นิทานพื้นบ้านเรื่อง-ตำนานรัก-ขูลูนางอั้ว

นทิ านพ้นื บา้ นเร่อื ง ตำนานรกั ขูลนู างอ้ัว

วรรณกรรมพนื้ บา้ นอีสานเร่ืองนี้อาจมกี ารเลา่ แตกต่างกันไปในแต่ละทอ้ งถ่ิน เปน็ ตำนานรกั เศร้าระหว่างท้าวขลู กู บั นางอว้ั ความซงึ้ รันทดของตำนานได้ทำให้ช่อื ของท้ังค่กู ลายมาเป็นชือ่ ของ กล้วยไมป้ ่าท่ีเรน้ ลับหายาก และเช่อื กนั วา่ “มดี อกนางอัว้ ขนึ้ ทใ่ี ด ทน่ี ั่นจะมดี อกขูลเู กิดขึ้นในบรเิ วณ เดียวกนั อย่เู สมอ” โครงเร่ืองท้งั หมดนำมาจาก kroobannok.com ผา่ นการเสรมิ แตง่ ขอ้ มูลจากท่ตี า่ ง ๆ โดยเฉพาะเอกสาร ตำนาน ดอกท้าวคลู ูกับนางอั้ว ของโครงการอนุรักษ์พันธกุ รรมพืช อนั เน่ืองมาจาก พระราชดำริฯ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี มหาวทิ ยาลยั มหิดล เพื่อใหไ้ ด้ อรรถรสมากและเน้ือหามากข้นึ ช่อื ตัวละครใช้ ขลู ู ตามเรือ่ งเลา่ ที่สบื ทอดกันมาไม่เปล่ียนแปลงตาม ดอกไม้ทม่ี ชี อ่ื วา่ คูลู … ทางอีศาน

ตำนานแรก ว่ากนั วา่ มหี มบู่ า้ นหมู่บ้านหนึ่งช่ือว่า บา้ นโคกกง และอีกหมู่บา้ นหนึ่งชือ่ บ้านทงุ่ มน สอง หมู่บา้ นนี้ตดิ กนั รกั ใคร่สามัคคีกนั ดี มีเพอ่ื นฮกั เพอื่ นแพง(เสี่ยวกนั )สองครอบครัว ความสัมพนั ธ์ ระหว่างเพ่ือน 2 ครอบครวั สัญญากันไว้ว่า ถ้าใครมีลกู ชายจะให้เป็นเพอื่ นกัน หากอีกฝา่ ยเปน็ หญงิ จะ ให้แต่งงานกนั โดยไมม่ เี งือ่ นไข

วันหน่ึงฝ่าย นางกาสี อยูบ่ ้านโคกกง ซึ่งมสี วนส้ม กำลังสกุ เหลอื ง สว่ นฝ่ายบา้ นทุ่งมน เกิดอยาก กนิ ผลสม้ เลยชวนพวกมาขอผลสม้ กนิ แต่ นางกาสหี วงไม่ยอมยกให้ จนเกดิ ผิดใจกันระหว่างเพ่ือน ก็ เลยเลิกคบคา้ กัน ขนาดวา่ จะไม่ใหล้ ูกหลานคบคา้ สมาคมกัน และแค้นใจมาก

18 ปตี อ่ มา ฝ่ายนางกาสี มลี ูกชายชื่อ ขลู ู สว่ นอกี ฝา่ ย มลี ูกสาวช่ือ นางอ้ัว ท้ังสองเกดิ รกั ใคร่ชอบกนั โดยท่ไี มฟ่ ังคำคัดค้านจากฝ่ายพ่อแม่ทัง้ สองฝ่ายเลยแมแ้ ตน่ ้อย พอ่ ของนางอั้ว กลวั ลูกสาว ไปปล่อยตัวปลอ่ ยใจจนเกินงามให้ ขูลู เลยออกอบุ ายใหน้ างอัว้ แตง่ งานกับ ขนุ ลาง หลานเจ้าสวั มหา เศรษฐีปล่อยเงนิ กู้ผกู้ ว้างขวางและเอารัดเอาเปรยี บในหมู่บา้ นทงุ่ มน วันหนึง่ ขุนลางกบั นา้ ชาย

ได้ทวงเร่ืองหนีส้ นิ ทพ่ี อ่ นางอว้ั เคยหยิบยืมไป แตก่ ไ็ ม่มีให้ในท่สี ดุ นา้ ชายของขนุ ลางบงั คบั ให้นาง อว้ั แตง่ งานเพ่อื ชดใช้หนี้ นางไมย่ นิ ยอมเพราะมีใจใหข้ ลู ูอยู่ จงึ ตัดสนิ ใจ ในคืนก่อนเข้าพิธีแต่งงานหน่ึง วนั กับขุนลาง มอบกายให้ขูลจู ากน้นั กต็ ัดสนิ ใจผูกคอตาย พอขลู รู ้ขู ่าวการตาย จึงใช้มดี แทงตวั ตายตาม นางอว้ั ไป

ตำนานทส่ี อง ท้าวขลู เู ปน็ โอรสเมืองกาสี และนางอวั เดยี่ มเป็นธิดาของเมอื งกายนคร พระมารดาของทง้ั สอง เมอื งเปน็ เพอ่ื นกัน และได้ใหค้ ำมัน่ สัญญาวา่ ถา้ ฝ่ายใดไดล้ กู ชายลูกสาวก็จะยกใหแ้ ต่งงานกัน ทา้ วขลู ู กับนางอ้วั เคี่ยมเกิดปเี ดยี วกัน เมอ่ื เจริญเติบโตนางอ้วั เคีย่ มมีความงดงามมาก จนเล่าลือไปถงึ ขุนลาง ซึ่งเปน็ เจา้ เมืองขอมภเู ขากำ่ ท่เี ปน็ ชนเผ่าทย่ี ังไม่เจรญิ

ต่อมาเม่ือท้าวขลู ูเจรญิ วัยอยากมีคูค่ รองกล็ ามารดามาเมืองกายนคร แลว้ ได้มีใจต่อนางอวั้ เคี่ยม ท้าวขลู ูประทับอย่เู มอื งกายนครระยะหนึ่ง ก็ลากลับเมอื ง เพอ่ื ส่งผู้ใหญม่ าสขู่ อ ขุนลางหัวหน้าเผ่าชนภูเขากไ็ ดส้ ่งผใู้ หญ่มาสู่ขอนางอ้วั เค่ียม พระมารดานางอัว้ เคย่ี มได้รบั ปาก เปน็ เพราะนางไม่พอใจมารดาท้าวขูลู ซง่ึ เปน็ เพื่อนกัน เมื่อคร้งั ตั้งครรภ์นางอ้วั เคี่ยม นางได้ไปเทย่ี ว อทุ ยานของเมอื งกาสี เมอ่ื เห็นสม้ เกลยี้ งก็อยากกิน แตม่ ารดาของท้าวขลู ูไม่ให้ อ้างว่าสม้ เกลย้ี งไมส่ กุ ดี จงึ ทำให้นางน้อยใจและตัดความเปน็ เพือ่ นกนั นางอ้วั เคยี่ มทราบว่ามารดารบั ปากการส่ขู อของขุนลาง นางกเ็ สียใจและไมย่ อมรับ

ฝ่ายท้าวขลู ไู ด้บอกบิดามารดามาสขู่ อนางอ้วั เคี่ยม แม่สื่อของขูลูนำสนิ สอดมาสขู อครั้งแรก มารดานางอ้วั เคีย่ มไม่ยอมตกลงอ้างว่าไดต้ กลงกับขนุ ลางไว้ก่อนแล้ว ทา้ วขลู กู ็ขอใหแ้ ม่ส่ือมาขอนางอ้ัว เคย่ี มอกี ครงั้ และไดพ้ ดู ทวงสัญญาคำมัน่ ทีจ่ ะให้ บุตร – ธดิ า อภเิ ษกสมรสกัน แตม่ ารดาของนางอ้ัว เคย่ี มไดก้ ลา่ วถึงความโกรธเมื่อคร้ังสม้ เกลยี้ งจึงคืนสัญญาทง้ั หมด เมื่อจนหนทางมารดาท้าวขูลูจงึ ออ้ น วอนขอใหท้ ำพิธเี ส่ยี งสายแนน (แนน หมายถงึ รกห่อหมุ้ ทารกแรกเกดิ ) ว่าเป็นเน้ือคกู่ ันหรือไม่ ผลการ เสยี่ งทายว่า สายแนนของท้ังสองคนนนั้ เกี่ยวพนั กนั ดีอยู่ในตอนตน้ แตต่ อนปลายยอดด้วนและแยก ออกจากกัน ซ่งึ แสดงวา่ เป็นเน้อื คู่กันแตจ่ ะอยู่กันไม่ยดื ยาว ตอ้ งพลัดพรากจากกันในทส่ี ุด โดยบอกวา่ ทง้ั สองต้องตายจากกนั ฝ่ายทา้ วขูลจู ึงจำใจยกทัพกลบั เมือง

ฝ่ายขนุ ลางกส็ ง่ คนมาทาบทามเพ่ือกำหนดวันอภิเษก เม่ือขา่ วกำหนดแตง่ งานถงึ หูอ้ัวเคยี่ ม ทำให้ นางเศร้าโศกเสียใจ นางจึงส่ังนางทาสาไปเชิญทา้ วขลู มู าพบนาง ฝา่ ยมารดานางอวั้ เคยี่ มทราบว่าธิดา ไดล้ ักลอบพบกบั ท้าวขูลูทีส่ วนอุทยาน นางโกรธมากจงึ ดา่ ว่านางอว้ั เค่ยี มว่าไปเล่นชู้ นางเสยี ใจมากจงึ พูกคอตายทอ่ี ุทยาน เมื่อความทราบถึงเจ้าเมืองและพระมารดาต่างก็เสยี พระทัย และนำพระศพเข้า ส่วนขุนลางมาพบเหน็ เข้าก็เสยี ใจเสียดายในตัวนางอว้ั ก็พลันเกดิ ธรณสี บู รา่ ง เพราะเป็นคนใจ บาปสรา้ งกรรมชั่วเอาไว้มาก ฝ่ายทา้ วขลู เู ม่อื ทราบการตายของนางอั้วเคยี่ มในระหว่างยกทพั กลบั ก็ เกิดเสียใจ จึงควา้ มีดแทงคอตัวเองตาย สุดท้ายวญิ ญาณของสองหนมุ่ สาวได้ไปพบกนั บนสวรรค์.