วัฏจักรการทำงานของเครื่องยนต์เล็กเบนซิน 4 จังหวะ

วฏั จกั รการทางานของเครื่องยนต์เล็กเบนซิน 4 จังหวะ รูปท่ี 2 วัฏจักรการทางานของเครอ่ื งยนต์ 4 จังหวะวฏั จักรการทางานของเคร่อื งยนตเ์ ลก็ เบนซนิ 4 จังหวะ จงั หวะการทางานของเคร่ืองยนต์เล็กเบนซินแบบ 4 จงั หวะ คอื จังหวะดดู จงั หวะอดัจังหวะระเบดิ และจงั หวะคาย ทง้ั 4 จังหวะการทางานของเคร่อื งยนต์จะเกดิ ขน้ึ จากการหมุนของเครื่องยนต์ 2 รอบและจะไดง้ านของเครอ่ื งยนต์ 1 ครั้ง

จังหวะดดู (Intake) จงั หวะดูดเริ่มต้นจากลูกสูบอยู่ด้านบนของกระบอกสบู เคล่อื นท่ลี งสดู่ ้านลา่ ง ล้นิ ไอดเี ปิดเพือ่ ดูดส่วนผสมไอดี (นา้ มันเบนซินผสมกบั อากาศ) เข้ากระบอกสบู จนลกู สบู เคลือ่ นท่ีลงสูศ่ นู ย์ตายล่างลิ้นไอดีจงึ อย่ใู นตาแหน่งปดิ โดยในจังหวะนล้ี ้ินไอเสียอยู่ในตาแหนง่ ปดิ ดังรปู ท่ี 3 รูปท่ี 3 จงั หวะดูดของเคร่อื งยนต์ 4 จงั หวะ

จงั หวะอดั (Compression) จังหวะอัดลกสบู เคล่ือนทจ่ี ากศูนยต์ ายลา่ งขึน้ สู่ศูนย์ตายบนของกระบอกสูบ เพอ่ื อัดสว่ นผสมไอดที ีถ่ กู ดดู เขา้ มาภายในกระบอกสบู จากจังหวะดูด ส่งผลทาให้ภายในกระบอกสบู มีอัตราส่วนการอดั สงู ข้นึ ประมาณ 1 : 6 ถงึ 1 : 10 ความดนั ประมาณ 6.0 – 10.0 กก./ซม2. ในจงั หวะนลี้ ้นิ ไอดแี ละลน้ิ ไอเสยี อยูใ่ นตาแหน่งปดิ ดงั รูปที่ 4 รปู ท่ี 4 จังหวะอัดของเครอ่ื งยนต์ 4 จังหวะ

จงั หวะระเบิดหรอื จงั หวะงาน (Expansion) กอ่ นลกู สบู เคล่ือนทถี่ งึ ศูนยต์ ายบนเล็กน้อย จะเกดิ ประกายข้นึ ทีเ่ ขีย้ วหัวเทยี นทาให้เกดิการจดุ ระเบดิ ของเช้อื เพลิงขึ้นภายในกระบอกสูบ ในจงั หวะน้ีเปน็ จงั หวะที่ให้งานออกมา หลงั จากนนั้ ลกู สูบก็จะเคลือ่ นที่จากศนู ย์ตายบนลงสศู่ นู ย์ตายล่าง โดยในจงั หวะนีว้ าล์วไอดอี ยู่ในตาแหน่งปิดและวาลว์ ไอเสีย เรม่ิ เปิดเพื่อระบายไอเสียทเี่ กดิ ขนึ้ ภายในกระบอกสบู ดังรปูที่ 5 รูปที่ 5 จงั หวะระเบดิ ของเคร่ืองยนต์ 4 จงั หวะ

จังหวะคาย (Exhaust) จงั หวะคายเป็นการทางานต่อจากจังหวะระเบดิ เม่ือลูกสบู เคล่อื นที่จากศนู ย์ตายบนลงสู่ศูนยต์ ายล่างเนือ่ งจากการไดร้ บั แรงกระแทกจากการเผาไหม้เช้อื เพลิง จากน้นั ลูกสูบจะเคลือ่ นที่ขนึ้ สูด่ า้ นบนของกระบอกสบู เพ่อื ไล่ไอออกผ่านทางลิ้นไอเสีย เม่ือลูกสบู เคล่อื นท่ถี งึ ศูนยต์ ายบนวาล์วไอเสียกจ็ ะปิด วาลว์ ไอดกี จ็ ะอยูใ่ นตาแหนง่ เร่ิมเปดิ อีกครัง้ เพอ่ื เข้าสู่จงั หวะดดู ใหมอ่ ีกคร้ัง ดังรูปท่ี 6 รปู ที่ 6 จงั หวะคายของเครื่องยนต์ 4 จังหวะสรปุ วัฎจกั รการทางานของเครื่องยนตเ์ ล็กเบนซิน 4 จังหวะ จงั หวะดดู จังหวะอดั จังหวะระเบดิ หรือจงั หวะงานและจงั หวะคาย ลูกสบู เคลอ่ื นท่ีขึ้นลงรวม ทั้งหมด 4 ครั้งหรือ 2 รอบ เพลาข้อเหวี่ยงหมนุ 2 รอบ ไดง้ านจากเครือ่ งยนต์ 1 ครัง้

วฏั จักรการทางานของเคร่ืองยนต์เล็กเบนซิน 2 จังหวะ เครื่องยนต์ชนิด 2 จังหวะ ถกู ออกแบบมาไม่เหมอื นกับเครอ่ื งยนต์เบนซิน 4 จงั หวะคอืเครือ่ งยนต์ 4 จงั หวะจะใช้วาล์ว ไอดี และวาลว์ ไอเสีย เป็นกลไก ในการจ่ายไอดี และไอเสยีสลบั กนั แต่เคร่ือง 2 จังหวะ ถูกออกแบบใหม้ ชี อ่ งไอดี และไอเสยี อยูท่ ก่ี ระบอกสบู ซึง่ ช่องน้ี จะเปิด หรอื ปดิ ได้ อย่ทู ี่การเคลอ่ื นท่ีของตวั ลูกสบู เท่ากับว่าลูกสบู ทาหน้าท่ีเป็นวาล์วไปในตวั จงั หวะดูด และอัด เป็นจงั หวะทล่ี ูกสูบเคลอ่ื นที่จากศนู ยต์ ายล่าง ขนึ้ สศู่ ูนยต์ ายบน ระหว่างการเคล่ือนท่นี ี้เองดา้ นบนลูกสบู คือการอดั อากาศไอดี ในขณะเดยี วกนั ชอ่ งไอเสีย จะถกู ปดิ ด้วยตัวลูกสูบ โดยอัตโนมตั ิ โดยท่เี วลาเดียวกันนเ้ี อง ความสงู ของลูกสบู กพ็ ้นช่องไอดอี อกไป ทาให้อากาศไอดี ใหลเขา้ ส่หู ้องเพลาขอ้ เหวี่ยง โดยอตั โนมตั ิ เชน่ กัน

จังหวะกาลัง และจังหวะคาย เมอื่ ลกู สูบ เคลื่อนทีข่ น้ึ ไปสูศ่ ูนยต์ ายบน ก็จะเกดิ ประกายไฟจากหัวเทียนทาใหเ้ กิดระเบิดเพอื่ดันลูกสบู ลงไปสู่ศูนย์ตายล่าง อกี ครง้ั ในระหว่างการเคลอื่ นทีล่ งคร้งั นี้ ความสูงของลูกสบู ก็จะไปปิดชอ่ งอากาศทางเข้าไอดี และด้านบนของลูกสบู ก็จะพน้ ชอ่ ง ทางออกของไอเสยี ทาให้อากาศไอเสยี ใหลผา่ นออกไป ในขณะเดียวกันนี้เองท่ีด้านบนของลกู สบู กจ็ ะพ้นช่องใหลเข้าของไอดี ทม่ี าจากห้องเพลาขอ้ เหว่ียง เข้าไปแทนที่