3104 2002 01

หนว่ ยที่ 1 ระบบสง่ จ่ายไฟฟ้าและมาตรฐาน การติดตง้ั ระบบไฟฟา้ การออกแบบระบบไฟฟ้า จโิ รษม์ วฒั นา แผนกวชิ าชา่ งไฟฟา้ กำลงั วทิ ยาลยั เทคนคิ ลพบรุ ี

หน่วยท่ี 1 ระบบส่งจ่ายไฟฟ้าและมาตรฐานการตดิ ต้ังระบบไฟฟ้า 1.1.1 การใช้แรงดนั สูงกระแสสลบั รูป ระบบแรงดนั สูง ที่มา https://www.modify.in.th/18079 การใช้แรงดนั AC เพื่อส่งจ่ายพลงั งานไฟฟ้า นับเป็ นประโยชน์สาคญั ประการแรกของการสร้าง แรงดันสูง การเลือกระดับแรงดนั ของสายส่งให้เหมาะสมน้ัน ข้ึนอยู่กบั ปริมาณพลงั งานและระยะทางที่ ตอ้ งการส่ง โดยระดบั แรงดนั สูง ท่ีใชส้ ่งกาลงั ไฟฟ้าอยใู่ นปัจจุบนั น้ี แบง่ ออกเป็น 3 ช่วงดว้ ยกนั คอื 1. แรงดนั สูง 2. แรงดนั สูงพิเศษ 3. แรงดนั สูงยง่ิ 1.1.2 การใช้แรงดนั สูงกระแสตรง แรงดนั สูงกระแสตรงที่สร้างข้ึนสามารถนาไปใชป้ ระโยชน์ ใชส้ ่งพลงั งานไฟฟ้าใชท้ างการแพทย์ ใชท้ ดสอบความเป็นฉนวนของวสั ดุ การสร้างแรงดันสูงกระแสตรงสาหรับส่งพลงั งานไฟฟ้ามีการใชง้ าน เพิ่มมากข้ึนเนื่องจากมีขอ้ ดีหลายประการคือ ไม่มีกาลงั ไฟฟ้าสูญเสียในฉนวนท่ีเกิดจากการสลบั ข้วั ของ รูปคลื่นแรงดนั การเชื่อมต่อระหวา่ งสถานีไฟฟ้าทาง่าย

1.2 อนั ตรายจากไฟฟ้าแรงสูง รูป ป้ายเตือนไฟฟ้าแรงสูง ท่ีมา www.changfi.com/fix/2020/02/07/high-voltage/ ไฟฟ้าแรงสูงเป็ นสิ่งท่ีมีผลกระทบต่อสภาพแวดลอ้ ม และเป็ นอนั ตรายต่อคนและสัตว์โดยเฉพาะ อยา่ งยง่ิ ไฟฟ้าแรงสูงท่ีเกิดข้ึนตามธรรมชาติ เช่น ปรากฏการณ์ฟ้าผ่า ที่ก่อใหเ้ กิดความเสียหายแก่ทรัพยส์ ิน ไฟฟ้าแรงสูงที่มนุษยส์ ร้างข้ึน เพอ่ื ใชป้ ระโยชน์ในการส่งจ่ายพลงั งานไฟฟ้าการทดสอบและอ่ืนๆ อยา่ งไรก็ดี ไฟฟ้าแรงสูงท่ีสร้างข้ึน หากใช้ถูกหลักและถูกวิธีจะมีคุณประโยชน์มากมาย แต่ถ้าใช้ไม่ถูกวิธีหรื อ วตั ถุประสงค์ ก็จะทาใหเ้ กิดผลเสียข้นึ มากมายเช่นกนั 1.2.1 อนั ตรายจากไฟฟ้าแรงสูงท่ีมนุษยส์ ร้างข้นึ แก่คนและสตั ว์ รูป อนั ตรายจากไฟฟา้ ท่มี า https://www.dek-d.com/board/view/3894599/

ไฟฟ้าแรงสูงที่มนุษย์สร้างข้ึน มีอนั ตรายแก่คนและสัตว์ทางตรงและทางอ้อมจากผลสืบเน่ือง อนั ตรายทางตรงก็คือ การสัมผสั กบั ไฟฟ้าแรงสูง หรือการสปาร์กเขา้ หาคนและสัตวท์ าให้เกิดกระแสไฟฟ้า ไหลผ่านร่างกาย อนั ตรายจากไฟฟ้าถูกกาหนดดว้ ยคา่ กระแสไฟฟ้าท่ีไหลผ่านร่างกาย อนั ตรายจากไฟฟ้าถกู กาหนดดว้ ยค่ากระแสไฟฟ้าท่ีไหลผา่ นร่างกายเกินคา่ วกิ ฤต 1.2.2 ผลของสนามไฟฟ้าและสนามแม่เหลก็ คนและสตั ว์ รูป สนามไฟฟ้าและสนามแม่เหลก็ ท่ีมา https://www.facebook.com/ElectricalRm/photos ผลกระทบหรืออนั ตรายจากสนามแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีต่อคนและสัตว์ จะมีคาถามเรื่องน้ีอยู่เสมอ โดยเฉพาะผทู้ ่ีมีที่อย่อู าศยั หรือที่ทางานอยใู่ กลก้ บั สายส่งจ่ายแรงสูง จะมีความวิตกกงั วลถึงอนั ตรายท่ีเกิดข้ึน จากส่ิงท่ีมองไม่เห็น ในเร่ืองน้ีไดม้ ีการศึกษา แต่ยงั ไม่มีขอ้ สรุปใดๆ เพราะไม่มีหลกั ฐานหรือขอ้ มูลยนื ยนั ที่ สามารถพิสูจน์ได้ แต่จากการศึกษาพบว่า บริเวณใตส้ ายส่งจ่ายแรงสูงหรือในสถานีจ่ายไฟฟ้าย่อยค่าความ เขม้ สนามไฟฟ้ายอ่ ยคา่ ความเขม้ สนามไฟฟ้าและความหนาแน่นของฟลกั ซแ์ มเ่ หลก็ ต่ากวา่ ค่าท่ีกาหนดไว้

1.3 ระบบส่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้า รูป ระบบการส่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้า ท่ีมา http://www.kroo-suchat.com/index.php/transmission-menu01 ระบบส่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้าในประเทศไทยน้ันมีหลายระบบ โดยข้ึนอยู่กับระดับแรงดันท่ีจ่ายซ่ึง หน่วยงานที่เกี่ยวขอ้ งกบั การผลิตและการส่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้ามีอยู่ 3 หน่วยงานหลกั คือการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่ง ประเทศไทย การไฟฟ้านครหลวงและการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ซ่ึงมีลกั ษณะงานดงั น้ี รูป ระบบไฟฟ้าของประเทศไทย ที่มา www.energy .com

1.3.1 การไฟฟ้าฝ่ ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) มีหนา้ ที่ผลิตไฟฟ้าและจดั ส่งไฟฟ้าให้กบั การไฟฟ้านคร หลวง และการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค 1.3.2 การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) มีหนา้ ท่ีจาหน่ายไฟฟ้าในพ้ืนท่ี 3 จงั หวดั คือ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี และสมุทรปราการ 1.3.3 การไฟฟ้าส่วนภมู ิภาค (กฟภ.) มีหนา้ ที่เช่นเดียวกยั การไฟฟ้านครหลวง โยจาหน่ายไฟฟ้าในพ้ืนท่ีต่างๆ ทว่ั ประเทศยกเวน้ 3 จงั หวดั ในเขตของการไฟฟ้านครหลวง 1.3 ระบบไฟฟ้า รูป ระบบไฟฟ้า 3 เฟส 3 สาย ที่มา sites.google.com/site/iviciivz/chxng-thangkar-sng-fifa ระบบไฟแรงสูงน้นั จะเป็นชนิด 3 เฟส 3 สาย โดยไม่มีสายนิวทรัล และสายดิน แรงดนั ที่ระบุน้นั จะ เป็นแรงดนั ระหวา่ งสายเส้นไฟ สาหรับผใู้ ชไ้ ฟขนาดใหญ่ ระบบไฟแรงฟ้า แรงต่าน้นั จะมีท้งั ชนิด 1 เฟส และ 3 เฟส ข้นึ อยกู่ บั ลกั ษณะการใชง้ าน โดยระบบ 1 เฟส เท่าน้นั เหมาะสมกบั โหลดที่มีขนาดเล็ก และตอ้ งการกาลงั ไฟฟ้าไม่มากนกั ส่วนใหญ่จะใช้กับที่อยู่ อาศยั ส่วนระบบ 3 เฟส ใชก้ บั อาคารหรือโรงงานท่ีมีความตอ้ งการใชไ้ ฟฟ้ามากหรือโหลดท่ีมีกาลงั ไฟฟ้า สูงๆ การเลือกขนาดสายไฟฟ้าหรือเคร่ืองป้องกนั น้นั จะข้ึนอยกู่ บั ขนาดของกระแสใชง้ านสูงสุดของโหลดที่ ต่ออยใู่ นวงจรเดียวกนั เพราะหากมีขนาดนอ้ ยเกินไปสายไฟฟ้าหรือเคร่ืองป้องกนั อาจไหมห้ รือตดั วงจรได้ แมใ้ นสภาวะปกติ แตต่ อ้ งมีขนาดท่ีไมส่ ูงเกินไป เพราะเป็นการสิ้นเปลือง

1.4.1 ระบบการจ่ายไฟฟ้าแรงสูงจากการไฟฟ้า ระบบไฟฟ้าแรงสูงคือมีแรงดนั เกิน 1000 โวลต์ โดยจะมีระบบเดียวคือ 3 เฟส 3 สายขนาด แรงดนั ท่ีระบุจะเป็นแรงดนั แตกตา่ งระหวา่ งสายเสน้ ไฟ 1.5 ระบบจ่ายไฟฟ้าแรงต่าจากการไฟฟ้า การจ่ายไฟฟ้าในระบบแรงต่าคือ ไม่เกิน 1000 โวลต์ โดยทว่ั ไปจะมีอยู่ 2 รูปแบบข้ึนอยกู่ บั ลกั ษณะ การใชง้ านของผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ดงั น้ี 1.5.1ระบบ 1 เฟส 2 สาย (ไมร่ วมสายดิน) รูป ระบบไฟฟ้า 1 เฟส 2 สาย ที่มา sites.google.com/site/iviciivz/chxng-thangkar-sng-fifa 1.5.2 ระบบ 3 เฟส 4 สาย (ไม่รวมสายดิน) รูป ระบบไฟฟ้า 3 เฟส 4 สาย ท่ีมา sites.google.com/site/iviciivz/chxng-thangkar-sng-fifa

1.6 มาตรฐานการตดิ ต้งั ทางไฟฟ้า รูป หนงั สือมาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย ท่ีมา https://eitstandard.com/product/10201-57/# ดงั ที่ไดก้ ลา่ วแลว้ ขา้ งตน้ วา่ การติดต้งั ทางไฟฟ้าน้นั มีความสาคญั ดงั น้นั จึงมีมาตรฐานที่เกี่ยวขอ้ งกบั การเดินสายและอปุ กรณ์ไฟฟ้าอยูม่ ากมาย โดยมาตรฐานสาหรับประเทศไทยน้นั เรียกวา่ มาตรฐานการติดต้งั ไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย ซ่ึงเป็นมาตรฐานบงั คบั ใชส้ าหรับการออกแบบและติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้ามาตรฐาน ฉบบั น้ีไดอ้ อกเม่ือปี พ.ศ. 2545 โดยวิศวกรรมสถานท่ีแห่งประเทศไทย ร่วมกบั การไฟฟ้านครหลวง การ ไฟฟ้าส่วนภูมิภาคและหน่วยงานอ่ืนที่เกี่ยวขอ้ งไดร้ ่วมกนั ร่างมาตรฐานฉบบั น้ี แต่เดิมน้ันการไฟฟ้านคร หลวงและการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคไดอ้ อกมาตรฐานของตนเองเพื่อบงั คบั ใชเ้ ฉพาะในพ้ืนที่จาหน่ายไฟฟ้าของ หน่วยงานตนเองเท่าน้นั ทาให้มีขอ้ กาหนดบางส่วนที่แตกต่างกนั แต่ปัจจุบนั ไดร้ วมกนั เป็นมาตรฐานฉบบั เดียว เพ่อื ความสะดวกในการใชง้ านและมาตรฐานน้ีจะมีการปรับปรุงอยเู่ สมอ เคร่ืองอุปกรณ์และสายไฟฟ้าทุกชนิดที่ผูใ้ ชไ้ ฟจะหามาติดต้งั ใชง้ าน จะตอ้ งมีคุณสมบตั ิเป็นไปตาม มาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม (มอก.) หรือมาตรฐานที่การไฟฟ้าส่วนภมู ิภาคยอมรับ หากเคร่ืองอุปกรณ์ใดท่ีไม่ไดผ้ ลิตตามมาตรฐานท่ีการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคยอมรับ จะตอ้ งไดร้ ับความ เห็นชอบจาก การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคก่อน ท้งั น้ีเพือ่ ความปลอดภยั ของผใู้ ชไ้ ฟเอง โดยแยกรายละเอียดได้ ดงั น้ี

1.6.1 สายไฟฟ้าและตวั นาไฟฟ้า 1.6.1.1 สายไฟฟ้าหุม้ ฉนวน - สายไฟฟ้าทองแดงหุม้ ฉนวนพีวีซี เป็นไปตาม มอก.11 - สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมหุม้ ฉนวนพวี ีซี เป็นไปตาม มอก.293 1.6.1.2 สายไฟฟ้าเปลือย - ตัวนาไฟฟ้าทองแดงรีดแข็งสาหรับสายส่งกาลังเหนือดิน เป็ นไปตาม มอก.64 สายไ ฟฟ้า อะลมู ิเนียมตีเกลียวเปลือย เป็นไปตาม มอก.85 - สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมตีเกลียวเปลือยแกนเหลก็ เป็นไปตาม มอก.86 1.6.1.3 สายไฟฟ้าและตัวนาไฟฟ้าชนิดอื่น ตอ้ งเป็ นไปตามมาตรฐานที่การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ยอมรับ 1.6.1.4 รหสั สีของสายไฟฟ้าตามมาตรฐานการติดต้งั ทางไฟฟ้าไดก้ าหนดสีของสายไฟฟ้าหุ้มฉนวน แรงดนั ต่า 1.6.2 อุปกรณ์ตดั ตอนและเคร่ืองป้องกนั กระแสเกนิ 1.6.2.1 ตวั ฟิ วส์และตวั ยดึ ฟิ วส์ เป็นไปตาม มอก.506 และ มอก.507 1.6.2.2 สวติ ซท์ ี่ทางานดว้ ยมือ เป็นไปตาม อก.824 1.6.2.3 สวิตซใ์ บมีด เป็นไปตาม อก.706 1.6.2.4 อุปกรณ์ตดั ตอนและเคร่ืองป้องกนั กระแสเกินชนิดอ่ืน ตอ้ งเป็ นไปตามมาตรฐาน ท่ีการ ไฟฟ้าส่วนภูมิภาคยอมรับ 1.6.3 มาตรฐานหลกั ดนิ และส่ิงทใี่ ช้แทนหลกั ดิน 1.6.3.1 แท่งเหล็กอาบโลหะชนิดกนั การผุกร่อน หรือแท่งเหล็กหุ้มทองแดง หรือแท่งทอง ตอ้ งมี ขนาดเสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางไมน่ อ้ ยกวา่ 15 มิลลิเมตร ยาวไมน่ อ้ ยกวา่ 180 เซนติเมตร 1.6.3.2 แผ่นโลหะท่ีมีพ้ืนท่ีสัมผสั ไม่นอ้ ยกวา่ 1,800 ตารางเซนติเมตร ถา้ เป็นเหลก็ อาบโลหะชนิด กนั การผุกร่อน ตอ้ งหนาไม่นอ้ ยกว่า 6 มิลลิเมตร ถา้ เป็นโลหะอ่ืนที่ทนต่อการผุกร่อน ตอ้ งหนาไม่นอ้ ยกว่า 1.50 มิลลิเมตร 1.6.3.3 หลกั ดินชนิดอ่ืน ตอ้ งไดร้ ับความเห็นชอบจากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคก่อน 1.6.4 ท่อเดนิ สายไฟฟ้า 1.6.4.1 ท่อพีวีซีแขง็ สาหรับร้อยสายไฟฟ้า เป็นไปตาม มอก.216 1.6.4.2 ท่อเหล็กกลา้ เคลือบสังกะสี ตอ้ งเป็ นชนิดท่ีใช้สาหรับร้อยสายไฟฟ้าเท่าน้ัน มีคุณสมบตั ิ เป็นไปตามมาตรฐาน ที่การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคยอมรับ เช่น JIS BS UL

1.6.4.3 ท่อเอชดีพีอีแข็ง ท่ีนามาทาท่อร้อยสายไฟฟ้าฝังดินโดยตรงตอ้ งมีคุณสมบตั ิตามมาตรฐาน ผลิตภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม มอก. 2982 1.6.4.4 ทอ่ และทางเดินสายชนิดอื่นๆ ตอ้ งเป็นไปตามมาตรฐานท่ีการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคยอมรับ 1.6.5 มาตรฐานตวั นาไฟฟ้า 1.6.5.1 บสั บาร์ทองแดง ตอ้ งมีความบริสุทธ์ิของทองแดงไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 98 1.6.5.2 บสั บาร์อะลูมิเนียม ตอ้ งมีความบริสุทธ์ิของอะลูมิเนียมไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 98 1.6.5.3 บสั เวย์ ตอ้ งเป็ นชนิดท่ีประกอบสาเร็จรูปจากบริษทั ผูผ้ ลิตและได้มีการทดสอบแลว้ ตาม มาตรฐานขา้ งตน้ 1.7 ข้อกาหนดสาหรับสถานที่ติดต้ังเคร่ืองอปุ กรณ์ พ้ืนที่ว่างเพื่อการปฏิบัติงาน ตอ้ งมีท่ีว่างเพื่อการปฏิบัติงานสาหรับเครื่องอุปกรณ์อย่างเพียงพอ รวมท้งั มีทางเขา้ ไปไดด้ ว้ ย ท้งั น้ี เพอื่ ความปลอดภยั ในการปฏิบตั ิงานและบารุงรักษาเครื่องอปุ กรณ์ 1.7.1 ระบบแรงต่า 1.7.1.1 ตอ้ งมีที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงานอยา่ งเพียงพอ ที่จะปฏิบตั ิงานไดส้ ะดวกและปลอดภยั ในการ บารุงรักษาเครื่องอุปกณ์ ที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงานตอ้ งมีความสูง ไม่นอ้ ยกว่า 2 เมตร ความกวา้ งไม่นอ้ ยกว่า 75 เซนติเมตร และความลึกตอ้ งเป็นไปตาม ที่กาหนดในตารางท่ี 1.1 1.7.1.2 ความลึกใหว้ ดั จากส่วนที่มีไฟฟ้าเปิ ดโล่งอยู่ หรือวดั จากดา้ นหนา้ ของเครื่องห่อหุ้มท่ีวา่ ง เพ่ือ การปฏิบตั ิงานตอ้ งพอเพยี ง สาหรับการเปิ ดประตตู ู้ หรือฝาตไู้ ดอ้ ยา่ งนอ้ ย 90 องศา ในทกุ กรณี 1.7.1.3 ทางเขา้ ถึงที่วา่ งเพือ่ การปฏิบตั ิงาน ตอ้ งมีอยา่ งนอ้ ย 1 ทาง 1.7.1.4 แผงสวิตซ์และแผงควบคุมที่มีพิกดั กระแส ต้งั แต่ 1,200 แอมแปร์ ข้ึนไป และมีความกวา้ ง ของแผงเกิน 180 เซนติเมตร ท่ีว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงานตอ้ งมีทางเขา้ ท้งั สองดา้ น ทางเขา้ ตอ้ งมีความกวา้ งไม่ นอ้ ยกวา่ 60 เซนติเมตร และมีความสูงไมน่ อ้ ยกวา่ 2 เมตร ยกเวน้ เมื่อด้านหน้าของตู้อุปกรณ์จนถึงทางเข้า ไม่มีสิ่งกีดขวาง หรือมีท่ีว่างเพ่ือการ ปฏิบตั ิงานเป็นสองเท่าของท่ีกาหนดไว้ ยอมใหม้ ีทางเขา้ ทางเดียวได้ 1.7.1.5 ส่วนท่ีมีไฟฟ้าเปิ ดโล่ง และอยใู่ กลก้ บั ทางเขา้ ตอ้ งมีการก้นั อยา่ งเหมาะสมตามขอ้ 3.2.1 1.7.1.6 ที่ว่างเพื่อการปฏิบตั ิงาน ตอ้ งจดั ให้ไดร้ ับแสงสว่างอยา่ งเพียงพอท่ีจะปฏิบตั ิงานได้ ยกเวน้ เมนสวติ ซห์ รือแผงจ่ายไฟในที่อยอู่ าศยั ที่มีขนาดรวมกนั ไมเ่ กิน 100 แอมแปร์ 1.7.1.7 หา้ มใชท้ ี่วา่ งเพ่อื การปฏิบตั ิงานเป็นที่เก็บของ 1.7.1.8 ถ้าที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงานเป็ นท่ีโล่ง หรือเป็ นทางผ่าน ตอ้ งก้ันท่ีว่างน้ันด้วยวิธีการท่ี เหมาะสม ในขณะที่มีการเปิ ดเคร่ืองห่อหุม้ เครื่องอุปกรณ์ เพื่อการปฏิบตั ิงาน

1.7.2 ระบบแรงสูง 1.7.2.1 ตอ้ งมีท่ีว่างเพ่ือปฏิบัติงานอย่างเพียงพอ ที่จะปฏิบตั ิงานไดส้ ะดวกและปลอดภยั ในการ บารุงรักษาเคร่ืองอุปกรณ์ ในท่ีซ่ึงมีไฟฟ้าเปิ ดโล่งอยู่ ที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงาน ตอ้ งมีความสูงไม่น้อยกว่า 2 เมตร ความกวา้ งไม่นอ้ ยกว่า 90 เซนติเมตร และความลึกตอ้ งเป็นไปตามที่กาหนดใน ตารางที่ 3-2 ที่ว่างเพ่ือ การปฏิบตั ิงาน ตอ้ งพอเพียงสาหรับการเปิ ดประตตู ู้ หรือฝาตไู้ ดอ้ ยา่ งนอ้ ย 90 องศาในทุกกรณี 1.7.2.2 ทางเขา้ ถึงที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงาน ตอ้ งมีอย่างน้อย 1 ทาง ที่มีความกวา้ งไม่น้อยกว่า 60 เซนติเมตร และความสูงไมน่ อ้ ยกวา่ 2 เมตร 1.7.2.3 แผงสวิตซ์และแผงควบคุมท่ีมีความกวา้ งเกิน 180 เซนติเมตร ตอ้ งมีทางเขา้ ท้งั สองขา้ งของ แผง ยกเวน้ เม่ือดา้ นหน้าของตูอ้ ุปกรณ์ ไม่มีส่ิงกีดขวางหรือมีที่ว่างเพ่ือการปฏิบตั ิงานเป็ นสองเท่าของท่ี กาหนดไว้ ยอมใหม้ ีทางเขา้ ทางเดียวได้ 1.7.2.4 เม่ือมีตวั นาเปลือยหรือหุ้มฉนวนท่ีมีไฟฟ้าเปิ ดโล่งอยใู่ กลเ้ คียงกบั ทางเขา้ ตอ้ งมีการก้นั ตาม ขอ้ 3.2.2 1.7.2.5 ส่วนท่ีมีไฟฟ้าเปิ ดโล่ง ซ่ึงไม่มีการก้นั ถา้ อย่เู หนือพ้ืนที่ปฏิบตั ิงานตอ้ งติดต้งั อยู่ในระดบั สูง ไมน่ อ้ ยกวา่ ที่กาหนดใน ตารางที่ 3-3 1.7.2.6 ตอ้ งมีบนั ไดถาวรที่เหมาะสมในการเข้าไปยงั ท่ีว่างเพื่อการปฏิบัติงานในกรณีท่ีเครื่อง อปุ กรณ์ติดต้งั แบบยกพ้ืนที่ ช้นั ลอย หรือท่ีในลกั ษณะเช่นเดียวกนั 1.7.2.7 ระบบให้แสงสวา่ งสาหรับที่วา่ งเพ่ือการปฏิบตั ิงานตอ้ งจดั ให้สามารถซ่อมแซมหรือเปลี่ยน ดวงไฟไดโ้ ดยไม่เกิดอนั ตราย จากส่วนที่มีไฟฟ้า 1.7.3 การก้นั ส่วนท่มี ไี ฟฟ้า ส่วนที่มีไฟฟ้าของเคร่ืองอุปกรณ์ท่ีมีแรงดนั ต้งั แต่ 50 โวลตข์ ้ึนไป ตอ้ งมีการก้นั ส่วนที่มีไฟฟ้าเพื่อ ป้องกนั การสมั ผสั โดยบงั เอิญ โดยกาหนดรายละเอียด ดงั น้ี 1.7.4 ระบบแรงต่า การก้นั อาจใชเ้ ครื่องห่อหุม้ หรือวิธีการหน่ึงวิธีการใด ต่อไปน้ี 1.7.4.1 อยู่ในห้องหรือเคร่ืองห่อหุ้มท่ีมีลกั ษณะคลา้ ยกนั ซ่ึงให้เขา้ ได้เฉพาะผูท้ ่ีมีหน้าท่ีเก่ียวขอ้ ง เทา่ น้นั 1.7.4.2 อยใู่ นสถานที่ซ่ึงมีท่ีก้นั หรือท่ีปิ ดบงั อยา่ งมนั่ คงและการเขา้ ไปยงั ที่วา่ ง ซ่ึงอาจสัมผสั ส่วนที่มี ไฟฟ้าไดน้ ้นั ทาไดเ้ ฉพาะผทู้ ี่มีหนา้ ท่ีเก่ียวขอ้ งเท่าน้นั ช่องเปิ ดใด ๆ ของท่ีก้นั หรือที่ปิ ดบงั ตอ้ งมีขนาดหรือ อยใู่ นตาแหน่งที่ผอู้ ่ืน ไม่อาจสัมผสั ส่วนท่ีมีไฟฟ้าได้ โดยบงั เอิญ หรือไม่อาจนาวตั ถุซ่ึงเป็นตวั นาไฟฟ้า ไป สมั ผสั ส่วนท่ีมีไฟฟ้าน้นั ไดโ้ ดยบงั เอิญ 1.7.4.3 โดยการติดต้งั ใตร้ ะเบียง ใตก้ นั สาด หรือบนนั่งร้าน มิให้ผูท้ ่ีไม่มีหน้าที่เก่ียวขอ้ งเขา้ ไปได้ 1.7.4.4 ติดต้งั สูงจากพ้ืนไม่นอ้ ยกวา่ 240 เซนติเมตร

1.7.5 ระบบแรงสูง การก้นั ในระบบแรงสูง มีขอ้ กาหนดดงั น้ี 1.7.5.1 การติดต้งั ภายในอาคาร ในถานที่บุคคลทวั่ ไปเขา้ ถึงได้ เคร่ืองอุปกรณ์ตอ้ งอยใู่ นเคร่ืองห่อหุม้ ท่ีเป็ นโลหะ หรืออยู่ในห้องหรือบริเวณที่ใส่กุญแจได้ สวิตซ์เกียร์ท่ีอยู่ในเคร่ืองห่อหุ้มท่ีเป็ นโลหะ Unit substation หม้อแปลง กล่องดึงสาย กล่องต่อสาย และเครื่องอุปกรณ์อ่ืนที่คล้ายกัน ต้องทาป้ายหรือ เครื่องหมายเตือนที่เหมาะสม ช่องระบายอากาศของหมอ้ แปลงแบบแห้ง หรือช่องของเครื่องอุปกรณ์อ่ืนท่ี คลา้ ยกนั ตอ้ งออกแบบใหว้ ตั ถุจากภายนอกลอดเขา้ ไปเบ่ียงเบนพน้ ไปจากส่วนท่ีมีไฟฟ้า นอกจากจะกาหนด ไวเ้ ป็นอยา่ งอ่ืนเป็นการเฉพาะ 1.7.5.2 การติดต้งั ภายนอกอาคารในสถานท่ีบุคคลทว่ั ไปเขา้ ถึงได้ การติดต้งั ทางไฟฟ้าตอ้ งอยู่ใน เคร่ืองห่อหุม้ หรือวธิ ีการอ่ืนที่ไดร้ ับการรับรองแลว้ วา่ ปลอดภยั 1.7.5.3 ในที่ซ่ึงมีการติดต้งั สวิตซ์ หรือเคร่ืองอุปกรณ์อ่ืนในระบบแรงต่าตอ้ งมีการก้นั แยกออกจาก ระบบแรงสูง ดว้ ยแผ่นก้นั ร้ัว หรือตาข่ายที่เหมาะสม การติดต้งั ทางไฟฟ้าในห้องท่ีปิ ดลอ้ ม หรือบริเวณที่ ลอ้ มรอบดว้ ยกาแพง ผนงั หรือร้ัวโดยมีการปิ ดก้นั ทางเขา้ ดว้ ยกุญแจ หรือวิธีการอ่ืนท่ีไดร้ ับการรับรองแลว้ ให้ถือว่าเป็ นสถานที่เขา้ ไดเ้ ฉพาะบุคคลท่ีมีห้าท่ีเก่ียวขอ้ งเท่าน้ัน ชนิดของเครื่องห่อหุ้มตอ้ งออกแบบ และ สร้างใหส้ อดคลอ้ งกบั ประเภทและระดบั ของอนั ตรายที่เก่ียวขอ้ งกบั การติดต้งั กาแพง ผนงั หรือร้ัวท่ีมีความ สูงนอ้ ยกวา่ 213 เซนติเมตร ไม่ถือว่าเป็นการป้องกนั การเขา้ ถึง นอกจากจะมีส่ิงอื่นเพม่ิ เติม ทาให้การก้นั น้นั มีคุณสมบตั ิ ในการก้นั เทียบเท่ากาแพง ผนงั หรือร้ัวที่มีความสูงไมน่ อ้ ยกวา่ 213 เซนติเมตร 1.7.6 การก้นั ส่วนท่มี ีประกายไฟ เคร่ืองอุปกรณ์ซ่ึงในการทางานปกติ เกิดประกายไฟ การอาร์ค หรือโลหะหลอมละลายตอ้ งมีการปิ ด ก้นั ดว้ ยวสั ดุท่ีเหมาะสม และแยกออกจากวสั ดุที่ติดไฟได้ 1.7.7 ระยะห่างในการติดต้งั สายไฟฟ้า ระยะห่างในการติดต้งั สายไฟฟ้าเหนือพ้นื ดิน อาคารหรือสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ใหเ้ ป็นไปตามตารางท่ี 1.4