สวสั ดีคุณผอู้ า่ นนิตยสาร @Rama ทุกท่านครบั คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวิทยาลยั มหิดล มีความห่วงใยสุขภาพของท่านในชว่ งรอบ หลายเดอื นที่ผ่านมา ไดม้ ผี ลกระทบท่เี กดิ ขน้ึ จากฝ่นุ ละอองขนาดเล็ก PM 2.5 และการแพรร่ ะบาดสำ� คัญของเชื้อ ไวรสั ชนดิ ใหมท่ ก่ี อ่ ใหเ้ กดิ โรคไวรสั โคโรนา COVID-19 ผลกระทบจากทง้ั สองเรอื่ งไดแ้ พรก่ ระจายออกไปในวงกวา้ ง รวมถึงข้อมูลในการปฏิบตั ิตัวอยา่ งถกู ต้อง ในการรับมือกับสถานการณ์ที่เกิดข้ึน ในฐานะท่ีคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัย มหิดล ได้มีพันธกิจส�ำคัญในการรักษาพยาบาล และส่งเสริมสุขภาพให้แก่ประชาชน เรามีความห่วงใยทุกท่านใน การดูแลตนเองท้ังในการป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็กเข้าสู่ร่างกาย และการป้องกันเพ่ือรับมือโรคไวรัสโคโรนา COVID-19 ซึ่งท่านสามารถติดตามข้อมูลต่าง ๆ ในการดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากสถานการณ์ของโรคได้ทางสถานี โทรทศั น์รามาฯ แชนแนล และนิตยสาร @Rama ไดท้ ุกช่องทาง ขอให้ทกุ ท่านรกั ษาสุขภาพและปลอดภัยจากโรค ตา่ ง ๆ ครับ ศ. นพ.ปยิ ะมิตร ศรีธรา คณบดีคณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลัยมหิดล ลิขสิทธเิ์ จา้ ของ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหดิ ล 270 ถนนพระรามหก แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400
สวสั ดคี ณุ ผอู้ า่ นทกุ ทา่ นคะ่ กอ่ นอน่ื ตอ้ งขอออกตวั กอ่ นวา่ นคี่ งเปน็ ฉบบั สดุ ทา้ ยทเี่ ปน็ บรรณาธกิ ารแลว้ นะคะ จะขอลา ทา่ นผอู้ า่ นทกุ ทา่ นไว้ ณ เลม่ นเี้ ลย อยกู่ บั @Rama ตงั้ แตฉ่ บบั ท่ี 1 มนี าคม 2555 จนถงึ ฉบบั ที่ 35 ในปี 2563 @Rama เปรยี บ เสมอื นลกู ทคี่ อยประคบั ประคอง ดเู ขาคอ่ ย ๆ เตบิ โต และกถ็ งึ เวลาทต่ี อ้ งสง่ ตอ่ แลว้ นะคะ ผทู้ จ่ี ะมารบั หนา้ ทบี่ รรณาธกิ ารทา่ น ใหม่ คอื ผศ. พญ.จรยิ า ไวศยารทั ธ์ ซง่ึ การนั ตไี ดว้ า่ ทา่ นผอู้ า่ นจะไดท้ งั้ สาระและความบนั เทงิ เชน่ เดมิ คะ่ ฉบบั นี้มาเรม่ิ ตน้ กนั กบั เจา้ ฝ่นุ ละอองขนาดเลก็ PM 2.5 ทเี่ ป็นตวั ปญั หาท�ำใหผ้ คู้ นต่ืนตระหนกกนั มาก โดยเฉพาะ ในช่วงหน้าหนาวทไี่ ม่มีฝนตก วนั ไหนท้องฟา้ ขมกุ ขมัว วันนนั้ ก็เปน็ วันของ PM 2.5 นีแ้ หล่ะคะ่ ผ่านพน้ PM 2.5 ก็มาเจอกับ ไวรัสโคโรนา COVID-19 ที่ท�ำให้เกิดอาการทางระบบทางเดินหายใจ ท�ำให้ประชาชนประหว่ันพร่ันพรึงไม่แพ้เจ้า PM 2.5 เลยค่ะ ท่ีผ่านมาเราพบว่าประชาชนยังใช้หน้ากากอนามัยอย่างผิดวิธีกันอยู่ซึ่งจะน�ำไปสู่การติดเชื้อได้แม้ใส่หน้ากากอนามัย ดงั น้ันในฉบบั นเ้ี ราจะมาสอนวิธีการใชห้ นา้ กากอนามยั อย่างถกู วธิ กี นั นะคะ ใส่หนา้ กากอนามยั แล้วอย่าลมื ลา้ งมือบ่อย ๆ กนิ ของรอ้ น และใช้ชอ้ นกลาง ดว้ ยนะคะ เรื่องราวเกี่ยวกับสุขภาพฉบับนี้ จะว่าด้วยเรื่องการกินไข่อย่างไรให้ได้ประโยชน์มากกว่าโทษนะคะ ติดตามได้ใน คอลมั น์ Believe it or not? ในหัวขอ้ “กนิ ไขว่ นั ละฟองได้จริงหรอื ไม”่ ตามด้วยคอลัมนใ์ น Health station ซงึ่ เปน็ ปญั หาใหญท่ ก่ี งั วลกนั ทวั่ ทง้ั โลกอยา่ ง โรคไวรสั โคโรนา 2019 หรอื COVID-19 ลองตดิ ตามกนั ดวู า่ เราจะมวี ธิ รี บั มอื กนั อยา่ งไร ส่วนคอลัมน์ Beauty-Full เป็นเร่ืองใกล้ตัวเลยค่ะ คอลัมน์นี้ได้แนะน�ำเร่ือง “ท�ำอย่างไรหากสงสัยว่าแพ้เครื่องส�ำอาง” พลาดไม่ไดเ้ ลยนะคะ ตอ่ ดว้ ยคอลมั น์ RDU ไดม้ าใหค้ วามรเู้ ก่ียวกบั “วคั ซนี ไขเ้ ลือดออก” ซงึ่ กำ� ลังเป็นวคั ซีนทม่ี ีคนสนใจ และซักถามกันอย่างมากคะ่ สุดท้ายน้ีขอแนะน�ำหลักสูตรใหม่ที่ก�ำลังเป็นท่ีนิยมในขณะนี้นะคะ นั่นคือหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขา วิชาฉุกเฉินการแพทย์ค่ะ หลายคนดูซีรี่ส์ “รักฉุดใจ นายฉุกเฉิน (My Ambulance)” ท่ีมาถ่ายท�ำท่ีสถาบันการแพทย์ จักรีนฤบดินทร์กันแล้ว มีคนสนใจและอยากเรียนหลักสูตรน้ีมากเลยค่ะ หากท่านผู้อ่านสนใจสามารถติดตามได้ในคอลัมน์ Education Talk นะคะ ขอขอบคุณท่านผู้อ่านทุกท่านที่ติดตามและสนับสนุนกันมาโดยตลอดนะคะ @Rama วางแผนจะเพิ่มช่อง ทางการติดตามและ update ข้อมูลข่าวสาร เพ่ือให้ท่านผู้อ่านเข้าถึงสาระดีดีแบบน้ีได้ทันท่วงทีนะคะ ส่วนรายละเอียด จะแจ้งใน @Rama ฉบับหน้าค่ะ รศ. พญ.โสมรชั ช์ วไิ ลยคุ บรรณาธิการ นติ ยสาร @Rama ติดต่อกองบรรณาธิการ @Rama โทรศัพท์ 0-2201-1723 [email protected], http://Atrama.mahidol.ac.th
ท่ปี รึกษากองบรรณาธิการ Rama Update ศ. นพ.ปยิ ะมิตร ศรธี รา Doctor by design เรยี นแพทย์ที่เราออกแบบได้ 6 ผศ. นพ.ภาวทิ ย์ เพยี รวจิ ติ ร บรรณาธิการ Relaxing Corner รศ. พญ.โสมรัชช์ วไิ ลยุค จำ� ปี 7 กองบรรณาธกิ าร Health Station 8 ผศ. พญ.จรยิ า ไวศยารัทธ์ วิธปี ้องกันเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ฐติ ิพร สุรวฒั นวิเศษ ศศกิ านต์ คำ� รกั ษ์เกยี รติ Believe it or not? 10 โนรี พรรคพิบูลย์ กนิ ไขว่ นั ละฟองได้จรงิ หรอื ไม่ มูลนธิ ิรามาธบิ ดีฯ Rama Comic 11 เลขานุการกองบรรณาธกิ าร Easy Living 12 ดนยั อังควฒั นวิทย์ ชีวติ น้คี มุ้ หรือยงั ? ฝ่ายออกแบบ Beauty-Full 14 พิชชา โภคัง ฝ่ายช่างภาพ ทำ� อยา่ งไรหากสงสัยวา่ “แพเ้ ครื่องสำ� อาง” 16 กุสุมา ภกั ดี Healthy Eating เอกพจน์ รอดชาวนา ช่อม่วง ภูมิหลังอาหารชาววงั รูปสวย รวยรส 18 เมธี บวั จู ฝ่ายอเิ ล็กทรอนิกส์ Behind the Scene รกั ษ์ไร้พรมแดน 22 สาธิต หุน่ เลิศ Rama RDU รตกิ ร สนุ ทรเจริญนนท์ วคั ซีนปอ้ งกนั ไข้เลอื ดออก (Dengue Vaccine) ฝา่ ยพิสจู น์อกั ษร Camera Diary เทีย่ ว กิน เชค็ อนิ ฟนิ 24 สิทธิ แสงเจรญิ วฒั นา Giving and Sharing ฝา่ ยการเงนิ หนง่ึ การใหเ้ พ่อื หลายชีวติ ปลอดภยั ดว้ ยการปัม๊ หวั ใจ CPR 28 ณฐั ภสั สร กษิดิ์วรานนท์ 30 ฝ่ายจัดสง่ Research Focus ระวนี ชุ วิบุญกลู เขน็ ครก (งานวจิ ยั ) ขึน้ ภเู ขา 34 บญุ ญวตั ร แกว้ วไิ ล Education Talk ลักขณา รูปใส จากบทบาทจริงหมอฉกุ เฉนิ สู่ซีรสี ์ รกั ฉดุ ใจนายฉุกเฉนิ 36 ภาพโดย Arek Socha จาก Pixabay Rama Go Inter นานาชาตริ ามาธิบดี 38 Prevent & Protect สวมหนา้ กากอนามยั รบั มอื สถานการณ์ ไข้หวดั ใหญ่+ฝุ่นละออง 4
Rama ดนัย อังควฒั นวทิ ย์ Update เมื่อวันท่ี 15 ตุลาคม 2562 คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล รว่ มกบั คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล จดั งานแถลง ข่าวเปดิ ตัวหลกั สตู รการเรยี นการสอนใหมร่ ว่ มกนั ในชอื่ “หลกั สตู รแพทยศาสตร บณั ฑิต - วศิ วกรรมศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวศิ วกรรมชีวการแพทย”์ ซึง่ เป็นครงั้ แรกในประเทศไทย ท่มี ุ่งผลิตสร้าง “แพทย์ นวัตกร” ตอบโจทยย์ คุ Disruption และยงั เป็นการเปิดโอกาสใหก้ ับผ้ทู ่มี คี วามประสงคจ์ ะเรียนแพทย์และวศิ วกรรมควบค่กู ันไป การเรยี นการสอนจะเปน็ รปู แบบเรยี น 3-1-3 ปี รวมทงั้ หมดใชเ้ วลาเรยี น 7 ปี ซง่ึ จะไดร้ บั ปรญิ ญาบตั รสองใบ (แพทยศาสตร บัณฑติ และ วิศวกรรมศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวิศวกรรมชีวการแพทย)์ ความส�ำคัญของการเปิดหลักสูตรใหม่นี้ ศ. นพ.ปิยะมิตร ศรีธรา คณบดีคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล กลา่ ววา่ ในปจั จบุ นั การนำ� นวตั กรรมทเี่ กดิ ขนึ้ จากแนวโนม้ ของการนำ� ดจิ ทิ ลั และเทคโนโลยเี ขา้ มาใชใ้ นทางการ แพทยเ์ พอื่ การรกั ษาผปู้ ว่ ยมมี ากขน้ึ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง แพทยจ์ งึ จำ� เปน็ ตอ้ งปรบั ตวั ตอ่ การเปลย่ี นแปลงทเ่ี กดิ ขนึ้ นอกจากความรดู้ า้ นการ แพทยท์ ด่ี แี ลว้ ทกั ษะและความเขา้ ใจทางดา้ นวศิ วกรรม วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ตลอดจนการทำ� วจิ ยั และพฒั นานวตั กรรม ถอื เป็นส่ิงส�ำคญั ส�ำหรับแพทยย์ ุคใหม่ หลกั สูตรร่วมน้ีจะช่วยดงึ ศกั ยภาพและเปดิ โอกาสให้คนรุ่นใหม่ได้แสดงความสามารถอยา่ งเตม็ ทใ่ี นการสรา้ งนวตั กรรมทางการแพทย์ จากความรทู้ างดา้ นแพทยแ์ ละวศิ วกรรม ทงั้ นี้ จดุ เดน่ สำ� คญั ทส่ี ดุ ของของหลกั สตู รใหม่ ยงั เปดิ โอกาสใหน้ กั ศกึ ษาไดเ้ รยี นรแู้ ละพฒั นาทกั ษะทางการแพทยแ์ ละความ รทู้ กั ษะพนื้ ฐานทางวศิ วกรรม ไดท้ ำ� งานดา้ นพฒั นานวตั กรรมทางการแพทยร์ ว่ มกบั นกั วจิ ยั และอาจารยท์ ง้ั ในคณะแพทยศาสตรโ์ รง พยาบาลรามาธบิ ดี และคณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหิดล นกั ศกึ ษาทเี่ ขา้ มาเรยี นในชน้ั ปที ่ี 1-3 จะไดเ้ รยี นทางดา้ นพรคี ลนิ กิ เชน่ เดยี วกบั หลกั สตู รแพทยป์ กติ พอขน้ึ ชน้ั ปที ่ี 4 จะไดเ้ รยี นทาง ดา้ นทกั ษะวศิ วกรรมและลงมอื พฒั นางานวจิ ยั หรอื นวตั กรรม และกลบั มาเรยี นชน้ั คลนิ กิ เชน่ เดยี วกบั หลกั สตู รแพทยป์ กติ ในชน้ั ปที ่ี 5-7 เมอ่ื จบการศกึ ษา กจ็ ะมขี ดี ความสามารถในการเปน็ “แพทยน์ วตั กร” ทนี่ อกจากสามารถทำ� งานเปน็ แพทยแ์ ลว้ ยงั สามารถ มองเห็นปัญหาและโอกาสในการแก้ปัญหาด้วยหลักการทางวิศวกรรม ต่อยอดพัฒนางานวิจัยและนวัตกรรมทางการแพทย์ และ เป็นแพทย์ผู้เช่ียวชาญเฉพาะทาง รวมทั้งมีโอกาสสูงในการได้รับเลือกให้เรียนต่อเฉพาะทางหรือหลักสูตรปริญญาเอกท้ังในและ ตา่ งประเทศ เน่อื งจากมีประสบการณ์ทำ� งานวิจยั และผลงานตีพมิ พ์ในระดับนานาชาติ อีกดว้ ย 6
Relaxing มมุ สบาย ๆ Corner ผศ. พญ.จรยิ า ไวศยารัทธ์ ภาควชิ าพยาธวิ ทิ ยา คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล 7
วินาทนี ้ีคงไมม่ ีใครไม่รจู้ ัก “ไวรัสโคโรนา 2019” หรือ “COVID-19” ทก่ี ำ� ลงั ระบาดหนักอยขู่ ณะน้อี ยา่ งแน่นอน กลุม่ ไวรัสโคโรนานน้ั ถูกคน้ พบครัง้ แรกเมอื่ ประมาณปี ค.ศ. 1960 ทำ� ใหเ้ กิด ไข้หวดั ทัว่ ไป แตไ่ ม่ไดม้ ีอาการรุนแรงมาก ลา่ สุดพบท่ีเมืองอู่ฮ่ัน มณฑลหูเป่ย ประเทศจนี ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2019 ท่ผี ่านมา ซึง่ เป็นสายพันธุใ์ หม่ต่างจากท่เี คยเจอมากอ่ น มีอาการตงั้ แต่เลก็ น้อย ปานกลาง ถงึ รนุ แรง และมกี ารแพร่กระจายเช้อื ได้ โคโรนาคืออะไร? โคโรนาคือเชอ้ื ไวรัสท่มี ีรูปรา่ งคลา้ ยมงกฎุ พบครัง้ แรกกลางทศวรรษท่ี 1960 โดยมีเชอื้ ไวรสั โคโรนาอยู่ 4 สายพนั ธใุ์ หญ่ ๆ ด้วยกนั แตต่ วั ทีร่ ะบาดมากทสี่ ุดคอื SARS-CoV พบคร้ังแรกท่ปี ระเทศจนี ปี ค.ศ. 2002-2003 ซึ่งไดร้ ะบาดไปทวั่ โลกและมีอตั รา การเสยี ชีวิตสงู ต่อมาพบเชอื้ ไวรัสโคโรนาสายพันธ์ุ MERS-CoV เกดิ ขึ้นคร้ังแรกในประเทศซาอดุ ิอาระเบีย ในแถบตะวนั ออกกลาง จนกระท่งั ล่าสุดพบ “เช้ือไวรสั โคโรนา 2019” ทเ่ี มืองอู่ฮั่น เมืองหลวงของมณฑลหูเป่ย ตอนกลางของประเทศจีน โดย บริเวณท่ีพบผู้ป่วยมากที่สุดและคาดว่าน่าจะเป็นรังของโรค คือ ตลาดอาหารทะเลและสัตว์หายากในเมือง ซ่ึงได้แพร่กระจายไป ในหลายเมอื งในประเทศจีน และหลายประเทศ เชน่ ไทย เกาหลใี ต้ ไตห้ วัน ฮ่องกง มาเกา๊ ญ่ปี ุ่น มาเลเซีย เวียดนาม สงิ คโปร์ สหรัฐอเมริกา เป็นต้น โดยเฉพาะในประเทศไทยเอง ผูป้ ่วยรายแรกท่ีพบนนั้ เป็นนักท่องเท่ยี วหญงิ ชาวจีนอายุ 61 ปี จากเมืองอฮู่ น่ั ซ่ึงมีอาการไข้ หนาวสนั่ ปวดศีรษะและเจบ็ คอ สามวันก่อนเดินทางมาทปี่ ระเทศไทย ตอ่ มาได้เดินทางมาพร้อมครอบครัวเพื่อทอ่ งเท่ียว เมื่อเดนิ ผา่ นเคร่ืองตรวจจับความร้อนทสี่ นามบิน (Thermo scan) จงึ พบว่ามีไข้ และถูกสง่ ตัวไปนอนรักษาทีโ่ รงพยาบาลทนั ที อกี สองวัน ต่อมา ทางโรงพยาบาลสามารถแยกเชอ้ื โดยวธิ กี ารทางโมเลกลุ ไดว้ า่ เป็นเชอื้ “ไวรสั โคโรนา 2019” จึงรายงานไปทอี่ งคก์ ารอนามยั โลก และประเทศไทยไดป้ ระกาศวา่ เปน็ ประเทศแรกนอกเหนือจากประเทศจนี ทีม่ ผี ู้ปว่ ยไวรัสโคโรนา วธิ สี งั เกตอาการ หากได้รับเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ผู้ป่วยจะเริ่มแสดงอาการออกมา ภายใน 1 วนั ถงึ 2 สปั ดาห์ หลงั จากไดร้ บั เชอื้ โดยอาการเรม่ิ แรกของผปู้ ว่ ยทตี่ ดิ เชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 น้นั ส่วนใหญ่จะเร่มิ จากการมไี ข้ ไอ เจบ็ คอ ออ่ นเพลยี ปวดเมอ่ื ยกลา้ มเนอ้ื หายใจหอบเหนอ่ื ย ถา่ ยเหลวทอ้ งเสยี หากผปู้ ว่ ยมรี า่ งกาย ไมแ่ ขง็ แรงหรอื มภี มู คิ มุ้ กนั ตำ�่ จะทำ� ใหม้ คี วามรนุ แรงถงึ ขน้ั วกิ ฤตและเสยี ชวี ติ ได้ 8
Health Station อ. พญ.รพีพรรณ รัตนวงศน์ รา มอร์ด สาขาวชิ าโรคติดเชอ้ื ภาควิชาอายรุ ศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวิทยาลยั มหดิ ล วิธีป้องกัน เบื้องต้นทุกคนสามารถป้องกนั ตวั เองและคนรอบข้างให้ห่างไกลจากเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 ได้ดงั นี้ เล่ยี งการใกลช้ ดิ กับผปู้ ว่ ยท่มี อี าการไอ เลี่ยงการเดนิ ทางไปในพน้ื ทเ่ี ส่ยี ง โดย ระวงั การสมั ผสั พืน้ ผิวทไี่ ม่สะอาด และ จาม นำ�้ มกู ไหล เหน่ือยหอบ เจ็บคอ เฉพาะเมืองอ่ฮู ่นั ท่ีเป็นรงั โรค และเมือง อาจมเี ชื้อโรคเกาะอยู่ อ่นื ๆ ในประเทศจีนท่ีมีการระบาด ควรลา้ งมอื ให้สม่�ำเสมอดว้ ยสบู่ หรอื งดจบั ตา จมกู ปากขณะท่ไี ม่ไดล้ า้ งมือ เล่ียงการใกลช้ ดิ สมั ผัสสัตวต์ า่ ง ๆ โดยที่ แอลกอฮอลเ์ จลอยา่ งน้อย 20 วนิ าที ไม่มกี ารปอ้ งกัน ทานอาหารสกุ สะอาด ใชช้ อ้ นกลาง ไมท่ าน ส�ำหรับบุคลากรทางการแพทย์หรือผู้ที่ต้องดูแลผู้ อาหารที่ท�ำจากสัตว์หายาก ปว่ ยท่ีติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 โดยตรง ควรใส่ หนา้ กากอนามยั หรอื ใสแ่ วน่ ตานริ ภยั เพอ่ื ปอ้ งกนั เชอ้ื ในละอองฝอยจากเสมหะ หรือสารคดั หลั่งเขา้ ตา สุดท้ายขอฝากไว้ว่า อย่าต่ืนตระหนกจนเกินไปและอย่าลืมติดตามข่าวสารอย่างต่อเน่ืองจาก 9 แหลง่ ท่ีเชือ่ ถือได้ ควรตรวจสอบขอ้ มลู ให้แน่ชัดกอ่ นจะเช่ือในทนั ที
Believe It จริงหรือไม่ ใชห่ รือเปล่า ? ผศ. ผญ.ดรณุ วี ลั ย์ วโรดมวจิ ติ ร or Not ? ภาควชิ าอายรุ ศาสตร์ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวิทยาลัยมหดิ ล กินไข่เยอะ ๆ กลัวอะไร ก็กลัวคอเลสเตอรอลในไข่แดงไง ถ้ากินเยอะไป จะท�ำให้คอเลสเตอรอล ในเลือดสูง เส่ียงกับโรคหัวใจ!!!!! ค�ำแนะน�ำการบริโภคอาหารส�ำหรับคนท่ัวไปในช่วง 40 ปีท่ีผ่านมาแนะน�ำให้บริโภคคอเลสเตอรอลจากอาหาร ไม่เกินวันละ 300 มิลลิกรัมต่อวัน ในไข่แดง 1 ฟอง มีคอเลสเตอรอลประมาณ 200 มิลลิกรัม ถ้านับรวมกับอาหารอย่าง อ่ืนการกินไข่แดงมากกว่า 1 ฟองต่อวันมากกว่าค�ำแนะน�ำข้างต้น ท�ำให้คนทั่วไปลด เลี่ยง การรับประทานไข่โดยเฉพาะไข่ แดง การรวบรวมข้อมูลทางการแพทย์ในปัจจุบันแสดงให้เห็นว่าคอเลสเตอรอลในอาหารท�ำให้ระดับคอเลสเตอรอลใน เลือดสูงขึ้นจริง แต่ไม่ได้เพิ่มความเส่ียงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด นอกจากน้ีไข่ยังอุดมไปด้วยสารอาหารต่าง ๆ เช่น แร่ธาตุ วิตามิน และราคาไม่แพง ดังน้ัน ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาจึงมีการปรับเปลี่ยนค�ำแนะน�ำในการบริโภค อาหาร ส�ำหรับคนทั่วไปโดยยกเลิกการจ�ำกัดคอเลสเตอรอลในอาหาร (จากเดิมที่จ�ำกัดไม่เกิน 300 มิลลิกรัม) อย่างไรก็ตามไม่ได้ หมายความว่าเราจะสามารถกินคอเลสเตอรอลได้อย่างไม่จ�ำกัด เป็นการอนุญาตให้รับประทานได้มากขึ้นได้ในคนท่ัวไปท่ี สุขภาพดี นอกจากน้ีกรรมพันธุ์ก็ยังเป็นตัวแปรที่ส�ำคัญ บางคนบอก ว่ารับประทานไข่มากระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงชัดเจน แต่บาง คนบอกไม่มีผลกับระดับคอเลสเตอรอลในเลือด โดยส่วนตัวมองว่าไข่เป็นส่วนหนึ่งของอาหารท่ีเรารับประทาน ท้ังวัน การรณรงค์ให้รับประทานไข่ 300 ฟองต่อปี ซ่ึงคิดออกมาแล้วไม่ เกิน 1 ฟองต่อวัน สามารถท�ำได้และไม่เกิดปัญหาส�ำหรับคนส่วนใหญ่ ที่มีสุขภาพดี ถ้าจะรับประทานมากกว่านั้นคงต้องพิจารณาว่าอาหาร อื่น ๆ ท่ีรับประทานท่ีมีคอเลสเตอรอล ไขมันอิ่มตัว หรือไขมันทรานส์ สูง ร่วมด้วยหรือไม่ ซึ่งอาหารเหล่าน้ีจะส่งเสริมให้ระดับคอเลสเตอรอล ในเลือดสูงข้ึนได้ และควรจะต้องจ�ำกัดอาหารดังกล่าวในรายที่มีโรค ประจ�ำตัวเช่น เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หรือโรคหัวใจและหลอด เลือดร่วมด้วย 10
Easy รศ. พญ.โสมรชั ช์ วิไลยุค ภาควิชากมุ ารเวชศาสตร์ Living คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวทิ ยาลยั มหิดล เราเกิดมาเพราะอะไร? ตอนเด็ก ๆ ฉนั เคยคดิ นะ ทำ� ไมเราตอ้ งเกดิ มา .. ตอนน้นั สับสนเหมือนกนั ว่าเรา เกดิ มาเพราะอะไร แลว้ ถา้ เราตาย เราจะไปอย่ไู หน ตอนน้ันยังเดก็ ยงั ไม่ค่อยไดอ้ า่ นหนังสือธรรมะ เลยไม่คอ่ ยเขา้ ใจ แต่ ตอนนฉี้ นั รู้แล้วว่าเราเกิดมาเพราะอะไร .. พระเคยสอนวา่ การเกิดเป็นมนษุ ยไ์ ดน้ ีย่ ากมาก ๆ ดังนน้ั การได้เกดิ มาน่ีเปน็ สงิ่ ทโ่ี ชคดแี ลว้ เวลาเทวดาจะ จตุ ิ (ตาย) เทวดาองคอ์ ืน่ ๆ จะบอกว่าขอใหไ้ ปสู่สุคติ บางคนก็สงสยั ว่าเทวดาก็อย่บู นสวรรคซ์ ึ่งเป็นที่ทม่ี คี วามสุขอยแู่ ลว้ แลว้ ทำ� ไมยงั ขอไปสสู่ คุ ตอิ กี ในทน่ี ค้ี อื เทวดาขอใหไ้ ดไ้ ปเกดิ เปน็ มนษุ ย์ เพราะการเกดิ เปน็ มนษุ ยน์ นั้ ยอ่ มมที กุ ข์ มสี ขุ คละเคลา้ กนั ไป จงึ ถอื ว่ามเี คร่ืองเตอื นสติ เตอื นให้ไม่ประมาท เมือ่ ได้พบความทุกข์ มนษุ ยก์ ส็ ามารถทจ่ี ะเรยี นรู้และพัฒนาตนเองได้ อยเู่ รอื่ ย ๆ แตเ่ ทวดามแี ตค่ วามสขุ จงึ ใชช้ วี ติ ประมาท ดงั นน้ั เกดิ มาเปน็ มนษุ ยก์ เ็ พอ่ื ฝกึ ฝนและพฒั นาตนเอง เพอื่ ทำ� ความดี เพ่อื เจรญิ ในธรรม เพื่อชว่ ยเหลือเพื่อนมนุษย์ ชว่ ยเหลอื สงั คม การฝึกเหลา่ นสี้ ัตว์อ่ืน ๆ ทำ� ไม่ได้ ดังนั้นเราต้องรบี ใช้โอกาส นท้ี ไี่ ดเ้ กดิ มาเปน็ มนษุ ยเ์ พอ่ื ทำ� ความดี อยา่ ประมาท อยา่ ปลอ่ ยเวลาไปกบั สงิ่ อกศุ ล หรอื การทำ� ชว่ั หากปฏบิ ตั ไิ ดด้ จี นถงึ ขนั้ สามารถดับจากกิเลสทงั้ ปวงหรือทเี่ รยี กวา่ นพิ พานแลว้ น้ัน ก็สามารถจะหลดุ พ้นจากการเวยี น ว่าย ตาย เกิด .. แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่า เราใช้ชีวิตคุ้มแล้วกับการเกิดมาชาติน้ี บางท่านไม่มีเวลาคิด เพราะท�ำแต่งาน ยุง่ แตเ่ รอ่ื งของตนเอง พอเงยหน้ามาอีกที หมดเวลาแล้ว ไม่มเี วลาเหลอื ใหท้ �ำความดีแลว้ ถงึ แมม้ นษุ ย์จะสามารถมีอายไุ ด้ นานถึง 100 ปกี ็ตาม แต่กไ็ มไ่ ด้หมายความวา่ เราจะมอี ายนุ านถึงขนาดนั้น อายุเฉลี่ยคนไทยเพิม่ จากแตก่ อ่ น จาก 55 ปี เป็น 75 ปีกจ็ ริง แตถ่ า้ เราไม่วางแผนที่จะทำ� อะไร เรากอ็ าจจะไม่มเี วลาได้ทำ� สิ่งนน้ั แล้วก็เป็นได้ .. เมื่อไม่ก่ีเดอื นทผี่ า่ นมา ฉนั ไดค้ ุยกบั รนุ่ นอ้ งคนหนึ่ง น้องเขาเปน็ หมอ .. ความฝันของเขาคอื การทำ� หนังสอื นิทานให้เด็ก ตอนแรกน้องก็วางแผนจะเป็นหมอเด็กน่ีแหล่ะ แต่พอเขามาเรียนแล้ว เขารู้ว่านี่ไม่ใช่สิ่งท่ีเขาต้องการ น้อง จึงลาออกไปทำ� หนงั สอื นิทานใหเ้ ดก็ อย่างท่ตี ้ังใจ .. 2 ปีท่ีแล้วน้องมอี าการปวดท้องอย่างมาก ต้องไดร้ ับการผา่ ตัดฉุกเฉิน แล้วก็ได้ทราบข่าวร้ายว่าเป็นโรคมะเร็งในล�ำไส้ระยะลุกลามแล้ว น้องเขามีก�ำลังใจดีมาก ๆ เขายิ้มรับกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับ ตัวเขา และเริ่มเข้ารับการรักษาด้วยยาเคมีบ�ำบัด เป็นธรรมดาท่ีน้องมีช่วงที่อ่อนแอ และแข็งแรงบ้าง แต่ส่ิงหนึ่งท่ีเขาไม่ เคยท้งิ คือความฝนั ทเี่ ขาจะทำ� หนังสือนทิ านใหเ้ ด็ก อยากให้ความรู้กับเด็ก ๆ บางคนปว่ ยกแ็ ยแ่ ลว้ คดิ วา่ คงไมไ่ ดท้ �ำอะไร นอกจากประคบั ประคองตวั เองใหผ้ า่ นไปได้ แต่ความฝันที่นอ้ งเขามี ไดน้ ำ� พาเขาใหอ้ ยู่เพื่อทำ� สง่ิ ดี ๆ ไปไดอ้ ีกถงึ 2 ปี นอ้ ง ไดใ้ ช้ชีวติ ทเ่ี หลอื อยู่อย่างคุ้มคา่ จริง ๆ เขามีปฏสิ ัมพนั ธ์กับเพื่อน ๆ รอบข้าง ได้ศึกษาธรรมะ ไดไ้ ปเท่ียวในสถานทที่ ไี่ ม่เคย ไป ไม่ท�ำให้การเจ็บป่วยทางกายมาเป็นอุปสรรคเลย ฉันเห็นรอยย้ิมของน้อง เป็นรอยยิ้มท่ีสดใสและบริสุทธ์ิจริง ๆ 12
ในขณะท่ีน้องไม่สบาย คุณพ่อก็มาประสบปัญหาเดียวกัน คือเป็นมะเร็งปอด ส่วนคุณแม่น้องจากไปนานแล้ว น้องได้ดูแล สุขภาพคณุ พ่ออยา่ งดที ่ีสุด จนคณุ พ่อผ่านพ้นโรครา้ ยไปได้ แต่น้องผ่านมันไปไม่ได้ สองเดือนที่ผ่านมา นอ้ งมอี าการปวดหวั และอาเจยี น มาร้อู กี ทีเจ้ามะเร็งได้ขนึ้ ไปทีส่ มองและกระดกู แล้ว น้องจงึ ปวดกระดูกอยา่ งมาก นอ้ งตัดสนิ ใจอย่างเดด็ เดย่ี ว ท่ี จะให้หมอดแู ลแบบประคับประคอง (palliative care) เพอ่ื ให้ทรมานนอ้ ยทสี่ ดุ ไม่ไดอ้ ยากได้ยาเคมีบ�ำบดั อีกแลว้ เพราะ นอ้ งคดิ วา่ ชีวติ ที่เกดิ มานัน้ ได้ใชอ้ ยา่ งคุ้มคา่ แลว้ ถงึ แม้จะมอี ายุแค่ 30 กวา่ ๆ แตเ่ ขาไดใ้ ชเ้ วลาอนั น้อยนดิ ทีม่ อี ยนู่ ี่ ไดท้ ำ� ความ ดี ไดท้ �ำประโยชน์ให้คนอืน่ ได้ดูแลบพุ การี ไดม้ ปี ฏสิ มั พันธท์ ด่ี กี บั คนรอบข้าง .. ฉันมโี อกาสได้คยุ กบั น้องก่อนที่นอ้ งจะหลับ ไปอย่างไมม่ วี ันกลับ นอ้ งอยู่บนเตยี งโรงพยาบาลในห้องมีแสงไฟสลัวและเสียงบทสวดมนต์เบา ๆ น้องไมม่ ที ที า่ จะตระหนก ตกใจ หรอื ทกุ ข์รอ้ นอะไร นอ้ งมรี อยยมิ้ ออ่ น ๆ ใหฉ้ นั และบอกวา่ เขาไดท้ �ำทกุ อยา่ งแล้วจริง ๆ เขาบอกวา่ เขาไม่มีหว่ งอกี แลว้ ไดท้ �ำตามทุกความฝัน นทิ านส�ำหรับเดก็ ได้ดแู ลคุณพอ่ ได้ไปเทยี่ วกับเพ่ือน ๆ ตอนนเ้ี ขาพร้อมทจ่ี ะไปแล้ว ปกตถิ ้าเราเข้าไป อย่ใู นหอ้ งคนไขห้ นัก เราจะเศร้า และรสู้ กึ ถงึ ความทุกข์ทรมานรอบตวั จากคนไขแ้ ละครอบครวั แตแ่ ปลกมากท่ีฉนั กลับไมร่ ู้ สกึ อยา่ งนน้ั ในหอ้ งนี้ ฉนั รสู้ กึ สงบและเขา้ ใจชวี ติ มากขนึ้ ฉนั เขา้ ใจแลว้ วา่ การเกดิ มาในชวี ติ หนงึ่ นน้ั บางทรี ะยะเวลาทเ่ี ราอยกู่ ็ ไมไ่ ดห้ มายความวา่ เราจะใชช้ วี ติ ไดค้ มุ้ คา่ เทา่ กบั คนทจ่ี ากไปกอ่ นวยั อนั ควร และการตายไมไ่ ดน้ า่ กลวั อยา่ งทคี่ ดิ มนั ขนึ้ กบั คณุ ไดเ้ ตรยี มพรอ้ มกับชวี ติ คุณแคไ่ หน ทุกวนั นี้เราใชช้ วี ติ ด้วยความประมาทหรอื เปล่า เราเตรียมพร้อมแค่ไหน ถา้ เราต้องจากไป คนสว่ นมากคดิ ว่าเรายงั อยู่ได้อกี นาน ไมไ่ ด้คิดว่าเราสามารถจากไปได้ทกุ เม่อื จงึ ใช้ชวี ติ อยา่ งประมาท กว่าจะรูก้ ็สายไปแล้ว ไม่ไดท้ �ำอะไรหลายอยา่ ง .. ในเช้าวนั หนึง่ นอ้ งกไ็ ด้จากไปอย่างสงบ ดว้ ยใบหนา้ ที่เปน็ สุขกบั ชวี ิตทผี่ า่ นมา .. แมก้ ระท่ังวาระ สุดท้ายของชีวิต น้องยังได้อนุญาตให้ฉันน�ำเร่ืองของเขามาเล่าให้ผู้อ่ืนฟังเพ่ือเป็นธรรมทาน จะเห็นว่าหากมีโอกาสแม้เพียง เลก็ ๆ น้องก็พร้อมท่ีจะทำ� ความดีและแบ่งปนั ส่งิ ดี ๆ ใหผ้ อู้ ื่นเสมอ .. ถงึ ฉนั จะอายมุ ากกวา่ นอ้ งคนนหี้ ลายปี แตน่ อ้ งไดส้ อนบทเรยี นทม่ี คี า่ กบั ฉนั มาก สอนดว้ ยการลงมอื ทำ� หรอื ปฏบิ ตั ใิ ห้ ดู แลว้ เขาทำ� ไดด้ ีมาก เปน็ คนทพี่ ร้อมจะจากไป โดยมสี ติอยูต่ ลอดเวลา ท�ำใหฉ้ ันกลบั มาทบทวนกบั ตวั เองว่า ฉันได้ใชช้ วี ติ คุม้ คา่ หรือยัง ได้พัฒนาตัวเองเตม็ ท่ีหรือยัง ไดช้ ว่ ยเหลือคนอืน่ ๆ มากพอหรือยงั ไดต้ อบแทนผ้มู พี ระคุณมากพอหรือยงั .. ทา่ นผูอ้ า่ นล่ะคะ คิดวา่ เกิดมาคร้งั นี้ได้ใชช้ ีวติ คุ้มหรอื ยัง? บางคนโกรธกนั ทะเลาะกนั คุณรู้ได้ยังไงว่าจะไดก้ ลบั มาคุยกนั อกี หรือไม่ ทางที่ดีอยา่ โกรธกนั จะดที สี่ ดุ เพราะเราไมร่ ้หู รอกวา่ เขาหรอื เราจะจากไปกอ่ นกัน บางคนคดิ มากทุกเรือ่ ง กลุ้มใจกบั เร่ืองรอบตวั ทุกอย่าง ตอนคณุ ก�ำลังจะตายน้ัน คุณยังคงคดิ มากกบั เรื่องไมเ่ ป็นเรอื่ งอยู่ไหม? คณุ ได้เคลยี รส์ มอง เคลยี รค์ วามคิดคุณแคไ่ หน? บางคนหว่ งทรพั ยส์ มบตั ิ ทดี่ นิ บา้ น เงนิ ทอง ตอนทค่ี ณุ จากโลกนไี้ ป คณุ จะสามารถเอามนั ตดิ ตวั ไปกบั คณุ ไดห้ รอื ไม?่ มีไหมทอ่ี ยากทำ� สิง่ ไหน แตต่ ิดกับค�ำว่า “เอาไวก้ ่อน ไวพ้ รงุ่ นีค้ ่อยทำ� ” พรุ่งนอ้ี าจจะไม่มีโอกาสได้ท�ำเลยก็เปน็ ได้ ฉันเคยดูหนงั เรื่องหนึ่งชื่อวา่ In time เป็นหนังท่เี ก่ียวกบั คนในโลกอนาคต เกิดมาทุกคนจะได้รบั เวลาเพอ่ื มอี ายุอยู่ แคถ่ ึง 25 ปี ถา้ อยากมชี ีวติ ต่อต้องท�ำงานเพอ่ื แลกกบั เวลา ในโลกนี้ไมไ่ ด้ใช้เงนิ เพ่ือซ้ือขายของ แต่ใช้เวลาในการมชี ีวิตอย่เู พ่ือ ซอ้ื ขายของ หรอื รบั เงนิ เดอื น ทแ่ี ขนของทกุ คนจะมตี วั เลขบอกเวลาทเ่ี หลอื อยขู่ องชวี ติ แตล่ ะคน หากทำ� อะไรผดิ เวลากจ็ ะหาย ไป หากทำ� งานเวลากจ็ ะเพมิ่ ขน้ึ มา ในหนงั แตล่ ะคนสามารถรวู้ า่ ตวั เองจะมชี วี ติ เหลอื อยไู่ ดถ้ งึ เมอื่ ไร ในความเปน็ จรงิ เรามเี วลา ทก่ี �ำลงั ถอยหลงั อย่เู หมอื นกับคนในหนัง แต่แตกต่างกนั ตรงท่ีว่าเราไมอ่ าจรไู้ ดล้ ว่ งหนา้ วา่ เวลาของเราเหลอื อกี เท่าไร? เพราะ ฉะนนั้ ทำ� ใหด้ ที สี่ ดุ ในทกุ ๆ วนั .. ทำ� ดกี บั คนรอบขา้ ง ปลอ่ ยวางกบั เรอ่ื งไมเ่ ปน็ เรอื่ ง ชว่ ยเหลอื คนเมอื่ มโี อกาส และหมนั่ ฝกึ ฝน ตัวเองทั้งทางโลกและทางธรรมตง้ั แต่ตอนนี้ กอ่ นทีเ่ วลาของเราจะหมดกนั ดีกวา่ ค่ะ 13
แพ้เคร่อื งส�ำอาง เป็นอกี หนงึ่ อาการทห่ี ลายคนประสบปัญหา โดยเฉพาะในกลุม่ คน ท่ีมีลักษณะผิวบอบบางแพ้ง่าย ท�ำให้เกิดอาการแพ้ ซงึ่ จ�ำเป็นตอ้ งร้วู ธิ กี ารสงั เกตผลิตภณั ฑ์ท่ที �ำใหแ้ พ้ เพื่อการปฏบิ ัติ ทเี่ หมาะสมหลงั มอี าการ รวมถงึ การเลอื กผลติ ภณั ฑส์ ำ� หรบั ใชใ้ นอนาคตใหเ้ หมาะสมกบั สภาพผวิ ทง้ั นเ้ี มอื่ เลอื กผลติ ภณั ฑ์ ไดอ้ ย่างเหมาะสมก็จะชว่ ยหลีกเลีย่ งอาการแพ้ได้ อาการแพเ้ คร่ืองสำ� อาง ได้แก่ ผน่ื สมั ผัส (Contact dermatitis) ซึ่งเปน็ ปฏิกริ ิยาการอกั เสบของผิวหนังที่ เกดิ จากการสมั ผสั กบั เครอ่ื งสำ� อาง จากสว่ นประกอบจำ� พวกนำ้� หอมหรอื สารแตง่ กลนิ่ และสารกนั เสยี กนั บดู แพเ้ ครอ่ื ง สำ� อาง ทพี่ บบอ่ ยแบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ การระคายเคอื ง และการแพ้ • ผื่นระคายสัมผัส เกิดจากการระคายเคือง อาจเกิดได้จากกรดผลไม้ (AHA) BHA ยารักษาสิว ผลติ ภณั ฑ์สครับหรือขดั หน้า ผลิตภัณฑ์ก�ำจัดขน เปน็ ตน้ รสู้ กึ แสบหรอื มีอาการคนั โดยมักจะเกดิ ข้นึ เร็วหรือทนั ทที ่ใี ช้ • ผื่นแพ้สัมผัส ท่ีพบบ่อยมักเกิดจากส่วนประกอบ จ�ำพวกน้ำ� หอมหรือสารแต่งกล่นิ และสารกนั เสียกันบดู ยายอ้ ม ผม เปน็ ตน้ รสู้ กึ คนั มผี นื่ แดง หลงั ใชไ้ ปสกั ระยะ ใชเ้ วลานานกวา่ การระคายเคอื ง บางคร้ังเครือ่ งสำ� อาง อาจก่อให้เกดิ เกิดสิวลุกลามหรอื รอยด�ำคล้�ำ รอยดา่ ง แต่พบไม่บ่อย 14
Beauty รศ. พญ.เพญ็ พรรณ วัฒนไกร สาขาวิชาโรคผวิ หนงั ภาควชิ าอายุรศาสตร์ Full คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลยั มหดิ ล วธิ ีรกั ษาอาการแพ้ หากแพไ้ มร่ นุ แรง ใหห้ ยดุ ใชผ้ ลติ ภณั ฑท์ ที่ ำ� ใหแ้ พท้ นั ที เพราะสามารถหายไดเ้ อง หรอื ถา้ มอี าการแพท้ รี่ นุ แรงขนึ้ ควรรบี พบแพทย์ วธิ สี ังเกตผลิตภัณฑ์ท่ที ำ� ให้แพ้ 1. สังเกตว่าอาการแพ้เกิดหลังจากเร่มิ ใชผ้ ลติ ภัณฑท์ ไี่ ม่เคยใชม้ าก่อน 2. หากอาการแพ้เกดิ หลังจากเริ่มตน้ ใชผ้ ลิตภัณฑ์หลายชนดิ ให้หยดุ ใชท้ ุกอย่างแล้วค่อย ๆ เร่มิ ใชท้ ลี ะ 1 อยา่ ง จากนน้ั รอดอู าการ 1-2 สปั ดาหห์ ลังใช้ผลิตภณั ฑ์นั้น หากไมแ่ พใ้ หท้ ดสอบผลติ ภัณฑอ์ ืน่ ต่อไป หรือหากมอี าการแพค้ วร หยุดใช้แบบถาวร 3. สามารถท�ำการทดสอบการแพ้ท่ีท้องแขน โดยทาผลิตภัณฑ์ที่สงสัย ขนาดเท่าเหรียญสิบ ทาเช้า-เย็น ท่ีตำ� แหน่งเดมิ ทำ� ซ้ำ� 1-2 สปั ดาห์ เพอื่ สังเกตอาการ 4. เม่ือมาพบแพทย์ แพทย์จะวินิจฉัยโดยการทดสอบทางผิวหนัง เพ่ือหาสารส่วนประกอบที่ผู้ใช้แพ้เพื่อการ หลกี เล่ยี งท่ีถกู ต้อง วธิ ปี ้องกันอาการแพ้เคร่ืองสำ� อาง 1. หลกี เลย่ี งผลติ ภณั ฑท์ มี่ สี ว่ นผสมของ สารทร่ี ะคายเคอื งตอ่ ผวิ นำ�้ หอม สารแตง่ กลนิ่ สี สว่ นผสมทไ่ี มจ่ ำ� เปน็ อน่ื ๆ 2. หลีกเล่ียงผลิตภณั ฑท์ ี่มีสารกนั บดู สารกันเสียท่แี พ้ 15
16
Healthy แพรวพาชมิ Eating เมอ่ื ไมน่ านมานี้ แพรวไดต้ ดิ ตามละครไทยอยเู่ รอ่ื งหนง่ึ ทแ่ี ฝงไปดว้ ยกลน่ิ อายของความเปน็ ไทย ทงั้ ความเปน็ อยู่ และ ศลิ ปะในการทำ� อาหาร ทำ� ใหเ้ ราไดร้ วู้ า่ กวา่ จะมาเปน็ อาหารไทยในปจั จบุ นั ไดน้ นั้ จะตอ้ งผา่ นการเพาะบม่ ประสบการณใ์ น การทดลองทำ� และรวบรวมตำ� ราอาหารให้คงอยมู่ าจนชว่ั ลกู ชวั่ หลาน ไมใ่ ห้ตายไปพร้อมกาลเวลา อกี ท้งั ในปัจจุบันอาหาร ไทยยังสามารถนำ� ไปเผยแพรใ่ หช้ าวตา่ งชาตไิ ดล้ มิ้ ลอง จนท�ำให้อาหารไทยได้กล่าวไกลไปจนถงึ ครวั โลกเลยทเี ดียว หากพดู ถงึ อาหารไทย เรากจ็ ะนกึ ถงึ รสชาตทิ แ่ี ตกตา่ งกนั ไปในแตล่ ะภมู ภิ าค แตล่ ะทอ้ งถน่ิ แตท่ เี่ สนอความเปน็ ไทยไดช้ ดั เจน คงหนไี มพ่ น้ “อาหารชาววงั ” ทไ่ี ดท้ ง้ั รปู สวยจากการประณตี บรรจงแกะสลกั ผกั ผลไมต้ า่ ง ๆ ใหอ้ อกมาเปน็ ภาชนะ หรอื เครอ่ื งเคยี ง และ รวยรสดว้ ยความกลมกล่อม หรอื มลี ักษณะรสชาตทิ ่โี ดดเดน่ ของอาหารแต่ละจาน จนท�ำใหใ้ ครหลายคนทไี่ ด้กินตราตรึงใจ จนพูดว่านแ่ี หละรสชาตขิ องอาหารไทย นี่แหละความสวยงามทีป่ ระณีตบรรจงโดยคนไทย อยากจะลองถามทุกคนวา่ หากพูดถึงอาหารไทยแล้ว มใี ครนกึ ถงึ เมนอู ะไรไดบ้ า้ ง ถา้ ใหต้ อบกค็ งจะบรรยายออก มาได้ไม่หมด ดั่งกาพย์เหช่ มเครื่องคาวหวาน พระราชนพิ นธใ์ นพระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หลา้ นภาลัย รชั กาลที่ 2 เชือ่ ว่าบางเมนนู ้ัน เราเองกย็ งั ไมเ่ คยเหน็ หน้าตา หรอื เคยชมิ มากก่อนเลย และบางเมนนู ัน้ ก็คงจะหายากในปัจจุบัน แตส่ �ำหรับ แพรวแลว้ แพรวคดิ ว่า มีเมนูในดวงใจคะ่ ครั้งหนึ่งแพรวเคยเป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนทักษะการท�ำอาหารกับนักเรียนจากประเทศเกาหลี ตอนน้ันเมนู ท่ีนักเรียนไทยเตรียมไว้แลกเปลี่ยนคือ “ช่อม่วง” เป็นเมนูท่ีมีข้ันตอนในการท�ำที่ค่อนข้างยุ่งยากซับซ้อน ต้องเริ่มจากผัด ไส้ หลังจากนนั้ กเ็ ตรยี มแปง้ ส�ำหรับห่อ ขนั้ ตอนสดุ ท้ายคอื การปน้ั และจบั จบี ใหเ้ ป็นกลบี ดอกไม้ “ชอ่ ม่วง” เปน็ อาหารวา่ งทม่ี ีประวตั ิยาวนาน ในประวัตนิ น้ั กล่าวว่าเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลท่ี 2 หรือสมัยของพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหล้านภาลัย เปน็ ขนมทสี่ ามารถรวมท้งั รูปสวย ดว้ ยการจับจบี เปน็ รปู ทรงดอกไมท้ ี่ประณตี มสี สี ันทีส่ วยงาม และรวยรสชาตกิ ารปรงุ ไส้ ท่ีมสี ว่ นประกอบของรากผักชี กระเทยี ม พรกิ ไทย ซง่ึ เป็นเคร่อื งปรงุ หลักท่ีมีในอาหารไทยเกือบ ทกุ ประเภท ผดั รวมกบั เนื้อสตั วต์ า่ ง ๆ และการผสมแป้งใหม้ ีเนือ้ ทีน่ มุ่ นวล มีสมี ว่ งสวยงามจากนำ้� ท่สี กัดไดจ้ ากดอกอญั ชัน จึงเรียกไดว้ า่ ช่อมว่ งเป็นอาหารชาววังท่ที ั้งรูปสวย รวยรสจริง ๆ ปัจจุบันช่อม่วงค่อนข้างหาทานได้ยาก เน่ืองจากเป็นขนมท�ำสด ไม่สามารถเก็บได้นาน จึงไม่ได้มีขายทั่วไป อีกท้ังเป็นชนมชาววังที่ต้องใช้ความประณีตพิถีพิถัน มักจะต้องสั่งกับร้านท่ีรับท�ำขนมไทย หรือขนมไทยที่ใช้ในงานมงคล ต่าง ๆ แต่ถ้าใครมีโอกาสได้ไปเท่ียวเกาะเกร็ด ก็จะได้เห็นได้ชิมขนมช่อม่วง เพราะเป็นสถานท่ีท่ียังคงอนุรักษ์ขนมไทย ขนมโบราณไว้ นอกจากขนมช่อม่วงท่ีหาทานยากแล้ว เราอาจจะได้รู้จัก และได้ชิมขนมไทยอื่น ๆ ท่ีมีประวัติยาวนาน อย่างช่อม่วงก็เป็นได้ ขอบคณุ ภาพประกอบจาก https://www.prayersandtears.com และ pinterest 17
เมอื่ ความมดื มดิ เรมิ่ คบื คลานเขา้ ปกคลมุ ทกุ พน้ื ทห่ี ลงั พระอาทติ ยล์ บั ลาขอบ ฟ้าไป หลาย ๆ คนเร่ิมเข้าสู่กระบวนการนิทราเพ่ือเติมพลังให้กับเช้าวันใหม่ แต่ ส�ำหรับฉันกลับเป็นการเริ่มต้นการท�ำงานเมื่อใกล้จะผ่านพ้นค�่ำคืนเพื่อเข้าสู่วัน ต่อไป ในคืนวนั น้ันฉันตอ้ งเข้าทำ� งานในเวรดกึ สำ� หรับวอร์ด ไอ.ซ.ี ยู.เด็ก (PICU : หอผปู้ ว่ ยวกิ ฤตเดก็ ) นบั วา่ เปน็ เรอื่ งปกตทิ จี่ ะตอ้ งเตรยี มพรอ้ มรบั คนไขต้ ลอดเวลา ภาวะวิกฤตในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้ทุกช่วงชีวิตของเด็กป่วย และเป็นหน้าท่ีของ เราในการเตรียมพร้อมรับมือในการดูแลคนไข้เด็กในช่วงวิกฤตน้ันให้ผ่าน้นไปได้อย่างปลอดภัย และน่ันเป็นเหตุผล ทีท่ �ำให้ฉันมายืนอยทู่ ่นี ่ี ณ เวลานี้ ซงึ่ ผา่ นมาแลว้ ถงึ 5 ปี แตค่ วามไมป่ กตใิ นวนั นคี้ อื ผปู้ ว่ ยทร่ี บั ใหมเ่ ปน็ เดก็ ชายชาวตา่ งชาตจิ ากประเทศเพอ่ื นบา้ นดา้ นทศิ ตะวนั ออกเฉยี ง ใตข้ องเรา ซงึ่ นาน ๆ จะไดพ้ บเจอ บดิ ามารดาของเขาพาบนิ ขา้ มเสน้ พรมแดนมารกั ษาตวั ทโ่ี รงพยาบาลรามาธบิ ดี และ ตง้ั ความหวังไว้ไกลถงึ ประเทศไทยเลยทีเดยี ว ฉันได้รับมอบหมายให้เป็นหัวหน้าเวรพยาบาลในคำ่� คืนน้ี และน่ันท�ำให้ฉันต้องเตรียมพร้อมในการท�ำงานให้เต็ม ที่ ประกอบกับหลังจากวันน้ีไปเด็กชายจะต้องอยู่ในความดูแลของฉันซึ่งเป็นพยาบาลเจ้าของไข้ของเขา จะต้องดูแลกัน ไปตลอดจนกวา่ อาการจะดขี ้ึนหรอื วา่ แย่ลงจนตอ้ งจากกนั ไป ความกังวลเรมิ่ จโู่ จมเขา้ มา อาจเปน็ ด้วยเรื่องภาษา ฉันไมร่ ู้ ว่าจะต้องสือ่ สารอยา่ งไร และฉนั จะสามารถอธบิ ายหรอื ให้ข้อมลู ใด ๆ แกพ่ ่อแม่ไดอ้ ย่างถูกตอ้ งหรือไม่ แต่ดว้ ยความเช่ือ ม่นั ในทมี บุคลากรการแพทย์ ไม่ว่ายงั ไงทุกอย่างตอ้ งผา่ นไปไดด้ ว้ ยดอี ย่างทเี่ คยเป็นเสมอมา วินาทีท่ีเด็กชายบนรถนอน (Stretcher) ถูกเข็นผ่านประตูเข้ามาสู่ วอรด์ เขาดูเหมอื นเด็กวยั 2 ขวบท่วั ไป แตท่ ่ีตา่ งออกไปคือท่อชว่ ยหายใจทม่ี ุมปากตอ่ เขา้ กบั ชดุ ชว่ ยหายใจแบบบบี มอื (Oxygen Reservoir Bag) นน่ั บง่ บอกถงึ ความเหนอ่ื ย หอบและความรนุ แรงของโรคในขณะนน้ั ไดเ้ ปน็ อย่างดี เนอื่ งจากปญั หาเรอื่ งโรคปอด เรอื้ รงั ทจี่ ำ� เปน็ ตอ้ งใชเ้ ครอื่ งชว่ ยหายใจความถสี่ งู (HFOV) ซงึ่ เปน็ ภาวะวกิ ฤตทิ จ่ี ำ� เปน็ ต้องเขา้ ไอ.ซี.ย.ู ฉันสัมผัสได้ถึงความห่วงใยของผู้เป็นแม่ เธอร้องไห้ตลอดเวลาด้วย ความเสยี ใจที่ลกู ชายอาการหนกั ย่งิ นัก ซง่ึ ผเู้ ปน็ พ่อกไ็ ดพ้ ยายามปลอบใจอยไู่ ม่ห่าง กาย แต่หน้าท่ีของฉันและทีมบุคลากรการแพทย์จ�ำเป็นต้องให้การดูแลผู้ป่วยเป็น หลัก หลังจากนัน้ จงึ จะสามารถอธิบายเร่อื งตา่ ง ๆ ท้งั อาการ การดูแล การรักษา และอน่ื ๆ อกี มากมาย ในขณะทร่ี บั การรกั ษาตวั ในโรงพยาบาล ซง่ึ คนื นน้ั เหตกุ ารณ์ ทกุ อยา่ งกผ็ า่ นไปไดด้ ว้ ยดี อาการของเดก็ ชายคอ่ นขา้ งคงทหี่ ลงั จากไดร้ บั การรกั ษา อยา่ งทนั ทว่ งที และแพทยก์ ไ็ ดแ้ จง้ อาการกบั ผปู้ กครองทงั้ สองคน และใหก้ ลบั บา้ น 18 เพ่อื พกั ผอ่ นกอ่ นจะมาเยยี่ มลูกในตอนเชา้ อีกคร้งั
Behind เรอื่ ง โดย กนกพร จันทร์เผอื ก หน่วยบริการพยาบาลผปู้ ว่ ยที่บ้าน The Scene งานการพยาบาลปอ้ งกนั โรคและส่งเสริมสุขภาพ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวิทยาลัยมหิดล เรยี บเรยี ง โดย นนั ทิตา จไุ รทศั นยี ์ แตป่ จั จบุ นั ไมไ่ ดท้ ำ� งานดา้ นนนั้ แลว้ เนอื่ งจากประเทศ ของเขาไม่สามารถให้ค่าตอบแทนได้เพียงพอที่ จะดูแลครอบครัวได้ เขาจึงต้องเปล่ียนอาชีพมา ท�ำงานรับเหมาก่อสร้างแทนตามความต้องการด้าน อตุ สาหกรรมภายในประเทศ เป็นความโชคดีท่ีคุณพ่อสามารถส่ือสาร เปน็ ภาษาอังกฤษได้ เพราะเคยเป็นแพทย์ อยูท่ ีป่ ระเทศของตนเอง ในการทำ� งานในแตล่ ะครั้งและแต่ละวันที่ต้องดูแลเดก็ ชายถอื ว่าอาการไมไ่ ดแ้ ย่เสียทกุ วนั แตใ่ นการส่ือสารกับพอ่ และ แม่น้ันก็ไมไ่ ดง้ ่ายในช่วงแรก แตห่ ลงั จากไดพ้ ดู คุยและแจง้ อาการในแต่ละวัน ฉันเรม่ิ จะปรับตัวได้ ความหนักใจต่าง ๆ ลดลงมาก สามารถพูดคุยบอกอาการทั่วไปหรือในเวลาให้การพยาบาลได้ แต่อาการโดยรวมของเด็กชายก็ไม่ได้ดีขึ้นเลยตลอดเวลาที่รับการ รกั ษาอยู่ ความเครยี ดและความกังวลของพอ่ แม่บง่ บอกได้จากทางสีหนา้ แววตา และทา่ ทาง รวมถงึ คา่ รักษาท่ีเพม่ิ ข้ึนเรอื่ ย ๆ ซงึ่ การเปน็ ชาวตา่ งชาตมิ ผี ลใหค้ า่ รกั ษาสงู ขนึ้ กวา่ ปกติ พวกเขาจำ� เปน็ ตอ้ งขายทด่ี นิ และรถเพอื่ มารกั ษาลกู ชายทน่ี บั วนั ยงิ่ มคี า่ ใชจ้ า่ ย ทเ่ี พมิ่ ขน้ึ จนถงึ หลกั ลา้ นเลยทเี ดยี ว แลว้ วนั หนงึ่ พอ่ ของเดก็ ชายกไ็ ดแ้ จง้ วา่ เงนิ ทเ่ี กบ็ รวบรวมไวแ้ ทบไมเ่ หลอื แลว้ ทงั้ สองรวบรวม ความกล้าในการขออนญุ าตรบกวนทางโรงพยาบาลเพอื่ ขอความช่วยเหลอื ทีมบุคลากรการแพทย์ได้ประชุมทีมร่วมกันและคิดว่าพอช่วยเหลือครอบครัวนี้ได้อย่างไรบ้าง ข้ันแรกคือการท�ำเร่ืองไป ยังส�ำนักงานผู้อ�ำนวยการเพ่ือให้ค่ารักษาเป็นราคาในอัตราของคนไทย ซึ่งค่ารักษาท้ังหมดจะลดลงเกือบสองเท่า น่ันท�ำให้ฉัน ไดเ้ รียนรวู้ า่ ขัน้ ตอนการเปลยี่ นแปลงในระบบต่าง ๆ ตอ้ งท�ำอยา่ งไร และทำ� ใหฉ้ ันร้สู ึกวา่ อยากท�ำทุกอยา่ งใหเ้ ตม็ ที่เพอ่ื ชว่ ยเหลอื ครอบครวั นี้ เพราะภายในประเทศของเขาเองไมม่ คี วามพรอ้ มในการรกั ษาคนไข้ เมอ่ื ทราบวา่ ทไี่ หนสามารถใหก้ ารรกั ษาได้ พวกเขา กไ็ ปทกุ ทเี่ พอื่ ใหล้ กู หายปว่ ย จนกระทงั่ ทราบถงึ ความกา้ วหนา้ ทางสาธารณสขุ ของประเทศไทย จงึ เดนิ ทางมาไกลดว้ ยความหวงั ที่เต็มเปี่ยม และแพทย์เจ้าของไข้สรุปประวัติการรักษาเพ่ือให้บิดามารดาน�ำไปแจ้งที่สถานฑูตของประเทศท่ีประจ�ำประเทศไทย เผอ่ื ว่าทางนั้นอาจจะสามารถช่วยเหลือในเรื่องอืน่ ๆ ไดอ้ กี ทางหนึ่ง แตส่ ุดท้ายสิ่งทไี่ ด้กลับมาจากสถานฑตู คือค�ำปฏิเสธ ...... วันเวลาผ่านไปหลายสปั ดาหพ์ รอ้ มกับอาการของเด็กชายทีเ่ ริม่ แยล่ ง แพทยเ์ จา้ ของไขแ้ จ้งอาการของผู้ป่วยกับพอ่ และแม่ เป็นระยะ จากทีท่ งั้ สองสามารถรับรแู้ ละรับฟงั ได้โดยการใชภ้ าษาองั กฤษเป็นภาษากลาง กลับกลายเป็นว่าสภาพจิตใจท่ยี ่�ำแย่และ หมน่ หมอง ทำ� ใหไ้ มส่ ามารถสอื่ สารไดอ้ ยา่ งเคย จนจำ� เปน็ ตอ้ งใชล้ า่ มเจา้ ของภาษาในการชว่ ยแปล แตถ่ งึ กระนน้ั การพดู คยุ กย็ งั เปน็ ไปอยา่ งยากลำ� บาก ดว้ ยความทจี่ ติ ใจเศรา้ หมองจนไมส่ ามารถยอมรบั ความเปน็ จรงิ ได้ แนวทางในการรกั ษากย็ งิ่ ยากขนึ้ ในทกุ นาที และเป็นอย่างน้ีในทุก ๆ วันที่อาการของเด็กชายไม่คงทห่ี รือแย่ลง พ่อกับแม่ตดั สนิ ใจเดินทางกลบั ประเทศของตนเพอ่ื ไปหาค่ารักษาเพม่ิ เตมิ แตเ่ หตกุ ารณท์ ่ีไม่คาดคดิ กเ็ กิดขน้ึ อาการของ เดก็ ชายกลบั แยล่ งในชว่ั ขา้ มคนื จนแพทยต์ อ้ งตดิ ตอ่ พอ่ และแมเ่ พอ่ื แจง้ อาการใหท้ ราบทางโทรศพั ท์ ฉนั อยใู่ นเหตกุ ารณน์ นั้ ตลอด เวลาจนรู้สกึ ได้ถึงสถานการณว์ า่ ย�ำ่ แย่เพยี งใด ฉันไดย้ ินเพียงแตเ่ สียงร้องไหข้ องผเู้ ป็นแมด่ งั เล็ดลอดออกมา หลังจากนนั้ ทั้งสอง กร็ บี เดนิ ทางกลับมาประเทศไทยทนั ที ในเวลานนั้ เตม็ ไปดว้ ยความวนุ่ วายในการพยายามชว่ ยชวี ติ เดก็ ชายรวมถงึ การกชู้ พี พอ่ และแมอ่ ยากพบลกู แทบขาดใจ เสียงร้องไหข้ องผเู้ ป็นแม่ดงั ก้องอยู่ในหวั ของฉนั แพทย์ผูท้ �ำการรักษาตัดสินใจแจ้งอาการของเดก็ ชายกับพอ่ แมอ่ ีกครัง้ เวลาแจ้ง ข้อมลู ทางการแพทยจ์ �ำเป็นต้องท�ำงานเป็นทีม และฉนั กเ็ ปน็ หน่ึงในทมี ในการเข้ารว่ มพดู คุยในครงั้ นด้ี ้วย 19
หลงั จากอาจารย์แพทยแ์ ละแพทย์เจา้ ของไขไ้ ดแ้ จง้ อาการใหท้ ง้ั คทู่ ราบ ทนั ใดน้ัน แมข่ องเดก็ ชายกก็ ม้ ลงกราบทมี แพทย์ และฉันเพอื่ ขอให้ช่วยลูกของตนเองใหไ้ ด้ เสยี งกรีดรอ้ งและเสยี งรอ้ งไหด้ ังอย่ไู ม่ขาด เธอคุกเข่าอย่อู ยา่ งน้นั ผู้เป็นพ่อกย็ ่อตวั ลง คุกเข่าร้องไห้กอดผู้เป็นแม่ไว้แน่นและขอให้ช่วยรักษาลูกให้ได้ เขาได้แต่พูดว่า “หมอช่วยเอาปอดของผมไปให้ลูกแทนด้วย เถอะ ผมยอมตายแทนได้เพื่อใหล้ กู รอดชีวิต” ชว่ งเวลานนั้ สำ� หรบั ฉนั เปน็ ชว่ งทชี่ ลุ มนุ มากทส่ี ดุ ในชวี ติ การทำ� งานกว็ า่ ได้ ฉนั ตอ้ งใหก้ ารพยาบาลเบอื้ งตน้ แกม่ ารดาทเี่ ปน็ ลม จากการผดิ หวงั และร้องไห้ฟูมฟาย จนกระทั่งเมอื่ อารมณ์ของเธอสงบลง ทมี แพทยไ์ ดข้ อร้องให้พอ่ กบั แม่กลับไปพกั ผ่อน เนอ่ื งจาก เป็นเวลาดึกมากแล้ว และจากทไี่ ด้รบั การรักษาในช่วงวิกฤต อาการของเดก็ ชายกลบั มาคงทอี่ กี ครั้ง ฉันและพยาบาลคนอ่นื ๆ อยู่ เปน็ เพื่อนเพือ่ ใหก้ �ำลงั ใจทงั้ คู่จนสามารถพูดคุยกนั ไดแ้ ละกลับที่พักไปในทส่ี ดุ หลังจากวนั นั้นฉนั ต้องไปประชมุ วิชาการจึงไมไ่ ด้มาทำ� งานหลายวนั และได้ทราบในภายหลงั วา่ เด็กชาย อาการแยล่ งจนไมส่ ามารถยอื้ ชวี ติ ไวไ้ ด้ ซง่ึ ไดส้ รา้ งความเสยี ใจใหก้ บั พอ่ และแมเ่ ปน็ อยา่ งมาก เมอ่ื ไดร้ บั รฉู้ นั เอง ก็เสียใจไม่แพก้ นั ได้แต่คิดถงึ ตลอดชว่ งเวลา 2 เดือนทีผ่ า่ นมาท่ีฉนั มีโอกาสได้ดูแลเด็กชาย ฉนั ตดั สินใจวา่ ต้อง ใหก้ ำ� ลงั ใจและหาโอกาสรำ�่ ลากบั พอ่ และแมเ่ ปน็ ครง้ั สดุ ทา้ ย แตเ่ มอ่ื กลบั มาทว่ี อรด์ อกี ครงั้ ...... ฉนั กลบั ไมเ่ จอ ทั้งสองเสยี แลว้ อันที่จริงฉันพอจะทราบว่าการท่ีพ่อและแม่ต้องพาร่างของเด็กชายกลับสู่ประเทศของตนเองน้ันเป็น เร่ืองยากอยา่ งยิ่ง เนอื่ งจากตดิ ปญั หาเรือ่ งคา่ ใช้จา่ ยรวมถงึ เอกสารตา่ ง ๆ แตใ่ นความโชครา้ ยยังมคี วามโชคดี ทางครอบครวั ไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื จากภาควชิ ากมุ ารเวชศาสตร์ ซง่ึ ไดร้ ว่ มสมทบทนุ เพอ่ื ชว่ ยเหลอื ในเรอ่ื งการ เดินทางและการเตรยี มเอกสาร ส่วนฉนั ก็เช่นกันที่ถงึ แมว้ า่ อยากจะชว่ ยเท่าที่ท�ำได้ ..... แตค่ ิดว่าคงไม่มโี อกาสแลว้ เช้าวนั ต่อมา ฉันมาท�ำงานตามปกตแิ ตเ่ หมือนมปี าฏิหารยิ เ์ กดิ ขน้ึ ฉนั รู้สกึ โชคดีมากทค่ี ุณพ่อของเดก็ ชายมาทว่ี อร์ดอีก ครง้ั เพอ่ื วางพวงมาลยั บนหวั เตยี งทเ่ี ดก็ ชายเคยนอนรกั ษาตวั อยตู่ ามความเชอ่ื เปน็ ครงั้ สดุ ทา้ ย ฉนั จงึ ไดโ้ อกาสมอบความชว่ ยเหลอื ตามเจตนารมณท์ ตี่ ัง้ ใจไว้ ตอนนั้นฉนั มสี ่ิงที่อยากจะบอกกับพอ่ หลายอยา่ ง แต่มันตบี ตนั อยู่ในลำ� คอ ฉนั พดู อะไรไมอ่ อก สิ่งทีฉ่ นั ทำ� ไดค้ ือบอกว่า “ขอใหโ้ ชคด”ี ซงึ่ เขาก็ได้แตบ่ อกว่า “ขอบคุณสำ� หรับทุกส่งิ ทุกอย่าง ถ้ามีโอกาสคงไดเ้ จอกันอกี ” นั่นเป็นความรู้สึกท่ีดีท่ีสุดแล้วส�ำหรับฉันในชีวิตการท�ำงานที่มีโอกาสได้ท�ำในส่ิงที่เป็นการช่วยเหลือโดยไม่หวังผล ตอบแทน ฉันได้แตค่ ดิ ว่าสักวนั หนง่ึ คงมโี อกาสได้เจอกนั ในวันทีค่ รอบครวั ของพ่อกับแมเ่ ข้มแขง็ และได้พบความสุขอกี คร้งั หนึ่งเดือนผ่านไปหลังจากวันนั้น ฉันเปิดโซเชียลมีเดียเป็นปกติแบบท่ีเคยท�ำมา สิ่งท่ีผ่านตาท�ำให้ฉันได้พบเจอเร่ืองราว ต่าง ๆ มากมายของคนทรี่ ู้จักผา่ นการเล่าดว้ ยรูปภาพและตัวหนงั สือ แตต่ วั อักษรสีแดงเด่นทำ� ใหฉ้ นั สะดุดตาที่เห็นคนขอเพม่ิ เปน็ เพ่อื นท่ีไอคอนรูปคน มคี วามรสู้ กึ บางอย่างที่ทำ� ให้ฉนั ตน่ื เต้น เม่อื เปดิ เขา้ ไปดูว่าเขาเป็นใครและฉนั รู้จักเขาหรือไม่ กลับพบว่าเป็น คณุ พ่อของเด็กชายคนนัน้ ท่ีมาขอเป็นเพ่อื นทางโซเชยี ลมีเดีย ฉันจึงไดเ้ ข้าใจจริง ๆ วา่ ถงึ แมเ้ ราอาจไมไ่ ด้พบเจอกันอกี ในชีวติ จริง แต่เราสามารถรบั รเู้ รอื่ งราวของพวกเขาไดเ้ สมอื นวา่ เราได้พบกนั อีกครั้ง สามปีแล้วที่เร่ืองราวต่าง ๆ ได้ผ่านไปตามกาลเวลา ฉันได้รับรู้ถึงความสุข ความสดใสของครอบครัวนัน้ และได้เหน็ การระลึกถึงบคุ คลอนั เป็นที่รักทไ่ี ม่เคยลมื เลอื น แตก่ ส็ ามารถใชช้ วี ติ ไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ ในปจั จบุ นั ทำ� ใหฉ้ นั คดิ วา่ การรกั ษาใน ครงั้ นนั้ ไรซ้ ง่ึ ขอบเขตและพรมแดน ถงึ แมจ้ ะตา่ งชาตติ า่ งภาษา แตเ่ ราสามารถรบั รไู้ ด้ ถงึ ความเอื้ออาทรทีม่ ใี หแ้ กก่ นั ไดจ้ รงิ ๆ จนถงึ วนั นแี้ ละตลอดไป 20
Rama ฉลาดใชย้ า RDU เภสัชกรหญงิ นันทพร เล็กพทิ ยา เภสชั กรหญิงเบญญาภา เพชรปวรรกั ษ์ งานเภสชั กรรมคลนิ ิก ฝา่ ยเภสชั กรรม คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวิทยาลัยมหิดล โรคไข้เลือดออก เป็นโรคที่เกิดจากการ ติดเชื้อไวรัสเดงกี่ (w) ซึ่งมี 4 สายพันธุ์ คือ DEN1 DEN2 DEN3 และ DEN4 โดยสามารถแพร่ ระบาดไดโ้ ดยมียงุ ลายบา้ นเป็นพาหะนำ� โรค อาการแสดง ของโรคคล้ายไข้หวดั ใหญ่ เช่น มีไขส้ ูง ปวดศรีษะ เป็นตน้ ทำ� ใหผ้ ปู้ ว่ ยบางรายเขา้ ใจวา่ ตนเปน็ เพยี งไขห้ วดั สง่ ผลใหไ้ มไ่ ดร้ บั การรกั ษาที่ เหมาะสม จนอาจทำ� ใหโ้ รครนุ แรงขนึ้ จนถงึ ขน้ั เสยี ชวี ติ ได้ จากสถานการณโ์ รคไข้ เลือดออกของประเทศไทย ปี 2561 พบว่ามจี �ำนวนผู้ป่วยสะสม 85,849 ราย และ เสียชีวติ ถงึ 111 ราย ทำ� ใหก้ ารป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นส่ิงสำ� คัญ วคั ซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นหนึ่งในการป้องกันการเกิดไข้เลอื ดออก ส�ำหรบั วัคซนี ที่ได้รบั การรบั รองจาก ส�ำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทย คือ Dengvaxia®, Dengvaxia MD® ซึ่งเปน็ วัคซีน ชนิดเชอื้ เปน็ ออ่ นฤทธิ์ (live, attenuated) ผลิตโดยบริษัท ซาโนฟี ปาสเตอร์ จ�ำกัด ใชเ้ ทคโนโลยี recombinant DNA น�ำส่วน Pre-Membrane (prM) และ envelope gene ของไวรัสเดงก่ี ท้งั 4 สายพันธ์ุ มาใสใ่ นไวรัส Yellow fever สายพันธุ์ 17D จากน้นั นำ� ไปเพาะเลีย้ งใน Vero cell เพือ่ ให้ไดว้ ัคซีน Chimeric Yellow fever Dengue Tetravalent Dengue Vaccine (CYD-TDV) วัคซีนน้ีจะออกฤทธิ์โดยเช้ือไวรัสที่อ่อนฤทธิ์ไปแบ่งตัวและกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเช้ือ โดยข้อ บ่งใช้ที่ได้รับการรับรองจาก อย.ประเทศไทย คือ ใช้ป้องกันโรคไข้เลือดออกที่มีสาเหตุจากไวรัสเดงก่ี ทั้ง 4 สายพันธุ์ ในผปู้ ว่ ยอายุ 9-45 ปี ทอ่ี าศยั อยใู่ นบรเิ วณทม่ี กี ารระบาดของโรค โดยจะตอ้ งทำ� การฉดี วคั ซนี ทงั้ หมด 3 เขม็ เขา้ ใตผ้ วิ หนงั (Subcutaneous Injection) บรเิ วณตน้ แขน แตล่ ะเขม็ ฉีดหา่ งกนั 6 เดอื น เมื่อฉดี ครบ 3 เข็มแล้วจะสามารถป้องกนั ไข้ เลือดออกได้เปน็ ระยะเวลา 5-6 ปี ส�ำหรับประสทิ ธิภาพโดยรวมในการปอ้ งกันเชอื้ ของทั้ง 4 สายพันธ์จุ ะอยทู่ ่ีประมาณ ร้อยละ 65 ลดความรุนแรงของโรคได้รอ้ ยละ 93.2 และลดอตั ราการนอนโรงพยาบาลได้รอ้ ยละ 80.8 แต่อยา่ งไรก็ตาม จากงานวิจัยด้านความปลอดภัยเพ่ิมเติมเมื่อพิจารณาเฉพาะกลุ่มที่ไม่เคยเป็นไข้เลือดออกมาก่อนนั้น การได้รับวัคซีน จะเพมิ่ โอกาสการนอนโรงพยาบาล รวมท้งั เพิ่มความเสย่ี งการเกดิ ไขเ้ ลือดออกรุนแรง ดงั นนั้ ทางอย.ประเทศไทยจึงได้ ประกาศเพิ่มเตมิ วา่ ไม่แนะนำ� ให้ฉดี Dengvaxia® ในผทู้ ่ไี ม่เคยตดิ เช้อื ไวรัสเดงกมี่ าก่อน โรคไข้เลือดออก เป็นโรคท่ีเกิดจากการติดเช้ือไวรัสเดงก่ีสามารถท�ำให้เกิดอาการรุนแรงจนผู้ป่วยเสียชีวิตได้ สำ� หรบั การฉดี วคั ซีนป้องกันโรคไขเ้ ลือดออกเปน็ หนง่ึ ในทางเลือกซ่งึ สามารถปอ้ งกนั การตดิ เช้ือ ลดความรุนแรงของโรค และลดอตั ราการนอนโรงพยาบาลได้ อยา่ งไรกต็ ามในผปู้ ว่ ยทไ่ี มเ่ คยเปน็ โรคไขเ้ ลอื ดออกมากอ่ น อาจจำ� เปน็ ตอ้ งใหแ้ พทย์ พจิ ารณาประโยชน์และความเสี่ยงของการฉีดวัคซนี เพิ่มเติม 22
ยงั รำ� ลกึ ถงึ ความทรงจำ� ดดี ี ต้ังแต่ วนั แรกทคี่ ณุ ไดใ้ ชบ้ รกิ าร MRT อยหู่ รอื เปลา่ จากรถไฟฟา้ มหานคร สายเฉลมิ รชั มงคล ซงึ่ เปน็ รถไฟฟา้ ใตด้ นิ สายแรกของประเทศไทย Camera Diary ฉบับนี้ เราจะพาไปชม MRT สายสีน้�ำเงินที่เชื่อมต่อจากสถานี หวั ลำ� โพง 4 สถานใี หม่ ไดแ้ ก่ สถานวี ดั มงั กร สถานสี ามยอด สถานสี นามไชย และสถานี อิสรภาพ ซงึ่ ค่าโดยสาร 4 สถานีน้จี ะคดิ ค่า โดยสารตามระยะทางอยทู่ ่ี 16 – 70 บาท สถานีแรกเริ่มต้นท่ีสถานีวัดมังกร ภายในสถานี ใหก้ ลนิ่ อายของสถาปัตยกรรมจนี และเป็นสถานที ่ีมผี ูช้ ม เป็นจ�ำนวนมาก จุดเด่นท่ีไม่ควรพลาดในการถ่ายรูปคือ ท้องมงั กรสที องอรา่ มทพ่ี าดผ่านเพดานของบนั ได ด้านบนของสถานีจะพบกับความคึกคักของผู้คนที่มาไหว้พระที่วัด มังกรกมลาวาสหรือวัดเล่งเน่ยยี่ สามารถเดินเท่ียวแนวสตรีทเพ่ือเก็บภาพ ทมี่ ีสีสนั และชิมอาหารอร่อยๆ ตั้งแต่เมนูคาวทห่ี ลากหลายและปิดทา้ ยดว้ ย 24 เมนูหวานตลอดเส้นทางเลยทีเดยี ว
Camera เรอื่ งและภาพ: นนั ทิตา จุไรทศั นยี ์ Diary สถานีต่อมาคือ สถานีสามยอด การออกแบบทั้งภายนอก และภายใน ได้รับการออกแบบจากคณะกรรมการกรุงรัตนโกสินทร์ ท่ี ตอ้ งการใหค้ งความเปน็ ยา่ นวงั บรู พาเอาไว้ ดว้ ยการใชส้ ถาปตั ยกรรมสมยั รชั กาลท่ี 5 ควบคกู่ บั สถาปตั ยกรรมจนี -โปรตเุ กส หรอื ชโิ นโปรตกุ สี ดว้ ย การสรา้ งอาคารทางเขา้ สถานจี ำ� นวนสามหลงั โดยทง้ั สามหลงั ไดร้ บั การ ออกแบบใหม้ คี วามโอโ่ ถงและโปรง่ โลง่ เพอื่ เปดิ รบั ลมจากภายนอกอยา่ ง เต็มที่ บริเวณทางเข้าสถานี และผนังโดยรอบได้มีการข้ึนปูนเป็นประตู บานเฟย้ี มซงึ่ เปน็ รปู แบบของประตใู นสมยั เกา่ มาปรบั ใช้ สว่ นบรเิ วณเสา สถานแี ละพน้ื ทจี่ ำ� หนา่ ยบตั รโดยสารไดม้ กี ารนำ� รปู ทรงและลกั ษณะของ ซุ้มประตสู ามยอดมาตกแตง่ เพอ่ื สื่อถึงประวัตศิ าสตรข์ องพ้ืนที่ แ ล ะ ภ า ย ใ น ส ถ า นี ยั ง ไ ด ้ มี การติดรูปภาพสมัยเก่าเพื่อเล่าเรื่องถึง ประวัติศาสตร์และท่ีมาของพื้นที่ให้ผู้ท่ี สนใจได้เรียนรู้ประวัติความเป็นมาของการ รเิ ริม่ การก่อสร้างรถไฟในยคุ แรกเร่มิ ด้านบนของสถานีจะพบกับบรรยากาศย้อนอดีตของ ย่านการค้าเก่าแก่ย่านวังบูรพา และร้านอาหารยอดนิยมอย่าง ออน ล็อก หยุ่น ท่ามกลางบรรยากาศสุดคลาสสิกที่มีมานาน กวา่ 80 ปี 25
สถานีสนามไชย การออกแบบภายในใชร้ ปู แบบ สถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ให้ความรู้สึก เหมอื นเปน็ ทอ้ งพระโรงในสมยั รตั นโกสนิ ทร์ มกี ารประดบั ด้วยเสาสดุมภ์ ทต่ี ั้งตระหงา่ นอยรู่ ะหวา่ งทางเดิน ลงลาย กระเบ้ืองเป็นดอกพิกุล ปลายเสาประดับด้วยบัวจงกล ปิดทองค�ำเปลว พื้นและผนังจ�ำลองมาจากก�ำแพงเมือง ประดบั ดว้ ยเสาเสมาของพระบรมมหาราชวงั เพดานเปน็ ลายฉลุแบบดาวลอ้ มเดอื น ปดิ ทองคำ� เปลว โดยสถานีนี้เป็นสถานีเดียวในระบบรถไฟฟ้าใต้ดินที่ต้ังอยู่บริเวณใจกลาง พน้ื ทอ่ี นรุ กั ษเ์ กาะรตั นโกสนิ ทร์ ในแนวถนนสนามไชย กรงุ เทพมหานคร ดา้ นบนสถานี สามารถเดินไปยังมิวเซี่ยมสยาม วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระบรม มหาราชวัง วดั พระศรีรตั นศาสดาราม และปากคลองตลาดทีไ่ ม่ไกลจากสถานนี กั สถานีสุดท้ายคือสถานีอิสรภาพ สถานีรถไฟฟ้าใต้ดินสถานีแรกและสถานี เดียวของสายเฉลิมรัชมงคลที่มีเขตท่ีตั้งอยู่ที่ฝั่งธนบุรี ก่อนที่จะท�ำให้เราต่ืนเต้นไป กบั การลอดอโุ มงคใ์ ตด้ นิ ทขี่ ดุ ลกึ ลงไปใตผ้ วิ ดนิ ของแมน่ ำ�้ เจา้ พระยาบรเิ วณปากคลอง ตลาด และยกระดบั ข้ึนสสู่ ถานีท่าพระตอ่ ไป 26
จุดเด่นอย่างแรกภายในสถานีคือ รปู หงสท์ ป่ี ระดบั ไวด้ า้ นในโดยไดแ้ รงบนั ดาล ใจมาจากวัดหงส์รัตนาราม ราชวรวิหาร ที่อยู่ไม่ไกลกัน โดยสามารถเข้าสักการะ ส่ิงศักดิ์สิทธ์ิและกราบพระบรมรูปสมเด็จ พระเจ้าตากสินมหาราชที่อยู่ภายในวัดได้ อกี ด้วย ต่อจากน้ันเรายงั ไปเช็กอินตอ่ ได้ทวี่ ดั อรุณราชวราราม ราชวรมหาวหิ าร หรือที่เรารู้จักกันดีในนามของวัดแจ้ง ซ่ึงงดงามด้วยสถาปัตยกรรม และต้ังเด่น เปน็ สง่ารมิ แม่นำ้� เจา้ พระยาเลยทีเดยี ว สถานอี สิ รภาพจะถกู บนั ทกึ ไวว้ า่ เปน็ สถานรี ถไฟฟา้ ใตด้ นิ แหง่ แรกทตี่ ง้ั อยู่ ฝง่ั ธนบรุ ี อนั เชือ่ มโยงกับฝั่งพระนครให้ไปหาสู่กันได้อยา่ งสะดวก และรวดเรว็ ข้ึนอกี ดว้ ย จากประสบการณ์การใช้บริการรถไฟฟ้าใต้ดินของผู้โดยสารจ�ำนวนหลายล้านคน จวบจนวันนี้ได้ผ่านมาถึง 15 ปีแลว้ การพัฒนาเชือ่ มตอ่ รถไฟฟา้ ใต้ดินยังไม่หยดุ นง่ิ ต้งั แต่อดตี จนถึงปจั จบุ ัน และหากการก่อสร้างท้งั หมดสำ� เร็จ เรียบรอ้ ย ผใู้ ชบ้ รกิ ารกจ็ ะสามารถเดนิ ทางไปตามเส้นทางแหง่ ความสุข รวดเรว็ สะดวกสบาย และสรา้ งคุณภาพชวี ิต ทด่ี ีแก่ผูใ้ ช้บริการในอนาคตตอ่ ไป 27
Giving คำ�วา่ ให้ ไมส่ ิ้นสุด and Sharing มลู นธิ ิรามาธบิ ดฯี 28
29
เข็นครก (งานวิจยั ) ข้ึนภเู ขา รศ. พญ.โสมรัชช์ วิไลยุค 30
ทำ� ไมจงึ สนใจงานวจิ ยั Research จุดเริ่มต้นของการสนใจงานวิจัยคือ เราเป็นคนท่ี ขส้ี งสยั มาตง้ั แตเ่ ดก็ ๆ ชอบสงั เกต และชอบตง้ั คำ� ถามใหก้ บั ตวั Focus รศ. พญ.โสมรัชช์ วไิ ลยคุ เองอยเู่ สมอ ถา้ สง่ิ นเี้ ปน็ อยา่ งนี้ จะทำ� ใหผ้ ลลพั ธเ์ ปน็ อยา่ งไร ซงึ่ ภาควชิ ากมุ ารเวชศาสตร์ ลกั ษณะนสิ ยั นตี้ ดิ ตวั มาตง้ั แตเ่ มอ่ื ไร กจ็ ำ� ไมไ่ ดแ้ ลว้ แตท่ รี่ อู้ ยา่ ง คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธบิ ดี หนง่ึ คือการทีช่ อบตงั้ ค�ำถามให้กบั ตัวเองอยู่บอ่ ย ๆ และการท่ี มหาวทิ ยาลัยมหิดล เป็นคนช่างสังเกต เป็นพ้ืนฐานของการท�ำงานวิจัย สมัยก่อน ตอนเป็นนักศึกษาแพทย์ ในช่วงออกไปชมุ ชน (community งา่ ยอยแู่ ลว้ พอขาดคอรต์ ซิ อลกส็ ามารถเกิดอาการช็อคได้เลย medicine) อาจารยก์ เ็ รม่ิ ใหท้ ำ� งานวจิ ยั แบบงา่ ย ๆ และทำ� กนั เราจงึ ตงั้ คำ� ถามขน้ึ มาวา่ ตอ่ มหมวกไตของผปู้ ว่ ยกลมุ่ นจี้ ะกลบั เป็นกลุ่ม ตอนนัน้ ภาพในหวั เราเรอ่ื งงานวจิ ยั ยงั ไม่ชัดเจน พอ มาท�ำงานเป็นปกติอกี ทีเมื่อไร? ในภาวะทีเ่ ครยี ด ผปู้ ว่ ยกลุ่มนี้ ขึ้นชั้นปีท่ี 6 ตอนท่ีต้องออกไปฝึกงานที่ โรงพยาบาลชุมชน ขาดคอรต์ ซิ อลหรอื ไม?่ หากขาดฮอรโ์ มนคอรต์ ซิ อลเรากจ็ ะให้ อาจารย์ได้กำ� หนดวา่ ต้องมปี ระสบการณใ์ นการท�ำงานวจิ ัยใน สเตียรอยด์ขนาดต่�ำ ๆ ไปทดแทนก่อนในช่วงท่ีผู้ป่วยเครียด ชุมชน ตอนน้ันได้พ่ีหมอท่านหนึ่งเป็นท่ีปรึกษาเร่ืองงานวิจัย จนกวา่ ผปู้ ว่ ยจะผา่ นพน้ ภาวะเครยี ดไปได้ จำ� ไดว้ า่ ขน้ั ตอนการ พี่เขาขยันและเก่งมาก แทนที่จะให้ท�ำงานวิจัยเร่ืองเดียว พ่ี ทำ� งานวจิ ัยนีค้ ่อนขา้ งยากทีเดียว เพราะตอ้ งตดิ ตามผปู้ ว่ ยโรค ให้ท�ำคนละหลายเรื่องเลย จนสามารถเย็บออกมาเป็นเล่มได้ มะเร็งเม็ดเลือดขาวตลอด ต้องเจาะเลือดดูเป็นระยะว่าต่อม ไม่เหมือนเพื่อนกลุ่มอ่ืนเลย ตอนนั้นรู้สึกว่าท�ำไมโชคร้ายจัง หมวกไตกลบั มาทำ� งานไดห้ รอื ยงั และเวลาผปู้ ว่ ยไมส่ บายตอ้ ง เพ่ือน ๆ กลุ่มอ่ืนไม่เห็นต้องท�ำเยอะขนาดนี้เลย หารู้ไหมว่า เข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล เขาขาดฮอร์โมนคอติซอล กลมุ่ เราน่แี หละพิเศษแล้ว พี่เหน็ ในความสามารถของพวกเรา หรอื ไม่ ซงึ่ ไมส่ ามารถเลอื กเวลาไดเ้ ลยวา่ ผปู้ ว่ ยจะไมส่ บายตอน เลยใหท้ �ำเยอะกวา่ คนอื่น (คิดในแงบ่ วกเข้าไว)้ ไหน เราต้องคอยติดตามเอง เราเลยเลือกอาจารยท์ ี่ปรกึ ษาที่ พอมาเป็นแพทย์ประจ�ำบ้าน หลักสูตรฝึกอบรมฯ เปน็ ผู้เชีย่ วชาญดา้ นโรคตอ่ มไรท้ อ่ อาจารย์จริงจงั กบั งานวจิ ัย ก�ำหนดว่าแพทย์ประจ�ำบ้านทุกคนต้องท�ำงานวิจัยอย่างน้อย มาก บางคนก็กลวั ท่จี ะมาท�ำงานวจิ ัยกบั อาจารย์ เพราะถ้ามา 1 เรอ่ื ง ไม่นัน้ เรียนไม่จบ ตอนน้นั อาจารย์เปิดโอกาสใหเ้ ราได้ ทำ� กบั อาจารย์ ตอ้ งทมุ่ เทเตม็ ท่ี ไมใ่ ชท่ ำ� แตพ่ อผา่ น ตอนนน้ั เรา เลอื กอาจารยท์ ปี่ รกึ ษางานวจิ ัยไดด้ ้วยตัวเอง เพื่อน ๆ ก็เลอื ก ตดั สนิ ใจแลว้ วา่ จะทำ� เรอื่ งน้ี เอากเ็ อา ไดอ้ าจารยด์ แู ลดอี ยา่ งนี้ กันไปหมดแล้ว เพ่ือนบางคนก็ถูกอาจารย์เลือกไปก็มี เหลือ เราจะไดเ้ รยี นเตม็ ท่ี ระหวา่ งการทำ� งานวจิ ยั กพ็ บอปุ สรรคบา้ ง แตเ่ ราทยี่ งั ไมไ่ ดต้ ดั สนิ ใจสกั ทวี า่ จะทำ� กบั อาจารยท์ า่ นใด ตอน ตอ้ งปรกึ ษาอาจารย์อย่เู ปน็ ระยะ ๆ แต่ในทส่ี ุดก็ทำ� ส�ำเร็จ งาน น้ันคิดแต่ว่าอยากเป็นคนก�ำหนดหัวข้องานวิจัยเอง ไม่อยาก วจิ ยั เราพบผปู้ ว่ ยรายหนง่ึ ขาดฮอรโ์ มนคอรต์ ซิ อลขณะไมส่ บาย ท�ำงานวิจยั ท่อี าจารย์เปน็ คนก�ำหนดให้ เลยต้องใช้เวลาตดั สิน และมีภาวะช็อกร่วมด้วย พอเรารู้ว่าภาวะช็อกน้ีอาจเกิดจาก ใจนานกวา่ คนอนื่ อยูม่ าวันหนึง่ ไดม้ โี อกาสฟงั รุ่นพ่คี นหนง่ึ นำ� การขาดคอรต์ ซิ อล เราก็ใหย้ าสเตยี รอยด์ได้ทัน ผู้ปว่ ยกไ็ มเ่ กดิ เสนอเรื่องราวเก่ียวกับการท�ำงานของต่อมหมวกไต พี่เขาน�ำ ภาวะแทรกซอ้ นทเี่ ปน็ อนั ตรายแตอ่ ยา่ งใด กวา่ งานวจิ ยั ชน้ิ นจ้ี ะ เสนอเก่งมากเหน็ ภาพเลย เราเลยสนใจหัวขอ้ น้ีเลย (ปจั จุบนั สำ� เร็จได้ ตอ้ งขอบคุณอาจารยท์ ปี่ รึกษาจรงิ ๆ ถ้าไมม่ อี าจารย์ พ่ีคนน้ีคือ ศ. พญ.เปรมฤดี ภูมิถาวร) ปกติต่อมหมวกไตจะ ค่อยให้ค�ำปรึกษา คอยสอน คอยช้ีแนะ คงจะส�ำเร็จได้ยาก ตอ้ งผลติ ฮอรโ์ มนทช่ี อ่ื วา่ คอรต์ ซิ อล ซงึ่ เปน็ สเตยี รอยดฮ์ อรโ์ มน อาจารย์ที่ปรึกษาท่านนี้คือ ศ. นพ.พัฒน์ มหาโชคเลิศวัฒนา ชนิดหนึ่ง ฮอร์โมนชนิดน้ีจ�ำเป็นต่อชีวิตเรามาก ในกรณีท่ี ถือวา่ งานวิจัยน้ีเป็นงานชน้ิ แรกที่ท�ำดว้ ยตนเองคนเดยี ว ไม่ได้ ผู้ป่วยกินยาสเตียรอยด์มานาน ต่อมหมวกไตจะไม่ท�ำงาน ทำ� เปน็ กลมุ่ ได้เรยี นร้เู ยอะจริง ๆ เพราะเหมอื นมคี นมาปอ้ นสเตยี รอยดใ์ หท้ กุ วนั ๆ จงึ ไมม่ คี วาม จำ� เปน็ ทต่ี อ่ มหมวกไตจะผลติ ฮอรโ์ มนคอรต์ ซิ อลอกี ถา้ วนั หนง่ึ จากผลงานวิจัยนี้ท�ำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการ ผู้ป่วยหยุดกินยาสเตียรอยด์กระทันหัน ร่างกายเราก็จะขาด ดูแลคนไข้ ในปัจจบุ ันเราจึงตรวจวดั ระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล ฮอร์โมนคอร์ติซอลทันที ถ้าเราอยู่ในภาวะปกติเราจะยังไม่มี ในผปู้ ว่ ยโรคมะเรง็ ทไ่ี ดร้ บั ยาสเตยี รอยดม์ าเปน็ ระยะเวลานาน อาการอะไร แต่ถ้าเราอยู่ในสภาวะเครียด เช่น มีการติดเชื้อ หากผู้ป่วยมีการติดเชื้อหรือความเครียดมาก ๆ เม่ือไร เราก็ ไข้ขึ้น ร่างกายเราก็จะเป็นอันตราย ร่างกายเราสามารถช็อก จะให้ยาสเตียรอยด์ทดแทนทันที ท�ำให้ป้องกันการเกิดภาวะ และเสียชีวิตได้เพราะตอนเครียดร่างกายเราต้องการฮอร์โมน แทรกซ้อนจากการขาดคอรต์ ิซอลได้เปน็ อย่างดี ภายหลังงาน คอร์ติซอล พอเรารู้ข้อมูลอย่างนี้แล้ว เราก็เริ่มสังเกตผู้ป่วย วิจัยน้ีได้ถูกน�ำเสนอในหลาย ๆ เวทีทั้งในและนอกประเทศ โรคมะเร็งท่ีได้รับยาสเตียรอยด์มานาน แล้วพอได้ครบแล้ว ทำ� ใหเ้ ราได้รับประสบการณ์ต่าง ๆ มากมาย และไดล้ งตีพมิ พ์ ผปู้ ว่ ยกลมุ่ นก้ี จ็ ะหยดุ กนิ สเตยี รอยดท์ นั ที ผปู้ ว่ ยกลมุ่ นจ้ี ะตดิ เชอื้ ในวารสารระดับนานาชาติที่มีชื่อเสียง ตอนน้ันเป็นจุดเร่ิมต้น ที่เริ่มสนุกกับงานวิจัย และเริ่มมองเห็นประโยชน์ของการท�ำ จรงิ ๆ 31
งานวจิ ยั ในแบบตวั เองเปน็ อยา่ งไร thermographic camera เปน็ กล้องท่ีใช้วัดรงั สีอนิ ฟราเรด เนื่องจากปัจจุบันเป็นกุมารแพทย์โรคข้อและรูมาติสซั่ม งานวิจัยทีท่ �ำจงึ เปน็ โรคในกลุ่มภูมิตา้ นทานท�ำร้ายตัวเอง คำ� ถาม รบั ผดิ ชอบเรอื่ งคา่ ใชจ้ า่ ย คณุ ภาพชวี ติ เดก็ ทตี่ า่ งประเทศจงึ งานวิจัยท่ีเกิดข้ึนนั้น เกิดจากการมองเห็นปัญหาในระหว่างการ แตกตา่ งกับเดก็ ทป่ี ระเทศเราอย่างมาก ด้วยความที่อยาก ดูแลรักษาผู้ป่วย ยกตัวอย่าง การตรวจร่างกายเด็กที่เป็นโรคข้อ ผลกั ดนั ใหย้ าชนดิ นเี้ ขา้ สรู่ ะบบการเบกิ จา่ ยของรฐั ผปู้ ว่ ยท่ี น้ัน ตรวจยากมาก ๆ ถ้าเปรียบเทียบกับการตรวจผู้ใหญ่ที่มีข้อ มขี อ้ บง่ ชใ้ี นการใชย้ าชนดิ นจี้ ะไดเ้ ขา้ ถงึ ยาไดท้ กุ คน ไมเ่ กยี่ ว อักเสบ หลายคร้ังท่ีนักศึกษาแพทย์หรือแพทย์ประจ�ำบ้านยังไม่ กบั มเี งนิ มากหรอื เงนิ นอ้ ย เราจงึ เกบ็ ขอ้ มลู คนไขท้ ไ่ี ดย้ าชนดิ สามารถแยกความแตกตา่ งระหวา่ งขอ้ ปกตกิ บั ขอ้ อกั เสบได้ อาการ น้ีเร็วและช้า เนื่องจากคนไข้บางคนขอซอื้ ยาเอง เพราะไม่ หนง่ึ ของขอ้ อกั เสบคอื ขอ้ จะรอ้ น แตใ่ นโรคขอ้ อกั เสบเรอื้ รงั ในเดก็ อยากใหล้ กู ไดร้ บั ยาสเตยี รอยด์ บางคนกวา่ จะหาเงนิ มลู นธิ ิ นั้น ขอ้ จะร้อนเพียงเล็กน้อย สามารถร้อนกว่าขอ้ ปกติไดต้ ง้ั แต่ 1 มาใหไ้ ด้ กผ็ า่ นไปนานโข เราจงึ มขี อ้ มลู ของคนไขส้ องกลมุ่ นี้ องศาเซลเซยี สขึน้ ไป หากขอ้ รอ้ นไมม่ ากหมอกอ็ าจตรวจไม่พบได้ ปัจจุบันจึงมีการตรวจโดยใช้เครื่องอัลตร้าซาวด์ หรือการตรวจ นำ� เสนอผลงานวจิ ยั ในงานประชมุ ระดบั นานาชาติ คลน่ื แม่เหลก็ ไฟฟ้า (MRI) ซึ่งจะเป็นการตรวจที่ไวมาก แต่มีราคา แพงและควิ ยาวมาก ๆ และในเดก็ เลก็ การตรวจคลน่ื แมเ่ หลก็ ไฟฟา้ ต้องดมยาสลบอีกด้วย เพราะเด็กต้องนิ่งมากเวลาท�ำ เราจึงคิด ว่าหากมีเคร่ืองวัดความร้อนบริเวณข้อได้ คงจะดีไม่น้อย เราจะ ได้ใช้วัดอุณหภูมิของข้อได้เลยที่คลินิก เราจึงเริ่มต้นค้นหาแล้ว วา่ มเี ครอ่ื งอะไรใช้วัดได้บ้าง และกม็ าเจอเคร่อื งวดั ความร้อนของ วิศวกร ท่ีเรียกว่า thermographic camera เป็นกล้องที่ใช้วัด รังสีอินฟราเรด ปกติเขาใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมเช็คว่ามีไฟร่ัว ตรงไหน เพราะตรงไหนไฟร่วั จะเกิดความรอ้ นขึน้ จงึ เป็นการเรม่ิ ตน้ งานวจิ ยั นท้ี ใ่ี ชก้ ลอ้ งวดั รงั สคี วามรอ้ นมาวดั ความรอ้ นของขอ้ ใน เดก็ ซง่ึ กลอ้ งนรี้ ฐั บาลกเ็ คยใชว้ ดั อณุ หภมู ขิ องคนทเ่ี ดนิ ทางทส่ี นาม บินวา่ มไี ขห้ รือไมใ่ นชว่ งท่ีไข้หวดั ใหญ่ระบาดอกี ดว้ ย ยกตวั อยา่ งงานวจิ ยั เดน่ ๆ งานวิจยั 2 ช้ินทกี่ ลา่ วไปแล้วกถ็ อื ว่าเปน็ งานวิจัยทดี่ ี แต่ กม็ งี านวจิ ยั อกี หนงึ่ ชน้ิ ซง่ึ เกดิ จากความสงสยั ของตนเองอกี เหมอื น กันในการรักษาคนไข้ ในเด็กที่เป็นโรคข้ออักเสบเร้ือรังชนิดท่ี เรียกว่า Systemic juvenile idiopathic arthritis (SJIA) นน้ั จะมีอาการขอ้ อกั เสบเรอื้ รัง ไขส้ ูง ผน่ื ขนึ้ ตบั มา้ มโต เยื่อหมุ้ ปอด หรือหัวใจอักเสบ การรักษาข้ออักเสบชนิดนี้คือการใช้ยากดภูมิ ต้านทาน ยาทีใ่ ช้กนั บอ่ ยมาตัง้ แตส่ มยั อดตี กาล คือ ยาสเตยี รอยด์ ซ่งึ ยาชนิดนรี้ กั ษาโรคได้ดี แต่กม็ ีผลข้างเคียงที่สูงด้วย โดยเฉพาะ ในเด็ก เด็กจะไม่โตและอ้วน เพราะหวิ และกินเกง่ เนื่องจากเปน็ ผลข้างเคียงจากยา ปัจจุบันจึงมีการคิดค้นยาอีกกลุ่มหนึ่งท่ีเรียก วา่ สารชีวภาพ (Biologic agent) ซึง่ ยาชนิดน้ีจะสามารถไปยับยัง้ สารกอ่ อกั เสบไดโ้ ดยตรง ไดผ้ ลดี และไมม่ ภี าวะแทรกซอ้ นเหมอื น ยาในกลุ่มสเตียรอยด์ ปัจจุบันยาชนิดน้ีมีราคาแพงมาก ยากต่อ การเข้าถงึ ยา การรักษาหลักของเราคอื การใหย้ าสเตยี รอยด์ หาก ไมไ่ หวจริง ๆ เราก็ตอ้ งดิ้นรน หาเงินทุนเพอ่ื มาซอ้ื สารชีวภิ าพตัว นใ้ี ห้กบั ผปู้ ว่ ย ซึ่งกไ็ ดม้ ูลนิธิต่าง ๆ คอยชว่ ยเหลือ แต่ผปู้ ว่ ยทีเ่ ปน็ โรคนที้ ต่ี ่างประเทศจะได้สารชวี ภาพต้งั แตแ่ รก ซง่ึ รฐั บาลเปน็ คน 32
เม่อื เปรียบเทยี บกันปรากฏว่าคนไขท้ ่ไี ด้ยาชนิดนี้เร็ว มีโอกาส การนำ� ธรรมะมาใชใ้ นการทำ� งาน หายขาดได้ภายในปีครึ่งซ่ึงเร็วมากเทียบกับคนไข้อีกกลุ่มซึ่ง คำ� ถามนี้ดมี าก ๆ จะบอกว่าที่เป็นหมอมาได้ทุกวนั น้ี บางคนเปน็ มา 5-6 ปยี งั ไมม่ วี ่ีแววว่าจะหาย เราจึงใชข้ อ้ มูลใน สว่ นหนงึ่ เพราะธรรมะจรงิ ๆ เพราะอาชพี หมอนมี่ คี วามเครยี ด งานวิจัยนี้เพ่ือเสนอสารชีวภาพชนิดนี้ให้เข้าสู่บัญชียาหลักต่อ สงู มาก ๆ ต้ังแตเ่ รม่ิ เรียน ตอ้ งสอบทกุ เดือน ตอ้ งตน่ื แต่เชา้ อด ไป ถึงตอนนจ้ี ะยงั ไมส่ ำ� เร็จ แตเ่ ราเชื่อว่าถา้ มนั สามารถเปลี่ยน หลับอดนอน บางทีก็อดกินด้วย ต้องเสียสละความสุขส่วน คณุ ภาพชวี ติ คนไขไ้ ด้ เราจะผลกั ดนั ตอ่ ไปจนกวา่ จะสำ� เรจ็ ในวนั ตวั อย่างมาก เวลาคนไข้อาการไม่ดี คนไข้เสียชีวติ พวกน้ลี ว้ น หน่งึ เป็นความเครียดทางจิตใจท่ีหมอทุกคนล้วนได้เจอด้วยกันทั้ง สิ้น แต่ธรรมะสอนให้เรามีสติ สอนให้เราสามารถรับมือกับ การทำ� งานวจิ ยั ทม่ี งุ่ เนน้ สถานการณ์ท่ีคับขันหรือฉุกเฉินได้ดี และสอนให้เราเข้าใจใน การรกั ษาเดก็ ควรเรม่ิ ตน้ อยา่ งไร โลกธรรม และรู้จักการปล่อยวาง บางทีเราชอบคิดว่าเรามี ถ้าไม่รู้จะเร่ิมตรงจุดไหน ก็เริ่มจาก Routine to ความทกุ ข์ทีส่ ุดเลย พอเราเจอคนไขท้ เ่ี ขามคี วามทกุ ขม์ ากกว่า research กอ่ น หรอื ทเ่ี ราเรยี กวา่ R2R คอื เรมิ่ จากการทำ� งาน เรา เราหายเลย ความทุกขข์ องเรามนั เลก็ นอ้ ยมาก เทยี บกบั ประจ�ำนี่แหละ ปัญหาที่ได้จากการดูแลคนไข้ หรือเรื่องอะไร พวกเขา การเจ็บป่วยนี้ไม่ใช่เร่ืองง่ายเลยนะ ทั้งตัวคนไข้และ กไ็ ดท้ อ่ี ยากพฒั นาการรกั ษาใหด้ ขี นึ้ พอตง้ั สมมตฐิ านหรอื ตงั้ ขอ้ คนในครอบครัว มันเปน็ ความทุกข์ที่ควบคมุ ไดย้ าก แตเ่ ราจะ สงั เกตแลว้ กเ็ ปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของงานวจิ ยั ดงั ทกี่ ลา่ วแลว้ ขา้ งตน้ อยกู่ บั มนั ได้ หากเราเขา้ ใจในหลกั ธรรมะ เพราะทกุ คนหลกี หนี การเวียนว่ายตายเกดิ และการเจ็บป่วยไปไมพ่ น้ บางครั้งเราก็ เผอื่ แผ่ธรรมะใหก้ ับผู้ป่วยร่วมด้วยนะ เราพิมพห์ นังสือธรรมะ แจกผ้ปู ว่ ยเลย พอเขาไดอ้ า่ น เขาก็มสี ติ รบั มือกบั โรคได้ดีข้ึน แรงบนั ดาลใจในการทำ� งานสว่ นตวั อยากฝากอะไรใหก้ บั นกั วจิ ยั รนุ่ ใหม่ ๆ บา้ ง แรงบันดาลใจของตัวเองเกิดจากการท�ำงานอะไร การท�ำวิจัยเปรียบเหมือนการเข็นครกข้ึนภูเขา ย่อม ก็ตามท่ีเป็นผลดีต่อคนอ่ืน มีประโยชน์กับคนอื่น เรามีความ มีอุปสรรค ขวากหนาม คนเข็นกจ็ ะเหนอ่ื ย และต้องใชค้ วาม สุขหมด ไม่ว่าจะเป็นการสอน เวลาสอนนักศึกษาแพทย์แล้ว อดทนและพยายามอยา่ งมาก กวา่ จะเข็นครก (งานวจิ ัย) ขนึ้ เห็นแววตาว่าที่คุณหมอในอนาคตฟังด้วยความต้ังใจ เราก็มี เขาได้ส�ำเร็จ แต่เม่ือใดก็ตามท่ีถึงยอดเขาแล้ว ขาลงง่ายแล้ว แรงในการสอนทนั ที แสดงว่าเน้ือหาทเี่ ราถา่ ยทอดนี่ พวกเขา ไม่เหนื่อยเลย เดนิ ตัวเปลา่ เพราะงานวิจยั หรือครกของเราไป ไดใ้ ชป้ ระโยชนก์ บั คนไขก้ ลมุ่ นใ้ี นอนาคตไดแ้ น่ เพราะตามลำ� พงั ถงึ จดุ สูงสดุ แลว้ นน่ั เอง พอเขน็ ครกอันหน่ึงข้นึ ไดแ้ ลว้ ครกอัน เราคนเดยี วจะรกั ษาคนไขไ้ ดไ้ มม่ ากเลย แตถ่ า้ เรากระจายความ ท่สี อง อนั ที่สามก็จะงา่ ยขนึ้ บางคนบอกวา่ เป็นเพราะครกอัน รู้ไปสู่นักเรียน นักเรียนแต่ละคนไปดูคนไข้เป็นร้อยเป็นพัน แรกเป็นสนมิ ไมเ่ คยเข็นเลย หรือนานมากกวา่ จะเรมิ่ เขน็ จงึ เท่ากบั เราได้ชว่ ยคนไข้เป็นหมน่ื เป็นแสนคนเลยนะ สว่ นการ เขน็ ได้ยากและชา้ มาก ๆ แต่พอเราเข็นคล่องข้ึน สนมิ หลดุ เลย ทำ� งานวจิ ยั ถา้ ผลงานวจิ ยั เรามปี ระโยชน์ เราสามารถตพี มิ พไ์ ด้ พอหลงั ๆ เข็นไปด้วย วง่ิ ไปด้วยได้เลย กข็ อเป็นก�ำลังใจใหก้ บั มคี นมาอา่ นงานวจิ ยั ของเรา เขาสามารถเอาไปรกั ษาคนไขข้ อง นกั วจิ ยั รนุ่ ใหมท่ กุ ๆ คน ในการสรา้ งสรรคผ์ ลงานเพอ่ื การรกั ษา เขาในอกี ฝง่ั หนงึ่ ของโลกไดเ้ ลย เทา่ กบั เปน็ การแบง่ ปนั ใหเ้ พอื่ น ผู้ปว่ ยของพวกเราต่อไปนะคะ มนุษยด์ ้วยกัน ถา้ องคค์ วามรูน้ ้ีดจี รงิ อาจจะได้ช่วยคนอกี เป็น ทวคี ณู เพราะฉะน้นั งานอะไรก็ตามท่ีท�ำแลว้ เกิดประโยชน์ตอ่ 33 คนอื่น การทำ� งานนัน้ จะเปน็ แรงบนั ดาลใจกลับมาเป็นพลังให้ ตัวเองทำ� งานตอ่ ไปเรอ่ื ย ๆ เชน่ กนั
หลายเดอื นกอ่ น กระแสเรอ่ื งราวของคณุ หมอฉกุ เฉนิ ในรปู แบบละครหรอื ซรี สี่ ์ โดง่ ดงั ไปทว่ั ประเทศ ซง่ึ ไมน่ า่ แปลก ใจเลยว่า ทำ� ไมซรี ส่ี ์ “รกั ฉุดใจนายฉกุ เฉิน My Ambulance” ถึงเป็นทีพ่ ดู ถงึ และติดตามกนั อยา่ งทว่ มทน้ ล้นเหลือ อาจจะ เพราะบทบาทการแสดงของตวั ละคร สว่ นประกอบตา่ ง ๆ ของทกุ ซนี ทอ่ี นิ ถงึ ใจ Location อนั สวยงามทสี่ ถาบนั การแพทย์ จักรีนฤบดินทร์ รวมไปถงึ บทเฟือ่ งเรอื่ งราวที่อิงจากแคแรกเตอร์จริงของการเปน็ หมอฉุกเฉิน คอลัมน์ Education Talk ฉบับน้ี เรามีเรื่องราวจากบทสัมภาษณ์จากหมอฉุกเฉินตัวจริง รศ. ดร. นพ.ไชยพร ยุกเซ็น หวั หน้าภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหดิ ล ที่ชว่ ยดูบทส�ำคญั ตา่ ง ๆ ในทุกซีนของซีรส่ี ์ มาฝากกนั ครบั ทม่ี าของการถา่ ยทำ� ซรี สี่ น์ ้ี ทางบรษิ ทั นาดาวอยากจะผลติ ละครทางการแพทยข์ น้ึ ชอ่ื My Ambulance หลงั จากนนั้ กม็ กี ารตดิ ตอ่ มาขอแรง ช่วยสนบั สนุนในการถา่ ยทำ� ซีร่สี ์ ซง่ึ ในขณะนน้ั การแพทยฉ์ ุกเฉินของประเทศไทยในสายตาของประชาชนทว่ั ไปยังไม่แพร่ หลาย ก็อาจท�ำให้ยังไม่มีเข้าใจที่จะแสดงออกมาในบทบาทการแสดงท่ีดี และส่วนตัวก็มีความตั้งใจอยากให้การแพทย์ ฉุกเฉินเปน็ ท่รี ้จู ัก ก็เลยรบั ปากทีจ่ ะช่วยดูเร่ืองนี้ให้ครบั หมอมสี ว่ นรว่ มในการดบู ทอยา่ งไร ไดเ้ ขา้ ไปชว่ ยดบู ททเี่ ปน็ สว่ นทางการแพทยค์ รบั ดเู รอื่ งความถกู ตอ้ ง ความสมจรงิ ใหเ้ หมอื นสถานการณจ์ รงิ ในหอ้ ง ฉกุ เฉนิ มากทส่ี ดุ เราเขา้ ไปดูเร่อื งการถา่ ยทำ� ทุก ๆ ซนี ทเี่ ปน็ ฉากทางการแพทย์ครับ เพ่ือ ใหน้ กั แสดงดเู หมอื นหมอเหมือน พยาบาลที่สดุ ถอื วา่ เปน็ ผกู้ ำ� กบั ในสว่ นทางการแพทยเ์ ลยกว็ า่ ได้ จรงิ ๆ นักแสดงไม่มคี วามเช่ียวชาญในด้านการแพทย์ ภาษาที่ใชก้ เ็ ป็นภาษาทเ่ี ราใช้ในโรงเรยี นแพทย์ เป็นภาษา ไทยค�ำอังกฤษคำ� นกั แสดงจงึ ตอ้ งมกี ารฝกึ ใชภ้ าษา ฝกึ การท�ำหัตถการ เชน่ การใส่ท่อชว่ ยหายใจ การเคลื่อนย้ายผูป้ ว่ ย หตั ถการฉกุ เฉิน นกั แสดงต้องฝึกกับหุ่นจ�ำลอง ให้เหมอื นกับหมอจรงิ ๆ และเร่ืองทศั นคติ ทางการแพทย์ เราต้องปลูกฝัง เรอ่ื งน้ลี งไปแก่นักแสดงเพ่อื ใหเ้ ขาไดร้ ูจ้ ักบุคลกิ ที่แทจ้ ริง แตโ่ ชคดตี อนทนี่ ักแสดงมาฝึก กม็ ีเคสฉกุ เฉินเขา้ มาจริง ๆ ผมก็ได้ มโี อกาสพานักแสดงออกไปดูเคสเองนอกโรงพยาบาล ไดไ้ ปดูปฏบิ ตั ิการจรงิ วา่ เปน็ อย่างไร 34
Education เรอ่ี ง: ดนยั องั ควัฒนวทิ ย์ Talk อยากใหพ้ ดู ถงึ บทหมอเปง้ บทหมอเป้ง ตัวนักแสดงก็ถ่ายทอดเร่ืองราวของ หมอฉุกเฉิน ออกมาได้อย่างดี ตัวผมเองดูซีรีย์แล้วยังรู้สึกว่าอาชีพของตัวเองน้ีเท่ห์จริง ๆ ความทุ่มเทท่ีหมอมีต่อคนไข้ ทุม่ เทในระยะเวลาการปฏิบัตงิ านแกค่ นไข้อย่างแท้จรงิ มคี วามเสียสละเวลาของตวั เองเพื่อชว่ ยคนไข้ ซึ่งก็ถือวา่ ถา่ ยทอด บทบาทของหมอฉุกเฉินได้เป็นอย่างดี ส่ิงส�ำคัญที่อยากมองให้เห็นคือ หมอฉุกเฉินท�ำงานอย่างไร แล้วก็คนท�ำงานการ แพทย์ฉุกเฉนิ มีการใช้ชีวิตแบบไหน จุดนบี้ ริษทั นาดาวใส่ใจในทุกรายละเอียดของนกั แสดง ผ้กู ำ� กับมาเขยี นบทซ�ำ้ หลาย รอบมาก มนั เป็นบทที่ Real จรงิ ๆ ถกู ตอ้ งทางการแพทย์ มีความโรแมนตกิ ในบริบทของละคร ซ่งึ บทจะมคี วามถูกตอ้ ง ทางการแพทย์ 100% จริง ๆ เพ่ือความถกู ตอ้ งและสวยงามทางการแพทย์ ทงั้ หมดกม็ ีความละเอยี ดมากในการถา่ ยทำ� สง่ิ ทอ่ี ยากเหน็ ในอนาคตของการแพทยฉ์ กุ เฉนิ อยากเห็นการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทยพัฒนาอย่างในละครน่ีแหละครับ ทั้งเร่ืองการปฏิบัติตัวให้ถูกต้อง ทางการแพทย์ฉุกเฉิน สามารถสอนให้ประชาชนรู้ว่าเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินต้องท�ำอย่างไร ก็คิดว่าการสอนท่ีดีที่สุดคือการ สอดแทรกในละคร หรือในส่ือที่ประชาชนท่ัวไปสนใจ อย่างเช่นการสอนท�ำ CPR การเรียกรถพยาบาลเบอร์ 1669 รวมทัง้ การชว่ ยเหลอื ตวั เองเบอื้ งต้นก่อนทีร่ ถพยาบาลจะมาถึง คำ� แนะนำ� สำ� หรบั ผสู้ นใจทอี่ ยากเรยี นหมอฉกุ เฉนิ การเรยี นเปน็ หมอฉกุ เฉนิ ตอ้ งเรยี นหมอจบกอ่ น 6 ปี แลว้ กไ็ ปใชท้ นุ กอ่ น 1-2 ปี แลว้ จงึ กลบั มาเรยี นฉกุ เฉนิ อกี 3 ปี นอ้ ง ๆ ที่สนใจอยากเรียนอยใู่ นตอนน้ี แลว้ รูส้ กึ วา่ ดูซีรส่ี เ์ รอ่ื ง นแ้ี ล้วเทห่ ์ มีความสนใจอยากจะเรยี นหมอทางดา้ นฉุกเฉนิ ก็ มาเรยี นในหลกั สตู รแพทยศาสตรบณั ฑติ ไดค้ รบั อกี หลกั สตู ร หนงึ่ ทอี่ ยากแนะนำ� คอื Paramedic หรอื ฉกุ เฉนิ การแพทย์ ซง่ึ เรยี น 4 ปี เปน็ หลักสูตรแรกในประเทศไทย ใครท่ีอยากช่วย เหลอื ฉกุ เฉนิ ทางการแพทย์ กส็ ามารถสมัครเข้ามาไดเ้ ชน่ กนั ท่ี ภาควชิ าเวชศาสตร์ฉกุ เฉิน คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาล รามาธบิ ดี มหาวิทยาลยั มหดิ ล 35
Rama Go Inter สวสั ดคี ่ะท่านผ้อู ่าน เรอ่ื งใหญ่ทีท่ กุ คนตอ้ งจับตามองอย่างหนักคงไมพ่ ้นเร่ือง “ไวรสั COVID-19” ทแี่ ม้ในช่วง แรกจะเป็นโรคท่ีแพร่ระบาดในประเทศจีน แต่ในเวลาไม่นานก็ส่งผลกระทบไปหลายประเทศอย่าง รวดเร็ว โดยเฉพาะผ่านการท่องเที่ยวและเดินทาง ซึ่งคงท�ำให้นักเดินทางหลายคนที่มีวางแผนเดิน ทางไปต่างประเทศ ในช่วงนีไ้ ม่ว่าจะไปประเทศใด ต่างก็เกิดความกังวล แต่เราทุกคนสามารถดแู ล ตัวเองและช่วยกันลดความเสี่ยงท่ีจะตดิ เช้ือไวรัสน้จี ากการเดนิ ทางได้ โดยปฏบิ ตั ิตามคำ� แนะนำ� จาก องค์การอนามัยโลก และกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได้แก่ การสวมหน้ากากอนามัยที่ ไดม้ าตรฐาน (ใช้แลว้ ต้องทง้ิ ด้วยนะคะ ไม่ใชน่ �ำมาใชซ้ ้ำ� ) ไมใ่ ช้ของสว่ นตัวรว่ มกับผู้อนื่ หม่นั ลา้ งมอื ดว้ ยสบหู่ รอื เจลลา้ งมือ งดใช้มอื แกะเกาบรเิ วณใบหนา้ หรอื ขย้ตี า หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานทแ่ี ออัด มมี ลภาวะ และมีคนพลกุ พลา่ นเปน็ เวลานาน ทานอาหารท่สี ะอาดและปรงุ สุก กินรอ้ น ชอ้ นกลาง ล้างมือ ยงั คงเปน็ แนวทางปอ้ งกนั ตัวท่ีจ�ำเปน็ เสมอสำ� หรบั สถานการณ์โรคระบาดนะคะ รวมทั้งอาจ ต้องพิจารณาการเดินทางไปยังประเทศที่มีการระบาดอย่างหนักไปก่อน ทั้งน้ีก็เพื่อสุขภาพของเรา เองและคนที่เรารกั นะคะ ศาสตราจารย์ นาวาอากาศโทหญิง แพทยห์ ญิงศริ นิ ธรา สงิ หรา ณ อยุธยา รองคณบดีฝา่ ยวเิ ทศสมั พันธ์ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ศ. นพ.ปิยะมิตร ศรีธรา คณบดี พร้อมด้วย ศ. นพ.วินัย น�ำโดย ศ. นพ.บุญส่ง องค์พิพฒั นกุล รองคณบดฝี า่ ยวิจัย ศ. พญ.ศริ นิ วนานกุ ูล หัวหนา้ ภาควชิ าอายรุ ศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาล ธรา สงิ หรา ณ อยุธยา รองคณบดฝี า่ ยวเิ ทศสมั พันธ์ ศ. พญ.อลิสา ลม้ิ รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล และคณะกรรมการบริหารคณะฯ สวุ รรณ รองคณบดฝี า่ ยโรงเรยี นการบรหิ ารงานโรงพยาบาล พรอ้ มดว้ ย ร่วมให้การต้อนรับ คณะผู้เข้าร่วมประชุมวิชาการประชุมนานาชาติ คณาจารย์จัดงานต้อนรับแสดงความยินดีแก่คณะอาจารย์ที่ปรึกษา รางวลั สมเดจ็ เจา้ ฟา้ มหดิ ล ประจำ� ปี 2563 เมอ่ื วนั ท่ี 30 มกราคม 2563 ทั้งชาวไทย – ชาวต่างชาติผู้ได้รับพระราชทานทุนโครงการเยาวชน ณ ศูนย์พิษวิทยารามาธิบดี คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี รางวลั สมเดจ็ เจ้าฟ้ามหิดล และคณะกรรมการ ประจำ� ปี 2562 โดยมี มหาวทิ ยาลยั มหิดล อาคารสโุ ขเพลส ถนนสโุ ขทัย ผรู้ บั พระราชทานทนุ โครงการเยาวชนรางวลั สมเดจ็ เจา้ ฟา้ มหดิ ลในปดี งั กลา่ วประกอบ จากคณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี ไดแ้ ก่ นาง สาวพทั ธธ์ ีรา วงศ์ตั้งตน จากคณะแพทยศาสตรศ์ ิริราชพยาบาล ได้แก่ นางสาวพรลดา ลขิ สทิ ธวิ์ ฒั นกลุ และ นางสาวศศธิ ร เยน็ ยวุ ดี และจาก คณะแพทยศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ได้แก่ นางสาวกลั ยกร ร้วิ รจุ า และนายทศวทิ ย์ ติยะรัตนาชยั เมื่อวนั ท่ี 28 มกราคม 2563 ณ ห้องอาหารศาลาทพิ ย์ โรงแรมแชงกรีลา กรงุ เทพฯ ศ. นพ.รณชัย คงสกนธ์ รองคณบดีฝ่ายการคลังและการ พัสดุ ในฐานะตวั แทนคณบดี พรอ้ มด้วย นพ.ณรงค์ฤทธิ์ มศั ยาอานนท์ ผู้อ�ำนวยการศูนย์การแพทย์สิริกิต์ิและรักษาการแทนหัวหน้าฝ่ายการ แพทย์ ให้การต้อนรับคณะผู้ร่วมงานประชุมนานาชาติ รางวัลสมเด็จ เจา้ ฟา้ มหดิ ล ประจำ� ปี 2563 ในโอกาสเขา้ ศกึ ษาดงู านดา้ นระบบ DRGs กับการเบิกจ่ายค่ารักษาพยาบาลของคณะฯ พร้อมบรรยายพิเศษใน หวั ข้อ Thai DRGs Used and Audited at Ramathibodi Hospital แก่คณะผศู้ ึกษาดูงาน เม่อื วนั ท่ี 30 มกราคม 2563 ณ หอ้ งประชุม 1 ชน้ั 2 งานบรหิ ารโรงพยาบาล อาคารบริหาร 36
Rama นโู๋ น โกอนิ เตอร์ Go Inter รศ. พญ.นลินี จงวิริยะพันธุ์ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายวิชาการและ ศ. นพ.ปยิ ะมติ ร ศรธี รา คณบดี พรอ้ มด้วย ศ. พญ.ศริ นิ ธรา วัฒนธรรมให้การต้อนรับคณะผู้ศึกษาดูงานจากกระทรวงสาธารณสุข สิ ง ห ร า ณ อ ยุ ธ ย า ร อ ง ค ณ บ ดี ฝ ่ า ย วิ เ ท ศ สั ม พั น ธ ์ แหง่ สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว ในโอกาสเยยี่ มชมงานดา้ น ศ. พญ.อลิสา ล้ิมสุวรรณ รองคณบดีฝ่ายโรงเรียนการบริหารงานโรง การศึกษาตอ่ เน่อื งทางการแพทย์ (CME) และระบบการศึกษาต่อเนื่อง พยาบาล ศ. นพ.วินัย วนานุกูล หัวหน้าภาควิชาอายุรศาสตร์ และ วชิ าชีพ (CPD) เมอ่ื วันที่ 20 มกราคม 2563 ณ หอ้ งประชุม 1 ชนั้ 5 พญ.อรพิชญา ไกรฤทธ์ิ หัวหน้าสาขาวิชาเวชศาสตร์ผู้สูงวัย ภาควิชา ส�ำนักงานคณบดี อาคารบรหิ าร อายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัย มหดิ ล ใหก้ ารตอ้ นรบั Prof. Hidetoshi Endo, M.D., Head of Training and Innovation Center in the National Center for Geriatrics and Gerontology ในโอกาสได้รบั เชิญบรรยายในหัวขอ้ “Geriatrics and Gerontology in Japan” และ “How to Build Integrated Community Care in Japan” เมือ่ วันท่ี 5 กมุ ภาพันธ์ 2563 ณ ห้อง ประชมุ 2 ชั้น 5 สำ� นกั งานคณบดี อาคารบรหิ าร ผศ. นพ.สุชิน วรวิชชวงษ์ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายวิเทศสัมพันธ์ คณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล พรอ้ มดว้ ยบคุ ลากรคณะฯ รว่ มใหก้ ารตอ้ นรบั ผเู้ ขา้ ฝกึ อบรมในโครงการ จดั งานแถลงขา่ วความรว่ มมอื ดา้ นการศกึ ษาและวจิ ยั กบั มหาวทิ ยาลยั ใน ฝึกอบรมเทคโนโลยีทางการแพทย์และสาธารณสุข ส�ำหรับบุคลากร ตา่ งประเทศ โดยมี ศ. นพ.ปยิ ะมติ ร ศรธี รา คณบดี พรอ้ มดว้ ย รศ. ดร.พลู ทางการแพทย์ จากสาธารณรัฐประชาธปิ ไตยประชาชนลาว ตามพระ สุข เจนพานิชย์ วิสุทธิพันธ์ ผู้อ�ำนวยการโรงเรียนพยาบาลรามาธิบดี ราชดำ� ริ สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ศ. พญ.ศิรินธรา สิงหรา ณ อยุธยา รองคณบดีฝ่ายวิเทศสัมพันธ์ สยามบรมราชกมุ ารี รนุ่ ที่ 22 ประจำ� ปี พ.ศ.2563 เมอ่ื วนั ท่ี 29 มกราคม ศ. ดร.อัมรินทร์ ทักขญิ เสถียร หัวหน้าภาควชิ าระบาดวิทยาคลนิ กิ และ 2563 ณ หอ้ งประชมุ อาคารเฉลมิ พระเกยี รติ ชน้ั 5 คณะเวชศาสตรเ์ ขต ชีวสถติ ิ และ Prof. Dr.Terri E. Weaver (Dean, UIC College of ร้อน มหาวทิ ยาลยั มหิดล Nursing) รว่ มแถลงข่าวการเปดิ 3 หลักสตู รพยาบาลศาสตร์ โดยไดร้ ับ ความร่วมมอื จากมหาวทิ ยาลยั ช้ันนำ� ตา่ งประเทศ ได้แก่ UIC College of Nursing, University of Illinois at Chicago Deakin University และ Kunming University ซ่ึงหลักสูตรพยาบาลศาสตร์ศึกษาใหม่ 3 หลักสูตร ไดต้ อบโจทยพ์ ยาบาลยคุ ใหม่ท่ีตอ้ งมีพหุศกั ยภาพ มีความรู้ ข้ามศาสตรแ์ ละมคี วามเปน็ สากลมากย่งิ ขนึ้ เมอื่ วนั ท่ี 7 มกราคม 2563 ณ หอ้ งประชมุ 617 ชนั้ 6 อาคารเรยี นและปฏบิ ตั กิ ารรวมดา้ นการแพทย์ และโรงเรียนพยาบาลรามาธบิ ดี 37
38
Prevent ผศ. นพ.กำ�ธร มาลาธรรม งานปอ้ งกันและควบคุมการติดเช้อื &Protect คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธบิ ดี มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล 39
Search
Read the Text Version
- 1 - 40
Pages: