอบก�ร ตลอดจนทำ�บันทึกคว�มร่วมมือก�รออก ใบคุณวุฒิเพื่อเป็นก�รรับรองก�รผ่�นก�รฝึกและถอดประสบก�รณ์จ�กหน่วยง�นเจ้�ของหน่วยฐ�นสมรรถนะ อ�ชีพระยะสน้ั 6. คณะครูผู้สอนประส�นคว�มร่วมมือกับคณะครูหรือผู้รับผิดชอบหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง หรือหน่วยง�นเจ้�ของหลักสูตรและสถ�นประกอบก�รกำ�หนดต�ร�งจัดก�รเรียนก�รสอนต�มกระบวนก�ร เนน้ ใหเ้ กดิ ก�รเรียนภ�คปฏบิ ัติโดยก�รลงมอื ปฏบิ ัตจิ ริง ใชก้ ระบวนก�รกลมุ่ ในก�รสอนภ�คปฏิบัตริ ว่ มกันว�งแผน ก�รท�ำ ง�น แบง่ หน�้ ทกี่ �รท�ำ ง�น มนี วตั กรรมทเ่ี กดิ จ�กคว�มคดิ สร�้ งสรรคไ์ มท่ �ำ ต�มแบบและไมล่ อกเลยี นแบบคนอน่ื โดยมแี นวท�งในก�รดำ�เนนิ ง�น ดังน้ี 6.1 ภ�คทฤษฎีคว�มรู้ เป็นก�รใช้สถ�นประกอบก�รเป็นแหล่งเรียนรู้ ใช้สร้�งสถ�นก�รณ์ กระต้นุ ค�ำ ถ�มอย�กรู้และค�ดเด�คำ�ตอบ ต�มเรื่องทีจ่ ะฝกึ และถอดประสบก�รณ์ โดยจดั เปน็ กจิ กรรมก�รส�ำ รวจ เก็บข้อมูลต�มประเด็นท่ีเป็นกระบวนก�รและขั้นตอนที่จะฝึกและถอดประสบก�รณ์และตั้งคำ�ถ�มในแต่ละ กลุ่มข้อมูลที่เก็บข้อมูลได้พร้อมค�ดเด�คำ�ตอบจ�กประสบก�รณ์คว�มรู้เดิม เพ่ือนำ�ม�แลกเปล่ียนประสบก�รณ์ จ�กก�รรับรู้และประสบก�รณ์คว�มรู้เดิมในห้องเรียน และห�ข้อสรุปประเด็นที่น่�จะเป็นคำ�ตอบที่เป็นไปได้ท่ีสุด ของกลุ่มนักเรียน เพื่อนำ�เสนอผลก�รสรุปของทุกกลุ่มและช่วยกันจัดกลุ่มคำ�ถ�มต�มประเด็นของกระบวนก�ร และข้ันตอนของเรื่องท่ีจะฝึกและถอดประสบก�รณ์ ซึ่งคณะครูจะต้องเตรียมแหล่งสืบค้นหลักและทฤษฎีคว�มรู้ แบบหล�กหล�ยในรปู แบบหนังสือสง่ิ พมิ พห์ รอื สืบคน้ รูปแบบ Online หรือ Offline คณะครจู ะสรปุ แหลง่ สบื คน้ หลกั ทฤษฎคี ว�มรใู้ นก�รจดั ก�รศกึ ษ�ขนั้ พน้ื ฐ�นเพอื่ ก�รมงี �นท�ำ ต�มแนวท�งก�รจดั ทกั ษะก�รเรยี นรใู่ นศตวรรษ ที่ 21 รูปแบบบรรณ�นุกรมคว�มรู้หลังจ�กนักเรียนนำ�เสนอ เพื่อนำ�ไปจัดกิจกรรมให้นักเรียนไปสืบค้น รวบรวม คว�มรู้ตอบประเด็นคำ�ถ�มท่ีสงสัย และนำ�กลับม�แลกเปล่ียนประสบก�รณ์คว�มรู้ท่ีสืบค้นม�ได้ท่ีห้องเรียน กับกลุ่มเพ่ือนนักเรียนห�ข้อสรุปร่วมกันเชิงเหตุและผล ท่ีเป็นคำ�ตอบของคำ�ถ�มที่สงสัยม�นำ�เสนอในแต่ละกลุ่ม คณะครูผู้สอนจะสรุปหลักและทฤษฎีคว�มรู้อีกทีหนึ่งท่ีใช้อธิบ�ยต�มกระบวนก�รและขั้นตอนที่จะใช้นำ�ไปฝึก และถอดประสบก�รณ์ทักษะคว�มรู้ ตลอดจนเพ่ิมเติมหลักทฤษฎีคว�มรู้ที่นักเรียนยังได้ไม่ครบ พร้อมกับ บอกบรรณ�นุกรมท่ีจะใช้อ่�น สืบค้นหลักเกณฑ์ท�งสังคมและท�งศีลธรรมที่เป็นกฎกติก� ม�รย�ทท�งสังคม และศลี ธรรมทจ่ี ะใชเ้ ปน็ หลกั ยึดในก�รออกไปฝึกและถอดประสบก�รข้ันปฏบิ ตั จิ ริง การขบั เคลื่อนการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมีงานทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21 47

ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน 6.2 ภ�คปฏิบัติ เป็นก�รมอบหม�ยกิจกรรมก�รปฏิบัติจริงในสถ�นประกอบก�ร หรือห้องฝึกทักษะประสบก�รณ์ทีละกระบวนก�ร ซึ่งก�รออกไปสถ�นประกอบก�รทุกครั้งจะใช้ ช่วงภ�คบ่�ย หรอื ทงั้ วนั ต�มแตส่ ภ�พทเี่ หม�ะสม สลบั กบั ครง้ั ตอ่ ไปในชว่ งภ�คเช�้ นกั เรยี นจะกลบั เข�้ หอ้ งเรยี นเพอื่ เขยี นร�ยง�น ประสบก�รณ์ทักษะคว�มรู้ ในเรื่องท่ีไปเรียนรู้มีกระบวนก�รและขั้นตอนก�รปฏิบัติอะไรบ้�ง ใช้หลักทฤษฎี คว�มรู้อะไรม�อธิบ�ยว่�ทำ�ไมจึงต้องทำ�ต�มกระบวนก�รและขั้นตอนน้ัน อะไรเป็นส�เหตุและต้องทำ�อย่�งไร จึงจะเกิดประสิทธิภ�พและคุณภ�พของผลง�นทุกคร้ัง เครื่องมือและอุปกรณ์ที่นำ�ม�ใช้ง�นมีชื่อเรียกว่�อะไร ใช้ง�นอย่�งไร ซ่ึงส�ม�รถบันทึกเป็นภ�พ หรือวิดีโอประกอบก�รร�ยง�นได้ นอกจ�กน้ันยังให้ร�ยง�นเจตคติ ต่อก�รทำ�ง�นว่�มีคว�มรู้สึกต่อก�รใช้เคร่ืองมือและอุปกรณ์อย่�งไร คว�มรู้สึกต่อสภ�พก�รทำ�ง�น และแสดงคว�มคิดเห็นต่อประโยชน์ของผลง�นและก�รต่อยอดก�รพัฒน�ผลง�น ซึ่งนอกจ�กก�รสรุปร�ยง�น ผลของนกั เรยี น คณะครยู งั ใชช้ ว่ งเวล�นต้ี ดิ ต�มคณุ ลกั ษณะและขอ้ ตดิ ขดั ปญั ห�ก�รฝกึ และถอดประสบก�รณท์ กั ษะ คว�มรกู้ ่อนท่ีจะมกี �รมอบหม�ยกจิ กรรมก�รฝกึ และถอดประสบก�รณท์ กั ษะคว�มร้กู ระบวนก�รตอ่ ไป 7. คณะครูผู้สอนร่วมกันนิเทศ ติดต�มคว�มก้�วหน้�และช่วยเหลือแก้ปัญห�ข้ออุปสรรค ต�มคว�มจำ�เป็น พร้อมกับสร้�งเครื่องมือก�รวัดผลทักษะคว�มรู้ต�มสภ�พจริง ต�มระดับคุณภ�พก�รปฏิบัติได้ ของนักเรียนท่ีส�ม�รถบอกและอธิบ�ยหลักทฤษฎีคว�มรู้ได้ถูกต้องต�มกระบวนก�รและขั้นตอน นอกจ�กน้ัน ยังต้องมีเครื่องมือประเมินคุณลักษณะต่อก�รทำ�ง�นเป็นระดับคุณภ�พของคว�มรู้สึกที่ดีต่อก�รใช้และรู้จัก เครื่องมือและอุปกรณ์ คว�มรู้สึกที่ดีหรือคับข้องใจ ข้อติดขัดท่ีอย�กหรือไม่อย�กแก้ปัญห�และคว�มรู้สึกที่ดี ต่อก�รเห็นและนำ�ชิ้นง�นและผลง�นไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ซ่ึงทักษะคว�มรู้และคุณลักษณะต่อก�รทำ�ง�น จะต้องพัฒน�ดีข้ึนสอดคล้องกันจึงจะสรุปผลก�รประเมินนักเรียนเป็นร�ยบุคคลเกิดคว�มสมดุลเชิงคุณภ�พ ของตัวนักเรียนต�มหน่วยฐ�นสมรรถนะท่ีเรียน ซ่ึงก�รวัดผลและประเมินผลจะเป็นก�รวัดผลและประเมินผล โดยตัวนักเรียนเอง โดยมีครูคอยตรวจสอบและยืนยันผลก�รวัดผลและประเมินผลของนักเรียนอีกทีหนึ่ง และในกรณีที่คล�ดเคลื่อนจ�กก�รตรวจสอบของครูจะต้องมีผลย้อนกลับเพื่อปรับปรุงและปฏิบัติซำ้�ใหม่ให้ได้ผล เป็นไปต�มเกณฑ์คุณภ�พท่ีกำ�หนด ทั้งนี้หัวหน้�กลุ่มส�ระก�รเรียนรู้และรองฝ�ยวิช�ก�ร จะต้องทำ�ก�รนิเทศ กิจกรรมของหน่วยก�รเรยี นรูใ้ หเ้ ปน็ ไปต�มกระบวนก�ร 8. ฝ�ยบริห�รและง�นเทคโนโลยีก�รศึกษ� จัดระบบก�รนำ�เทคโนโลยีส�รสนเทศม�ช่วยจัดก�ร เก่ียวกับก�รจัดทำ�คลังแหล่งเรียนรู้ คลังสถ�นประกอบก�ร คลังแนะนำ�ลักษณะง�นอ�ชีพ ก�รจัดโปรแกรม ก�รเรียนหลักสูตรร�ยวิช�ฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะสั้น ระบบก�รสำ�รวจคว�มสนใจ บุคลิกภ�พและคว�มถนัด ด้�นอ�ชีพ ระบบก�รลงทะเบียนเลือกหลักสูตรร�ยวิช�ฐ�นสมรรถนะอ�ชีพระยะสั้น ก�รจัดทำ�ใบกิจกรรม ก�รทำ�ง�นต�มกระบวนก�รและใบคว�มรู้มอบหม�ยง�น และส่งง�นผ่�นท�งอิเล็กทรอนิกส์เป็นกลุ่มผู้เรียน ระบบก�รสืบคน้ แบบ Online และ Offline ระบบชุมชน แห่งก�รเรยี นรู้ท�งวิช�ชพี (Professional Learning Community : PLC) เพื่อแลกเปล่ียนเรียนรู้ประสบก�รณ์คว�มรู้และร่วมกันออกแบบก�รเรียนรู้ของคณะครู และกลุ่มนักเรียนผ่�นระบบอิเล็กทรอนิกส์ ระบบคลังข้อสอบอิงม�ตรฐ�น อิงตัวชี้วัดร�ยวิช�ระบบวัดผล และประเมนิ ผลดว้ ยตนเองต�มสภ�พจรงิ ตลอดจนระบบก�รจดั ก�รคว�มรจู้ ดั ท�ำ Video On demand เพอ่ื ก�รเรยี นรู้ และต่อยอดคว�มรูข้ องชมุ ชนแห่งก�รเรยี นรู้ 48 การขับเคล่อื นการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทาํ แหง‹ ศตวรรษท่ี 21

รูปแบบก�รจัดสมรรถนะอ�ชีพระยะส้ันในระดับช้ันช้ันมัธยมศึกษ�ตอนต้น มีแนวท�งในก�ร ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน ด�ำ เนินง�นสรุปได้ดังภ�พประกอบ 2 และก�รว�งแผนเสน้ ท�งสู่ก�รประกอบอ�ชพี ไดด้ ังภ�พประกอบ 3 ภ�พประกอบ 2 รปู แบบก�รจัดท�ำ หนว่ ยสมรรถนะอ�ชีพระยะสั้นในระดับช้นั มัธยมศกึ ษ�ตอนตน้ การขับเคลือ่ นการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพื่อการมงี านทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21 49

แนวท�งก�รว�งแผนเสน้ ท�งก�รศึกษ�สกู่ �รประกอบอ�ชพี ระดับชั้นมัธยมศกึ ษ�ตอนต้น • เปดวิช�เพ่ิมเติมเปดเป็นกิจกรรมชุมนุมกิจกรรมลดเวล�เรียน เพิ่มเวล�รู้ เพื่อเรียนรู้ก�รเป็น ผปู้ ระกอบก�ร • จัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อ�ชีพในท้องถ่ินและโลกกว้�งท�งอ�ชีพทำ�แบบวัดคว�มสนใจ/ ก�รตอบคำ�ถ�ม/สำ�รวจและเก็บข้อมูล/เขียนเรียงคว�มหรือทำ�กิจกรรมโครงง�นเพ่ือนำ�ข้อมูล ูรปแบบการ ัจดห ่นวยฐานสมรรถนะอา ีชพระยะ ้ัสน ในระดับมัธยม ึศกษาตอน Œตน ม.1 ส�รสนเทศทไ่ี ดม้ �จัดกลุ่มผเู้ รียนต�มคว�มถนดั • ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบโปรแกรมรู้จักตนเองนำ�ผลก�รวิเคร�ะห์เก็บไว้ใน Port Flolio เพื่อเป็นข้อมูลในก�รตัดสนิ ใจเลอื กเรียนวิช�เพ่ิมเตมิ ท่ีสอดคล้องกับคว�มสนใจของนักเรยี น • นักเรียนเลือกเรียนเป็นร�ยเรียนวิช�เพิ่มเติมต�มคว�มสนใจหลักสูตรวิช�อ�ชีพระยะสั้น แบบสะสมหนว่ ยกติ ทส่ี �ม�รถใชเ้ ทยี บโอนในกรณที นี่ กั เรยี นตอ้ งก�รเรยี นตอ่ ระดบั ประก�ศนยี บตั ร วิช�ชีพ (ปวช.) • จัดกิจกรรมโดยก�รเชิญวิทย�กรท้องถ่ิน/ปร�ชญ์ช�วบ้�นหรือผู้ประกอบก�รม�ให้คว�มรู้ ม.2 แก่นกั เรยี นเกี่ยวกบั ก�รประกอบอ�ชีพในทอ้ งถน่ิ จัดกจิ กรรมทศั นศึกษ�แหล่งเรียนรนู้ อกสถ�นที่ ให้นักเรียนได้เรียนรู้อ�ชีพในท้องถิ่นจ�กสถ�นประกอบก�รจริง เพ่ือให้เกิดคว�มรู้คว�มเข้�ใจ วิธกี �รท�ำ ง�นได้ม�กยง่ิ ขนึ้ • ใหน้ กั เรยี นได้เรยี นรจู้ �กคลังอ�ชีพปร�ชญแ์ ละภูมิปัญญ�ในท้องถ่ิน • นักเรียนเลือกโปรแกรมก�รเรียนวิช�เพ่ิมเติมต�มคว�มสนใจหลักสูตรวิช�อ�ชีพระยะส้ัน แบบสะสมหนว่ ยกติ ทส่ี �ม�รถใชเ้ ทยี บโอนในกรณที นี่ กั เรยี นตอ้ งก�รเรยี นตอ่ ระดบั ประก�ศนยี บตั ร วชิ �ชพี (ปวช.) • ให้นักเรียนทำ�แบบวัดบุคลิกภ�พเพ่ือก�รศึกษ�ต่อและก�รเลือกอ�ชีพเพ่ือประเมินคว�มพร้อม ม.3 และคว�มเหม�ะสมท่สี อดคล้องกับก�รทำ�ง�นของนกั เรียนท่ีมีต่ออ�ชีพ • ทำ�แบบทดสอบโปรแกรมวัดคว�มถนัดท�งอ�ชีพ เพ่ือยืนยันถึงคว�มถนัดท�งอ�ชีพของผู้เรียน ในภ�คเรียนท่ี 1 • เปรียบเทียบผลก�รเรียนของนักเรียนระหว่�งวิช�พื้นฐ�นและวิช�เพิ่มเติมเพ่ือเป็นข้อมูล ใหน้ ักเรียนได้ตัดสินใจเลือกศึกษ�ตอ่ ในระดับชน้ั ม.ปล�ย ระดับประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) หรอื เรียนในโครงก�รทวศิ ึกษ� ภ�พประกอบ 3 ก�รว�งแนวเส้นท�งก�รศกึ ษ�สกู่ �รประกอบอ�ชพี 50 การขบั เคลือ่ นการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทําแห‹งศตวรรษที่ 21

รปู แบบการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตร ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) อาชีวศกึ ษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศกึ ษา) ต�มประก�ศกระทรวงศึกษ� เรื่อง ก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ� ตอนปล�ย (ทวศิ กึ ษ�) ประก�ศ ณ วนั ท ี่ 27 ตลุ �คม พ.ศ. 2558 ก�ำ หนดก�รจดั ก�รศกึ ษ�เรยี นรว่ มหลกั สตู รอ�ชวี ศกึ ษ� และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ทวิศึกษ�) เพ่ือส่งเสริมให้ผู้เรียนระดับมัธยมศึกษ�ตอนปล�ยมีคว�มรู้ด้�นอ�ชีพ จ�กก�รฝกึ ปฏิบัตจิ ริง อีกทงั้ เปน็ ก�รเปดโอก�สใหป้ ระช�ชน วยั เรียนและวยั ทำ�ง�นได้เข้�ถงึ ก�รศกึ ษ�อ�ชีวศึกษ� ได้ม�กขน้ึ สอดรบั นโยบ�ยรฐั บ�ลท่ตี ้องก�รผลติ กำ�ลังคนระดับฝีมือท่มี ีคณุ ภ�พและม�ตรฐ�นให้มปี รมิ �ณเพียงพอ และตรงต�มคว�มต้องก�รของตล�ดแรงง�น จึงมีคว�มร่วมมือระหว่�งสถ�นศึกษ�ในสังกัดกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ประกอบด้วย สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น สำ�นักง�น สง่ เสรมิ ก�รศกึ ษ�นอกระบบและก�รก�รศกึ ษ�ต�มอธั ย�ศยั และส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รสง่ เสรมิ ก�รศกึ ษ�เอกชน ร่วมกันจัดก�รศึกษ� ก�รศึกษ�อ�ชีวศึกษ�ต�มประก�ศกระทรวงศึกษ�ธิก�ร เรื่อง ม�ตรฐ�นคุณวุฒิอ�ชีวศึกษ� หลักสตู รประก�ศนยี บตั รวิช�ชีพ พุทธศกั ร�ช พ.ศ. 2556 คว�มหม�ย ก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย หม�ยถึง ก�รจัดก�รศึกษ� โครงก�รเรียนร่วมท่ีให้ผู้เรียนได้ศึกษ�หลักสูตรอ�ชีวศึกษ�และหลักสูตรก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�นควบคู่กัน ท้ังสองหลักสูตร โดยผู้สำ�เร็จก�รศึกษ�จะได้รับวุฒิก�รศึกษ�ต�มหลักสูตรก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�นระดับมัธยมศึกษ� ตอนปล�ย (วุฒิมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย) และวุฒิก�รศึกษ�ต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) โดยใช้เวล�เรียนไม่นอ้ ยกว่� 3 ปี วัตถุประสงค์ 1. เพื่อเป็นก�รเพ่ิมโอก�สท�งก�รศึกษ�ด้�นอ�ชีวศึกษ�แก่ประช�ชนวัยเรียนและวัยทำ�ง�น ต�มคว�มถนดั และคว�มสนใจ 2. เพอื่ ขย�ยกลุ่มเป้�หม�ยผเู้ รยี นระดบั มัธยมศกึ ษ�ตอนปล�ยในก�รเข้�สู่ก�รศกึ ษ�อ�ชวี ศกึ ษ� 3. เพื่อเป็นท�งเลือกสำ�หรับผู้เรียนที่มีคว�มประสงค์จะเรียนหลักสูตรก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�นระดับ มัธยมศกึ ษ�ตอนปล�ยควบคไู่ ปกับหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชพี (ปวช.) การขบั เคลื่อนการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพื่อการมงี านทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21 51

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) หลกั สูตร กระทรวงศึกษ�ธิก�รได้ประก�ศใช้หลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 และหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 เพื่อให้สถ�นศึกษ�นำ�ไปจัดทำ�หลักสูตรสถ�นศึกษ� ในก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ทวิศึกษ�) ระบบก�รจัดก�รศึกษ� ก�รคิดหน่วยกิต โครงสร้�งหลักสูตร ก�รรับและเทียบโอนผลก�รเรียนคุณวุฒิของครูประจำ�หลักสูตร คุณสมบัติ ของผู้เข้�ศึกษ� ก�รลงทะเบียนเรียน วิธีก�รเรียน เกณฑ์ก�รสำ�เร็จก�รศึกษ� ก�รประกันคุณภ�พของหลักสูตร และก�รพัฒน�หลักสูตรให้เป็นไปต�มข้อกำ�หนดของหลักสูตรน้ัน ๆ และต้องเป็นไปต�มข้อตกลงคว�มร่วมมือ ของสถ�นศึกษ�ท่ีเปดสอนร่วมกันโดยต้องคำ�นึงถึงประโยชน์ที่ผู้เรียนจะได้รับประสิทธิภ�พด้�นคุณภ�พม�ตรฐ�น ก�รจดั ก�รศกึ ษ� และ/หรอื ด�้ นม�ตรฐ�นสมรรถนะและสถ�นศกึ ษ�ตอ้ งใหผ้ เู้ ข�้ ศกึ ษ�ลงทะเบยี นเรยี นเปน็ นกั เรยี น นักศึกษ�ในสองสถ�นศึกษ� โดยสถ�นศึกษ�ต้องระบุชื่อสถ�นศึกษ�ที่ร่วมจัดก�รศึกษ�และจำ�นวนผู้เรียน อย�่ งชดั เจน คว�มรว่ มมือระหว่�งสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�อ�ชวี ศึกษ� สอศ. และ สพฐ. กระทรวงศึกษ�ธิก�รมีนโยบ�ยในก�รให้ผู้เรียนสำ�เร็จก�รศึกษ�ด้�นอ�ชีวศึกษ�ให้ม�กข้ึน เพ่ือรองรับ ก�รจ้�งง�นทั้งภ�คธุรกิจและบริก�ร ภ�คอุตส�หกรรมและภ�คก�รเกษตร โดยเฉพ�ะอย่�งยิ่งกลุ่มอ�ชีพ ที่เป็นคว�มต้องก�รของตล�ดแรงง�นท่ีกำ�ลังขย�ยตัวในทุกภ�คส่วน กระทรวงศึกษ�ธิก�รซึ่งเป็นหน่วยง�น ที่ผลิตก�ำ ลังคนจำ�เปน็ อย่�งยิ่งต้องเร่งประช�สมั พนั ธ ์ สร�้ งคว�มเข้�ใจใหน้ กั เรยี นไดห้ ันม�สนใจเรยี นท�งด�้ นอ�ชีพ ซ่ึงมีตล�ดรองรับอย่�งแน่นอนให้ม�กขึ้น แต่เน่ืองจ�กสภ�พปัจจุบัน ค่�นิยมของผู้ปกครองและผู้เรียน มุ่งท่ีจะสนับสนุนให้มีก�รเรียนส�ยส�มัญเพ่ือเข้�สู่ระดับอุดมศึกษ�ส่งผลให้ข�ดกำ�ลังคนในภ�คแรงง�น เป็นอย่�งม�ก รัฐบ�ลจึงมีนโยบ�ยที่จะให้มีก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมอ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย ควบคู่กันไป เพ่ือให้ผู้สำ�เร็จก�รศึกษ�ระดับมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย มีคว�มรู้พื้นฐ�นด้�นอ�ชีพและส�ม�รถ เข้�สู่ตล�ดแรงง�นได้ทันที ก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ�และฝึกอบรมวิช�ชีพถือเป็นอีกช่องท�งหน่ึงที่สอดคล้อง และสัมพันธ์กับตล�ดแรงง�น ส�ม�รถผลิตกำ�ลังคนในระดับฝีมือท่ีได้ม�ตรฐ�น สำ�นักง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชีวศึกษ�ได้ตระหนักถึงคว�มสำ�คัญดังกล่�วจึงจัดให้มีสถ�บันก�รอ�ชีวศึกษ�อย่�งหล�กหล�ยยิ่งขึ้น เพื่อเป็นก�รเพ่ิมโอก�สท�งก�รศึกษ�ด้�นวิช�ชีพให้แก่ประช�ชนวัยเรียนและวัยทำ�ง�นต�มคว�มถนัด คว�มสนใจและส�ม�รถเข้�ถึงก�รอ�ชีวศึกษ�ได้ง่�ยข้ึน โดยก�รขย�ยวิช�ชีพและกลุ่มเป้�หม�ยเข้�สู่ระบบ ก�รจดั ก�รอ�ชวี ศกึ ษ�ใหช้ ดั เจน ทว่ั ถงึ และรวดเรว็ ขนึ้ เพอื่ เปน็ ท�งเลอื กส�ำ หรบั ผเู้ รยี นระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย ที่มีคว�มประสงค์จะเรียนควบคู่กันไปท้ังส�ยส�มัญและส�ยอ�ชีพ เม่ือเรียนครบต�มหลักสูตร ผู้เรียนส�ม�รถ สำ�เร็จก�รศึกษ�ท้ังหลักสูตรมัธยมศึกษ�ตอนปล�ยส�ยส�มัญและส�ยอ�ชีพไปพร้อมกัน ท้ังน้ี ได้มีก�รกำ�หนด ก�รจัดก�รเรียนก�รสอนโดยก�รทำ�บันทึกข้อตกลงคว�มร่วมมือในก�รจัดก�รเรียนก�รสอนระหว่�งสถ�นศึกษ� ท่ีเปดสอนหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) กับสถ�นศึกษ�ท่ีเปดสอนมัธยมศึกษ�ตอนปล�ยหลักสูตร แกนกล�งก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น เป็นคว�มร่วมมือก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�และมัธยมศึกษ� ตอนปล�ย (ทวิศึกษ�) 52 การขับเคลื่อนการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21

ก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ�ต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) มุ่งให้มีคว�มสัมพันธ์สอดคล้องกับ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) แผนพัฒน�เศรษฐกิจและสังคมแห่งช�ติ แผนก�รศึกษ�แห่งช�ติ ปรัชญ�ก�รอ�ชีวศึกษ�และม�ตรฐ�นก�รศึกษ� วิช�ชีพหรือม�ตรฐ�นสมรรถนะของส�ข�วิช�น้ัน ๆ ในก�รจัดก�รศึกษ�โดยมุ่งเน้นผลิตผู้มีคว�มรู้คว�มเข้�ใจ และทกั ษะในระดับฝมี อื มีสมรรถนะที่ส�ม�รถปฏบิ ตั งิ �นอ�ชีพ ได้จริง มีคุณธรรม จรยิ ธรรม จรรย�บรรณวิช�ชีพ และกิจนิสัยที่เหม�ะสมในก�รทำ�ง�น สอดคล้องกับคว�มต้องก�รของเศรษฐกิจและสังคม ส�ม�รถปฏิบัติง�น ได้อย่�งมีคว�มสุขและพัฒน�ตนเองให้มีคว�มก้�วหน้�ท�งวิช�ก�รและวิช�ชีพ พร้อมกันน้ียังเป็นหลักสูตร ท่ีสำ�นักง�นข้�ร�ชก�รพลเรือน (ก.พ.) ได้พิจ�รณ�แล้วมีมติรับรองคุณวุฒิต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ ของสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ�บรรจุเข้�รับร�ชก�รเป็นข้�ร�ชก�รพลเรือนส�มัญในตำ�แหน่ง ที่สำ�นักง�นข้�ร�ชก�รพลเรือน (ก.พ.) กำ�หนดว่�คุณวุฒิดังกล่�วเป็นคุณสมบัติเฉพ�ะสำ�หรับตำ�แหน่งได้ ในอัตร�เงินเดือนต่�ง ๆ โดยโครงสร้�งหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�ระดับประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) ประกอบด้วย ประเภทวชิ � ดังนี้ 1. ประเภทวิช�อตุ ส�หกรรม 2. ประเภทวิช�พ�ณชิ ยกรรม 3. ประเภทวชิ �ศลิ ปกรรม 4. ประเภทวชิ �คหกรรม 5. ประเภทวิช�เกษตรกรรม 6. ประเภทวชิ �ประมง 7. ประเภทวิช�อุตส�หกรรมท่องเทยี่ ว 8. ประเภทวิช�อุตส�หกรรมสิง่ ทอ 9. ประเภทวชิ �เทคโนโลยีส�รสนเทศและก�รสือ่ ส�ร ในแตล่ ะประเภทวชิ �แบง่ เป็นส�ข�วชิ �และส�ข�ง�น ดงั นี้ การขบั เคลอ่ื นการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพอ่ื การมีงานทาํ แหง‹ ศตวรรษที่ 21 53

สรุปส�ข�วิช�และส�ข�ง�น หลกั สูตรประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี พุทธศกั ร�ช 2556 ประเภทวชิ � ส�ข�วชิ � ส�ข�ง�น 1. อุตส�หกรรม 1. ช่�งยนต์ 1. ย�นยนต์ 2. เครอ่ื งกลอุตส�หกรรม ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 2. ช่�งกลโรงง�น 3. เคร่ืองกลเรอื 4. เครอื่ งกลเกษตร 3. ช่�งเช่ือมโลหะ 5. ตัวถงั และสีรถยนต์ 1. เคร่อื งมือกล 4. ข�่ งไฟฟ้�กำ�ลงั 2. แมพ่ ิมพโ์ ลหะ 5. ช่�งอิเล็กทรอนกิ ส์ 3. แมพ่ ิมพ์พล�สติก 6. ช�่ งกอ่ สร�้ ง 4. ผลติ ช้ินสว่ นย�นยนต์ 7. ช่�งเครือ่ งเรอื นและตกแต่งภ�ยใน 1. ผลิตภัณฑ์ 8. สถ�ปัตยกรรม 2. โครงสร�้ ง 9. สำ�รวจ 3. อตุ ส�หกรรมตอ่ ตวั ถงั รถโดยส�ร 10. ช�่ งเขียนแบบเคร่ืองกล ไฟฟ�้ กำ�ลัง 11. ช่�งซ่อมบำ�รุง อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ 12. ช�่ งพมิ พ์ ก่อสร�้ ง 13. เทคนิคแว่นต�และเลนส์ เคร่อื งเรอื นและตกแตง่ ภ�ยใน 14. ช่�งต่อเรือ สถ�ปัตยกรรม สำ�รวจ 15. โทรคมน�คม เขียนแบบเครื่องกล 16. โยธ� ซอ่ มบำ�รุงอตุ ส�หกรรม 17. อตุ ส�หกรรมย�ง ช�่ งพมิ พ์ 18. เมคค�ทรอนิกส์ แวน่ ต�และเลนส์ 1. ตอ่ เรือโลหะ 2. ต่อเรือไมแ้ ละไฟเบอร์กล�ส 3. น�ว�สถ�ปัตย์ โทรคมน�คม โยธ� อุตส�หกรรมย�ง เมคค�ทรอนกิ ส์ 54 การขับเคล่อื นการศึกษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทาํ แห‹งศตวรรษท่ี 21

ประเภทวชิ � 1. ก�รบญั ชี ส�ข�วิช� ก�รบัญชี ส�ข�ง�น 2. พ�ณชิ ยกรรม 3. ศลิ ปกรรม 2. ก�รตล�ด ก�รตล�ด 3. ก�รเลข�นกุ �ร คอมพิวเตอรธ์ รุ กิจ 4. คอมพิวเตอร์ธุรกจิ ธรุ กจิ สถ�นพย�บ�ล 5. ธรุ กจิ สถ�นพย�บ�ล ก�รประช�สัมพนั ธ์ 6. ก�รประช�สมั พนั ธ์ คอมพวิ เตอรธ์ รุ กิจ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 7. ธรุ กจิ ค้�ปลีก 1. ธรุ กจิ ค�้ ปลกี ท่วั ไป 2. ธุรกจิ ค้�ปลกี ร�้ นสะดวกซ้อื 3. ธรุ กิจค้�ปลีกสรรพสินค้� 4. ธุรกจิ ค�้ ปลีกซปุ เปอร์เซน็ เตอร์ 5. ธรุ กิจค�้ ปลีกซุปเปอร์ม�รเ์ กต็ 6. ธรุ กจิ ค้�ปลกี สินค�้ เฉพ�ะอย่�ง 7. ธรุ กิจค�้ ปลกี อ�ห�รและภตั ต�ค�ร 8. ภ�ษ�ต�่ งประเทศ ภ�ษ�ต่�งประเทศ 1. วจิ ิตรศลิ ป วจิ ติ รศลิ ป 2. ก�รออกแบบ ก�รออกแบบ 3. ศลิ ปหัตถกรรม ศิลปหตั ถกรรม 4. ศิลปกรรมเซร�มกิ ศลิ ปกรรมเซร�มิก 5. ศิลปกรรมรูปพรรณและเครอื่ งประดับ ศลิ ปกรรมรูปพรรณและเคร่อื งประดับ 6. ก�รถ่�ยภ�พและวดี ทิ ศั น์ ก�รถ�่ ยภ�พและวดี ทิ ศั น์ 7. เทคโนโลยีศลิ ปกรรม เทคโนโลยศี ิลปกรรม 8. คอมพวิ เตอรก์ ร�ฟก 1. คอมพวิ เตอรก์ ร�ฟก อ�รต์ 2. มลั ตมิ เี ดยี 3. แอนเิ มชั่น 9. อตุ ส�หกรรมเครอ่ื งหนัง ผลิตภณั ฑเ์ ครือ่ งหนงั 10. เครอื่ งประดบั อญั มณี 1. เครื่องประดบั อญั มณี 2. ก�รเจียระไนอัญมณี 11. ช่�งทองหลวง 1. ช�่ งทองหลวง 2. เครื่องประดบั อัญมณี 12. ศลิ ปก�รดนตรี 1. ดนตรี 2. ดนตรีประกอบสอ่ื และก�รแสดง การขับเคลอ่ื นการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21 55

ประเภทวิช� ส�ข�วิช� ส�ข�ง�น 4. คหกรรม 1. แฟช่ันและส่งิ ทอ 1. แฟช่ันดีไซน์ 2. เสือ้ ผ�้ แฟชั่น 2. อ�ห�รและโภชน�ก�ร 3. อุตส�หกรรมเสอ้ื ผ้� 4. ธรุ กจิ แฟชนั่ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 3. คหกรรมศ�สตร์ 1. อ�ห�รและโภชน�ก�ร 2. ก�รแปรรูปอ�ห�ร 5. เกษตรกรรม 4. เสรมิ สวย 3. ธรุ กจิ อ�ห�ร 1. เกษตรกรรม 1. ธุรกจิ ดอกไมแ้ ละง�นประดิษฐ์ 2. เดก็ ปฐมวยั 6. ประมง 1. เพ�ะเลี้ยงสัตวน์ ำ�้ 3. คหกรรมเพอ่ื ก�รโรงแรม 2. แปรรูปสัตวน์ ้�ำ เสริมสวย 1. ก�รเกษตร 7. อตุ ส�หกรรมท่องเท่ยี ว 1. ก�รโรงแรม 2. พืชศ�สตร์ 3. สตั วศ�สตร์ 2. ก�รทอ่ งเทย่ี ว 4. ช่�งเกษตร 5. อุตส�หกรรมเกษตร 8. อุตส�หกรรมสิ่งทอ 1. เทคโนโลยีสง่ิ ทอ 6. ผลิตสัตว์นำ�้ เพ�ะเลีย้ งสัตวน์ ้�ำ 2. เคมสี ง่ิ ทอ 1. แปรรูปสัตว์น�้ำ 2. ผลติ ภณั ฑ์สัตว์น�ำ้ แชเ่ ยือกแข็ง 3. เทคโนโลยเี ครอ่ื งนุ่งห่ม 3. ซรู มิ แิ ละผลติ ภัณฑ์ 4. ผลิตภัณฑส์ ตั วน์ ำ้�บรรจุกระปอง 9. เทคโนโลยีส�รสนเทศ 1. เทคโนโลยีส�รสนเทศ ก�รโรงแรม ก�รท่องเทีย่ ว และก�รสอ่ื ส�ร เทคโนโลยสี ง่ิ ทอ เคมสี ิง่ ทอ 9 ประเภทวชิ � 51 ส�ข�วชิ � เทคโนโลยเี ครอื่ งน่งุ หม่ เทคโนโลยสี �รสนเทศ 88 ส�ข�ง�น 56 การขบั เคล่ือนการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทําแห‹งศตวรรษที่ 21

โครงสร�้ งหลักสตู รสถ�นศึกษ� สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น จัดโครงสร้�งหลักสูตรสถ�นศึกษ� ต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 ก�รจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ� และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ทวศิ กึ ษ�) ดงั นี้ 1. ร�ยวชิ �พ้นื ฐ�นต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขน้ั พ้ืนฐ�น พทุ ธศกั ร�ช 2551 สถ�นศกึ ษ�จดั ร�ยวชิ �พนื้ ฐ�น 8 กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นร ู้ จ�ำ นวน 41 หนว่ ยกติ โดยว�งแผนก�รจดั ดงั น ้ี 1.1 ร�ยวิช�พื้นฐ�นที่จะเทียบโอนผลก�รเรียนเข้�สู่ร�ยวิช�ในกลุ่มวิช�ต่�ง ๆ ของหมวดวิช� ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ทักษะชวี ติ ต�มหลกั สูตรประก�ศนยี บตั รวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 จ�ำ นวน 22 หน่วยกติ ก�รจัดร�ยวชิ �พืน้ ฐ�น กล่มุ นี้ ใหพ้ จิ �รณ�ถงึ ม�ตรฐ�นก�รเรยี นรู/้ ตวั ชว้ี ัดต�มหลกั สูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขัน้ พนื้ ฐ�น พทุ ธศกั ร�ช 2551 1.2 ร�ยวิช�พ้ืนฐ�นที่จะเทียบโอนผลก�รเรียนเข้�สู่ร�ยวิช�ในหมวดวิช�เลือกเสรี ต�มหลักสูตร ประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 จำ�นวน 10 หน่วยกิต ก�รจัดร�ยวิช�พ้ืนฐ�นกลุ่มนี้ ให้พิจ�รณ� ถึงม�ตรฐ�นก�รเรียนร/ู้ ตวั ชี้วดั ต�มหลกั สตู รแกนกล�งก�รศึกษ�ขัน้ พนื้ ฐ�น พุทธศกั ร�ช 2551 ร�ยวิช�ต�มกลมุ่ ส�ระก�รเรียนรู้ ไมน่ ้อยกว�่ 41 หน่วยกิต - ภ�ษ�ไทย 6 หน่วยกิต - คณิตศ�สตร์ 6 หน่วยกติ - วิทย�ศ�สตร์ 6 หนว่ ยกติ - สงั คมศึกษ� ศ�สน�และวฒั นธรรม 8 หนว่ ยกิต - สขุ ศึกษ�และพลศึกษ� 3 หนว่ ยกิต - ศลิ ปะ 3 หน่วยกติ - ก�รง�นอ�ชพี และเทคโนโลยี 3 หน่วยกิต - ภ�ษ�ต�่ งประเทศ 6 หนว่ ยกิต อนึ่ง ก�รจัดร�ยวิช�พ้ืนฐ�นให้พิจ�รณ�ม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้/ตัวชี้วัดต�มหลักสูตรแกนกล�ง ก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 กับจุดประสงค์และเนื้อห�ของร�ยวิช�ในหมวดวิช�ทักษะชีวิต และหมวดวิช�เลือกเสรี ของหลกั สูตรประก�ศนยี บัตรวิช�ชพี (ปวช.) โดยมเี นอื้ ห�สอดคลอ้ งไม่นอ้ ยกว�่ ร้อยละ 60 2. ร�ยวิช�เพิ่มเตมิ ต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขัน้ พ้นื ฐ�น พทุ ธศักร�ช 2551 สถ�นศึกษ�ตอ้ งจดั ร�ยวชิ �เพมิ่ เติม รวมไม่นอ้ ยกว่� 40 หนว่ ยกติ โดยว�งแผนก�รจดั ดังน้ี 2.1 ร�ยวิช�เพิ่มเติมที่สอดคล้องกับนโยบ�ยของกระทรวงศึกษ�ธิก�ร และ/หรือจุดเน้น ของสถ�นศึกษ� (ถ�้ มี) 2.2 ร�ยวชิ �เพม่ิ เตมิ ทจี่ ะรบั เทยี บโอนจ�กหมวดวชิ �ทกั ษะวชิ �ชพี หลกั สตู ร ปวช. วฒุ ปิ ระก�ศนยี บตั ร วิช�ชีพ (ปวช.) ประเภทวิช� ส�ข�วิช� ส�ข�ง�นใด ในหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 ให้นำ�ร�ยวิช�ในหมวดวิช�ทกั ษะวิช�ชีพ ไมน่ อ้ ยกว่� 71 หน่วยกิต ไปจัดเป็นหลกั สูตรสถ�นศกึ ษ�สังกดั สำ�นักง�น คณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ขน้ั พนื้ ฐ�น ก�รกำ�หนดร�ยวชิ � ได้แก่ ช่อื วชิ � จุดประสงค์ เนอ้ื ห�ร�ยวิช�และชวั่ โมงเรียน เป็นไปต�มหลักสตู รประก�ศนยี บัตรวชิ �ชีพ พทุ ธศักร�ช 2556 ก�รคิดค�่ หนว่ ยกิตเป็นไปต�มหลักสตู รแกนกล�ง ก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 คือ 40 ชั่วโมง เท่�กับ 1 หน่วยกิต แต่จำ�นวนหน่วยกิตร�ยวิช� ต้องไม่น้อยกว่�ร�ยวชิ �ในโครงสร�้ งของหลักสตู รประก�ศนยี บัตรวิช�ชีพ พุทธศกั ร�ช 2556 การขับเคลือ่ นการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทาํ แห‹งศตวรรษท่ี 21 57

หมวดวิช�ทกั ษะวชิ �ชพี ไม่นอ้ ยกว่� 71 หน่วยกิต - กล่มุ ทกั ษะวิช�ชีพพนื้ ฐ�น ไม่น้อยกว่� 18 หนว่ ยกติ - กลมุ่ ทกั ษะวชิ �ชพี เฉพ�ะ 24 หน่วยกิต - กลุ่มทกั ษะวิช�ชีพเลอื ก ไมน่ อ้ ยกว่� 21 หน่วยกิต - ฝกึ ประสบก�รณท์ ักษะวชิ �ชีพ 4 หน่วยกติ - โครงก�รพัฒน�ทกั ษะวชิ �ชีพ 4 หนว่ ยกติ สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น (สพฐ.) แต่งตั้งคณะกรรมก�ร ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) เพอื่ พจิ �รณ�ร�ยวชิ �หมวดวชิ �ทกั ษะวชิ �ชพี ของสถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.) กำ�หนดเป็นร�ยวิช�เพ่ิมเติมต�มแผนก�รเรียนของหลักสูตรสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ� ข้ันพื้นฐ�น สพฐ. โดยนับรวมร�ยวิช�เพ่ิมเติม ต�มนโยบ�ยของกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ให้มีเวล�เรียนท้ังหมด ไมน่ ้อยกว�่ 40 หน่วยกิต 3. กจิ กรรมพฒั น�ผู้เรยี น สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น (สพฐ.) จัดกิจกรรมพัฒน�ผู้เรียน ต�มโครงสร�้ งเวล�เรยี นในระดบั มธั ยมศึกษ�ตอนปล�ย 360 ช่วั โมง ตลอด 3 ปี โดยจัดให้เรียนทุกภ�คเรยี นปกติ ภ�คเรียนละ 3 ชวั่ โมงต่อสปั ด�ห์ ทั้งน้ี สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น (สพฐ.) และสถ�นศึกษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ที่ร่วมกันจัดก�รศึกษ�เรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ� และมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ทวิศึกษ�) ต้องร่วมกันว�งแผนก�รจัดหลักสูตรสถ�นศึกษ�ในแต่ละประเภทวิช� ส�ข�วิช� ส�ข�ง�น ให้ผู้เรียนเรียนครบต�มโครงสร้�งหลักสูตรของทั้งสองสถ�นศึกษ� และมีเวล�เรียน ไมน่ ้อยกว่� 3 ป ี 58 การขบั เคล่ือนการศกึ ษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทาํ แหง‹ ศตวรรษที่ 21

โครงสร้�งหลกั สตู รสถ�นศึกษ�ระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย ก�รจัดก�รศกึ ษ�เรยี นร่วมหลกั สตู รอ�ชวี ศึกษ�และมัธยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวศิ กึ ษ�) กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรู้ หน่วยกติ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 1. ร�ยวิช�พนื้ ฐ�น 41 นก. 1.1 ภ�ษ�ไทย 6 นก. 1.2 คณติ ศ�สตร์ 6 นก. 1.3 วิทย�ศ�สตร์ 6 นก. 1.4 สงั คมศกึ ษ� ศ�สน�และวฒั นธรรม 8 นก. 1.5 สขุ ศกึ ษ�และพลศึกษ� 3 นก. 1.6 ศลิ ปะ 3 นก. 1.7 ก�รง�นอ�ชพี และเทคโนโลยี 3 นก. 1.8 ภ�ษ�ต่�งประเทศ (ภ�ษ�องั กฤษ) 6 นก. 2. ร�ยวชิ �เพมิ่ เติม (ไมน่ ้อยกว�่ 40 หน่วยกติ ) 2.1 ร�ยวชิ �เพมิ่ เติมท่สี อดคลอ้ งกบั นโยบ�ยของกระทรวงศกึ ษ�ธกิ �ร ..... นก. และ/หรือจุดเน้นของสถ�นศึกษ� 2.2 ร�ยวิช�เพิ่มเตมิ จดั ต�มหมวดทกั ษะวชิ �ชพี หลกั สตู ร ปวช. ไม่นอ้ ยกว่� 71 นก. 1) กลมุ่ ทักษะวชิ �ชพี พื้นฐ�น (ไมน่ อ้ ยกว่� 18 หนว่ ยกิต) 2) กลมุ่ ทักษะวิช�ชีพเฉพ�ะ (24 หน่วยกติ ) 360 ช่ัวโมง 3) กลมุ่ ทกั ษะวชิ �ชีพเลือก (ไมน่ ้อยกว่� 21 หนว่ ยกิต) ไม่น้อยกว�่ 112 นก. 4) ฝกึ ประสบก�รณท์ กั ษะวชิ �ชพี (4 หน่วยกิต) 5) โครงก�รพฒั น�ทักษะวชิ �ชพี (4 หนว่ ยกิต) 3. กจิ กรรมพัฒน�ผู้เรียน รวม * สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น (สพฐ.) พิจ�รณ�ร�ยวิช� หมวดวิช�ทักษะวิช�ชีพ หลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) กำ�หนดเป็นร�ยวิช�เพ่ิมเติมต�มแผนก�รเรียน หลักสูตรสถ�นศึกษ� โดยนับรวมร�ยวิช�เพิ่มเติมต�มนโยบ�ยของกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ให้มีเวล�เรียนท้ังหมด ไม่นอ้ ยกว่� 40 หน่วยกติ การขับเคลื่อนการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพ่ือการมีงานทาํ แหง‹ ศตวรรษท่ี 21 59

โครงสร้�งหลกั สตู รแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขั้นพืน้ ฐ�น พทุ ธศกั ร�ช 2551 และ โครงสร�้ งหลกั สตู รประก�ศนยี บตั รวิช�ชพี พุทธศักร�ช 2556 หลักสูตรแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขนั้ พน้ื ฐ�น หลกั สูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) พทุ ธศักร�ช 2551 ระดบั มัธยมศึกษ�ตอนปล�ย พทุ ธศักร�ช 2556 ร�ยวชิ � หนว่ ยกติ ร�ยวิช� หนว่ ยกติ 1. ร�ยวชิ �พนื้ ฐ�น 41 หนว่ ยกติ 1. หมวดทักษะชวี ิต ไมน่ ้อยกว่� 22 นก. 1.1 ภ�ษ�ไทย 6 นก. 1.1 กล่มุ วชิ �ภ�ษ�ไทย ไมน่ ้อยกว�่ 3 นก. ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 1.2 ภ�ษ�ต�่ งประเทศ 6 นก. 1.2 กลุ่มวิช�ภ�ษ�ต่�งประเทศ ไม่น้อยกว่� 6 นก. (ภ�ษ�อังกฤษ) 1.3 วิทย�ศ�สตร์ 6 นก. 1.3 กลมุ่ วชิ �วิทย�ศ�สตร์ ไม่น้อยกว่� 4 นก. 1.4 คณิตศ�สตร์ 6 นก. 1.4 กล่มุ วชิ �คณิตศ�สตร์ ไม่น้อยกว�่ 4 นก. 1.5 สังคมศกึ ษ� 6 นก. 1.5 กลุม่ วชิ �สังคมศกึ ษ� ไมน่ อ้ ยกว�่ 3 นก. 1.6 สขุ ศึกษ�และพลศึกษ� 8 นก. 1.6 กล่มุ วิช�สขุ ศกึ ษ�และ ไมน่ อ้ ยกว�่ 2 นก. พลศกึ ษ� 1.7 ศิลปะ 3 นก. 1.8 ก�รง�นอ�ชีพและ 3 นก. เทคโนโลยี 2. ร�ยวชิ �เพิม่ เติม ไมน่ อ้ ยกว่� 40 นก. 2. หมวดวชิ �ทกั ษะวิช�ชีพ ไม่น้อยกว�่ 71 นก. 2.1 กลุม่ ทกั ษะวชิ �ชพี พนื้ ฐ�น ไมน่ อ้ ยกว่� 18 นก. 2.2 กลุ่มทักษะวชิ �ชีพเฉพ�ะ 24 นก. 2.3 กลุ่มทกั ษะวชิ �ชีพเลือก ไม่น้อยกว�่ 21 นก. 2.4 ฝกึ ประสบก�รณท์ ักษะ 4 นก. วชิ �ชพี 2.5 โครงก�รพัฒน�ทักษะ 4 นก. วชิ �ชีพ 3. หมวดวิช�เลอื กเสรี ไมน่ อ้ ยกว�่ 10 นก. 3. กิจกรรมพฒั น�ผูเ้ รียน 360 ช่วั โมง 4. กจิ กรรมเสรมิ หลักสตู ร 2 ชั่วโมงตอ่ สปั ด�ห์ รวม ไม่นอ้ ยกว�่ 81 นก. รวม ไม่น้อยกว่� 103 นก. 60 การขับเคล่ือนการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพ่ือการมีงานทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21

ต�ร�งก�รเทียบโอนผลก�รเรียนระหว่�งหลกั สูตรสถ�นศึกษ�สังกดั สพฐ. และ สอศ. ในก�รจดั ก�รศกึ ษ�เรียนรว่ มหลักสตู รอ�ชวี ศกึ ษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวิศกึ ษ�) สถ�นศกึ ษ� สังกัด สพฐ. สถ�นศึกษ� สังกัด สอศ. หลักสตู รสถ�นศกึ ษ� หลักสตู รประก�ศนยี บตั รวิช�ชีพ ระดบั มัธยมศึกษ�ตอนปล�ย หน่วยกติ พทุ ธศกั ร�ช 2556 หนว่ ยกติ 1. ร�ยวชิ �พนื้ ฐ�น 41 หนว่ ยกติ 1. หมวดทกั ษะชวี ติ ไมน่ อ้ ยกว่� 22 นก. 1.1 ภ�ษ�ไทย 6 นก. กลมุ่ วิช�ภ�ษ�ไทย ไมน่ อ้ ยกว่� 3 นก. ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 1.2 ภ�ษ�ต�่ งประเทศ 6 นก. กล่มุ วชิ �ภ�ษ�ต่�งประเทศ ไม่น้อยกว�่ 6 นก. ภ�ษ�องั กฤษ 1.3 วิทย�ศ�สตร์ 6 นก. กลุ่มวิช�วิทย�ศ�สตร์ ไม่นอ้ ยกว�่ 4 นก. 1.4 คณิตศ�สตร์ 6 นก. กลุ่มวชิ �คณิตศ�สตร์ ไมน่ ้อยกว่� 4 นก. 1.5 สังคมศึกษ� 6 นก. กลมุ่ วิช�สงั คมศกึ ษ� ไม่นอ้ ยกว่� 3 นก. 1.6 สุขศกึ ษ�และพลศึกษ� 8 นก. กล่มุ วชิ �สุขศกึ ษ�และพลศกึ ษ� ไมน่ ้อยกว่� 2 นก. 1.7 ศิลปะ 3 นก. เทียบโอนผลก�รเรยี นร�ยวิช�พ้ืนฐ�นจ�กหลกั สตู ร 3 นก. สถ�นศึกษ� สงั กดั สพฐ. เปน็ ผลก�รเรียนหมวดวิช� 1.8 ก�รง�นอ�ชพี และ ทกั ษะชวี ิตภ�ยใต้เง่อื นไขหลักสตู ร ปวช. ไม่น้อยกว�่ 22 นก. เทคโนโลยี เทียบโอนผลก�รเรียนร�ยวิช�พืน้ ฐ�นจ�กหลักสูตร สถ�นศึกษ� สังกัด สพฐ. หรอื ต�มข้อตกลงรว่ มกัน มีหน่วยกิตของร�ยวชิ �พืน้ ฐ�นอกี 19 นก. เป็นผลก�รเรียนหมวดวิช�ทักษะวชิ �ชพี ภ�ยใตเ้ งอื่ นไขหลกั สตู ร ปวช. 2. ร�ยวชิ �เพม่ิ เติม ไมน่ ้อยกว่� 40 นก. 2. หมวดวชิ �ทักษะวิช�ชพี ไมน่ ้อยกว่� 71 นก. 2.1 กลมุ่ ทักษะวิช�ชพี พน้ื ฐ�น ไมน่ อ้ ยกว่� 18 นก. เทยี บโอนผลก�รเรียน กล่มุ ทักษะวชิ �ชีพพื้นฐ�น 2.2 กลุม่ ทกั ษะวิช�ชีพเฉพ�ะ 24 นก. กลมุ่ ทักษะวิช�ชีพเฉพ�ะ กลมุ่ ทักษะวชิ �ชีพเลอื ก 2.3 กลมุ่ ทักษะวชิ �ชพี เลอื ก ไมน่ ้อยกว�่ 21 นก. ฝึกประสบก�รณท์ กั ษะวิช�ชพี 2.4 ฝึกประสบก�รณ์ทกั ษะ 4 นก. วิช�ชีพ 4 นก. โครงก�รพัฒน�ทกั ษะวิช�ชพี ไมน่ อ้ ยกว่� 10 นก. จ�กหลกั สูตร ปวช. เปน็ ผลก�รเรยี นร�ยวชิ �เพิม่ เตมิ 2.5 โครงก�รพัฒน�ทักษะ ภ�ยใต้เง่อื นไขหลักสตู รก�รศึกษ�ข้นั พื้นฐ�น วชิ �ชพี 3. หมวดวิช�เลอื กเสรี เทยี บโอนผลก�รเรียนร�ยวิช�พนื้ ฐ�นที่เหลอื เปน็ ผลก�รเรยี นในหมวดวชิ �เลอื กเสรี 10 นก. ภ�ยใต้เงื่อนไขหลกั สตู ร ปวช. 3. กิจกรรมพัฒน�ผู้เรียน 360 ชัว่ โมง 4. กจิ กรรมเสริมหลกั สูตร 2 ชว่ั โมงต่อสปั ด�ห์ กจิ กรรมแนะแนว เทียบโอนผลก�รประเมนิ กจิ กรรมพัฒน�ผเู้ รยี น จ�กหลักสตู รสถ�นศึกษ�สังกัด สพฐ. เปน็ ผลก�รประเมิน กิจกรรมผู้เรียน/ชมุ นมุ ชมรม กิจกรรมเสรมิ หลกั สูตรภ�ยใตเ้ งื่อนไขหลกั สูตร ปวช. กิจกรรมเพื่อสังคม รวม ไม่นอ้ ยกว่� 81 นก. รวม ไมน่ ้อยกว�่ 103 นก. การขับเคลือ่ นการศึกษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพื่อการมงี านทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21 61

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ก�รจดั ก�รเรยี นรู้ ก�รวัดและประเมินผลก�รเรยี น ก�รจดั ก�รเรยี นก�รสอนเปน็ ก�รจดั ก�รเรยี นรใู้ นสองสถ�นศกึ ษ� โดยเรยี นร�ยวชิ �พนื้ ฐ�นในสถ�นศกึ ษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�น และเรียนร�ยวิช�หมวดวิช�ทักษะวิช�ชีพในสถ�นศึกษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� ต�มตัวอย่�งโครงสร้�งหลักสูตรเรียนร่วมหลักสูตรอ�ชีวศึกษ� และระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวิศกึ ษ�) ในภ�คผนวก สถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ขน้ั พนื้ ฐ�น (สพฐ.) และสถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�น คณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.) ว�งแผนรว่ มกนั ในก�รจดั ก�รเรยี นร ู้ ก�รวดั ผลและประเมนิ ผลก�รเรยี นร ู้ ดงั นี้ 1. ร�ยวิช�พน้ื ฐ�น สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น (สพฐ.) เป็นผู้จัดก�รเรียนก�รสอน วัดผลและประเมินผลก�รเรียนและตัดสินผลก�รเรียนของผู้เรียนต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น พทุ ธศกั ร�ช 2551 2. ร�ยวชิ �เพิ่มเติม 2.1 ร�ยวิช�เพิ่มเติมที่สอดคล้องกับนโยบ�ยของกระทรวงศึกษ�ธิก�ร สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�น คณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�น (สพฐ.) เป็นผู้จัดก�รเรียนก�รสอน วัดและประเมินผล ก�รเรียนและตัดสิน ผลก�รเรียนรู้ของผู้เรียนต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�น พุทธศักร�ช 2551 โดยเน้นก�รประเมิน ต�มสภ�พจรงิ 2.2 ร�ยวิช�เพิ่มเติมที่จะรับเทียบโอนจ�กหมวดวิช�ทักษะวิช�ชีพ หลักสูตรประก�ศนียบัตร วิช�ชีพ (ปวช.) สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) เป็นผู้จัดก�รเรียนก�รสอน และตัดสินผลก�รเรียนของผเู้ รยี นต�มหลกั สูตรประก�ศนียบตั รวชิ �ชพี พุทธศักร�ช 2556 3. กิจกรรมพฒั น�ผู้เรยี น สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ� ขั้นพ้ืนฐ�น (สพฐ.) เป็นผู้จัดกิจกรรมพัฒน� ผู้เรียน วัดและประเมินผลกิจกรรม และประเมินผลก�รผ่�นกิจกรรมของผู้เรียนต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ� ขั้นพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 4. ก�รฝกประสบก�รณท์ กั ษะวิช�ชีพ (ฝกง�น) สำ�หรับก�รฝึกประสบก�รณ์ทักษะวิช�ชีพให้ผู้เรียน ให้สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) จัดห�สถ�นประกอบก�ร จัดต�ร�งก�รตรวจเยี่ยมสถ�นประกอบก�รและเป็นผู้วัด และประเมินผล และตัดสินผลก�รเรียนของผู้เรียนต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 โดยต้องดำ�เนินก�ร ดงั นี้ สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� ต้องจัดให้มีก�รฝึกประสบก�รณ์ ทักษะวิช�ชีพ ในรูปของก�รฝึกง�นในสถ�นประกอบก�ร แหล่งวิทย�ก�ร รัฐวิส�หกิจหรือหน่วยง�นของรัฐ โดยใช้เวล�รวมไม่น้อยกว่� 320 ช่ัวโมง กำ�หนดให้มีค่�เท่�กับ 4 หน่วยกิต กรณีสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�น คณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ�หรือสถ�บันต้องก�รเพิ่มพูนประสบก�รณ์ทักษะวิช�ชีพ ส�ม�รถนำ�ร�ยวิช� ในหมวดวิช�ชีพท่ีตรงหรือสัมพันธ์กับลักษณะง�นไปเรียนหรือฝึก ในสถ�นประกอบก�ร รัฐวิส�หกิจหรือ หน่วยง�นของรัฐได้ โดยใช้เวล�รวมกับก�รฝึกประสบก�รณ์ทักษะวิช�ชีพ ไม่น้อยกว่� 1 ภ�คเรียน (ระยะเวล� ในก�รฝึกประสบก�รณ์ทกั ษะวิช�ชพี /ฝึกง�น ภ�คฤดรู อ้ นในระดับชัน้ มธั ยมศกึ ษ�ปีท่ ี 5 62 การขับเคล่ือนการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21

5. โครงก�รพฒั น�ทักษะวิช�ชีพ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) เป็นร�ยวิช�ที่เปดโอก�สให้ผู้เรียนได้ศึกษ�ค้นคว้� บูรณ�ก�รคว�มรู้ ทักษะและประสบก�รณ์ จ�กสิ่งที่ได้เรียนรู้ ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองต�มคว�มถนัดและคว�มสนใจ ในก�รเลือกเร่ืองท่ีจะศึกษ�ค้นคว้� ก�รว�งแผน ก�รกำ�หนดขั้นตอนก�รดำ�เนินก�ร ก�รดำ�เนินง�น ก�รประเมินผลและก�รจัดทำ�ร�ยง�น ซ่ึงอ�จ ท�ำ เปน็ ร�ยบุคคลหรอื กล่มุ กไ็ ด ้ โดยดำ�เนินก�ร ดงั นี้ (1) สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ�ต้องจัดให้ผู้เรียนจัดทำ�โครงก�ร พัฒน�ทักษะวิช�ชีพที่สัมพันธ์หรือสอดคล้องกับส�ข�วิช� ในภ�คเรียนที่ 5 และ/หรือภ�คเรียนที่ 6 รวมจำ�นวน 4 หนว่ ยกติ ใชเ้ วล�ไมน่ อ้ ยกว�่ 216 ชว่ั โมง ทง้ั น ้ี ตอ้ งจดั ใหม้ ชี วั่ โมงเรยี น 4 ชวั่ โมง ตอ่ สปั ด�ห ์ กรณที ใี่ ชร้ �ยวชิ �เดยี ว ห�กจัดใหม้ โี ครงก�รพฒั น�ทักษะวชิ �ชีพ 2 ร�ยวชิ � คือ โครงก�ร 1 และโครงก�ร 2 ใหส้ ถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�น คณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศกึ ษ�หรอื สถ�บันจัดให้มีชัว่ โมงเรยี นตอ่ สัปด�ห์ทเ่ี ทียบเคยี งกับเกณฑ์ดงั กล่�วข้�งตน้ (2) ก�รตดั สนิ ผลก�รเรียนและใหร้ ะดบั ผลก�รเรียน ให้ปฏิบตั ิเชน่ เดียวกับร�ยวชิ �อน่ื ๆ 6. ก�รจดั กจิ กรรมก�รเรียนก�รสอน มี 3 แนวท�ง ดงั น้ี แนวท�งที่ 1 เรียนในร�ยวิช�พ้นื ฐ�นและกิจกรรมพฒั น�ผู้เรียน 3 วนั ตอ่ สัปด�ห ์ และเรยี นร�ยวชิ � เพิ่มเตมิ หมวดทักษะวิช�ชีพ 3 วันตอ่ สัปด�ห์ แนวท�งท่ี 2 เรียนในร�ยวิช�พ้ืนฐ�นและกิจกรรมพัฒน�ผู้เรียนภ�คเรียนที่ 1-3 และเรียนร�ยวิช� เพ่มิ เตมิ หมวดทกั ษะวชิ �ชีพ ภ�คเรียนที ่ 4-6 แนวท�งท ่ี 3 เรยี นรปู แบบทวภิ �ค ี ท�ำ สญั ญ�กบั สถ�นประกอบก�ร บรษิ ทั เรยี นแบบ Block Course โดยเรยี นทฤษฎีคว�มรู้ที่จำ�เปน็ ให้จบภ�ยในไมเ่ กนิ 3 ภ�คเรยี น ไปเปน็ พนกั ง�น นักเรียน ครู สถ�นประกอบก�ร ถอดกระบวนก�ร กำ�หนดสมรรถนะ ทฤษฎีองค์คว�มรู้ต�มตัวช้ีวัดและผลก�รเรียนรู้พร้อมสื่อ แหล่งคว�มรู ้ ใหน้ กั เรียนร�ยง�นผลก�รทำ�ง�นและวดั ผลต�มสภ�พจริง ** ท�ำ โครงก�รวชิ �ชพี และฝกึ ประสบก�รณ์วชิ �ชีพ ยกเวน้ แนวท�งท ่ี 3 ** ท้ังน้ีแนวท�งท่ี 1 และแนวท�งท่ี 2 ส�ม�รถจัดกิจกรรมก�รเรียนก�รสอนต�มบริบท ของสถ�นศกึ ษ� การขบั เคลอื่ นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมงี านทําแห‹งศตวรรษที่ 21 63

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) การเทียบโอนผลการเรียน สถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ขน้ั พน้ื ฐ�น (สพฐ.) และสถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�น คณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) แต่งต้ังคณะกรรมก�รเทียบโอนผลก�รเรียน เพื่อดำ�เนินก�รเทียบโอน ผลก�รเรียนให้ผู้เรียนครบต�มข้อกำ�หนดของหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ� ข้ันพื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 (ระดบั มัธยมศกึ ษ�ตอนปล�ย) และหลกั สูตรประก�ศนยี บัตรวชิ �ชีพ พุทธศักร�ช 2556 ดังนี้ 1. หลักสูตรแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขนั้ พน้ื ฐ�น สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�น (สพฐ.) รับเทียบโอนผลก�รเรียน ร�ยวชิ �จ�กหมวดวชิ �ทกั ษะวชิ �ชพี หลกั สตู รประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี เปน็ ร�ยวชิ �เพมิ่ เตมิ ต�มหลกั สตู รสถ�นศกึ ษ� ระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย ก�รจดั ก�รศกึ ษ�เรยี นรว่ มหลกั สตู รอ�ชวี ศกึ ษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวศิ กึ ษ�) มแี นวปฏิบัตกิ �รเทยี บโอนผลก�รเรยี น ดงั น้ี 1.1 ก�รเทียบโอนผลก�รเรียนดำ�เนินก�รได้ระหว่�งเรียน โดยเป็นคว�มร่วมมอื ระหว�่ งสถ�นศกึ ษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ข้นั พ้นื ฐ�น (สพฐ.) และสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.) 1.2 จ�ำ นวนหนว่ ยกติ และร�ยวชิ �ทไี่ ดจ้ �กก�รเทยี บโอนผลก�รเรยี น ใหผ้ ลก�รเรยี นต�มหลกั ฐ�นเดมิ ท่ีปร�กฏโดยใหป้ รบั ช่อื รหัสวิช�ต�มโครงสร้�งหลกั สูตรสถ�นศกึ ษ�กำ�หนด 1.3 ก�รตรวจสอบผลก�รเรยี นและจ�ำ นวนหนว่ ยกติ เพอ่ื ตรวจสอบว�่ ผเู้ รยี นเรยี นครบต�มโครงสร�้ ง หลักสตู ร เมื่อจบภ�คเรยี นท ี่ 1 ชนั้ มธั ยมศกึ ษ�ปีที ่ 6 โดยคณะกรรมก�รเทียบโอนผลก�รเรยี นของสถ�นศกึ ษ� 1.4 สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�น (สพฐ.) จัดทำ�ใบแสดง ผลก�รเรียนร�ยวิช�ของผู้เรียนต�มโครงสร้�งหลักสูตรสถ�นศึกษ� เพื่อใช้เป็นเอกส�รหลักฐ�นก�รศึกษ� ในก�รเทยี บโอนผลก�รเรียนเข้�สู่หลักสตู รประก�ศนียบตั รวิช�ชีพ (ปวช.) 1.5 ก�รคดิ ผลก�รเรยี นเฉลย่ี ใหเ้ ปน็ ไปต�มเกณฑข์ องสถ�นศกึ ษ�ทร่ี บั เทยี บโอนก�ำ หนด โดยคดิ ต�ม กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรทู้ กุ ภ�คเรียนต�มโครงสร้�งหลักสตู รสถ�นศึกษ� 1.6 ก�รจดั ท�ำ ระเบยี นแสดงผลก�รเรยี น หลกั สตู รแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขน้ั พนื้ ฐ�น ระดบั มธั ยมศกึ ษ� ตอนปล�ย (ปพ.1 : พ) ให้กรอกจำ�นวนหน่วยกติ ร�ยวชิ �และผลก�รเรียนเฉลย่ี (GPAX) ใหค้ รบถ้วนต�มโครงสร�้ ง หลกั สตู รสถ�นศึกษ� 1.7 สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น (สพฐ.) จัดเก็บรักษ�หลักฐ�น แสดงผลก�รเรียน ผลก�รฝึกประสบก�รณ์ทักษะวิช�ชีพ ผลก�รจัดทำ�โครงก�รพัฒน�ทักษะวิช�ชีพและหลักฐ�น ก�รเทียบโอนท่ีด�ำ เนนิ ก�ร โดยคณะกรรมก�รเทยี บโอนผลก�รเรียนไว้เป็นหลักฐ�น 2. หลกั สตู รประก�ศนียบัตรวชิ �ชพี สถ�นศึกษ�สังกดั สำ�นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) รบั เทยี บโอนผล ก�รเรยี น ดังนี้ 2.1 ร�ยวชิ �พนื้ ฐ�นต�มหลกั สูตรสถ�นศกึ ษ� สังกัดส�ำ นักง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ� ขน้ั พ้นื ฐ�น (สพฐ.) จำ�นวน 41 หน่วยกิต รับเทียบโอนเป็นร�ยวิช�ในหมวดวิช�ทักษะชีวิต 22 หน่วยกิต อีก 19 หน่วยกิต เทียบโอนเป็นร�ยวิช�ในหมวดวิช�เลือกเสรี 10 หน่วยกิต และ/หรือหมวดวิช�ทักษะวิช�ชีพของสถ�นศึกษ� สังกดั สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.) ทง้ั น้ ี ร�ยวชิ �ทส่ี ถ�นศึกษ�สังกดั สำ�นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศึกษ� (สอศ.) รับเทยี บโอน ผลก�รเรียนได ้ ผเู้ รียนจะตอ้ งไดผ้ ลก�รเรียน ตง้ั แต ่ 2.0 ขึ้นไป 64 การขบั เคล่ือนการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทาํ แหง‹ ศตวรรษที่ 21

2.2 กิจกรรมพัฒน�ผู้เรียน ต�มหลักสูตรสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ� ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ข้ันพืน้ ฐ�น (สพฐ.) เทียบโอนเปน็ กจิ กรรมเสรมิ หลักสตู รต�มประก�ศนียบตั รวชิ �ชพี (ปวช.) ท้ังนี้ สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) จัดทำ�ใบแสดง ผลก�รเรียนร�ยวิช�ของผู้เรียนต�มโครงสร้�งหลักสูตรสถ�นศึกษ� เพ่ือใช้เป็นเอกส�รหลักฐ�นก�รศึกษ� ในก�รเทยี บโอนผลก�รเรียนเข้�สหู่ ลกั สตู รก�รศึกษ�ขน้ั พืน้ ฐ�น แนวท�งก�รเทียบร�ยวิช�ต�มระเบียบกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ว่�ด้วยก�รจัดก�รศึกษ� และประเมนิ ผลก�รเรยี นต�มหลกั สตู รประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี พทุ ธศกั ร�ช 2556 คอื ตอ้ งเปน็ ร�ยวชิ �หรอื กลมุ่ วชิ � ทม่ี จี ดุ ประสงคแ์ ละเนอื้ ห�ใกลเ้ คยี งกนั ไมต่ �ำ่ กว�่ รอ้ ยละ 60 และมจี �ำ นวนหนว่ ยกติ ไมน่ อ้ ยกว�่ หนว่ ยกติ ของร�ยวชิ � ทร่ี ะบไุ ว้ในหลกั สตู ร โดยมีแนวท�งในก�รพิจ�รณ� ดงั นี้ หลักสูตรแกนกล�งก�รศกึ ษ�ขน้ั พน้ื ฐ�น/ หลักสูตรประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี หลกั สตู รก�รศกึ ษ�นอกระบบระดับก�รศึกษ�ขัน้ พื้นฐ�น ร�ยวชิ � ร�ยวิช� ร�ยวชิ � กล่มุ วิช� กลุ่มวชิ � ร�ยวชิ � กลมุ่ วชิ � กลุม่ วิช� 3. ก�รโอนผลก�รเรยี นร�ยวชิ � ร�ยวิช�ท่ีนำ�ม�ขอโอนผลก�รเรียนจะต้องเป็นร�ยวิช�ท่ีได้ระดับผลก�รเรียนไม่ต่ำ�กว่� 2.0 กรณที ไี่ ดร้ ะดบั ผลก�รเรยี นต�ำ่ กว�่ 2.0 ใหส้ ถ�นศกึ ษ�ทร่ี บั โอนผลก�รเรยี นประเมนิ ใหม ่ ถ�้ มผี ลต�มเกณฑม์ �ตรฐ�นแลว้ จงึ รบั โอนร�ยวชิ �นน้ั ร�ยวชิ �ทไ่ี ดร้ บั ผลก�รเรยี นตง้ั แต ่ 2.0 ขน้ึ ไป สถ�นศกึ ษ�จะรบั โอนผลก�รเรยี นหรอื จะท�ำ ก�ร ประเมนิ ใหมแ่ ล้วจึงรบั โอนย�้ ยร�ยวิช�นั้นกไ็ ด้ กรณีมีก�รประเมินใหม่ ระดับผลก�รเรียนให้เป็นไปต�มที่ได้จ�กก�รประเมินใหม่ แต่ต้องไม่สูง ไปกว�่ เดมิ 4. ก�รให้ระดับผลก�รเรยี นเฉพ�ะร�ยวชิ � ให้ใช้ตัวเลขแสดงระดับผลก�รเรียนต�มระเบียบกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ว่�ด้วยก�รจัดก�รศึกษ� และประเมนิ ผลก�รเรยี นต�มหลกั สูตรประก�ศนยี บัตรวิช�ชีพ พุทธศกั ร�ช 2556 ดังน้ี 4.0 หม�ยถงึ ผลก�รเรียนอย่ใู นเกณฑ์ดีเยย่ี ม 3.5 หม�ยถึง ผลก�รเรียนอย่ใู นเกณฑด์ ีม�ก 3.0 หม�ยถึง ผลก�รเรยี นอยใู่ นเกณฑด์ ี 2.5 หม�ยถงึ ผลก�รเรียนอยใู่ นเกณฑด์ ีพอใช้ 2.0 หม�ยถึง ผลก�รเรยี นอยู่ในเกณฑพ์ อใช้ 1.5 หม�ยถึง ผลก�รเรียนอยใู่ นเกณฑอ์ อ่ น 1.0 หม�ยถงึ ผลก�รเรียนอยู่ในเกณฑอ์ ่อนม�ก 0 หม�ยถึง ผลก�รเรยี นตก การขับเคลอื่ นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทาํ แห‹งศตวรรษท่ี 21 65

ต�ร�งก�รเทียบร�ยวชิ � หลกั สูตรแกนกล�งก�รศกึ ษ�ข้ันพื้นฐ�น พุทธศกั ร�ช 2551 ระดับชน้ั มัธยมศึกษ�ตอนปล�ย ร�ยวชิ �พ้นื ฐ�นกบั หลกั สตู รประก�ศนยี บัตรวิช�ชีพ พุทธศกั ร�ช 2556 หมวดวิช�ทักษะชวี ิตและหมวดวชิ �เลอื กเสรี หลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ขัน้ พ้ืนฐ�น หลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พทุ ธศกั ร�ช 2551 พทุ ธศกั ร�ช 2556 ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) กล่มุ ส�ระก�รเรียนรู้ภ�ษ�ไทย 6 นก. กลุ่มวิช�ภ�ษ�ไทย 3 นก. 2000-1101 ภ�ษ�ไทยพนื้ ฐ�น 2-0-2 2000-1102 ภ�ษ�ไทยเพื่ออ�ชีพ * 1-0-1 2000-1104 ภ�ษ�ไทยในง�นอ�ชพี * 1-0-1 2000-1105 ภ�ษ�เขียนในง�นอ�ชีพ * 1-0-1 2000-1106 ภ�ษ�ไทยเชงิ สร�้ งสรรค์ 1-0-1 หม�ยเหตุ * หม�ยถงึ นำ�ไปเทียบเปน็ ร�ยวชิ �ในหมวดวชิ �เลอื กเสรี กลุ่มส�ระก�รเรียนรู้ 6 นก. กลมุ่ วชิ �ภ�ษ�ต่�งประเทศ 6 นก. ภ�ษ�ต่�งประเทศ 2000-1201 ภ�ษ�อังกฤษในชีวติ จรงิ 1 2-0-2 2000-1202 ภ�ษ�องั กฤษในชวี ิตจริง 2 2-0-2 2000-1205 ก�รอ่�นสือ่ สิ่งพิมพ์ในชีวติ ประจำ�วนั 0-2-1 2000-1206 ก�รเขียนในชวี ิตประจำ�วัน 0-2-1 กลมุ่ ส�ระก�รเรียนร้วู ทิ ย�ศ�สตร์ 6 นก. กลุ่มวชิ �วิทย�ศ�สตร์ 4 นก. 1-2-2 2000-1301 วทิ ย�ศ�สตรเ์ พือ่ พฒั น�ทกั ษะชวี ิต 2000-1302 วทิ ย�ศ�สตร์เพื่อพัฒน�อ�ชพี 1-2-2 ช่�งอตุ ส�หกรรม ** 2000-1303 วทิ ย�ศ�สตรเ์ พื่อพัฒน�อ�ชีพ 1-2-2 ธุรกิจและบริก�ร ** 2000-1304 วทิ ย�ศ�สตร์เพื่อพัฒน�อ�ชีพ 1-2-2 ศลิ ปกรรม ** 2000-1305 วิทย�ศ�สตรเ์ พือ่ พัฒน�อ�ชีพ 1-2-2 เกษตรกรรม ** 2000-1306 โครงง�นวิทย�ศ�สตร ์ * 0-2-1 หม�ยเหตุ * หม�ยถึง น�ำ ไปเทียบเป็นร�ยวชิ �ในหมวดวิช�เลือกเสรี ** หม�ยถงึ เลือกต�มส�ข�วิช�ท่เี รยี นเพ่ือนำ�ไปเทียบ เปน็ ร�ยวิช�ในหมวดวชิ �ทักษะชวี ิต 66 การขบั เคลือ่ นการศึกษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21

หลักสตู รแกนกล�งก�รศึกษ�ขัน้ พืน้ ฐ�น หลักสูตรประก�ศนียบตั รวชิ �ชีพ พทุ ธศกั ร�ช 2551 พุทธศกั ร�ช 2556 กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรคู้ ณิตศ�สตร์ 6 นก. กลมุ่ วิช�คณติ ศ�สตร์ 4 นก. 2-0-2 2000-1301 คณิตศ�สตร์พ้ืนฐ�น 2000-1302 คณิตศ�สตรพ์ ้นื ฐ�นอ�ชพี * 2-0-2 2000-1303 คณติ ศ�สตร์พื้นฐ�นอุตส�หกรรม ** 2-0-2 2000-1305 เรข�คณิตวเิ คร�ะหแ์ ละแคลคลู สั เบอื้ งตน้ ** 2-0-2 ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 2000-1306 คณิตศ�สตร์พ�ณชิ ยกรรม ** 2-0-2 2000-1307 คณิตศ�สตร์เพ่อื ก�รออกแบบ ** 2-0-2 * หม�ยถงึ นำ�ไปเทยี บเปน็ ร�ยวิช�ในหมวดวิช�เลอื กเสรี ** หม�ยถึง เลือกต�มส�ข�วิช�ทเ่ี รยี นเพ่ือน�ำ ไปเทยี บเป็น ร�ยวชิ � ในหมวดวิช�ทกั ษะชีวติ กลุม่ ส�ระก�รเรียนรสู้ งั คมศึกษ� 8 นก. กลมุ่ วิช�สังคมศกึ ษ� 8 นก. ศ�สน�และวฒั นธรรม 2000-1501 หน�้ ที่พลเมอื งและศีลธรรม 2-0-2 2000-1502 ทักษะชีวติ และสังคม 2-0-2 2000-1503 ภมู ศิ �สตรแ์ ละประวัตศิ �สตร์ไทย * 2-0-2 2000-1507 ประวตั ิศ�สตร์ช�ติไทย 1-0-1 หม�ยเหตุ * หม�ยถึง น�ำ ไปเทียบเป็นร�ยวชิ �ในหมวดวิช�เลอื กเสรี กลุ่มส�ระก�รเรียนรู้สขุ ศึกษ� 3 นก. กลุ่มวชิ �สขุ ศกึ ษ�และพลศึกษ� 2 นก. และพลศกึ ษ� 2000-1603 ก�รออกกำ�ลงั ก�ยเพ่อื เสริมสร�้ ง 0-2-1 สมรรถภ�พในก�รท�ำ ง�น 2000-1601 ก�รจัดระเบียบชวี ติ เพ่อื คว�มสขุ 1-0-1 กลุ่มส�ระก�รเรียนรศู้ ลิ ปะ 3 นก. - กลุ่มส�ระก�รเรียนร้กู �รง�น 3 นก. - อ�ชพี และเทคโนโลยี จ�ำ นวนหนว่ ยกติ รวม 41 หนว่ ยกติ รวม หมวดวิช�ทักษะชีวิต 22 หนว่ ยกิต หมวดวิช�เลือกเสรี 10 หนว่ ยกติ การขบั เคล่อื นการศึกษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21 67

ต�ร�งก�รเทยี บร�ยวิช� หลกั สตู รก�รศกึ ษ�นอกระบบระดับก�รศกึ ษ�ข้นั พื้นฐ�น พุทธศักร�ช 2551 ระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย ร�ยวิช�บังคับ กบั หลกั สูตรประก�ศนยี บัตรวชิ �ชพี พทุ ธศักร�ช 2556 หมวดวชิ �ทักษะชีวิตและหมวดวิช�เลือกเสรี ก�รศกึ ษ�นอกระบบระดับก�รศกึ ษ� หลกั สูตรประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี ข้ันพ้ืนฐ�น พุทธศักร�ช 2551 พุทธศักร�ช 2556 ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) วิช�ภ�ษ�ไทย กลมุ่ วชิ �ภ�ษ�ไทย 3 นก. พท 31001 ภ�ษ�ไทย 5 นก. 2000-1101 ภ�ษ�ไทยพ้นื ฐ�น 2-0-2 1-0-1 2000-1102 ภ�ษ�ไทยเพ่อื อ�ชพี * 1-0-1 2000-1104 ภ�ษ�ไทยในง�นอ�ชีพ * 1-0-1 2000-1105 ภ�ษ�เขยี นในง�นอ�ชีพ * หม�ยเหตุ * หม�ยถึง นำ�ไปเทียบเปน็ ร�ยวชิ �ในหมวดวชิ �เลอื กเสรี วชิ �ภ�ษ�ต่�งประเทศ กลมุ่ วิช�ภ�ษ�ต่�งประเทศ 6 นก. พต 31001 ภ�ษ�อังกฤษ 5 นก. 2000-1201 ภ�ษ�องั กฤษในชวี ติ จรงิ 1 2-0-2 เพ่อื ชีวติ และสังคม 2-0-2 2000-1202 ภ�ษ�อังกฤษในชีวิตจริง 2 0-2-1 2000-1205 ก�รอ่�นสือ่ สง่ิ พมิ พ์ในชวี ิตประจ�ำ วนั หม�ยเหตุ ตอ้ งเรยี นร�ยวิช�ภ�ษ�ต่�งประเทศเพิม่ ในกลุ่มวชิ �ชพี เลอื กอกี 1 ร�ยวชิ � จำ�นวน 1 หนว่ ยกิต วชิ �วทิ ย�ศ�สตร์ กลุ่มวิช�วทิ ย�ศ�สตร์ 4 นก. พว 31001 วทิ ย�ศ�สตร์ 5 นก. 2000-1301 วิทย�ศ�สตรเ์ พ่อื พัฒน�ทักษะชวี ติ 1-2-2 2000-1302 วิทย�ศ�สตรเ์ พอ่ื พฒั น�อ�ชีพ 1-2-2 ช่�งอุตส�หรรม *** 2000-1303 วิทย�ศ�สตรเ์ พอ่ื พฒั น�อ�ชพี 1-2-2 ธุรกิจและบริก�ร ** 2000-1304 วทิ ย�ศ�สตร์เพื่อพัฒน�อ�ชีพศลิ ปกรรม ** 1-2-2 2000-1305 วทิ ย�ศ�สตร์เพ่ือพัฒน�อ�ชีพเกษตรกรรม ** 1-2-2 2000-1306 โครงง�นวิทย�ศ�สตร ์ * 0-2-1 หม�ยเหตุ * หม�ยถึง น�ำ ไปเทยี บเปน็ ร�ยวชิ �ในหมวดวชิ �เลือกเสรี ** หม�ยถึง เลอื กต�มส�ข�วิช�ที่เรียนเพื่อนำ�ไปเทียบ เปน็ ร�ยวชิ �ในหมวดวิช�ทกั ษะชีวติ *** หม�ยถงึ กรณีเรียนประเภทวชิ �อตุ ส�หกรรมต้องเรยี นเพิม่ 68 การขบั เคลือ่ นการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพือ่ การมีงานทําแห‹งศตวรรษที่ 21

ก�รศกึ ษ�นอกระบบระดบั ก�รศกึ ษ� หลกั สูตรประก�ศนียบตั รวชิ �ชีพ ข้นั พน้ื ฐ�น พทุ ธศักร�ช 2551 พทุ ธศกั ร�ช 2556 วชิ �คณิตศ�สตร์ กลมุ่ วชิ �คณิตศ�สตร์ 4 นก. พค 31001 คณิตศ�สตร์ 5 นก. 2000-1301 คณิตศ�สตรพ์ ืน้ ฐ�น 2-0-2 2000-1302 คณิตศ�สตร์พน้ื ฐ�นอ�ชีพ 2-0-2 หม�ยเหตุ กรณเี รยี นประเภทวชิ �อตุ ส�หกรรม ให้เรยี นร�ยวิช� คณติ ศ�สตร์พื้นฐ�นวชิ �ชีพเพ่มิ เตมิ ต�มเงอื่ นไขของหลักสตู ร ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) วชิ �สุขศกึ ษ�และพลศึกษ� กลุ่มวชิ �สขุ ศกึ ษ�และพลศกึ ษ� 2 นก. ทช 31002 สขุ ศกึ ษ� 2 นก. 2000-1603 ก�รออกกำ�ลงั ก�ยเพอ่ื เสริมสร้�ง 0-2-1 พลศึกษ� 1-0-1 สมรรถภ�พในก�รทำ�ง�น 2000-1606 ก�รจัดระเบียบชีวิตเพ่ือคว�มสุข วิช�สงั คมศึกษ� กลมุ่ วชิ �สังคมศึกษ� 3 นก. สค 3100 สังคมศกึ ษ� 3 นก. 2000-1502 ทกั ษะชวี ติ และสังคม * 2-0-2 วชิ �ศ�สน�และหน�้ ทพ่ี ลเมอื ง 1-0-1 สค 3100 ศ�สน�และหน�้ ที่ 2000-1507 ประวัตศิ �สตร์ช�ตไิ ทย 2-0-2 พลเมอื ง 2 นก. 2000-1502 หน้�ทพี่ ลเมอื งและศีลธรรม หม�ยเหตุ * หม�ยถงึ น�ำ ไปเทยี บเป็นร�ยวิช�ในหมวดวชิ �เลอื กเสรี ก�รพฒั น�ตนเอง ชุมชน สังคม - ทกั ษะก�รขย�ยอ�ชพี 4 นก. โครงก�รพฒั น�ทกั ษะวิช�ชพี อช 31002 ทกั ษะก�รขย�ยอ�ชีพ 2501-8501 โครงก�ร *-*-4 พฒั น�อ�ชพี ให้มีคว�มม่ันคง 2 นก - ทกั ษะก�รเรียนรู้ วิช�เลือกเสรี 2-0-2 ทร 31001 ทกั ษะก�รเรยี นรู้ 5 นก. 2000 * 9301 ทกั ษะก�รเรียนรู้ * หม�ยเหตุ * หม�ยถงึ ร�ยวชิ �พัฒน�เพมิ่ เตมิ น�ำ ไปเทียบเป็นร�ยวชิ � ในหมวดวิช�เลือกเสรี ช่องท�งก�รขย�ยอ�ชพี - การขบั เคลอื่ นการศึกษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทําแห‹งศตวรรษที่ 21 69

ก�รศกึ ษ�นอกระบบระดับก�รศึกษ� หลกั สตู รประก�ศนยี บัตรวชิ �ชีพ ข้ันพน้ื ฐ�น พุทธศกั ร�ช 2551 พุทธศักร�ช 2556 วชิ �เศรษฐกิจพอเพยี ง 2000 * 9501 เศรษฐกจิ พอเพยี ง 1-0-1 ทช 31001 เศรษฐกจิ พอเพียง 1 นก. หม�ยเหตุ 2-0-2 * หม�ยถงึ ร�ยวชิ �พัฒน�เพ่ิมเติม นำ�ไปเทียบเป็นร�ยวชิ � ในหมวดวิช�เลอื กเสรี ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ศิลปศึกษ� 2000 * 9502 ศิลปศกึ ษ� ทช 31003 ศิลปศึกษ� 2 นก. หม�ยเหตุ * หม�ยถงึ ร�ยวิช�พฒั น�เพิ่มเตมิ นำ�ไปเทยี บเปน็ ร�ยวชิ �ในหมวดวิช�เลือกเสรี จ�ำ นวนหน่วยกติ รวม 44 หนว่ ยกิต รวม หมวดวิช�ทกั ษะชีวิต 21 หน่วยกติ หมวดวชิ �ชพี 4 หน่วยกติ โครงก�รพฒั น�ทกั ษะวิช�ชพี หมวดวชิ �เลือกเสรี 10 หน่วยกติ 70 การขบั เคลอ่ื นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทาํ แหง‹ ศตวรรษท่ี 21

ต�ร�งก�รเทียบโอนผลก�รเรยี นระหว่�งหลักสูตรสถ�นศึกษ�สังกัด สพฐ. และ สอศ. ในก�รจัดก�รศกึ ษ�เรียนรว่ มหลักสตู รอ�ชวี ศึกษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวศิ กึ ษ�) สถ�นศกึ ษ� สังกัด สพฐ. สถ�นศกึ ษ� สังกัด สอศ. หลักสูตรสถ�นศึกษ� หลกั สตู รประก�ศนยี บตั รวิช�ชีพ ระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย หน่วยกติ พุทธศกั ร�ช 2556 หนว่ ยกิต 1. ร�ยวิช�พ้นื ฐ�น 41 หน่วยกติ 1. หมวดทักษะชีวติ ไม่น้อยกว่� 22 นก. 1.1 ภ�ษ�ไทย 6 นก. กล่มุ วชิ �ภ�ษ�ไทย ไมน่ อ้ ยกว�่ 3 นก. ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 1.2 ภ�ษ�ต่�งประเทศ 6 นก. กลุม่ วชิ �ภ�ษ�ต่�งประเทศ ไม่น้อยกว่� 6 นก. ภ�ษ�องั กฤษ 1.3 วทิ ย�ศ�สตร์ 6 นก. กล่มุ วิช�วิทย�ศ�สตร์ ไมน่ อ้ ยกว�่ 4 นก. 1.4 คณิตศ�สตร์ 6 นก. กลุ่มวิช�คณิตศ�สตร์ ไมน่ อ้ ยกว�่ 4 นก. 1.5 สังคมศึกษ� 6 นก. กลมุ่ วิช�สังคมศกึ ษ� ไม่น้อยกว�่ 3 นก. 1.6 สุขศกึ ษ�และพลศกึ ษ� 8 นก. กลุ่มวิช�สุขศกึ ษ�และพลศกึ ษ� ไมน่ ้อยกว่� 2 นก. 1.7 ศิลปะ 3 นก. เทียบโอนผลก�รเรยี นร�ยวชิ �พื้นฐ�นจ�กหลักสูตร 3 นก. สถ�นศกึ ษ� สังกัด สพฐ. เปน็ ผลก�รเรียนหมวดวิช� 1.8 ก�รง�นอ�ชพี และ ทักษะชีวิตภ�ยใต้เงือ่ นไขหลักสตู ร ปวช. ไมน่ ้อยกว่� 22 นก. เทคโนโลยี เทียบโอนผลก�รเรียนร�ยวชิ �พ้ืนฐ�นจ�กหลักสูตร สถ�นศึกษ� สังกดั สพฐ. หรอื ต�มข้อตกลงรว่ มกนั มหี น่วยกิตของร�ยวชิ �พน้ื ฐ�นอีก 19 นก. เป็นผลก�รเรยี นหมวดวิช�ทกั ษะวชิ �ชพี ภ�ยใตเ้ ง่อื นไขหลกั สตู ร ปวช. 2. ร�ยวชิ �เพ่ิมเตมิ ไม่น้อยกว�่ 40 นก. 2. หมวดวชิ �ทกั ษะวชิ �ชพี ไมน่ อ้ ยกว่� 71 นก. 2.1 กลุ่มทกั ษะวชิ �ชพี พน้ื ฐ�น ไม่นอ้ ยกว�่ 18 นก. เทียบโอนผลก�รเรยี น 2.2 กลุม่ ทกั ษะวิช�ชีพเฉพ�ะ 24 นก. กลมุ่ ทักษะวิช�ชพี พ้ืนฐ�น 2.3 กลมุ่ ทกั ษะวิช�ชีพเลอื ก ไม่น้อยกว�่ 21 นก. กล่มุ ทักษะวิช�ชีพเฉพ�ะ 2.4 ฝกึ ประสบก�รณ์ทักษะ 4 นก. กลุม่ ทักษะวชิ �ชีพเลือก วิช�ชีพ ฝกึ ประสบก�รณท์ ักษะวิช�ชีพ 2.5 โครงก�รพัฒน�ทกั ษะ 4 นก. วชิ �ชีพ ไม่นอ้ ยกว่� 10 นก. โครงก�รพฒั น�ทักษะวิช�ชพี 3. หมวดวชิ �เลือกเสรี จ�กหลกั สตู ร ปวช. เปน็ ผลก�รเรียนร�ยวิช�เพ่ิมเติม ภ�ยใตเ้ งอื่ นไขหลักสูตรก�รศกึ ษ�ขน้ั พน้ื ฐ�น เทยี บโอนผลก�รเรียนร�ยวิช�พนื้ ฐ�นทีเ่ หลอื เป็นผลก�รเรียนในหมวดวชิ �เลือกเสรี 10 นก. ภ�ยใต้เง่อื นไขหลกั สูตร ปวช. 3. กิจกรรมพัฒน�ผ้เู รียน 360 ชัว่ โมง 4. กิจกรรมเสรมิ หลักสตู ร 2 ช่วั โมงต่อสัปด�ห์ กิจกรรมแนะแนว เทยี บโอนผลก�รประเมินกจิ กรรมพฒั น�ผู้เรียน จ�กหลักสูตรสถ�นศึกษ�สงั กดั สพฐ. เป็นผลก�รประเมิน กจิ กรรมผ้เู รียน/ชมุ นมุ ชมรม กิจกรรมเสรมิ หลักสูตรภ�ยใตเ้ งอ่ื นไขหลักสูตร ปวช. กิจกรรมเพอ่ื สงั คม รวม ไม่น้อยกว่� 81 นก. รวม ไมน่ อ้ ยกว่� 103 นก. การขับเคลื่อนการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21 71

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) เกณฑก์ �รจบก�รศึกษ� ผู้เรยี นทเี่ รียนร่วมหลักสูตรอ�ชวี ศึกษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย (ทวศิ ึกษ�) จะตอ้ งไดร้ ับก�รประเมนิ ต�มเกณฑ์ก�รจบก�รศึกษ� ดงั นี้ 1. เกณฑก์ �รจบระดับมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย 1.1 ผู้เรียนเรียนร�ยวิช�พ้ืนฐ�นและเพิ่มเติม โดยเป็นร�ยวิช�พ้ืนฐ�น 41 หน่วยกิต และร�ยวิช� เพิม่ เตมิ ไม่น้อยกว่� 40 หนว่ ยกิต 1.2 ผู้เรียนต้องได้หน่วยกิตตลอดหลักสูตรไม่น้อยกว่� 77 หน่วยกิต โดยเป็นร�ยวิช�พื้นฐ�น 41 หน่วยกิต และร�ยวชิ �เพ่มิ เติมไม่นอ้ ยกว�่ 36 หน่วยกติ 1.3 ผู้เรียนมีผลก�รประเมินก�รอ่�น คิดวิเคร�ะห์และเขียน ในระดับผ่�นเกณฑ์ก�รประเมิน ต�มที่สถ�นศึกษ�ก�ำ หนด 1.4 ผู้เรียนมีผลก�รประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับผ่�นเกณฑ์ก�รประเมิน ต�มท่ีสถ�นศึกษ�กำ�หนด 1.5 ผู้เรียนเข้�ร่วมกิจกรรมพัฒน�ผู้เรียนและมีผลก�รประเมินผ่�นเกณฑ์ก�รประเมิน ต�มทส่ี ถ�นศึกษ�กำ�หนด 2. เกณฑ์ก�รส�ำ เรจ็ ก�รศกึ ษ�ต�มหลักสูตรประก�ศนียบตั รวชิ �ชพี 2.1 ประเมินผ่�นร�ยวิช�ในหมวดวิช�ต่�ง ๆ ครบต�มที่กำ�หนดไว้ในหลักสูตรสถ�นศึกษ� แต่ละประเภทวิช�และส�ข�วิช� 2.2 ได้จำ�นวนหน่วยกิตสะสมครบถ้วนต�มที่กำ�หนดไว้ในหลักสูตรสถ�นศึกษ�แต่ละประเภทวิช� และส�ข�วชิ � 2.3 ไดค้ ่�ระดับคะแนนเฉลีย่ สะสมไมต่ ำ�่ กว่� 2.00 2.4 เข้�ร่วมกิจกรรมในสถ�นศึกษ�ไม่น้อยกว่� 2 ช่ัวโมงต่อสัปด�ห์ ครบทุกภ�คเรียน โดยมีเวล� เข้�รว่ มปฏบิ ตั กิ จิ กรรมไม่นอ้ ยกว�่ รอ้ ยละ 60 ของเวล�ทีจ่ ดั กจิ กรรมในแต่ละภ�คเรียน 2.5 ผ่�นก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพ ก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพเป็นก�รยืนยันว่�ผู้สำ�เร็จ ก�รศึกษ�มีสมรรถนะวิช�ชีพต�มม�ตรฐ�นก�รศึกษ�วิช�ชีพท่ีกำ�หนดไว้ในหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ พุทธศักร�ช 2556 แตล่ ะประเภทวชิ � ส�ข�วิช�และส�ข�ง�น ซึง่ มีแนวท�งในก�รปฏบิ ัตดิ ังน ี้ 1) นกั เรยี นตอ้ งรบั ก�รประเมนิ ม�ตรฐ�นวชิ �ชพี เมอื่ นกั เรยี นไดล้ งทะเบยี นเรยี นครบ ทกุ ร�ยวชิ � ต�มหลักสูตรแต่ละประเภทวิช�และส�ข�วิช� หรือต�มระยะเวล�ที่คณะกรรมก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพ เหน็ สมควร 2) ในก�รกำ�หนดเกณฑ์ก�รประเมินและเครื่องมือที่ใช้ในก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพ ให้ดำ�เนินก�รโดยคณะกรรมก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพและเปดโอก�สให้หน่วยง�น/สถ�นประกอบก�ร หรอื องคก์ รภ�ยนอกมีสว่ นร่วมในก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชพี 3) ให้มีก�รพัฒน�เครื่องมือประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพอย่�งมีระบบและถูกต้องต�มหลักก�ร พฒั น�เคร่อื งมือ 72 การขบั เคลอ่ื นการศึกษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทาํ แห‹งศตวรรษท่ี 21

ก�รประกันคณุ ภ�พหลักสูตร ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ให้ทุกหลักสูตรก�รอ�ชีวศึกษ�กำ�หนดให้มีระบบประกันคุณภ�พไว้ชัดเจน อย่�งน้อยให้ครอบคลุม ใน 4 ประเด็น คือ 1. คุณภ�พของผู้สำ�เร็จก�รศึกษ� โดยดำ�เนินก�รประเมินม�ตรฐ�นวิช�ชีพต�มประเภทวิช�ส�ข�วิช� และส�ข�ง�น 2. ก�รบริห�รหลักสูตร เป็นก�รบริห�รจัดก�รเรียนก�รสอนของประเภทวิช� ส�ข�วิช�และส�ข�ง�น ทเี่ ปด สอน ทงั้ นส้ี �ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ�และสถ�นศกึ ษ�ตอ้ งจดั ใหม้ กี �รประเมนิ เพอื่ พฒั น�หลกั สตู ร ทีอ่ ยู่ในคว�มรบั ผิดชอบอย่�งต่อเน่อื ง อย�่ งน้อยทกุ 5 ปี 3. ทรพั ย�กรก�รจดั ก�รอ�ชวี ศกึ ษ� ใหส้ ถ�นศกึ ษ�จดั เตรยี มทรพั ย�กรสนบั สนนุ ก�รจดั ก�รอ�ชวี ศกึ ษ� ประกอบด้วยคว�มพร้อมท�งด้�นบุคล�กร วัสดุ ครุภัณฑ์ อุปกรณ์ก�รเรียนก�รสอน ท่ีหล�กหล�ย งบประม�ณ อ�ค�รสถ�นที่ ห้องสมุดและส่ิงอำ�นวยคว�มสะดวกอื่น ๆ ทั้งน้ี ให้เป็นไปต�มม�ตรฐ�นที่กำ�หนดของส�ข�วิช� ส�ข�ง�น 4. คว�มต้องก�รกำ�ลังคนของตล�ดแรงง�น ให้สถ�นศึกษ�ที่ร่วมจัดก�รศึกษ�ดำ�เนินก�รสำ�รวจ คว�มต้องก�รกำ�ลังคนของตล�ดแรงง�น รวมท้ังสำ�รวจคว�มพึงพอใจของตล�ดแรงง�น สังคมและชุมชน อย่�งต่อเน่ืองทุกปกี �รศกึ ษ� ทง้ั นี ้ เพอื่ นำ�ข้อมลู ไปใชใ้ นก�รพัฒน�/ปรับปรุงหลกั สูตรให้มคี ว�มทนั สมยั สอดคลอ้ ง กบั คว�มตอ้ งก�รกำ�ลงั คนของตล�ดแรงง�นและม�ตรฐ�นอ�ชพี งบประม�ณสนบั สนนุ ในก�รจดั ก�รศกึ ษ�เรยี นรว่ มหลกั สตู รอ�ชวี ศกึ ษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย 1. โครงก�รสนับสนุนค่�ใชจ้ ่�ยในก�รจดั ก�รศึกษ�ตง้ั แต่ระดับอนุบ�ลจนจบก�รศกึ ษ�ข้ันพืน้ ฐ�น ระดบั ช้ัน เงินอดุ หนนุ ค่�อปุ กรณ์ ค่�เครื่องแบบ ค่�กิจกรรม ร�ยหัว ค่�หนงั สอื เรยี น ก�รเรียน นักเรียน พฒั น�ผเู้ รียน ชั้นมัธยมศกึ ษ�ปที ่ี 4 ชน้ั มธั ยมศกึ ษ�ปที ่ ี 5 (บ�ท/คน/ป) 230 500 475 ชัน้ มธั ยมศึกษ�ปีที ่ 6 3,800 1,257 230 500 475 3,800 1,263 230 500 475 3,800 1,109 สำ�นักงบประม�ณโอนเงินงบประม�ณให้สถ�นศึกษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ� ขั้นพื้นฐ�น (สพฐ.) สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น ดำ�เนินก�รเบิกจ่�ยเงิน งบประม�ณต�มแนวท�งก�รดำ�เนินง�นโครงก�รสนับสนุนค่�ใช้จ่�ยในก�รจัดก�รศึกษ�ต้ังแต่ระดับอนุบ�ล จนจบก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น เพ่ือนำ�ม�ใช้ดำ�เนินก�รจัดกิจกรรมก�รเรียนก�รสอนในร�ยวิช�พื้นฐ�น จำ�นวน 41 หน่วยกิต และกจิ กรรมพัฒน�ผู้เรียน การขบั เคลือ่ นการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21 73

2. ค่�อปุ กรณ์ก�รเรียนของนักเรียนส�ยอ�ชพี อ�ชีวศึกษ� ประเภทวชิ �ชพี ค่�วัสดุฝก ค�่ บรหิ �รจดั ก�ร ค่�เคร่อื งมือ รวม (บ�ท/คน/ป) (บ�ท/คน/ป) ประจ�ำ ตวั ผเู้ รียนเฉพ�ะอ�ชีพ (บ�ท) 1. อุตส�หกรรม 2. พ�ณิชยกรรม/บริก�ร 2,700 (บ�ท/คน) 6,700 3. คหกรรม 1,100 4,100 4. ศิลปกรรม 1,700 2,000 2,000 4,900 5. เกษตรกรรม 2,400 5,400 6. ประมง 2,100 2,000 1,000 5,700 7. ท่องเท่ียว 2,100 5,300 ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 8. อุตส�หกรรมสิง่ ทอ 1,700 2,000 1,200 4,900 9. เทคโนโลยสี �รสนเทศ 2,700 5,900 และก�รสอื่ ส�ร 2,700 2,000 1,000 6,500 2,000 1,600 2,000 1,200 2,000 1,200 2,000 1,200 2,000 1,800 สำ�นักงบประม�ณโอนเงินงบประม�ณค่�อุปกรณ์ก�รเรียนของนักเรียนส�ยอ�ชีพ อ�ชีวศึกษ� ให้สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชวี ศึกษ� (สอศ.) ด�ำ เนินก�รเบกิ จ่�ยเงนิ งบประม�ณต�มแนวท�งก�รบริห�รจัดก�รงบประม�ณ ดงั นี้ 1) ค่�วัสดุฝึก สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ดำ�เนินก�รเบิกจ่�ยงบประม�ณ เพื่อใช้ในก�รจัดกิจกรรมก�รเรียนก�รสอนต�มประเภทวิช�และส�ข�ง�น ในหมวดวิช�ทักษะอ�ชีพ จำ�นวน 71 หน่วยกิต กิจกรรมฝึกประสบก�รณ์วิช�ชีพ และโครงก�รพัฒน�ทักษะวิช�ชีพ ซ่ึงเงินค่�วัสดุฝึกนี้เป็นจำ�นวน ทห่ี ักเงนิ อดุ หนนุ ร�ยหัวแล้ว ในหมวดวิช�ทักษะวิช�ชีพในหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) ที่สถ�นศึกษ�ในสังกัด สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพื้นฐ�นดำ�เนินก�รจัดก�รเรียนก�รสอนเองและมีค่�วัสดุฝึก ให้ส่งหลักฐ�น ก�รจัดกิจกรรมให้สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ดำ�เนินก�รเบิกจ่�ยให้กับ สถ�นศกึ ษ�สังกดั สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ข้นั พ้ืนฐ�น (สพฐ.) 74 การขับเคลือ่ นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพ่ือการมีงานทําแห‹งศตวรรษที่ 21

2) ค่�บรหิ �รจัดก�ร ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ดำ�เนินก�รเบิกจ่�ยงบประม�ณ ในส่วนท่ีสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) เป็นผู้จัดกิจกรรมก�รเรียนก�รสอน ในส่วนท่ีสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพ้ืนฐ�น (สพฐ.) ดำ�เนินก�รจัดกิจกรรมก�รเรียน ก�รสอน เช่น ค่�พ�หนะเดินท�งในก�รนำ�นักเรียนไปเรียนที่สถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ค่�ตอบแทนก�รจัดกิจกรรมก�รเรียนก�รสอนในหมวดทักษะวิช�ชีพท่ีสถ�นศึกษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น เป็นผู้สอน ให้ส่งหลักฐ�นก�รจัดกิจกรรมให้สถ�นศึกษ� สังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศึกษ� (สอศ.) ดำ�เนินก�รเบิกจ่�ยให้กับสถ�นศึกษ�สังกัดสำ�นักง�น คณะกรรมก�รก�รศึกษ�ขั้นพืน้ ฐ�น (สพฐ.) 3) ค�่ เครอื่ งมอื ประจ�ำ ตวั ผเู้ รยี นเฉพ�ะอ�ชพี สถ�นศกึ ษ�สงั กดั ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.) เปน็ ผดู้ ำ�เนนิ ก�รเบิกจ�่ ย โดยมีแนวท�ง ดงั นี้ 1. ก�รจัดซื้อเครื่องมือประจำ�ตัวผู้เรียนเฉพ�ะอ�ชีพ โดยจัดซ้ือให้กับนักเรียน ระดับช้ัน ปวช.1 ต�มจ�ำ นวนผเู้ รียน ต�มประเภทวิช�/ส�ข� 2. สถ�นศกึ ษ�ตอ้ งไมเ่ รยี กเกบ็ เงนิ ค�่ เครอื่ งมอื อปุ กรณก์ �รเรยี นจ�กนกั เรยี นเข�้ ใหม ่ ระดบั ชน้ั ปวช.1 เน่อื งจ�กได้รับก�รสนับสนุนค่�อุปกรณ์ก�รเรียนแลว้ 3. ให้สถ�นศึกษ�จัดซื้อร�ยก�รเครื่องมือประจำ�ตัวผู้เรียนเฉพ�ะอ�ชีพในแต่ละประเภทวิช�/ ส�ข�วิช�ต�ม “ร�ยก�รและอตั ร�ค่�เคร่อื งมือประจ�ำ ตัวผเู้ รยี นเฉพ�ะอ�ชพี ของนักเรยี น ส�ยอ�ชพี ต�มหลักสตู ร ประก�ศนียบตั รวิช�ชีพ พทุ ธศกั ร�ช 2556 ก�รจดั ซอื้ สถ�นศกึ ษ�ตอ้ งดำ�เนินก�รต�มระเบยี บส�ำ นักน�ยกรัฐมนตรี ว�่ ด้วยก�รพสั ดุ พ.ศ. 2535 และทีแ่ ก้ไขเพม่ิ เติม เพือ่ ให้นกั เรียนระดับชัน้ ปวช.1 ไดย้ มื เรยี นจนครบหลักสูตร 3 ปี 4. ให้นักเรียนยืมเคร่ืองมือประจำ�ตัวผู้เรียนเฉพ�ะอ�ชีพจนจบหลักสูตร เพื่อสร้�งคุณภ�พผู้เรียน ในก�รเบกิ จ�่ ยม�ใช้ง�นใหเ้ ป็นไปต�มระเบียบส�ำ นกั น�ยกรัฐมนตรีว่�ด้วยก�รพสั ดุ พ.ศ. 2535 และทแี่ ก้ไขเพ่มิ เติม 5. สถ�นศกึ ษ�อ�จใหย้ มื เครอ่ื งมอื ประกอบอ�ชพี อนื่ ๆ เพม่ิ เตมิ เชน่ ปมั สญุ ญ�ก�ศ ปมั น�ำ้ แรงดนั สงู ปัมลมและประแจลม เป็นต้น รวมทั้งห้องปฏิบัติก�ร ตลอดจนรถบริก�รซ่อมเคลื่อนที่ อ�จเป็นรถยนต์หรือ จักรย�นยนตต์ �มคว�มเหม�ะสม เพือ่ เป็นก�รสง่ เสริมอ�ชีพห�ร�ยได้ระหว�่ งเรียนให้แก่นักเรียน 6. ให้สถ�นศึกษ�นำ�ผลก�รฝึกปฏิบัติวิช�ชีพเพ่ิมเติมนอกเวล�เรียน และ/หรือก�รห�ร�ยได้ ระหว่�งเรียนในช่วงวันหยุดหรือปดภ�คเรียน ซึ่งเป็นก�รบูรณ�ก�รก�รเรียนรู้กับก�รทำ�ง�น ม�บันทึกลงใน แฟ้มสะสมง�นเพอื่ เทียบเปน็ ผลก�รเรยี นได้ 7. ให้สถ�นศึกษ�มีก�รว�งแผนก�รใช้อุปกรณ์ก�รเรียน ให้มีก�รใช้ประโยชน์สูงสุด เพื่อให้เกิด ประสิทธิภ�พและคว�มคุ้มค่� ** ตวั อย�่ งร�ยก�รและร�ค�เครอ่ื งมอื ประจ�ำ ตวั ผเู้ รยี นเฉพ�ะอ�ชพี แตล่ ะประเภทวชิ �และส�ข�ง�น อยใู่ นภ�คผนวก การขับเคลอื่ นการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21 75

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ก�รสับเปลี่ยนเส้นท�งก�รศกึ ษ� ก�รจดั ก�รศกึ ษ�เรยี นรว่ มหลกั สตู รอ�ชวี ศกึ ษ�และมธั ยมศกึ ษ�ตอนปล�ย เมอื่ นกั เรยี น เรยี นจบหลกั สตู ร จะได้รับวุฒิก�รศึกษ� 2 วุฒิ คือ วุฒิก�รศึกษ�มัธยมศึกษ�ตอนปล�ยและวุฒิประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) แต่ถ้�นักเรียนมีผลก�รเรียนเฉลี่ยสะสมตำ่�กว่� 2.00 นักเรียนจะได้รับวุฒิก�รศึกษ�มัธยมศึกษ�ตอนปล�ยเท่�นั้น เนอื่ งจ�กมผี ลก�รเรยี นไมผ่ �่ นเกณฑก์ �รจบก�รศกึ ษ�หลกั สตู รประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี (ปวช.) ในขณะที่ นักเรียนกำ�ลังศึกษ�อยู่ต�มโครงก�รดังกล่�ว มีผลก�รเรียนในร�ยวิช�พื้นฐ�นต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ� ขนั้ พนื้ ฐ�น พทุ ธศกั ร�ช 2551 ตำ่�กว่� 2.00 ทำ�ให้ไมส่ �ม�รถนำ�ผลก�รเรียนไปเทยี บโอนในหมวดวชิ �ทกั ษะชีวติ ต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) ได้ ดังนั้น นักเรียนจึงต้องเรียนในหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ� ขั้นพน้ื ฐ�น ในระดับมธั ยมศึกษ�ตอนปล�ย เพยี งหลกั สูตรเดยี ว แนวท�งก�รจัดก�รเรียนร�ยวชิ �สะสมหนว่ ยกิตเตรียมอ�ชวี ศกึ ษ� (Pre-VEd) ก�รจัดก�รอ�ชีวศกึ ษ�และฝึกอบรมวชิ �ชีพ เป็นก�รจดั ก�รศกึ ษ�วิช�ชพี ใหส้ อดคล้องกบั คว�มตอ้ งก�ร ของตล�ดแรงง�น ให้ส�ม�รถผลิตกำ�ลังคนได้ต�มเป้�หม�ยของประเทศ รวมทั้งมีทักษะฝีมือ ท่ีได้ม�ตรฐ�น ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ�จงึ เหน็ สมควรปรบั รปู แบบก�รบรหิ �รจดั ก�ร อ�ชวี ศกึ ษ�ใหม้ คี ว�มหล�กหล�ย เหม�ะสม เพ่ือเพิ่มโอก�สในก�รศึกษ�ด้�นวิช�ชีพสำ�หรับ ประช�ชนวัยเรียนและวัยทำ�ง�นต�มคว�มถนัด และคว�มสนใจในก�รเข้�ถึงก�รศึกษ�อ�ชีวศึกษ�ได้ง่�ยม�กข้ึน ด้วยก�รขย�ยวิธีก�รและกลุ่มเป้�หม�ย เพื่อเพ่ิมโอก�สให้ส�ม�รถเข้�สู่ระบบก�รจัดก�รศึกษ�อ�ชีวศึกษ�ได้อย่�งชัดเจน ท่ัวถึงและรวดเร็วขึ้น นับเป็นท�งเลือกสำ�หรับประช�ชนผู้สนใจ นักเรียนระดับมัธยมศึกษ�ตอนต้น (ม.1-3) และระดับมัธยมศึกษ� ตอนปล�ย (ม.4-6) ที่มีคว�มประสงค์จะเพิ่มพูนหรือสะสมคว�มรู้ ทักษะและเตรียมตัวท่ีจะเข้�ศึกษ�ในระดับ อ�ชวี ศกึ ษ�ตอ่ ไป ก�รเรียนร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศึกษ� (Pre-Vocational Education : Pre-VEd.) ซง่ึ ประกอบดว้ ยร�ยวชิ �ระยะสนั้ ร�ยวิช�เตรยี ม ปวช. จะเป็นแนวท�งหนึ่งในก�รเพมิ่ โอก�สท�งด้�นอ�ชีวศกึ ษ� ใหก้ บั ผสู้ นใจ นกั เรยี นทเ่ี รยี นในระดบั ต�่ำ กว�่ มธั ยมศกึ ษ�ตอนตน้ และมธั ยมศกึ ษ� ตอนปล�ย ไดม้ โี อก�สในก�รเรยี นรู้ ในหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�ต�มคว�มถนัดและคว�มสนใจ โดยส�ม�รถนำ�ผลก�รเรียนจ�กร�ยวิช�ดังกล่�วม�ขอโอน เพ่ือนับจำ�นวนหน่วยกิตสะสมภ�ยหลังจ�กท่ีได้สมัคร เข้�เรียนและข้ึนทะเบียนเป็นนักเรียนต�มหลักสูตร ประก�ศนียบัตรวิช�ชพี (ปวช.) กบั สถ�นศึกษ�ในสังกัดสำ�นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชวี ศกึ ษ� 76 การขบั เคลื่อนการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21

หลกั ก�รสำ�คัญ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) ก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ�ต�มหลักสูตรประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) จำ�เป็นอย่�งย่ิงที่หน่วยง�นที่จัด ก�รศึกษ�ต�มหลักสูตรอ�ชีวศึกษ�ดังกล่�วจะต้องยึดถือระเบียบกระทรวงศึกษ�ธิก�ร ว่�ด้วยก�รจัดก�รศึกษ� และก�รประเมนิ ผลก�รเรยี นต�มหลกั สตู รนน้ั ๆ ซง่ึ โดยทวั่ ไปแลว้ คว�มรแู้ ละคณุ สมบตั ขิ องผเู้ ข�้ เรยี นตอ้ งเปน็ ไปต�ม ระเบยี บทก่ี �ำ หนด กล�่ วคอื ผเู้ ข�้ เรยี นระดบั ประก�ศนยี บตั รวชิ �ชพี (ปวช.) ตอ้ งส�ำ เรจ็ ก�รศกึ ษ�ไมต่ �่ำ กว�่ มธั ยมศกึ ษ� ปีท่ี 3 หรือเทียบเท่� ซึ่งต�มข้อบังคับนี้ไม่ใช้บังคับสำ�หรับผู้ที่เรียนเป็นบ�งเวล�หรือบ�งร�ยวิช�หรือบ�งตอน ของร�ยวชิ � โดยไมน่ บั จ�ำ นวน หนว่ ยกติ ม�รวมเพอ่ื ตดั สนิ ก�รส�ำ เรจ็ ก�รศกึ ษ�ต�มหลกั สตู รและรบั ประก�ศนยี บตั ร แต่สถ�นศึกษ�อ�จพิจ�รณ�ประเมินพ้ืนคว�มรู้ คว�มส�ม�รถเป็นร�ย ๆ ไปก็ได้ จ�กผลของระเบียบข้�งต้น จึงเป็นท่ีม�ของก�รเรียนร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศึกษ� (Pre-VEd.) สำ�หรับประช�ชนผู้สนใจ โดยเฉพ�ะอย่�งยิ่ง นักเรียนระดับมัธยมศึกษ�ตอนต้น (ม.1-3) และระดับมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย (ม.4-6) ทมี่ คี ว�มประสงคจ์ ะเพมิ่ พนู หรอื สะสมคว�มรทู้ กั ษะและทสี่ �ำ คญั เปน็ ก�รเตรยี มคว�มพรอ้ มเข�้ สหู่ ลกั สตู รอ�ชวี ศกึ ษ� ภ�ยหลังจ�กท่ีสำ�เร็จก�รศึกษ�ระดับมัธยมศึกษ�และสมัครเข้�เรียน พร้อมขึ้นทะเบียนเป็นนักเรียน นักศึกษ� โดยส�ม�รถนำ�ผลก�รเรียนร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศึกษ� (Pre-VEd.) ม�ขอเทียบโอนผลก�รเรียนรู้ เพื่อนับเป็นจำ�นวนหน่วยกิตสะสมในหลักสูตรอ�ชีวศึกษ� ท้ังนี้ให้เป็นไปต�มเง่ือนไขของระเบียบ กระทรวงศกึ ษ�ธกิ �ร ว�่ ดว้ ยก�รประเมนิ ผลก�รเรยี นในหมวดของก�รเทยี บโอน ผลก�รเรยี นรทู้ ก่ี �ำ หนดใหน้ กั เรยี น นักศึกษ�ท่ีมีประสบก�รณ์ใน ง�นอ�ชีพ หรือฝึกง�นในสถ�นฝึกง�นอ�ชีพ หรือทำ�ง�นในอ�ชีพนั้นอยู่แล้ว หรือมีคว�มรู้ในร�ยวิช� ต�มหลักสูตรน้ีม�ก่อนเข้�เรียน หรือเข้�เรียนแล้วแต่ขอไปเรียนหรือฝึกปฏิบัติ ในสถ�นฝกึ ง�นอ�ชพี จะขอประเมนิ เทยี บโอนคว�มรแู้ ละประสบก�รณเ์ พอื่ นบั จ�ำ นวนหนว่ ยกติ สะสมส�ำ หรบั ร�ยวชิ �นน้ั กไ็ ด้ วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพื่อเพิ่มโอก�สท�งก�รศึกษ�ด้�นอ�ชีวศึกษ�แก่ประช�ชนวัยเรียนและวัยทำ�ง�น ต�มคว�มถนัด และคว�มสนใจ 2. เพื่อขย�ยกลุ่มเป้�หม�ยไปสู่นักเรียนระดับมัธยมศึกษ�ตอนต้นและมัธยมศึกษ�ตอนปล�ย ในก�ร เข้�ส่หู ลักสูตรอ�ชีวศึกษ� 3. เพอื่ ใหส้ �ม�รถน�ำ ร�ยวชิ �ทเ่ี รยี นสะสมหนว่ ยกติ (Pre-VEd.) ม�ขอโอนเพอื่ นบั จ�ำ นวน หนว่ ยกติ สะสม เมือ่ ได้สมัครเข้�เรยี นและข้ึนทะเบยี นเปน็ นักเรียน นักศกึ ษ�ต�มหลกั สตู รอ�ชีวศึกษ� การขับเคลือ่ นการศกึ ษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21 77

ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) พนื้ คว�มรแู้ ละคุณสมบตั ิของผู้เรยี น 1. ร�ยวชิ �ระยะส้ัน มพี ้นื คว�มรู้และคุณสมบตั ิตรงต�มที่หลักสูตรก�ำ หนด 2. ร�ยวิช�เตรียมประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) สำ�เร็จมัธยมศึกษ�ตอนต้นหรือเทียบเท่� หรือ ก�ำ ลงั ศกึ ษ�อยู่ระดบั มธั ยมศกึ ษ�ตอนตน้ 3. เปน็ ผทู้ ี่สถ�นศึกษ�พจิ �รณ�แลว้ เห็นสมควรใหศ้ กึ ษ�ได้ ก�รวัดผลและประเมินผล 1. ให้มีก�รวัดผลและประเมินผล พร้อมทั้งออกใบรับรองผลก�รเรียนโดยสถ�นศึกษ�ในสังกัด ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รอ�ชีวศกึ ษ�ท่ีจดั ก�รเรียนก�รสอนร�ยวิช�นน้ั ๆ 2. ผเู้ รยี นทผี่ �่ นก�รเรยี นก�รสอนและผ�่ นก�รประเมนิ ผลต�มเกณฑท์ กี่ �ำ หนด จะไดร้ บั หนว่ ยกติ ทสี่ �ม�รถ เทียบเคยี งได้กบั ร�ยวิช�ในหลกั สูตรอ�ชวี ศกึ ษ�แต่ละระดับคุณวฒุ ิ 3. ก�รเรยี นร�ยวิช�สะสมหน่วยกติ เตรยี มอ�ชวี ศกึ ษ� (Pre-VEd.) น้นั จะสะสมได้ไมเ่ กิน 2 ปีก�รศึกษ� ก�รจัดก�รเรียนร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศึกษ� เป็นแนวคิดก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ� เพ่ือเพ่ิมโอก�สในก�รศึกษ�ด้�นวิช�ชีพสำ�หรับประช�ชนวัยเรียนและวัยทำ�ง�นต�มคว�มถนัดและคว�มสนใจ ในก�รเข้�ถึงก�รศึกษ�อ�ชีวศึกษ�ได้ง่�ยข้ึน สถ�นศึกษ�ที่มีคว�มประสงค์จะจัดก�รอ�ชีวศึกษ�มีแนวท�ง ก�รปฏิบตั ดิ งั นี้ กรอบแนวท�งก�รปฏบิ ตั ิ หลักสูตรก�รศึกษ� 1 หลักสูตรอ�ชีวศกึ ษ� ข้ันพื้นฐ�น (ปวช.) ม.1 ลงทะเบยี นร�ยวชิ �เตรยี มวิช�ชีพ เรยี นเต็มโครงสร�้ งหลักสูตร ม.2 กับสถ�นศกึ ษ�ของ สอศ. - โอนผลก�รเรียนรู้ต�มแนวท�ง ม.3 เรียนวชิ �ชพี ม.4 ก�รเทียบโอนผลก�รเรียนรู้ ม.5 ใบรบั รองผลก�รศกึ ษ� ม.6 เพ่อื สะสมหนว่ ยกติ 2 - เรียนเฉพ�ะร�ยวชิ � ท่ียงั ไมไ่ ดศ้ กึ ษ�ประเภทวชิ � - สำ�เร็จก�รศกึ ษ�เรว็ ขึน้ แผนภมู ิ แสดงกรอบแนวท�งก�รปฏบิ ัติก�รเรยี นร�ยวชิ �สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชวี ศกึ ษ� 78 การขบั เคลอ่ื นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมงี านทาํ แหง‹ ศตวรรษที่ 21

หม�ยเหตุ ูรปแบบการ ัจดการ ึศกษาเ ีรยน ่รวมห ัลกสูตรอา ีชว ึศกษาและ ัมธยมศึกษาตอนปลาย (ท ิวศึกษา) 1. จบก�รศึกษ�ข้นั พนื้ ฐ�นเรยี น ปวช. ต�มโครงสร�้ งหลักสูตร 2. ระหว่�งเรยี นหลกั สตู รก�รศึกษ�ข้ันพืน้ ฐ�นเรียนร�ยวชิ �เตรียมอ�ชีวศึกษ� (Pre-VEd.) ต�มร�ยวชิ � ที่สถ�นศึกษ�ในสังกัดสำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�อ�ชีวศึกษ�กำ�หนดควบคู่ไป เม่ือสำ�เร็จก�รศึกษ� ขน้ั พน้ื ฐ�นมธั ยมศึกษ�ปีที่ 3 ส�ม�รถน�ำ ร�ยวิช� Pre-VEd. ม�เทยี บโอนผลก�รเรยี นรู้เข้�ส่หู ลักสูตรอ�ชวี ศกึ ษ� วธิ ีเรียน สถ�นศึกษ�ที่จะเปดดำ�เนินก�รจัดก�รเรียนร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศึกษ� (Pre-VEd.) จะต้องว�งแผนกำ�หนดประเภทวิช� ส�ข�วิช� ส�ข�ง�น กลุ่มวิช�และร�ยวิช�ที่จะ เปดสอนในแต่ละภ�คเรียน เพอื่ ก�รประช�สัมพนั ธแ์ ละก�ำ หนดกลุ่มเป้�หม�ย โดยคำ�นงึ ถงึ คุณภ�พและสมรรถนะร�ยวิช�น้นั ๆ ดังนี้ ประเภทวชิ � ส�ข�วชิ �/ส�ข�ง�น กลมุ่ วชิ �สะสมหนว่ ยกิตเตรยี มอ�ชวี ศึกษ� (Pre-VEd.) ภ�คเรียน/ ภ�คเรยี น/ ภ�คเรียน/ ภ�คเรยี น/ จ�ำ นวนร�ยวชิ � จำ�นวนร�ยวชิ � จ�ำ นวนร�ยวิช� จ�ำ นวนร�ยวชิ � ร�ยวชิ �ระยะสัน้ ร�ยวิช�ระยะสัน้ ร�ยวชิ �ระยะส้นั จัดให้นกั เรยี นระดับมัธยมศึกษ�ตอนต้นหรือมธั ยมศึกษ�ตอนปล�ยไดเ้ รยี นต�มเวล�ทกี่ ำ�หนดไว้ ในส�ระก�รเรยี นรู้กลมุ่ ก�รดำ�รงชีวติ และโลกของง�น หรอื ส�ระก�รเรียนรู้กลมุ่ ก�รง�นอ�ชพี และเทคโนโลย ี หรือร�ยวชิ �/กิจกรรมท่สี ถ�นศึกษ�จัดเพม่ิ เตมิ ต�มคว�มพรอ้ มและจดุ เนน้ แผนภูมิ แสดงแผนก�รกำ�หนดก�รเรยี นร�ยวิช�สะสมหน่วยกิตเตรียมอ�ชีวศกึ ษ� การขบั เคลอื่ นการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพ่ือการมีงานทาํ แหง‹ ศตวรรษท่ี 21 79

ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี รปู แบบการศกึ ษาระบบทวภิ าคี ก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คี ก�รศึกษ�ในระบบทวิภ�คี เป็นก�รจัดก�รศึกษ�วิช�ชีพท่ีเกิดจ�กคว�มร่วมมือระหว่�งสถ�นศึกษ� ร่วมกับสถ�นประกอบก�ร รัฐวิส�หกิจหรือหน่วยง�นของรัฐ ในเรื่องก�รจัดหลักสูตรก�รเรียนก�รสอน ก�รวัดและก�รประเมินผล โดยผู้เรียนใช้เวล�ส่วนหน่ึงในสถ�นศึกษ�และเรียนภ�คปฏิบัติในสถ�นประกอบก�ร รัฐวสิ �หกิจหรอื หน่วยง�นของรฐั มงุ่ เนน้ ใหผ้ เู้ รียนไดม้ ีโอก�ส ฝกึ ภ�คปฏิบตั ิในสถ�นศกึ ษ� สถ�นประกอบก�รจริง ม�กกว่�ระบบปกต ิ โดยมีเป�้ หม�ยใหผ้ ้ทู ่ีสำ�เรจ็ ก�รศึกษ�มีทักษะตรงต�มคว�มต้องก�รของตล�ดแรงง�น ทวิภ�คี แปลว่� สองฝ�ย ซึ่งหม�ยถึงสถ�นศึกษ�และสถ�นประกอบก�ร นักเรียนท่ีเข้�ร่วม ฝึกอ�ชีพ ในก�รศึกษ�ระบบทวภิ �คีจะม ี 2 สถ�นภ�พในบุคคลเดยี วกนั คือเปน็ นกั เรียนในสถ�นศึกษ�และในขณะเดยี วกัน ก็เป็นพนักง�นฝึกอ�ชีพของสถ�นประกอบก�รด้วย ก�รจัดก�รศึกษ�ระบบ ทวิภ�คีจึงเป็นก�รจัดก�รศึกษ� ด้�นอ�ชีพอีกรูปแบบหน่ึง ซ่ึงก�รศึกษ�ในระบบนี้ผู้เรียนหรือผู้ฝึกหัด (Trainee) จะต้องเรียนร�ยวิช�ส�มัญ ร�ยวิช�ชีพพื้นฐ�น โดยเรียนและฝึกปฏิบัติเบื้องต้น ที่สถ�นศึกษ� สัปด�ห์ละ 1-2 วัน ส่วนร�ยวิช�ชีพ ส�ข�ง�นจะเรยี นและฝึกปฏิบัตจิ ริงทสี่ ถ�นประกอบก�ร 3-4 วัน หรอื แนวท�งก�รเรยี นรูปแบบทวภิ �คที ำ�สัญญ� กับสถ�นประกอบก�ร บรษิ ทั เรยี นแบบ Block Course โดยเรยี นทฤษฎีคว�มรูท้ ่ีจ�ำ เป็นใหจ้ บภ�ยในระยะเวล� ไม่เกิน 3 ภ�คเรียน ไปเปน็ พนกั ง�น นักเรยี น คร ู สถ�นประกอบก�ร ถอดกระบวนก�ร กำ�หนดสมรรถนะ ทฤษฎี องค์คว�มรู้ต�มตัวช้ีวัดและผลก�รเรียนรู้พร้อมส่ือ แหล่งคว�มรู้ ให้นักเรียนร�ยง�นผลก�รทำ�ง�นและวัดผล ต�มสภ�พจรงิ ทง้ั นข้ี ึ้นอย่กู บั ขอ้ ตกลงระหว�่ งสถ�นศกึ ษ�และสถ�นประกอบก�ร จ�กพระร�ชบัญญัติก�รอ�ชีวศึกษ� พ.ศ. 2551 ม�ตร� 8 ในก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวิภ�ค ี เป็นก�รจัดก�รศึกษ�วิช�ชีพท่ีเกิดจ�กข้อตกลงระหว่�งสถ�นศึกษ�อ�ชีวศึกษ�หรือสถ�บันสถ�นประกอบก�ร ในเร่ืองก�รจัดหลักสูตร ก�รเรียนก�รสอน ก�รวัดและประเมินผล โดยผู้เรียนใช้เวล�ส่วนหนึ่งในสถ�นศึกษ� และเรียนภ�คปฏิบัติในสถ�นประกอบก�ร โดยมีก�รจัดแผนก�รเรียน แผนก�รฝึกอ�ชีพ ก�รวัดผล และประเมินผล เพ่ือมุ่งเน้นผลิตผู้สำ�เร็จก�รศึกษ�ในระดับฝีมือ ระดับเทคนิคและระดับเทคโนโลยีส�ยปฏิบัติก�ร ให้เป็นผู้มีคว�มรู้ คว�มเข้�ใจ ทักษะ คุณธรรมจริยธรรม จรรย�บรรณวิช�ชีพและกิจนิสัยท่ีเหม�ะสม ปฏิบัติง�นได้จริง ปฏิบัติง�นที่ใช้เทคนิคในก�รทำ�ง�น สร้�งและพัฒน�ง�น ว�งแผนจัดก�รพัฒน�ตนเอง และท�ำ ง�นรว่ มกับผ้อู นื่ ไดอ้ ย�่ งมคี ว�มสุข ให้มคี ว�มก้�วหน�้ ท�งวิช�ก�รและวิช�ชีพ มสี มรรถนะนำ�ไปปฏบิ ตั งิ �น หรือประกอบอ�ชีพอิสระได้ต�มม�ตรฐ�นก�รศึกษ�วิช�ชีพและม�ตรฐ�นสมรรถนะของส�ข�วิช�นั้น ๆ โดยสอดคล้องกบั แผนพัฒน�เศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ช�ต ิ ฉบบั ที ่ 12 และแผนก�รศกึ ษ�แห่งช�ติ 80 การขับเคล่อื นการศกึ ษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพ่ือการมงี านทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21

ก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวภิ �คี ต้ังแต่ พ.ศ. 2551 - ปจจบุ ัน ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี สืบเน่ืองจ�กพระร�ชบัญญัติก�รอ�ชีวศึกษ� พ.ศ. 2551 ม�ตร� 8 ก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ� และก�รฝกึ อบรมวชิ �ชีพใหจ้ ดั ได้ 3 รูปแบบ คอื 1. รูปแบบก�รศึกษ�ในระบบ เป็นก�รจัดก�รศึกษ�วิช�ชีพท่ีเน้นก�รศึกษ�ในสถ�นศึกษ� หรือสถ�บนั เป็นหลัก โดยมกี �รก�ำ หนดจดุ มุ่งหม�ย วิธีก�รศึกษ� หลักสตู ร ระยะเวล� ก�รวัดและก�รประเมนิ ผล ท่ีเปน็ เง่ือนไขของก�รส�ำ เร็จก�รศึกษ�ทแ่ี น่นอน 2. รปู แบบก�รศกึ ษ�นอกระบบ เปน็ ก�รจดั ก�รศกึ ษ�วชิ �ชพี ทมี่ คี ว�มยดื หยนุ่ ในก�รก�ำ หนดจดุ มงุ่ หม�ย รูปแบบ วิธีก�รศึกษ� ระยะเวล� ก�รวัดและก�รประเมินผลท่ีเป็นเง่ือนไขของก�รสำ�เร็จก�รศึกษ� โดยเนื้อห� และหลักสูตรจะต้องมคี ว�มเหม�ะสมและสอดคลอ้ งกบั สภ�พปญั ห�และคว�มต้องก�รของบุคคลแตล่ ะกลุ่ม 3. รูปแบบก�รศกึ ษ�ระบบทวภิ �ค ี เปน็ ก�รจดั ก�รศึกษ�วิช�ชีพท่ีเกดิ จ�กข้อตกลงระหว�่ งสถ�นศึกษ� กับสถ�นประกอบก�ร รัฐวิส�หกิจหรือหน่วยง�นของรัฐในเร่ืองก�รจัดหลักสูตร ก�รเรียนก�รสอนก�รวัด และประเมินผล โดยผู้เรยี นใชเ้ วล�สว่ นหนึง่ ในสถ�นศกึ ษ�และเรยี นภ�คปฏบิ ัติในสถ�นประกอบก�ร ปจจัยแห่งคว�มสำ�เร็จในก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คี ประกอบด้วยองค์ประกอบต่�ง ๆ ดงั ต่อไปนี้ 1. นโยบ�ย ต�มที่รัฐบ�ลมอบนโยบ�ยก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คี เพื่อเพ่ิมปริม�ณและคุณภ�พผู้เรียน ในระบบทวิภ�คีให้มีสมรรถนะตรงต�มคว�มต้องก�รของสถ�นประกอบก�ร จึงดำ�เนินก�รขย�ยยกระดับก�รจัด ก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คี สร้�งแรงจูงใจให้สถ�นประกอบก�รร่วมมือด้วยม�ตรก�รสิทธิประโยชน์ท�งภ�ษี ยกย่องเชิดชูเกียรติ จัดทำ�ประก�ศ ระเบียบ กฎหม�ย ข้อกำ�หนดต่�ง ๆ เพ่ือเช่ือมโยงกระทรวงและหน่วยง�น ที่เก่ียวข้องกับก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คีน้ัน สถ�นศึกษ�ควรกำ�หนดนโยบ�ย ว�งแผนปฏิบัติก�รประจำ�ป ี โดยมุ่งเน้นก�รขับเคล่ือนก�รจัดก�รศึกษ�ระบบทวิภ�คีเป็นสำ�คัญให้สอดคล้องกับนโยบ�ยของรัฐบ�ล สนับสนุน สง่ เสริม สร้�งคว�มรู้คว�มเข้�ใจและสร�้ งคว�มตระหนักให้แก่บคุ ล�กรของสถ�นศึกษ� 2. ผ้เู รยี น สถ�นศึกษ�และสถ�นประกอบก�รร่วมกันประช�สัมพันธ์ แนะแนวให้คว�มรู้คว�มเข้�ใจกับผู้เรียน ที่ศึกษ�ในระบบทวิภ�คี คัดเลือกผู้เรียนต�มคว�มต้องก�รของสถ�นประกอบก�ร พัฒน�ผู้เรียนให้มีคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ สอดคล้องต�มกรอบม�ตรฐ�นอ�ชีวศึกษ�และกรอบคุณวุฒิวิช�ชีพแต่ละระดับ จัดก�รเรียน ก�รสอนระบบทวภิ �ค ี โดยยดึ ต�มประก�ศกระทรวงศกึ ษ�ธกิ �ร เรอื่ ง ก�รจดั ก�รอ�ชวี ศกึ ษ�ระบบทวภิ �คเี ปน็ ส�ำ คญั แนวท�งปฏิบัติก�รจัดก�รอ�ชีวศึกษ�ระบบทวิภ�คี ต�มประก�ศกระทรวงศึกษ�ธิก�ร เรื่อง ม�ตรฐ�นก�รจัด ก�รอ�ชีวศึกษ�ระบบทวิภ�คี พ.ศ. 2551 จัดก�รเรียนก�รสอนอ�ชีวศึกษ�ระบบทวิภ�คี โดยยึดต�มประก�ศ กระทรวงศกึ ษ�ธกิ �ร สถ�นศึกษ�และสถ�นประกอบก�ร ร่วมกันประช�สมั พันธ์ แนะแนวใหค้ ว�มรูค้ ว�มเข้�ใจ 3. ครูผู้สอนและบคุ ล�กรท่ีเกี่ยวขอ้ ง มกี �รสง่ เสรมิ สนบั สนนุ ใหค้ รผู สู้ อนและบคุ ล�กรทเี่ กย่ี วขอ้ งในส�ข�วชิ �ชพี ไดร้ บั ก�รพฒั น�แลกเปลย่ี น เรียนรวู้ ิทย�ก�รเทคโนโลยที ที่ ันสมยั จ�กสถ�นประกอบก�ร นำ�ม�ประยกุ ตใ์ ช้และพฒั น�รูปแบบก�รเรียนก�รสอน ใหท้ นั ตอ่ สภ�พก�รณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป การขับเคลอ่ื นการศกึ ษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21 81

ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี 4. สถ�นศกึ ษ� สนับสนุนทรัพย�กรก�รบริห�รจัดก�รระบบทวิภ�คี ส่งเสริมบุคล�กรที่เกี่ยวข้อง ให้มีคว�มรู้ คว�มเข้�ใจ พัฒน�ระบบก�รบริห�รจัดก�รแบบเครือข่�ยในก�รประส�นง�นร่วมกับ สถ�นประกอบก�ร ให้เปน็ แหล่งเรียนรู้ท่ีทนั สมัย สร้�งนวัตกรรมและง�นวิจัยท่เี ป็นประโยชนต์ อ่ ก�รพฒั น�ประเทศ 5. สถ�นประกอบก�ร สถ�นประกอบก�รต้องมีคว�มรู้ คว�มเข้�ใจในก�รจัดก�รระบบทวิภ�คี มีส่วนร่วมในก�รคัดเลือก ผู้เรียนระบบทวิภ�คีต�มสมรรถนะท่ีสถ�นประกอบก�รต้องก�ร ส่งเสริม สนับสนุน ครูฝึกในสถ�นประกอบก�ร สนบั สนนุ ทรพั ย�กรก�รจดั ก�รโดยรว่ มมอื กบั สถ�นศกึ ษ�พฒั น�องคค์ ว�มร ู้ ถ�่ ยทอดเทคโนโลยใี หม ่ ๆ ใหแ้ กผ่ เู้ รยี น จัดสวัสดกิ �รทจ่ี �ำ เป็น รวมท้งั จดั สง่ิ แวดลอ้ มทีเ่ ออ้ื ตอ่ ก�รเรียนรูข้ องผู้เรียน 6. ผปู้ กครอง ผู้ปกครองควรมีคว�มรู้ คว�มเข้�ใจ ส่งเสริม สนับสนุนผู้เรียนระบบทวิภ�คี ให้คว�มร่วมมือกับ สถ�นศึกษ�และสถ�นประกอบก�ร ให้คว�มเชื่อมั่นในก�รจัดก�รเรียนก�รสอน ก�รฝึกอ�ชีพ ประโยชน์ที่ได้รับ และก�รมีง�นทำ�หลงั ผเู้ รียนส�ำ เร็จก�รศกึ ษ� องคป์ ระกอบสำ�คัญในก�รจัดก�รศกึ ษ�ระบบทวภิ �คี ก�รจดั ก�รศกึ ษ�ระบบทวิภ�คี มอี งคป์ ระกอบทสี่ ำ�คญั 6 ประก�ร ดงั นี้ 1. บนั ทกึ คว�มร่วมมือ MOU (Memorandum of Understanding) ระหว�่ งส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�ร ก�รอ�ชวี ศกึ ษ� (สอศ.)/ส�ำ นกั ง�นคณะกรรมก�รก�รศกึ ษ�ข้นั พน้ื ฐ�น (สพฐ.)/สถ�นศกึ ษ�กับสถ�นประกอบก�ร 2. สัญญ�ฝกึ อ�ชพี ระหว�่ งสถ�นประกอบก�รกับผู้เรียน 3. แผนก�รฝึกอ�ชีพในสถ�นประกอบก�ร ตลอดระยะเวล�ก�รฝึกอ�ชีพที่กำ�หนดใน แผนก�รเรียน ตลอดหลักสตู ร 4. ก�รประเมินม�ตรฐ�นก�รฝึกอ�ชพี ต�มขอ้ ตกลง และต�มแผนก�รฝกึ อ�ชีพท่ีจดั ท�ำ ร่วมกันระหว�่ ง สถ�นศกึ ษ�และสถ�นประกอบก�ร 5. ใบรบั รองก�รผ�่ นง�นของสถ�นประกอบก�ร เมอ่ื สน้ิ สดุ ก�รฝกึ อ�ชพี ซง่ึ ลงน�มโดย สถ�นประกอบก�ร 6. มวี ฒุ บิ ตั รก�รศกึ ษ�ระบบทวภิ �คีลงน�มร่วมกนั 2 ฝ� ย คือ สถ�นศึกษ�และสถ�นประกอบก�ร 82 การขบั เคล่ือนการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพื่อการมงี านทําแห‹งศตวรรษท่ี 21

ขน้ั ตอนก�รดำ�เนนิ ก�รจดั ก�รศกึ ษ�ระบบทวภิ �คีระหว่�งสถ�นศกึ ษ�และสถ�นประกอบก�ร สถ�นศึกษ�/สถ�บนั 1. ก�รส�ำ รวจคว�มพรอ้ ม สถ�นประกอบก�ร 2. ก�รลงน�มบันทกึ คว�มรว่ มมอื (MOU) ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี 3. ก�รประช�สมั พันธ์ แนะแนวผเู้ รียน 4. ก�รจัดแผนก�รเรียนตลอดหลกั สูตร ก�รจัดแผนก�รเรียน/แผนก�รฝกอ�ชีพ 5. ก�รคัดเลอื กผู้เข้�เรียน 6. ก�รทำ�สญั ญ�ก�รฝกอ�ชีพ 7. ก�รปฐมนิเทศผเู้ รยี น/ก�รประชุมผปู้ กครอง 8. ก�รจัดก�รเรียนก�รสอน/ก�รฝกอ�ชีพ 9. ก�รนเิ ทศก�รจัดก�รเรยี นก�รสอน/ก�รฝก อ�ชพี 10. ก�รวัดผลและประเมินผลร�ยวชิ �/ก�รฝก อ�ชพี 11. ก�รส�ำ เร็จก�รศกึ ษ� 12. ก�รติดต�มผูส้ �ำ เรจ็ ก�รศกึ ษ� 13. ก�รสรปุ ผลก�รดำ�เนนิ ง�นและร�ยง�นประจำ�ป การขบั เคลือ่ นการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพื่อการมีงานทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21 83

1. ก�รสำ�รวจคว�มพร้อม สถ�นศึกษ� คว�มพรอ้ มในก�รจดั ระบบทวิภ�คี สถ�นประกอบก�ร ส�ำ รวจขอ้ มลู ของสถ�นประกอบก�รและสถ�นศกึ ษ� ในประเทศ ต่�งประเทศ จ�กระดับรัฐบ�ล กระทรวง สำ�นักง�นคณะกรรมก�รก�รศึกษ�ข้ันพื้นฐ�น องคก์ รระหว�่ งประเทศ สถ�นศกึ ษ� และบคุ คล ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี ด้�นกำ�ลงั คน - ครนู เิ ทศของสถ�นศึกษ� - ครฝู ึกของสถ�นประกอบก�ร - ผู้เรยี น ด�้ นงบประม�ณทีใ่ ชด้ �ำ เนินก�ร ด้�นวสั ดุ อปุ กรณ์ เครื่องมอื เคร่อื งจกั ร หอ้ งส�ำ นักง�น ห้องปฏิบตั ิก�ร ด�้ นก�รบรหิ �รจดั ก�ร เชน่ แผนก�รเรยี น แผนก�รฝกึ ทกั ษะวิช�ชีพ ห�กท�ำ ก�รสำ�รวจแลว้ พบว�่ หนว่ ยง�นท่ีจะท�ำ คว�มรว่ มมอื ยงั ข�ดคว�มพรอ้ ม ด�้ นใดด้�นหนึ่ง ใหด้ �ำ เนินก�รพัฒน�คว�มพรอ้ ม กอ่ นลงน�มบันทกึ คว�มร่วมมือ 84 การขบั เคลอ่ื นการศึกษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพ่ือการมีงานทําแห‹งศตวรรษที่ 21

2. ก�รลงน�มคว�มร่วมมอื MOU : Memorandum of understanding สถ�นศึกษ� ด�ำ เนนิ ก�รจัดทำ�บันทึกลงน�มคว�มรว่ มมอื สถ�นประกอบก�ร 3. ก�รประช�สมั พนั ธ์ แนะแนวผู้เรยี น สถ�นศกึ ษ� ประช�สัมพันธ์และแนะแนวก�รศึกษ� สถ�นประกอบก�ร ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี - ก�รผลิตสอื่ เพ่อื เผยแพร่ประช�สมั พนั ธ์ เชน่ แผ่นพบั ป�้ ยประช�สมั พนั ธ ์ สปอตโฆษณ�ท�งวิทย/ุ โทรทศั น์ - ก�รแนะแนวก�รจดั ก�รเรยี นระบบทวิภ�คใี นกล่มุ เป�้ หม�ย เช่น สถ�นศกึ ษ�ในเครอื ข่�ย บุคคลทเ่ี กย่ี วขอ้ ง อ�ท ิ ผเู้ รียน ผู้ปกครอง ชมุ ชน บุคล�กร การขับเคลื่อนการศึกษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอ่ื การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21 85

4. ก�รจดั แผนก�รเรยี นและแผนก�รฝก อ�ชพี ตลอดหลกั สตู ร สถ�นศกึ ษ� จดั แผนก�รเรียนตลอดหลกั สูตร สถ�นประกอบก�ร จัดแผนก�รเรียนร�ยภ�คเรยี น จัดแผนก�รฝก อ�ชีพ ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี ด�ำ เนินก�รร่วมกนั 2 ฝ� ย ชแ้ี จงท�ำ คว�มเข้�ใจเก่ียวกบั - โครงสร้�งหลักสตู รและหลกั เกณฑ์ก�รใชห้ ลักสูตร - ระเบียบทีเ่ กย่ี วขอ้ ง เชน่ ก�รวัดผลและประเมินผล ก�รนิเทศ ฯลฯ ระยะเวล�เรยี น/เวล�ฝกึ อ�ชีพ ด�ำ เนนิ ก�รในกรอบขอ้ ตกลงของท้งั 2 ฝ�ย สถ�นศกึ ษ� 5. ก�รคัดเลือกผู้เข้�เรยี น สถ�นประกอบก�ร คัดเลอื กผเู้ ข้�เรียน ด�ำ เนินก�รรว่ มกัน 2 ฝ�ย - แผนก�รรับผูเ้ รยี น - ประชุมรว่ มกนั ว�งแผนก�ำ หนดขั้นตอน วธิ ีก�รรับสมัคร วธิ กี �รคดั เลือก ได้แก ่ ก�รสอบขอ้ เขยี น สอบสัมภ�ษณ์ สอบปฏบิ ัติ เปน็ ตน้ - ด�ำ เนนิ ง�นต�มแผนง�นทก่ี �ำ หนด 86 การขับเคลื่อนการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21

6. ก�รทำ�สญั ญ�ก�รฝกอ�ชีพ ผเู้ รยี น/ผู้ปกครอง ทำ�สญั ญ�ก�รฝกอ�ชพี สถ�นประกอบก�ร สถ�นศึกษ� สญั ญ�ก�รฝึกอ�ชีพ ระหว�่ ง - สถ�นประกอบก�ร กบั ผู้เรยี นและผู้ปกครอง ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี - สถ�นศกึ ษ� เปน็ ผปู้ ระส�นง�นและลงน�มเปน็ พย�น สัญญ�ก�รฝึกอ�ชีพ ควรระบเุ กย่ี วกับเร่ืองต่อไปนี้ - ระยะเวล�ก�รฝกึ อ�ชีพ - ข้อบังคับหรือระเบยี บในก�รฝึกอ�ชพี - วันหยุดประจำ�สัปด�ห์ - สวัสดกิ �ร เช่น เบีย้ เล้ียง ทีพ่ ัก เครอื่ งแตง่ ก�ย ฯลฯ - เง่ือนไขก�รเลกิ สัญญ�ก�รฝกึ อ�ชพี 7. ก�รปฐมนิเทศผู้เรียน/ก�รประชุม สถ�นศกึ ษ� ปฐมนิเทศผูเ้ รยี น สถ�นประกอบก�ร ประชมุ ผ้ปู กครอง ชี้แจงข้อมลู ท่ีเก่ียวข้อง - ระเบียบสถ�นศกึ ษ� ข้อบงั คบั สถ�นประกอบก�ร - แนวท�งก�รเรยี นก�รสอนในสถ�นศกึ ษ�และก�รฝกึ อ�ชีพในสถ�นประกอบก�ร - ผรู้ บั ผดิ ชอบและก�รดแู ลนกั เรียน - คู่มือผู้เรยี น การขบั เคลอื่ นการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21 87

8. ก�รจดั ก�รเรียนก�รสอน/ก�รฝก อ�ชีพ สถ�นศกึ ษ� จดั กระบวนก�รเรยี นก�รสอน สถ�นประกอบก�ร ก�รฝก อ�ชพี ประชุมช้แี จงทำ�คว�มเข้�ใจกบั ครแู ละบุคล�กรของสถ�นศึกษ� ได้แก่ - ระเบียบ หลกั เกณฑ์ก�รใช้หลกั สูตรและแนวท�งก�รจดั ก�รระบบทวิภ�คี - ก�รจดั ก�รเรียนก�รสอน ก�รฝกึ อ�ชพี ต�ร�งสอน ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี ก�ำ หนดหน้�ทีใ่ ห้กบั ครูและบุคล�กรในระบบทวิภ�คี - ครูนิเทศ - ครูฝึก - ผูค้ วบคมุ ก�รฝกึ ก�รอบรมสมั มน�ครูผสู้ อน ครนู เิ ทศและครูฝก ก�รจดั ก�รเรยี นก�รสอนต�มแผนก�รเรียนและฝก อ�ชพี ต�มแผนก�รฝก ก�รอบรมสมั มน�ผู้เรียนระบบทวภิ �คี เช่น - ก�รเตรยี มคว�มพรอ้ มกอ่ นก�รฝึกอ�ชีพ - ก�รประชุมสัมมน�ระหว่�งก�รฝกึ อ�ชีพ 88 การขับเคล่ือนการศึกษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพือ่ การมงี านทําแหง‹ ศตวรรษท่ี 21

9. ก�รนเิ ทศก�รจัดก�รเรยี นก�รสอน/ฝก อ�ชีพ สถ�นศึกษ� ก�รนเิ ทศก�รจัดก�รเรียนก�รสอน สถ�นประกอบก�ร และฝก อ�ชพี ก�รนเิ ทศก�รฝก อ�ชพี ก�รนิเทศก�รเรียนก�รสอน - หลักเกณฑ์ก�รนเิ ทศ ติดต�มผลก�รฝกึ อ�ชีพ - แตง่ ตงั้ คณะกรรมก�รนเิ ทศก�รเรียนก�รสอน - มอบหม�ยครนู เิ ทศ - ก�รนเิ ทศก�รเรียนก�รสอน - จดั ทำ�แผนก�รนเิ ทศ - ร�ยง�นผลก�รนิเทศ ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี การขบั เคลอื่ นการศึกษามัธยมศกึ ษาไทย 4.0 เพอื่ การมงี านทาํ แห‹งศตวรรษที่ 21 89

10. ก�รวดั ผลและประเมนิ ผลร�ยวิช�/ก�รฝก อ�ชีพ สถ�นศกึ ษ� ก�รวัดผลและประเมินผลร�ยวชิ � สถ�นประกอบก�ร และก�รฝกอ�ชพี ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี ก�รประเมินผลร�ยวชิ � ก�รประเมนิ ผลก�รฝกอ�ชพี ระเบียบกระทรวงศกึ ษ�ธกิ �ร ว่�ด้วย ก�รประเมนิ ม�ตรฐ�นฝมือ ก�รประเมินผลต�มหลักสูตร ระเบยี บกระทรวงศกึ ษ�ธิก�ร ว่�ด้วย ประก�ศนยี บัตรวิช�ชพี ก�รประเมินผลต�มหลักสตู ร ก�รประเมนิ ร�ยวิช� ต�มหลกั เกณฑ์ ประก�ศนยี บัตรวชิ �ชีพ ขน้ั ตอนก�รด�ำ เนินง�นของสถ�นศกึ ษ� ก�รวดั และประเมินผลร�ยวชิ �ก�รฝกึ อ�ชีพ 1. ผู้ประเมนิ - ผปู้ ระเมิน คอื ครฝู ึก/หัวหน้�ง�น/ - ครปู ระจำ�วิช� ผ้ทู ่ไี ดร้ ับมอบหม�ย 2. สรปุ ผลและดำ�เนนิ ก�ร - สรปุ คะแนนและด�ำ เนนิ ก�รต�มข้นั ตอน ต�มข้ันตอนของสถ�นศกึ ษ� ของสถ�นศกึ ษ� ก�รประเมนิ ม�ตรฐ�นวชิ �ชีพ ก�รประเมนิ ม�ตรฐ�นฝีมือ ประเมนิ เมอื่ ลงทะเบยี นครบ ประเมินม�ตรฐ�นฝมี อื 2 คร้งั คือ ต�มโครงสร้�งหลกั สตู ร - ก�รประเมินผลคร่ึงหลกั สตู ร (Interim) - ก�รประเมนิ ผลสิ้นสุดหลักสูตร (Final) ผู้ประเมิน คอื คณะกรรมก�รประเมินผล ม�ตรฐ�นฝมี ือ รวมกันไมน่ ้อยกว่� 7 คน ประกอบดว้ ย - กรรมก�รร่วมของสถ�นประกอบก�รต�่ ง ๆ - กรรมก�รของสถ�นศกึ ษ� เคร่ืองมือก�รประเมนิ - สมุดบันทกึ ก�รฝก ง�น - แบบประเมนิ ของสถ�นประกอบก�ร 90 การขับเคล่อื นการศึกษามัธยมศึกษาไทย 4.0 เพอ่ื การมงี านทาํ แห‹งศตวรรษท่ี 21

11. ก�รสำ�เรจ็ ก�รศกึ ษ� สถ�นศกึ ษ� เอกส�รก�รส�ำ เร็จก�รศกึ ษ� สถ�นประกอบก�ร ประก�ศนยี บัตร (ปวช.) วฒุ ิบตั รก�รศกึ ษ�ระบบทวิภ�คี ใบรับรองก�รผ่�นง�น ใบผ�่ นม�ตรฐ�นวิช�ชีพ ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี 1. ประก�ศนียบัตรวิช�ชีพ (ปวช.) หม�ยถึง เอกส�รที่สถ�นศึกษ�ออกให้ต�มระเบียบก�รวัด และประเมินผล เมอ่ื ส�ำ เร็จก�รศึกษ� 2. ใบรับรองก�รผ่�นง�น หม�ยถึง เอกส�รทีส่ ถ�นประกอบก�รออกให้ เพอื่ แสดงว่�ผู้เรยี นเข�้ รบั ก�รฝึก และผ่�นก�รฝึกทกั ษะวิช�ชีพระบบทวิภ�คใี นสถ�นประกอบก�รต�มส�ข�วิช�ชพี 3. วฒุ บิ ตั รรับรองก�รศกึ ษ�ระบบทวิภ�ค ี หม�ยถงึ เอกส�รท่ีสถ�นศกึ ษ�และสถ�นประกอบก�รรว่ มกนั รบั รองว่�ผู้เรยี นผ�่ นก�รเรียนรู้ก�รฝกึ อ�ชพี และสำ�เร็จก�รศึกษ�ต�มระบบทวิภ�คี 4. ใบผ�่ นม�ตรฐ�นวชิ �ชพี หม�ยถงึ เอกส�รทค่ี ณะกรรมก�รประเมนิ ม�ตรฐ�นวชิ �ชพี ออกให ้ เมอื่ ผเู้ รยี น ผ่�นเกณฑ์ ก�รจัดกิจกรรมสง่ เสรมิ สร�้ งแรงจงู ใจเพอ่ื ผลสัมฤทธภิ์ �ยใต้คว�มร่วมมอื ก�รจัดระบบทวิภ�คี 1. พธิ ีมอบเกยี รติบตั ร/โลเ่ ชิดชูเกียรตสิ ถ�นประกอบก�ร 2. พิธีมอบวฒุ ิบัตรรับรองก�รฝกึ ทกั ษะวชิ �ชีพในสถ�นประกอบก�ร/ใบผ�่ นง�น การขับเคลอื่ นการศกึ ษามธั ยมศึกษาไทย 4.0 เพอื่ การมีงานทําแห‹งศตวรรษท่ี 21 91

12. ก�รตดิ ต�มผ้สู ำ�เร็จก�รศกึ ษ� สถ�นศกึ ษ� ก�รติดต�มผสู้ ำ�เร็จก�รศกึ ษ� สถ�นประกอบก�ร ก�รสำ�รวจคว�มพงึ พอใจของผ้มู สี ่วนรว่ ม - หวั หน้�ง�นในสถ�นประกอบก�ร - ผู้ส�ำ เรจ็ ก�รศึกษ� ผูป้ กครอง - ผสู้ อนในสถ�นศกึ ษ�ท่ีรบั เข้�ศกึ ษ�ต่อ ูรปแบบการ ึศกษาระบบท ิวภาคี 13. ก�รสรปุ ผลก�รด�ำ เนินง�นและก�รร�ยง�นประจ�ำ ป สถ�นศกึ ษ� ก�รสรปุ ผลก�รดำ�เนินง�น สถ�นประกอบก�ร และก�รร�ยง�นประจ�ำ ป สรปุ ผลก�รดำ�เนินง�น ร�ยง�นผลตอ่ ผู้บริห�รและผู้มีสว่ นเกีย่ วขอ้ งเพ่อื ประเมนิ ก�รด�ำ เนินง�น นำ�ผลก�รดำ�เนินง�นไปใช้ในก�รปรบั ปรงุ พฒั น�ก�รจัดก�รศึกษ�ต่อไป 92 การขบั เคล่อื นการศึกษามธั ยมศกึ ษาไทย 4.0 เพ่ือการมงี านทําแหง‹ ศตวรรษที่ 21