เครื่องมือกลเบื้องต้น_01

ในการปฏิบัตงิ านทจี่ ะต้องใช้เคร่ืองมือและอุปกรณ์ หรือ เครื่องจักรกล เราจะต้องคานึงถึงความปลอดภัยอยู่เสมอ โดยมี หลักการของความปลอดภัยท่ีเรียกว่า “ปลอดภัยไว้ก่อน” หรือ “Safety First” ดังนั้น ผู้ปฏิบัติงานจึงควรมีความรู้ความเข้าใจใน หลักการของความปลอดภัย เพื่อให้การปฏิบัติงานไม่เกิด อุบตั เิ หตุและสามารถทางานไดอ้ ยา่ งประสทิ ธิภาพมากขึน้

สัญลักษณส์ ที ใี่ ช้ในงานอุตสาหกรรมเพอื่ ความปลอดภยั 1. สีแดง หมายถงึ บริเวณทอ่ี นั ตราย 2. สีนา้ เงนิ หมายถงึ ข้อบงั คับใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั ิงาน ปฏบิ ตั ติ าม

3. สีเหลือง หมายถงึ บริเวณทอี่ าจเกดิ อนั ตราย 4. สีเขียว หมายถงึ บริเวณทป่ี ลอดภยั

1. เครื่องหมายหา้ ม รูปแบบ : สีพนื้ จะเป็ นสีขาว แถบวงกลมและแถบขวางจะเป็ นสี แดง ส่วนสัญลักษณข์ องภาพจะเป็ นสีดา ซ่งึ พนื้ ทขี่ อง สแี ดงต้องมีอย่างน้อย 35 % ของเครื่องหมายทงั้ หมด

2. เคร่ืองหมายบงั คบั รูปแบบ : สีพนื้ ของวงกลมจะเป็ นสีนา้ เงนิ หรอื สีฟ้า ส่วนสญั ลักษณ์ ของภาพจะเป็ นสขี าว ซึง่ พนื้ ทขี่ องสนี า้ เงนิ หรือสฟี ้าตอ้ ง มอี ยา่ งน้อย 50 % ของเคร่ืองหมายทงั้ หมด

3. เครื่องหมายเตอื น รูปแบบ : สีพนื้ ของสามเหลี่ยมเป็ นสีเหลอื ง และมีแถบตาม ขอบสดี า สว่ นสัญลักษณข์ องภาพจะเป็ นสีดา พนื้ ทขี่ องสเี หลอื งตอ้ งมีอย่างน้อย 50 % ของ เคร่ืองหมายทงั้ หมด

4. เครื่องหมายสารนิเทศเกย่ี วกับสภาวะปลอดภยั รูปแบบ : สพี นื้ ของสีเ่ หล่ยี มจะเป็ นสเี ขยี ว สัญลักษณข์ องภาพ หรือตัวอักษรจะเป็ นสขี าว พนื้ ทข่ี องสีเขียวตอ้ งมี อย่างน้อย 50 % ของเครื่องหมายทงั้ หมด

เครื่องมือกลเบอื้ งตน้ หมายถงึ เครื่องมือและอุปกรณ์ หรือเคร่ืองจักรกลท่ีนามาใช้ในงานผลิตหรือการแปรรูป วัสดุให้เป็ นชิ้นส่วนหรือผลิตภัณฑต์ ่าง ๆ เพื่อนาไปใช้ให้ เกดิ ประโยชนใ์ นด้านอนื่ ๆ ตอ่ ไป

1. เคร่ืองมือตดั (Cutting Tools) เป็ นเคร่ืองมือหรืออุปกรณท์ ่ีมีคมตัด สามารถตัดเฉือน หรือแปรรูปชิน้ งานได้ วัสดุทใ่ี ช้ทา ส่วนมากจะเป็ นจาพวกเหล็ก กล้ารอบสูง เช่น มีดกลงึ ดอกสวา่ น ดอกกดั มดี ไส ฯลฯ

2. เครื่องจกั รกล (Machine) เป็ นเคร่ืองจักรทข่ี ับเคล่ือนด้วยกาลังกล มีรูปร่างและขนาด ทแี่ ตกต่างกนั ซึง่ จะขึน้ อยู่กบั ลักษณะ งานและบริษัทผู้ผลิต เช่น เคร่ืองกลงึ เครื่องกัด เครื่องไส เครื่องเจยี ระไน เคร่ืองเลื่อยกล เคร่ืองเจาะ เป็ นต้น

เ ลื่ อ ย ก ล ท่ี ใ ช้ ใ น โ ร ง ง า น อุตสาหกรรม โดยท่ัวไปสามารถแบ่ง ช นิ ด ต า ม ลั ก ษ ณ ะ รู ป ร่ า ง ข อ ง เ ค รื่ อง ออกเป็ น 4 ชนิด คอื

1. เลื่อยกลแบบชัก (Power hacksaw) เป็ นเครื่องเล่อื ยทน่ี ิยมใช้ในงานอุตสาหกรรม ท่วั ไป ลักษณะการทางาน ของใบเลอ่ื ยจะเคล่ือนที่ กลับไปกลบั มาภายในร่อง หางเหยย่ี วเพอ่ื ตดั ชนิ้ งาน ใหข้ าดจากกัน

2. เล่อื ยกลแบบวงเดอื น (Radius saw) เป็ นเคร่ืองทใ่ี ช้ตดั ชนิ้ งานจาพวกวสั ดุออ่ น เช่น ทองเหลอื ง อลูมิเนียม สแตนเลส และเหล็ก ชนิ้ ส่วน เครื่องจกั รต่างๆ ใบเลื่อยมลี ักษณะเป็ นแผ่นตดั กลม บาง ทาด้วยเหลก็ โครเมียมและวาเนเดยี ม และมีฟัน ละเอยี ด ทาด้วยเหล็กคารไ์ บดท์ สี่ ่วนของปลายฟัน เพอื่ หมุนตัดชิน้ งาน มหี ลักการทางานคล้ายกบั เคร่ืองตัดไฟเบอร์

3. เลื่อยกลแบบสายพานนอน (Horizontal band saw) เครื่องเลอ่ื ยชนิดนีจ้ ะใช้ใบเลอื่ ยทม่ี ีลักษณะเป็ น วงกลมยาวตดิ ตอ่ กนั จะมีการหมุนเหมอื น กับสายพานเพอ่ื ตดั ชนิ้ งานในลักษณะ แนวนอน

4. เล่อื ยกลแบบสายพานตงั้ (Vertical band saw) จะมลี ักษณะการทางาน เหมอื นกบั เคร่ืองเล่ือยสาย พานนอน แตแ่ นวตดั เฉือน ของใบเลื่อยจะเคลื่อนทอี่ ยู่ ในแนวดง่ิ

1. โครงเลื่อย สว่ นมากทาจากเหลก็ หลอมมีลักษณะเหมอื น ตวั ยูคว่า จะมรี ่องหาง เหยยี่ ว เพอ่ื เคล่ือนที่ ไปมาเป็ นแนวเส้นตรง

2. ฐานของเครื่องเล่ือย ทาหน้าทรี่ องรับส่วนตา่ งๆ ของเคร่ือง ส่วนใหญ่ จะมลี ้อเหลก็ เพอื่ ความสะดวกใน การเคล่ือนยา้ ยหรือยดึ ตดิ กบั พนื้ บางเครื่องจะทาเป็ นโพรง เพอ่ื เป็ น ทต่ี ดิ ตงั้ มอเตอร์ หรือถงั นา้ หลอ่ เย็น ฐานเล่อื ยกล

3. มอเตอร์ ทาหน้าทเี่ ป็ นตน้ กาลังขับกลไก ตา่ งๆ ของเครื่องทใ่ี หเ้ กดิ การตดั เฉือนชิน้ งาน ใช้กบั กระแสไฟฟ้า 220 โวลท์ หรือ 380 โวลท์ มอเตอรเ์ ลื่อยกล

4. ปากกาจบั งาน อยสู่ ่วนบนของฐานเครื่องใช้สาหรับจับชนิ้ งาน สามารถปรับมุมเพอ่ื ตัดมุม เอยี ง 45 องศา ได้ และปาก ของปากกาจบั งานจะเคลือ่ น ท่ี เข้า – ออก เพอ่ื จบั ชนิ้ งาน ขนาดตา่ ง ๆ ได้

5. แขนตัง้ ระยะงาน ใช้สาหรับการตงั้ ระยะความยาวของชิน้ งานทตี่ ้อง การตัดจานวนมากและมี ขนาดความยาวเทา่ กัน ทาใหป้ ระหยัดเวลาใน การวัดชิน้ งานตดั ทกุ ๆ ครั้ง แขนตงั้ ระยะงาน

6. ระบบนา้ หล่อเยน็ ทอ่ นา้ หล่อเยน็ ในเคร่ืองเลื่อยชักจะมีระบบ ป๊ัมนา้ หล่อเยน็ น้าห ล่ อเ ย็น เ พ่ือช่ ว ย การ ระบายความร้อนท่ีเกิดจาก การเสียดสีระหว่างใบเลื่อยกับ ชิ้นงาน ซึ่งจะประกอบด้วย ป๊ัมน้าหล่อเย็น ถังเก็บน้าหล่อ เยน็ และทอ่ นา้ หล่อเยน็ ถงั เกบ็ นา้ หล่อเยน็

7. สวติ ซเ์ คร่ือง ส่วนใหญ่แล้วจะใช้สวิตซแ์ บบ กึ่งอัตโนมัติ คือ เริ่ มต้นการ ทางานผู้ปฏิบัติงานจะเปิ ดสวิตซ์ เคร่ืองทางานและสวิตซเ์ ครื่องจะ ห ยุ ด ท า ง า น เ อ ง เ ม่ื อ เ ลื่ อ ย ตั ด ชิน้ งานขาดแล้ว

8. ระบบส่งกาลัง 8.2 ชุดเฟื องทด 8.1 พลุ เล่ย์ เฟื องตาม เฟื องขบั

9. ระบบป้อนตดั ส่วนมากทน่ี ิยมใช้จะมีอย่ดู ว้ ยกัน 2 ระบบ คือ ระบบไฮดรอลิก ระบบลูกถ่วงนา้ หนัก และ

10. ฐานรองรับชิน้ งาน ลูกกลิง้ จะเป็ นอุปกรณภ์ ายนอกของเลื่อยกล ชนิ้ งาน ใช้สาหรับรองรับชิ้นงาน เล่ือยท่ีมี เกลียวปรับความสูง ค ว า ม ย า ว ม า ก ๆ ค ว า ม สู ง ข อ ง ฐานรองรับชิ้นงาน จะต้องเท่ากันกับ ฐานรองรับ ความสูงของปากกาจับงานส่วนล่าง เพอ่ื ป้องกนั การตัดชนิ้ งานเอยี ง

11. ใบเลอ่ื ย ทามาจากเหล็กกล้ารอบสูง ลักษณะของใบเลื่อยกลจะมีลักษณะเหมือนกับ ใบเลื่อยมือ แต่จะมีขนาดใหญ่กว่า การบอกขนาดความหยาบละเอียดจะบอก เป็ นจานวนฟันต่อนิ้ว เช่น 14 ฟันต่อนิ้ว, 18 ฟันต่อนิ้ว และการวัดความยาว ของใบเล่ือยจะวัดจากจุดศูนยก์ ลางของรูใบเล่ือยด้านหน่ึง ไปยังจุดศูนยก์ ลาง ของรูใบเลือ่ ยอีกด้านหนึ่ง ความโตของรูใบเลื่อย ความกว้าง ความยาวของใบเล่ือย ความหนา

มอเตอร์จะเป็ นต้นกาลังขับให้พุลเล่ยข์ ับ ซ่ึงสวมอยู่กับแกนเพลาของ มอเตอรจ์ ะหมุนส่งถา่ ยกาลังมา ล้อเฟื อง ยงั พุลเล่ยต์ าม โดยใชส้ ายพาน ในชุดพุลเล่ยต์ ามนี้ จะมีชุดเฟื อง ทดซง่ึ อาจจะเป็ นเฟื องตรง หรือ จุดหมุน จุดหมุน เฟื องเฉียง อยู่อกี ดา้ นหนึ่งของ แกนเพลาจะส่งไปยังเฟื องอีก ตวั หนึ่ง ซงึ่ เฟื องตวั นีจ้ ะมีแขน ยดึ ตดิ กับโครงเลอื่ ย

ลักษณะการเคล่ือนทข่ี องเฟื องกบั แขนยดึ จะเป็ นแบบข้อเหวยี่ งใน ส่วนของโครงเล่ือย กจ็ ะมี ร่องหางเหยยี่ วเพอ่ื ใหโ้ ครง ล้อเฟื อง เล่อื ยนั้น เคลื่อนทใ่ี นแนว ร่องหางเหยยี่ วใหเ้ ป็ นเส้น จุดหมุน ตรง ก็จะเกดิ การชกั กลับ จุดหมุน ไปมา ทาใหใ้ บเล่ือยทย่ี ดึ กบั โครงเล่ือยตดั ชนิ้ งาน

วธิ ีการจับงานเลอ่ื ยลักษณะต่างๆ