การทำกระเป๋าจากไม้ไผ่สาน

บันทกึ การอนุรักษ์สืบสานภูมปิ ัญญา “กระเป๋ าจากไม้ไผ่สาน” วชิ า ส32104 ประวตั ิศาสตร์ไทย04 จดั ทาโดย นายธนั วา วรสุริ เลขที่ 28 ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 5/5 โรงเรียนภาชี “สุนทรวทิ ยานุกลู ” อาเภอภาชี จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา สานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษามธั ยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา

ภมู ปิ ัญญาไทยสาขาใด สาขาอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม งานหตั ถกรรมกระเป๋ าจากไมไ้ ผส่ านท่ถี ือเป็ นภมู ิปัญญาชาวบา้ นทอี่ ยกู่ บั ชาวไทยมาอยา่ งยาวนาน จากการ หาขอ้ มูลกพ็ บว่า นกั โบราณคดีไดค้ น้ พบหลกั ฐาน เมื่อประมาณ 4,000 ปี มาแลว้ มนุษยไ์ ดร้ ู้จกั วธิ ีการจกั สาน ของใชด้ ว้ ยไมไ้ ผ่ เป็ นลกั ษณะลายขดั สองเสน้ หลกั ฐานน้ีไดค้ น้ พบที่จงั หวดั กาญจนบุรี ซ่ึงถือเป็ นดินแดนที่ สาคญั ในทางประวตั ศิ าสตร์ของประเทศไทย และภูมิปัญญาน้ียงั กระจายอยทู่ ุกทว่ั ภูมิภาคของประเทศไทย สงั เกตไดว้ ่าไม่ว่าจะไปท่ีจงั หวดั มกั จะพบกลุ่มชุมชนชาวบา้ นจะรวมตวั กนั ทาหัตถกรรมเก่ียวกบั เครื่องจกั สานแบบน้ีเสมอ สาขาการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม โดยมีกลุ่มชุมชนไดน้ าไมไ้ ผม่ าทากระเป๋ าจากไมไ้ ผส่ านโดยการทาข้ึนมาเพอื่ เป็ นการอนุรักษแ์ ละ พฒั นาการใชป้ ระโยชน์ใหเ้ กิดคุณค่าเพอ่ื สรา้ งรายไดไ้ หแ้ ก่ชุมชน

ลกั ษณะเด่นของภมู ปิ ัญญา กระเป๋ าจากไมไ้ ผ่สานมีลกั ษณะที่ไม่ตายตวั มีการเสริมแต่งมาเรื่อยๆทาใหใ้ นทอ้ งตลาดในปัจจบุ นั มีกระ เป่ าสานหนา้ ตาสวยงามมากมายเพอื่ ใหผ้ บู้ ริโภคไดเ้ ลือกตามความตอ้ งการหรือตามความเหมาะสมท่ีตนเอง จะใช้

ความสาคญั ของภูมปิ ัญญา..ต่อชุมชน นามาเพม่ิ มูลค่าใหก้ บั วสั ดุธรรมชาติน้นั ทาใหว้ สั ดุธรรมชาติมีคา่ ข้ึนมา เพม่ิ รายไดใ้ ห้กบั ชุมชน ชาวบา้ น และไม่ทาลายธรรมชาติ อีกดว้ ยลกั ษณะส่วนใหญท่ น่ี ิยมมาใชท้ ากระเป๋ าสาน

แนวทางการอนุรักษ์ภูมปิ ัญญา การดูแลรกั ษากระเป๋ าใหใ้ ชผ้ า้ ชุบน้าบิดหมาด ๆ เช็ดฝ่นุ หรือคราบสกปรกต่าง ๆ แลว้ ผ่งึ ลมใหแ้ หง้ หา้ ม นาไปตากแดด เป็ นการอนุรักษภ์ ูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน เพม่ิ มูลค่า สาหรับเคร่ืองใช้หรือเคร่ืองประดบั เป็ นการ สร้างรายไดใ้ หค้ นในชุมชนและเป็นแหล่งเรียนรู้

ข้นั ตอนการทากระเป๋ าจากไม้ไผ่สาน 1. นาไมไ้ ผม่ าจกั ตอกและรีดตอกใหเ้ ป็นเสน้ บาง เพอื่ ใชส้ านกระเป๋ า 2. นาตอกทไี่ ดไ้ ปรมควนั ไฟใหเ้ กิดเป็นสีตา่ ง ๆ คือ สีดา น้าตาล เหลือง เมื่อนามาสานจะทาใหเ้ กิดลวดลาย ตามสี ของตอกไมไ้ ผ่ 3. ตอกไมไ้ ผท่ ี่ไดน้ ามาสานลวดลายตามตอ้ งการ 4. นาไมไ้ ผท่ ่สี านแลว้ มาตดั ตามแบบทตี่ อ้ งการ ตดั ผา้ กาวตามแบบและอดั ผา้ กาวติดกบั ไมแ้ ผน่ ทส่ี าน 5. ทาการข้นึ แบบตามโครงกระเป๋ า และเยบ็ ตามแบบกระเป๋ าทาแลกเกอร์เพอ่ื ความคงทนและเงางาม ท้งิ ไว้ ใหแ้ ห้งพรอ้ มตดิ อุปกรณ์ตกแต่งเพอื่ ความสวยงาม