Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore AtRama36

Description: AtRama36

Search

Read the Text Version

สวสั ดีคณุ ผูอ้ ่านนติ ยสาร @Rama ทกุ ท่านครับ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล มพี นั ธกจิ ในการรกั ษาพยาบาลแกผ่ ปู้ ว่ ย พนั ธกจิ ในดา้ นการ ศกึ ษาผลติ บคุ ลากรทางการแพทย์ พนั ธกจิ ดา้ นวจิ ยั ผลติ นวตั กรรมผลงาน และพนั ธกจิ ดา้ นบรกิ ารวชิ าการในการใหค้ วามรเู้ สรมิ ความ เชย่ี วชาญ ซงึ่ ทผี่ า่ นมารามาธบิ ดไี ดพ้ ฒั นาการดำ� เนนิ งานในพนั ธกจิ ตา่ ง ๆ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ทำ� ใหร้ ามาธบิ ดไี ดร้ บั ความภาคภมู ใิ จจาก รางวลั และมาตรฐานคณุ ภาพทไ่ี ดร้ บั อาทิ การไดร้ บั รองมาตรฐานโรงพยาบาล Advanced Healthcare Accreditation (AHA) มาตรฐานสถานพยาบาลระดบั สากล Joint Commission International (JCI) มาตรฐาน ISO และรางวลั การบรหิ ารสคู่ วามเปน็ เลศิ ระดบั Thailand Quality Class (TQC) รามาธบิ ดมี คี วามมงุ่ มน่ั พฒั นาคณุ ภาพ และดำ� เนนิ การตามพนั ธกจิ เพอ่ื ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงสำ� คญั ตอ่ ผปู้ ว่ ย ทงั้ ในการให้ บรกิ ารทไี่ ดม้ าตรฐาน การนำ� เทคโนโลยผี นวกเขา้ กบั ผลงานใหมเ่ กดิ เปน็ นวตั กรรมทางการแพทยท์ สี่ ามารถตอ่ ยอดการรกั ษาไปสอู่ นาคต ได้ รวมถงึ การพฒั นางานวจิ ยั ใหเ้ ปน็ เลศิ เพอ่ื รบั ใชส้ งั คมในบรบิ ททางการแพทยท์ สี่ ำ� คญั เหลา่ นคี้ อื ความตงั้ ใจจรงิ ในการพฒั นาอยา่ งไม่ หยดุ ยง้ั และมคี วามตอ่ เนอื่ งอยา่ งแทจ้ รงิ กระผมในนามตวั แทนของคณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล มคี วามเชอื่ มน่ั วา่ การดำ� เนนิ งานใน ทกุ พันธกจิ ของรามาธบิ ดีเพอ่ื ใหไ้ ด้มาตรฐาน ถอื วา่ มคี วามสำ� คญั ยงิ่ ตอ่ การพฒั นาของเรา และในอนาคตการเชอ่ื มโยงกนั ในระบบ สขุ ภาพจะเปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งมากแกป่ ระชาชนชาวไทย ในระหวา่ งสถานการณโ์ รคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) นี้ ดแู ลสขุ ภาพและปฏบิ ตั ติ วั ตามมาตรฐานทางการแพทย์ กนั ทกุ ทา่ นดว้ ยครบั ศ. นพ.ปยิ ะมิตร ศรีธรา คณบดคี ณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล ลขิ สทิ ธ์ิเจา้ ของ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหิดล 270 ถนนพระรามหก แขวงท่งุ พญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400

สวสั ดคี ะ่ คณุ ผอู้ า่ น ในฐานะบรรณาธกิ ารใหม่ ขอฝากเนอ้ื ฝากตวั กบั คณุ ผอู้ า่ นทกุ ๆ ทา่ นนะคะ และขอขอบพระคณุ ทา่ นรองคณบดฝี า่ ยสอ่ื สาร องคก์ ร ผศ. นพ.ภาวทิ ย์ เพยี รวจิ ติ ร และ รศ. พญ.โสมรชั ช์ วไิ ลยคุ ทเ่ี ชอ่ื มน่ั ใหร้ บั ผดิ ชอบภารกจิ น้ี โดยเฉพาะ รศ. พญ.โสมรชั ช์ ซงึ่ นอกเหนอื จากการ ใหค้ ำ� แนะนำ� แกบ่ รรณาธกิ ารใหมแ่ ลว้ ยงั รบั เปน็ ทป่ี รกึ ษาของนติ ยสาร @Rama อกี ดว้ ย จะขอทำ� หนา้ ทน่ี อี้ ยา่ งเตม็ ความสามารถ และขอรบั ฟงั ความคดิ เหน็ หรอื ขอ้ เสนอแนะจากทกุ ทา่ นมา ณ โอกาสนด้ี ว้ ย เพอื่ ประโยชนใ์ นการปรบั ปรงุ และพฒั นานติ ยสารวาไรตส้ี ขุ ภาพดี @Rama ของคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ใหค้ งความรคู้ คู่ วรคณุ ผอู้ า่ นและทนั สมยั โดยทา่ นสามารถเสนอขอ้ คดิ เหน็ ไดต้ าม QR Code ดา้ นลา่ งคะ่ สำ� หรบั เนอ้ื หาในฉบบั นม้ี หี วั ขอ้ นา่ สนใจมากมายคะ่ เรม่ิ ตน้ กนั ดว้ ยเรอื่ งสำ� คญั จากปลายปที แี่ ลว้ ตอ่ เนอื่ งมาจนปจั จบุ นั คอื โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 หรอื COVID-19 ทที่ กุ คนกงั วลใจกนั อยา่ งมาก โรคนแี้ พรร่ ะบาดไปทว่ั ทกุ ประเทศ กอ่ เกดิ ผลกระทบอยา่ งมากมายตอ่ ชวี ติ และความเปน็ อยขู่ องประชากร ทงั้ โลก ขอใหค้ ณุ ผอู้ า่ นปฏบิ ตั ติ นตามขอ้ แนะนำ� ของกระทรวงสาธารณสขุ อยา่ งเครง่ ครดั คอื “กนิ รอ้ น ชอ้ นกลาง ล้างมอื ” รวมทง้ั แจง้ ประวตั ติ อ่ แพทยว์ า่ ได้ เดนิ ทางไปยงั พน้ื ทเี่ สย่ี งหรอื ไม่ ถอื เปน็ การรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม ใน @Rama ฉบบั นมี้ เี รอื่ งราวลา่ สดุ ณ เวลาทเ่ี ขยี นตน้ ฉบบั เกย่ี วกบั สถานการณโ์ รคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) มาฝากเพอื่ ใหท้ กุ ทา่ นไดร้ บั มอื กนั ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งคะ่ อยา่ งไรกต็ ามขอใหท้ า่ นผอู้ า่ นตดิ ตามขา่ วสารอยา่ งใกลช้ ดิ ดว้ ย เรื่องมลภาวะฝนุ่ พิษ หรือ ฝุ่นละอองขนาดเลก็ PM 2.5 ยงั คงเปน็ ปญั หาสำ� คญั ตอ่ เนอ่ื งและสง่ ผลกระทบตอ่ ผคู้ น ฉบบั นเ้ี รามเี รอ่ื งราวเกย่ี ว กบั PM 2.5 มาฝากใหไ้ ดร้ บั ทราบกนั ในอกี แงม่ มุ หนง่ึ วา่ คนกรงุ ทตี่ อ้ งเผชญิ กบั ฝนุ่ ละอองบนทอ้ งถนนและรมิ ทางเทา้ มวี ธิ กี ารใชช้ วี ติ กนั อยา่ งไรทา่ มกลาง ฝนุ่ ละอองทยี่ งั ปรากฏอยเู่ ชน่ ทกุ วนั นี้ จากเรอ่ื งของฝนุ่ พษิ เรามเี รอื่ งของ รุกขกร : หมอต้นไม้ผตู้ ่อลมหายใจให้รากแก้ว อาจเปน็ คำ� ตอบสำ� หรบั มลภาวะฝนุ พษิ บนโลกยคุ นม้ี านำ� เสนอ รา่ งกายคนเราจำ� ตอ้ งมหี มอดแู ล ตน้ ไมใ้ หญก่ เ็ ชน่ เดยี วกนั จำ� เปน็ ตอ้ งมหี มอตน้ ไม้ หรอื หมอผา่ ตดั ตน้ ไมเ้ ปน็ ผรู้ กั ษาบำ� รงุ ตน้ ไมใ้ หเ้ ตบิ โตและเปน็ ไม้ ใหญท่ แ่ี ขง็ แรง พรอ้ มจะผลติ ออกซเิ จนเผอื่ แผแ่ กม่ วลมนษุ ย์ นอกจากนน้ั เรามเี รอ่ื งของยาทใี่ ชร้ กั ษาผนื่ ทเี่ กดิ ขนึ้ บอ่ ย ๆ จากฝนุ่ มาฝากดว้ ยคะ่ แตจ่ ะมยี า อะไรกนั บา้ ง ตดิ ตามในคอลมั น์ Rama RDU ไดเ้ ลยคะ่ คอลมั น์ Easy Living มเี รอ่ื งราวดดี จี าก อ. ทพญ.นยั นา บรู ณชาติ อาจารยท์ นั ตแพทยส์ าขาทนั ตกรรมทว่ั ไป ภาควชิ าทนั ตกรรมทว่ั ไปขนั้ สงู คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยมหิดล ที่เล่าเรื่อง “คณุ ค่าจากฟันปลอม” ประสบการณ์จากการดูแลคนไข้ดว้ ยจติ วญิ ญาณ ส่ิงใดทท่ี ำ� ให้เกิด ความสขุ ไดจ้ ากเรื่องราวนี้ เราไปตดิ ตามกันคะ่ คอลัมน์ Believe it or not มเี ร่ืองราวความเชือ่ ในรอบปีนี้ มีท้ังเรื่องฝุ่น PM 2.5 ท่ีกลับมาเปน็ ปัญหา ใหญใ่ หค้ นไทยไดว้ นุ่ วายใจกนั อกี ครง้ั เรอ่ื งเหตกุ ารณก์ ราดยงิ ทโ่ี คราช เราจะมวี ธิ ผี า่ นความเศรา้ กบั เรอ่ื งราวเหลา่ นไี้ ดอ้ ยา่ งไร ตดิ ตามอา่ นในคอลมั น์ ได้เลยค่ะ นอกจากทกี่ ลา่ วไวแ้ ลว้ ฉบบั นเี้ พมิ่ คอลมั นน์ อ้ งใหม่ “ฟุดฟดิ ฟอไฟกับรามาฯ” ขอประเดมิ กนั ดว้ ยการนำ� เสนอทม่ี าของคำ� วา่ Pollution คำ� ๆ น้ี มรี ากศพั ทท์ ม่ี าอยา่ งไรกนั ทา่ นผอู้ า่ นทสี่ นใจเปดิ อา่ นโดยพลนั ปดิ ทา้ ยฉบบั นกี้ นั ดว้ ยแฟชนั่ เก๋ ๆ ใครวา่ ถอื ถงุ ผา้ ไมเ่ ท่ พลกิ ไปดปู กกนั อกี สกั ครง้ั นะคะเพอ่ื ดวู า่ ผบู้ รหิ ารคนสำ� คญั แหง่ รามาธบิ ดี รว่ มรณรงคถ์ อื ถงุ ผา้ แลว้ หลอ่ เพยี งใด ขอเชิญชวนทกุ ทา่ นร่วมกนั ใชถ้ งุ ผา้ แทนถุงพลาสตกิ นอกจากจะชว่ ยลดโลกรอ้ นแลว้ ยงั เกไ๋ กด๋ ดู มี สี ไตลอ์ กี ดว้ ยนะคะ ผศ. พญ.จรยิ า ไวศยารทั ธ์ บรรณาธิการนิตยสาร @Rama ติดต่อกองบรรณาธกิ าร @Rama แบบสอบถามนิตยสาร @Rama โทรศัพท์ 0-2201-1723 [email protected], http://Atrama.mahidol.ac.th

CONTENT ท่ปี รกึ ษากองบรรณาธิการ Health Station 6 ศ. นพ.ปยิ ะมิตร ศรธี รา 8 ผศ. นพ.ภาวทิ ย์ เพยี รวจิ ติ ร เร่ืองสำ� คญั ต้องรู้ COVID-19 9 บรรณาธกิ าร 10 Believe it or not? 12 ผศ. พญ.จริยา ไวศยารทั ธ์ 14 กองบรรณาธิการ 5 วิธีดแู ลสภาพจิตใจหลังเผชิญความเศรา้ 18 19 รศ. พญ.โสมรชั ช์ วิไลยคุ Rama Comic 20 ฐิตพิ ร สรุ วฒั นวเิ ศษ Easy Living 24 ศศิกานต์ คำ� รกั ษเ์ กียรติ 26 โนรี พรรคพิบูลย์ คุณคา่ ฟันปลอม มูลนธิ ริ ามาธบิ ดีฯ เลขานุการกองบรรณาธกิ าร Healthy Eating ดนัย องั ควฒั นวิทย์ สใี นอาหาร ใหอ้ ะไรมากกว่าทเ่ี ราคดิ ฝา่ ยออกแบบ Behind the Scene พิชชา โภคงั ฝา่ ยช่างภาพ รกุ ขกร : หมอต้นไม้ ผูต้ ่อลมหายใจให้รากแกว้ กุสมุ า ภกั ดี Rama RDU เอกพจน์ รอดชาวนา เมธี บวั จู ยารกั ษาผื่นทเี่ กดิ จากฝุ่น ฝ่ายอเิ ล็กทรอนิกส์ Relax Corner สาธิต หุ่นเลศิ รตกิ ร สุนทรเจริญนนท์ ดอกพดุ บานเม่ือวานนี ้ ฝ่ายพสิ ูจน์อักษร Camera Diary สิทธิ แสงเจริญวัฒนา ฝา่ ยการเงิน “Life under PM2.5 & COVID-19, @Bangkok” ณฐั ภสั สร กษดิ ์ิวรานนท์ Giving and Sharing ฝ่ายจัดสง่ ทุกคนชว่ ยเพิ่มโอกาสรอดชีวติ ใหค้ นไทยทว่ั ประเทศได้ ระวีนชุ วบิ ุญกลู Vocab with Rama บญุ ญวตั ร แก้ววไิ ล ลกั ขณา รปู ใส Pollution 4



เรอ่ื งสำ�คญั ตอ้ งรู้ COVID-19 ทา่ มกลางสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ไปทวั่ โลก มีค�ำถามมากมายทเ่ี กดิ ขน้ึ ในชว่ งทม่ี ีการระบาดแบบน้ี มคี �ำถามอะไรบ้าง เรามคี ำ� ตอบจากค�ำถามเหลา่ น้ันมาฝากคะ่ หนา้ กากแบบใดใช้ได้ผล / ต้องใสเ่ มื่อไร หน้ากากท่ีควรใช้ส�ำหรับป้องกัน COVID-19 ส�ำหรับบุคลากรทางการแพทย์ หรือ คนที่ใกล้ชิดผู้ที่ติดเช้ือที่ดีท่ีสุด คือ หน้ากากอนามัยชนิด N95 ซ่ึงสามารถกรองไวรัสขนาด เล็กได้อย่างดี และมีการปิดท่ีมิดชิด โดยผู้สวมใส่หากได้รับการท�ำ Fit test ซ่ึงเป็นวิธีการ ตรวจสอบว่าใส่หน้ากากได้แน่นและมิดชิดเพียงพอ ก็จะย่ิงท�ำให้ได้รับประสิทธิภาพที่ดี มากข้ึน หนา้ กากอนามยั ชนดิ ธรรมดาหรอื ทใี่ ชใ้ นหอ้ งผา่ ตดั ทวั่ ไป (surgical mask) เปน็ หน้ากากท่ีมีด้านสขี าวซงึ่ ควรใส่ไว้นานให้ชิดปากและจมูก สามารถป้องกนั สารคดั หลั่ง เชน่ นำ�้ มกู นำ�้ ลายไมใ่ หก้ ระเดน็ ออกมา สว่ นอกี ดา้ นหนงึ่ ทใี่ สอ่ อกดา้ นนอกมกั มสี ตี า่ ง ๆ กนั โดย ท่วั ไปเป็นสเี ขียว ควรใช้ในผ้ปู ว่ ยหรือผ้ทู ีส่ งสัยว่ามีโอกาสป่วยดว้ ย COVID-19 ผทู้ ม่ี ีอาการ ไอ มีนำ�้ มูก หรอื เป็นไข้หวัดใหญ่ รวมทั้งไข้หวัดทว่ั ไปตามฤดูกาล รวมท้งั ประชาชนท่วั ไปท่ี ไปในทแี่ ออดั หรือต้องการป้องกนั ตวั เองไมใ่ ห้ได้รบั เช้ือโรคต่าง ๆ ส�ำหรับหน้ากากผ้า ทางองค์การอนามัยโลก (WHO) ไม่แนะน�ำให้ใช้ส�ำหรับ ปอ้ งกนั เชอื้ ไวรสั ไมว่ า่ จะเปน็ COVID-19 ไขห้ วดั ใหญ่ หรอื ไขห้ วดั ทวั่ ไปตามฤดกู าล เนอ่ื งจาก เสน้ ใยผา้ ไมส่ ามารถกรองไวรสั ขนาดเลก็ ได้ และสำ� หรบั คนทมี่ อี าการไอหรอื นำ�้ มกู ไหล อาจ ท�ำให้หนา้ กากผา้ นน้ั เปยี ก เม่อื มาโดนมือ ก็อาจนำ� มาสมั ผสั บรเิ วณต่าง ๆ หรือผูอ้ นื่ ได้ แต่ อาจพอมีประโยชน์สำ� หรบั ป้องกนั บางคนในการจับหน้า จมูกหรือปากตนเอง ลา้ งมือแบบใดจงึ จะไดผ้ ล ล้างให้สะอาดด้วยน�้ำและสบู่ โดยล้างให้ทว่ั ท้งั มอื และขอ้ มือ ท่ีสำ� คญั อยา่ ลมื บริเวณซอกเลบ็ ง่ามน้ิวและบริเวณใต้แหวนหรือเครอ่ื งประดบั ทางที่ดี ควรถอดแหวนหรือเคร่ืองประดับออกก่อน ล้างมือนานแค่ไหน ต้องอย่างน้อย 20 วนิ าที ใชแ้ อลกอฮอล์เจลไดห้ รือไม่ สามารถใช้แอลกอฮอล์เจลที่ได้มาตรฐาน เช่น แอลกอฮอล์เจลจาก องคก์ ารเภสชั กรรม หรอื เจลทไ่ี ดม้ าตรฐานการผลติ ทม่ี สี ว่ นผสมของแอลกอฮอล์ รอ้ ยละ 65 ถงึ 90 6

Health อ. พญ.รพีพรรณ รัตนวงศน์ รา มอรด์ สาขาวิชาโรคติดเชอ้ื ภาควชิ าอายรุ ศาสตร์ Station คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล เม่ือต้องเดนิ ทางไปต่างประเทศ ทำ�อย่างไร เม่ือต้องเดินทางไปต่างประเทศ ล�ำดับแรกต้องตรวจสอบก่อนว่า เป็นประเทศ กลุ่มเสี่ยงหรือไม่ โดยการตรวจสอบจากเว็บไซต์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข และเวบ็ ไซตอ์ งคก์ ารอนามยั โลก รวมทง้ั ประเทศนนั้ มกี ารจำ� กดั การเดนิ ทางระดบั ใด อยา่ ง เชน่ ในประเทศจนี และเกาหลี ขณะนี้เปน็ ระดับสงู สดุ คอื ไมค่ วรเดนิ ทางไป เพราะมกี าร แพร่ระบาดจากคนสคู่ นภายในประเทศมาก เปน็ ตน้ ในทางกลบั กนั ตอ้ งตรวจสอบใหแ้ นใ่ จวา่ ประเทศทเ่ี ราตอ้ งการเดนิ ทาง มนี โยบายในการกกั ตวั นกั เดนิ ทางจากประเทศไทย หรอื ไม่ด้วย เน่ืองจากประเทศไทยเองก็มีการแพรร่ ะบาดจากคนสูค่ น โดยอาจตรวจสอบกบั ทางสถานฑูตของประเทศน้ันเพิม่ เติม รวมทงั้ อยา่ ลมื ตรวจสอบกบั หนว่ ยงานตน้ สงั กดั ของผเู้ ดนิ ทางดว้ ยวา่ อนญุ าตใหเ้ ดนิ ทางออกนอกประเทศหรอื ไม่ และหาก กลับมาจากประเทศนน้ั แลว้ ตอ้ งทำ� อะไรบ้าง เชน่ ไมใ่ ห้ไปท�ำงาน 14 วนั บางครง้ั ประเทศที่คิดวา่ ยงั ไม่มีการระบาดขณะเดินทาง ไป แตม่ าเกดิ การระบาดภายหลงั อยา่ ง อหิ ร่าน หรือ อิตาลี ท�ำให้คนทเ่ี ดินทางไปแลว้ จ�ำเปน็ ต้องมากักตวั ท่ีบา้ นเพ่ิมเตมิ แตห่ าก ตัดสนิ ใจเดินทางแลว้ แนะนำ� ให้ 1. สวมหน้ากากอนามัย ไมว่ ่าจะเปน็ หน้ากากอนามยั ชนิด N95 หรอื หนา้ กากอนามยั ชนิดธรรมดา 2. ล้างมือบอ่ ย ๆ ด้วยน้�ำและสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล เม่ือสัมผัสพื้นผวิ และบคุ คลอื่น 3. หลกี เลย่ี งการสัมผัสหนา้ โดยเฉพาะ ตา จมกู ปาก ตนเอง 4. กินอาหารรอ้ น สุก สะอาด ใช้ชอ้ นกลาง และเลย่ี งการใชข้ องร่วมกนั เช่น หมอน ผา้ หม่ 5. หลกี เลี่ยงการไปในทแ่ี ออดั มคี นมาก หรือมีคนไอจาม 6. การเขา้ หอ้ งนำ้� สาธารณะ ใหท้ ำ� ความสะอาดโถสขุ ภณั ฑก์ อ่ นนง่ั และกอ่ นกดชกั โครกใหป้ ดิ ฝากอ่ น ลา้ งมอื หลงั สมั ผสั บรเิ วณต่าง ๆ ในหอ้ งน้�ำ 7. ติดตามขา่ วสารอย่างสม�ำ่ เสมอ 8. จดบนั ทกึ ประวตั ทิ างการแพทยข์ องตนเองและผทู้ ร่ี ว่ มเดนิ ทาง เชน่ โรคประจำ� ตวั ยาทใ่ี ชเ้ ปน็ ประจำ� การแพย้ าหรอื อาหาร กร๊ปุ เลือดเปน็ ภาษาองั กฤษ หรอื หากเป็นไปได้ใหจ้ ดภาษาหลักของประเทศท่ีไปดว้ ย 9. อยา่ ลมื บอกแพทย์ประจำ� ตวั ท่านวา่ เดินทางไปต่างประเทศ หาเบอรโ์ รงพยาบาลหรอื ชอ่ งทางตดิ ต่ออืน่ บันทึกตดิ ตัว ไว้ และระบผุ ทู้ ท่ี า่ นสามารถตดิ ตอ่ ได้ในภาวะฉุกเฉนิ ด้วย สังเกตอาการอย่างไรเมอื่ สงสยั ว่าเป็น อาการ ไข้ เจ็บคอ ไอ (อาจมีหรอื ไม่มเี สมหะก็ได)้ เจบ็ หน้าอกแบบเสียวแปลบ ๆ ปวดหัว ปวดเมือ่ ยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลยี บางคร้ังมีคลื่นไส้ อาเจียน ปวดทอ้ ง ถ่ายเหลวทอ้ งเสีย หลายคนมีอาการอย่างใดอยา่ งหนงึ่ เทา่ นัน้ หรอื บางคนมีอาการนอ้ ย อาจ ท�ำให้แยกไดย้ ากจากภาวะนอนพักผ่อนไม่เพียงพอ หรอื เผชญิ มลภาวะฝุน่ ควนั บางรายอาจมีอาการและอาการแสดงแบบรุนแรง เชน่ หายใจหอบเหนอื่ ย หายใจไมเ่ ตม็ อม่ิ โดยเฉพาะเวลาออกแรง ความดนั ตกจนทำ� ใหว้ งิ เวยี นศรี ษะมาก ถา่ ยเหลวมากจนเกดิ ภาวะ ขาดน้ำ� เป็นตน้ 7

Believe It or Not ? ผศ. นพ.คมสันต์ เกยี รติรุง่ ฤทธิ์ สาขาวชิ าจติ เวชศาสตร์เด็กและวัยรุ่น ภาควชิ าจติ เวชศาสตรค์ ณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล มีสติ รู้เท่าทันอารมณ์ ร้จู กั ยบั ยง้ั ช่งั ใจ เชน่ งดทะเลาะกับ ผู้อนื่ ที่มคี วามเหน็ แตกตา่ ง สร้างความบันเทิง มองเห็นคุณค่าตนเอง อาจ ร่วมเป็นอาสาสมคั รท�ำประโยชน์แก่ส่วนรวม ดูแลสภาพจิตใจ ท�ำกิจวัตรประจ�ำวันให้เป็น ปกติ เชน่ ท�ำงาน ตง้ั ใจเรียน ทำ� กิจกรรมตา่ ง ๆ ใหค้ ลายกงั วล และความเครยี ด ไม่ยึดติดกับอดีต ยอมรับความเป็น จรงิ และอยู่กบั ปจั จบุ ัน ใหเ้ วลาเปน็ เคร่ืองชว่ ย การผา่ นเรอื่ งร้าย ๆ มกั ตอ้ งใชเ้ วลาควรใหก้ ำ� ลงั ใจตนเองใหผ้ า่ นชว่ งเวลาทย่ี ากลำ� บาก ใหไ้ ด้ ส�ำหรับบุคคลรอบขา้ ง โดยเฉพาะผู้ทม่ี ีลกู หลานประสบเหตุการณ์ ควรเข้าชว่ ยเหลือ เปน็ ทป่ี รึกษา รับฟัง และเปน็ แบบอยา่ งในการจดั การอารมณ์ หากดแู ลตนเองโดยวธิ ขี า้ งต้นแล้วยงั คงมีปัญหาในการจดั การอารมณ์ ควรรีบพบแพทย์เพ่ือรับการประเมินและรกั ษา 8



Easy อ. ทพญ.นัยนา บูรณชาติ อาจารยท์ นั ตแพทยส์ าขาทันตกรรมทว่ั ไป Living ภาควชิ าทนั ตกรรมทั่วไปขนั้ สงู คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล จากประสบการณเ์ มื่อคร้งั ไปหาหมอทคี่ ลินกิ ในขณะที่แม่ของเธอก�ำลังนอนให้นำ�้ เกลืออย่นู น้ั คณุ หมอหนั มาถาม เธอ ซ่ึงขณะนั้นอายุ 7-8 ขวบวา่ “หนูกนิ ขา้ วกลางวันหรือยงั ” ในสายตาคนอน่ื อาจจะดเู ปน็ ค�ำถามธรรมดา ไมม่ อี ะไร พิเศษ แต่ ณ ขณะนั้น เธอรสู้ กึ ซาบซึ้งใจเป็นอย่างย่ิง ทัง้ ๆ ที่เธอไมใ่ ช่คนไข้ แต่คุณหมอกย็ ังใส่ใจไถถ่ าม ความรสู้ กึ ประทบั ใจในเหตุการณค์ รั้งนน้ั ทำ� ใหเ้ ธอตดั สนิ ใจที่จะเปน็ หมอเพ่ือชว่ ยเหลือผ้อู ่นื ความใฝ่ฝันของเธอไม่ได้ไกลเกินเอ้ือมนัก เพราะแม้ว่าเธออยู่ ม. 5 แต่ก็สามารถสอบเทียบในสายคณิต-วิทย์ได้ อีกทั้งคะแนนการเรียนของเธออยู่ในระดับดีพอที่จะท�ำให้ความฝันเป็นจริง แต่แล้วแม่ของเธอกลับทักท้วงไม่อยากให้เธอ เรียน แมเ่ ป็นหว่ งวา่ เธอจะเหนด็ เหนอ่ื ย อกี ทัง้ มองว่าอาชีพแพทยท์ ำ� งานไม่เป็นเวลา ต้องเขา้ เวร และทีส่ ำ� คญั กลวั วา่ เธอ จะเป็นอันตรายท่ีต้องเดินทางดึก ๆ ด้วยเหตุที่เธอมีความผูกพันกับแม่มาก เธอจึงคิดทบทวนอีกครั้งและตัดสินใจเลิกล้ม การเข้าเรียนแพทย์ เพราะไม่อยากแลกกับความไม่สบายใจของแม่ อย่างไรก็ตามเธอยังอยากมีอาชีพที่เก่ียวพันกับแพทย์ และการชว่ ยเหลอื ผคู้ นอยู่ จงึ แกป้ ญั หาดว้ ยการเลอื กเรยี นเปน็ หมอฟนั โดยใหเ้ หตผุ ลวา่ หมอฟนั ทำ� งานตามเวลาปกตทิ วั่ ไป ไม่ตอ้ งเข้าเวร แม่ของเธอจงึ ยินยอม ในทส่ี ดุ เธอกไ็ ดเ้ รยี นคณะทนั ตแพทยส์ มใจ แลว้ ใชท้ นุ ทโ่ี รงพยาบาลมหาสารคาม กอ่ นทจี่ ะเรยี นตอ่ เปน็ ผเู้ ชย่ี วชาญ เฉพาะสาขาทนั ตกรรมทว่ั ไป และกลบั มาทำ� งานทบ่ี า้ นเกดิ อยธุ ยา จนตอ่ มาไดร้ บั ทาบทามใหเ้ ปน็ อาจารยท์ คี่ ณะทนั ตแพทย์ มหาวทิ ยาลยั แหง่ หน่ึงในกรงุ เทพฯ และแล้ววันหนึ่ง ขณะทเี่ ธอทำ� งานอยู่ แม่ของเธอกโ็ ทรมาบอกว่า “มาถอดฟันปลอมให้คุณยายหน่อยไดไ้ หมลูก ไมม่ ใี ครถอดฟนั ปลอมใหค้ ณุ ยายไดเ้ ลย” ทนั ทที ฟี่ งั เธอรสู้ กึ องึ้ ไมร่ จู้ ะตอบแมอ่ ยา่ งไรดี เพราะภารกจิ ทว่ี างไวก้ เ็ ตม็ ตลอด ทั้งวนั เธอตอบกลบั ไปวา่ “หนูยังไม่รู้ว่าจะเข้าไปบางปะอินในวันนไี้ ด้ตอนไหน หนยู งั ไม่รับปากนะ ขอดูเวลาก่อนคะ่ ” คุณยายทเ่ี ธอรจู้ ักมาทั้งชวี ิต เป็นคนสมถะเรียบงา่ ย และปฏบิ ัติธรรมมาโดยตลอด คณุ ยายมกั ท�ำอะไรดว้ ยตัวเอง เสมอ ไม่เคยคดิ จะพึง่ คนอนื่ จนกระทง่ั อายุ 92 ปี คณุ ยายมีอาการปว่ ยหนกั หมอไม่สามารถวินจิ ฉัยได้วา่ ปว่ ยดว้ ยโรคใด เพราะคณุ ยายปฏเิ สธการตรวจ และเลอื กจะกลบั มาพกั อยทู่ บี่ า้ นอยา่ งเดด็ เดย่ี ว ดว้ ยความเจบ็ ปว่ ยและเรยี่ วแรงทถี่ ดถอยลง ทำ� ใหค้ ุณยายจ�ำยอมใหล้ กู หลานดูแลในช่วงวาระสุดท้ายทีบ่ า้ น และเวลาน้ฟี ันปลอมเป็นเสมอื นส่ิง “เกินจำ� เป็น” สำ� หรบั คุณยาย เพราะกนิ อาหารไม่ได้แล้ว 10

หลังจากวางสายโทรศัพท์จากแม่ เธอเกิดค�ำถามกับตัวเองว่า เธอต้องขับรถไปกลับกรุงเทพฯ-บางปะอิน เพียง เพอื่ “ถอดฟันปลอม” ให้ยายอยา่ งนน้ั หรือ ทำ� ไมนา้ ๆ กับแมถ่ ึงทำ� เรื่องงา่ ย ๆ แบบน้ไี ม่ได้ ถ้าเปน็ บา้ นอืน่ ที่ไมม่ หี มอฟัน อยูใ่ นบา้ น ท�ำไมเขาพยายามทำ� กันได้ เธอเคยถอดฟนั ปลอมใหก้ บั ผคู้ นไมร่ กู้ ค่ี รงั้ ตอ่ กหี่ น เธอรดู้ วี า่ การถอดฟนั ปลอมมนั งา่ ยมาก ๆ โดยเฉพาะทเี่ ปน็ ฟนั ปลอมทั้งปาก ไม่มีฟนั แท้เหลืออย่เู ลย เพราะไม่มีตะขอลวดที่จะเกีย่ วปากเวลาถอด เสียงในหวั ของเธอดังกอ้ งดว้ ยความ คดิ เปรียบเทยี บกับความค้มุ คา่ ของเวลาทม่ี จี �ำกดั เธอครนุ่ คดิ กับตนเองตอ่ ไปวา่ “ในเมื่อมนั งา่ ยส�ำหรบั เธอขนาดน้ี ท�ำไมถงึ ยากทีเ่ ธอจะทำ� ” การถอดฟนั ปลอมจากปากยายเปน็ เรอื่ งงา่ ย ๆ แตท่ ย่ี ากเปน็ เพราะ “ใจ” ของเธอเองตา่ งหาก เธอเหน็ ตวั เองตอ้ ง ขบั รถไปกลบั บางปะอนิ -กรุงเทพฯ เพ่อื ไปถอดฟันปลอมดว้ ยมือของหมอฟันทเ่ี รยี นมา 9 ปี แต่เมือ่ เธอมองพ้นไปจากตัว เอง พน้ ไปจากสิง่ ท่มี องเห็นและสิง่ ทจี่ ับต้องได้ เธอจึงมองเห็น “คณุ คา่ และความหมาย” ไดเ้ ห็นความรกั ความหว่ งใยท่ี แมแ่ ละนา้ มใี หย้ าย ไดเ้ หน็ ยายทก่ี ำ� ลงั เตรยี มกายและใจกอ่ นออกเดนิ ทางในวาระสดุ ทา้ ยของชวี ติ ไดเ้ หน็ ตนเองทส่ี ามารถ เออ้ื เฟอื้ ต่อแม่ นา้ และยาย ใหท้ ุกคนไดส้ บายกายและสบายใจกบั เรือ่ งท่ตี ดิ ข้อง เธอตดั สนิ ใจขบั รถขน้ึ ทางดว่ นวงแหวนรอบนอกไปบางปะอนิ การเดนิ ทางไมน่ านอยา่ งทค่ี ดิ เธอขบั รถดว้ ยใจทเ่ี บกิ บาน เตม็ ใจอยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะไปทำ� หนา้ ทขี่ องลกู ของหลาน เมอื่ เธอไปถงึ ยายนอนเหยยี ดอยกู่ ลางบา้ น รา่ งกายผา่ ยผอมเหลอื แต่ หนงั หมุ้ กระดกู การไดเ้ หน็ คณุ ยายนอนอยา่ งสงบ ยอมรบั ธรรมชาตทิ กี่ ำ� ลงั จะเกดิ ขน้ึ อยา่ งมนั่ คง ไมด่ น้ิ รน ไมข่ ดั ขอ้ ง พาใหใ้ จ ของเธอสงบตามไปด้วย เธอก้มลงกราบยายด้วยหัวใจ พรอ้ มขออนุญาตท�ำหน้าท่ที ี่มีเกยี รตยิ ิง่ สำ� หรับเธอ ณ ขณะน้ี “หนขู ออนญุ าตถอดฟนั ปลอมออกจากปากคณุ ยายนะคะ คุณยายจะได้สบายปาก” ลูก ๆ ของคณุ ยายต่างพากันมานั่งล้นุ ภารกิจนี้ สงิ่ ที่ทุกคนไดพ้ ยายามแล้วแต่ท�ำไม่ส�ำเร็จ เธอค่อย ๆ เอานิ้วยก รมิ ฝปี ากคณุ ยายเลก็ นอ้ ยอยา่ งเบามอื ทส่ี ดุ และหยบิ ฟนั ปลอมออกจากปากคณุ ยายทลี ะชนิ้ ดว้ ยความนมุ่ นวล เสย้ี วนาทที ่ี เธอคอ่ ย ๆ หยบิ ฟนั ปลอมเคลอื่ นออกมาจากปาก พลนั นำ้� ตาของเธอกไ็ หลออกมาคลอตาดว้ ยความตน้ื ตนั ใจ เธอตระหนกั ได้ว่าท้งั หมดทเ่ี ธอเรยี นหมอฟนั มาก็เพอ่ื นาทนี ี้ และภารกิจนี้ต้องเป็นของเธอเท่านน้ั เสี้ยวนาทอี นั พิเศษนี้ ท�ำให้เธอเรยี นรวู้ า่ ชวี ติ ท่ีผา่ นมา เธอมักมองหาและฝกึ ฝนท�ำสิง่ ทย่ี ากข้ึน สงิ่ ทยี่ ังท�ำไม่ได้ เพ่ือใหต้ ัวเองเกง่ ข้นึ และภาคภูมิใจมากขนึ้ แตค่ วามรสู้ กึ น้นั อยไู่ ด้ไม่นาน แลว้ ก็จะมีเรื่องที่ “ยากกวา่ ” ใหพ้ ยายามใหม่ อยู่เสมอ แต่การเรียนรู้ท่ีเกิดขึ้นขณะถอดฟนั ปลอมใหค้ ุณยายในวนั นน้ั ท�ำให้เธอเหน็ การทำ� สง่ิ ง่าย ๆ ด้วยหวั ใจที่เรียบ งา่ ย ธรรมดา เปน็ ธรรมชาติ แตก่ ลบั ทำ� ใหส้ ุขใจและมีพลังอยา่ งมหาศาล เธอรู้สึกขอบคุณคุณยายที่ให้บทเรียนอันล�้ำค่ากับชีวิตที่เหลืออยู่ของ เธอ ใหเ้ ธอไดส้ ัมผสั ถงึ คุณค่าของชวี ติ ท่แี ท้จรงิ 11

เราใส่ใจสุขภาพ เพื่อคุณภาพชีวิตท่ีดีของตัวเอง จากท่ีเคยแค่ออกก�ำลังกาย ก็เพิ่มการบริหารจิตใจ เพราะคนทำ� งานอยา่ งเรา ๆ กม็ จี ะมเี ร่อื งเครียด หรอื เรอ่ื งทกุ ข์ใจจากงานมาบ้างไมม่ ากก็น้อย การบริหารจติ ใจ หรอื การ ไดพ้ กั ผอ่ นหยอ่ นใจ อาจทำ� ใหเ้ รารสู้ กึ สบายใจขนึ้ มแี รงใจในการทำ� งานมากขน้ึ และทข่ี าดไมไ่ ดน้ นั่ กค็ อื อาหารทด่ี ี ทจ่ี ะชว่ ย ใหร้ า่ งกายของเรามกี ำ� ลงั ในการทำ� กจิ กรรม และกจิ วตั รประจำ� วนั ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี รวมถงึ อาหารทด่ี จี ะสง่ เสรมิ ใหส้ ขุ ภาพกาย ของเราใหแ้ ขง็ แรง แถมยงั ชว่ ยรักษาสมดลุ ของร่างกายใหท้ �ำงานเปน็ ปกติ และห่างไกลโรคอกี หลายโรคเลยทีเดยี ว สารอนุมูลอิสระ เป็นสารที่เราได้รับจากท้ังภายนอก เช่น ฝุ่น ควัน มลพิษต่าง ๆ อาหารที่มีไขมันอ่ิมตัว และ ไขมันทรานส์ แสงแดด รังสี และท่ีร่างกายสามารถสร้างได้เอง ซ่ึงเกิดการกระบวนการเผาผลาญภายในร่างกาย ร่วมกับ ปัจจัยอ่ืน ๆ จากภายนอก ท�ำให้มีโครงสร้างไม่สมดุล ถ้าหากสะสมในร่างกายเป็นจ�ำนวนมาก ก็สามารถก่อให้เกิดผลเสีย ต่อร่างกายได้ ท�ำให้เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายของเราเกิดความเสียหาย หรือร่างกายมีการอักเสบ ส่งผลให้มีโรคต่าง ๆ ตาม มาได้ เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง เป็นต้น อาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระจึงมีส่วนช่วยอย่างมาก ที่จะท�ำให้ เราลดความเสี่ยงท่ีจะเกิดโรคต่าง ๆ ได้ 12

Healthy แพรวพาชมิ Eating หลายคนคงอยากรแู้ ลว้ วา่ อาหารตา้ นอนมุ ลู อิสระมีอะไรบ้าง และสามารถหาไดจ้ ากท่ีไหน จรงิ ๆ แลว้ รา่ งกาย ของเราสามารถสรา้ งสารอนมุ ลู อสิ ระไดเ้ อง แตอ่ าจจะไมเ่ พยี งพอทจ่ี ะทำ� ใหร้ า่ งกายเรามสี ขุ ภาพทด่ี ี เราจงึ จำ� เปน็ ตอ้ งรบั เพม่ิ จากอาหารบางชนิด เพื่อช่วยลดและชะลอให้เซลล์เสอ่ื มช้าลง สขี องวัตถุดบิ ตา่ ง ๆ ตามธรรมชาติ นอกจากจะมปี ระโยชน์ กับร่างกายแล้ว ยังสามารถช่วยให้เราเลือกรับประทานอาหารได้หลากหลายข้ึน และเรียนรู้ประโยชน์ที่จะได้รับจากสาร พฤกษเคมตี า่ ง ๆ ดว้ ย สารพฤกษเคมี เปน็ สารประกอบทางเคมี ทเ่ี ราสามารถพบไดใ้ นพชื หลากหลายชนดิ ซงึ่ สารเคมกี ลมุ่ นที้ ำ� ใหพ้ ชื มสี ี รส กล่นิ เฉพาะตัวแตกตา่ งกนั ไป มฤี ทธ์ิทางชวี ภาพที่ช่วยป้องกัน และชะลอการเสอื่ มของเซลล์ภายในรา่ งกาย หรอื ที่ เรารจู้ ักกันดีในชื่อ “สารตา้ นอนุมลู อิสระ” เรามาดสู ีท่ีมีในพืช และประโยชนข์ องพฤกษเคมตี ่าง ๆ กนั ค่ะ สารพฤกษเคมีในพืชสีเหลือง สารพฤกษเคมีในพืชสีเขียว ได้แก่ สารพฤกษเคมีในพืชสีแดง ได้แก่ ไล และส้ม ได้แก่ สารฟลาโวนอยด์ ลูทีน คลอโรฟิล สามารถพบได้ในผักใบ โคปีน แอนโทไซยานิน พบมากในมะเขือ แคโรทีนอยด์ ถ้าพูดถึงสีนี้ เรา เขียวท่ัวไป เช่น ผักโขม บรอกโคลี คะน้า เทศ เชอร์ร่ี สตรอว์เบอร์รี แตงโม บีทรูท ก็จะคุ้นตากับแคร์รอต ฟักทอง มสี ว่ นชว่ ยในการมองเหน็ และเพมิ่ ความ ปอ้ งกนั โรคระบบทางเดนิ ปสั สาวะ ชะลอ มะม่วงสุก สับปะรด ข้าวโพด แข็งแรงให้กระดูกและฟัน การเสื่อมของเซลล์ โดยเฉพาะเซลล์ มะละกอ นอกจากสารต้าน ผิวหนัง อนุมูลอิสระแล้ว ยังช่วยบ�ำรุง สายตา และช่วยเพ่ิมภูมิคุ้มกัน สารพฤกษเคมีในพืชสีขาว-สีน�้ำตาล ได้แก่ อัลลิซิน แร่ธาตุซีลีเนียม พบในกล้วย ด้วย หัวหอม กระเทียม กะหล�่ำปลี เห็ด มีส่วนช่วยลดไขมันในเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุหน่ึง ของการเกิดโรคหัวใจ และหลอดเลือด และยังมีส่วนช่วยยับย้ังการเจริญเติบโตของ เช้ือจุลินทรีย์ สารพฤกษเคมีในพืชสีม่วง เราสามารถหาพืชได้ทุกสีในท่ัวทุกภูมิภาคของประเทศไทย ซ่ึงพืชแต่ละชนิด หรือสีน้�ำเงิน ได้แก่ แอนโทไซยา ก็จะหาได้แตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น ถึงแม้ว่าพืชแต่ละชนิดจะมีสารพฤกษเคมี นนิ ฟโี นลคิ พบมากในพชื ตระกลู แตกต่างกันไป แต่โดยรวมแล้ว ถือเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยชะลอการเสื่อม เบอร์รี มะเขือม่วง กะหล่�ำปลี ของเซลล์ในร่างกาย ช่วยรักษาสมดุลร่างกายให้ร่างกายท�ำงานได้เป็นปกติ ลดความ สีม่วง ดอกอัญชัน ป้องกันการ เสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง โรคหัวใจ และหลอดเลือด หากเราเลือกทานผักผลไม้ให้ เกิดโรคระบบทางเดินปัสสาวะ หลากหลาย และเพียงพอกับความต้องการของร่างกายแล้ว เราก็จะมีร่างกายท่ีแข็ง ชะลอการเสอื่ มของเซลล์ และลด แรง พร้อมที่จะใช้ชีวิตให้มีคุณภาพ ห่างไกลจากโรคต่าง ๆ ได้แล้วค่ะ ความเสย่ี งการเกดิ โรคหัวใจ และ หลอดเลือด 13

กอ่ นตดั แตง่ กงิ่ หลังตดั แต่งก่ิง ทา่ มกลางรม่ เงา แสงอาทติ ยส์ าดสอ่ งผา่ นพมุ่ ไมส้ งู ใหญม่ ายงั ผนื ดนิ เปน็ รว้ิ เงาของใบไมท้ พ่ี ากนั เคลอื่ นไหวตามแรง ลม ฉนั เงยหนา้ มองตน้ ไมใ้ หญใ่ นรวั้ บา้ นทผ่ี า่ นรอ้ นผา่ นหนาวและผา่ นฝนมาพรอ้ ม ๆ กนั กบั ฉนั นานนบั ปี ตน้ ไม้ต้นเตยี้ ๆ เพียง 15 เซนตเิ มตรในวันนั้นเติบโตมาจนสูงกวา่ 3 เมตรในวนั นี้ ทำ� ใหฉ้ นั อดกงั วลถึงอันตรายของมัน ไมไ่ ด้ หากวันใดวันหน่ึงเกิดอบุ ัติเหตุขึ้นจากความใหญ่โตของมนั การโค่นทิ้งนั้นไม่ได้อยู่ในความคดิ ของฉนั แม้แต่นดิ เดียว แต่ ฉันก�ำลังคดิ วา่ จะทำ� อยา่ งไรใหเ้ ราอยู่ด้วยกนั นาน ๆ อย่างถอ้ ยทถี อ้ ยอาศยั กนั อย่างทีเ่ คยเปน็ มา ฉันจงึ เรม่ิ หาขอ้ มูลและค้นหา ผทู้ ี่จะมาดแู ลรกั ษาเพ่ือนร่วมรว้ั เพือ่ ใหเ้ ราได้อยรู่ ว่ มกนั ตอ่ ไปอย่างปลอดภยั หมอตน้ ไม้ ฉันเพ่งิ เคยได้ยินค�ำน้ีเป็นครั้งแรก อาจไมใ่ ช่อาชพี ทีเ่ รารู้จกั กนั ดีนกั แต่อาชีพนเ้ี ปน็ วิชาชพี หนง่ึ ในแวดวง ต้นไม้ และมชี ่ือเรียกทางการว่า รกุ ขกร ฉันเรม่ิ สนใจในค�ำน้ีและนึกที่จะค้นหาความหมายของมนั รกุ ขกร (Arborist) หรือ นกั ศลั ยกรรมตน้ ไมใ้ หญ่ (Tree Surgeon) เปน็ นกั วชิ าชพี ทม่ี หี นา้ ทจ่ี ดั การและดแู ลตน้ ไม้ ใหญ่ ซึง่ หมายถึงต้นไมใ้ หญ่ในเมอื งและในบรเิ วณอาคารสถานท่ี รวมถึงไม้เลื้อยและไม้พุ่มมแี กน่ ทเ่ี ปน็ ไม้ยืนต้น และยังรวมถงึ งานด้านต่าง ๆ เกยี่ วกบั ต้นไม้ทีเ่ ราค้นุ เคย เช่น การปลกู การตัดแตง่ การค�ำ้ จนุ การปอ้ งกนั และรักษาโรคและแมลงหรอื โรค พชื อืน่ และงานเก่ียวกับตน้ ไม้ท่ยี ากยง่ิ ขึน้ อาทิ การป้องกนั การถกู ฟา้ ผา่ และการโคน่ ตน้ ไมท้ ีม่ ีความใหญ่โตที่เราไมส่ ามารถ ท�ำเองไดอ้ ย่างถกู ต้อง นอกจากนยี้ ังมงี านตน้ ไมอ้ ่ืน ๆ ท่ีเราอาจนกึ ไม่ถึง เชน่ การวางแผน ใหค้ �ำปรึกษา การทำ� รายงานและการเปน็ พยาน ศาลในฐานะผู้เชี่ยวชาญซ่งึ พบในตา่ งประเทศเป็นสว่ นใหญ่ เนอ่ื งจากต้นไม้ใหญ่มีประโยชนต์ ่อพวกเรามาก แตม่ ันก็มีการดำ� รง ชวี ติ ทซี่ บั ซอ้ น มขี นาดใหญโ่ ตและนำ�้ หนกั มาก ตน้ ไมใ้ หญใ่ นเมอื งจงึ ตอ้ งการการเฝา้ ระมดั ระวงั และการดแู ลเพอื่ เปน็ การประกนั ความปลอดภยั ในชีวติ และทรพั ย์สินเชน่ เดยี วกันกับต้นไม้ของฉัน การดูแลตน้ ไม้ใหญท่ ีพ่ บเหน็ กันมากคอื การตัดแตง่ เพ่ือให้พ้นจากสายไฟฟา้ กำ� แพง รั้ว อาคาร และอีกอย่างคอื การ ดแู ลในระยะยาว เพอ่ื ใหต้ น้ ไมม้ คี วามแขง็ แรง อายยุ นื ผคู้ นสามารถใชพ้ น้ื ทใ่ี ตต้ น้ ไดอ้ ยา่ งปลอดภยั นอกจากนต้ี น้ ไมใ้ หญย่ งั ตอ้ ง 14 ตัดแต่งให้มรี ูปทรงสวยงาม สร้างสนุ ทรยี ภาพ ใหค้ วามร่มเย็นแก่สมาชกิ ในบา้ นและผ้อู ยู่อาศยั

Behind เร่อื ง : นันทติ า จไุ รทศั นยี ์ ภาพ : ผศ. พญ.จริยา ไวศยารัทธ์ The Scene ตน้ ไมใ้ หญใ่ นเมอื งยอ่ มไดร้ บั ผลกระทบจากกจิ กรรมตา่ ง ๆ ของมนษุ ย์ และจากการจดั การสาธารณปู โภคทง้ั บนดนิ และ ใตด้ นิ รวมทง้ั จากภยั ธรรมชาตเิ อง ทำ� ใหว้ ธิ กี ารตดั แตง่ ตน้ ไมใ้ หญข่ นึ้ อยกู่ บั ชนดิ ประเภทของตน้ ไมแ้ ละสภาพแวดลอ้ มทตี่ น้ ไมใ้ หญน่ นั้ ขนึ้ อยู่ เพราะฉะนน้ั การตดั แตง่ และการดแู ลจงึ ตอ้ งกระทำ� โดยผทู้ ม่ี คี วามรแู้ ละทกั ษะเกย่ี วกบั ตน้ ไมใ้ หญค่ อื “รกุ ขกร” โดยตรงนน่ั เอง ฉนั เพง่ิ รวู้ า่ มเี ทคนคิ ในการดแู ลและตดั แตง่ ตน้ ไมใ้ หญข่ องรกุ ขกรมหี ลากหลายวธิ ที แ่ี ตกตา่ งจากวธิ ี “การตดั แตง่ ตน้ ไมใ้ หญ”่ แบบท่วั ๆ ไปท่ีเคยทำ� ทีอ่ าจถือวา่ ไมไ่ ดม้ าตรฐานของงานรกุ ขกรรมสมัยใหม่ ซึง่ วธิ ตี ัดตน้ ไม้ผิดๆ ที่พบไดบ้ ่อย ได้แก่ การบัน่ ยอด การกดุ กงิ่ และการตดั โกรน๋ ซงึ่ การตดั ตน้ ไมใ้ นลกั ษณะนจี้ ะมผี ลเสยี ตอ่ ตน้ ไมม้ ากกวา่ ทเี่ ราคดิ เพราะเมอ่ื ใบทง้ั หมดถกู ตดั ทงิ้ ตน้ ไมก้ ็ จะสงั เคราะห์แสงไมไ่ ด้ ดงั นั้นมันจะรบี สรา้ งใบใหม่ขนึ้ มาทดแทน ท�ำใหก้ ารสร้างเนอ่ื เยอื่ ราก เปลอื กตน้ ไดน้ ้อยลง ทำ� ใหต้ น้ ไมอ้ าจ จะตายได้ และความสำ� คญั ของรกุ ขกรอกี อยา่ งหนงึ่ คอื ดา้ นการปลกู สรา้ งสงิ่ ตา่ ง ๆ และ วธิ ตี ดั แต่งกง่ิ ขนาดใหญ่ การวางผงั เมอื ง เค้าจะมีความสามารถในการประเมินต้นไม้ทั้งด้านสุขภาพ ความแข็ง ให้ถกู ข้นั ตอน แรงทางโครงสร้างของต้น ความปลอดภัย หรือความเหมาะสมที่จะน�ำมาใช้ในงานภูมิ สถาปตั ยกรรม รวมท้งั การปลูกในระหวา่ งการก่อสร้าง ปจั จบุ ันวชิ ารกุ ขกรรมสมัยใหม่ ไดก้ า้ วหนา้ ไปคอ่ นขา้ งรวดเรว็ ทง้ั ทางดา้ นเทคโนโลยแี ละวธิ ปี ฏบิ ตั ซิ ง่ึ แตกตา่ งจากวธิ เี กา่ ๆ ทเี่ คยปฏบิ ตั มิ า และฉนั ไดเ้ รยี นรเู้ พม่ิ มาวา่ รกุ ขกรรมสมยั ใหมย่ งั ไดน้ ำ� ผลการวจิ ยั มาเปน็ พนื้ ฐานและสนบั สนนุ ในการปฏบิ ตั งิ านอกี ดว้ ย 1 การเป็นรุกขกรไม่ใช่เร่ืองง่ายเลย และกว่าจะเป็นรุกขกรได้ ต้องมีความรู้และ ทักษะในด้านตา่ ง ๆ อย่างเชน่ ความรูเ้ กยี่ วการดำ� รงชีวติ ของต้นไมใ้ หญ่ โรคและแมลง ตดั บากดา้ นลา่ งกงิ่ เพอ่ื ปอ้ งกนั เปลอื กฉกี ขาด ของต้นไม้ชนดิ นัน้ วธิ ีการป้องกนั และรกั ษา วิธีการตดั แต่ง การอนรุ ักษ์และฟ้ืนฟตู น้ ไม้ เกา่ แกท่ สี่ ำ� คญั ตอ้ งใชเ้ ครอ่ื งมอื และเครอ่ื งจกั รกลเกยี่ วกบั ตน้ ไมไ้ ด้ มที กั ษะในการปนี ปา่ ย ใช้เชือกและอุปกรณน์ ริ ภยั เป็น ร้เู ทคนิควิธีการป้องกันอันตรายต่อชีวติ และทรพั ย์สนิ และที่ส�ำคัญมากขน้ึ ต่อสว่ นรวมคอื ต้องมคี วามรู้เกีย่ วกับสาธารณูปโภคท้งั บน ดินและใต้ดิน ทราบกฎหมายที่เก่ียวข้องและความรับผิดตามกฎหมายในการประกอบ วิชาชีพ และตอ้ งประเมนิ คา่ ของตน้ ไมใ้ หญท่ ้งั ดา้ นเศรษฐศาสตรแ์ ละด้านนิเวศวิทยาได้ อกี อยา่ งคือการทจี่ ะทำ� งานใน “วชิ าชพี รกุ ขกร” ไดอ้ ยา่ งเตม็ ตัวได้นั้น จะต้อง 2 ผ่านการทดสอบความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ และการฝกึ งานตามเวลาทก่ี �ำหนด ผสู้ อบ ผา่ นจะไดร้ บั ใบรบั รองความรคู้ วามสามารถรกุ ขกร (Certified Arborist) เพียงเท่าน้ี กจ็ ะไดท้ �ำงานอยู่กบั ตน้ ไม้ไดอ้ ย่างถูกตอ้ งตามหลกั วชิ าชพี แลว้ ตัดก่ิงท่ีต้องการให้ขาดจากด้านบน เพ่ือลด ตอนนใ้ี นประเทศไทยยงั ไมม่ คี ณะหรอื สาขาวชิ าเกย่ี วกบั รกุ ขกรโดยตรง หาก น้ำ� หนักก่งิ ใครมคี วามสนใจในดา้ นนี้ สามารถเรยี นไดจ้ ากวชิ า “การปา่ ไมใ้ นเมอื งและการ จดั การตน้ ไม”้ (Urban Forestry) และในภาควชิ า “วนวฒั นวทิ ยาเขตเมอื ง” (Urban Silviculture) คณะวนศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ วทิ ยาเขต บางเขน ซงึ่ เปน็ แหง่ เดยี วทมี่ กี ารเรยี นการสอนใกลเ้ คยี งกบั วชิ ารกุ ขกรรมมากทสี่ ดุ ส่วนในต่างประเทศโดยเฉพาะทวีปยุโรปและประเทศสหรัฐอเมริกา มีความก้าวหน้าในด้านนี้มาก มีองค์กรด้านรุกขกรรม ได้แก่ “สมาคมรุกข 3 กรรมนานาชาต”ิ (The International Society Of Arboriculture) ซึ่งเป็น องค์กรอสิ ระไม่หวังผลก�ำไร จัดตงั้ ข้ึนเพือ่ เผยแพรแ่ ละยกระดับการปฏบิ ัติวชิ าชพี ตัดเกบ็ ต่อใหช้ ดิ คอก่ิงในตำ� แหนง่ ท่ีถูกองศา รกุ ขกรรม สง่ เสรมิ ใหม้ กี ารศกึ ษาและการสอบรบั ใบรบั รองความรคู้ วามชำ� นาญและ ความสามารถพื้นฐาน และการรบั รองความเชีย่ วชาญเฉพาะด้าน 15

รกุ ขกรในประเทศไทยอาจยงั มไี มม่ ากนกั ฉนั รวู้ า่ ประเทศไทยมอี าชพี รบั จา้ ง ตัดโค่นตน้ ไมใ้ หญ่บา้ งแลว้ โดยเฉพาะในกรงุ เทพมหานครและตามเมอื งใหญ่ ๆ แต่ ยงั ไมม่ ีอาชพี รบั จ้างตัดแต่งและดูแลต้นไมใ้ หญ่ทม่ี คี วามรู้ ทักษะ และวิธีการทเ่ี ทียบ ไดก้ บั รกุ ขกรในตา่ งประเทศ แมจ้ ะมผี มู้ คี วามรดู้ า้ นวนศาสตรห์ รอื พชื สวนเรม่ิ บกุ เบกิ วิชาชีพนี้แล้วก็ตาม แต่ก็ยังไม่อาจเรียกได้เต็มท่ีว่าเป็นนักวิชาชีพรุกขกรรมหรือ รุกขกร และ “สมาคมรกุ ขกรรมไทย” ก็เพิ่งก่อตั้งข้ึน เพื่อจะสร้างมาตรฐานของ รุกขกรในประเทศไทย อีกทั้งหน่วยงานรัฐและเอกชนก็เริ่มเล็งเห็นความส�ำคัญของ อาชพี รกุ ขกรมากข้นึ เรอ่ื ย ๆ ในอนาคต การพัฒนาบุคลากรผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ คือ “รกุ ขกร” อาจมีความจ�ำเป็นมากข้ึนส�ำหรับประเทศไทย และคนไทยเพยี งคนเดยี วทไ่ี ดใ้ บรบั รองอาชีพรุกขกร ระดับนานาชาติ จาก ISA สมาคมรุกขกรรมนานาชาติ คือ ดร.พรเทพ เหมอื นพงษ์ อาจารย์ประจ�ำคณะวนศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งกว่าจะเป็นรุกขกรได้ต้องสอบให้ได้ใบ ISA จากสมาคมรุกขกรรมนานาชาติ โดยมีข้อก�ำหนดว่าต้องจบการศึกษาจากคณะที่ เก่ยี วกบั ต้นไม้ อาทิ วนศาสตร์ พฤกษศาสตร์ พชื สวน และมีประสบการณก์ ารท�ำงานจรงิ ๆ เกีย่ วขอ้ งกับงานรุกขกรอยา่ งนอ้ ย 2 ปี หลังจากน้นั กย็ นื่ โปรไฟล์ไปก่อน ทางสมาคมจะเปน็ ผูต้ รวจสอบวา่ เหมาะสมหรอื ไม่ ถ้าหากผา่ นการตรวจสอบเรยี บร้อยจะ ถกู เรียกไปสอบขอ้ เขยี นดา้ นตน้ ไมโ้ ดยตรง ซง่ึ ข้อสอบจะเปน็ ภาษาองั กฤษท้ังหมด และเมอ่ื สอบข้อเขยี นผา่ น Arborist ก็จะได้ ใบรบั รองจาก ISA เลย แตย่ ังมอี ีกสว่ นคือ Tree Worker Climber คือคนท�ำงานบนต้นไม้ ก็จะตอ้ งผ่านทง้ั ขอ้ เขยี นและภาค ปฏบิ ตั ิ ต้องปนี ต้นไม้สอบตัดต้นไม้ด้วย ปัจจุบัน ประชากรเมอื งของประเทศไทยกำ� ลงั เพม่ิ สดั สว่ นมากกวา่ ประชากรเกษตรตามแนวโนม้ สากล เมืองท่ีขยาย มากขึ้นก็ท�ำให้การปลูกต้นไม้ใหญ่ในเมืองทุกเมืองเพ่ิมตาม ส่งผลให้เกิดปัญหาด้านความรับผิดชอบและความปลอดภัยในชีวิต และทรัพย์สินของเจ้าของอาคารสถานท่ีเพ่ิมมากข้ึน นอกจากนี้ ปัญหาความขัดแย้งระหว่างสาธารณูปโภคและต้นไม้ใหญ่ย่อม เพิ่มดว้ ยเช่นกัน อยา่ งนอ้ ย ตน้ ไม้ กไ็ ดช้ อื่ วา่ เปน็ ทฟ่ี อกปอดของมนษุ ยแ์ ละเหลา่ สรรพสตั ว์ และปา่ ในเมอื งกไ็ มไ่ ดเ้ ปน็ แคพ่ น้ื ทสี่ เี ขยี วเลก็ ๆ อีกตอ่ ไป แต่ยงั สามารถชว่ ยลดปรากฏการณเ์ กาะความรอ้ น (Urban Heat Island) ลดปรมิ าณการระบายน�้ำฝนของเมอื ง ลด มลพิษทางอากาศ ลดค่าใชจ้ า่ ยดา้ นพลังงานด้วยการเพิ่มเงาตน้ ไมก้ �ำบงั อาคารให้มากขน้ึ เพ่มิ มูลค่าทางราคาแกอ่ สงั หาริมทรพั ย์ ชว่ ยเพมิ่ ทพ่ี กั พงิ แกส่ ตั วต์ า่ ง ๆ ตลอดการชว่ ยบรรเทาปญั หาสง่ิ แวดลอ้ มโดยรวมใหแ้ กเ่ มอื งไดอ้ กี ดว้ ย ดงั นนั้ การรณรงคป์ ลกู ตน้ ไม้ ใหญใ่ นเมอื งดว้ ยเหตุผลทางนิเวศวิทยาและการประหยดั พลงั งานจงึ นบั เปน็ เหตุผลส�ำคัญในการเพิม่ จ�ำนวนต้นไมใ้ ห้มากขนึ้ ฉนั ตดั สนิ ใจให้รุกขกรจาก Ideal care garden มาดแู ลเพอื่ นของฉัน เมอ่ื เสรจ็ เรยี บรอ้ ย เพอ่ื นเก่าทรงผมใหมก่ ด็ โู ปรง่ และปลอดภัยข้ึนทนั ตา ฉันไม่ต้องกังวลกบั กงิ่ ก้าน ความใหญ่โต และการเกิดอบุ ัตเิ หตจุ ากมันอกี ต่อไป และหากวนั ใดเพ่อื นของ ฉันเตบิ โตข้ึน ฉนั กจ็ ะให้ “หมอตน้ ไม”้ มาช่วยดแู ลอีกครงั้ เทา่ น้ีเราก็จะได้อยรู่ ว่ มกนั ต่อไปอกี นานเท่านาน มารว่ มกนั สง่ เสรมิ วชิ าชพี รกุ ขกร และสง่ ตอ่ ตน้ ไมใ้ หแ้ กล่ กู หลานของเรากนั เถอะ ประโยชนข์ องต้นไม้ของเรา ขอบคุณขอ้ มูลจากเพจ Ideal care garden BIG TREES PROJECT 16



Rama ภญ.นนั ทพร เลก็ พทิ ยา ภญ.เบญญาภา เพชรปวรรกั ษ์ RDU งานเภสชั กรรมคลินิก ฝา่ ยเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลยั มหิดล ผน่ื เปน็ อาการทางผวิ หนงั มลี ักษณะบวมแดงเปน็ ป้นื หรอื ผนื่ นูนแดงสลับราบ เกดิ ขึน้ ไดจ้ ากหลายสาเหตุ หน่ึงในสาเหตุสำ� คญั ของการเกิดผื่นและเป็นประเดน็ ร้อนในชว่ งน้ีคอื ฝนุ่ ละอองขนาดเล็ก ไมเ่ กนิ 2.5 ไมครอนทเี่ รยี กวา่ PM 2.5 ผลกระทบของฝนุ่ ตอ่ ผวิ หนงั ทำ� เกดิ การระคายเคือง กระตุ้นใหเ้ กดิ การอกั เสบของผวิ หนัง ท�ำใหม้ กี ารทำ� งานผดิ ปกตใิ นดา้ นกลไกการป้องกันจากส่งิ แวดล้อมและซอ่ มแซมผวิ หนัง แนวทางการรักษาผ่ืนผวิ หนังด้วยยาเบอ้ื งตน้ สามารถรักษาไดด้ ้วยยาใช้ภายนอกและยาชนดิ รับประทาน ยาใช้ภายนอก ได้แก่ 1. ยากลมุ่ สเตียรอยด์ เชน่ hydrocortisone, triamcinolone, betamethasone เปน็ ตน้ ชว่ ยลดอาการอักเสบระคาย เคือง มหี ลายรปู แบบและความแรง การเลอื กใช้ขึ้นอยูก่ ับต�ำแหน่ง ลกั ษณะรอยโรคของผิวหนงั ที่เกิดอาการ ไมค่ วรใชย้ ากบั บริเวณ ผิวหนังทม่ี กี ารตดิ เช้ือหรือเป็นแผลเปิด 2. ยาท่ีให้ความช่มุ ชน้ื เช่น cold cream, petrolatum, cream base เป็นตน้ ชว่ ยเพ่มิ ความชุ่มชื้นให้กับผิว เพอ่ื ช่วย ซอ่ มแซมและป้องกันผวิ จากมลภาวะ ยาชนิดรบั ประทาน ไดแ้ ก่ ยากลมุ่ ตา้ นฮสิ ตามีน ออกฤทธยิ์ ับยั้งการหล่ังสารกอ่ ภูมิแพ้ ชว่ ยลดอาการแพ้ผื่นคนั แบง่ เปน็ 3 กลมุ่ คือ ยาต้านฮสิ ทามีนรุ่นท่หี นึ่ง เช่น hydroxyzine, chlorpheniramine ยาต้านฮิสทามนี รุ่นท่ีสอง เชน่ cetirizine,loratadine ยาตา้ นฮสิ ทามีนรุน่ ท่ีสาม เชน่ fexofenadine, desloratadine เป็นต้น ผลข้างเคียงของยาต้านฮิสทามีนรนุ่ แรกที่พบบอ่ ย คอื อาการงว่ งซมึ ควรหลีกเลี่ยงการท�ำงานกับเคร่อื งจกั รและการขับข่ี ยานพาหนะ ปากแหง้ คอแห้ง อยา่ งไรก็ตามการเลอื กใชย้ าเหล่านคี้ วรปรกึ ษาแพทย์หรอื เภสชั กรก่อนใช้ เพื่อใหเ้ ลอื กใชย้ าได้อยา่ งถกู ต้อง ปลอดภยั เอกสารอ้างองิ กรมควบคมุ มลพษิ กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม. ทำ� ความรจู้ กั PM2.5. 2562 [เขา้ ถงึ เมอื่ 18 2562 กมุ ภาพนั ธ์ 27]. [เข้าถงึ ได้จาก http://www.pcd.go.th/Info_serv/air_pm25_anamai.html]

Relax ผศ. พญ.จริยา ไวศยารทั ธ์ ภาควิชาพยาธวิ ิทยา Corner คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล 19

“ท่ามกลางกล่มุ หมอกควัน เราควรมีสทิ ธทิ ่จี ะหายใจรับอากาศบรสิ ุทธิ์มใิ ชห่ รือ” เป็นคำ� ถามท่ีควรจะมใี ครสักคนตอบในช่วงเวลาน้ี ช่วงเวลาท่ีฝนุ่ พิษหรือฝนุ่ PM 2.5 ปกคลมุ ไปท่วั ทุกมุมเมือง ภายใตท้ อ้ งฟา้ ของกรงุ เทพฯ เมอื งฟา้ อมร ปัญหาฝนุ่ พษิ หรอื ฝนุ่ PM 2.5 คงไมใ่ ชเ่ พียงแค่ปญั หาระดบั บคุ คลหรอื แคบ่ างพืน้ ทีอ่ ีกต่อไป ฝุ่นเล็ก ๆ ขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน อาจเทยี บอยา่ งง่าย ๆ วา่ มขี นาดประมาณ 1 ใน 25 ของเสน้ ผ่าน ศนู ยก์ ลางของเสน้ ผมมนุษย์ เลก็ ขนาดที่ขนจมูกของมนุษยน์ น้ั ไม่สามารถกรองได้ ไม่สามารถมองเหน็ ด้วยตาเปล่า และเม่ือฝุ่นเหล่านี้มีความหนาแน่นมากข้ึนท�ำให้เราเห็นเป็นลักษณะคล้ายหมอกควัน ข้ึนมา ในทกุ เชา้ หากผา่ นวดั วาอารามหรอื ชมุ ชนตา่ ง ๆ อาจจะสงั เกตเหน็ วา่ พระสงฆท์ อ่ี อกบณิ ฑบาต ท่านไม่ได้สวมใส่หนา้ กากอนามัยขณะบิณฑบาตเลย เราได้มีโอกาสได้พูดคยุ กบั พระอาจารย์ท่านหน่งึ ถงึ ปญั หาฝนุ่ กบั ปญั หาสขุ ภาพและหนา้ กากอนามยั ทา่ นใหข้ อ้ มลู กบั เราวา่ ในระหวา่ งบณิ ฑบาต การใส่ หนา้ กากอนามยั อาจไมเ่ หมาะสมนกั แต่ถา้ ในขณะทป่ี ฏิบัติกจิ อ่ืน ๆ หรือระหว่างการเดนิ ทางสามารถ ใสห่ นา้ กากอนามยั ได้ ไมผ่ ดิ ตอ่ วนิ ยั ของสงฆแ์ ตอ่ ยา่ งใด ซงึ่ หนา้ กากอนามยั เหลา่ นส้ี ว่ นหนง่ึ ทา่ นกไ็ ดร้ บั มาจากประชาชนทมี่ าตักบาตรนนั่ เอง หลายคนในหลายพน้ื ทมี่ กี ารหนั มาใชห้ นา้ กากอนามยั ทสี่ ามารถกรองอนภุ าคฝนุ่ พษิ เลก็ ๆ เหลา่ 20 น้ไี ด้กนั มากข้นึ แต่การลงทุนกบั สขุ ภาพนั้นอาจมีต้นทนุ ทีม่ ีราคาแพงเกนิ กว่าท่ใี ครหลายคนจะเข้าถึง

Camera เร่ือง : นันทติ า จไุ รทัศนีย์ ภาพ : กสุ มุ า ภักดี Diary การเดนิ ทางในทุกวันท�ำใหไ้ ม่สามารถหลีกเลย่ี งการสัมผสั กับฝุน่ เหล่า นี้ โดยเฉพาะกบั คนทีต่ อ้ งใชช้ ีวิตบนท้องถนนหรอื ทางเทา้ ของกรงุ เทพฯ “พีต่ อ้ งออกมาทำ� งานทกุ วนั กเ็ ร่ิมออกเร็วกวา่ เวลาปกติ คดิ เอาเอง ว่าตอนเช้า คงไม่มีฝุ่นมากเท่าไหร่” หญงิ วัยกลางคนผู้ซ่งึ ต้องเดนิ จากบา้ นมา ทำ� งานในสถานทร่ี าชการแหง่ หนง่ึ ทกุ วนั เลา่ ใหฟ้ งั “ตอนอยใู่ นซอยไมค่ อ่ ยกงั วล พอมาถึงที่ท�ำงานกอ็ าศัยเดินหลบตามตึกจนมาถงึ แผนกของตัวเอง” “แตข่ ากลบั นต่ี อ้ งใสห่ นา้ กากอนามยั เพราะเลกิ งานพรอ้ มกนั หมด” รถราจำ� นวนมากทพ่ี รอ้ มใจกนั ตดิ เครอ่ื งเพอ่ื จะเดนิ ทางกลบั บา้ น “ฝนุ่ มนั เยอะตา่ งกบั ตอนเชา้ มาก พก่ี เ็ รม่ิ รสู้ กึ กลวั ” เราสงั เกตเหน็ วา่ หนา้ กากอนามยั ของพผ่ี หู้ ญงิ ทา่ นนเ้ี ปน็ รปู แบบ ผา้ ทไ่ี มม่ ีวางขายในทอ้ งตลาด “พี่เย็บเอง มสี ามอัน” แล้วซกั เปล่ยี นหมุนเวียนกันไป “ให้ซ้ือใชท้ กุ วันกไ็ ม่ไหว พมี่ ลี ูกอีกสองคนก็ เย็บให้เค้าใชเ้ อง” หนา้ กากอนามยั ของเธอเยบ็ สามช้ัน แตก่ บ็ อกไม่ไดว้ ่าส่ิงท่เี ธอลงแรงไปน้นั สามารถปอ้ งกันฝนุ่ PM 2.5 ได้มาก นอ้ ยเพยี งใด บรเิ วณหน้าโรงเรยี น เดก็ หลากหลายวัยใส่หนา้ กากอนามยั ท่ีมรี ูปแบบสีสนั แตกต่างกนั ขึน้ อย่กู บั การเลอื กของตวั เดก็ เอง และเงินในกระเป๋าสตางค์ของผ้ปู กครอง แบมแบม เด็กหญิงวัยสามขวบ เรียนอยู่ช้ันอนุบาลหนึ่ง ณ โรงเรียนแห่งหน่ึงในเขตราชเทวี ที่ซ่ึงเกือบทุกวันจะมีค่าฝุ่น ละอองเกนิ เกณฑม์ าตรฐาน เดก็ หญงิ ใสห่ นา้ กากอนามยั สำ� หรบั เดก็ คณุ แมต่ อ้ งเปน็ ผเู้ ลอื กขนาดใหพ้ อดกี บั ใบหนา้ สอนวธิ กี ารสวม ใส่ และทสี่ ำ� คญั ทส่ี ดุ คอื ความรว่ มมอื ของลกู “ถงึ เราจะใสใ่ หใ้ นตอนเชา้ แตถ่ า้ เคา้ ไมย่ อมใสท่ ง้ั วนั กจ็ บ” สายตาของคณุ แมบ่ ง่ บอก ถึงความกังวล ส่วนราคาหนา้ กากอนามัยของเดก็ ไม่ไดแ้ ตกตา่ งกบั ของผู้ใหญม่ ากนกั “5 อนั ราคา 115 บาท ใชไ้ ด้ 1 อาทิตย์ เรา กเ็ ลอื กส่งั จากร้านคา้ ออนไลนท์ ีด่ ูแล้วว่าราคาถูกท่ีสุด” เดก็ วยั รนุ่ หลายคนยงั ไมเ่ หน็ ความสำ� คญั ของปญั หานม้ี ากนกั สว่ นหนง่ึ เลอื กทจี่ ะไมใ่ สห่ นา้ กากอนามยั เพราะเชอ่ื วา่ ตนเอง แขง็ แรงและโอกาสเผชญิ กบั ฝนุ่ เหลา่ นไี้ มม่ ากเมอ่ื เทยี บกบั คนอน่ื ๆ “ผมเปน็ คนแขง็ แรง คงไมเ่ ปน็ อะไร อกี อยา่ งผมกไ็ มไ่ ดเ้ จอกบั ฝนุ่ โดยตรง” เดก็ ชายชั้นมัธยมคนหน่ึงบอกกบั เราทสี่ ถานรี ถไฟฟ้าใต้ดินเพชรบุรี ท่ามกลางการคมนาคมที่สะดวกสบายของการโดยสารรถไฟฟ้าบีทีเอส เราพบหญิงชราคนหนึ่งใต้สถานี คุณยายน่ังขาย ของอยทู่ พี่ น้ื ถนนทา่ มกลางฝนุ่ ควนั พษิ และยงั เปน็ บรเิ วณทคี่ า่ ประเมนิ ฝนุ่ พษิ เปน็ สสี ม้ สลบั แดงในเกอื บทกุ วนั เราหยบิ ยน่ื หนา้ กาก อนามัยอนั ใหมใ่ ห้ แตค่ ุณยายกลับลว้ งมือลงไปในยา่ มเกา่ คร่�ำคร่า หยิบหนา้ กากอนามยั ที่เปน็ ผ้าสีขาวสะอาดขน้ึ มาให้ดู พร้อมกบั บอกวา่ “ยายมีแลว้ แตข่ ี้ครา้ นใส”่ เรายงั ไมล่ ะความพยายามในการเขา้ ถงึ ผคู้ นทใ่ี ชช้ วี ติ บนทอ้ งถนน เราเลอื กโดยสารจกั รยานยนตร์ บั จา้ งทา่ มกลางการจราจร หนาแนน่ ในชว่ งเวลาเรง่ ดว่ น ซง่ึ ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ การเดนิ ทางในลกั ษณะนช้ี ว่ ยยน่ ระยะเวลาไดม้ ากทเี ดยี ว วนิ มอเตอรไ์ ซดร์ บั จา้ งจอด อยตู่ ามริมถนน บนบาทวิถี ไมเ่ ว้นแมแ้ ตใ่ นซอยเล็ก ๆ ทคี่ ราคร�่ำไปด้วยรถหลากหลายประเภท ควนั ดำ� จากทอ่ ไอเสยี ท่พี น่ ออกมา ตามก�ำลงั และอายขุ องเคร่อื งยนต์ บังทัศนียภาพรวมถงึ ทัศนวิสัยในการขับขี่ดว้ ย 21

เราถามพว่ี นิ หลงั จา่ ยคา่ โดยสารวา่ มคี วามกงั วลในสขุ ภาพจากมลภาวะของฝนุ่ ละอองหรอื ไม่ “ฝนุ่ มนั เยอะเหรอ” พว่ี นิ ยอ้ นถามเรา เมอื่ เราไดแ้ จกแจงถงึ คา่ ฝนุ่ ละอองทเี่ กนิ เกณฑม์ าตรฐานแทบทกุ วนั พว่ี นิ เองกน็ า่ จะไดร้ บั ผลกระทบโดยตรง เตม็ ๆ “ไมร่ สู้ ิ กไ็ ม่เหน็ จะมใี ครใสก่ ัน” พี่วินตอบกลับมาพลางเบนสายตาเงยหนา้ มองไปบนทอ้ งฟ้ามวั หมน่ ท่ีปกคลุมไป ดว้ ยฝุน่ ละอองและควันดำ� โรงพยาบาลหลายแห่งมีมาตรการการงดสูบบุหรี่ภายในโรง พยาบาล รวมถึงพื้นที่สาธารณะของสถานท่ีต่าง ๆ ท�ำให้ผู้สูบต้อง เลือกออกมาจากพื้นที่น้ันเพื่อสูบบุหรี่ ซ่ึงส่วนใหญ่คือริมถนน เม่ือ กล่ินและควันของบุหร่ีรวมกับฝุ่นควันกลายเป็นหมอกสีเทารบกวน ผ้ทู ่ีเดินผ่านไปมา หน้ากากอนามัยปอ้ งกันได้เพยี งสว่ นหนึ่ง อีกสว่ น หนงึ่ ยงั คงเขา้ สรู่ า่ งกายตามการหายใจ กลนิ่ บหุ รย่ี งั คงรบกวนผทู้ ไี่ มไ่ ด้ เปน็ คนสบู ทำ� ใหก้ ลายเปน็ ผสู้ บู บหุ รม่ี อื สอง (Second hand smok- ing) จากควนั ทผ่ี สู้ บู คนนน้ั พ่นลมหายใจออกมา และยงั กลายเปน็ ผู้ สบู บุหรม่ี ือสาม (Third hand smoking) ด้วยควนั ท่ีอย่ตู ามสถาน ที่ท่ีมีคนมาสูบบุหร่ีและทิ้งร่องรอยของสารพิษตกค้างไว้ อนุภาค ละอองไอสารเคมีท่ีเป็นพิษสามารถก่อให้เกิดมะเร็งได้ถึงแม้ ควันเหล่าน้ันจะจางหายไปในอากาศแล้วก็ตาม และการเผา ไหม้ของบุหรีย่ ังทำ� ให้เกิดฝนุ่ PM 2.5 อีกแหล่งหน่งึ มลพิษยงั ไม่ทนั จางหาย ประเทศไทยก็ตอ้ งมาพบกบั ปญั หาใหญร่ ะดบั ชาตอิ กี อยา่ งหนงึ่ คอื ปญั หาของเชอ้ื Corona Virus หรอื ทไี่ ดร้ บั การขนานนามเปน็ ทางการวา่ “COVID-19” ด่ังพระศุกร์เข้าพระเสาร์แทรกท่ามกลางการจัดการทาง สาธารณสุขท่ีเต็มไปด้วยอุปสรรค ปัญหามากมายจากหลาย ดา้ น ซง่ึ หน่ึงในนนั้ คือ ปัญหาการจัดการเรอ่ื งหน้ากากอนามัย และความตื่นตระหนกของประชาชน หน้ากากอนามัยเร่ิมขาดแคลนในท้องตลาด ราคาพุ่งสูงจนไม่สามารถควบคุมได้ รวมถึงการขาดแคลนในสถาน บรกิ ารสาธารณสขุ เกอื บทกุ แหง่ เปน็ ผลมาจากการกวา้ นซอ้ื ของประชาชนจำ� นวนมาก จนรฐั บาลตอ้ งสง่ั การเรง่ ผลติ หนา้ กาก อนามัยให้เพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของประเทศ เราปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ การมาของไวรสั ชนดิ นสี้ รา้ งความตน่ื ตวั ในการสวมใสห่ นา้ กากอนามยั มากขน้ึ แตก่ น็ ำ� มาซง่ึ ความ แตกตื่นของประชาชน กอ่ เกดิ การส่งต่อขา่ วลือ ข่าวลวงและข้อมลู ต่าง ๆ อยา่ งมากมายโดยไม่ไดต้ รวจสอบที่มา การเผย แพร่ข่าวสารท่ถี กู ตอ้ งตามความเปน็ จริงยงั อยทู่ า่ มกลาง Fake news ทหี่ ลัง่ ไหลมาจาก Social Media ทกุ วัน การเปดิ เผย ขอ้ มูลที่ถกู ตอ้ งยงั ตอ้ งตอ่ สกู้ บั ขา่ วลวงในทุกขณะ “Life under PM 2.5 & COVID–19, @Bangkok” และบทสรุปทีข่ อฝากไว้ PM 2.5 และ COVID–19 เป็นปญั หาสำ� คัญระดับประเทศและโลก เราไม่สามารถคาดการณไ์ ดว้ า่ ในอนาคตปญั หา เหล่านจ้ี ะเปน็ เช่นไร แนวโน้มไปในทางท่ดี ีข้นึ หรือเลวลง การวางแผนด�ำเนินการแก้ไขและบรรเทาความเสยี หายยอ่ มอาศัย ภาครัฐบาลหรือหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งเพียงอย่างเดียวคงเป็นไปไม่ได้ เราควรมีส่วนช่วยโดยเร่ิมต้นที่ตัวเรา ติดตาม ข่าวสารจากแหล่งข่าวทดี่ ีเช่อื ถือได้ ปฏบิ ตั ติ ามค�ำแนะน�ำโดยเคร่งครัด รว่ มกันดแู ลตนเอง และร่วมกนั รบั ผดิ ชอบต่อสังคม เพยี งเทา่ นกี้ เ็ ปน็ การชว่ ยใหก้ ารทำ� งานของบคุ ลากรทางการแพทยส์ ามารถดำ� เนนิ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ปญั หาใด ๆ ทเี่ กดิ ขึน้ เราทกุ คนยอ่ มร่วมกนั แกไ้ ขได้อยา่ งแน่นอนในทีส่ ดุ ณ เวลาทเ่ี ขยี นเรอื่ งน้ี สถานการณ์ COVID–19 ในประเทศไทยยงั อยใู่ นสภาวะทเี่ รยี กวา่ ควบคมุ ได้ หากแตเ่ ร่อื งระบาดวิทยาของโรคตดิ ต่อ COVID-19 นมี้ กี ารเปลย่ี นแปลงอยเู่ สมอ ผู้อา่ นจำ� เป็นตอ้ ง ตดิ ตามข่าวสาร ข้อมลู ข้อควรปฏิบัตแิ ละสถานการณ์ของโรคอย่างใกลช้ ิด จากแหล่งขา่ วทีม่ หี ลักฐาน อา้ งองิ ทเ่ี ชือ่ ถอื ได้ 22



Giving มูลนิธิรามาธบิ ดฯี and Sharing 24

25

ยินดีตอ้ นรับคุณผูอ้ า่ น @Rama เข้าสคู่ อลมั น์ “ฟดุ ฟิดฟอไฟกับรามาฯ” คอลมั น์ใหม่ท่จี ะมาใหค้ วามรนู้ านาสาระ เกีย่ ว กับศัพท์ภาษาอังกฤษทปี่ รากฏเป็นกระแสอยู่ในแวดวงการสุขภาพและการแพทยป์ ัจจบุ นั ค่ะ ส�ำหรับหัวข้อแรกที่เราจะน�ำเสนอในฉบับนี้ ถือว่าเป็นค�ำศัพท์ภาษาอังกฤษท่ีมีท่ีมาจากปัญหาที่ถือว่าเป็นเร่ืองเร่งด่วนที่ ตอ้ งการการแก้ไข เพราะส่งผลกระทบกับลมหายใจของพวกเราทกุ คน ใชค่ ะ่ เจ้าฝุ่นจ๋วิ PM 2.5 ท่เี ป็นผลมาจากสภาพสงิ่ แวดล้อม ทางอากาศท่ีย�่ำแย่ในปัจจุบัน PM ย่อมาจาก Particulate Matters เป็นค�ำเรียกค่ามาตรฐานของฝุ่นละอองขนาดเล็กที่เป็น อนั ตรายตอ่ สุขภาพ (ซ่งึ มีอยดู่ ้วยกัน 2 ชนิด ไดแ้ ก่ PM 10 และ PM 2.5) ซง่ึ ตอนน้ี เป็นปัญหามลภาวะทางอากาศทรี่ ุนแรงท่ีสดุ เทา่ ท่เี คยมีมาอย่างทเ่ี ราทราบกันดี และท�ำให้ทุกคนคนุ้ เคยกนั ดีกบั คำ� วา่ มลภาวะ/ มลพษิ แต่กบั ศัพทภ์ าษาองั กฤษของมัน คำ� วา่ Pollution อาจไมค่ ่อยเห็นผ่านตากันเท่าไหร่ Pollution สามารถแปลเป็นภาษาไทยไดห้ ลากหลาย เชน่ การทำ� ใหเ้ ปน็ มลพษิ ภาวะมลพษิ * มลพิษ การกอ่ มลพิษ** การท�ำใหส้ กปรก การท�ำให้เปือ้ น การท�ำใหเ้ สียหาย*** คำ� นม้ี ีรากศพั ทม์ าจากภาษาละตนิ ค�ำวา่ Pollute หมายถงึ การท�ำให้ สกปรก แปดเปอ้ื น หรอื ทำ� ใหต้ ดิ พษิ ชาวกรกี โบราณใชค้ ำ� วา่ Miasma (μίασμα) ในความหมายเดยี วกนั มมี มุ มองตอ่ คำ� นใี้ นแง่ ทีเ่ กยี่ วข้องกบั การจดั ระเบียบสงั คมมนษุ ย์ โดยตีตราสภาวะ สถานการณ์ เหตุการณ์ หรอื บุคคลท่ีไมแ่ ปลกแยกออกไปในฐานะของ ‘มลพษิ ’ อนั เป็นการระบุสภาพนน้ั วา่ เป็นมลทนิ หรือเป็นอนั ตรายต่อสงั คมโดยรวมในเชงิ เปรยี บเปรย**** ท้งั ยงั รวมถงึ พฤตกิ รรม แปลกแยกอันไม่พึงประสงค์ต่อสังคม เช่น ความผิดปกติทางจิต การมีเพศสัมพันธ์ท่ีแปลกประหลาด ซึ่งสังคมกรีก-โรมันโบราณ มองวา่ เป็นคำ� สาปทีก่ ระทำ� จากเทพเจา้ เบ้ืองบน ซงึ่ ไม่อาจหลกี เล่ยี งได้ ส�ำหรบั ปัจจบุ นั ค�ำวา่ Pollution ไดร้ ับการแปลโดย ส�ำนักงานราชบัณฑติ ยสภา (Office of the Royal Society)***** ดว้ ยคำ� วา่ มลพษิ และ มลภาวะ แตท่ ำ� ไมคำ� องั กฤษคำ� เดยี วจงึ มคี ำ� ไทยถงึ สองคำ� ทง้ั ยงั มรี ปู ศพั ทท์ ม่ี เี คา้ มลู คลา้ ยกนั อกี ดว้ ย ซงึ่ ทม่ี า ของศัพท์ท้งั สองค�ำน้ี คงจะชว่ ยไขขอ้ สงสัยและวินิจฉัยไดว้ ่าเราควรจะใช้เมือ่ ไรและอยา่ งไร 26

Vocab น๋โู น โกอนิ เตอร์ นู๋นัน สะพายกล้อง with Rama คำ� วา่ มลพษิ กำ� เนดิ ขนึ้ จากทปี่ ระชมุ ของคณะกรรมการบญั ญตั ศิ พั ทภ์ าษาไทย แหง่ ราชบณั ฑติ ยสถานในการประชมุ เมือ่ วนั ที่ 7 พฤษภาคม 2519 ซง่ึ มพี ลตรี พระเจ้าวรวงศเ์ ธอ กรมหมน่ื นราธิปพงศป์ ระพันธ์ ทรงเปน็ องค์ประธานกรรมการ ที่ประชุมได้พิจารณาค�ำน้ีเนื่องจากส�ำนักงานคณะกรรมการส่ิงแวดล้อมแห่งชาติได้เสนอขอให้บัญญัติค�ำไทยข้ึนเพ่ือให้ทุก หน่วยงานไดใ้ ช้ค�ำเดยี วกนั และไดเ้ สนอคำ� เปอ้ื นพษิ สกปรก โสโครก และเส่อื มโทรม มาให้พจิ ารณาวา่ ควรใชค้ �ำใด หรือจะ คดิ คำ� อน่ื ใดทเ่ี หมาะสมกวา่ น้ี องคป์ ระธานฯ ไดเ้ สนอคำ� มลพษิ (อา่ นวา่ มน-ละ-พดิ ) มคี วามหมายวา่ พษิ เกดิ จากความมวั หมองหรือความสกปรก ซงึ่ เปน็ คำ� กลาง ๆ ใชน้ �ำไปประกอบคำ� อื่น ๆ ไดท้ วั่ ๆ ไป เชน่ มลพิษทางทะเล นำ้� ตามลำ� คลอง เรม่ิ มมี ลพิษ ภาวะมลพษิ ทางอากาศหลายแห่งในกรุงเทพฯ อยู่ในข้นั วกิ ฤต ควันจากทอ่ ไอเสยี รถโดยสารกอ่ ให้เกิดมลพษิ สว่ นค�ำวา่ มลภาวะ เปน็ ศัพทท์ ่สี ถาบันวจิ ยั สภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั ได้เสนอมาให้ราชบัณฑิตยสถาน ว่า คำ� วา่ pollution มีความสำ� คัญในด้านต่าง ๆ ของวชิ าการสิ่งแวดลอ้ ม นา่ จะพิจารณาใหค้ รอบคลมุ ไปทุก ๆ ดา้ น เพราะ pollution โดยรปู ศพั ทเ์ ปน็ อาการนาม หมายถงึ สภาวะ หรอื ความเปน็ ไป พรอ้ มกนั นไ้ี ดเ้ สนอเอกสารมาเพอื่ ใหใ้ ชป้ ระกอบ การพิจารณาด้วย คณะกรรมการฯ ไดพ้ ิจารณาทบทวนความหมายของศพั ท์ pollution จากเอกสารทสี่ ง่ มา และมีความ เหน็ วา่ คำ� มลภาวะ ตามรปู ศพั ทแ์ ปลวา่ ความมวั หมอง หรอื ความสกปรก ไมแ่ สดงวา่ มพี ษิ เปน็ อนั ตรายหรอื กอ่ ใหเ้ กดิ ความ เสยี หาย นำ�้ ตามลำ� คลองหรอื อากาศโดยทว่ั ๆ ไปกส็ กปรกแตไ่ มก่ อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายหรอื ความเสยี หาย และคำ� วา่ พษิ ทใี่ ชอ้ ยู่ ในภาษาไทยมิได้หมายความถงึ ส่งิ ทเ่ี ปน็ พษิ อยา่ งเดียว แตห่ มายถงึ ความเปน็ พิษ ดว้ ยก็ได้ เหตุผลอกี ประการหนง่ึ ท่คี ณะ กรรมการฯ ยงั เหน็ วา่ มลพษิ เหมาะสมกวา่ เพราะจากเอกสารซงึ่ ทางสถาบนั ฯ ส่งมาน้ัน ความหมายของ pollution ใช้ใน ความหมายท่กี อ่ ความเปน็ พิษ อนั ตรายต่อคน สตั ว์ และส่ิงแวดล้อมทงั้ ส้ิน ถึงแม้ว่าความหมายตามรูปศัพท์ (denotation) ของ pollution จะหมายเพยี งความไมบ่ รสิ ทุ ธ์ิ ความสกปรกเทา่ นนั้ กต็ าม แตค่ วามหมายปจั จบุ นั ทนี่ ยิ มใช้ (connotation) หมายถึง ความเปน็ อนั ตราย ความเป็นพษิ ด้วย คำ� มลพิษ จึงถา่ ยทอดความหมายของ pollution ตามความหมายท่นี ิยม ใชไ้ ด้ชัดเจนและถูกต้องกว่า คำ� มลภาวะ ซึ่งหมายถึง ความสกปรก ความมัวหมอง เท่านัน้ ด้วยเหตุน้ี ค�ำ pollution จึงมคี �ำไทยขน้ึ ใช้สองคำ� การทใ่ี ชค้ �ำทก่ี ินความได้ไมต่ รงตามความหมายทนี่ ิยมใช้ เมื่อ ตอ้ งการให้เหน็ วา่ เกดิ อันตรายหรอื เสียหาย จงึ ไดพ้ บขอ้ ความวา่ “บางจดุ ในกรงุ เทพฯ มีมลภาวะทางอากาศเปน็ พิษ” ซ่งึ หากจะใช้วา่ บางจดุ ในกรุงเทพฯ มีมลพษิ ทางอากาศ จะกะทัดรัดกว่าและได้เนอ้ื ความเทา่ กันน่ันเอง ขอบคณุ ขอ้ มูลจาก * English-Thai: NECTEC’s Lexitron-2 Dictionary **อังกฤษ-ไทย: ศัพท์บญั ญตั ริ าชบณั ฑิตยสถาน *** English-Thai: Nontri Dictionary *it*y*.2*0h11tt0p8s0:3//1w00w3w35.o1x7f1ordreference.com/view/10.1093/oi/author- *****จดหมายขา่ วราชบัณฑติ ยสถาน ปที ี่ 1 ฉบบั ท่ี 7 กรกฎาคม 2532 27


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook